1

2

3

İnci KAPLAN GÜLYazı İşleri Müdürü

AvangArt Kadın Dergisinin Sevgili Okuyucuları,

Daha dün gibi değil mi sonbahara övgüler dizip, hoş geldin dediğimiz günler? Bu baharı tam da ününe uy-gun bir biçimde yaşıyoruz, gün oluyor güneş sıcacık kalplerimizi ısıtıyor, gün oluyor soğuk esen rüzgarlar iliklerimizi donduruyor... Hatta gün oluyor iki durumu birden yaşıyoruz. En güzeli tüm bunları dert etmeden güzel havaların keyfini çıkartıp, soğuk havalarla da kışa hazırlık yapmak…

Sonbaharın son ayı için yine birbirinden güzel yazılar ve resimlerle sizlerleyiz. Artık biliyoruz ki dergimizi, yazarlarımızı tanıyor; yazılarını merakla izliyor ve hazırladığımız konuları ilgiyle okuyorsunuz. Bu da bi-zleri daha mutlu ediyor ve her ay bir öncekinden daha güzel olsun diye daha çok çabalıyoruz.

Girişimci-Lider Kadın köşemize bu ay Havacılık Tarihi’nin bir kahramanı konuk oluyor. Bir kadın olarak bizi duygulandıran ve gururlandıran bir kadın havacı: Amelia Earhart. Bu yazıyı okuduktan sonra onun hakkında ve tarihte iz bırakan diğer kadın kahramanlar hakkında daha çok bilgi edinmek isteyebilirsiniz!

Su’suz bir hayat düşünmek olanaksız değil mi? Yoga ve Ayurveda köşemizde SU ile ilgili çarpıcı ve bir o kadar da yararlı bilgilere sahip olacaksınız. Günde ne kadar, nasıl ve ne zaman su içmek gerektiği konusunda kafa karışıklığı yaşıyorsanız bu yazımızı mutlaka okuyun di-yoruz.

Diğer yazılarımızı da kısaca gözden geçirecek olursak, Can Sağlığı’nda ilgiyle izlediğiniz yazı dizimiz devam ediyor. Çalış(k)an Kadın, Avangart Anne ve Gülışığı köşelerinde yine kendinizden bir şeyler bulacak, zevkle okuyacaksınız. Bu ayın gezi rotası ise Maldiv-ler. Muhteşem resimlerin eşliğinde küçük bir geziye ne dersiniz?

EDİT

ÖR

DEN

Tarih sayfalarımızın ziyaretçisi ise Cem Sultan, ilginç öyküsünü okumayı ihmal etmemenizi tavsiye ediyoruz.

Havaların bir sıcak bir soğuk olduğu, hastalıklara da-vetiye çıkardığı bu aylarda ve önümüzdeki kış aylarında belki de en büyük yardımcımız bitkiler olacak. Bu ay bağışıklık sistemimizi güçlendiren bir bitkiyi tanıyoruz: Ekinazya. Bitkileri doğru ve yerinde kullanmak, bu ko-nuda daha fazla bilgi sahibi olmak istiyorsanız Kitap Tanıtımı sayfamızı da tıklamayı unutmayın!

Avangart Kadın Dergisi olarak ekolojik yaşamı, sanat ve sanatçılarımızı desteklediğimizi biliyorsunuz. Evimiz Dünya köşesinde farklı bir bakış açısıyla ekolojik denge için yapabileceklerimizi göreceksiniz. Kültür-Sanat köşesinde ise değerli resim ve seramik sanatçımız Sev-can Birgören’i tanıyacağız.

Hepsi bu kadar değil elbette, bir ay boyunca yetecek kadar yazımız var. Yeter ki siz biraz zaman ayırın, sayfalarımızı tıklayın. Biz her zamanki gibi bu ay da dergimizde sizi ağırlamaya hazırız, HOŞ GELDİNİZ!

Fotoğraf: Berran AYDAN

4

İÇİN

DEK

İLER

1. Editörden …3 İnci KAPLAN GÜL

2. İçindekiler…4

3. Şiir Köşesi ...5 Kasımda Bu Nedenle Esin KARAER

4. Gündem …6 Organik Tarım ve Beslenmedeki Önemi Levent Gürsel ALEV

5. Girişimci- Lider Kadın ...8 , 9 Nilay UZGÖREN PAPİLA Havacılık Tarihinin Kadın Kahramanı: Amelia Earhart

6. Çalış(k)an Kadın ...10 , 11 Annelerimiz ve Biz Şebnem OAKMAN

7. Avangart Anne ...12 Çöp mü? Kolayı Var! İlknur ERŞAHİN ÇAKICI

8. Eğitim ...14 ,15 Süper Hafıza ve Öğrenme - III Selman GERÇEKSEVER

9. Can Sağlığı ...16 -18 Can Dolaşımı ve Tuz - IV Enis KIRIMLI

10. Yemek Kültürü ...20 , 21 Alma Afitab Ümid GÜRGÜLER

11. Bitkilerle Yaşam ...22 - 24 Bağışıklık Sisteminde Kullanılan Bitkiler - II Kızılderili Bitkisi: Ekinazya Nazım TANRIKULU

12. Hayvan Dostlarımız ...26 , 27 Mercanların Gizemli Dünyası Gülçin ERİŞKİN KANDEMİR

13. Vatan ve Köklerimiz ...28 , 29 Cem Sultan Denizhan SEZGİN 14. Evimiz Dünya ...30 , 31 İç ve Dış Ekolojik Denge İçin... “Hiçbir Şey Yapma’mak... Melda KESKİN

15. Evrensel Değerler ...32 Sesin ve Müziğin Gizemli Etkisi Selman GERÇEKSEVER

16. Hayata Yeniden Bakmak ...33 Tüketmek İnsanı Ne Kadar Mutlu Eder ? Hayaller Gerçeğe Nasıl Dönüşür ? Semiha BATMAZ SALCI

17. Akıllı Kalpler ..34 Ne İstediğini Bilmek II Eray BECEREN

18. Gülışığı ...35 Akıl Kapılarını Kapatmak Gülseren ALÇI

19. Seyir Defteri ...36 Evlenme Olgusuna Farklı Bir Yaklaşım Metin RODOP

20. Berran’ca ...37 Hüzün Mevsimi Berran AYDAN

21. Evrende Zeki Hayat ...38 Çocuklar ve UFO’lar Selman GERÇEKSEVER

22. Kültür – Sanat...39 - 41 Biyografi - Sergiler Sevcan BİRGÖREN

23. Kitap ...42 Tıbbi Bitkileri Doğru Kullanma Rehberi (Pratik Yöntemlerle Doğal İlaçlar) Nazım TANRIKULU

24. Gezi ...44 - 51 Maldivler Gülçin ERİŞKİN KANDEMİR

25. Yoga ve Ayurveda ...52 - 55 Su: Göklerden Gelen Şifa Hema PATANKAR

26. Kristal Astroloji ...56 Yay Burcu İnsanının Olası Taşkınlıklarının Lapis Lazuli ile Dengelenmesi Selman GERÇEKSEVER

27. Avangart Etkinlik ...59 Okurlarımızla Yaratıcı Yazarlık Etkinliği Türkan COŞKUN

G. Y. YönetmeniŞ.Burçak ALKANLI

Yazarlık DanışmanıTürkan COŞKUN

Yazı İşleri Müdürüİnci KAPLAN GÜL

Logo TasarımSelçuk ACAR

TasarımHakan ER

KapakBerran AYDAN

5

ŞİİR

KÖ

ŞESİ

BU NEDENLE

Esin KARAER

Eminönü, Beşiktaş,

Karaköy’den kalkan

Kadıköy’e varan

Vapurlar

İskeleye ne güzel

Yanaşır öyle

Bir şiir yazmıştır

Bir hikaye anlatmıştır

Bir sır vermiştir

İstanbul öylesine

Ben en çok

Vapurdan inen

İnsanları kıskanırım...

KASIMDA

Esin KARAER

Gökler kararır birden

Ağır koyu renkli mor

Mavi, eflatunun tonlarında

Doğa sanki içine kapanır

Bir sihirbazın dokunuşu

Sanki değer birden

Gün batımı aniden

Ufka pembe, kırmızı

Altın rengi ve turuncuyu ekler

Her yeni gün

Gökyüzünde başka bir

Güzellik beni bekler...

6

ORGANİK TARIM ve BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

Levent Gürsel ALEV Ekolojik Üreticiler Derneği Başkanılga.alev@gmail.com

Organik tarım; tohumdan son tüketiciye ulaşana ka-dar tüm süreçler boyunca, hiçbir sentetik kimyasal girdinin (gübre, ilaç) kullanılmadığı, üretimi süre-cinde seçilen çeşitlerin o yöreye uyumlu ve dayanaklı olmasını esas alan, yerel çeşitler kullanılan ve ekosis-teme herhangi bir zararlı atık bırakmayan ve tüm üre-tim süreci tohumdan son tüketiciye kadar kayıtlı ve kontrollü sertifikalandırılmış tarım şeklidir.

Organik tarımda ekimi yapılan çeşitlerin tohumları ye- rel ve standart (birbirini kuşaklar boyu homojen olarak tekrar eden) çeşitler olmalı ve ilgili yörenin ekoloji-sine uyumlu olmalıdır. Çünkü ilgili yöreye uyumlu yerel çeşitlerin seçilmesi karşılaşacağı hastalık riskini azalt-makta ve bitkinin gelişimi ile içerdiği besin değerleri tam olmaktadır.

Doğa genel bir kural olarak; sadece tek bir canlının yaşamasına izin vermez. Bu yüzden tek ürüne dayalı üretim yerine birbirini biyokimyasal olarak destekle-yen ve besleyen birden fazla çeşidin birlikte üretimi de organik tarımın temel kurallarındandır. Ayrıca belli bir alanda üretilen ürünler ayrı ekim döneminde top- raktan (toprakta bulunan besin değerleri) yararlanım özelliklerine göre ardı ardına farklı ürünlerin de yetiştirilmesi gerekmektedir. Bu durum organik ürünün taşıdığı besin değerlerinin zayıflamasını engeller ve her dönemde tam olmasını sağlamaktadır. Yani içerdiği tüm özellikler (vitaminler, mineraller, antioksidanlar) hep tam olarak kalmaktadır. Bu yüzden organik besin-ler sizlere yalnızca diğerlerinden daha çok vitamin, mineral ve antioksidan kazandırmıyor, aynı zamanda sizi hastalıklardan korunmanız için de destekliyor. Son zamanlarda gerek tarım kimyasalları gerekse de GDO’lu gıdaların (genetik yapısı değiştirilmiş organiz-

GÜ

ND

EM

malar) kanserin yaygınlaşmasında çok önemli faktör olduğu uzmanlarca daha güçlü bir şekilde ifade e- dilmektedir.

Organik besinlerde sağlığa zararlı anti-biyotikler, böcek öldürücü zehirler, hormon ve diğer kimyasalların hiçbi-ri bulunmuyor. Özellikle kanser hastalığının artması organik beslenmeye ilgiyi artırıyor. Kanser hastalığı ile ilgilenen uzmanlar organik besin tüketenlerde bunun en az üçte bir oranında azaltılabileceğini belirtiyorlar.

Aldığınız besinlerde vitamin, mineral ve antioksi-dan miktarı yüksekse vücudunuz kansere karşı direnç kazanıyor. Uzmanlara göre, özellikle selenyum, C, E vitamini, Beta Karoten ve flavonoid polifenollarından zengin besinler kanser gelişimini önleyebiliyor, kanser direncini yükseltiyor. Organik besinler diğer ürünlerden daha çok C vitamini, E vitamini, B vitamini ihtiva edi-yor. Organik olarak üretilmiş herhangi bir ürün orga- nik olmayan benzerlerinden neredeyse % 20-30 daha fazla demir, magnezyum, C vitamini ihtiva ediyor. Uz-manlar bu soruya “kendi olanaklarıyla gelişip büyüyen doğadaki mikrop, mantar ve kanserojenlerle kendi imkanlarıyla mücadele etmeye gayret eden bitkile-rin bu amaçla daha çok antioksidan ürettiklerini daha çok anti-mikrobik, anti-mantar madde yaptıklarını” belirtiyorlar. Yani organik ürünlerin bağışıklık sistemi daha güçlü oluşmakta ve bu gücü son zincir insana da aktarmaktadır.

Organik ürünler dışındaki tüm ürünlerin başta sente-tik kimyasal gübreler (örneğin nitrat) olmak üzere, böcek öldürücü zehirler ve ot öldürücü zehirler kullanılarak yetiştirildiği aşikar iken bu maddelerin de bitki bünyesinden insana geçtiğinin altını çizersek; or-ganik besin tüketmemiz gerektiği konusunda başka ne söyleyebiliriz?

Biliyoruz ki ne yersek oyuz!

(Daha önce Kadıköy Gazetesi ve info@ekolojikureti-ciler.org da yayınlanmıştır.)

www.ekolojikureticiler.org

7

ZEYTİNBURNU ORGANİK HALK PAZARI30 EKİM CUMARTESİ AÇILIYOR

İstanbul’da ilk kez 2006 yılında açılan ve sayıları giderek artan organik pazarlara bir yenisi ekleniyor. İlk zaman-lar, organik gıdaya kavuşmak için İstanbul gibi bir megapolün uzak yerlerinden tek bir noktaya gelmek zorunda kalan ve fazla zaman, para, yakıt harcayan vatandaşlarımız giderek kendilerine daha yakın pazarlara ulaşma şansına kavuşuyorlar. Bu durum, organik ürün yetiştiren üreticilerimize yeni ufuklar açarken, başka üreticilerin de pazara girmesini teşvik ediyor.

30 Ekim Cumartesi açılacak Zeytinburnu Organik Halk Pazarı, İstanbul’un 7. organik pazarı olacak. Farklı sem-tlerden gelenler için ulaşımı kolay, özel araçla gelenlere rahat park imkanı sağlayan pazar, vatandaşlarımıza doğal, güvenli, sağlıklı beslenme fırsatı sunacak.

Zeytinburnu Belediyesinin sağladığı imkanlarla Geleneksel Tıp Derneği ve Ekolojik Üreticiler Derneği tarafından açılacak olan organik pazar, Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz, İç Anadolu gibi ülkenin farklı yörelerinin “ger-çek tadlarıyla” buluşmamıza imkanı verecek.

Zeytinburnu Organik Halk Pazarı bir kültür vahasının tam ortasında yeralıyor. Pazara gelen ziyaretçiler, yakında bulunan Tıbbi Bitkiler Bahçesi, Balıklı Rum Ayazması, Panoroma 1453 Müzesi, Yenikapı Mevlevihanesi, Merkeze-fendi Külliyesi, eski Türk evleri gibi önemli tabiat - kültür merkezlerini de ziyaret edip, haftasonu alışverişini hoş bir kültür gezisine dönüştürebilecek.

Pazar adresi, krokisi ve yol tarifi için:

www.zeytinburnu.bel.tr www.ztbb.org www.ekolojikureticiler.org

AD

VER

TORY

AL

8

GİR

İŞİM

Cİ -

LİD

ER K

AD

IN

Havacılık Tarihinin Kadın Kahramanı:AMELIA EARHART

Nilay UZGÖREN PAPİLAYazar

Amelia Earhart adını ilk duyduğumda üniversiteyi yeni bitirmiştim. Bu bölüme Havacılık mühendisliğinin tam olarak ne olduğunun bilinmediği yıllarda girmiştim. Yerleştirme sınavının yerleştirdiği öğrencilerden biri olarak önceleri benim de kafam karışıktı. Derken hayatımda iz bırakan insanlardan biri olan o özel insan Prof. Dr. Cahit Çıray’ı tanıdım. ODTÜ’de kurucu bölüm başkanımızdı. Çok idealist-ti ve öğrencilerini de öyle yetiştirirdi. “Ondan not almak çok zordur” diye bir efsane dolaşırdı. Verdiği dersi bir şans eseri olarak Cahit Bey’den aldım ve bölüme girişim, mesleğim birdenbire anlam kazandı. Onun odasına uğrayıp soh- bet edebildiğim dakika-lar benim için çok özel ve önemliydi. Mezun o- lunca beni yüksek lisans öğrencisi olarak kabul etti, bu da benim için şerefti! O yıllar aynı zamanda TAI’de çalışıyor olduğum için haftada bir gün izin alır, hevesle tez görüşmesine yanına giderdim. İşte o görüşmelerden birinde odasına girdiğimde çok heyecanlıydı. “Gel gel, bak şimdi sana bir şey göstereceğim!” dedi

önündeki bilgisayarında açtığı dünya haritasına ve üzerinde işaretlenmiş rotaya bakarken. “Şu anda ne oluyor biliyor musun? Tarih tekrar ediyor! Amelia Ear-hart adını duymuş muydun?” Benim bakışlarımdan duymadığımı anladı sanırım.

“Amelia Earhart havacılığa hayatını adamış Amerikalı bir kadın pilottu.” diye anlatmaya başladı ve “Çeşitli rekor denemeleri ve başarıları vardı ama adını 1928’de Atlantik Okyanusunu geçen ilk kadın pilot olarak duyur-du. 1937 yılında California’da başlayarak çıktığı başka bir rekor denemesi olan ekvator üzerinden dünya turu sırasında Earhart Pasifik Okyanusunda kayboldu ve bir daha bulunamadı.” diye sözlerini sürdürdü. Hikayesi çok hazin gelmiş, ilgimi çekmişti.

1997’de bu hikâyeyi dinlediğim sıralarda Linda Finch adlı başka bir Amerikan kadın pilot aynı güzergahı ve aynı tip uçakla deniyordu. Amacı dünya turunu

tamamlayıp, Ame-lia Earhart’in rüyasını g e r çek l e ş t i rmek t i . Hocamın önündeki rota ise her gün Lin-da Finch’in nerede olduğunu gösteren rotaydı işte. İnternetin şimdiki kadar hızlı ve yaygın olmadığı o dönemde Cahit Bey her gün ofisine geli-yor ve ilk iş her şey yolunda mı diye kon-trol ediyordu. Haftada bir bu takibe ben de onunla birlikte eşlik edecek ve heyecanını paylaşacaktım.

Amelia son yolculuğuna “Ne kadar tehlikeli bir yolculuğa çıktığımın farkında olduğumu lüt-fen bilin. Bunu yap-mak istiyorum çünkü

9

yapmalıyım. Kadınlar erkeklerin denediği şeyleri dene-meliler. Başaramasalar bile, başarısızlıkları diğerlerine yol açacaktır.” diyerek çıkmıştı. Linda Finch tam da onun dediği gibi yaptı ve Amelia’nın başladığı turu bitirerek bu yarım kalan hikâyeyi tamamladı.

O sıralar Amelia Earhart’ın hayatını anlatan bir de kitap bulmuştum kendime ve okudukça onu daha iyi tanıyor ve seviyordum. İnandıklarının peşinden gidişi, yapılmayanı yapma konusundaki ısrarı, güç ve cesareti ile benim mesleki rol modelim olmuştu. Amelia’nın kahramanca yaşamına, yakıt yetersizliğinden kayboluş sonunu yakıştıramıyor hep yeni bir haber bekliyordum

ilk zamanlar. Mutlaka bir yerlerde hayata tutunmuştu ve kurtulacaktı. Her ne kadar okuduklarım Japon askerleri tarafından esir alındığı sonunun altını çizse de, ben buna hiç ihtimal vermedim.

Aradan geçen 13 yıl içerisinde bu ümitle, onun önerdiği gibi çabalamayı bırakmadan bekledim. Dok-tora tezimi onun adına kurulmuş derneğin verdiği ödül için sundum ve kabul edildiğinde bunu ondan gelen bir yüreklendirme mesajı ya da göz kırpması olarak aldım. Onunla ilgili araştırmaya hep devam ettim. Kendi adına

kurulan resmi web sitesinde 5 Haziran 2010 tarihinde çıkan haberle yanılmadığımı anladım. Amelia’nın son günlerine ait Güney Pasifik adasında izler bulunmuştu. Habere göre Amelia son günlerini bu tropikal adada yaşayarak geçirmişti. Hemen bu haberin ardından başka bir başka güzel haber daha aldım. Amelia’nın Atlantik okyanusunu geçerken taktığı ve birine hediye ettiği saat 17 Haziran 2010’da Amerikalı bir astronot tarafından Uluslarası Uzay Üssü’ne götürülmüştü. Bu onun için ne kadar önemli bir jestti, tahmin etmek zor değil. Amelia her ne kadar sonunu istediği gibi ge-tiremese de tarihte iz bırakacak ve önemsenecek bir hayat yaşamıştı.

Bir insan kaç gerçek kahraman sığdırabilir ki hayatına? Yanıtı tam bilmiyorum ama Amelia onu tanıdığım an-dan beri benim yaşamıma dokundu. Gerçek kahra-man dediğiniz de bu değil midir zaten? Tanımadığı insanların yaşamına dokunur, ilham verir, güzelleştirir. Bu yazıyla size tanıttığım Amelia sizin de kahramanınız olsun, yaşamınız gerçek kahramanlarla dolsun; hatta siz de o tılsımlı insanlardan biri olun dilerim.

10

ÇA

LIŞ(

K)A

N K

AD

IN

Şebnem OAKMANEndüstri Mühendisi

ANNELERİMİZ VE BİZ

Ne zaman benim kuşağımdan kadınlarla konuşsam konu dönüp dolaşıp annelerimize geliyor... Tabii şu kuşak konusuna da bir açıklık getirmek lazım, sos- yolojik anlamda nereye denk gelir bilemem ama ben şu anda 35 – 45 yaş aralığındaki kadınları kendi kuşağım olarak görme eğilimindeyim. Bu; tamamen öznel, konuşmalara, gözlemlere hatta oynadığımız oyunlar, dinlediğimiz müzikler, seyrettiğimiz diziler, giydiğimiz giysiler gibi birçok yaşam pratiğindeki benzerliklere dayanan bir durum. Annelerimizden dem vuracağım çünkü bana göre çok önemli, çok değerli ama aynı zamanda çok da sancılı bir konu olan anne - kız ilişkisinin daha önceki yaşlara göre farklı bir hal aldığı bir yaş aralığı bu. Genele ba-karsak bu kuşakta; aile kurmuş, çalışan ve/veya evde etkin bir rol oynayan, çocuk sahibi, ilk gençlik yıllarının heyecanlarından sıyrılmış, hayatta ne istediğinin ayırtına varmış kadınlar var. Baştan söylemekte fayda var, amacım büyük toplumsal analizlere girmek değil, yakın çevremden yola çıkarak vardığım fikirleri biraz da genelleme yaparak aktarmak olacak.Arkadaşlarımla olan konuşmalarım, kendi annem-le olan ilişkim ve gözlemlerim (teyzeler, yengeler, arkadaşlarımın anneleri, komşular...) sonucu şunu fark ediyorum ki annemin kuşağındaki kadınlar kendilerin-den iyi birer ev kadını olmaları beklenerek yetiştirildi. Onlar için “ iyi ev bir kadını” olmak o kadar temel bir motifti ki kendilerini başka türlü nasıl ifade edecekleri-ni çok da düşünmediler. Bu durum o kuşağın çalışan kadınları için de geçerliydi. Çalıştılar belki ama evdeki görevlerini aksatmayı akıllarından bile geçirmediler, üstelik çalışan kadın olmanın da sınırları vardı, belirli bir düzeyin ötesinde başarı, kocadan fazla para kazan-ma gibi kavramlar hoş karşılanmıyordu. İster ev kadını olsun, ister çalışan kadın; birçoğunun 40 derece ateşle

yemek yaptığı, gece herkesi yatırdıktan sonra cam sildiği hepimizin duyduğu hikayelerdir. Üstelik bu du-rum şikayet eder gibi anlatılsa da anlatanın yaptıkları ile gurur duyduğu, ne kadar güçlü ve fekadar olduğunu anlattıkları ile ilan ettiği de bilinen bir gerçektir. Sonuçta bizler için böyle anneler ile büyümek büyük avantajdı, günlük hayatla ilgili çok fazla sorumluluk almadan, yine onların tabiri ile paçamızı toparlayan, melek annelerimizin kontrolünde geçti çocukluğumuz, gençliğimiz.Annelerimize yüklenen bu ağır yük, onları öylesine yormuştu ki kızlarının bunu bir kader olarak yaşamasını istemiyorlardı. O yüzden kızlarının okumasını, ayakları üzerinde durmasını, ezilmemesini sağlamak için çok uğraştılar. “Aman kızım sen dersini çalış, ödevini yap, ben hallederim kalanları” türü sözler bizim kuşağa çok tanıdık gelmiyor mu? Şimdi dönüp etrafıma baktığımda daha fazla eğitim görmüş, iş hayatında daha aktif rol- ler alan, çalışmasa dahi ev kadınlığını yapılması gerek-en tek iş gibi görmeyip kendisini farklı alanlarda ifade etmeye çalışan, evde daha fazla söz sahibi kadınlar görüyorum. Doğal olarak erkekler de dönüşüyor, karşılarında saçını süpürge etme anlayışından uzak kadınlar gördükçe onlar da sorumluluk almaya başlıyor. Etrafta çocuklarının peşinden koşan baba sayısındaki artışı fark etmeyeniniz var mı? Elbette ül-kemizin genelinde bakıldığında resim değişecektir ama kuşaklararası basit bir karşılaştırma yer yer farklılık gösterse de sürmekte olan değişimi gösteriyor. Her şey iyi güzel de; annelerimiz, varlıklarının derinliğine nüfuz etmiş bu ‘iyi ev kadını’ olma duru-munu öyle benimsemiş durumdalar ki kendilerinin yetiştirdiği kızlarının ev kadınlığına çok da fazla önem vermemelerine bozulmaya başladılar sanki ne dersiniz? Kızları onların istediği gibi okudu, çalıştı, ayaklarının üzerinde duruyor ve ev kadınlığı artık on-lar için çok önemli değil, yapabileceklerini yapıyorlar, yapamadıkları kalıyor, eşlerini, çocuklarını da işlere ortak etmeye çalışıyorlar. Sonuçta anneler kızlarının bu durumuna seviniyorlar sevinmesine ama aynı za-manda evlerine biraz daha fazla sahip çıkabileceklerini düşünüyor ve hatta bunu dillendiriyorlar. “Sadece ben eve gelince derin temizlik oluyor, bu perdele- rin, mutfak dolaplarının hali ne, sen zaten gündelikçi kadını da kontrol edemiyorsun, çocuklar ne yiyor, dur

11

ben adam gibi yemek yapayım...” diye sızlanıp du-ruyor, sadece sızlanmakla da kalmayıp işlere el atıp bildikleri şekilde yapıyorlar. İş hayatının ve modern yaşamın getirdiği güçlükler sonucu son derece yorgun olan bizler annelerimizin bu serzenişlerine dayanacak gücü bulamıyoruz. Bizden neden bunları beklediklerini anlayamıyor, onları üz-meden karışmamalarını sağlamaya çalışıyoruz. Ama sonuçta biz bu-nalmaya, onlar da karışmaya devam edi-yor, biz onları üzü- yoruz ve biz de üzü- lüyoruz. Çünkü onlara öyle çok şey borçluyuz, yaşamlarımızdaki yer-leri öyle büyük ki... Ah bir de her şeyin değiştiğini, bizlerin önceliklerinin çok farklı olduğunu anlasalar...Ben bunları düşünüp dururken bu konuyu sık sık konuştuğum bir arkadaşım konuya çok farklı bir yaklaşım ge-tirdi; “Bakalım” dedi, “Bizim kızlarımızla

ilişkilerimiz nasıl olacak? Tahmin etmesi bile güç, değişimin hızı o kadar arttı ki nasıl bireyler olacaklarını bile bilemiyoruz, büyük olasılıkla bizi annelerimizle yaşadıklarımızdan daha büyük güçlükler bekliyor... Göreceğiz, biz onların yaşamlarına karışmadan, onları bunaltmadan durabilecek miyiz acaba ?”

Haklıydı arkadaşım, devinim dedikleri de buydu herhal-de. Annelerimizle y a ş a d ı k l a r ı m ı z y a ş a m l a r ı m ı z ı n parçasıydı, kızlarımızla yaşayacaklarımızın da olacağı gibi... Değişim sürekliydi, değişimin sancıları sürerken sevinecek, sıkılacak, üzecek, üzecektik za-man zaman... Ama ne-siller boyu değişmeyen tek gerçek olacaktı, birbirimize ne ka-dar değer verdiğimiz, birbirimizi ne kadar sevdiğimiz...

12

ÇÖP MÜ, KOLAYI VAR...

AVA

NG

ART

AN

NE

İlknur Erşahin ÇAKICIYazar

Çöp vergisi ilk çıktığında hepimiz bir vergi çeşidi daha mı diye tepki göstermiş, fakat mecburen vergimizi de ödemek zorunda kalmıştık. Bizim evimizde her gün ortalama 2-3 kilo çöp oluşuyor. Mümkün olduğunca kendi çabalarımızla ayırmaya çalışıyoruz, ama birey-sel olarak bu oldukça zor. Oturduğumuz sitede yaklaşık 150 daire var, her gün her daireden en az 2 kilo çöp

çıktığını düşünürsek sadece bizim sitede 300 kg. çöp birikiyor demektir. Sokağımızı, mahallemizi, semt ve ilçe olarak, il olarak hatta ülke olarak düşünürsek, yaklaşık 70 milyonun yaşadığı ülkemizde her aileyi 4 kişilik kabul edersek ortalama 17 milyon beş yüz bin aile eder. Her ailenin de 2 kg. çöp ürettiğini varsayalım. Günlük 35 milyon kilo, yani 35 bin ton çöp eder. Tabii ki tahmini rakamlar, belki çok daha az belki çok daha fa-zla ama sonuçta bunca ton çöpün toplanması, imha e- dilmesi vs. gerekiyor. Tabii bu rakamlar bütün dünyayı düşündüğümüzde oldukça fazla. Biliyor musunuz lavabomuza döktüğüz her 1 litrelik yağ suya karıştığında 1 milyon litre suyu kirletebili-yor. Oysaki toplanan atık yağlar, geri dönüştürülerek biyodizel, arapsabunu vs. yapılabilmektedir. Görüntü, koku, içerdiği zararlı maddeler, doğaya verdiği zarar açısından düşünüldüğünde toplanan çöp miktarı rakamları daha da ürkütücü bir hal alıyor. Zararlarını şimdilik bir yana bırakalım. Bu kadar çöpü toplamak için araç, gereç ve çalışacak insan istihdam etmek ge-rekiyor. Bu görev ülkemizde yerel yönetimlerin, yani belediyelerin işi...

Peki, bu iş ne kadar sağlıklı işliyor? Önce süratle çöplerin ayrıştırılması gerekiyor. Yani çöpler; kağıt, plastik, metal vb. kaynağında ayrıştırılıp, toplanmalı. Bu bütün ülkemizde çok acil yapılmalı, çünkü çöp diye attığımız pek çok şey geri dönüşüm sayesinde yeniden kullanılabilir duruma gelebiliyor. Bu da, hem ekonomik açıdan hem de bu kadar çöpü ne yapacağız derdine bir miktar çözüm olabilir. Yurt dışında, bazı ülkelerde vatandaşların çöp vergisi ödemek yerine farklı çöplerin ayrıştırıldığı poşetleri belediyeden satın aldıklarını, bu şekilde vergi ödemiş sayıldıklarını duymuştum. Bu oldukça iyi bir fikir… Bir de benim ilave bir fikrim var. Yine belediyeler çöp vergisi almak yerine, her eve çöp öğütme cihazı satabilir. Böylece kağıt, cam, metal, plastik gibi ayrıştırdığımız çöplerin dışında kalan meyve sebze atıkları da çöpe atılmak yerine suya dönüştürülebilir. Hem çevremize daha az zarar veririz, hem bunca çöpü toplama sıkıntısı azalır. Hem maddi hem de manevi olarak daha kazançlı diye düşünüyorum. Üzerinde düşünülüp çözümler bulunduğunda, her sorun en kolay, en etkin şekilde çözülebilir. Yeter ki doğaya küsmeyelim, doğayı kendimize küstürmelim. Gereksiz alış veriş yapmayalım, çöpe atmadan değerlendirmeye çalışalım, çöplerimizi ayrıştıralım. Çözüm doğada, doğal olan da…

Fotoğraf: Berran AYDAN

13

14

SÜPER HAFIZA VE ÖĞRENME - III

EĞİT

İM

Selman GERÇEKSEVEREmekli Öğretmen ve Yazar

Zihnin Genişlemesi

Dr. Lozanov 60’lı yılların başlarında yayınlanan bir makalesinde, “Suggestopedia Tekniği” yle bir kims-enin hafızasının % 50’den fazla artırılabileceğini söylü- yordu. Bu açıklamalardan kısa bir süre sonra, yine o yıllarda kendisine yöneltilen bir soruyu yanıtlarken, “Gerilimden arındırılmış bu öğrenme sistemiyle bir ayda bir yabancı dil öğrenmenin mümkün olduğunu; yaşlı, genç, zeki ya da ağır öğrenen herkes için bu durumun geçerli olduğunu…” açıkça belirtmişti. Tüm bunlara ek olarak sistem, genel vücut sağlığının olum-lu yönde gelişmesine katkıda bulunup, gerilimle ilgili rahatsızlıkların da giderilmesinde etkiliydi.Telkin bilim kökenli bu araştırmalar ilerledikçe, LO-ZANOV ve arkadaşlarının zihinlerini başka sorular da kurcalamaya başlamıştı. Örneğin, acaba zihin bir kez “genişlemeye” başlayınca, bu nerelere kadar gi- der? Bu soruya olası yanıtlar bulabilmek için, gönüllü öğrencilerden sınıflar kuruldu. Bir Fransızca ders kitabı esas alınarak, bir derste öğrencilere 500 yeni sözcük verildi. Hemen sonra bir test ve üç gün sonra bir ikinci test daha uygulandı. Sonuçlar “şahane” görünüyordu. Dr. LOZANOV’un değerlendirmesine göre, “Veriler öğrenciler tarafından alınmıştı.”

Günde 3000 Sözcük

Sofya’da Telkin Bilim ve Parapsikoloji Enstitüsü’nün kuruluşundan sonra, yöntem üzerinde yapılan iyileştirmelerle; 1974’e kadar öğrencilere günde 1000, 1977’ye kadar da günde 1800 sözcük öğretilmeye başlanmıştı. Dr. LOZANOV’un 1977 tarihli bir raporuna göre; bazı testlerden alınan sonuçlarla bu rakam, gün-lük 3000’e kadar çıkmıştır. Bu, aynı zamanda; beşer

zihninin gizli bir potansiyelinin ortaya çıkarılması oluyordu.Tüm bu araştırmalardan sonra ortaya çıkan başka bir gerçek de; bu yöntemin “uykuda öğrenme”deki tekrarlardan çok daha az sayıda tekrara ihtiyaç gös-termesiydi. Ayrıca, daha kısa sürede, çok daha fazla enformasyon öğrenilmekteydi. Bilimsel telkin bilimle eskiden beri ilgilenenler sadece Bulgarlar olmamıştır. Eski Sovyetler Birliği de telkin bilim konularıyla çok eskilerden beri ilgilenmekteydi. Kuşkusuz buna bağlı olarak da “hızlı öğrenme” ile…(SOVYET RUSYA RUHU ARIYOR, Ruh ve Madde Yayınları). Hatta bir ara (Birinci Dünya Savaşından sonra) cahil halk kitleleri-ni, endüstrileşmiş batı toplumlarının düzeyine hızla çıkarmak için bu yolu denemişlerdi. Eski Sovyetler’in bu gayretlerinin uzantısı olarak, onların araştırma alanlarında da; “relaksopedia”, “ipnopedia”, “uyku-da öğrenme”, “ipnosopedia” gibi terimler/sözcükler türemişti.Dr. Lozanov’un zihin rezervlerinin açılması esasına dayanan bu yöntemi; 1976 yılından itibaren Bulgaristan’da 17 resmi okula girmiştir. Bu yöntemle çalışan hemen hemen her öğrenci iki yıllık materyali, dört ayda öğreniyor, hatta küçük çocuklar okumayı bir günde söküyordu. Öğrenme, eğlenceli ve yaratıcı hale getirilmişti. Başarısızlık hemen hemen söz konusu değildi.

“Başaramayan Yok ki…”

“Hızlandırılmış öğretim” konusunda Bulgaristan’da olup bitenleri yerinde izlemek amacıyla New York Lehman Koleji’nden Dr. CECILIA, bu ülkede ziyaret ettiği okullarda (kendilerine bu yöntemin uygulandığı) dokuz yaşındaki öğrencilerin büyük bir istekle ce-bir problemlerini çözmeye çalıştıklarını heyecanla izlemişti. Aslında bu çocukların önlerine konan so-rular, bir üst sınıf düzeyinde problemlerdi. Birin-ci sınıftaki öğrencilerin dört ayda akıcı okumayı başardıklarını ve üçüncü sınıf düzeyindeki öyküler üzerinde tartışabildiklerini izledi. Bu okullardaki öğrencilerin, iki yıllık müfredatı dört ayda aldıklarını gördü. Amerikalı Dr. CECILIA raporunda, “İnanılmaz bir olay!” diyor ama ardından da sormadan edemiyordu: “Peki, başaramayanları ne yapıyorsunuz?” aldığı yanıt,

15

“Başaramayan yok ki…” olmuştu.Bu tür küresel eğitim, bireyin yeteneklerini olduğu gibi harekete geçiriyordu. Yöntem, çocuğun zihinsel güçlerini, sadece daha çok hızlandırmakla kalmıyor, aynı zamanda yaratıcılığı da ortaya çıkarıyor ve

öğrenmeyi zevkli/eğlenceli hale getiriyordu.

(OLAĞANÜSTÜ PARAPSİKOLOJİK ARAŞTIRMALAR, Ruh ve Madde Yayınları)

16

CAN DOLAŞIMI ve TUZ - IV

CA

N S

AĞ

LIĞ

I

Enis KIRIMLIBioMedikal Mühendis

Merhaba Sayın Okurlar,Sonbaharın son günlerinde sizlerle yine birlikteyiz. Yazı dizimizi takip eden okurlarımızın, merakla yeni yazılarımızı beklediklerini tahmin etmekteyim. Daha önceki yazılarımızı okuyamayanlar, eski sayılarımızı gene aynı web sayfamızdan okuma imkanına sahip olacaklardır.

GEÇEN AYIN DEVAMI...O zaman filmi tekrar yazmanın, yeni bir film çevir-menin zamanı gelmiştir. Bu sizden başlar ve bunun için geliştirilmiş şuura ihtiyacınız var. Buna, ilk etapta bu su ile, geometri ile, platonik yapılarla ulaşırsınız. Suyun içinde zaten enerjiyi sağlayan Tetraeder vardır. Be-dende suyumuzun günlük olarak aşağı ve yukarı aktığı, içinde gizli canlı güç olan yaklaşık 90.000 km sıvı bant vardır. Prof. Carol, doğru olarak bakılması (beslenmesi) şartıyla prensipte insan hücresinin ölümsüz olduğunu kanıtlamış ve bunun için Nobel ödülü almıştır. Fakat buna rağmen biliyoruz ki, yaşlanma sürecine tabiyiz ve yaşlanıyoruz. Bu neden oluyor? Neden bu hücreler ölüyor ve yenilenmeleri gerektiği gibi yenilenmiyor-lar? Bu hücreden mi, yoksa hücreyi çevreleyen hücre suyundan mı kaynaklanıyor? Aslında canlılık için önem-li olanın hücre suyu olduğunu çok hızlı anlayacağız. Aynı Prof. Carol, kalbimizin aslında kendi motoruyla çalışan bir pompa olmadığını kanıtlamıştır. Okulda kalbimizin en önemli organımız olduğunu, bir yaşam boyu sürekli olarak aşağı ve yukarı kan pompalaması gerektiğini öğrendik. Tam olarak gözlendiğinde kalbin aslında kendi motoru olmadığını, bu nedenle de kalbi bir pompa olarak görmemizin yanlış olduğunu anlarız. Aslında kalp tam olarak gözlendiğinde bir tribündür. Bu tribün canlı bir güç tarafından, yani bedeniniz-deki sıvılar tarafından işletilir. Her hücre suyunda, ta kanımıza kadar kendi hareketi saklıdır. Bu işletilen tribün bir ritim sağlar, kalp atışını, bu kalp atışı, beyin akımımızın da bağımlı olduğu elektriği üretir. Beyin akımımızın da dünya planetindeki atmosfer değeri ile karşılaştırılabilir olması ilginçtir. Atmosferimizin bir rezonans değeri vardır, bu Schumann-Rezonans frekansıdır, 8 Hertz’lik bir direnç

değeridir. Ve prensipte beynin de aynı değeri orta-ya koyması ilginç değil midir? Eğer inanmıyorsanız, bir doktora beyin akımınızı EEG cihazıyla ölçtürün. Doğa ile aynı frekanstadır, yani 8-10 Hertz. Eğer bu ritmin dengesi bozulursa, eğer siz bu ahengi terk ederseniz, o zaman suda bulunan önemli yasaları da terk etmiş olursunuz, gravitasyon ve levitasyon artık aynı oranda bulunmaz. Su, sarmal şekilde hareket eder, hiçbir zaman lineer değildir. Banyoda bir bakın, su girdap formunda hareket eder. Spiral oluşturan suyun hareketinin, genetik kalıtım bilgilerini içeren vücudumuzdaki DNA ile tam olarak aynı olması ilginç değil midir? Tam olarak nasıl aşağıya doğru akıyorsa, yukarıya doğru da akıyor, bunu çift helezon olarak adlandırıyoruz. Yerde ayaklarınızın üzerinde durmanızı sağlayan da budur, yani yerçekimi gücü. Diğer taraf-tan da her gün yukarı çıkmak istiyorsunuz, bir şeylere ulaşmak istiyorsunuz, sabahları ayağa kalkıyorsunuz, bu da levitasyon gücüdür; şuurunuzu genişletmek için, içinizdeki su kristalini bilgilendirmek için bu sizi her zaman tekrar yeniye, yukarıya çeker ve eğer bu denge bozulursa içinizde bir canlılık kalmaz. O za-man bu sizi kelimenin tam anlamıyla yere çeker ve muhtemelen kendinizi yatağa atarsınız, çünkü hasta olmuşsunuzdur. Bedenimizin zeki fonksiyonu, mole-kül hareketini canlandırmamız gerektiğini hatırlatır. Bunu, örneğin grip olduğunuzda anlayabilirsiniz. Hiç kendinize neden 37 derecelik bir beden sıcaklığınızın olduğunu sordunuz mu? Neden tam olarak 37? Sıcaklık nedir? Sıcaklık, moleküllerin hareket enerjisinden başka bir şey değildir. Neden bunun arkasında hep 37 derece sıcaklığımızın olmasını sağlayan aynı enerji bu-lunur? Eğer bizdeki denge bozulursa, neden sıcaklık birden-bire yükselir ve neden moleküller daha hızlı hareket ederler? Moleküller tekrar yapı oluşturmak ve düzen durumunu tekrar yapılandırmak için uğraşırlar. Çünkü nerede yapı varsa, orada yapı çerçevesi vardır, nerede yapı çerçevesi varsa, orada geometri vardır, nerede geometri varsa, orada bilgi vardır. Ondan sonra artık bakteriler, mikroplar ve virüsler çoğalamazlar. Ta-zelenmeye, iyileşmeye başlarız ve birdenbire tekrar gücümüzü buluruz, tekrar ayağa kalkmak isteriz. Bu su hakkında düşünmelisiniz. Beyin suyunuz çok yüksek derecede kristal yapılanmadır, saf küçük kristaller,

17

biz buna Molekül-Kümesi adını veriyoruz. Birbirine bağlanmış olarak ve bu şekilde geometri olduğu için belirli bilgileri iletebilen bu yapıyı suda da buluyoruz. Bu sürekli olarak değişir. Düşünceleriniz nereden geliyor? Kimyasallarla suyun basitçe etkilenebileceğini biliyor musunuz? Bu suyu içtiğinizde düşünceleriniz değiştirilebilinir. Klorun materyal düşünce yapılarının taşınmasını sağladığını biliyor muydunuz? Amerika’da yapıldığı gibi klorlu su içtiğinizi düşünün, orada yüzeyi %100 örten klorlu su içilir. Bu suya bir de dişlere iyi geldiği söylenerek flor katıldığını düşünün. Ben de size flor frekans örneğini ölçerek bu florit beyin fonksiyonlarınızın üzerinde, artık hiçbir isteğinizin kalmayacağı kadar uyumsuz-luk yarattığını kanıtlayabilirim. İsteksiz olursunuz. Düşünün bunu, iki nesil boyunca bütün halka yaptılar. O zaman ne elde ederim? İsteksiz materyalistlerle dolu bir halk! Bunlar o zaman her şeyi ben nasıl istersem, öyle yapacaklardır. Buna su ile ulaşılabilir. Bu yüzden neden böyle düşündüğünüz önemlidir ve suyun sizin için ne kadar önemli olabileceği önemlidir. 37 derece-lik bir vücut sıcaklığında beyin suyunuz buzlanmış bir durum alır. Bu jöleye benzer yüksek dereceli strüktürel

bir yapıdır. Bu yapıya mikro dalga uygulandığında, beyninizin kan bariyerinden aslında normal koşullarda kanınızda bulunup da ayrıştırılamayan hayvansal albü-min geçtiğinde ve beyninize girdiğinde birden kristall-er yapılarını değiştirmeye başlar ve sıvılaşır, beyninizin suyu sıvılaşacaktır. Nedenini iyi incelemeliyiz, nedeni daima geometride gizlidir. Örneğin, suyun çeşitli hal-lerini ele alalım, gaz olarak buhar şeklinde, sıvı olarak su şeklinde ve katı olarak buz şeklinde görüyoruz.Eğer suyu ısıtırsak ve su buharı elde edersek, o zaman su havada süptil bir formda olur. Peki biz ne soluyoruz? Tabii ki sadece oksijen değil. Tam olarak bakıldığında biz suyun en süptil formunu soluyoruz, bu nedenle bunu solumazsak sadece 3-4 dakika yaşayabiliriz. Aylarca yemek yemeyebiliriz, bu bize bir şey yapmaz, hatta 3-4 gün su içmezsek de dayanabiliriz, ama sadece birkaç dakika soluk almamamız ölmemiz için yeterlidir. Bu kristalleri, örneğin kar tanelerini solu- yoruz. Suyun katı hali olan kar tanelerinin bir elektron mikroskobuyla fotoğrafı çekilmiştir. Burada çok küçük Tetraederlerin mükemmel bir düzeni mevcuttur. İki aynı kar tanesinin hiçbir zaman birbirine benzememe-si çok ilginçtir. Bu, bu maddeyi zaten oluşturan ışık

18

kuantlarının düzenine dayanmaktadır. Kendini kristal-ize edebilmesi için her su molekülünde bir milyardan fazla biyofoton çalışır ve bunlar kendilerini sürekli olarak tekrar düzenlerler. Bu şekilde her su molekülü diğerinden farklıdır, her su molekülünün kendi kimliği vardır, aynı sizler gibi. Eğer kimyacılarımızı uzaya çıkarsak ve onların dünyaya bakmasını sağlasak, hepi-mizi aynı tutarlardı, sonuçta hepimiz insanız, ama siz onlara “Hayır, ben değil, ben şuradakinden farklıyım” diye bağırırdınız. İşte kimyasal açıdan suya bu şekilde bakıyoruz, sadece H2O olarak, buna rağmen hiçbir za-man aynı olan iki kar tanesi yoktur. Şimdi bir deney yapalım ve kar tanesini doğal şartlarda eritelim ve bundan tekrar su yapalım, sonra da tekrar donduralım, tekrar tam olarak aynı kar tanesini elde ederiz. Bu nasıl mümkün oluyor? Çünkü kim olduğunu hatırlayabiliyor. Suyun hafızası vardır, su bir bilgi taşıyıcısıdır. Maddeleşmeye sebep olan enerjinin formunu değiştirmediğimiz zaman, madde de değişmeyecektir. Çünkü o kim olduğunu biliyor. Bu olay sizin organizmanız için de geçer-lidir. Bilim adamları suyun doğal bir homeopatik olduğunu ve bizim su vasıtasıyla bizde eksik olan dalga boylarını alabileceğimizi kanıtlamışlardır. Bu şekilde kaybettiğimiz her şeyi dengeleyebiliriz. İtalya’dan Enza Enstitüsü’nden Bayan Dr. Cicollo, son yirmi yıl içinde tüm dünyadaki şifalı suları incelemiş ve şifalı suların diğer normal sulardan kimyasal yapıları aynı olsa da biyofiziksel açıdan farklı olduklarını tespit etmiştir.

Yıllardır şifalı suları için Lourdes’a 6 milyon, Fatima’ya 2 milyon insan, Medjegorye’ye, Sandamniano’ya ve benzeri yerlere gitmektedir. Bunun arkasında sadece dinsel değil de başka sebepler olamaz mı? Eskiden bu mucizeler açıklanamıyordu ve bu suların arkasında sevgili Tanrı’nın olduğu düşünülerek kutsal sular olarak anılıyordu. Aslında bu böyledir de, bunun arkasında sevgili Tanrı, doğa, bütünlük yatmaktadır. Onun vasıtasıyla bu olgun, canlı kaynak suyu bize ulaşmaktadır. Şimdi bu mucize suları inceleyebiliyoruz ve bu karakteristikleri gösteren sular gerçekten de kutsal kaynaklardır. Bir Japon bilim adamı olan Dr. Masaru Emoto, suyu kelimelerle değiştirebilecek du-rumda olduğumuzu fotoğraf çekerek 10.000 deneyle kanıtlamıştır. Burada kelimelerin gücünü düşünün, çünkü her kelime önceden düşünülmüştür. Bu elektrik-tir, bu dalga boylarıdır. Bunlarla düzen, entropi, yani kaos yaratabilirsiniz.

Devam edecek...

Değerli biofizikçi Peter FerreiraInstitute of Biophysical Research

Çeviren : Biomedikal Mühendis Jeff Say

www.biosense-tr.com http://gidaintoleransi.com

19

“BU SAYFAYA REKLAM VERMEK

İSTER MİSİNİZ?”

0-507-377 06 29

20

YEM

EK K

ÜLT

ÜRÜ

ALMA

Afidab Ümid GÜRGÜLERYazar

Bin derdin devasıyım,Midelerin sultanıyım,Bin bir çeşidim var benim,Tombulum, yanaklarım al benim.

Cennetteki ağaçtan Havva ile Adem’in elma koparmasıyla başlayan elma efsaneleri; mitolojik Paris’in, en güzel kadına yani Venüs’e verdiği meyve olan elma, hepimizin bildiği pamuk prenses masalında; cadının verdiği meşhur kırmızı elma ile devam eder gid-er. Isaac Newton’un yerçekimi yasası, elmanın ağaçtan kafasına düşmesiyle anılır. Elmanın tarihçesinde Orta Asya’dan Kafkasya’ya, Rusya’ya ve Kuzey Anadolu’ya yayıldığı tahmin edilmektedir. Türkçe ismi “alma”dır. Bilinen yaklaşık bin çeşidi vardı. Her iklime ve toprağa kolay uyum sağladığı gibi yetişen her türünün besin değeri yüksektir.Elma; tüm toplumların bildiği, nesiller boyu kullandığı, ruhsal simgeleri içinde barındıran bir meyvedir. İnsanoğlunun ruhsal boyuttan fiziksel boyuta geçişini, irade özgürlüğünü ve hayatı değiştirdiğini anlatır. Va-rolan fiziksel özelliklere; farkındalığı kazandırdığı içindir ki Adem ile Havva efsanesi günümüze kadar gelebilmiştir.Vücudumuz nesiller boyu bu güzel nimetten bakın nasıl fayda sağlıyor: Yapısında bikarbonat iyonlar içerdiği için, sindirimi düzenleyen tek meyvedir. Lifli yapısından dolayı bağırsakları temizlediği için kabızlığa iyi gelir. Böbrek taşlarını ve idrar yollarını temizler, tansiyonu ve kolestrolü düşürmeye yardımcı olur, tüm kanser çeşitlerine, kalp hastalıklarına karşı koruyucu-dur, yorgunluğa ve nefes darlığına iyi gelir. İnsan vücu-duna en fazla faydası olan meyvenin içeriğinde A, B1, B2, B5, B6, B9, PP ve E vitamini olduğu gibi; fosfor, kalsiyum, magnezyum, demir, çinko, selenyum, man-

ganez bulunduğu için hücre metabolizmasında önem-lidir. Kolay bulunduğu gibi ucuz da olan bu çok faydalı meyvenin üç farklı tarifini sizinle paylaşacağım.Et yemekleri veya ızgaralarınızın (özellikle de ciğer ızgarasının) yanında yapabileceğiniz bir tarif; elmaların kabukları soyulduktan sonra bir parmak kalınlığında halka şeklinde doğranır. Teflon tavaya bir kaşık yağ koyarak elmalar patates kızartması gibi hafifçe kızartılır. Üzerine az miktarda tuz serpilir (bu elma kızartmasını yassı, sarı, ekşi elma ile yaparsanız daha lezzetli olur).Elma ile yapabileceğiniz daha sağlıklı bir tatlı içinse; 6 adet Golden elma, 10 -15 adet karanfil tanesi, 6 adet ince çubuk tarçın, her bir elma için bir çay kaşığı dolu-su yağ, her bir elma için 1 çorba kaşığı tepeleme şeker gerekiyor. Elmalar soyulduktan sonra ortaları elma oyacağıyla bütün olarak çıkartılır. Karanfiller elmanın iki tarafına batırılır. Tepsiye dizilen elmalar yağlanır (ister sıvı, ister katı yağ kullanın), çubuk tarçınlar elmaların ortasındaki boşluğa koyulur. Şekerin yarısı elmaların üzerine serpilir. Önceden ısıtılmış 220 de-rece fırında (mümkünse turbo) 10 dakika pişirilir. Tepsi fırından çıkarılır, elmalar alt üst edilir ve kalan şeker üzerine serpilir. Elmaların üzeri kızarınca fırından çıkarılır. Hızlı ve turbo fırında pişirmenin sebebi,

21

DOST ELLER İŞİTME ENGELLİLER OKULUNDAKADIKÖY HALK EĞİTİM MERKEZİ NİN DÜZENLEDİĞİ

EL SANATLARI KURSU AÇILMIŞTIR.

EL SANATLARI KURSU

Tütünce Mehmet Efendi cd.Bestekar Ziya Sokak,Birinci Orta ÇıkmazıGöztepeTelefon.0536 876 19 91

HAFTADA BİR GÜN BOŞ ZAMANLARINIZI

DEĞERLENDİRMEK İSTERMİSİNİZ ?KADIKÖY HALK EĞİTİMİ MERKEZİ VE GÖZTEPE İŞİTME ENGİLLİLER OKULU

İŞBİRLİĞİ İLE DÜZENLENEN EL SANATLARI KURSU,SALI GÜNLERİ

9.30-15.30 SAATLERİ ARASINDA AÇILMIŞTIR.

KURSUN KONUSU PANCH İĞNESİ,BASİT NAKIŞ TEKNİKLERİ ,KURDELE NAKIS,

SERAMİK ÜZERİNE EBRU OLARAK BELİRLENMİŞTİR.

KURS ÜCRETSİZ OLUP,SINIRLI SAYIDA YETİŞKİN ÖGRENCİ ALINACAKTIR.

elmaların su bırakmadan, lezzetli kalması içindir.Son olarak sevgili Kayınvalidem Bedriye Hanım’ın evinde her dem taze, her zaman bulunan kolay elmalı kekinin tarifini vermek istiyorum. İki adet elma ince dilimler halinde doğranıp, 25 cm çapında yağlanmış, unlanmış tepsiye çiçek seklinde dizilir. Ayrı bir kapta 4 yumurta, 4 kahve fincanı şeker ile iyice çırpılır, 4 kahve fincanı un elenerek iyice karıştırılır. Bir tatlı kaşığı toz tarçın ilave edildikten sonra bu kek ham-

uru elmalar dizilmiş tepsiye dökülür. 170 derecede 25 - 30 dakika pişirilir (bu tarifte kabartma tozu, yağ çeşitleri, süt ve yoğurt yoktur). Kalıptan ters döndürü- lerek çıkarıldığında, elmaların üstten inanılmaz güzel görünüşü ve tarçının lezzeti damağınızda unutulmaz bir lezzet yaratacaktır.Ağzınızın tadı hiç bozulmasın dileğiyle mutlu bay- ramlar. www.picasaweb/google.com/elsanatlarisusleme

22

BİTK

İLER

LE Y

AŞA

M

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNDE KULLANILAN BİTKİLER - IIKIZILDERİLİ BİTKİSİ EKİNAZYA

(Echinacea purpurea)Nazım TANRIKULUTıbbi Bitkiler Teknikeriwww.nazimtanrikulu.com

Bağışıklık sistemi, vücudumuzun savunma mekanizmasıdır. Bağışıklık sistemimiz zayıfladığında vücudumuz, hastalıkların istilasına maruz kalır.

Bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek amacıyla, As-tragali microcephali radix (Çin geveni kökü), Echina-cea herba cum radix (Ekinazya topraküstü kısmı ve kökleri), Lichen islandicus (İzlanda likeni), Unceriae cortex radicis (kedipençesi kök kabuğu) gibi bitkiler kullanılmaktadır.

Botanik özellikleri

60-180 cm.’e kadar boylanabilen, İstanbul şartlarında mayıs ayının ikinci yarısından itibaren çiçeklen-

meye başlayan, çok yıllık, otsu bir bitkidir. Yaprak ve gövdesi hafif tüylüdür. Gövde silindir şeklinde olup, çok miktarda (ortalama 25-30) yan dallardan oluşur. Bir sap, çiçek tablasıyla son bulur. Bir dalda yaklaşık 5 çiçek tablası bulunur. Bir çiçek tablasında 24 çiçek patalı vardır ve petallerin uç kısmı ‘v’ şeklindedir. Olgunlaşmış bir çiçek tablasından 250-300 adet tohum elde edilir. Tohumlar yaklaşık 5 mm. uzunluğunda ve 1,5 mm. genişliğindedir; köşeli olup huniye benze- mektedir. Echinacea pallida tohumlarının üst kısmında kahverengi halka oluşu, Echinacea purpurea tohumları ile kolay ayırt edilmesini sağlar.

Nerelerde yetişiyor?

‘Koni çiçeği’, ‘kirpiotu’ isimleriyle de bilinen Ekinazya türleri, Kuzey Amerika’nın endemik bitkileridir.

Ekinazyanın tedavide kullanılan üç türünün Amerika ve Avrupa’da geniş alanlarda kültürü (tarlavari üretim) yapılmaktadır; dünyanın birçok bölgesinde kültür den-eme çalışmaları da devam etmektedir.

Yurdumuzda ilk kültür çalışmaları, 2003 yılında, Zey- tinburnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi’nde başlamıştır. Yürütü- len çalışmalar sonucunda, bitkinin İstanbul şartlarında kolayca yetiştirilebileceği görülmüştür.

Ülkemizde Tokat, Antalya, Çanakkale, Mersin, İzmir ve Konya’da çeşitli girişimciler tarafından yetiştirilmektedir.

Nasıl yetiştirebiliriz?

İklim isteği

İklim isteği açısından seçici olmamakla birlikte, kurak bölgelerde yetiştirilmesi güçtür.

Toprak isteği

Toprak isteği yönünden seçici değildir, organik mad-delerce zengin, kumlu tınlı topraklarda iyi gelişir. Yetiştirildiği ortamda fazla rutubet istemez. Echina-cea angustifolia ve Echinacea pallida türlerinden kök drogu elde etmek için yetiştirildikleri toprağın gevşek yapılı olmasında fayda vardır.

23

Su isteği

Sulama, bitkinin yetiştirildiği bölgenin iklim ve toprak şartlarına göre belirlenir. Kurak olmayan böl-gelerde haftada bir sulama yeterlidir; kurak ortamda yetiştiriliyorsa bitkinin su ihtiyacı toprağın durumun-dan anlaşılır.

Nasıl çoğaltılır?

Bitki tohumla üretilir. Echinacea pallida ve Echina-cea purpurea tohumlarının çimlendirilmesinde so-run yaşanmaz. Ancak Echinacea angustifolia’da çim-lenme engeliyle karşılaşılır. Çimlenme engelini aşmak amacıyla;

Tohumlar 24 saat ılık suda bekletilir.

Tohumlar 12 hafta soğuk katlama yöntemiyle stratifi-kasyon işlemine tabi tutulur.

Tohumlar gibberallik asitle (GA3) muamele edilir.

Tohumlar erken sonbahar (Ağustos ayı sonundan itibar-en) ve erken ilkbaharda (Mart aynın ikinci yarısından itibaren) viyollere ekilir. Uygun çimlenme şartlarında 3. günden itibaren çimlenme başlar ve iki haftalık süre zarfında çıkış tamamlanmış olur. Çimlenen fideler 10 cm. boya ulaştığında araziye şaşırtılabilir. Fideler ara-zide 50-60 cm. sıra arası ve sıra üzeri mesafede dikilir.

Neresinden faydalanılır, ne zaman toplanır?

Çiçeklenme zamanında, topraküstü kısmı topraktan 5 cm. yukarıdan biçilerek hasat edilir. Böylelikle yılda iki defa hasat edilebilir. II. hasadın verimi ilkine oranla

düşüktür. Hasat edilen bitki gölgede kurutulur, ışıktan koruyan kontraplak kasalarda veya keten çuvallarda, hava giriş çıkışı olan bir yerde muhafaza edilir.

Kökler, bitki üst aksamı kuruduğunda hasat edilir. Hasat edilen kökler yıkanıp dilimlenir ve kurumaya bırakılır. Kuruyan kökler, ışıktan koruyan kontraplak kasalarda veya keten çuvallarda muhafaza edilir.

Literatürde Echinacea purpurea türünden elde edilen herba drogunun kurutulması sonucu etken madde veri-minin düştüğü belirtilmektedir. Bunun yerine, hasat edilir edilmez taze halde sıkılarak özütü elde edilir.

Ne kadar verim alınır?

2004-2005 yıllarında Zeytinburnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi’nde yaptığımız çalışmada, bir bitkiden alınan yaş herba drogu miktarı 1.156 gr. , kuru herba drogu miktarı ise 278 gr. olarak ölçülmüştür.

Hangi amaçlarla faydalanılır?

Tedavide Echinacea cinsine ait 3 tür (Echinacea ang-utifolia, Echinacea pallida, Echinacea purpurea) kullanılmaktadır. Ekinazyayı tedavide ilk defa Alman asıllı ‘Dr. H.C.F. Meyer’ kullanmıştır. Meyer, Ekinaz- yadan hazırladığı tentürü romatizma, migren, ağrılar, yaralar, zehirli yılan sokması, hemoroit gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanmıştır. Halen de bu a- maçlarla kullanılmaktadır.

Bitkiyle ilgili ilk bilimsel çalışmalarsa King ve Lloyd tarafından yapılmıştır. 1940 yılından günümüze Ekinazya hakkında 500’den fazla bilimsel çalışma

24

yayınlanmıştır. Ekinazya preparatları alan hastaların, plasebo grubuna oranla iyileşme sürelerinin çok daha kısa olduğu gözlenmiştir.

Kızılderililerin bitkisi olarak tanınan Ekinazya ile ilgili araştırmalar, bitkinin bağışıklık sistemini kuvvetlendiri-ci etkisi üzerinde yoğunlaşmıştır. Bağışıklık sitemi üzerinde etkili olan maddelerin, bitkinin bileşiminde bulunan polisakkaritler olduğu tespit edilmiştir.

Ekinazyanın antiviral, antibakteriyal, antifungal ve antienflamatuar etkileri ortaya konmuştur.

Nezle ve grip gibi virütik üst solunum yolu rahatsızlıklarında, belirtiler görülmeye başladığı anda Ekinazya preparatlarının alınması bitkinin etkisini daha da güçlendirecektir.

Ekinazya soğuk algınlığı, öksürük, grip, hemoroit, kanser ve sık tekrarlayan idrar yolu rahatsızlıklarında dahilen; yara ve yanık tedavisinde haricen kullanılmaktadır.

Günlük kullanım dozları

Echinacea angustifolia ve Echinacaea pallida kökle- rinden dekoksiyon (kaynatarak çay elde edilen çay)

hazırlamak için 1 gr. kök drogu kullanılır. 1/1 oranında %45’lik alkolle hazırlanan ekstre (özütü) 0.25- 1 ml.; 1/ 5 oranında %45’lik alkolle hazırlanan tentür (bir çeşit özüt) 1.2 ml. dozda kullanılır.

Echinacea purpurea topraküstü kısmından hazırlanan infüzyon (demleyerek elde edilen çay) 1/2- 2 gr.; ekstre 900 mg.; damla 120- 500 mg.; kapsül 100-500 mg. günlük dozda kullanılır.

Piyasada standardize edilmiş tablet, şurup ve pastil formları da bulunur.

Uyarılar

8 haftalık kullanımı aşmamak gerekir. Uzun süreli yük-sek dozda kullanım sonucu, bileşimindeki alkoloitlerin karaciğerde toksik etki yapabileceği belirtilmektedir.

• Organ nakli ameliyatlarından sonra bağışıklık sisteminin baskılanması gerektiği için Ekina-zya preparatlarının kullanılmaması gerekir; bu kişilerde bağışıklık sisteminin uyarılması, organ naklini olumsuz yönde etkilemektedir.

• Doğuştan bağışıklık sistemi hastalığı olanların Ekinazya preparatlarını kullanmaması gerekir.

25

• Yeterli çalışma yapılmadığı için hamilelerin Ekinazya preparatlarını kullanmamaları gerekir.

• Ekinazya da papatyagiller ailesinden olduğundan papatya alerjisi olanlar Ekinazya preparatlarını kullanmamalıdır.

* Drog kelimesi, bitkilerin ilaç olarak kullanılan kısımlarını ifade eder.

www.nazimtanrikulu.com

Kaynakça:

• Arslan, N. ve ark., Tıbbi Bitkiler İsim Kılavuzu, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 1530, Ankara 2002

• Baytop, A., Bitkilerin Bilimsel Adlarındaki Niteley-iciler ve Anlamları, İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, No: 3889, İstanbul 1995

• British Herbal Pharmacopoeia (1983), British Herbal Medicine Association, England

• Çubukçu, B. ve ark., Fitoterapi ‘Yardımcı Ders Kitabı’, İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, No: 79, İstanbul 2002

• ESCOP Monographs, The European Scientific Coop-erative on Phytotherapy, 2003

• Mat, A., 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Bildirileri Kitabı, Ed. K.H.C. Başer ve Neşe Kırımer, Eskişehir 2002

• WHO Monograps on Selected Medicinal Plants-Vol-ume 1, WHO, 1999

• Zeybek, N. ve U., Farmasötik Botanik, Ege Üni-versitesi, Eczacılık Fakültesi Yayınları, No: 2, İzmir 1994

(Kullanılan fotoğraflar Nazım Tanrıkulu ve Zeytinburnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi arşivindendir.)

www.kuzeyorganik.com

26

HAY

VAN

DO

STLA

RIM

IZ

Gülçin ERİŞKİN KANDEMİREmekli Fizik Öğretim Üyesi, Yazar

MERCANLARI KURTARMAK

Mercanların Gizemli Dünyası

Mercanlarla ilk tanışmamızı belki de bir mercan takı sağlamıştır. Canlısıyla tanışmaksa genellikle tropik bölgelere yapılan turistik bir tura katılmamızla gerçekleşir.

Biyolojide Anthozoa ailesinden Phylum Cnidaria olarak adlandırılan Mercanlar genellikle koloniler halinde yaşayan deniz hayvanlarıdır. Küçük hayvancıklardan (Poliplerden) oluşur. Milimetrik poliplerden her birinin kalsiyum karbonattan oluşan bir iskeleti vardır.

Birbirine tutunan polipler tek bir organizma gibi davranan koloniler oluştururlar. Ölen polipin iskeleti kalır; yeni polipler bu iskeletin üzerine yerleştikçe bin-lerce yılda gittikçe artan ve ada oluşturan bir mercan yükseltisi gelişir. Okyanus tabanından yükselen fakat suyun üzerine çıkmayan bir tepe böyle bir oluşumun başlaması için uygundur (1)

Mercanların başlıca besin kaynağı yedikleri alg bit-kileridir. Alglerin fotosentez yapabilmesi için de Maldivler’de olduğu gibi bol güneş alan tropik sular ge-reklidir. Mercanlar renklerini yedikleri alglerden alır.

Alg bitkilerinin bulunmadığı soğuk denizlerde de ba-zen mercanlar oluşur. İskoçya, hatta Alaska gibi soğuk yerlerde rastlanabilen mercanlar küçük balık ve planktonları yiyerek enerji sağlayabilmektedirler. (2)

Mercan yükseltileri tek bir ada değil, genellikle daire-sel biçimli adalar zinciri yani atol oluştururlar.

Mercanlar tehlikede mi?

Küresel ısınmanın mercanları etkilediği ve yok olma tehlikesiyle karşılaştıkları anlaşılmaktadır. Okyanus suyunun aylık ortalama sıcaklığının 1 derece ısınması mercanlarla iç içe yaşayan alglerin ölmesi için yeterli-dir. Algleri ölen mercanların rengi açılır, beyazlaşırlar

ve birkaç hafta içinde tamamen ölürler; geriye kalan genellikle be- yaz renkteki iskeletleridir (3).

Mercanları kurtarmak isteyen kadın ve çocuklar

Margaret Wertheim ikiz kardeşi ile birlikte mercanları kurtarmak üzere bir proje oluşturmuşlar. Küresel kirlenme iklim değişiklikleri nede- niyle mercanların ölebileceğine dikkati çekmek için yünden mer-can modelleri yapıp sergilenme-sini sağlamışlar. Dünyanın birçok ülkesinden bu harekete katılan kadınlar rengarenk yün ipliklerini kroşe örerek mercan modellerini yollamışlar ve 2009 yılında Chicago

27

Art Museum’da sergilenmiş. Daha sonra da bazı okullar ilköğretim öğrencilerinin yaptığı yünden mercan mod-ellerini okullarında sergileyerek bu etkinliği devam ettirmişler (4).

Mercanlar yok olursa

Yıllar öncesinden kalma kırmızı mercan gerdanlığı elimde tutarken ona şimdi farklı bir gözle bakıyorum. Olağanüstü bir canlının olağandışı iskeleti bu: beyaz yerine kıpkırmızı bir iskelet... Kırmızı mercanlar süs eşyası olarak tercih edildiği için bu tür eski çağlardan beri mercan avcıları tarafından çokça toplanmış. Mer-can rengi olarak da adlandırılan renkte olanlar diğer renklere göre daha pahalı ...

Bu olağanüstü canlının gezegenimizden silinmesi Maldivler gibi yüksekliği mercanlardan kaynaklanan adaların yok olmasına neden olacak. Birlikte yaşarken mercanların barınak işlevi gördüğü birçok balık türü ve algler gibi küçük canlılar yok olabilecek. Set oluşturan mercan yükseltilerinin koruduğu birçok kıyı tsunamile-rin zararlarına açık hale gelecektir.

Kaynaklar:

(1) http://animals.nationalgeographic.com

(2) http://en.wikipedia.org/

(3) http://www.coral.noaa.gov

(4) http://www.ted.com/talks/margareth_wertheim_chrochets the_coral_reef.html

28

VATA

N V

E K

ÖK

LER

İMİZ

CEM SULTAN

Cem Sultan’ın yaşamı hep ilgimi çekmiştir. Diğer saraylılardan farklı bir yaşamı olmuştur ve yaşamını hep sürgünde geçirmiştir. Avrupa’yı dolaşmış ve Osmanlı hanedanının en bahtsız şehzadelerinden birisi olarak yaşamını yitirmiştir. Fatih Sultan Mehmed’in 3 oğlu vardı. Bunlardan Mustafa, babasının sağlığında bir hastalık sonucu 1474 yılında 24 yaşında hayatını kaybetmiştir. Diğer oğulları ise büyük oğlu Beyazid ve küçük oğlu da İstanbul’un fethinden 6 yıl sonra, 1459’da doğan Cem Sultan’dır.

Osmanlı şehzadeleri yetişmeleri için çocuk yaşta sancak yönetimlerine gönderilirlerdi. Cem Sultan Osmanlı şehzadesi olarak on yaşına kadar sa-rayda sıkı bir disiplin altında eğitildi. Şehzade Cem henüz 10 yaşındayken 1469’da Kastamonu Sancak Beyliği’ne gönderil-di. 1473’te, Doğu seferine çıkan babasına vekillik etmek üzere İstanbul’a geldi. II. Mehmed’in Anadolu’da Uzun Hasan’a yenik düştüğü dedikodusuna kanarak padişahlığını ilan etme düşüncesine kapıldı. Otluk-beli zaferini kazanarak İstanbul’a dönen II. Meh- med, oğlunun aklını çelenleri cezalandırdı. Cem’i de, 1474’te ölen büyük oğlu Mustafa’nın yerine Karaman-Konya valiliğine atadı. II. Mehmed’in ölümünü gizle- yerek Bayezid’a ve Cem’e haberler uçuran Cem yanlısı Sadrazam Karamani Mehmed Paşa, onun hiç değilse

Denizhan SEZGİNYazar

bir hafta önce İstanbul’a gelebileceğini hesaplamıştı. Ancak, Bayezid, hızlı bir yürüyüşle İstanbul’a gelerek tahta oturdu.

Fatih, vefatında 2 milyon 214 bin kilometrekare to-prak bırakmıştı. Bunun 1 milyon 703 kilometreka-resi Avrupa’da, yalnızca 511 bin kilometrekaresi Asya’daydı. Yani Rumeli, Osmanlı’nın asıl gövdesini oluşturuyordu. Fatih’in fütuhatını hızla Rumeli’ye yöneltmesi neticesinde Osmanlı İmparatorluğu dünya-da en fazla Hıristiyan nüfusu barındıran İslam devleti haline gelmişti. Avrupa’da dahi Osmanlı’daki kadar kalabalık Hıristiyan nüfus barındıran bir devlet mevcut değildi.

Bayezid’ın tahta oturması üzerine Cem, Konya’da topladığı kuvvetle 28 Mayıs 1481’de Bursa’da sultanlığını ilan etti. Ağabeyine elçi gön-dererek ülkenin paylaşılmasını önerdi. Ama Bayezid, harekete geçerek 20 Hazi-ran günü Cem’in ordusunu yendi. Yenik, yaralı ve bitkin Cem, Memluklar’a sığındı. 25 Ağustos’ta Kahire’de törenle karşılandı. Buradan ağabeyiyle uzlaşma yolları aradı. Bayezid, hükümdarlık emelinden vazgeçerse, bir milyon akçe göndereceğini bildirdiyse de buna yanaşmadı ve hacca gitti. Dönüşünde şansını bir daha denedi. Ankara’ya ka-dar ilerledi ama Bayezid’ın harekete geçtiğini öğrenince geri çekildi. Sultan Bayezid’ın

Kudüs’e oturması önerisini de kabul etmeyerek ken- disine bağımsız bir bölge verilmesinde diretti.

Karamanoğulları Beyi Kasım’a kanarak Rumeli’ne geçmek düşüncesini benimsedi. Bunun için, 18 Tem-muz 1482’de Anamur açıklarında şövalyelerin bir ge-misine binerek Rodos’a hareket etti. Şövalyelerin başı Pierre d’Aubusson kendisini bir hükümdar gibi karşıladı ama artık o, Hıristiyan dünyasının çok değerli tutsağıydı. D’Aubusson, bu değerli tutsağı sürekli

29

Rodos’ta tutamayacağından 2 Eylül 1482’de Fransa’ya gönderdi.

Keşifler, Rönesans ve Reform çalkantılarıyla yeni bir çağa girmekte olan Avrupa’nın kucağına düşen Fatih’in oğlu, müslüman ve muzaffer Osmanlı’ya karşı gerçek-ten değerli bir kozdu. Cem Sultan bu pahalı varlığının yanı sıra, romantik kişiliği, kültürü ve serüvenle- riyle de Batı’nın ilgisini çekmeye başladı. Avrupa’daki veba salgını ve her an kaçırılma korkusu yüzünden, şövalyeler onu kent kent gezdirmek zorunda kaldılar.

Sonunda Şövalyeler Sultanı ciddi paralar karşılığında Papa’ya sattılar. Papa da, Cem Sultan’ın kendi yanında bulunmasını arzu etti. Çünkü o yanında olunca II. Bayezid İtalya seferine çıkamayacaktı. Cem Sultan meselesinin yüzünden daha sonra İtalya seferine de- nizden devam edildiğini biliyoruz.

Cem Sultan gurbette sıkıntılı günler geçirdi ve bu tutsaklık psikolojisi onu fena halde yıprattı. En sonun-da bir zehirlenme sonucunda 1495 yılında Napoli’ye gömüldü. Ölüm sebebi olarak Bayezid mi zehirletti, yoksa içeriden mi bir suikast oldu, onu tam olarak bi- lemiyoruz fakat zehirli bir ustura ile tıraş edildiği ve o yüzden öldüğü söyleniyor.

Daha sonra ağabeyi II. Bayezid cenazesini getirtip Bursa’da Muradiye külliyesin defnettirdi. Bu sırada tarihler 1499’u gösteriyordu. Orada kardeşi Mustafa ile aynı türbede kan kırmızısı kalem işlerinin coşturucu ateşi ve turkuvaz renkli çinilerin huzur veren ışıltısı altında son uykusunu uyumaktadır, her tutkulu ömrün alevle başlayıp suyla bittiğini hatırlatırcasına.

30

EVİM

İZ D

ÜN

YA

İÇ VE DIŞ EKOLOJİK DENGE İÇİN... “HİÇBİR ŞEY YAPMA”MAK...

Melda KESKİNYazar

“Yapma”yı (ve “sahip olma”yı) bir an için unutup, sadece “olma”ya odaklanmayı hiç denediniz mi? Yaptıklarımızın ve sahip olduklarımızın, hiç kimsenin ilgisini çekmediği bir dünyada yaşadığımızı, “şunu yaptım, buna sahibim,” sözcüklerinin bulunmadığı bir dili konuştuğumuzu hayal edelim... İster 1 tane, is-ter 5 tane evimiz, otomobilimiz olsun, hiç fark etme-sin... Değerimizi yalnızca ruh hallerimiz belirlesin... Tek amacımız sevinç, huzur ve şükran duygusuyla dolup taşmak olsun... Bunun içinse hiçbir şeye sahip olmamız, hiçbir şey yapmamız gerekmesin... Yaşama sevincimiz nedensiz olsun...

İşte size garantili bir ekolojik denge reçetesi! Ekoloji bunun neresinde demeyin! Julian Rose’un 2009 tari-hli “Changing Course - For Life” adlı (Türkçe çevirisi yakında yayımlanacak olan) kitabında anlattığı gibi, içimizde gerçekleştirilmeden kalan enerji, dışarıda ihtiyaç duyduğumuz enerji ile doğru orantılıdır. Yani, ancak içimizdeki enerji potansiyelini gerçekleştirerek, dışarıda ihtiyaç duyacağımız enerji miktarını azal- tabiliriz. Bir adım sonrasını da yine birlikte hayal edelim: İçimizdeki potansiyeli gerçekleştirmemiz, nedensiz bir neşe, huzur ve şükranla dolmamıza, bu da dışarıda sürekli “bir şeyler yapma” ve “bir şeylere sahip olma” gereksinimimizin azalmasına yol açabilir. Bu durum, insanın 20. yüzyılda doruğa çıkan tüketim sapkınlığı yüzünden neredeyse geri dönüşsüz noktaya gelen küresel ekolojik krize ilginç bir çare olabilir. Düşünsenize, bir sabah bir kalkmışız, kimsenin canı bir şey tüketmek istemiyor; “mutlu” olmamız için sürekli bir şey yapmamıza, bir şeylere sahip olmamıza, yer-ine konulamayacak doğal varlıkların yok edilmesine,

tehlikeli ve zehirli atıkların ortaya çıkmasına gerek kalmıyor! Ne hoş bir senaryo; Gezegen’in üzerindeki büyük talanın yavaşlaması ve yaraların sarılması için ne olağanüstü bir fırsat!

Bence, ruhumuzun sesini dinlemeyi öğrenip, yetin-meci ve sade bir yaşamın tadına varabildiğimiz anda, Yeryüzü’nde ne çevre sorunu kalır, ne de hastalık... İngiltere’de 1930’lu yıllarda yaptığı konuşmaların metinlerini okuyup hayran kaldığım (ve bugünlerde birden fazla sayıda radyo programımı* ayırdığım) Dr. Edward Bach’a sorarsanız, “ruhumuzun rehberliğinde yaşamaktan uzaklaşmak” dışında, bizi hasta ede-cek hiçbir gerçek etken yoktur! Havanın soğuk ya da sıcak olmasının, çevrede mikrop ya da virüslerin bulunmasının, keyfimiz yerindeyken (başka bir deyişle, bağışıklık sistemimiz düzgün çalışırken) bizi asla has-ta etmediğini kişisel deneyimlerimle biliyorum; ak-sine, moralimiz bozukken, bilinçaltımızda korku ve başka olumsuz duygularla boğuşurken, buluttan nem kaptığımızı da!

Dr. Bach günümüzden 80 yıl kadar önce, İngiltere’de Ortodoks tıbbın hizmetinde başarıyla çalışmış ünlü bir patolog ve bakteriyolog**. Hastalık belirtile- riyle uğraşıp onları “tedavi” etmekle, hastalıklardan kurtulmanın mümkün olmadığını, hastalığın tıp tarafından hiç hesaba katılmayan bir işlevi olduğunu keşfeden Dr. Bach, homeopatideki “benzer benzeri iyileştiriyor” ilkesine yeni bir yorum getirmiş: Mesajı almasını bilirsek, hastalık dediğimiz uyarılar, ruhu-muzun sıkıntılarını iyileştirmeye yarayabilir! Ona göre, ruhumuzun (ya da tanrısal varlığımızın, yük-sek benliğimizin) sesini dinlemediğimiz zaman or-taya çıkan olumsuz duyguların göstergesi olan çeşitli hastalıklarla, tek tek uğraşmak yerine, o olumsuz duyguları dönüştürüp ruhumuzun sesine kulak verebi- lecek hale gelmemiz çok daha iyi sonuç veriyor. Ha- yatta ruhumuzun rehberliğinden başka hiçbir şeye gereksinimimiz yokken, bin bir ayrıntı, bin bir ba- haneyle oyalanıp yolumuzdan saptığımızı bize haber veren hastalıklarımız ile “savaşmak” yerine, Dr. Bach, insanın mükemmel sağlığını tarif eden ruh hallerini ve yüksek titreşimleriyle bu ruh hallerini bize sunan

31

çiçekleri tespit etmiş. Bugün dünyada “Bach Flower Remedies” (Bach Çiçek Terapisi) diye bilinen sisteme göre, basit yöntemlerle elde edilen çiçek özlerinin kişiye özel kullanımı, hastalığımız akut olsun, kronik olsun, kısa zamanda şifa bulmamızı sağlıyor.

Bu aşamada, yeniden gezegenin ekolojisine dönecek olursak, “Doğal Tarım” kavramı ve uygulamasını insanlığa armağan eden Masanobu Fukuoka’ya ku-lak vermemiz iyi olur diye düşünüyorum. 1985 tarihli “Natural Way to Farm” adlı kitabında (onun da Türkçe çevirisi yakında piyasaya çıkacak) Fukuoka Usta şöyle diyor:

“Maddeci kültürümüzün saldırgan yayılmacılık çağı sona erdi ve “hiçbir şey yapma” (do nothing) ilkesine dayalı yeni bir birleşme ve uyum çağı geldi. İnsan doğayla bütünleşmeye dayalı yeni bir yaşam biçimi ve bir ruhsal kültür oluşturmak için acele etmelidir; yoksa savurgan bir çaba ve karmaşa çılgınlığı içinde koştururken, gittikçe daha güçsüz ve aciz hale gelecek-tir. Eylem-olmayan’a (non-action) dayalı bir insanlık ve toplum yaratmayı başarmak için, insan yapmış olduğu her şeye geri dönüp bakmalı, kendisine ve toplumuna nüfuz etmiş sahte vizyonlar ve kavramlardan kendisini tek tek kurtarmalıdır. “Hiçbir şey yapma” hareketi işte bununla ilgilidir. İnsan bilgisi ve çabası, sınırsızca genişleyerek, gittikçe daha karmaşık ve savurgan bir hale bürünüyor. Bu genişlemeyi durdurmaya, bil- gimizi ve çabamızı birleştirmeye, sadeleştirmeye ve azaltmaya ihtiyacımız var. Bu, doğanın yasalarına uymakla olur. Doğal tarım, tarım tekniklerinde bir devrimden daha fazlası olup, insanın yaşama biçimini değiştirmeye yönelik bir devrimin, bir ruhsal hareketin pratik temelidir.”

Yaşamı, doğayı ve (kendimiz de dahil) tüm varlığın mükemmelliğini olduğu gibi görebilmek ustalık istiyor tabii. Tamamını göremediğimiz bir resmin ayrıntılarına kusur bulmak, onları akılla mantıkla düzeltmeye kalkışmak, bu sırada da başka şeyleri yıkacak müda-halelerde bulunmak, çevremizdeki her şeyi ve her-kesi kontrol etmeye çalışmak çok yorucu, bir o kadar da gereksiz; üstelik yıkıcı sonuçları gittikçe tehlikeli boyutlara ulaşıyor. Bu durum, tıpta, tarımda, başka alanlarda da böyle... İnsanlık tarihinin, bu eğilimin bir yaşam biçimine dönüştüğü son birkaç binyıldır, çok kanlı ve şiddetli bir korku filmini andırması herhalde rastlantı değil. Biraz dikkatli bakarsak, bunu çok sancılı

bir “öğrenme süreci” olarak da görebiliriz. Toplumsal olsun, bireysel olsun, açlık, şiddet, ekolojik kriz... Tıpkı hastalıklar gibi, ruhumuzun yolundan saptığımızı hatırlatan uyarılar olabilir. Bu durumda yapılacak tek şeyin sessizleşmek, sakinleşmek, “yaptığımızı yapma-mak” ve bağımlılıklarımızdan özgürleşerek, yüzümüzü içimizdeki tanrısal pusulanın gösterdiği yere çevirmek olduğunu keşfedebiliriz.

80 yıl öncesinden bize seslenen Dr. Edward Bach, 25 yıl öncesinden bize seslenen Masanobu Fukuoka ve daha birçok sıra dışı olmayı göze alabilmiş insan, bilgelikleriyle yolumuza ışık tutuyor. Fazla söze ge-rek yok. Çocukların, gerekli gereksiz binlerce bilgi ile bombardıman edilmek yerine, “kendi ruhlarının sesini dinlemeyi” öğreneceği bir dünyanın gerçek olabilmesi için, önce biz yetişkinlerin bu beceriyi kazanması gü-zel bir başlangıç olabilir.

“Yapma”yı (ve “sahip olma”yı) bir an için unutup, sadece “olma”ya odaklanmayı hemen şimdi deneye-lim. Yaptıklarımızın ve sahip olduklarımızın, hiç kim- senin ilgisini çekmediği bir dünyada yaşadığımızı, “şunu yaptım, buna sahibim,” sözcüklerinin bulunmadığı bir dili konuştuğumuzu hayal edelim... İster 1, tane, ister 5 tane evimiz, otomobilimiz olsun, hiç fark etmesin... Değerimizi yalnızca ruh hallerimiz belirlesin... Tek amacımız sevinç, huzur ve şükran duygusuyla dolup taşmak olsun... Bunun içinse hiçbir şeye sahip olmamız, hiçbir şey yapmamız gerekme-sin... Yaşama sevincimiz nedensiz olsun...

(*) http://firtinakusu.net adresinde, “Geçmiş Pro-gramlara Gider” bölümündeki 4 ve 11 Ekim 2010 tari-hli programları dinleyebilirsiniz.

(**) daha fazla bilgi için: www.bachcenter.com ve www.edwardbach.org

www.firtinakusu.net

32

EVR

ENSE

L D

EĞER

LER

SESİN VE MÜZİĞİN GİZEMLİ ETKİSİSelman GERÇEKSEVEREmekli Öğretmen ve Yazar

“Musikinin ritminde bir sır gizlidir;Eğer onu ifşa etseydimDünya alt üst olurdu”Mevlana Celaleddin

Yaşam olduğu gibi titreşim, hareket ve değişimden ibarettir. Yaşam aynı zamanda, “Usta Kompozitör” tarafından orkestrasyonu yapılmış bir müziktir. O Yüce Kompozitör görünmez olarak vardır ve her şeyin içinde-dir. Bununla birlikte unutmayalım ki büyük müzik eser-lerinde birbirine uyumlu notalar olduğu kadar, uyum-suz olanlar da (en azından bizim öyle gördüklerimiz de) var. Ama bu “uyumsuzlar”, melodinin akışı içinde eserin geneline uyumlandırılır.

Günlük yaşam da böyledir. Genelde harika, ama onun içinde, bu harika yapı ile bağdaşmıyormuş gibi görünen ve bizlerin gelişimi için kaçınılmaz olan uyumsuzluklar içerir. Bu uyumsuzluklara esneyerek ve sabır ile uyum sağlamak, hatta onları geneldeki o harika ahenge uyumlamak, içsel gelişim açısından çok değerli dene- yimleri gerektiren fırsatlardır.

Tezahüratın tüm birimleri hep birlikte “Evren Müziği” icra edip duruyor. Kendi aura seslerimiz ile (titreşimlerimiz ile) sürekli olarak bu icraata katılır durumdayız. Tezahüratın bütününe olan bu etkimiz sonradan bizlerin aksiyonlarına, düşüncelerine ve bireysel auramıza da yansıyor. Tezahüratın tüm bi- rimleri sürekli etkileşim ve bir bakıma da iletişim halinde... Tezahürat, tesirler ağıyla örülü durumdadır. Bu etkileşim içinde, an be an, yaşamımızın notalarını yaşam ırmağına katıyoruz.

Yukarıda birkaç dizesini aktardığımız M. Celaleddin gibi işin sırrını bilen yüce bilgeler bu katkıyı şimdiye kadar son derece nazik ve etkili bir şekilde yapagelmişlerdir, halen de yapıyorlar. Çünkü onlar zaten doğal halle- riyle birer “pozitif yayın odağı” durumundadırlar. On-lar böylece harika bir şifa ve Bütünsel’e bizlerden bi-raz daha uyumlu birer “diri” enstrüman olarak Evren Orkestrası’ndaki yerlerini koruyor(*). Bu durum, Bütün’ün hayrı ve kendi hayırları için erdemli kişilere özgü bir aksiyondur.

Ses ile İyileştirme Pratikleri

1- Zihinsel Sukunet Pratiği

Rahat bir sandalyeye dik olarak oturun ya da çok yumuşak olmayan bir yere rahatça uzanın. Bu arada rahatlatıcı ve hoşunuza giden müziğinizi de açın ve gözlerinizi kapatın. Müziğin ruhunuzu okşayan etkisini içinizde hissetmeye çalışarak, onun melodisiyle uyum-lanmaya çalışın. Zihniniz giderek sakinleşsin. Ortaya çıkan düşünceler, bırakın geldikleri gibi gitsin. Zih- ninizi “boşaltmak” için zorlamaya kalkmayın. Bu ara-da uykuya dalarsanız da zararı yok; çünkü uyandığınız zaman kendinizi yeniden doğmuş gibi hissedeceksiniz.

2- Yüksek Tansiyon Pratiği:

Bu çalışmayı yaparken ses titreşimlerini hissetmenize yardım için sağ ve sol avuç içlerinizi göğsünüzün üst kısmına (köprücük kemiklerinizin hemen altına) yerleştirin. Çalışma boyunca; dudak, çene, boğaz ve omuz kaslarınızı gevşek tutmalısınız. Aslında bu kolay değildir ama biraz gayret ederseniz başaracaksınız. Bu pratik için öyle bir müzik seçin ki onu mırıldandığınız zaman, göğsünüzü titretsin... İki dakika süreyle bunu yapacaksınız. Bu arada nefessiz kalmamaya da dik-kat edin. Üzerinde karar kıldığınız melodiyi bu iki dakikalık süre içinde kesiksiz mırıldanın ama kendinizi germeyin.

3- Depresyon Pratiği

Arka kısmı sert olan bir sandalyede dik olarak otu-run ve gözlerinizi kapatın. Bu çalışmayı yaparken ses titreşimlerini hissetmek için sağ ve sol avuç içlerin-izi başınızın üzerine dokundurun. Bu arada ön kolu-nuz üçüncü gözünüzü (alnınızı) kapamış olsun. Daha önceden seçtiğiniz, titreşimi yüksek bir müziği mırıldanmaya başlayın. Bunu doğru yaparsanız, kafatasınızın titreştiğini hissedersiniz. Gerektiğinde nefes almayı sürdürün. Bunu iki dakika süreyle ve ken-dinizi germeden yapın.

(*) Müziğin şifalı etkileri ve terapide kullanımı için bkz. MÜZİK TERAPİ, Adnan Çoban, TİMAŞ Yayınları

33

Semiha BATMAZ SALCITV Program Yapımcısı ve Sunucusu

2011’e girmeye iki aydan kısa bir süre kaldı. Koskoca 365 gün geçti gitti. 2010 yılına girerkenki hayalleriniz, umutlarınız, beklentileriniz neydi ne oldu?

Siz bunlardan hangilerini gerçekleştirebildiniz?

Mesela, o düşündüğünüz evi alabildiniz mi? İstediğiniz kiloya indiniz mi? Hayatınızın prensini buldunuz mu? Olmak istediğiniz işte misiniz?

Şöyle bir arkanıza baktığınızda istediklerinizin kaçta kaçını gerçekleştirdiniz?

Gerçekleştirmekten söz açılmışken, bu nasıl yapılır, ben bilmiyorum. Okuduğum birçok kitap, konuştuğum birçok uzman olumlu düşünmekten, sözcüklerin

HAYALLER GERÇEĞE NASIL DÖNÜŞÜR

Kimle konuşsam, bir mutsuzluk, bıkkınlık, isteksizliktir gidiyor.

“Elimi kaldıracak halim yok.”, “Hiçbir şeyin tadı yok.” sözlerini çokça duyar oldum. Mevsimlerdendir diyo-rum. “Yok, bu bende uzun zamandır var!” diyorlar. Konuştuğum on kişiden sekizi bu hallerden şikâyetçi. Nedenini biliyor musun diyorum. Geçerli bir sebepleri de yok.

Bu yaşananlar sadece benim çevreme has durum da değil. Sokakta, markette, metroda, hastanede, alışveriş merkezlerindeki insanların yüzünden düşen bin parça. Asık suratlı, mutsuz insanların yaşadığı bir toplum olup çıkıverdik.

Benim tespitim odur ki, bu mutsuzlukların sebepleri tüketim toplumunun bizlere sunduğu bir paket. Eline geçen paraya bakmadan, standardını hep yüksek tut-mak... Elimdekilerle yetinmek yerine, hep yenisini almak. Tüketim toplumunda almanın da bir sınırı olmadığına göre, hep alınacakların peşinden koşmak.

TÜKETMEK İNSANI NE KADAR MUTLU EDEROysaki annem ve onların yaşıtlarının, (altmışla altmış beş yaş) yaptıkları sohbetleri dinlerken hayrete düşüyorum. Mesela kocalarından beklentileri o kadar az ki. ‘Beni ne kadar seviyorsun’, ‘Pahalı bir restorana hiç götürmedin, tek taş yüzük de hediye etmedin, beş yıldızlı bir tatil yapmadık’ diye hiç mutsuz olmuyorlar.

Sadece kocaları mı, çocuklarından beklentileri de bizler kadar yüksek değil. Örneğin annem; hepimizin okuyup iş güç sahibi olmamızı çok istedi. Fakat bizi kurstan kursa, dershaneden dershaneye koşturmadı. Ben ve kardeşlerim, annemden gelen sakin ama kararlı enerjiyle hepimiz üniversiteleri bitirdik. Onun istediği gibi iş güç sahibi olduk.

Ne istediğini doğru bilmeyenlerin hastalığı mutsuz-luk hastalığı... Herkes kocaman evlerde oturmak is-tiyor. Sadece misafirlere açılan yayla gibi bir salonu, bir sürü odası, kocaman mutfağı olsun istiyor. O evi temizlerken de o kadar yakınıyor ki. Ya da çok pahalı telefonlar alıyoruz. Sadece havadan sudan saatlerce konuşmak için. Bütçemizi zorlayarak ve yıllara yayılan krediler çekerek, lüks otomobillerimiz oluyor. Sırf ego-muzu tatmin etsin diye. Koskocaman evimiz, lüks oto-mobilimiz, pahalı telefonumuz, iyi bir gelirimiz, özel okula giden çocuğumuz var. Neden hala Mutsuzuz?

O zaman anlıyorum ki, tüketmek boşlukları doldurmuy-or. O mutsuzluk girdabının içine muhabbeti, paylaşımı, sevgiyi, birliği beraberliği atsak. Nasıl çözülecek kanallardaki tıkanıklıklar, kirler paslar? Fakat biz bun-lar yerine hala, alacağımız kazağı düşünüyoruz.

hayatımızı oluşturduğundan bahsediyor. Bunları da yapmaya çabaladım. Ama olmuyor. Bazıları oldu hakkını yememem gerekiyor. Olmayan isteklerimdeki eksik neydi bunu bilmiyorum.

Sevgili okurlarım, size soruyorum. 2011’e girerken yine çok hayalim var. Bana bu konuda yardımcı olur musunuz?

Hayaller nasıl gerçeğe dönüşür. Olması için ne yapılır.

Lütfen bunları bana yazın. Hatta hiç gerçekleşmez dediğiniz hayalinizi siz nasıl oldu da, gerçekleştirdiniz. Örneklerinizi, bir sonraki yazımda yayınlayacağım. Mesajlarınızı büyük bir merak içinde bekliyorum.

HAY

ATA

YEN

İDEN

BA

KM

AK

34

Eray BECEREN Kişisel Gelişim Uzmanıwww.duygusalzeka.net

NE İSTEDİĞİNİ BİLMEK...II

AK

ILLI

KA

LPLE

R

Merhaba,

Avangart Kadın Dergisi Şubat 2010 sayısında yazdığım “Ne İstediğini Bilmek” başlıklı yazıda hayallerinin arkasından koşan Nil’den bahsetmiştim. Nil’den yeni haberler var ve Nil’in maceraları devam ediyor. :-)

Nil ile 2005 yılında Yeditepe Üniversitesi’nde yaptığım bir “Duygusal Zeka” çalışmasında tanışmıştık. O eğitim esnasında yönetici asistanı olarak çalışıyordu. Nil, yüksek eğitimini istediği gibi sürdürememiş ama hayatta bir amacının olması gerektiği düşüncesi ile bir işe girmiş ve kariyer planları yapıyordu. Kişisel gelişim kurslarına ve yabancı dil kurslarına ilgi duyuyor ve takip ediyordu. Bir yandan okumak için kitap önerileri istiyor, onları okuyor ve bunları başkaları ile konuşuyor tartışıyordu. Ama en önemli hayali yabancı dil ko-nusunu mutlaka halletmekti. Sonunda istediği oldu ve İngiltere’ye giderek dil eğitimini çözdü.

O yazıda şöyle yazmıştım: “5 yıl öncesinde “ne istediğini bilen” Nil, azim, kararlılık ve gayretle istediğine adım adım ulaşmıştı. Tanıdığım ve hayal-lerini benimle paylaşan bir arkadaşım olarak ben de onunla gurur duyuyorum. Nil, İstanbul’a döndüğünde onu ve hayallerini her konuda destekleyen bir delikanlı ile evlendi.”

Bu hafta Nil’den çok güzel bir haber aldım. Nil, Kırıkkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fransızca Müter-cim Tercümanlık Bölümünü kazandı. Kazanma haberini paylaşırken o ayağı yere basan hayalleri devam ediyor. Aynen şöyle yazmış: “Bu kazandığım bölüm süpermiş. 3. sınıfta formasyon veriliyor ve 4 sene İngilizce dersleri de alınıyor. Yani İngilizce öğretmeni olarak da mezun olacağım. Ayrıca seçmeli olarak Almanca dersleri alabileceğim. İnşallah hayırlısı ile 4 sene sonra

3 ayrı dil öğrenmiş olacağım bunun mutluluğunu derin-lemesine yaşıyorum.”

Koş Nil koş, seni gururla takip ediyoruz. :-)

Söz bu konudan açılmışken yazıyı bir öncekine benzer şekilde bitirmek istiyorum. Ne istediğini bilmek;

* Önce kendini tanımak ve bu bilgiler çerçevesinde doğru hedefleri belirlemek ile başlar.

* Doğru hedeflerin belirlenmesinden sonraki aşama ise, hedefe giden uygulanabilir bir planın hazırlanması, kararlılık ve sabır ile planın aşamalarında ilerlemektir.

* İlerleme her zaman istediğimiz gibi gitmeyebilir. Bu tür durumlarda durup planı yeniden gözden geçirmek ve hatta yeniden yapmak gerekebilir.

Görüş ve önerilerinizi, deneyim ve yaşadıklarınızı lüt-fen bizimle paylaşın. İyi bir hafta geçirmenizi dilerim, sevgi ve saygılar...

www.ErayBeceren.com

35

GÜ

LIŞI

ĞI

AKIL KAPILARINI KAPATMAK

Gülseren ALÇIYazargulserenalci.blogspot.com

“Ortalık insan müsveddeleriyle dolu, öfkeden avuçlarımı öyle kuvvetli sıkmışım ki, tırnak izlerim hala duruyor bakar mısın?” dedi Sevim. “Kendimi eğitmeye çalışıyorum ya, bazen öfkem alaşağı ediyor beni.”

“Lütfen şu kanepeye uzan.” Uysal bir çocuk gibi dediğimi yaptı. “Ayaklarının arası altmış santim kadar açık kollarınsa kırk beş derece yanlara doğru açılsın, avuç içleri yukarı baksın. Nefesini kontrol etme, dik-katini nefes alışverişine verip gözlerini kapat lütfen!”

Sol yanına bağdaş kurup oturdum, gece karası saçlarında geziniyordu ellerim.

“Yüzünü yıkamadığın hiçbir şey su yerine geçmez, bili-yorum ya, derin bir nefes al ve kendini yemyeşil bir dağın eteğinde düşle, orada kaynayan şırıl şırıl akan sudan avuçlarına al ve yüzünü yıka, birkaç kez. Öfkeli duygularının yedi kat yerin altına doğru gittiğini, suyun mis gibi havanın seni rahatlattığını düşle, imgele…”

“Canım, biliyorsun kalbimiz sürekli yer çekimiyle savaş halinde, stresli olduğumuz zamanlar, sırt üstü yatınca, kalp beden seviyesinde olur, gevşeyip rahatlarsın. Alerjisi olanlar yüzükoyun yatıp, kollarını birleştirip üstüne başını koyar ve ayakları aynı açıklıkta uzanır, gevşerler.”

“Bak canım, bağışlayıcılık kendimize vereceğimiz en güzel armağan değil mi? Yaşam en güzel armağan değil mi? Aklımızın kapılarını kapatıp, öfke patlamalarının bizi esir almasına izin verirsek, bedenimize yapacağı olumsuz etkileri düşün.”

“Atalarımız boşa dememiş, ‘Allah yaşlanınca tatlı dil versin.’

Seni üzen gerçeği öğrenmek için çaba göstermeyen arkadaşını düşünmeyi bırak. Heybenin delik tarafına

at lafını gitsin. Bu öfken bitsin.”

“Bakıyorum da laf ebesi kesildin başıma.” dedi. “Canım, çoğu anadan atadan öğrendiklerim ben yaratmıyorum ya da uydurmuyorum ki…” dedim. Sonra anlatmaya başladım:

“Kayseri’de Cemil Baba adında ayakkabı boyacısı vardı. Bazen isteyene mavi boncuk verirdi. Bazen de yalvarsanız vermezdi. Cemil Baba’dan mavi boncuk almak şans getirir derlerdi. Kimisi onu ermiş gözüyle görürdü.

Mezarında “Âlem iyi olsaydı, bağ duvar istemez, kapı anahtar” diye yazılı.

Âlem Cemil Baba’nın dediği gibi olsaydı, belki daha az üzülürdük ya, devir değişti”

“Akıl kapıları kapatılınca, insanlar, hiçbir şeyi sorgulamıyor, ön yargılılar, kaba, kırıcı, sinirliler; yanlışlıklar karşısında tepkisizler. Adam sendecilik almış yürümüş.”

“Öfkelenmekte haklısın ya, unut artık. Lütfen öfke kapılarını, gözlerini kapat, söylediklerimi uygulayarak düşünce biçimini değiştirerek zihnini yıkamaya başla lütfen.”

“Müzik dinleyelim mi?” Başını usulca salladı Sevim, kalktım yanından.

“Yunuslar” ezgisi yayılınca ortalığa, Sevim’in zihninin huzuru kucakladığını yüzünden okuyordum.

“En uzak mesafe ne Afrika’dır

Ne Çin, ne Hindistan,

Ne seyyareler

Ne de yıldızlar geceleri ışıldayan...

En uzak mesafe iki kafa arasındaki mesafedir

Birbirini anlamayan...”

Can Yücel’e “muhteşem şiirin için teşekkürler” diye-rek,

Geveze zihnimi susturmak sırası bendeydi şimdi…

36

EVLENME OLGUSUNA FARKLI BİR YAKLAŞIMMetin RODOPYazar

Soru: Böyle evlenilir mi?

Cevap: İnsanlar bir şekilde tanışacaklar, ne fark eder?

Soru: Bu kadar muhafazakar görünen insanlar, nasıl olur da televizyon programında, milyonlarca insanının önünde, yalvaran bir eda ile kendilerini, bu çaresiz ve monoton hayattan kurtaracak birilerini beklerler?

Cevap: Hiçbir şey göründüğü gibi değildir!

Her şeyden önce bu insanlar evlenmek uğruna gereğinde ne kadar kararlı ve cesur olabildiklerini göstermişlerdir. İsteklerini açık ve net bir dille ifade edebiliyorlar, lafı dolandırmadan sonuca odaklı bir eylem içindeler, bu anlamda samimi gözüküyorlar. Durumlarını dürüst bir şekilde anlatıyorlar, çoğu ev-lenip ayrılmış, çocukları olmuş ama yeniden bir aile kurmak veya yalnızlıklarını paylaşmak için oraya geli-yorlar ve belki de mutlu olmayı birçok insandan daha fazla hak ediyorlar.

İlgi çeken bir nokta ise gururlu ve maço kılıklı Türk erkeklerinin beğendikleri biri için telefonla yayına bağlanıp gerektiğinde herkesin gözü önünde ellerinde bir çiçek demeti ile stüdyoya gelip seni istiyorum di-yebilmeleridir.

Sonuçta bu insanlar, ülkenin küçük kasabalarında veya köylerinde, şehirlerin kenar mahallelerinde, evlerinde oturarak kısmetlerinin çıkmayacağını anlamışlar ve inisiyatif almayı öğrenmişler.

Bana ilginç gelen ise bu programlarda kadınların beğenmedikleri erkekleri kırmadan, ama kim- senin aklına gelmeyecek müthiş hayal güçleri ile uydurdukları mazeretlerle reddetmeleridir. Mesela birisi, “Sen Ankara havası oynayamıyorsun o yüz-den evlenmem.” demişti. Bir başka kız da, “Ben sarı renkten nefret ederim” ya da “14 Şubat’ta evlen-mezsem evlenmem” diyordu.

Bu insanların bir bölümü karşı cinsten tecrit edilmiş bir şekilde yaşamaya mahkum edilmiş, birlikte bir şeyleri paylaşma şansları olmamış, yalnız dünyalarında sürekli göz hapsinde tutulmuş ve erkeği beğendiğini ima ettikleri her durumda tehdit edilmişler. Ama şimdi belki aileleri dahi bu programlar kanalı ile çocuklarının mutluluğunu isterken, bir anlamda da gü-nah çıkartıyorlar. Bu durum tam bir ülke panoramasını veriyor, kendimize şunu soralım, bu insanlar, bu ma-sum ve saf kılıklı insanlar bu cesareti nasıl buluyorlar?

Toplumun üst katmanlarında evlenmek olgusuna kut-sal ve soylu atıflar yapılırken bu konuya, nasıl bu

SEY

İR D

EFT

ERİ

kadar basite indirgeyerek yaklaşıyorlar? Sadece, “Emekli maaşın var mı?”, “Ne kadar?”, “Beni geçindirebi- lecek misin?”, “Evin var mı?” gibi çok sıradan gözüken ama bir o kadar da gerçekçi sorularla ideal partner-lerini arıyorlar. Bazen daha genç ve tahsilli olanlar kalplerinin seslerini dinleyerek birçok adayı geri çe-virebiliyorlar. Ama çağımızda boşanma olaylarının artmasına bakılırsa sanki bu insanlar daha mantıklı davranıyorlar çünkü bir evliliği ayakta tutacak asıl un-surlara odaklanmışlar, hayal kırıklığına uğrama riskleri yok gibi...

Görünüşe göre oldukça pozitif bir yaklaşım içindeki bu insanların davranışlarına farklı bir açıdan yaklaşmak da mümkün. Çünkü 1800’lere kadar Osmanlı İmparatorluğu’nda da kentlerde köle pazarları kurulur ve buralarda savaşlarda veya korsanlıkla ele geçirilen yabancı kadınlar alınıp satılırdı. Bu kadınlardan güzel, akıllı ve tahsilli olanlar saraya, harem dairesine gön-derilirdi. Türk olmayan bu kadınların bir bölümü daha sonra Osmanlı Devlet siyasetine yön verdiler...

Buradaki durum ise biraz farklı... TV stüdyosuna gelen-ler kendi istekleri ile oradalar. En iyi şartları sağlayan, biraz da eli yüzü düzgün eş adaylarını sadece bir çay ya da kahve içme süresi içinde seçiyorlar. Aslında çoğu kadının aklında olanı direkt olarak söylüyorlar, kentli kadınlar bu işe biraz romantizm katıp, duru-mu biraz daha dolambaçlı hale getirip, kolay teslim olmadıklarını gösterme çabasındalar ama burada za-man kısa çabuk karar vermek önemli, herkes birbirine lafı uzatma da-sadede gel deme telaşında. Sanki bu işi bu kadar abartmayalım der gibiler. Kim bilir belki biraz daha düşünme payı olsa kimse evlenmeyecek zaten, bu durumda boşanma opsiyonu açık... Bir kumar mı? Belki...Şans mı? Kim bilir? Hayatta kalmanız bile şans zaten bu ülkede...

37

BER

RA

N’C

A

HÜZÜN MEVSİMİ

Berran AYDANTEMA Zonguldak Temsilcisi, Yazar

İki gündür aralıksız yağmur yağmakta. Hava serinledi. Klasik deyişle “sonbahar, hatta kışa yaklaşma kendini iyice hissettirmekte...”

Sokağımızdaki çınar ağaçları kuruyan yapraklarını çoktan yollara dökmeye başladılar. Sebze bahçemiz-deki bitkiler artık ürün vermiyor. Çiçeklerim keyifsizleşmekteler. Balkona çıktığımda poyraz yüzüme değiyor. Denizde kocaman dalgalar mendireğin arkasını ve karşı kıyıları dövmekte, köpükler saçılmakta bem-beyaz. Limana girmeye çalışan gemiler bata çıka yol almaktalar. Yeni sildirdiğim camlarım yağmur damlalarıyla iz oldu. Gökyüzünde lacivert bulutlar küme küme... Gri renk her yere hakim bugün… Tüm bunlar insana hüzün veriyor. Sonbahar da geçmekte, ardından kış gelecek duygusu… Tabi ki yağmurlar yağsın, toprak suya doysun, ama güneş de açsın peşinden ne olur. Zira ışık insana farklı bir enerji ver-mekte...

Oysa bu yaz aşırı sıcaklardan nasıl da bunalmış, daralmış, hava bir serinlese diye beklemiştik. Eh, insanoğluna yaranılmıyor. Sıcak olsa şikayet ediyoruz, serinlese kış geliyor paniği yaşıyoruz... Küresel ısınma daha doğrusu küresel iklim değişimi nedeniyle artık mevsimleri de bir garip yaşar olduk. Yaz ortasında fırtınalar, kasırga ve seller; kışın bahar gibi havalar, yanılıp açan meyve ağaçları; karsız geçen kışlar, eri-yen buzullar… Mevsim normali diye bir şey kalmadı. Elbirliğiyle iklimleri, dolayısıyla doğal dengeyi mah-vettik. Etme bulma dünyası…

Ben aslında Eylül ayını çok severim. Güneşin etkisi-ni azalttığı ama gene de ılık geçen günleri, okuldan çıkan çocukların cıvıltısını, boşalan sahillerde güneşli bir günde uzanıp keyif yapmayı, av yasağının bitişiyle tezgahlardaki balıkların ışıltısını, kocaman balıkçı teknelerinin gün batımında peş peşe denize açılışlarını izlemeyi, gece lüfercilerin yansıyan ışıklarını, bulutlar nedeniyle her akşam farklı kırılmalarla doyumsuz tab-lolar oluşturan akşam güneşini severim. Hele de Pazar yeri bir alem olur. Ne bolluk ne bereket olur köylü ser-

gisinde: Hem yaz sebze ve meyveleri hem kışlıklar bir arada olur; cevizler, kestaneler başrolde... Ama pırasa ve lahanalar moralimi bozar kış geliyor diye.

Ekim gelince her şey değişmeye başlar. En sevimsiz iş ise yazlıkları kaldırıp hırka ve gömlekleri, kapalı ayakkabıları çıkartmak... En sevdiğim giysiler tatil gi-ysileri, mayolar ve terliklerdir. Çünkü onlar benim için keyif, özgürlük ve rahatlık ifade ederler. Hüzünlenirim onları bir dahaki sene kullanmak üzere kaldırırken.

Yazın rehaveti biterken sosyal yaşam hareketlenir, çalışmalar, etkinlikler de başlar artık.

Yıllar önce kızım anaokuluna giderken bir şiir ezberlemişti:

Sonbahar geliyor serçe,Yuvanı nereye yapacaksın?Ayva çiçek açmadan önce yağmurlarla ıslanacaksın.Halbuki sen ne kadar sıcaksın…

Bu aylarda aklıma hep bu dizeler gelir, hüzünlenirim.

Ve nedense ayrılıkların ve kırık kalplerin mevsimi gibi gelir hep sonbahar. Hani der ya şarkıda: ‘Her sonbahar gelişinde, sarı sarı yapraklarla, kuru dallar arasında sen gelirsin aklıma’ diye… Sonbaharın en sevdiğim yanı ise ağaçların yapraklarının kurumasıyla sarı, kırmızı, turuncu renklere boyanan doğadır. Hele kayın, çınar, Japon akçaağaç: muhteşem renk alırlar. Bir de kırmızı rengiyle çarpıcı bir hal alan Amerikan sarmaşığı.

Doğa tutkunlarına Ekim sonu ve Kasım başları için iki gezi önerim olacak. Belki de gördünüz ama tekrar gitmeye değer bu günlerde: Yedigöller ve Yalova Samanlıköy’deki Karaca Arboratum. Sonbaharda yeşilin arasında sarının ve kırmızının her tonuyla muhteşem olurlar. Yedigöller’de renklerin suya yansıması, yerde-ki yapraklardan oluşan halı, nemli toprak kokusu, çeşit çeşit mantarlar…

Karaca Arboratum’u daha önce yaz aylarında görmüştüm. Bu yıl ekim sonunda TEMA toplantısı için Yalova’ya gidince tekrar gittim. Arboratum’un kuru-cusu Hayrettin Karaca orayı ziyaret için hep sonbaharı önerirdi. Haklıymış. Görüntü muhteşemdi. Toprak Dede’nin kendisi de oradaydı. Bir kişinin çabasıyla böyle bir ortamın yaratılması gerçekten çılgınlık ve de büyük başarı. İstanbul’dan ulaşım çok kolay... İDO’yla Pendik veya Yeniköy’den bir saatte ulaşabiliniyor.

Aslında her mevsim güzel... Önemli olan güzel yanları ortaya çıkartıp keyif alabilmek... Moda deyişle ‘olumlu düşünmek’, sahip olduklarımızın kıymetini bilip, fırsatları değerlendirerek yaşantımıza renk ka-tan anları yakalayabilmek ve bunları sevdiklerimizle paylaşabilmek…

Aslında, hüzün bile güzel… Hoş geldin Sonbahar!

38

EVR

END

E ZE

Kİ H

AYAT

Selman GERÇEKSEVEREmekli Öğretmen ve Yazar

27.Nisan’83 tarihli Michigan’da çıkan ‘Exponent’ isimli gazetenin haberine göre, Michigan’lı iki çocuk birlikte bir UFO gözlemi yapmışlar; ayrıca, acayip ve çok korktukları bir yaratık görmüşlerdi. Çocukların, gözlemleriyle ilgili ifadelerinin alınmasında; adı geçen gazeteden Holy COGAN’ın yanısıra, Michigan Üniversi-tesinden (aynı zamanda bir UFOlog olan) Ron WESTRUM da hazır bulunmuştur.

Adlarının açıklanması ana-babaları tarafından isten-meyen iki çocuk; gözlemlerini yaptıkları o gece (29.Aralık’81) evlerinin arka bahçesinde kartopu oynamaktaydılar: Başlarının üzerinde; hem bir ses, hem de ışık fark ettikleri zaman; doğal olarak, önce onun bir uçak olabileceğini sanmışlardı. Fakat son-radan gözlemleriyle ilgili çizdikleri resimlerden, çay tabağına benzeyen objenin; altından kırmızı, üst kısmından da yeşil ışıklar çıktığı anlaşıldı.

Çocuklar buna, ilk anda aldırış etmeden oyunlarını sürdürmüşler ama, oyun sırasında oradan oraya koşuşurlarken, bir tümseğin üzerine çıktıkları zaman, kendilerini çok korkutan (yine kendi ifadeleriyle aca- yip bir ‘yaratık’ ile karşılaşmışlardı. İnsanımsı (human-oid) görünümde olan bu ‘yaratık’, onların tanımına göre, yaklaşık 1 metre boyunda ve az ileride bulunan çiti uçarcasına aşarak çocuklara doğru yaklaşmaya çalışmıştı. Bu sırada çocuklardan biri kaçabilmiş ama ötekisi sanki olduğu yerde donakalmıştı. Bu hareket-sizlik, insanımsı varlıktan dolayı mı, yoksa o sırada havada asılı gibi duran ışıklı objeden dolayı mı, bu anlaşılamamıştır. Bununla birlikte, az sonra bu çocuk da kaçmayı başarmış ve ikisi birlikte evlerine kadar koşarlarken arkalarına baktıklarında, o varlığın hala kendilerine doğru gelmekte olduğunu görmüşler ve daha fazla zaman yitirmeden eve dalmışlardı.

İçeri girer girmez pencereye koşan çocuklar, dışarı baktıklarında; o acayip varlığın bahçenin kenarında durduğunu ve elinde bulunan (elfenerine benzer bir cihazdan) çevreye ışık yayıldığını görmüşlerdi. Varlık (çok geçmeden, olduğu yerde) sanki ekseni etrafında bir tur atarak geri dönmüş ve geldiği yöne doğru hareket etmiştir. İşte o sırada çocuklar net olarak, insanımsı varlığın ayakları yere değmeden hareket

ÇOCUKLAR VE UFOLARettiğini anlamışlardı. Bunlardan ayrı olarak çocuklar, onun başının; bir greyfurttan daha büyük olmadığını ve yüz hatlarını hiç fark etmediklerini de ifadelerine eklemişlerdir.

Çocukların ana-babaları ve yakın akrabaları; olaydan sonra, onları çok korkmuş ve yüzlerinin renginin kaçmış olarak bulduklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca, çocuklar olaydan sonra da, gece kâbusları görmüşler ve bir süre psikolojik rahatsızlıklardan şikayet etmişlerdir.(1)

----oooo0oooo----

“Uçak değildi, baba! O bir UFO’ydu...”

Evet, babasıyla birlikte o ışıklı objeyi gördükleri zaman, 9 yaşındaki Joanan böyle tepki vermişti. Olayı Joanan’ın babasının ağzından dinleyelim: “O akşam Joanan yanıma gelerek, Cygnus ve Lyra takım yıldızlarının yerlerini sormuştu bana. Hava güzel olduğu için, dışarı çıkarak, bu takım yıldızların yer-lerini gökyüzünde göstermenin daha uygun olacağını düşündüm. Dışarı çıktık, Cygnus ve Lyra’nın nerede olduklarını bulmaya çalışırken, 1 dk. bile geçmemişti ki, Joanan bana UFOlar’a inanıp inanmadığımı birden sordu. Kaşlarımı kaldırarak, bunu bana böyle birden niçin sorduğunu sordum. Benim, hemen hemen sürekli olarak ‘UFO Magazine Dergisini okumakta olduğumu’ söyleyerek, ardından ekledi: ‘Joram ve ben dün akşam parlak bir ışık gördük, uçağa falan ait olmayan bir ışıktı o... Havada birden asılı gibi kaldı ve sonra birden gerisin geriye giderek kayboldu.’ Olmaz öyle şey, diye tepki verdim, otomatik olarak. ‘O, uçak değildi, bir UFO’ydu o!’ diye karşılık verdi Joanan. O akşamdan sonra, birçok yıldızlı yaz geçesini çoçuklarla birlikte bahçede geçirdik ama Joanan bir daha ‘UFO Magazine’den sözetmedi.

Aradan aylar geçtikten sonra, bir sabah beni (7’de uyandırarak), internettte ‘UFO Plaza’ya bakmamı iste-di. ‘Benim gördüğümün aynısını başka biri daha görmüş galiba...’ diye de mırıldanıyordu. ‘UFO Plaza’da, Zwolle adlı bölgeden gönderilen bir UFO Raporunda, Joanan’la aynı akşam ve dakikada yapılan bir gözle-min kaydı bulunuyordu. Uyku mahmurluğum tamamen gitmiş olarak Joannan’ın gözleminin doğruluğunu ka-bullenmekten başka yapacak bir şeyim kalmamıştı ve başını okşayarak, ‘Haklıymışsın, evlat!’ dedim.” (2)

(1) The News World, UFO eki, 28 Ağustos’82(2) UFO Magazine Dergisi, Şubat’04

39

KÜ

LTÜ

R -

SAN

AT

SEVCAN BİRGÖREN(Ressam ve Seramik Sanatçısı)

Bu ay sizlere köşe yazarımız, değerli sanatçı Sevcan Birgören’i tanıtmak istiyoruz. Sanatla iç içe, sanatla dopdolu bir yaşam öyküsü bu. Bizler onun aramızda olmasından, deneyim ve bilgilerini bizim aracılığımızla sizlerle paylaşmasından mutluluk duyuyoruz. Dile-riz bir gün yolunuz onun sergilerinden geçer, ren-garenk ve zengin sanat dünyasının konukları olur-sunuz. Arzu ederseniz Kasım ayı başındaki İstanbul Tüyap Kitap Fuarı’yla aynı anda gerçekleşmekte

olan Artİst İstanbul Sanat Fuarı’nda Sevcan Hanım’la tanışabilirsiniz. Yaklaşan sergileri: Sevcan Birgören Atölye Sergisi Sergisi 16 -30 Kasım arasında www.lebriz.com da yayınlanacak. Ayrıca, İstanbul Basın Müzesi Sergi Salonunda 13 - 31 Aralık 2010 ta- rihlerinde ise kişisel resim – seramik – heykel sergisi gezilebilinir.

1964- Bulgaristan´ın Pazardjik (Plovdiv, Filibe) şehrinde doğdu. Bale, müzik, piyano, resim eğitimi aldı (oyma baskı teknikleri - gravür atölyesinde çalıştı), edebi-yata ve şiire ilgi duydu. Resim, çini ve seramikte figür, hareket ve renklendirme tekniklerini araştırdı, yurt içinde ve yurt dışında birçok sanat yapıtını görme, in-celeme imkanı buldu, özel çalışmalara katıldı. 1995’te

ilk atölyesini kurdu.

1999- Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce Türk Plastik Sanatlar alanında hizmet vermiş sanatçılar arşivine alındı.

2000 - 2005- Ankara Bilkent Üniversitesi Güzel Sa- natlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Güzel Sanatlar Bölümü’nde ´özel öğrenci´statüsünde eğitim aldı. Burada resim ve seramik atölyelerinde Ahmet N. Özsalar’ın öğrencisi oldu, aynı zamanda hocası ile özel

atölye çalışmalarını aralıksız sürdürdü, projelere katıldı, sergilerde yer aldı. Yaklaşık beş yıllık eğitimi süresince seramik heykel ve pano çalışmalarında öncelik kazandı, elle şekillendirme ve renklendirme tekniklerini be- nimsedi. Soyut-tan gerçeküstüne uzanan bir anlatımla üç boyut-lu özgün yapıtlar g e r ç e k l e ş t i r d i , yapıtın oluşum sürecini yazılarında

yorumladı, sanatçı ilk hikaye kitabının hazırlığı içerisindedir.

2007- “5000 Yıldan Bugüne Anadolu Çömlekleri” proje dahilinde Bilkent Üniv. Güzel Sanatlar Böl. öğrencileri ile Kınık-Selim Çolak seramik atölyesinde çalıştı.

2010- Avangart Kadın Dergisi Kültür-Sanat yazarı.

Çalışmalarına İstanbul, Ankara ve Kınık atölyelerinde devam eden sanatçı, 2003 yılından bu yana Atölye çalışması- Workshop Sergileri ve son dönem proje, ser-gi ve etkinlik programlarını Cengiz Ünlü (HorHor Sanat Galerisi - Galeri Artist HorHor) ile sürdürmektedir.

Sanatçı Kültür Bakanlığı Devlet Güzel Sanatlar Galeri-

40

si, Ankara Çankaya Belediye Sanat Galerisi, Ankara Bilkent Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümü sergi salo-nunda, özel galeri ve Uluslararası Kültür Etkinliği’nde karma ve kişisel sergilerle yer almıştır

Etkinlikler

1997- Uluslararası Kültür Etkinliği-İstanbul

2003-2009-BrainArt Studio-Workshop

2007-Kınık Workshop

2009-A.N.Özsalar Atölye Çalışması-Bilkent Üniversite-si--Ankara

2010-Sevcan Birgören ArtStudio- Tirana- Albania

2010-A.N.Özsalar Atölye Çalışması-Bilkent Üniversitesi-Ankara

2010- Çağder Sanat Etkinliği-Sergi- Bodrum

Online Sergilerden Bazıları

01.10.2009 Sevcan Birgören - Atölye Sergisi

01.05.2008 Sevcan Birgören - Atölye Sergisi

Kişisel Sergilerden Seçmeler

2009 Sevcan Birgören Atölye Sergisi-Lebriz

2009 Sevcan Birgören Atölye Sergisi -Brain-Art Studio-İstanbul

2008 Sevcan Birgören Atölye Sergisi Lebriz

2008 Sevcan Birgören Atölye Sergisi-Brain-Art Studio - İstanbul

2007 Sevcan Birgören Atölye Sergisi-ÖB Tıp Merkezi - seramik

2006 Sevcan Birgören Atölye Sergisi-Sevan-

Art Studio-resim

2006 Sevcan Birgören Atölye sergisi-SevanArt Studio-seramik heykel

2005 Sevcan Birgören Atölye Sergisi - seramik

2005 Sevcan Birgören Atölye Sergisi - resim

2003 Sevcan Birgören Atölye Sergisi - seramik

2003 Sevcan Birgören Atölye Sergisi - resim

2000 Ankara Mesa Plaza, Sanat Galerisi-Ankara-resim

1998 Kültür Bakanlığı Bolu Devlet Güzel Sanatlar

Kadın insanlığın mimarıdır - Eteğinin etrafındadır bugün ve yarın - Dünya onların olsa - 70x180cm Tuval Üz.Yağlıboya - 2008

Seramik Heykel Üzümlü Kadın - 13

41

Galerisi sergi salonu - resim

Karma Sergilerden Seçmeler

2010 ART & ARTİST 2010-- İstanbul Deniz Müzesi Sanat Galerisi- İstanbul

2010 Beyoğlu Çağder Sanat Galerisi-İstanbul

2010 Ankara Bilkent Üniversitesi Güzel Sanatlar -Seramik - Ankara

2010 Çağder Sanat Etkinliği - Bodrum

2010 ART & ART 2010 İstanbul - Basın Müzesi- Sanat Galerisi İstanbul

2010 Art Gallery Taksim - İstanbul

2010 Art Gallery Taksim - İstanbul

2009 Denizatı Sanat Galerisi - Beyoğlu - İstanbul

2009 Cumhuriyetin 86 Yılında 86 Cumhuriyet Sanatçısı -The Madison Otel Sanat Galerisi-İstanbul

2009 Türkiye Ressamlar Derneği Sanat Evi- Beyoğlu- İstanbul

2009 Ankara Bilkent Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölü-mü Sergi Salonu - seramik - Ankara

2009 AbrSanat Galerisi- İstanbul-resim-seramik heykel

2009 “Ressamın Günlüğü” AbrSanat Gal.- Nişantaşı-

İstanbul-resim-heykel

2009 AbrSanat Galersi--İstanbul-resim-seramik heykel

2009 “Renklerin Çağrısı” AbrSan. Galerisi-Nişantaşı-İstanbul-resim-seramik

2009 “Armağanlar-2” Abr.San. Galerisi-İstanbul-resim

2009 “Armağanlar-1” Abra Sanat Galerisi - İstanbul-resim-seramik

2008 Horhor Sanat Galerisi- Galeri Artist Horhor- İstanbul

2008 “Gün Işığı” Abra San.Gal.-İstanbul

2008 Abra Sanat Galerisi-Nişantaşı- İstanbul-resim

2008 Kolleksiyon Sergi Abra Sanat Galerisi -İstanbul

2008 “İz Bırakanlar” Abra Sanat Galerisi-İstanbul

2008 “Rüzgarla Gelen” Abra Sanat Galerisi-resim-İstanbul

2008 “Düş ve Gerçek” Abra Sanat Galerisi-resim-İstanbul

2004 Ankara Bilkent Üniversitesi Güzel Sanatlar Böl. sergi salonu, seramik

2003 Ankara Bilkent Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölü-mü sergi salonu öğr. serg. seramik - Ankara

1997 Uluslararası Kültür Etkinliği Bulgaristan Cumhuri-yeti Başkonsolosluğu, İstanbul, resim

1996 Ankara Çankaya Belediye Sanat Galerisi, resim-Ankara

1996 Kültür Bakanlığı Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Resimlerle Atatürk Sergisi - resim

1995 Kültür Bakanlığı Devlet Güzel Sanatlar Galerisi sergi sal. resim

http://www.sevcanbirgoren.com

http://lebriz.com/pages/artist.aspx?artistID=552&section=100&lang=ENG&bhcp=1

tual üzeri yağlı boya - Üzümlü Kadın serisinden tamamlanmamış

42

KİT

AP

TIBBİ BİTKİLERİ DOĞRU KULLANMA REHBERİ(Pratik Yöntemlerle Doğal İlaçlar)

Bitkilerin değerlendirilmesi ile ilgili, her kesimden insanımızın kolayca anlayabileceği, bilimin süzgecin-den geçmiş bilgiler içeren, Türkçe yazılmış pratik bir el rehberi bulunmaması; bitkilerin değerlendirme yöntemleri ile ilgili bilgilerin birbirini tekrardan öte geçmemesi sebebiyle, doğru ve pratik bilgilerin paylaşıldığı bir kitap hazırlama gereği duyduk. Bu kitapta, mümkün olduğunca teknik terim kullanmamaya çalıştık. Yer verdiğimiz bazı teknik terimlere de anlaşılabilir karşılıklar verdik. Kullanmak zorunda kaldığımız teknik terimler için son bölümdeki sözlük oluşturulmuştur. Bitkilerin Latince adlarını özellikle yazdık. Araştırma yapabilmemiz için La-tince adını bilmek çok fayda sağlıyor. Çünkü her bitkinin tüm dünyada ortak kullanılan tek bir Latince adı oluyor. İlki cins adı, ikincisi de tür adını belirten; iki kelimeden oluşan bu Latince isimde başka bir bitki olmuyor. Diğer dillerde ise aynı bitki, yörelere, hatta yakın köy-lere göre bile farklı isimlerle anılabiliyor. Bitki adlarının etimolojisine de dikkat etmemiz faydalı oluyor. Yerel adı, yaygın ulusal adı ve Latince adı; bitkinin şekli, kullanım alanı gibi konularda bize ipucu veriyor. Araştırma çalışmalarımızda yol gösterici oluyor.

Pratik bir “rehber” olarak düşünülen kitabımız, beş ana bölümden oluşuyor. Birinci bölümde tıbbi bitkilerin yetiştirilmesi; ikinci bölümde toplanması,

kurutulması ve saklanması; üçüncü bölümde tıbbi bit-kilerden çay, tentür, yağ ve merhem hazırlama yön-temleri; dördüncü bölümde Anadolu’nun çeşitli yörel-erinden derlediğimiz halk ilaçları tarifleri ve doğal boyama yöntemleri; beşinci bölümde ise rehber olarak faydalanabileceğiniz bilgiler yer alıyor.

Kitapta tıbbi bitkilerin değerlendirilmesiyle ilgili, yaygın olarak merak edilen kullanım yöntemlerini de örnekleriyle açıkladık. Bu kitapta yer almayan hazırlama yöntemleri de var elbette. Konunun geniş olması sebebiyle, önemli konular dâhilinde mümkün olduğunca herkese yararlı olabilecek belirli bir çer-çeveyle sınırlı tutmaya çalıştık.

Kitabımızın konuyla ilgili herkese faydalı olması en büyük temennimizdir.

Nazım TANRIKULUTıbbi Bitkiler Teknikeriwww.nazimtanrikulu.com

43

MO

DA

TEKSTİL ÜRÜNLERİNDE TEHDİT EDEN KİMYASALLARA DİKKAT

Aynur SEZGİNTasarımcı ve Stilist

Tekstil ürünlerinde kullanılan kanserojen etkili boya ve kimyasallar, ter yoluyla vücuda nüfuz ediyor. Avrupalı firmalar Türkiye’den Eko-Teks 100 sertifikası olmayan ürünleri almıyor, oysa iç piyasada böyle bir talep yok.

Türkiye, son yıllarda yoğun olarak gıda güvenliğini tartışırken, bir başka büyük tehlike sessiz sedasız sağlığımızı tehdit ediyor. İç piyasada satılan ama çoğu yurt dışından ucuza getirilen bazı tekstil ürünlerin-deki kanserojen etkili azo boyar maddeler, alerjik kumaş boyaları ve kumaşın terbiyesi ya da son işlem sırasında kullanılan ağır metal içeren maddeler, üzeri-nize giydiğiniz gömlekle, tişörtle terleme yoluyla in-san vücuduna giriyor ve birikerek DNA üzerinde etkili oluyor. Bu etki bağışıklık sistemini etkileyerek kanseri fişekliyor.

AVRUPA SORUNU NASIL ÇÖZDÜ:

Bizler, “yediklerimiz ne kadar güvenli’’ sorusunu daha yeni sormaya başladık. Ama giydiklerimizin ne kadar güvenli olduğu sorusuna yabancıyız, oysa birçok Avru-pa ülkesinde tüketiciler, bu gömlek alerji yaptı. Bu ka-zak egzamaya neden oldu diyerek, markalar aleyhine açtıkları davalardan büyük tazminatlar kazanıyorlar. Bu da üreticinin kendince ucuz ama kalitesiz ve sağlığa zarar veren ürünleri imal etmesi açısından büyük bir caydırıcılık taşıyor.

Avrupalı hazır giyimciler, itibar ve para kaybına neden olan bu sorunları önlemek için üretim yaptıkları fir-malardan her gün daha fazla garanti istiyor. Avrupa ve ABD’deki büyük perakende zincirlerinin, ithal ettikleri tekstil ürünlerinde aradığı “Eko-Teks 100’’ kriterleri, Türkiye’deki tüketiciler tarafından bilinmiyor ama Avrupa’nın en büyük tekstil tedarikçisi olan Türkiye’de

üreticiler harıl harıl bu konuyu tartışıyor. Başta Al-manya, Avusturya, Fransa ve İsviçre Eko-Teks 100 ürünlerinde bu standardı uyguluyor. Bu iyi bir gelişme olmakla birlikte, tekstilde iç pazara ilişkin bir kontrol mekanizması olmadığı için, yurtdışına ekolojik ürünler gidiyor, iç pazar ise bilinçsiz ve denetimsiz ürünlere boğuluyor.

İhracatçıyı Avrupa terbiye etti, ama iç pazar denetim-siz ve sağlıksız ürünlerle dolu, bu durumda görev, tüketiciye düşüyor, bazı boyahanelerde boyanan tişörtlerde, eğer giyildiğinde, renk veriyorsa, plastik boyalar kullanılmışsa, bilinmesi gerekir ki, kullanılan ucuz tekstil boyası kanserojendir.

Zeytinburnu’nda 1–2 dolara boyanıp, Mahmutpaşa’da satılan bazı ürünlerde denetimsiz olması nedeni ile yüksek oranda tehlike içermektedir.

Ayrıca, Uzakdoğu’dan gelen ucuz tekstil ürünlerinde de aynı zararlı etkiler, kanserojen özelliği dikkat çe-kici boyutlarda tespit edilmiştir. 2004 yılı başlarında, Hindistan ve Çin’de üretilmiş çok sayıda numune, Türkiye’deki laboratuarlarda incelenmiş ve yük-sek oranda kanserojen içeren azo boyar maddelere rastlanmıştır.

Bu denetimsizliğe son vermek için, yapılacak en uygun işlem; iç piyasaya da denetim ve güvenlik sertifikası sağlamak olacaktır. Aynı zamanda tüketicinin de bilin-çli ve dikkatli olması, ucuz ve güzel görünen her ürünü almaması gerekmektedir.

44

GEZ

İ

MALDİVLER

Gülçin ERİŞKİN KANDEMİREmekli Fizik Öğretim Üyesi, Yazar

Maldivler Mercan Adalarından Oluşuyor

Maldivler’de kendinizi bir belgeselin ya da reklam filminin içinde hissedebilirsiniz. Mavinin tüm tonları, en çok da “Bodrum mavisi” dediğimiz renk, mercan adalarını sarmalıyordu. Mercan kırıntılarından oluşan beyaz kumlu plajdan turkuaz renkli denize yürüyüp mercanların üzerinde yüzmek cennette gezinmekten farksızdı.

Resim 1. Maldiv mercan adalarından birinde turistik tesisler.

Üzerinde masmavi renkler hakimken denizin içinde farklı güzellikler keşfedebiliyordunuz: Mercanlar rengarenk olabiliyordu.

45

Resim 2. Giravaru adasında bir plaj. Kalsiyum karbonattan oluşan Mercanların iskeletlerinin kırıkları kumların bembeyaz olmasını sağlıyor.

Resim 3. Ölü mercan iskeletleri yığılarak yapılmış bir set.

46

Malé Adası

Resim 4. Malé adasında oldukça yüksek binalar vardı.

Büyük bir ada olan Malé aynı zamanda başkentti. En çok büyük binası olan adaydı. Egzotik giysiler, pareolar, deniz malzemeleri, ihtiyaç maddeleri satan, çok sayıda dükkanı barındıran biraz düzensiz çarşısı bizim çarşıla-rımızı andırıyordu.

Resim 5. Malé adası meyva pazarında Malé’li satıcı.

47

Resim 6. Pazarda satılan tropik meyveler.

Resim 7. Malé adasında balık pazarı ve satıcısı.

Meyve pazarı, balık pazarı turistlerin ilgisini çeken noktalardı. Sabah erken saatlerde Malé limanından kalkan ve işe giden Maldivliler’i taşıyan motor Üsküdar’dan kalkan motorları anımsatıyordu.

48

Resim 8. İskelede demirlemiş çamaşır asılı motorların görüntüsünden balıkçıların burada yaşadığı anlaşılıyordu.

Resim 9. Mehdu Ziyaarath, Malé adasının belki de en ilginç binasıydı; 1153 yılında yapılmıştı

49

Ortalama yükseklik bir buçuk metre

Motorla gezerken dünya coğrafyasının garip bir bölgesinde bulunduğumuzu algıladık: yanından geçtiğimiz ada-ların hiçbirinin doğal arazisinin denizden fazla yüksek olmadığını görüyorduk. Hiçbir tepe, yokuş, iniş, çıkış bulunmadığını, ancak yüksek yapıların görüntüyü değiştirebildiğini fark ettik.

Mercan artıklarından oluşan ilginç toprağın denizden ortalama yüksekliği bir buçuk metre olduğunu öğrenerek şaşırdık; adalar denizden en fazla 2 metre yükseklikte olabiliyordu. Adalardan birinde bulunan maksimum yük-sek nokta 2.3 metreydi. Arazinin yüzde sekseni bir metrenin altındaydı. Böyle 1190 ada vardı. Mercan adacıkları zincir biçiminde dizilerek 26 adet atol oluşturuyorlardı.

2004’de Hint Okyanusundaki depremin ardından oluşan tsunami, adalardan iki tanesini yok etmişti. Dolayısıyla daha eski kayıtlarda ada sayısı 1192 olarak görülüyordu. Tsunami, adaların birçoğunda ne var ne yok süpürdüğü için Maldivler’de tapu kadastro sorunları ortaya çıkmıştı.

Resim 10. Giravaru adasında bir turistik tesis.

Farklı işlevi olan adalar

Mercan yükseltilerinden oluşan adalarda tarım yapabilmek, tropik meyveler, sebzeler yetiştirebilmek için başka yerden toprak getirmek gerekiyordu. 200 adada sürekli yaşayanlar vardı. Malé adası başkent, Hululé adası ha-vaalanı olarak kullanılıyor, bir başka adada sadece sanayi tesisleri bulunuyordu.

50

Resim 11. Günbatımında sanayi adasının silueti.

Balıkçı köyü olarak kullanılan adalar da vardı. 80 ada turizme ayrılmıştı. 2010’da ancak 400,000’e yakın olan nüfusuyla Maldivler Asya’nın en küçük ve en tenha ülkesiydi.

Maldivler’in en büyük geliri 1970’lerden beri turizmdi. İkinci sırayı balıkçılık alıyordu.

Maldivler’in yok olma korkusu

Deniz seviyesi son 100 yılda 20 cm yükseldiği için Maldivliler’in en büyük korkusu okyanusun yükselmesiyle ada-ların batma tehlikesiydi. Halkın gelecekte göçebe duruma düşmemesi için devletleri, turizm gelirinden ayrılan bir payla Hindistan, Sri Lanka ve Avustralya’da arazi satın alıyordu.

Maldivler’den ayrılırken bu düşünce bize de bulaşmıştı; Uçağa binerken biz turistler okyanusun fazla yükselme-mesini diliyor ve bu mavi cennetin bir gün yok olabileceğini düşünmek istemiyorduk.

51

Resim 12. Arazi yüksekliğinin 1 metre kadar olduğu adalardan bir görüntü.

Resim 13. Maldivleri gösteren bir pareo.

52

YOG

A -

AYU

RVED

A

SU: GÖKLERDEN GELEN ŞİFA

Bizimle ilgilenen garson, “Size bir bardak taze yağmur suyu sunabilir miyim?” diye sordu. Güney Avusturalya’daki Adelaide tepelerinin yükseklerindeki taze havanın ve bereketli tarım alanlarının ortasına kurulmuş bir organik restorana varmıştık. Garso-nun teklif ettiği su, bir gün önceki yağmurda özenle biriktirilmiş ve temiz kaplarda muhafaza edilmişti. Bardaktaki yağmur suyunu içmek çok heyecan vericiydi ve susuzluğumuzu dindirmekten çok daha öteye geçti. Bu daha önce tattığımız hazır sulardan ya da musluk sularından çok farklı bir deneyimdi. Tarihi Ayurvedik yazıtlarında tarif edilen en saf su kaynağının, canlı bir örneğini içiyorduk.

Ayurveda bilginleri bu saf yağmur suyuna; kaynağı kut-sal olan ve göklerdeki yolculuğunun onu güneş ışığı, ay ışığı ve rüzgârla birleştirdiğine inandıkları; çok saf ve iyileştirici etkisi olan, Samanyolu’ndan gelen, gece gökyüzündeki ışık nehrinden akan anlamlarında olan Gangambu ismini verirler. Ayurveda bilgini Vag-bhatta, bu saf yağmur suyunun yere değmeden önce biriktirildiğinde, canlandırıcı ve doyurucu et-kisi olduğunu ayrıca, ruhu ve bedeni yenileyip, zihni açtığını söyler. Bu yağmur suyunun gizli bir tadı vardır, hafiftir, hazmı kolaydır, soğutulmamasına rağmen serinleticidir ve saf, öz bir tadı vardır.

Ruhsal kaynaklı olarak gelişen Ayurveda bilimi insan vücudu ve doğasıyla; birey ve kutsal arasındaki ilişkiyi sorgulamakla meşgul olmuştur ve bu içsellerden sağlık adına, ruhu kavrayış adına, maddi başarı için nasıl faydalanabilir diye merak etmiştir. Klasik Ayurveda, muhtemelen dünyanın bildiği en kapsamlı ve derin sağlık hizmeti olarak ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda suya, hayat verici ve temizleyici özelliklerinden dolayı hürmet edilir. Gökyüzünden yağıp insanları, bitkileri ve hayvanları besleyip hayatı destekleyici özellikler

Hema PATANKARYazar

bahşeden su, gökyüzünden yeryüzüne iyileştirici armağanlar sunan bir araç olarak görülür. Tıpkı ne-hirlerin, önlerine gelen ne varsa denize taşıdıkları gibi; insan vücudu için de besinlerin dolaşımını sağlayan su da aynı görevi üstlenir. Su, şifalı bitkilerin iyileştirici etkilerini ihtiyaç duyulan yerlere iletir ve artığını da su yardımıyla uzaklaştırır. Hinduların kut-sal kitabı Vedic’te su, duaların adakların, tövbelerin kutsanmanın taşıyıcısıdır ve fiziksel, zihinsel ve ruhsal arınmanın bir temennisi olarak ifade edilir.

Ayurveda bilginleri, içme suyunun vücut, zihin ve ruh üzerindeki çeşitli etkilerini incelediler. Böylece suyun oluşumu sırasında havadaki topraktaki ve mevsim-lerdeki değişikliklere; yağmur mu, dolu mu, kar mı ya da don olarak mı yağdığını; ayrıca Güneş’e, Ay’a ve belirli yıldızların etkisinde kalıp kalmadığını; bir yerden uzun sürede mi yoksa çabucak mı geçtiğini; dağ kaynaklarından mı, kıyı göllerinden mi yoksa yer altı kaynaklarından mı beslendiğini göz önünde bulun-durarak; saklanma koşullarına bakarak, suyun özel-liklerini detaylı bir biçimde araştırdılar.

Bugünün kirletilmiş şehirlerinde yaşayan insanlar için kendi Gangambu’larını elde etmeleri mümkün olmamaktadır. Bu yüzden, Ayurveda değerli ve kişisel olarak kesin bir biçimde suyunuzu nasıl arıtacağınızı, saklayacağınızı, hazırlayacağınızı ve bizim yaptığımız gibi suyunuzu büyük bir zevkle nasıl içeceğinizi ayrıca suyun en şifalı ve sağlığa yararlı özelliklerinin nasıl or-taya çıkaracağınızı anlatan bir yöntem sunuyor. Sağlık bilinci olan insanların bugün sorduğu birçok soruya Ayurveda cevap vermektedir: Hangi suyu içmeliyim? Soğuk ya da sıcak olması önemli mi? Yemek yerken su içmeli miyim? Günde ne kadar su içmeliyim? Bitki çayı ve çorba, suyun yerini tutar mı?

Sıradan içme suyumuzu zenginleştirecek ve sağlığa yararlı hale getirecek bazı kolay yöntemler mevcut-tur..

Yogiler (Yoga yapan kişiler) Suyu Nasıl İçer?

Gençliğimde ilk kez Hindistan’a gittiğimde, bir bar-dak soğuk su içtikten sonra suyun harareti almak ve sağlıklı kalmak için uygun olmadığını uzun uğraşlar sonunda keşfettim. Neden böyle olduğunu ise Muk-tananda Swami’nin manastırında öğrendim. Benim gibi

53

gençlere, her zaman içmekten hoşlandığımız buz- lu suyun temiz ve filtrelenmiş olmasına rağmen, nasıl hazım sıcaklığımızın düşmesine sebep olup, yediklerimizi gerektiği gibi düzgün bir şekilde öğütülememesine ve bizde Hint yemeklerinin ishale ve şişkinliğe sebep olduğu gibi yanlış bir his uyandırmasına sebep olduğunu anlamamızı sağlayacak nasihatlerde bulundu.

Muktananda Swami bize binlerce yıldır Yogiler ve Vaidyalar (Şifacılar) için uygulanmakta olan gelenek-sel ilmi öğretti: Midenizin yarısını yemekle, çeyreğini suyla doldurun ve diğer çeyreğini de boş bırakınız. Bu su da, yemek sırasında azar azar tüketilen suyla bera-ber her gün yemekle içilen çorba ve sulu sebzelerden karşılanmalıydı. Eğer yemeğimizi tam olarak hazmet-mek, meditasyonda enerjik ve konsantre olmak isti-yorsak, yemeklerden bir saat önce ve iki saat sonra bundan daha fazla su tüketmememiz için bizi uyarırdı. Bu öğreti sağlıklı yaşam için benim kılavuzlarımdan biri oldu.

Ne Kadar Su Tüketmeliyiz?

Sağlıklı yaşam sevdalılarının çoğu zaman merak ettiği sorulardan bazıları: Hepimiz günde sekiz bardak su tüketmeli miyiz? Yemeklerde ne kadar su tüketilmeli-dir? Diğer zamanlar ne kadar su tüketilmelidir?

Ayurveda ilmine göre tüm bu formüllerin tek bir kişiye uygulanması mümkün değildir. Herkes için değişebilir. İçeceğimiz suyun miktarı bünyemize, mevsime ya da ağır bir iş yapıp yapmamamıza, direkt güneş ışığına, rüzgâra maruz kalıp kalmamamıza ve sağlık durumu-muza göre değişiklik gösterir. Örneğin, sıcak havalar-da daha çok susuzluk çekeriz, daha çok suya ihtiyaç duyarız. Fakat yağmur yağarken ve hava nemliyken, cildimiz daha çok su buharı tutar böylece vücudu-muza daha fazla su sağlamak için su tüketmeye ge-rek kalmaz. Sıcak güneş altında ağır işlerde çalışırken, gölgede masada çalışan bir insandan daha fazla suya ihtiyaç duymanız normaldir. Yemeğinizde sulu sebze- ler ya da çorba varsa, kuru ve daha fazla suya ihtiyaç duyan yiyecekleri tüketirken normalde içtiğiniz kadar su içmeye gerek duymazsınız.

Bu, harici bir formülü işin içine katmaktan ziyade, susuzluğumuzu idare etmekle ilgili bir durumdur. Dikkatli bir şekilde gözlemeyi öğrenebilirsek, insan vücudunun şaşırtıcı derecede zekice, hızlı ve eksik-

siz bir biçimde temel ihtiyaçlarımızı, bizi uyararak bildirdiğini görebiliriz. Ayurveda, susuzluk, açlık ve dışkılama gibi doğal dürtülerden haberdar olmamızı ve tepkide bulunmamızı sağlayan sistemin üzerinde önemle durmuştur. Vücudumuzda su akışını sağlayan kanallar kendini yenilemeye ihtiyaç duyarsa, bunu da-makta kuruluk hissiyle gösterir. Fakat genellikle dik-katimiz başka yerdedir ve bu uyarıyı göz ardı eder-iz, ya da gerçekten yanmayı hissedene kadar bir şey yapmayız. Öte yandan, susayalım ya da susamayalım elimizde şişelerle gezip, durmadan su içmek gibi daha uç bir yolu seçeriz, çünkü her gün belli bir miktar su içmemiz gerektiğini düşünür ya da bir yerden, vücudu-muzun ne zaman suya ihtiyaç duyduğunu bilemeyeceği gibi bir bilgi kulağımıza gelmiştir. Uzun süre susuz kal-mak kesinlikle bayılmanıza ve başınızın dönmesine se-bep olacaktır. Fakat vücutta haddinden fazla su tut-mak da, hazım işlemini sekteye uğratıp kilo almanıza ve obeziteye sebep olacaktır. Aşırı su tüketimi, mukus üretiminde sorunlara yol açabilir, böbrekleri zorlar ve mesaneyi gergin bir hale getirir.

Nasıl, zamanında yağan yağmurlar toprağı yeşerten, canlandıran, güzel kokmasını sağlayan bereketin bir vesilesiyse; çamurlu suların hastalıklara ve yıkıma se-bep olduğu aşırı yağmur da sellere sebep olur. Tabii ki, aşırı yağmurun tanımı bir yerden diğer bir yere göre değişiklik gösterir. Örneğin, Maharashtra’nın geniş gözenekli kıyı ovalarına yağan muson yağmurları pirinç tarlalarını yeşertirken, hemen yakınındaki Bombay’da, yetersiz altyapı sisteminden dolayı korkunç sellere se-bep olur. İnsan vücudunda da durum aynı bu şekildedir. Bir kişinin sağlığına yararlı olan su tüketimi diğer bir kişi için yetersiz ya da aşırı olabilir.

Suyla olan duygusal ilişkimiz de eskilere dayanır. De- nizi izlemenin keyfini, akan bir suyun yanında otur-ma fikrini, bir gölden hissetliğiniz huzuru düşünün. Suyla olan içsel bağlantımızı da fiziksel bir zemine dayandırabiliriz.

Sıcak Su: Mükemmel Bir Arkadaş

Uygun içme suyu ne kadar sıcak ya da soğuk olmalıdır diye bir soru karşımıza çıkmaktadır. Bu soru Ayurveda’nın temel kavramlarından birinin anahtarıdır. Ne zaman Ayurveda öğretmenim, Shunya Pratichi Mathur’un yanına gitsem, bana verdiği ilk şey bir bardak sıcak su olurdu. Bu su sadece tazeleyici

54

bir etkiye değil aynı zamanda çevre yolundaki trafik keşmekeşinin ardından sakinleştirici ve hazmı uyarıcı bir etkiye de sahipti. Öğrencisi olarak bana verdiği ilk tavsiye sabahları yapmam gereken ilk iş olarak günün başlangıcında hazım ve dolaşım sürecini aktif hale ge-tirmek için bir bardak sıcak su içmekti. Kilolarından kurtulmak isteyen, ağırlaşan hazmını hızlandırmak isteyen, kabızlıktan ve şişkinlikten kurtulmak isteyen kişiler için sıcak su mükemmel bir arkadaştır. Gün içerisinde tüketilen sıcak su ve yemek esnasında içilen su hazım sistemini ve vücudu nemli tutar ve eş zamanlı olarak hazım sistemini çalıştırırken aynı za-manda yiyeceklerin sindirilmesini ve hiçbir atık kal-madan tamamen atılmasını sağlar.

Ayurvedaya göre, kendimize verebileceğimiz en büyük armağanlardan bir tanesi, alınan yiyeceği besine çe-viren hazım sürecinden tutun, organlarımızı besleyici enerji üretiminden, algılama ve bağışıklık sistemine kadar bütün işlemlerden sorumlu olan kendi agni’mize (vücudumuzun ısısına) özen göstermek olmalıdır. Vücu-dumuzdaki hazmın ve suyun elementleri arasındaki bu etkileşim temel bir önem arz etmektedir.

Ne var ki yine de birçok insan tercihen buzlu soğuk su içmeyi ister. Doğrudan bir bağlantı olduğunu fark etmediklerinden çoğu, şişkinlik ve kabızlık problemi çekmeye devam eder. Bu içilen buzlu su damağınızı rahatlatmış gibi gözükebilir ama hazmın çalışmasını yavaşlatır, yiyeceklerin parçalanmasının tamamlanamamasına sebep olur ve zararlı küçük parçaların sindirim sistemine geçmesi sorunu or-taya çıkar. Soğuk su, hazımsızlık ve soğuk algınlığı şikâyetleriniz üzerinde ters etkilere sahiptir.

Kaynamış Suyun Tıbbi Gücü

Ayurveda, suyla ilgili olan çalışmasını, “basitçe su tüketiminden” ziyade çok daha farklı bir boyutta ele alır. Bir Ayurvedik evinde, su her zaman öncelikle kaynatılır ve sonra içilebilir bir sıcaklığa gelinceye kadar soğutulur. Sıcak havalarda ya da çok hararetli kişilere ikram ederken bile suyun nasıl olması gerektiği konusunda, geleneksel Ayurveda yazıtları çok açıktır: Suyu kaynayıncaya kadar ısıtınız, ondan sonra suyun dörtte biri buharlaşıncaya kadar kaynatınız. Ondan sonra, hava sıcak ise, oda sıcaklığına gelinceye kadar soğutunuz, değilse sıcak olarak içiniz.

Bu, filtreleme sistemleri ve hazır su dönemi başladıktan sonra köy hayatına dair terk edilmiş bir uygulama değildir. Bu kaynama işlemi suyu “sindirim” için iki kat hızlı hale getirir ve sıcak içildiğinde ise musluk sularına ve hazır sulara göre üç kat daha hızlı sindirilir. Pişirilen yiyeceğin hazmı nasıl kolaysa, “pişirilen” suyun da hazmı daha kolay olacaktır. Şişkinlik şikâyetlerinde bir rahatlama gözükür. Eğer su, kendisinin yarısı kadar su buharlaşacak kadar kaynatılırsa, faydası daha da artar.

Su, eğer kendisinin çeyreği kalacak kadar kaynatılırsa da buna Arogyambu denir. Bu, sağlığa enerjisiyle katkı sunan bir sudur. Evrensel olarak faydalı olduğu kabul edilen bu su, aynı zamanda astım, bronşit ve değişik şekillerde meydana gelen ağırlaşmış soğuk algınlığının tedavisinde de önemli bir rol oynar. Ayrıca, şişkinlik, anemi, su kaybı ve sancılarda tedavi unsuru olarak kullanılır. Sıcak içildiğinde, sindirimi uyarır, mesaneyi temizler ve ateşli hastalıkların başlangıcında etkilidir. Arogyambu, soğutulduğu zaman, yanma hissini, ishali, kusmayı, bayılmayı, sarhoşluğu yatıştırıcı bir etkiye sahiptir. Tüm bunlar, doğru bir şekilde hazırlandığında bir bardak suyun gücünü yansıtır. Kendi başına bir ilaçtır.

Sağlıklı Su Saklama Kapları

Geleneksel Hint evlerinde, içme sularının genellikle geniş kilden kaplarda durduğunu ya da kapalı gümüş kaplarda muhafaza edildiğini görürüz. Bütün bun-larda bir bilgelik vardır. Kilden çömlekler yazın suyu şaşırtıcı şekilde soğuk tutar. Gümüş ise toksinleri su-dan uzaklaştırır. Suyun içerisine gümüş temiz bir mad-eni bozukluk koymak da aynı etkiyi gösterir. Suyu tüm gece boyunca temiz, katkısız bir bakır kabın içinde bekletip sabahları ilk iş olarak düzenli bir şekilde bir bardak içmek, günün başında iyi bir bağırsak hareke-ti sağlamak için tavsiye edilen geleneksel Ayurvedic görüşlerinden biridir. Suyun içine karışan bakır par-tikülleri sindirim siteminden geçerken içinizdeki kabızlığa sebep olabilecek toksinlerin ayrılmasına ve bağırsakların temizlenmesine yardımcı olur.

Böylece, su uygun bir şekilde alınırsa, harika bir ilaç, zindelik ve güç kaynağıdır.

Gökten bir Damla

Gökten düşen bir damlayı muhafaza edip içmekten büyük zevk duyacak olanlar ama temiz bir gökyüzün-

55

den gelecek yağmur suyunu biriktirme imkânı olma-yanlar için başka bir çözüm var. Gün boyunca güneş ışınlarına, gece boyu da ay ışığında kalan içme sularınız da aynı kaliteye ve etkiye kavuşacaktır. Buna ise Hamsodaka denir. Ayın tam olduğu bir halde, eğer hava açıksa, basit bir şekilde güneş ışığını rahatça ala-bilecek bir yere, ağzı açık önceden kaynatılmış bir ka-vanoz suyu, içine bir şey düşmemesi için bir tülbentle örterek yerleştiriniz. Gün içinde güneş ışınları, arıtıcı ısısıyla ve sağlık açısından faydalı enerjisiyle suyun içine nüfuz eder. Gece ise, ay ışığının nazik bir şekilde besleyici ışığı suyun içine işler. Bu suyu bir sonraki gün içerseniz, sadece damak için lezzetli bir hale gelmez aynı zamanda vücut için üç elementin “dosha”nın da dengeli bir biçimde uyumunu sağlar. Aynı zaman-da bu, zihninizi ve hafızanızı güçlendirir, hoş bir özü içiyormuşçasına ruhunuzu ve bedeninizi besler. Bu göklerden gelen hoş bir damla şifadır.

Eski bir Rig Veda ilahisinde şöyle geçer:

Durmadan, asla uyumadan, tertemiz akarlar derin-lerden,

Denizlerdir kaynakları ve akarlar kanallardan aldıkları emirle göklerden,

Ne kadar hoştur, berraktır ve temizdir sular!

Şimdi korusun, canlandırsın beni bu büyük kutsal sular.

• Ashtanga Hridayam, 1:5:1-2

• Rig Veda, VII, 49

İlk olarak Tathaastu Magazin’de yayınlanmıştır.

www.vedikaglobal.org/press/articles/water.html’den ulaşabilirsiniz.

Çeviri: Yupilife’ın katkılarıyla… (www.yupilife.com.tr)

www.yupilife.com.tr

56

KR

İSTA

L A

STR

OLO

Jİ

Selman GERÇEKSEVEREmekli Öğretmen ve Yazar

Yay Burcu’ndan olan okurlarımız (“Yaylar”) genellikle macera sever kimselerdir; yolculuk yapmaya bayılırlar ama tutucu bir yanları da vardır, zaman zaman başlarını dinlemek isterler. “Yaylar’ın yaşama bakış şekilleri iyimserdir, yayın ve ulaşım sektörüne çekilim duyarlar. Bu alanlardaki şaka anlayışları ile dikkat çekerler. “Yaylar”ın kişiliklerinin olumsuz yanları; za-man zaman taşkınlık eğilimine girmeleri; hatta kırıcı olmalarıdır. Onların bu huylarına, övünmek ve ken- dilerine aşırı derecede güvenmek (inatçılık düzeyinde güvenmek) de eklenebilir. Amaçlarına ulaşmak için, kişiliklerinin bu yanlarını sergilemekten çekinmezler.

Eğer siz de Yay burcundansanız ve zaman zaman ken-dinizi elinizde olmadan bu haller içinde buluyorsanız LAPİS LAZULİ taşınızı avucunuza alın, alnınızın önünde 5 dak. kadar tutun ve içinizde kabarmış olan taşkınlıklarla karışık gerilim yatışırken, sağduyunuzun da ortaya çıkışını hissedin. Bu arada içinizde bir yer- lerde kıpırdamaya başlayan iç huzuruyla derin bir nefes alın.

TAŞ BİLGİLERİ:

Lapis lazuli

Altın sarısı benekli lapis lazuli bazen beyaz kalsit le-keleri de içerebilir.

Etkileri: Zihin açıklığı, uyanıklık ve bilgelik hatta ruh-sal yeteneklerin ortaya çıkmasını bile tetikleme... Stres ve yüksek tansiyonu dengeler. Tirod bezi üze- rinde olumlu etkisi görülmüştür. Ayrıca baş ağrılarını azaltır, kanı temizler, kan basıncısını dengeler. Lapis lazuliyi; cebinizde, çantanızda, oturma odasındaki masanın üzerinde bulundurabilirsiniz.

Yay Burcu İnsanının Görüşlerinin Topaz ile Genişletilmesi

“Yaylar” kendilerini zaman zaman toplumun sorunlarıyla özdeşleştirirler ve bu sorunların yükünü/sorumluluğunu kendi omuzlarında hissederler, bu duygular içinde başkalarına aşırı yardım eğilimine girerler.

YAY BURCUNUN OLASI TAŞKINLIKLARININ LAPİS LAZULİ İLE DENGELENMESİ

Bu arada “Yaylar” parayla çok ilgilenmezler, yaşamın spritüel yanına daha eğilimlidirler. Bu eğilimleri ba-zen gerçeklikle bağdaşmayabilir. Başka bir ifadeyle, “ayakları yerden kesilmiş” hissedebilirler... Eğer siz de bir “Yay” olarak zaman zaman kendinizi bu haller içinde bulursanız; bu durumlarda, TOPAZ dostunuzdan ya- rarlanabilirsiniz. Bunun için TOPAZ kristalinizi alnınızın ortasına hafifçe dokundurun; onun alnınızda titreşen huzur verici etkisini hissetmeye çalışın, gevşeyin ve “ayaklarınızın yere basışını” algılayın. TOPAZ kristalinizi masanızın üzerinde bulundurabileceğiniz gibi, cebinizde ya da çantanızda da taşıyabilirsiniz.

TAŞ BİLGİLERİ:

Mavi Topaz

Kendinizi ifade ve yaratıcılık yanınızın ortaya çıkmasına yardım eder, affedicilik yanınızın belirginleşmesine katkısı olur.

Ayrıca pozitif düşüncelerinizin gerçekleşmesini kolaylaştırır. Tiroit bezesi üzerinde olumlu et-kisi görülmüştür. Boğazla ilgili rahatsızlıkların giderilmesinde olumlu etkisi vardır.

Not: TOPAZ’ın alternatifleri Turkuaz ve Elmastır.

(Kaynak Eser: CRYSTAL ENERGY, Mary Lambert, Cico Books - London.)

57

58

AVA

NG

ART

ET

KİN

LİK

59

60