12
CASTELLANO ................ QUECHUA ................AYMARA Cómo te llamás?........ Ima sutiyqui?................. Cunasa sutimaja? De dónde eres?......... Maimanta canqui?.............. Cauquitaatasa? Dónde vas?............. Mayta rinqui?................. Cauquirusa sarta? De dónde vienes?....... Maimanta jamunqui?............ Cauquitsa juta? De qué país eres?...... May llajtamanta canqui?....... Cauqui marcanitasa? Qué haces?............. Imata ruanqui?................ Cunsa lurta? Qué quieres?........... Imata munanqui?............... Cunsa munta? as de volver?......... Cutimunquichu?............. ... Cutinitati? Qué vendes?............ Imata ranjanqui?.............. Cunsa aljta? Quieres?............... Munanquichu?.................. Muntati? ! en acá................ "amuy caiman.................. "utam acaru !e# anda............... $uriy......................... %aram  & rae................... 'pamuy .................. ...... 'panim asta ma(ana........... Ccaya cama.................... Ccarurucama a)a# ha*.............. +uay.......................... ,uram asta la noche......... Chisicama..................... "aipucama Qué te duele?.......... Imayquitaj nanan?............. Cunsa ustam? 'hora te vas?.......... Cunanchu ripunqui?............ ichati sarjata? Me conoces?............ +ejsi)uanquic hu?.............. -(tistatti?   tu madre y tu pad re?. Mamaiqui# tat aiquiri?......... & aicamasti auqui masti? Iremos juntos.......... Cusca risun ................... & anta sara(ani /stán 0ien?............ 1uallejllachu cascancu?....... ualisipquihua? Como estás?............ Imaynalla cacancu?............ Camisatassa? /stoy 0ien............. 'llillancani.................. ualiquithua De dónde lle)as?....... Maimanta chayamunqui?......... Cauquitsa purinta? Cuántos a(os tienes?... Masca huatayojtacanqui?....... Caucca maranitasa? Quieres comer?......... Micuyta munanquicho?.......... Manca(a muntati? Que traes?............. Imata apamunqui?.............. Cunsa apanta? Me quieres?............ Munahuanquichu?............... Munistati? $or qué lloras?........ Imamanta )uacanqui?........... Cuntasa jachasta? Qué he de comprar?..... Imatarantisaj?......... ....... Cunsa alajha? Cuándo te vas?......... Maicaj ripun2i?............... Cunapachasa sarjata? %i# quiero............ . 'rí munani.................... isa# muntua 3o quiero.............. Mana munanichu................ "ani munti 3o ten)o............... Mana canchu................... "anihua utquiti %i# ten)o.............. 'ri# tian..................... -tjanatna Cuánto quieres?........ Mascata munanqui?............. Caucasa munta? Descansa............... %amaricuy ..................... %amaram Mira quien es.......... 4ahuay pitaj.................. -(tama quitisa  & e sientes mejor ?..... 'llillan(achu 2an2i ?......... 5ali2ijtati ? %i se(or............... 'ri tatay..................... "isa 6ira)ochay

Aymara Castellano

Embed Size (px)

DESCRIPTION

textos en aymara y castellano

Citation preview

Page 1: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 1/11

CASTELLANO ................ QUECHUA ................AYMARA 

Cómo te llamás?........ Ima sutiyqui?................. Cunasa sutimaja?

De dónde eres?......... Maimanta canqui?.............. Cauquitaatasa?

Dónde vas?............. Mayta rinqui?................. Cauquirusa sarta?

De dónde vienes?....... Maimanta jamunqui?............ Cauquitsa juta?

De qué país eres?...... May llajtamanta canqui?....... Cauqui marcanitasa?Qué haces?............. Imata ruanqui?................ Cunsa lurta?

Qué quieres?........... Imata munanqui?............... Cunsa munta?

as de volver?......... Cutimunquichu?................ Cutinitati?

Qué vendes?............ Imata ranjanqui?.............. Cunsa aljta?

Quieres?............... Munanquichu?.................. Muntati?

!en acá................ "amuy caiman.................. "utam acaru

!e# anda............... $uriy......................... %aram

 &rae................... 'pamuy........................ 'panim

asta ma(ana........... Ccaya cama.................... Ccarurucama

a)a# ha*.............. +uay.......................... ,uram

asta la noche......... Chisicama..................... "aipucama

Qué te duele?.......... Imayquitaj nanan?............. Cunsa ustam?

'hora te vas?.......... Cunanchu ripunqui?............ ichati sarjata?

Me conoces?............ +ejsi)uanquichu?.............. -(tistatti?

  tu madre y tu padre?. Mamaiqui# tataiquiri?......... &aicamasti auqui masti?

Iremos juntos.......... Cusca risun................... &anta sara(ani

/stán 0ien?............ 1uallejllachu cascancu?....... ualisipquihua?

Como estás?............ Imaynalla cacancu?............ Camisatassa?

/stoy 0ien............. 'llillancani.................. ualiquithua

De dónde lle)as?....... Maimanta chayamunqui?......... Cauquitsa purinta?

Cuántos a(os tienes?... Masca huatayojtacanqui?....... Caucca maranitasa?Quieres comer?......... Micuyta munanquicho?.......... Manca(a muntati?

Que traes?............. Imata apamunqui?.............. Cunsa apanta?

Me quieres?............ Munahuanquichu?............... Munistati?

$or qué lloras?........ Imamanta )uacanqui?........... Cuntasa jachasta?

Qué he de comprar?..... Imatarantisaj?................ Cunsa alajha?

Cuándo te vas?......... Maicaj ripun2i?............... Cunapachasa sarjata?

%i# quiero............. 'rí munani.................... isa# muntua

3o quiero.............. Mana munanichu................ "ani munti

3o ten)o............... Mana canchu................... "anihua utquiti

%i# ten)o.............. 'ri# tian..................... -tjanatnaCuánto quieres?........ Mascata munanqui?............. Caucasa munta?

Descansa............... %amaricuy..................... %amaram

Mira quien es.......... 4ahuay pitaj.................. -(tama quitisa

 &e sientes mejor ?..... 'llillan(achu 2an2i ?......... 5ali2ijtati ?

%i se(or............... 'ri tatay..................... "isa 6ira)ochay

Page 2: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 2/11

Dias de la Semana

 Español Quechua Aymara English

Lunes killachaw phajjsi-uru Monday

Martes atichaw sajjra-uru Tuesday

Miercoles qullurchaw illapa-uru Wednesday

Jueves illapachaw wara-uru Thursday

Viernes ch'askachaw ch'asca-uru Friday

Sabado k'uychichaw curi-uru Saturday

!oin"o intichaw inti-uru Sunday

 

Los Meses de Año

ir arriba

Español Quechua Aymara English

#nero qhajiykilla $hinuka January

Febrero Jatun &uquy nata February

Mar(o &acha &ukuy chuka March

bril yriwaki )hasiwi pril

Mayo yuray Llaayu May

Junio Jawk'aykuski Mara-t'aka June

Julio $hhajra-choqo Willca-cuti July

"osto Situwaki Llapaka u"ust

Septiebre Tarpuy Sata Septeber

*ctubre &awkarwara Taypi-sata *ctober

+oviebre yaarkq'a Lapaca +oveber

!iciebre ,nti-rayi a-pacha !eceber

 

Page 3: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 3/11

Los Números

ir arriba

Español Quechua Aymara English

uno uj Maya one

dos iskay &aya two

tres kinsa )uisa three

cuatro tawa &usi .our

cinco phisqa &his/a .ive

seis sojta Sojjta si0

siete qanchis &akalko seven

ocho pusaj )uisakalko ei"ht

nueve jis'on 1atunka nine

diez   chunka Tunka ten

once chunka-ujiyoj Tunka-ayani eleven

doce chunka- iskayniyoj Tunka-payani twelve

trece chunka- kinsayoj Tunka-)uisani thirteen

catorce chunka- tawayoj Tunka-&usini .ourteen

quince chunka- phisqayoj Tunka-&hiskani .i.teen

dieciseis chunka -sojtayoj Tunka-sojtani si0teen

diecisiete chunka -qanchisniyoj Tunka-&akalkoni seventeen

dieciocho chunka- pusajniyoj   Tunka-)uisakalkoni   ei"hteen

diecinueve chunka-jisq'oniyoj Tunka-yatunkani nineteen

einte   !skay "hunka #atunka t$enty

veintiuno iskay-chunka-ujiyoj &atunka-Mayani twenty one

Page 4: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 4/11

veintidos  iskay-chunka-

iskayniyoj  &atunka-&ayani twenty two

veintitres  iskay-chunka-

kinsayoj  &atunka-)uinsani twenty three

veinticuatro  iskay-chunka-

tawayoj  &atunka-&usini twenty .our

veinticinco  iskay-chunka-

phisqayoj  &atunka-&hiskani twenty .ive

veintiseis  iskay-chunka

-sojtayoj  &atunka-Sojtani twenty si0

veintisiete  iskay-chunka

-qanchisniyoj  &atunka-&akalkoni twenty seven

veintiocho   ,skay-ischunka-pusajniyoj

&atunka-)uisakalkoni

  twenty ei"ht

veintinueve  ,skay-chunka-

Jisq'oniyoj  &atunka-1atunkani twenty nine

treinta   %insa&"hunka Quimsa&Tunka thirty

cuarenta   Ta$a&"hunka #usi&Tunka 'orty

cincuenta   #hiska&"hunka #hiska&Tunka 'i'ty

sesenta   So(ta&"hunka So((ta&Tunka si)ty

setenta   Qanchis "hunka #akalko&Tunka seenty

ochenta   #usa( chunka  Quimsakalko&

Tunka  eighty

noenta   *is+,on chunka -atunka&Tunkani ninety

cien   #acha( #ataca .ne hundred

 

Estaciones del Año

ir arriba

Español Quechua Aymara English

Page 5: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 5/11

&riavera $hirayitt'a Lapac&acha Sprin"

Verano 2hupaypacha Jallu&acha Suer

*to3o Jawkayita wti&acha Fall

,nvierno $hiriita Thaya&acha Winter

 

La /amilia

ir arriba

Español Quechua Aymara English

abuela wichu awicha 4randother

abuelo wichu achachila 4rand.ather

#sposa wari wari wi.e

#sposo /osa chacha husband

herano wawke jila brother

herana pana cullaca sister

hijo churi yoka son

hija ususi phuch'a dau"hter

Madre aa tayca other

nieto 5 nieta alch'i alchhi "randson

&adre tata awki .ather

prio /ayri jilata 5kullaka cousin

sobrino /uncha jakeri nephew

tio yaya-awki awki 5 tiyu uncle

tia ipa ipala 5tayka aunt

 

Los "olores

ir arriba

Page 6: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 6/11

Espanol Quechua Aymara English

aarillo k'ellu k'ellu yellow

anaranjado willapi churi oran"e

a(ul 6arino7 sut'ijankas laraa blue

blanco yuraj janq'o white

ca.e   ch'upi brown

celeste6color cielo7 yuraj jankas jank'o sajuna Li"ht blue 6sky7

rojo puka wila red

rosado llakha janq' o wila pink

orado kulli kulli8 anti purple

verde k'oer ch'oj3a "reen

 

#artes del "uerpo 0umano

ir arriba

Espanol Quechua Aymara English

bi"ote sunka chhunka ustache

bra(o5 ano aki apara ar

cabe(a ua p'eke head

cara uya ajjanu .ace

cabello chhujcha 3akuta hair

cerebro 3ojtu lejjwi brain

cuello kunka kunka neck

dedo ruk'ana luk'ana .in"er

dientes kiru lacach'aca teeth

estoa"o wijsa puraca stoach

oreja ninri jinchu ear

nari( senka nasa nose

boca sii laca outh

Page 7: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 7/11

ojos 3awi naira eyes

obli"o ph'upu kururu  

pecho kasku tujjtucha chest

pierna piaca ch'ara le"

pie chaki kayu .oot

pupila 3awi-luru nayra-luru  

quijada khachichu tiranku chin

len"ua kallu lajra ton"ue

la"ria waqay jacha tear

labio   laka jispi lip

rodilla okoy kokori knee

u3a sillu sillu nail

 

Animales &!nsectos

ir arriba

Español Quechua Aymara English

abeja wayronko auraya bee

burro asno asnu donkey

condor kunturi allku condor

cerdo khuchi kuchhi pi"

conejo kowi wank'u rabbit

pajaro p'isko jaach'i bird

perro alko anu do"

raton juk'ucha achaku ouse

oveja oveja lwija sheep

serpiente katari asiru snake

"allina wallpa wallpa chicken

Page 8: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 8/11

"allo k'anka llallu rooster

"ato isi phisi cat

vaca waca waca cow

hori"a sik'iira sik'iira ant

a"uila   ea"le

oso jukuari jukuari bear

caballo  

pe(   challwa .ish

pica.lor   luri huin"bird

pollo   chiwchi chick

(orro   kaaqe .o0

arana   kusi kusi spider

coyote  

pato   phili duck

sapo    jap'atu .ro"

cocodrillo  

ti"re  

ariposa noct9   taparako oth

chivo   "oat

ariposa   pilpintu butter.ly

lobo   wol. 

paloa   pi"eon

 

/rases "omunes

ir arriba

Español   "omo te llamas1

Quechua   ,a sutiyki:

Page 9: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 9/11

Aymara   $unasa sutiajja:

English   What's your nae:

Español   )ue estas haciendo:

Quechua   ,ata ruwashanki:

Aymara   cunsa lurta:

English   What are you doin":

 

Español   $uanto te debo:

Quechua   Maska anuyki kani:

Aymara   kawkhasa anua:

English   ;ow uch do , owe you:

 

Español   Mira quien esta aqui:

Quechua   kaway pitaj:

Aymara   3ta /hitisa:

English   Look who is here:

 

Español   $uando te vas:

Quechua   Mayk'aj ripunki:

Aymara   cunapachasa sarjjata:

English   When are you leavin":

 

Español   ;asta Ma3ana<

Quechua   /'aykaa

Aymara   /haruru/aa

English   See you toorrow<

 

Español   )ue te duele:

Quechua   ,ayktitaj nanan:

Aymara   $unasa sta:

Page 10: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 10/11

English   Where do you hurt:

 

Español   !e donde vienes:

Quechua   Mayanta chayaunki:

Aymara   $awquista purinta:

English   Where are you coin" .ro: 

Español   &orque Lloras:

Quechua   ,aanta Waqanki:

Aymara   $unatsa jachascta:

English   Why are you cryin":

 

Español   #stoy bien

Quechua   allillan kani

Aymara   Waliquitua

English   ,' .ine

 

Español   $uando te vas:

Quechua   Mayk'aj ripunki:

Aymara   /unapachasa sarjjata:

English   When are you leavin":

 

Español   Vas a volver:

Quechua   /utiunkichu:

Aymara   $utinitati:

English   re you coin" back:

 

/rases "omunes So2re el Amor

ir arriba

Español   Te amo, Te quiero

Quechua  

Aymara   Munsawa

English   , love you

 

Español   Me )uieres:

Quechua   Munawankichu:

Aymara   Munistati:

Page 11: Aymara Castellano

7/17/2019 Aymara Castellano

http://slidepdf.com/reader/full/aymara-castellano 11/11

English   !o you love e:

 

Español   )uieres $asarte $oni"o:

Quechua   Manankichu /asarakuyta +akawan:

Aymara   Munanti casani3a +ayapi:

English   Would you arry e:

 

Español   Si )uiero

Quechua   ri8 Munani

Aymara   Jisa8 Muntua

English   1es8 , do 6, want to7

 

Español   +o quiero

Quechua   Mana unanichu

Aymara   Jani Muncti

English   , don't want to9

 

/rases "omunes So2re Dinero

ir arriba

Español   +o ten"o dinero

Quechua   Mana /anchu kolqe

Aymara   Janiwa tkiti colque

English   , don't have any oney

 

Español   $uanto )uieres:

Quechua   Markhasata Munanki:

Aymara   /awkhasa Munta:

English   ;ow uch do you want:

Español   Cuanto le debo?

Quechua   Masca manuiqui cani

Aymara   Caucasa manumtua?

English   How much do I owe you