lOANNES AB ARNIM

STOICORVM VETERVM

FRAGMENTAVO L. 1

STVTGAHDIAE TN AEDIBVS

B.

G.TEVBNERI

STOICORVM VETERVM FRAGMENTACOLLEGIT

lOANNES AB ARNIM

VOLVMEN

I

ZENO ET ZENONIS DISCIPVLI

EDITIO STEREOTYPA

EDITIONIS PRIMAE (MCMV)

STVTGARDIAE

IN

AEDIBVS

B. G.

TEVBNERI MCMLXIV

1121541

Alle Rechte, nch die der Obenetrang, des aasingsweiieii Nachdruckei

and der fotomechanischen Wiedergabe, vorbehalten

B. G. Teubner VerlagsgesellschaftPrinted in

mbH,

Stuttgart 1964

GermanyWeinheima. d.

Druck:

Jolins Beltz,

B.

Praefatio.

summe duum opusyir

Ghrysippi Stoici fragmenta coUigendi auctor milii exstitit Usener, yenerandus, anno 1886; idemque qua via ac ratione ar-

aggredi oporteret, docuit. Deinde casu accidit, ut ab Ordine Philosophoruni Gottingensi praemium proraitteretur, siquis Zeuonis, Cleanthis,

Chrysippi Stoicorum principum et diseipulorum reliquias

ad res ethicas, politicas, divinas spectantes coUegisset. Ego vero, cum Zenonis et Cleanthis reliquias a Wellmanno et Wachsmuthio ita vi-

derem coUectas, ut non multaneglectum solum ethica,terer.

iis

adici possent, in

Chrysippum, quem

iacere

conferre perrexi, ut non sed omnia eius fragmenta complecpolitica, theologica,

videbam,

omncm laborem

Postea

demuni,

cum haec Chrysippeorum

collectio ad

finem

ab Ordine Philosophorum Gottingensi praemio aliquo ornata esset, ita opus amplificavi, ut noh solum Zenonem et Cleanthem, sed etiam minores Stoicos, qui ante Panaetium fuerunt, comprehenperducta et

modo

derem.

fugeret, sed

Atque in hac re summam quidem operam dedi, ne quid me non potui omnes auctores, quos Chrysippi causa perleChrysippi et discipulorum fragmenta, aItaque quae altero et tertio volumine prome accurata aucto-

geram, iterum pertractare.

ponuntur

rum

fragmentorum volumine continetur, ex Wellmanni, Wachsmuthii, Pearsoni (the fragments of Zeno and Cleanthes London 1891) libris ita repetita est, ut eam ad mei operis rationem universam accollectio,

lectione coUecta sunt; Zenonis auteni et Cleanthis

quae primo

commodaremhic profiteri ferrem.

et

quatenusduxi,

possem, suppleremut \irisillis

et

corrigerem.

Quodre-

aequum

doctis

debitam gratiam

Itaque Chrysippeae quidem philosophiae accuratam atque plenam

imaginem, quatenus potui, hoc opere adumbravi, Zenoni autem et Cleanthi ea tantum adscripsi, quae in fontibus ipsis nomiuatim ad eos referuntur. Ita enim res se habet: eam Stoicae doctrinae formam,

quae

imperatorum

Romanorum

aetate

fuit,

uberrimis

testimoniistota

illustrare

possumus

eademque ex Chrysippi

auctoritate

pendet.

1*

IV

PRAEFATTOet Cleanthes

Zenoet

quid docuerint,

ita

tautum enucleari potest, utphilosophia

quae nominatim ad eos referuntur,

et

cum hac Chrjsippea

cum

Posidonianis et

cum

Socraticis et

Academicis Zenonis ante-

cessonbus

Hunc igitur laborem exantlare diligenter comparentur. neque volui neque potui, sed fundamenta tantum struere, unde illaestitui oportet,

Nam fi-agmentorum coUectiones ita inquaestiones proficiscerentur. ut ad ipsam quasi substantiam traditionis facilis aditusEa

paretur.

vero quae non nisi subtili disquisitione ex illa materia extrahi possunt atque ea maxime quae sola coniectura quamvis probabili nituntur,ita sint,

Quae cum

ab eiusmodi collectione procul habenda esse censeo. fieri non potest, ut Zenonis aut Cleanthis philointellegat; potest fieri,

sophiam ex sola fragmentorum lectione aliquisut intellegat Chrysippum.

Altero igitur et tertio volumine hoc pri-

mumcum

volumen

illustrabitur.

in illis a me inita plura mihi erunt praefanda, de totius operis ratione pauca etiam monuero. Ordinem fragmentorum ubique, etiam in minoribus philosophis ex doctrinae ratione

Atque de ratione

ex altero et tertio volumine intellegi non potest. Zenoni, Cleanthi, Chrysippo indices subieci, quibus ad singulos libros Eam rationem secufragraeuta librorum titulis insignita referuntur.constitui,

quae

nisi

tus sum, quia doctrinam philosophorum restituentibus maxime inserTestimonia quae ad vitam, mores, stihim philosophovire vohii.

rura

pertinerent,

ubique

placitis

et

fragmentis

praemisi.

Dicta

{ajtotp^-iy^axtt^ XQias\ sicubi maior numeras exstabat, post fragmeuta Adnotationem criticam ita conformavi, ut lectiones ex collocavi.

ficarem.

virorum doctorum coniecturis profectas sive a me ipso novatas signiPraeterea ex fontium editionibus criticis eas lectionis varie-

quae ad res in fragmentis tractatas aliquid facere viIn Diogenis Laertii textu recensendo copiis usus sum ab Hennanno Diels et Edgaro Martini benigne mihi commodatis. Ubi non suppetebat apparatus criticus ipse, quantum potui, elaboravi, uttates adscripsi,

derentur.

corruptelis textum purgarem.

Dionysii Metathesunt neque sperari potest nieni, Persaei, Sphaeri fragmenta, perpaucaHerilli,

Quae prirao volumine continentur

plura investigatum iri. lium scriptorum siqui

Namlibris

brevis fuit

utuntur,

speciem captent, prae se ferre solent. fragmenta, quamquam libros ab ipsofuisse

eorum auctoritas; atque tanomina eorum, ut doctrinae Plura tenemus Aristonis Chiiconscriptospraeterepistulas

nuUos Panaetius et Sosicrates dixerunt. Sed de Aristone Ceo Peripatetico in eorum quae composui fragmentorum nullo cogitari Ea pai-tim ad doctrinam Chii pertinent, quae etiamsi nuUus potest.

PRAKFAIIOeiuB liber exstitisset,Stoicis

Villum

ex ChryRippi

libris

impugnantibus cumpartimfacet^;

tum

adversariis Stoicorum nota

esse

poterant,

dicta sunt, item Chio,

non Ceo tribuenda.

Nam

bfioiaiLdxayv collec-

tionom, qua Stobaeus vel vetustioris florilegii auctor usus est, ad Chiuin pcrtinere, et ipse Stobaeus testatur et Laertii vita docet, iu quH diulccticorum sophismata cum aranearum telis comparantur. Videntur autem multae AriBtonis Kcholae ab auditoribuslitteris

man-

datae esse, unde Scneca auiplam illam cnarrationem epiKt. i>-l (n. "JoOj haurire potuit. Atque ex scholis et commentariis etiam similitudines illae (6|iiot(6,uaTa) abIii

aliis

colligi potuerunt.

altero

etiis

testimonia

cum

tertio volumine Chrysippi fragmeuta et doctrinae testiiuoniis quae ad geueralem Stoicorum doctri-

uam

pertinent, ita composui, ut eam doctrinae formani, quae imperatorum aetatc fuit, quam plenissime repraesentarem. Atque typorum

genere tria locoruni geuera

ita distinxi, ut rectis typisi.

maioribus ipsa

Chrysippi fragmenta imprimenda curareni,citis

e.

locos, quibus ipsa Chry-

sippi verba scrvaiitur, obliquis typis eiusdem mensnrae,

quae de

pla-

Chrysippi, addito nomiue philosophi, proderentur aut certa ratione ad ea refeiTi possent, minutis deuique typis, quae aliquo modo ad coguoscendam Chrysippi doctrinam utilia viderentur. Atque moneolectores,

ne ea omnia, quae hoc tertio locorum geuere complexus sum, pro veris et propriis Chrysippi fragmentis a me vendi arbitrentur; sed omuia oiusmodi esse puto, ut aliquam necessitudiuem cum Chry-

sippi doctriua habeaut.iiihil

Nam

produut, etiam ea ad uos pertinere, quae

quis neget, ubi de ipso Chrysippo fontes alii philosophi ex Chry-

doctrina profecti eoque fundamento usi docuerunt. Itaque iis materiam utilem volui commodare, qui ex ipsis fragmentis Chrysippisippiet doctriuae testimouiisgiis,

profecti,

adhibitis etiam obscurioribus vesti-

de eius philosophia quaerere vellent.satis

Eorum autem

quorum

amplam testimoniorum copiam iam

placitorum, collectam haberem,

quotiens plura etiam inveniebam testimonia, ea quae nihil novi continerent ueque ulla re memorabilia viderentur consulto omisi. Quaevero ad philosophiam Chrysippi accui'atius cognoscendam utilia smit, ea volui quidem omnia complecti; siqua omisi, invitus feci. Sed fieri non potuit, ut omnia unius placiti testimonia uno capite coniunctatraderentur,

quia foutium loci saepe ad res

diversissimas

pertinent;

quos

discerpi et per siugula capita

distribui vetabat

seutentiarum in

ipso foute conexus, quem servari oportebat. Itaque quae de quoque placito testimonia hoc opere contineautur, non nisi ex indicibus subiectis

iutellegi

poterit.

Praeter fragmenta apud alios scriptores servata libri ipsius Chry-

VIsippi,

PRAEFATIOquamquaiulibri.

Vol. Coll. Alt.

V 22-25

dentia

nos pervenerunt per papyros. 1. In Herc. misera frustula exstant alterius de proviSeptem colunmae sunt eius libri extremae, cum submutili, adtisqX

scriptione

XQvaCxnov

nQOvoCag B, editae post Neapolitanos a

Gerckio in Fleck. annal. suppl. XIV p. 710. Quas cum in illo capite Vol. II quod est de providentia (p. 322 sq.) omiserim, hic ea proponere libet, quae aliquem fructum praebere possint. In col. I haect xaxti) Ixav' Xccxok(ov9^rj0iv ot)](lai yCvsd&ai {di aya&a yin)t,ova ovT(a, quae sententia etiam a Gellio In col. II disputasse fr. 1170 (Vol. II p. 336) Chrysippo tribuitur.fere

agnoscuntur: iv T(t'\

x)d(j(/Aajfc

videtur,'

omniaI

in

mundo

necessarioi

fieri

nXiiv

tav XQa)\x^dv(x(o)vnihilintelligi

v(ptest.

rj}i(bv

xal xGiv (a)Xl(ov

i;((6t) (ov.

In

col. III

po-

xeQl

IV de cognominibus lovis disputatur, ut apud auctorem K66(iov cp. 7 et apud Dionem in Olympica: x)bv {^Ca 6)(oxriQaIncol.\

aivai (xai)

(piikiov) xal ^bvlov (xal)

\

noXi{i(t) xal &lXG}g (jtoXXa\x&S

6vofia)0d^fi(yai.

In

col.

V

primum

dicit,

se

iam finem huic

librD im-

avxov xaxanavcov xov X6yov. Deinde capita quaepositurum dam disputationis enumerare incipit, quorum primum est: unam esseesse:

naturam unumque mundum: dsl yaQ dLeiXrj(pevat nQaxov (lev oxl (eC pap.) ovx ivdex(e)xaL (pv6LV aX(Xrjv) elvat xal aXXov(g x)66(iovg (xal)ovtog 6 x6(6(Log) xax(e6)xrj (T^)t ((p)v6ei ave(X)kixag anex(ov Cf. Vol. II n. 530 sq. In his verbis aveXXLX&g 7cccvx(a) xa (ov)xa.significat ita ut nihil deesset", scil. ex materia, quia

oxi

i^S ov6Cag factus est.

avelhnagtur,

= avexXeCnxcog. Adi]8r]

mundus moneo propter Gerckium, qui Quod

ix ndc6rjg aduotat:

deos sive daemones pertinere viden-

quae in col. VI leguntur: (xav) (lev xad^' oXov dexxLxav ovxav aQtxrlg^ ov xaxCag, xav d' evavaXr]jtx(og n(Qb)g avxri(v i)x(6)v\x(ov,eav(11]

xvx((o6l)v

exovteg.

n(eQl)

daL\(i6v(ov [Aat\

.

.

.

.

eL

pap.]

^(v)6eG}g (xa&o X)ov xavza

8LeLXr](pivaL

certa ratione suppleri possunt.o(i(o)ia

(n)Q06r]xev.

In

col.\

Sequentia non VII haec leguntur: iav xaxa(vx)a\\

(en)i\yivr]xaL

(n)QovoCaL,

(x)b

^(Lb)g nQovoCa^^L^

x&v (dL)axri6d-a(L) [(oxeL6&a pap.], Se(iy i(neX)d-eLv aQXO(iivovg a(n)b xal xav (pv6a(ov, xa^cc^neQ) i(va)Qx6(ievog (e)lna, Qrfd^t]6e\ (xl))vx&v\

Ta(t) di XL

rationem, qua Juppiter per providentiam mundum gubernat, demonstrari oportet ex ea ratione, qua plantae a naturis, animalia ab animis suis reguntur (a;ro xav ilwx&v xal xav (pv6eG)v).

xaxa

nsQL xovxcov

xal iv\

xolg

^;uo/taV(ot j.

|

Tonov d avxov

'

.

Scil.

Deinde habemusCroenerto Herm.

2.

XQV6Cnnov AoyLxcova

Zrjxrj^iccxcov

^, editum a

XXXVI 552 sq.,est,

me

Vol.

H p. 96sq.,

qui

quamquamperspici

nondumpossit,

ita

restitutus

ut totus

conexus

sententiarum

multa tamen insunt, quae optime intellegantur

et de logica

PRAEFATIO

Vn

Ghrysippi ratione nova nos edoceant. Hic liber dubitari non potesty n. 19 p. 10) quin idem sit, de quo Valerius Maximus VIII 7, 10 (Vol. haec prodidit: ^Citerioris aetatis metas, sed non parvi tamen spatii

U

Chrjsippi vivacitas

flexit:

nam octogesimo anno coeptum undequadra-

gesimum Aoyixav exactissimae subtilitatis volumen reliquit.^' Patet enim haec non referri posse ad omnia Chrysippi scripta logica, quaehuius operis),xSiv

trecenta et undecim fuisse catologus Laertianus testatur (Vol. II p. 8, 2H sed certum aliquod significatur opus logicum, quodfuit

undequadraginta

voluminum.

Huius titulum nonZrjtrjfLciTojv

A&

simpliciter, sed

Aoyix&v

A@

fuisse ^oyinos docet auctor

catalogi Laertiani, qui,

locos

disposita

postquam cetera scripta logica per quattuor euumeravit, quintum locum addit: Aoyixov tdxovtettaQovdiutpoQavixtbg'6vta

ta

t&v

7CQ0iQr]fiivG>v

xal

xsql-

i%ovta Kyas} ^xoQad-qv xai oi 6(0(iatLxasxataXsyofiivav.ZrfT^^fiatafuit,

Zi^trjfidtcov

A@.

^oyixag jccqI tcbv numerus librorum. Neque Conspirat^rjtrleeLg

hoc opus, quod ad solam logicam pertineret, inscriptumrj^ixd et (pv6t,xd Chrysippi ^rjtijfiaTa exstarent, sed Illud koyixd in catalogo omitti poterat, cum ex koyixd.subintelligeretur.

cum etiam

ZriTijfiata

antecedentibus

Itaquetituli

etiam

titulus

cum

Valerio

Maximolerius

conspirat.

Nam

ex plena

^rjtrjfiata,illo

catalogus

koyixd

forma: Xoyvxd ^tjT^fiata^ Vaomisit. Accedit quod ea, quae

Chrysippi opere prodit, ex iis demum intelligi posCoUectae erant in hoc opere misunt, quae catalogus Laertii docet. nores quaestiunculae logicae, quae propter parvum ambitum separatisValerius de

voluminibus edi non poterant; eaeque ad omnes logicae partes pertinebant, unde factum est, ut tota collectio ad nullam e quattuor illispartibus referri posset.

Per se

intelligitur

non uno tempore, sed per

esse, quotiens quaestionum convoluminis ambitum aequaret. Inde factum scriptarum summa modici ultimum volumen a sene philoest, ut undequadragesimum idemque

singula volumina hoc opus editum

sopho paulo ante obitum conficeretur. Atque ea re uti potuit auctor Valerii, ut Chrysippi constantiam usque ad mortis limen in labore

Huius igitur operis perseverantis illustraret. nobis restituit Croenerti industria.

primum volumen nunc

Item ipsius Chrysippi liber vulgo creditur 3. Papyrus Letronnii xsqI djcotpatLxav, denuo post Th. Bergkium a me editus Vol. U p. 52 sq. Atque certum est hanc scriptionem ad Stoicam eamque ChrysippinEQi dxotpatLxav doctrinam aliquosippi librum tcsqI dnotpatixGiv

modo

pertinere.

Sed ipsum Chry-

nos tenere credi nou potest. Nihil enim docetur, sed enuntiata negativa ex poetarum libris collecta ad

examinandum proponuntur utrum

sint dnotpatixd necne.

Itaque

vi-

Vmdentur haec vel in

PRAEFATIO

usum

discipuli alicuius

citationis gratia sententias

poetarum

scripta esse, ut ille exerexaminaret, vel quod probabilius

videtur ab ipso discipulo scripta. Fortasse magister nihil nisi ipsos poetarum locos discipulo tradidit iussitque eum ratione syllogistica examinare, num essent d7to(pccTLX& a^Kb^cctcc. Atque partim sunt,

partim non sunt.et ea

propositam ut recte perficeret, oportebat discide axiomatis et ea quae de syllogismis Chrysippus quae pulum Sed ille valde indoctus fuisse docuerat, cognita et perspecta habere. Nam omnia in suspenso reliquit, cum vai ov et propositiovidetur.nibus minoribus (talgnQ06l'i]ilfS6i)

Rem

et conclusionibus (tatg imtpoQcclg)illis

omnibus adpingeret, postmodo alterum ex o^, prout melius visum esset deleturus.

vocabulis, sive vaC sive Talis scriptio videretur a

magistro proficisci potuisse, qui discipulum proprio iudicio usum aut vaC aut ov delere iuberet, nisi omnes fere illi syllogismi ita confor-

mati essent, ut nihil concludi posset, Hanc enim plerique formam habent:

si

sl

propositio minor affirmaretur. tb :cQG>tov tb dsvtsQov vccC'

Patet hac syllogismi forma ov' t6 dsvtsQov. vaC' ov. tb nQ&tov. Tum enim nihil concludi potuisse, nisi negata secunda propositione.xceta tbvsi

t6 XQatov^

dsvtSQOv XQVffiTtJCov avccjtodsixtov hic syllogismus evadit: tb dsvtsQov akXa [lijv ov tb dsvtSQov ovx aQa xo

TCQ&tov eaque ratione

discipulus eas poetarum sententias agnoscere non essent dzo(patixa di,iG)(iata. Affirmata autem altera poterat, quae Pauci sunt sylpropositione patet nihil omnino concludi potuisse. logismi xatd tbv nQcotov XQv6Cnnov dvan68sixtov hac forma usi:

t6 nQcbtov t6 dsvtsQOV vaC' ov' t6 nQ&tov vaC' ov' tb dsvtsQov: In his igitur scriptor id enuntiatum, quod 22. (1), 2, 12, 14, 15, ei ad exarainandum erat propositum, krjyov posuit iv t& ffvvrjfi^svG)sl

Haec forma erat ex usu, ubi propositio in propositione maiore. rainor (fj nQOdlrjcpig) affirmari poterat. Negata enim nulla omninoi.

e.

evadit conclusio.

Miram

vero accidit, quod

iis

tantum

locis

hac forma

usus est, quibus propositionem minorem negari oportebat. Itaque cum tanta appareat in tota scriptione scriptoris inscitia, a Chrysippo cei*te non profecta est, acutissimo logicae auctore. Atque cum totaratio vitiosa sit, dubitari potest, num singula, quae in papyro exstant, errata corrigere liceat. Quae cum ita sint, erunt fortasse qui omnino hunc libellum in Chrysippeorum syllogen a me recipiendum His vero non assentior. Insunt enim in hoc libello, fuisse negent.

quamvis pauca pro amplitudine, vestigia Chrysippeae doctrinae. Ad syllogisticam quidem doctrinam nihil lucramur, nisi quod Stoicorumest,

lemmatis condicionalibus plerumque

uti;

Chrysippus docuit, aliquomodo

illustrantur,

quae vero de axiomatis Sed de ipsa doctrina

PRAEFATIOdisputare,

IX

non huius

est loci.

libellum ederem, locisiu adn. Bergkii

Hoc tantum mibi addendum est, cum quibusdam me erravisse. 1. Erravi quod p. 52

Est enim verissima.

rationem, ovx p. 52,37 delentis, dubiam osse dixi. 2. P. 53, 23 inserenda est haec (MJtfZiy^tg, quaeval oi3.

per errorem omissa est:

Ohi

ijv

&vt(xeitai d^iana

Ttjiaa.

P.

50,3

secuiidum

xatcapauxbv r^' ov (ante E{fQt>xidi)s)in

nnnc mihi videtur delendumRestatilla

esse,

papyrus Ilerculanensis 1020,

quam

Herma

XXV

rettuli. Atque quae in illa commentatione p. 473 sq., ad Chrysippum etiam nunc probo. Probabile enim puto ipsius hunc esse librum dixi, Chrysippi, e quo etiam Arius Didymus apud Stobaenm ecl. H 111, 18 W.

(Vol. III u. 548) hausisse videtur.

Fragmenta Chrysippi primus Annalibus Academiae Lovauiensis.mihi praebuit.

collegit

fiaguetus

anno 1822

iu

Hic

liber

nullam fere utilitatem

Voluit euira Baguetus ea tantum fragmenta Chrysippi coUigere, quae adscripto philosophi nomine leguntur; ego vero ab Usenero monitus longe aliam rationem secutus sum, quam supra exposui, ut etiam latentia Chrysippeae doctrinae vestigia eruerem. cedit quod ille omuia fere fragmenta ad certos libros rettulit.

Ac-

Sed

constat ex rebus tractatis de sede fragmentorum Chrysippeorum plerumque nihil concludi posse, cum philosophus in multis libris easdemsententias repetere solitussit.

Cf. Vol. 11 n. 30.

Etiam

in textibus

Coramenconstituendis neque diligens ueque acutus fiiit Baguetus. tarium quidem addidit ille satis verbosum, quo ipsa fragmenta quasi Mihi magis ex usu visum est, ipsa fragmenta, secundum obruuntur. doctrinae capita ordine quam maxirae perspicuo disposita, proponere.Chrysippi, TceQi JiQOvoCag et tceqI (IftaQfidvrjSi Alfredus Gercke iu Fleckeis. Amial. suppl. 14 (1885) reliquias collegit Quem optinie de illis fragmentis meruisse constat. Erant p. 601 sq.

Duorum operum

tamen

et in sententiis eligeudis (maxime quidem in Alexandri libro, de fato scripsit) et in textibus constituendis, quae rectius adquem ministari posse crederem.

DeUtsint,

graTissimis philosophiae Chrysippeae fontihus.

collectione testimoniorum,ii

quam

in altero et tertio

volumine

proposui,

qui in

philosophiam Chrysippi

inquirunt, recte uti pos-

maxime opus est, ut de singulorum fontium indole recte iudicent. Itaque, cum de omnibus auctoribus disputare longum sit, de iis quidem, quibus longe maxima testimoniorum pars debetur, panca

X

PKAEFATIO

mihi praefanda esse sentio, ut quo quaeque iure ad Chrysippum rettulerim quaeve fidesiis

habenda

sit,

intellegatur.

DePlutarchus

Plutarcho.contra Stoicos conscriptis permulta

cum duobusita

libris

non solum propria philosophi Chrysippi fragmenta verba sed etiam librorum titulos unde desumpta essent describeret,attulerit ut

multaoritur,altera,

et

nomine philosophi

et titulo

libri

omisso,

duplexlibros

quaestio

altera

numilla

ipse Plutarchus

tot

Chrysippi

versaverit,

quae exse

priore pendet,credibile

passim afieruntur ad eundem

ea quoque quae sine nomine Chrysippum referenda sint. Ac primumest,

num

quidem per

vix

tot Chrysippi

libros

ab ipso Pluinteripsis

tarcho tanta

diligentia et lectos esse et

excerptos,

ut discvepantiasfuit vel

quae inter locos diversorum librorum longe inter se remotoscederent, posset animadvertere.Stoicis

Nam

quae

difficillima

Chrysippeorum

lius cessisse probabile

eam alius disciplinae alumno tanto meuon est. Ut igitur nostratium philosophorumlectio,

doctrinas quidem noruntlibros

quicunque liberalibus artibus eruditi sunt,

quorundam, qui spinosa disserendi ratione utuntur, ne docti quidem, ita Chrysippus ex eis auctoribus videtur fuisse qui a plurimiseruditorum omnino non legerentur neque ab ipsis philosophis nisi doctioribus. Huius rei documento sunt Ciceronis scripta philosophica,

quae nullam ipsorum Chrysippi librorum notitiam produnt, documento sunt Senecae dialogi et epistulae, quibus cum assiduam recentiorum philosophorum lectionem redoleant, nuUum vestigium inest studii diliTestis est Epictetus in Arriani Epigentioris in Chrysippo coUocati.

alumnos qui multos Chrysippi libros legissent eosque qui siue praeceptore Chrysippum legere animo valerent, hac re exsultare solitos esse tamquam multum in sapienta profecissent. Atque in scholis quidem Stoicorum eadem aetate discipuloscteteis (I 4,6),

eos Stoicorum

explicandis Chrysippi verbis exercitatos esse, idem Epictetus saepius testatur, sed quid hoc ad Plutarchum? At ne hos quidem Chrysippilectione studia inaugurasse arbitror, sed primum introductiones quasdam arcessivisse (Epictet. diss. II 16, 34: Eldaycoyccg ^nQai^d rivccg xui XQVGlnnBia aviyvcav cf. ibid. 17,40: xav ^tccdag rdg eiGayayag xal

rdg (Svvrd^Eig rdg XQv6tn7Cov (itrd rav ^AvrmdrQov Tcal l4QXdr](iov duXd^ofiev) quales et tunc permultas exstitisse credibile est et nos

etiamnunc habemus Dioclis apud Diogenem et Arii Didymi apud Stobaeum exempla. Sed de his quidem alio loco fusius erit disputandum. Plutarchum certe tam diu et tam diligenter Chrysippo operam dedisse, credi

non

potest.

Neque Galeni exemplo

id tueri possis,

quem

PliAEKATIO

3Uconstat.

complura Chrysippi scripta ipsumleniille

legisse

Nam

inde a 6a-

temporecondidit,

tales libros,

qualem

de Hippocratis et Platonis placitis''

adyersariorum libri per singula enuntiata valde in more fuisse, etiam Alexandri de fato, Origeimpugnarentur, nis contra Celsum vel, si ad inferiora etiam tempora descendimus,quibustoti

Cyrilli

At multo

contra Julianum aliisque patrum ecclesiae libris monstratur. diligentiore et assidua magis lectione opus erat, ut talia

conderentur, qualis Plutarchi de repugnantiis Stoicorum libellus exstat. Sed ipsam librorum Plutarcheorum formam examinemus, si forte inde

Ac primum quidem de ordine et conexu senquaestio dirimi possit. Quodsi tentiarum, postea de rebus a Plutarcho tractatis quaeremus. Marte Plutarchus cum Stoicis confligeret, aut omnia, quae ex proprioChrysippi libris excerpserat, certo quodam ordine digessisset aut siiigulas repugnantias nuUo ordine coacervare satis habuisset. Quae reroregnat ratio ut partim in ordinem res inordinatae et inconexae relinquantur, eam a sani digerantur, partim scriptoris mente abhorrere iudicamus, qui quidem in tota libri con-

per

librum de repugnantiis

formatione a se ipse pendeat.

Quae

libri

forma ut accuratius

intel-

legeretur argumentum per capita esset enarrandum, sed exemplis rem ostendere sufficiet. Quae igitur inde a cp. 31 usque ad 40 cri-

mina profemntur, exemplum praebent disputationis suo ordine aptedecurrentis:tresillae

6 tcsqI d-eav Xdyog his capitibus ita examinatur, ut divinitatis qualitates, t6 evxoirjrixdv^ t6 cccp&aQtov, t6 fia-

nam

XttQLOv

Antecedunt autem theologiam ethica deinceps tractentur. inde a cp. 1 1, quae tamen haud raro alienis interrumpuntur, ut cp. 23, 24 et cp. 28, 29. Nec non cp. 14, 16 quamquam ad ethica pertinent,

filum interrumpunt; his enim Plato et Aristoteles a Chrysippi reprehensionibus defenduntur, quo vinculo res alioqui diversas scriptor comprehendit. lam cum etiam cp. 24 et 29 eiusdem disputationisvestigia appareant, Plutarchus testatur

longius se persecutum esse ipse (a fihv Qrjtiov vjcIq nxdtavog iv &XXotg yeyQantai XQog avtbv), his autem omissis cetera r6v xeQl &ya^Giv xai xax&v xal tccqI 0o(pCag xal xaxiag k6yov contineant, duos

quam

alio libro

1040

D

ovv

fontes a Plutarcho adhibitos esse suspicamur. Neque enim ordinem, aliena inserendo turbasse censendus est. Accequem ipse instituerat,dit quod,

cum

altero libro, qui de

communibus

notitiis"ita

inscribitur,

eadem

fere ethica et

theologica Stoicorum

placita

impugnentur,noti-

ut pleraque repugnantiarum" capita

cum

tiarum" capite simili comparari possint, eorum quae additamenta esse docui in altero libro nec vola nec vestigium exstat. lam ad ipsas res a Plutarcho tractatas pergamus. Quo loco hoc statim mo-

aliquo

communium

Xniiendamest,

PRAEFATIOtot

refutatioDes

insignes, probabile est Plutarchum, hominem doctum et positas esse. assidua antiquorum lectione imbutum, quae a pristinis Stoicorum ad-

numero

non

videri

placitorum Stoicorum, et acumine et ab ipso Plutarcho proprio Marte com-

Num

erant neglexisse? Utrum probabilius acutissimas Chrysippi et Antipatri refutationes easque maxime quae ad verba magis illorum quam ad rem spectant, post couiphira saecula inventa esse an ab ipsis illorum aequalibus et adversariisversariis contra illos disputataest

comm. not. cp. 27 extr. post longiorem disputationem, quae ad Stoicain nQl TsXovg doctrinam pertinet, haec addit Plutarchus: ccXXa tovxo ^sv d6iv ot %Qoq ^AvxMaxQOv otovxat Xeyaacerrimis? In libro de0d^ai,(lij

TTQog rijv

aiQ6iv.

Quid igitur?

nescitue

ipse Plutarcbus

quem philosophum impugnet? Famaue

accepit, ad cuiusnam philosophi

doctrinam spectent argumeuta ab ipso excogitata? Patet, ui fallor, hoc modo uon posse loqui nisi eum, qui argumenta ab aliis traditaet accepta prodit.

licet

Hinc ad aliam rem eamque gravissimam facilis transitus. Scimirum est, quod praeter ipsum Chrysippum uuius fere Antipatri

Nam exceptis primis repugnandoctrina compluribus locis spectatur. tiarum" capitibus ne Zeno quidem et Cleauthes respiciuntur, eorum Quod qui post Autipatrum fuerunt uuUa omuino mentio occurrit.quale sit ut accuratius iutellegatur, facit locus imprimis memorabilis de repugn. cp. 38, ubi Phitarchus verba Antipatri affert ex libro dediis,

quibus

omues

philosophos

diis

Deiu Plutarchus haec verbaXQv6L7C:n;og

iufert:

ovdEig

&(p%^aQ6Cav tribuisse testatur. ovv i6ri rcov ndvrav 6

xar' 'JvrCjtarQOV

a(p%aQrov elvaisi

rav

&eG)v.

ovdeva yaQ ohrai jtXijv tov jcvQog Quibus verbis egregrium acumen inest,

ab

aequale Autipatri

fere si contratur,

coutra Autipatrum et Chrysippura, nuUum sectam Stoicorum dicta snnt. Nam Chrysippus carpi-

quod

ea,

quae nemiui philosophorum placuisse ipsius discipulus

prodat, docuerit, Antipater carpjtur quod principem scholae suae auctorem ueglexerit. Tales igitur cavillationes cum personas, non remspecteut, ab aequalibus profectas esse

consentaneum

est.

lam quod antea diximus, argumentaConferendumigitur

a Plutarcho prolata non po-

tuisse ex ipsius officina prodire, etiam siugulis exemplis probabimus.

comm. notitiarum"

cp. 35,

quo de ignerj

mundi

semine agitur (rbavrov)

(ielg'

*

'

is

6xdvxcDv ttvx6v,

rov

fia}(iov

icpr}'

iSCa iri&r)'

xal

ovv ix rov

(i,i6ov

fitt6rd6avreg

ttvrovg

^xxovto

iKilv ivoxX'i^6exe.''^

zfr)(ioxdQovg dh xov Ad^rixog

cc6na^o(iivovexr}

ttvxbv

xttl

tav ' ndvxtt nttQi^ovxog^ dxov6ag oi)xir

n^bg 'AvrCyovov, ag ixeCvov6wdLirQLil)e.

avra

AiyeruL 8\ xaleirj

(ura

rijv reXevrrjv

rov Zijva)vog elnetv rbv 'AvrCyovov^ olovSd^ev

d^ia-

XQOV

dxoXaXexGig.

xal

dLoc

@Qd6(ovog nQe6^evxov naQcc x&v

'Ad-rjvaCav ^rj6ev

avx^

rijv

xC d^av^id^eL ai)x6v ort,

iv KeQa(ieLxa ratprlv. eQorrjd^elg Si^ dLcc noXXcbv xal (leydXav avx(p SLdo(iiv(ov icpri^od^ev

a

bn

'

i(iov

ovdenanoxe ixavvad-r] ovdh xaneLvbg G)(p9rj.^^ ^Hv dh xal ^i^xrjXLxbg xal neQl ndvrov dxQL^oXoyov(ievog,

Xttl

6 Tl(lg3v iv roig UCXXoLg 6iav trjv vXrjV tb 8s noiovv tbv iv avtfj X6yov tbv d^sov.

tovtov

yccQ aiSiov bvta 8ta nd6rjs avT^g dr)(iL0VQystv sxa6ta. ds tb doyfia tovto Zrjvcav 6 Kvtisvs sv rc5 nsQi ov6ias.

Aetius

ti&rj^i

10

289). Zt^vcjv Mva6sov Kitisi)S dQ%as {ilv tbv d^sbv xal f^v vXrjv^ cav 6 (isv S6ti tov noislv aitios, rj ds tov nd^^Siv^ Achilles Tat. p. 124E. Z^vcav 6 Kitisvs dQ^ds 6T0i%sia 8\ ts66aQa. slvai Xsysi tcbv oAcov d^sbv xal vXrjv, d^sbv (isv tb noiovv, vkrjv 8hI 3,

25

(DDG

p.

15

tb noiovfisvov, d(p rav td ts66aQa 6toi%sla ysyovsvai. Philo. de Provid. I 22. Zeno Mnaseae fUius aerem deum materiamet

'

dementa quatuor.

Theodoret. Gr. cur.

aff.

IV

12.

Ztjvov ds 6

Kitisvs, 6 Mva6sov, 6 KQatrjtos q^oitrjtrjs, 6 r-^g Utcaixrjs aQ^as aitbv d^sbv xal tr^v vXrjv dQ^ds sq)r]6sv sivai. Qe'6sci)s,

8620

Chalcidius in Tim.

c.

290.

essentia, ut

Zeno

et Chrysi]^pus.

Silvam quippe dicunt

Plerique tamen silvam separant ab esse id quod

mbest his omnibus quae habent

qualitates, essentiam vero

primam rerum

omnium silvamsine

vultu

et

antiquissimum fundamentum ea/rum, suapte natura informe: ut puta aes, aurum, ferrum, et caetera huiusvel

modi25

silva est

At

vero quod

tam

eorum, quae ex iisdem fahrefiunt, non tamen essentia. his quam ceteris ut sint causa est, ipsum esse snJhEcl. I 11. 5a, p. 132,

stantiam.

87 Stobaeus

26

W.

(Arii

Didymi

fr.

20

Diels).

Zrjvatvos' ov6Cav 8s stvaitrjv30 (iSQri

ndvtcDV nQihtrjv vXrjv, Tautrjv 8s na6av di8iov xal ovts nXsica yiyvofisvrjv ovts sXdttca' td 8\'ovtcnv

tav

tavtris ovx dsl ta^btd 8ia(isvsiv dXXd ^iaiQst^d^ai xal evyxet^d^ai.

8id tavtris 8s 8ia&slv tbv tov navtbs k6yov, bv sviOi slfiaQ^isvrjV xaXov6iv, 0i6vnsQ xal iv tfj yovfi t6 6nsQ(ia. Epiphan. Haeres. I b, DDG p. 588. (pd6xsL ovv xai ovtos {Zrjvav) trjv vXrjv 6vyxQovov

Xttkav tG)35

d^SG)^ff Ttt

i6a tats

dXXais

alQS6s6iv.

ysvs6iv

f'!

ndvta 8ioixsttai xaX nd^xsi.

Diogenes Laert.VII 150.

sCfiaQfisvr^v ts

stvai xai

15 aerem) de hoc errore cf. Diels DG p. 2, qui in graeco exemplari MQtt Ad hoc fragmentum et sequentia cf. 11 pro dqxds scriptum fuisse putat. n. 300328. 20 Cf. II n. 316. 28 bvx(av C, %Qmtaiv F.

PUYSICA Lo\)6Cttv...

25itg. . .

6i tpu6i tS>v HvTajv ttnavxfov xi^ XQaTrjv vXijv

Zrjvav17

xttlelTut dh17

dix&g

ov6ltt tb xal ^Xri

^ tb Tcbv

ndvTmv

xttl

t&v

ixl (leQovg.ri

^lv ovv t&v ZXtov

o^b xXiiavxttl

oiks iXttTTav yCviTai,'

dh

T&vCf.sit

deum scUicet hoc csse quod qualitaiem insepardbilem deum silvae, eundemque per sHvam meare, vdut semen per membra genitalia. 88 Chalcidius in Tim. c. 292. Deinde Zeno hanc ipsam esscntiam finitam esse dicit u/namque eam communem omnium quae sunt esse substantiam, dividuam quoque et usque quaque mutahUem: partes quippeStaici

ixl (liQOvg xttl xXeicav Chalcid. in Tim. c. 294.

iXaTTav.i

sUva

vd etiam

10

eius verti, sed

non

interire, ita ut

de existentilms consumantur in nihi-

lum.sic

neque

Sed ut innumerabilium diversarum, etiam cerearum figurarum, formam neque figuram nec uUam omnino qualitateni propriamet

fore censet

semperortu sit

fundamenti rerum omnium sUvae, coniunctam tamen esse inseparabiliter cohaerere alicui qualitati. Cumque tam sinesine interitu, quia neque de

u

quam

non

existente

subsistit

neque

coitsumetur in nihUum,

non

deesse ei spiritum ac vigorem ex oMemitatc,

qui moveat quac cau^a

eamsit

rationabiliter totam interdum,

nonnumqu^m pro

portione,

tam crebrae tamqu vehementis universae rei conversionis ; spiritum porro motivum illum fore non naturam, sed animam et quidem rationabilem, qu^e vivificans sensilem mundum exomaverit eum ad hanc, qua nunc ifdustratur, vcnustatem. Quem quidem beatum animal d deumadpdlard. 89 Stobaeus Eel.ttLTiov 3' bI p.

20

138, 14elvtti

W.

(Ar. Did.

fr.

18

p.

Zrjvcav

q^rjelv

di' o'

ov dl aixiov

6v(ifi(firjx6g'

457, DieU). xat

25

t6 (ihv tttxLov 6a>(ia., ov dh aLtiov xaxrjyoQrj^jLa' advvaxov d' elvtti xb to 8h Xey6(ihv aixLov xttQElvttL, ov di i6xLv aXxLov (i^ vxdQxetv. ttXxL6v i6XL di' b yiyvEXttC Tt, olov dia (isvov xoLttvxrjv ix^L dvva(iLV'xijv (pQ6vr}6LV

yivBXttL xb

tpQovstv xal

Sloc

x-^v tl;vxriv

yCvsxai xb

^fiv

xal

dLcc xrjv

6G)tovg slvai 6xTfi^atL6iiovg tfig vXrjg. p. 616, 2). Zi^vcav dh 6 Utotxbg ta

Galen.;|r(>(f(ara

STmxbg xahist. philos.

XQfonccta

27

(DDG

i7cCxQvo(ia6(iivov.Satb

15

Cf.

n

n.

437. 564.'

Schol. Apoll. Rhod. I 498. xal Zifvrav dh tb naQ 'HdLodci xdog vd(OQ elvaC v6Lg ndvrcag i6rl XoyLxrl' ov yccQ ol6v rs t6 dkov rov lUQOvg %Bt-

Qov

slvaL.

Physica m.De116Achilles

caelo et de caelestibus.in Arat.

Tat. Isag.

5

p.

129 e.

Z^/^vfov

6

KLrLSvg

ovrag avrbv d)QL6aro' oiQav6g i6rLV aid^iQog rb s6xarov' ii, ov xal iv c5 i6tL ndvta iiupav&g' nsQiixsL yuQ jidvta xXijv aitov' ox)6sv

yuQ iavtb nsQLi%SL^ dkk stiQov iotl nsQLSxtLx6v.''' 116 Aetius II 11, 4 (DDG p. 340 b 6). Z^voav jivqlvov sIvul rbvoi>Qav6v.

'

so

117 DiogenesnaQutQL^o^ivcavr)

Laert.

VII 153. 154.

d^tQUJt^v 61

l|a^tv

vstpav

nsQl tov oAov7 item Baiter.

Qiiyvvfiivoav vnb nvsvfiatog, dyg Z^^vcav iv ta ^QOvtriv 6h tbv tovtav tl>6g)ov ix nuQurQLtlfsag rj14 in explicatione a recentiore Stoico adiecta haec ita antQiuctinois (Bk., ani(ffucros libri) Xoyuvs

u

variantur:

6 Si ys

K66(we SQiixH

ioYix&v

l^cocov

Xoyixbg &Qa iatlv 6 xoa^toi.

34Q-^^smg'

ZENO cmEUs.xeQccvvbv Sh

|a^tv 6(po8Qav fista)

JcoXXijg

^Cag

7cCnxov6av

knl yfig vsfp&v JtaQatQi^o(isvlvt,

o^te fivd^etai

de6n6liei oijte 8e67[6^etui^tai, o{rr

vjid tivog oik* avtbg fiid^i tiva^ oijts oike xaxoxoiel ttva oih' avtbg xaxoxout'

%

xaxotg neQinlxtei "^^oi^t oike i^axatatai oijte i^axata dXXov^ oijte dia^evdetai oine dyvoet oijte Xavd-dvei iavt6v, oijte xad^^Xov ifevdog vxoXanfidvei,' evdaifnov di i6tiv (idXi6ta xal evtvxrig xal (laxdQtog xal bXfitog xal ev6e^iigxal ^eotpiXiig xal dii(0(iati,x6g^ fia6iXix6g te xal 6tQatrjyixbg xai xoXitixbg xttl olxovoiiLxbg xcd ;i;(>f;/iaTttfTixdg. tovg 8h g>avXovg axavta tovtoig ivavtCa Ix^iv.B. Ztaixbv di d6yfia i6tlv' bti xdvta 6 60(pbg xal (paxfiv (pQOvCftag dQtv6er dib xal TC(i(ov te ev xoiri6ei 6 0Xid6i,og etpr) (fr. 22 Wachsm.) [xal]^,ZrjVG)veL6v ye (paxf^v e^eiv bgd)gfii^

BXXov noiet xaxotg xeQt,xCxteiv\

10

217 Athenaeus IV 158

1$

(pQovC(i(og

(le^id^xev^tijv Zrivcoveiov

oi>x aXX(os dvvaiiivrjg iilfi^d^flvai (paxrlg el (i^

xatd

v(pr^yri6iv bg e(pri^^elg

8\ (paxfiv i(ifiaXXe 8va)8ixatov xoQidvvov^^.

218 Philo xeQi tov xdvta 6xov8alovp.

45 Mang.

d^LOv tb ZrjvmveLovr\

iXevd^eQov elvai Vol. II ixL(p(ovfi6ai otl d-attov av d6xbv

so

^axtC6ttLg xXrjQT^ xvev(iatog

^Ld6aL0 tbv 6xov8atov bvtLvovv dxovttt

8Qa6ttC tL

t&v d^ovXr^cov86y(itt6L

dvivSotog

yaQ xal

drl66ritog

ilrvxrj,

ijv

dQ^bg X6yog

219 Plutarchus de

xayCoLg ivevQ&^e. aud. poet. 12 p. 33d.

xal 6 Zrjvoov ixavoQp.

n

^ov(ievog tb tov Eo(poxXiovg (Nauck fr. trag. b6tLg 8h XQbg ttjQavvov i^ixoQevetaL,

253)

xeCvov *6tl 8ovXog, xav iXevd^eQog(ietiyQa(pev

(uiX^i

ovx 66tL 8ovXog,ToiXevd-iQG)

)v

iXevd^eQog

(i6Xr},xccl

so

vvv 6vvewpaCv(ov tbv d8ea

(ieyaX6^Qova xai dtasi

xeCvcDtov.

220esse

Cicero de finibuspotesf,

V

84.

Pcmpertasest.

mdl/um

est,

mendicus

heatm rwmo

quamvis

sit sapiens.

moclo, sed

etiam divitem dicere cmsus

At Zeno eum non beatum idem pro Murena 61.esse,

ss

solos sapientes esse, si

mendidssimi, divites. 221 Cicero pro Mur. 61. solos sapientes

si

distortissimi,

o^' iteQtJtintfiv19 hunc qnoque

4 oi

libri (ante dtait.), corr.

Meineke.

6 xax&g

libri, cozi.

Gkisford.libri.

13 ndvxa tc Eaibel, re 8uppl. Meineke. versum Timoni tribuit WachBmuth.

ndvra

54formosos.

7.EN0 C1TIEU8.

de

fin. III

75.

rede

etiam piilcher

appdlahitur:

animi

enim lineamenta sunt pulchriora quam corporis. 232 Diogenes Laert. VII 33. ndkiv iv rf} noXixila 7caQi6xKVxa xoXixdg xal tpCXovg xal olxsLOvg xal EXevd^sQovg xovg 6xov6aCovg5

(i6vov.

223 Clemensxdff,

Alex. Strom.Aa/Scov, 6

V

14,

95

p.

703

P.

Z^vav

xe 6

Uxai-

jiaQa

nXdxavog

dh aTib

xfjg

^aQ^aQov6e

(pLXo6ocp(ag^ xovg

dyad^ovg ndvxag dkXrikGiV eivaL (pCXovg XeyeL. 223 a Plutarchus vita Arati 18. v6xeQov10

XeyexaL

^xoXd^av

xbv elnovxa ^ovov avxa doxetv ^xQaxrjybv elvai (scil. Persaeus) XQog xbv 6otp6v aAAa vri d^eovg, q)dvaL^ xovxo (idXL6xa xdfioC Ttoxe xavZijvavog ^Qe6xe Soyfidxcavetc."Cf. n.

443.xe avxolg i6a riyel6d^ai xd Sextus adv. raath. VII 422.

224 Diogenesd(jLaQX7](iaxa,15

Laert..

VII 120. dQe6xeL.

ZVjvav. (prj6L xdvxevd^ev OQiicofievoL ol yteQl xbv Zrjvava idC8a6xov oxl t6a 86x1 xd.

xad-d

dyLaQxriiiaxa.

Cicero pro Mur. 61.Inst. div. III 23.Cf.30

omnia peccata

esse paria.

esse

Lactantius

Zenonis paria peccata qtiis prohat? Cic. Paradox. m. Hor. Sat. I 3, 120 sq.Cicero pro Mur. 61.

225

omne delictum

scelus

ncfarium,

nec minus delinquere eum, qui gallum gallinaceum,

cum opus non fuerit,

quam etim, qui patrem su/focaverit. 226 Cassius scepticus ap. Diog.(iCovg xal dovXovg xal25

elvaL

ndvxag xovg

(lij

32. i^^Qovg xal noXeavxbv (Z^^vmva) dXXriXav 6novdaCovg^ xaX yovelg xexvav xal ddeXtpovg

Laert.

VII

dXXoxQCovg XeyeLV

ddeXcp&v (xaiy olxeCovg olxeCcov. 227 Cicero pro Mur. 61.

rtos

autem, qui sapientes non sumus,

fugitivos, exules, hostes, insanos denique esse dicunt.

30

6 de

228 Philo quod omnis probus liber Vol. II p. 453, 26 Mang. Zijvov ei xaC XLg dXXog vn' dQexrig d^^elg veavLX(oxeQov dno(irj

8eCxvv6L neQL xov(pT]6L'

elvaL

xotg

tpavXoLg

l6rjyoQCav

n^bg d6xeCovg.

ydQ' ovx oi(i(o^exaL 6 (pavXog, idv dvxLXeyrj rw 6novdaCc)', ovx aQ i6xlv l6rjyoQCa xa (pavXco nQbg 6novSaLov.^^ 229 Seneca Epist. 83, 9. Vult nos ab ehrietate deterrere Zenon,86

vir

maximus, huius sectae fortissimae ac sanctissimae conditor, audi ergo, quomodo coUigat virum honum non futurum ehrium. Ehrio secretum

sermonem nemo committit:ehrius

viro

autem hono committit: ergo

vir horms

non

erit."

26 xal add. Hiibner. 23 itoXsfiixovs BPL. praeceptoi"um et sententiarum Zenonis".

28 occurrit in enumeratione

C. ETlllCA.

65

Philo do Plantatione Noe II p. 356 Mang., 176 Wendlaiid. tl x^ ^i^vovxi ovx &v ris ivkdyag X6yov dxd^^itov naQaxard^oiro^ ^T^ dh aoq>di XttQaxaTarC^vrat,y^ ovx &Qtt ^ie^vei 6 iantoe

yill.

De mediis(Vol.

offlciis.,

UI

p. 184.)

xtt^xdv tovg TCaQaxaXfj.

234 Plutarchus deZtjvcavog bnolov i6tiv.li

prof. in virt.rj^Cov

12 p. 82f. oQa dij xal t6 tov dnb t&v ovsCqcov sxa6tov ahtov yaQ

6vvai69-dvs6d-ai nQox6:ttovtog ,

^^ts tovg

tL nQ06is(isvovVTtvovgi,

dXX

'

si ^1^9' ridd^svov al^xQa tivi savtbv TtQdttovta tatv dsiv&v xal dtojtcov oq^ xatd olov iv ^vd^a yaXrjvrjg dxXv6tov xatacpavst diar)

XdiinsL tfjg ^v^fijs t6

ag

Gnpikei^

ovdev al6xQ6v el 8e ireQ^ (leQeL rQiij^ag icp' a evQev dSvvcaiievrjv 7tav6ag xal naldag ex rfig (irjrQbg yevvaiovg noLri6ag ri ^v al6xQ6v; Pyrrh. hypotyp. III 205. dXkd xal 6 KLrLevg Zi^vciv q>rj6L (iri dro-

nov80

etvat rb (i6qlov rfig (LrjrQbg rea6cl)(iarog

eavrovrfj

(lOQie);ut(t

rQttjjaL^

ovde alko tt (leQog roveinoL r^g elvaL.

avrrjg

rQtipaL

xad-dxeQ cpavXov avxsXevei

267 Diogenes

Laert.

VII 33.

xal

i^d^fjrL

dh

r^

air^

XQ^^d^aL HvdQag xal yvvaixag xal (irjdev (ioqlov dnoxexQvcpd-aL. 268 Seneca Epist. 104, 21. quod si convivere etiam Graecis juvat,

cum25 alter,

Socrate,

cum Zenonenecesse

versare: alter

te

docebit mori, si necesse erit:

antequam

erit.

(levroL (inter quos Cassius tov Zfjvovog^ nQ&rov (ihv rrjv scepticus) iv noXXotg xarrjyoQovvreg hyxvxXLOv TCaLdeiav dxQr]6rov dnocpaiveLV Xiyovra iv dQXV '^'JS ^^-

269 Diogenes

Laert.

VII 32.

evLOL

XLreiag.30

260 PlutarchusX6yov iQGirfj6ag(scil.

de Stoic. repugn. cp. 8

p.

1034f.

rovrov de rbv

Zeno), dvriyQaxlfe (ihv JtQbg rfjv IlXdrcovogn. 78.

IIoXLreiav

etc.fr.

Antecedit Zenonis

261 Plutarchus3&xt

vita Lycurg. 31.

nXdrcov eXa^e ri]g Zfivav xal ndvreg o6ol

noXLreiag i)n6d-e6Lvrt

ravtrjv (Lycurgi rem publicam) xal ziLoyivrjg xal

neQL rovrcov inLxeLQrj^avreg elnetv inat-

vovvtaL., yQ(':ii(ittra xai X6yovg dnoXLnovreg (lovov. 262 Plutarchus de Alex. virt. I 6 p. 329 a. xal15 t^cpgaivsv scribendum esse (pro i(p' m svqsv) sed kiQm utQSi verum esse patet, non IrsQa fiiprj.

(lijv

fi

noXv ^av-

ostendit

III 246,

locus Pyrrh. 16 ri ^v corruptum;

fortasse rovt' ^v.

0.

ETRIOA.

61

xoXitsUc roH xijv I^xmx&v utQtSiv XttTafiaXofiivov Zi^tavog sls ^v xovto 6vvteCvei. xetpdXttiov^ iva /ti^ xaxa xdXeig iirjdh xaxu dy(lovg oix&(iev, idioig ixatfxoi dtcopttf/icvot dixttioig^ iXXa xdvxttg iv(uclofiivrj

d^gaxovg

ijy(0(ied-tt

dr](i6tag

xul

xoXCtttg,

elg dh ^Cog

&6JteQ ayiXrjg 6vtfv6(iov v6(iC3

xoi,v&

6vvxQeg>o(iivrjg.

^ xttl x66(iog, xovxo Zijvav

i

(ihv iyQarlfev a6xeQ 6vaQ ^ eCdmXov evvo(iCag ipiXo66(.ov, riiV 7ca6av d^xfj^io^vvrjv entdeCxvvvrat.ini rcbv i| 'AQxadCag d^ecoQ&v TCQbg 'AvrCyovov 7caQayevo(ievcov. ixelvot [rf] yaQ rjQC6TCov 6(p6dQa 6xv^QC07tG)g xai ev6xtifJt6voog, ojg Sovro, ' ovx OTt i}(icbv rtva nQO^^XtTCovreg^ dXX ovde dXXi^Xovg. ag de 6 n6-

Tog nQoi^atvev xai el6r}Xd^ev aXXa re dxQodfiaxa xai al 0TTaAal ai20 Tttt

avratg e&og i^rCv, iv raig dta^(o6rQatg ovx ert xareixov avxovg ol avdQeg,, dXXd ix rav yvfivai coqxovvto.) xXivav dvcoQficov xai i^6cov d)g d'avfia6T6v ti d^iafia ^e^hfievot' xaiOQXT^^TQCdeg^

xad^dneQ

25

fiaxdQtov rbv (ia6tXia dnexdXovv^ oti e^e6Ttv axtra rovrcov dnoXavetv^ xai ereQa rovrotg naQanXrj6ia ndvv noXXd r&v (poQTtx&v inoCovv. rcbv (ptXo66(pG)v ds rtg 6vfinCvcov rifitv^ ei6eXd^ov6r]g avXrjTQCdog xaiov6r}g evQvxcoQCag

ovx

inirQetlfev,

naQ' avrm., ^ovXofiivrjg T^g natdC6xi^g naQaxad-C6at dXXd ^xXr^Qbv avrbv el6rjyev. el%' v6reQov ncoXov'

fiivrjg

T^g avXrjTQCdog^f xa^dneQ id-og i6riv iv rotg n^rotg yCyve^&at^ ev re ra dyoQd^etv ndvv veavtxbg ^v xai ra ncoXovvrt^ aXXo) rtvinQ06d^ivTt, r}fi(p t6^r]ret xai ovx i(prj avrbv nenQaxivaf xai riXog eig nvyfidg rjXd-ev 6 6xXriQbg ixetvog q)tX66o(pog xai iv dQX^'

80

-d^aTTov

oitd

dv naQaxad-C6at intrQincov t^ avXijT()^dt." dtanvxfirjnore avT6g i6rtv 6 UeQ^aiog 6 neQi T^g avXrjTQCdogcprj^iv

rev6ag'ih (pcov

G)de'

yaQ 'AvrCyovog 6 KaQv6rtog iv ra ne^i Zrjvcovog yQa^Ztjvcov 6 Ktrtevg UeQeaCov naQa n6rov avXrjTQCdtov nQva-

fidvov xai dtoxvovvrog ei6ayayeiv n^bg avrbv dtd rb ri^v avrijv olxeiv oixCav, 6vvat6%6fi,evog el6eCXxv6e rijv natdC6xr}v xai 6vyxarsxXei6e rneQ6aCco.''^

29 veariffxos ^ 17 re del. Mub. 14 naqccQvy scripsi, nuQaSvf AE. 37 slaBtXxvas Kaibel, avv30 nqoc^ivTog A, corr. Cas. A, corr. Coraes. tiXxvae A.

PER8AEU8.

101cynicus

452 Athenaeus IV 162 b (Cynulcusbare dicitur, tum:)

oum

alios libros pro-

uoi>g

IleQtfaiov ts rot) xalov s

6

512 Stobaeus

Ecl. 1 20, le p.

171,2

W.

(Arii

Didymi

36

Diela).

30 avviQyuvvris podt 28 i^o(iot.uiCui libri, corr. Zeller. 2i> xal addidi. 31 ovv addidi; avvtQyovai offendit; fortasse i^X/a> nal ngue rrjv iKitvQaGtv. Bunt verba Plutarchi Cleanthis sententiam refellentis.

PHY8ICA.

115

Zi^vcavi xal KXeav^n xal XQvaixx^ &Qi6xn x^v o\>6Cav itttafiaXXHv olov iig 6xiQfia xb xvq^ xal xdXiv ix rotkov rotatkijv &xoxiXil6^at T^v diax($tf/ti}tf(v, oXa xq6xbqov ^v.

513 Cicero de

nat. deor. II 24.

argumentis docet, quanta esse ullum cibum tam gravem, quin is nocte et die concoquatur; cuius etiam in reliquiis inest calor iis, quas natura respuerit. (Fortassc etiani quae aiiteceduDt verba ibid. 23 ex Cleanthe expressa suut a Posidonio:) Sic enim res se hahet, ut omnia, qme alantur et quae crescant contineant in se vim caloris, sine qua neque ali possent ncc crescere.

vis insit caloris in

quod quidem Cleanthes his etiam omni corpore: negat enim

s

lo

omne, quod est calidum et igneum, cietur et agitur motu suo; autem alitur et crescit, motu quodam utitur certo et aeqiiabili; qui quod quam diu remanet in nobis, tam diu sensus et vita remanet; refrigerato autem et extincto calore occidimus ipsi et extir^guimur (secuntur verba

Nam

supra exscripta). 614 Cornutus cp. 31. 'HQaxXi\g d* ierlv 6 iv rotg ZXoig x6vog, xud'' bv ri tpvOig loxvga xul XQuraid i6riv^ dvixrjrog xal dxfQiyivrjrosl6xvog xal rotg xaxu ^iQog xul dXxiig vxuQxav. de Alcumenae et Amphitryonis filio disputat, cuius facta a (deindeov6a^lisxaSorixbg

i&

recentioribus cuni dei

factis

permixta

sint,

a6r dvodidxQLru ysyo-

so

u^roQovfiivcov) rd^u 6* dv ^ AovT^ xul xb qoxuXov ix r^g xuXuiug ^eoXoyCug ixl rovxov Ov^^oXov d' dv ixdrsQov slrj Qto^r^g xul Htrevrjvsyfiivu str].

vivai ru rov ^tov idiu dxb

rav xsqI rov yjQaog

ytvvuuhi^xog' 6 ,uv yuQ Xiav rb dXxi^xurov xav &r]QCa)v i6xL\ xb xul xoi^6xrig S' uv 6 ^ebg dl q6xuXov xb xuQreQcorurov x&v ZxXav. xaQL6dyoixo xurd re to xuvxuxov 3il'xvt69aL xal xuru xb ivxov6vJtcct olxtCcog 8h xuQido6uv avx^v xav ^eX&v (poQdv. vbv KfpoL rfi "H^Yi 6vvoLXovvru^ hg bXo6x(Qi6xQov uv xb (6Cm,a ri} x^v SLdvoLuv bvra. 63g ydQ vxi)

Tc3 6