Bar-Stari Grad Bar

7/23/2019 Bar-Stari Grad Bar

http://slidepdf.com/reader/full/bar-stari-grad-bar 1/38

1

Stari grad Baropština Bar

Stanje na dan

6. septembar 2004.

Komisija za utvrđivanje stanja

nepokretne kulturne baštine Crne Gore

Ministarstvo kulture i medija Republički zavod za zaštitu spomenika

kulture Crne Gore

Ministarstvo zaštite životne sredine

i uređenja prostora

Regionalni zavod za zaštitu spomenika

kulture - Kotor



2

STANJE NEPOKRETNOG KULTURNOG DOBRA CRNE GORE

1

Naziv spomenika

Stari grad BarMjesto – lokalitet

Barkat. parc. K. O. vlasnik korisnik

2

Vrsta spomenika:

Kategorija spomenika:

Rješenje o proglašenju spomenika:

urbana aglomeracija

I (prva)01 – 18/1 od 5. 1. 1962. godine

3

Istorijat i kratak opis:

4

Kontakt osoba: Ime i prezime

− Omer Peročević, arheolog

5

Kontakt zona

− Sa zapadne i sjeverne strane neposredno okruženje bedema Starog grada je narušena ambijentalna

cjelina varoši i podgrađa Starog Bara, sl. 1. Sa južne i istočne strane očuvan prirodni ambijent

padina Rumije, sl. 2.



3

6

Istraživanja, dokumentacija: izvori, literature, fotosi, crteži, projekti, planovi

− Revizija GUP- a Bara, 1979. godine, sig. 1888

− UP Starog grada Bara, urađenen i revidovan 1986. godine, sig. 1703

− DUP Stari grad, hidrotehnička i elektrotehnička infrastruktura, 1985. godina, sig. 1700

− Stari grad, vodovod i kanalizacija, Elektroenergetska rasvjeta, 1986. godina, sig. 1701-1702

− Program sanacije i revitalizacije kulturno istorijskih spomenika na području opštine Bar za period

1984-89. godina, urađen 1984., a revidovan 1989. godine, sig. 1890

−

Spomenici kulture, dopuna po izvještaju revizione komisije, 1984. godine, sig. 1892.− Programske osnove za izradu plana obnove, zaštite i korišćenja graditeljske baštine Starog Bara,

urađen i revidovan 1981. godine, sig. 1637

− Stari Bar, scenski prostor, objekti 180, 181, 184, 185 – urađen i revidovan 1985. godine, sig. 1619

− Stari Bar – bedemi I faza, urađen 1985, revidovan 1986. godine sig. 1620-1622

− Izvođački projekat za obnovu, zaštitu i revitalizaciju gradskih bedema starog Bara I faza

− Grafički prilozi II dio

− Statička sanacija

− Stari Bar, bedemi faza II, III, urađeno i revidovano 1986-1987. godine, sig. 1797-1798, 1799-

1800

− Objekat 85, urađen 1986, revidovan 1987. godina, sig. 1692-1694

− Glavni građevinski projekat rekonstrukcije Ateljea primijenjene umjetnosti – sveska I/1, II/1 i

III/1− Objekat 155, Slikarski atelje, Glavni građevinski projekat, sveske I i II, urađen 1986, revidovan

1987. godine, sig. 1695-1696

− Bedemi, objekat 200, 201 i 202, Izvedbeni projekat za rekonstrukciju i adaptaciju, urađen 1986. i

revidovan 1987. godine, sig. 1684

− Bedemi, objekat 199, Izvedbeni projekat za rekonstrukciju i adaptaciju, urađen 1986. revidovan

1987. godine, sig. 1685

− Amam, objekat 77, Glavni projekat urađen i revidovan 1985. godine, sig. 1686

− Objekat 147, Projekat sanacije i konstrukcije – alternativno rješenje, urađen i revidovan 1984.

godine, sig. 1674, 2072

− Objekat 2-4, Projekat arhitekture i Projekat električne instalacije, predračun radova, urađeno

1986. godine, sig. 1632-1633

− Objekat 136, Glavni projekat i idejno rješenje, projekar rekonstrukcije i adaptacije, sveska I i II,

urađen 1986., revidovan 1987. godine, sig. 1667-1668− Objekat 194, Muzej Starog Grada, urađen 1985. godine, sig. 1623-1624

− Kuća prijatelja Starog Bara, Idejni projekat istraživačke stanice, urađen 1994. godine, sig. 2187

− Crkva sv. Marije, Glavni projekat urađen 1984. godine, sig. 1662

− Objekat 173 "Akvadukt", urađen i revidovan 1984. godine, sig. 1664-1666

− Grafički prilozi

− Izvještaj o izvedenim injekcionim radovima

− Dopuna projekta po primjedbama revidenata

− Crkva sv. Katarine, Glavni projekat sanacije i konzervatorsko restauratorskih radova, urađen

2001. godine, sig. 2295

− Crkva sv. Jovana Vladimira, Projektni zadatak i konzervatorski uslovi, urađen 1986. revidovan

1987. godine, sig. 1627-1629 i 2181

−

faza A – K – E Sanacije postojeće stanje − Crkva sv. Venerande, Glavni građevinski projekat rekonstrukcije, sveska I i II, urađen 1986.,

revidovan 1987. godine, sig. 1698-1699

− Sahat kula, Projekat sanacije i rekonstrukcije, urađen i revidovan 1984. godine, sig 1690

− P. Mijović i M. Kovačević, Gradovi i utvrđenja u CG, Beograd – Ulcinj 1975. godine

− Đ. Bošković, Stari Bar, Beograd 1962. godine

− N. Katanić i M. Gojković, Građa za proučavanje starih kamenih mostova i akvadukata u Srbiji,

Makedoniji i Crnoj Gori, Beograd 1961. godine

7

Stanje spomenika – (spoljašnjost, unutrašnjost, konstrukcije, materijali, instalacije, dotrajalost,

oštećenja)

− Od kraja XIX vijeka Stari Bar je napušten. Nakon zemljotresa 1979. godine izrađena je planska i

projektna dokumentacija, kao i programi istraživanja, zaštite i prezentacije gradskog jezgra.

− Prvom i drugom fazom radova istraženi su, konzervirani i prezentovani najznačajniji objekti

gornjeg dijela grada, sl. 3.



4

− Donji, južni dio grada sa bedemom podgrađa nije tretiran i u ruševnom je stanju. Nabujalo

zelenilo ugrožava ostatke arhitekture i čini ih nesagledivim, sl. 4, 5.

− Od jeseni 2002. godine realizuje se projekat infrastrukture grada (napojna elektro mreža, vodovod

i kanalizacija) na trasi od glavne kapije do katedrale Sv. Đorđa, (sl. 6, 7, 8) čime je izražen interes

za obnovom i uspostavljanjem funkcije pojedinih objekata, a u skladu s programima njihove

namjene, sl. 9.

− Napojna električna mreža omogućila je instaliranje javne rasvjete, iluminaciju pojedinih

spomenika i komunikacija, (podna rasvjeta, fenjeri, kandelabri i reflektori), sl. 10, 11, 12− Redovnim investiciono tehničkim održavanjem na čišćenju rastinja gornji dio grada je dostupan

javnosti. Usljed nemogućnosti provođenja istih mjera donji dio grada je nepristupačan i

nesaglediv, sl. 13.

− Značajniji pojedinačni objekti:o Ulazna kapija - XIV-XVI vijek, sl. 12, 14.

o Carinarnica – XV v., u funkciji informativnog punkta sa prezentacijom nalaza, a na

spratu su kancelarije, sl. 15, 16

o Ljetnja pozornica sa adaptiranim prostorima za ateljee, sl. 17, 18, 19.

o Crkva Sv. Nikole – XIII v., konzervirani ostaci zidova i fresko slikarstva, sl. 20, 21,

22.

o Barutana – XVIII v., sl. 23.

o Citadela Tatarovica – X – XIX v., sl. 24, 25, 26, 27; vojna kapela, sl. 28.

o

Akvadukt – XVIII v., sl. 29, 30.o Kapija – XI –XIV v., sl. 31, sa svratištem za putnike – zgrada je u ruševnom stanju,

sklona padu, a na sjevernom zidu u niši nalaze se ostaci fresaka, sl. 32, 33, 34.

o Jedan od najstarijih srednjevjekovnih profanih objekata Staroga Grada je u ruševnom

stanju i sklon je padu, sl. 35

o Crkva Sv. Jovana – 1927. god. sa palatom iz XV vijeka obnovljene 80-tih godina XX

vijeka, sl. 36.

o Crkva Sv. Venerande – XIV v., obnovljena je 80-tih godina XX vijeka, a ostaci

živopisa na sjevernom zidu nijesu konzervirani. Van kulta je i koristi se za kulturna

dešavanja, sl. 37, 38, 39.

o Katedrala Sv. Đorđa – XI – XV v. (sl. 40, 41).

o Crkva Sv. Katarine XIV v., prostor oko crkve je istražen, crkva raščišćena i izrađen je

Projekat konzervatorsko restauratorskih radova (sl. 42, 43, 44)

o

Jedini autentično očuvani dimnjak iz turskog perioda (sl. 45).o Sat kula – 1752. god., sa južnom kapijom u podnožju (sl 46, 47, 48).o Srednjevjekovna spratna kuća s grbom u ruševnom stanju i sklona padu (sl. 49, 50).

o Amam – XVIII vijek, obnovljen i u funkciji, (sl. 51, 52, 53)

o Kneževa i Episkopska palata – XV – XVI v., Episkopska palata dijelom sanirana,

planirana namjena je Muzej Starog Grada (sl. 54, 55).

o Kula u zapadnom uglu bedema (sl. 56)

o Bedemi XI – XIX v. (sl. 13, 24, 25, 26, 27, 57, 58, 59, 60)o Istraživački i sanacioni radovi sprovedeni u posljednjim decenijama su dobar primjer

očuvanja spomeničkih vrijednosti kulturno-istorijskog nasljeđa.

− Istraživački i sanacioni radovi sprovedeni posljednjih decenija predstavljaju dobar primjer

očuvanja spomeničkih vrijednosti ovog kulturnog dobra.

8

Faktori oštećenja:

A) prirodni – napuštenost, zub vremena, zemljotresB) investiciono održavanje – nebriga

C) ostalo

9

Ocjena stanja1) Dobro

2) Osrednje

3) Slabo4) Loše

5) Izgubio svojstva kulturnog dobra



5

10Nelegalno izvedeni radovi:

11

Devastacija – ugrožavanje spomeničke vrijednosti: 1. Urbanističko-ambijentalna –donji dio grada

2. Arhitektonska– pojedinačni objekti gornjeg dijela grada i donji dio grada

3. Kulturno - istorijska–donji dio grada

4. Autentičnosti kontinuiteta5. Umjetničko-estetska –donji dio grada

6. Jedinstvenost – unikat

− Donjem dijelu grada prijeti urušavanje.

12

Degradacija:

−

Kulturnog dobra DA NE

−

Kontakt zone DA NE

13

Prijedlog mjera:1) Administrativno-pravne mjere

2) Operativne mjere

3) Sanacione mjere - Realizacija urađenih i odobrenih projekata rekonstrukcije, konzervacije,

restauracije, adaptacije i sanacije.

4) Investicione mjere

5) Preispitati spomeničke vrijednosti

14

Napomena:

− Nedostaje tabla sa natpisom "Zakonom zaštićeno".



6

sl.-1

sl.-2



7

sl.-3

sl.-4



8

sl.-5

sl.-6



9

sl.-7

sl.-8



10

sl.-9

sl.-10



11

sl.-11

sl.-12



12

sl.-13

sl.-14



13

sl.-15

sl.-16



14

sl.-17

sl.-18



15

sl.-19

sl.-20



16

sl.-21

sl.-22



17

sl.-23

sl.-24



18

sl.-25

sl.-26



19

sl.-27

sl.-28



20

sl.-29

sl.-30



21

sl.-31

sl.-32



22

sl.-33

sl.-34



23

sl.-35

sl.-36



24

sl.-37

sl.-38



25

sl.-39

sl.-40



26

sl.-41

sl.-42



27

sl.-43

sl.-44



28

sl.-45

sl.-46



29

sl.-47

sl.-48



30

sl.-49

sl.-50



31

sl.-51

sl.-52



32

sl.-53

sl.-54



33

sl.-55

sl.-56



34

sl.-57

sl.-58



35

sl.-59

sl.-60



36



37



Documents

Bar-Stari Grad Bar