23

Click here to load reader

Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Kamil B. Varınca, M. Talha Gönüllü (2014). Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri, 2nd International Symposium on Environment and Morality (ISEM 2014), Proceedings, Volume 1, pp:113-120, Adıyaman Üniversitesi Yayınları No:12, ISBN: 978-605-60221-8-0, Adiyaman University, Adiyaman, 24-26 October 2014.

Citation preview

Page 1: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri
Page 2: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri
Page 3: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

2. ULUSLARARASI

ÇEVRE VE AHLAK

SEMPOZYUMU

BİLDİRİLER KİTABI

1. Cilt

24-26 EKİM 2014

ADIYAMAN

EDİTÖRLER

Prof. Dr. Ahmet PINARBAŞI

Prof. Dr. Murat PALA

EDİTÖR YARIMCILARI

Doç. Dr. Tanju TEKER

Öğrt. Gör. Faruk KÜRKER

Öğrt. Gör. Hüseyin KUTLU

ORGANİZASYON

ADIYAMAN ÜNVERSİTESİ

TÜRKİYE

2ND

INTERNATIONAL SYMPOSIUM

ON ENVIRONMENT AND MORALITY

PROCEEDINGS

Volume 1

24-26 OCTOBER 2014

ADIYAMAN

EDITORS

Prof. Dr. Ahmet PINARBAŞI

Prof. Dr. Murat PALA

Co-EDITOR

Assoc. Prof. Dr. Tanju TEKER

Instructor Faruk KÜRKER

Instructor Hüseyin KUTLU

ORGANIZATION

ADIYAMAN UNIVERSITY

TURKEY

Page 4: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

ISBN: 978-605-60221-8-0

EDİTÖRLER

Prof. Dr. Ahmet PINARBAŞI

Prof. Dr. Murat PALA

EDİTÖR YARIMCILARI

Doç. Dr. Tanju TEKER

Öğrt. Gör. Faruk KÜRKER

Öğrt. Gör. Hüseyin KUTLU

YAYINCI

Adıyaman Üniversitesi Yayınları

Telefon: 0 416 2233800

www.adiyaman.edu.tr

1. Baskı, Adıyaman Üniversitesi, Ekim 2014

BASKI

Mesut Matbaa

Yeni Pınar Mah. 305. Sokak No: 14

ADIYAMAN

Tel: 0 416 213 30 37

Eserin hukuki ve etik sorumluluğu yazara aittir. Tüm hakları saklıdır.

Bu kitabın yayın hakları Adıyaman Üniversitesine aittir.

İzinsiz kopyalanamaz, aktarılamaz, çoğaltılamaz.

Page 5: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

KURULLAR/ COMMITTEES

ONUR KURULU/ HONORY COMMITTEE

Mahmut DEMİRTAŞ (Adıyaman Governer)

Prof. Dr. M. Talha GÖNÜLLÜ (Adiyaman University, Rector)

Assoc. Prof. Dr. Eyüp DEBİK (President of Cevre Foundation)

Advt. Muzaffer ÖZCAN (President of CEKUD)

DÜZENLEME KURULU/ ORGANIZING COMMITTEE

Prof. Dr. Ahmet PINARBAŞI (Adiyaman University, Chair)

Assoc. Prof. Dr. Naci CAGLAR (Sakarya University, Co Chair)

Prof. Dr. Bedri GENCER (Yildiz Technical University)

Prof. Dr. Hür Mahmut YUCER (Karabuk University)

Assoc. Prof. Dr. Eyüp DEBİK (President of Cevre Foundation)

Assoc. Prof. Dr. Murat PALA (Adiyaman University)

Prof. Dr. Mehmet SARIBIYIK (Sakarya University)

Assist. Prof. Dr. Ozer UYGUN (Sakarya University)

Assist. Prof. Dr. Hakan ASLAN (Sakarya University)

Dr. Huseyin BUDAK (CEKUD)

BİLİM KURULU/ SCIENTIFIC COMMITTEE

Dr. Abdullah SOYSAL (Kahramanmaras Sutcu Imam University, Turkey)

Dr. Ahmet ALP (Sakarya University, Turkey)

Dr. Ahmet DEMİR (Yildiz Technical University, Turkey)

Dr. Ahmet Zafer TEL (Adiyaman University, Turkey)

Dr. Alfina SIBGATULLINA (Russian Academy of Sciences, Russia)

Dr. Ali ATA (Gebze Institute Of Technology, Turkey)

Dr. Ali Caglar CAKMAK (Karabuk University, Turkey)

Dr. Almaz Ulvi BINNATOVA (Azerbaijan National Academy of Sciences)

Dr. Aysel Alkan UCKUN (Adiyaman University, Turkey)

Dr. Bakhtiyor KARIMOV (Institute Of Plant And Animal World Genetic Resources,

Uzbekistan)

Dr. Bekir KAYACAN (Duzce University, Turkey)

Dr. Benjamin HALE (University of Colorado, USA)

Dr. Beytullah EREN (Sakarya University, Turkey)

Dr. Bilal DELISER (Gumushane University, Turkey)

Dr. Bilal KUSPINAR (Necmettin Erbakan University, Turkey)

Dr. Bilal SAMBUR (Yildirim Beyazıt University, Turkey)

Dr. C. Zehra KOROGLU (Gumushane University, Turkey)

Dr. Cihan OKUYUCU (Suleymansah University, Turkey)

Dr. Cumali KINACI (Istanbul Technical University, Turkey)

Page 6: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

Dr. Dale JAMIESON (New York University, USA)

Dr. Dietmar MIETH (Universität Erfurt, Germany)

Dr. Erdinc AHATLI (Sakarya University, Turkey)

Dr. Erol ARCAKLIOGLU (Karabuk University, Turkey)

Dr. Ertan ARSLANKAYA (Yildiz Technical University, Turkey)

Dr. Evangelos GIDARAKOS (Technical University of Crete, Greece)

Dr. Fazlun KHALID (Islamic Foundation for Ecology and Environ. Sci., UK)

Dr. Ferit YUSUPOV (Kazan Federal University, Tataristan)

Dr. Harun TÜRKMENLER (Adiyaman University, Turkey)

Dr. Ibrahim DEMIR (Istanbul Technical University, Turkey)

Dr. Ibrahim OZDEMIR (Gaziantep University, Turkey)

Dr. Ismail KOYUNCU (Istanbul Technical University, Turkey)

Dr. Ismail TORÖZ (Istanbul Technical University, Turkey)

Dr. Izzet ÖZTÜRK (Istanbul Technical University, Turkey)

Dr. İzzetullah NUREDDİNOV (Uzbekistan Academy of Sciences)

Dr. Jame SCHAEFER (Marquette University, USA)

Dr. John MUTTER (Columbia University, USA)

Dr. Kadir OZKOSE (Gaziosmanpasa University, Turkey)

Dr. Lisa SIDERIS (Indiana University, USA)

Dr. M. Doğan KARACOŞKUN (Kilis 7 Aralık University, Turkey)

Dr. Mawil Izzi DIEN (University of Wales, UK)

Dr. Mehmet Emin AYDIN (Necmettin Erbakan University, Konya)

Dr. Meral Topcu SULAK (Karabuk University, Turkey)

Dr. Mufeed BATARSEH (Abu Dhabi Polytechnic, UAE)

Dr. Mufit BAHADIR (Technical University of Braunchweig, Germany)

Dr. Mustafa SEKKELI (Kahramanmaras Sutcu Imam University, Turkey)

Dr. Nadirhan HASANOV (Fatih University, Turkey)

Dr. Necdet YILMAZ (MEC Research and Training Center, Turkey)

Dr. Nedim VARDAR (Universidad Interamericana de Puerto Rico, Puerto Rico)

Dr. Noor MOHAMMAD (The National University Of Malaysia, Malaysia)

Dr. Osman BAKAR (Universiti Brunei Darussalam, Brunei Darussalam)

Dr. Qilin LEE (Rice University, USA)

Dr. Richard FOLTZ (Concordia University, Canada)

Dr. S. Parvez MANZOOR (Swedish Writer, Swedish)

Dr. Seyyed Hossein NASR (George Washington University, USA)

Dr. Sherzodhon Yu. MAHMODOV (Academy of Sciences of The Republic of Uzbekistan

The Institute of History)

Dr. Talip ALP (Yalova University, Turkey)

Dr. Tanju KARANFIL (Clemson University, USA)

Dr. Teoman DURALI (Kırklareli University, Turkey)

Page 7: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

Dr. Timothy G. ELLIS (Iowa State University, USA)

Dr. Turgay DERE (Adiyaman University, Turkey)

Dr. Yavuz DEMIRCI (Adıyaman University, Turkey)

Dr. Ziyadulla YUSUPOV (Tashkent State Technical University, Uzbekistan)

SEKRETERLER/ SECRETARIES

Research Assist. Mustafa OZSAGIR (Sakarya University)

Research Assist. Halil Ibrahim UZUN (Cevre Foundation)

Lecturer Faruk Kürker (Adiyaman University)

Lecturer Hüseyin Kutlu (Adiyaman University)

Res. Assist. Mehmet Faruk YAREN (Sakarya University)

Page 8: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri
Page 9: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

Önsöz

Çevre, insanın kendisi ile birlikte etrafındaki tüm dünyayı ifade edebilecek

derecede geniş bir kavramdır. Ahlakı ise insanın gerek kendisi ile gerek

kendisi dışındakilere kendi hür iradesi ile takındığı tavır ve tutumlar ile

göstermiş olduğu davranışların bütünü olarak söyleyebiliriz.

Dolayısıyla çevreye karşı her tutumumuz aslında bizim ahlaki yapımızı

ortaya koymaktadır. Bir Müslüman olarak bizlerin tüm davranışlarımızda

olduğu gibi çevreye karşı olan tutum ve davranışlarımızda da ahlaki

olmamız ve ona göre davranmamız gerekmektedir.

Bu sebepledir ki bugün burada başlayan “2. Uluslararası Çevre ve Ahlak

Sempozyumu” hem çevre hem de ahlak konusuna yoğunlaştığı için ayrıca

önemli ve yerinde bir bilimsel etkinliktir.

Çevremize, kâinata baktığımızda mükemmel bir uyum, bir oran ve bir ölçü

olduğunu görmekte ve büyülenmekteyiz. Bu durum bize şunu ifade ediyor.

Yaradan ben sizlere ölçülü davranıyorum diyor. O kadar ölçülü orantılı

davrandım ki siz de bundan ders alın, bütün işlerinizde düzgün, olumlu

olun, insanlara faydalı olun, insan dışındaki bütün varlıklara da faydalı

olun, kâinatta ne varsa hepsine faydalı olun diyor. Bizler bunları bilgi

dağarcığımızla anlamaya gayret ediyoruz. Anlamamız için bütünü iyi

görmemiz gerekiyor.

Yaratanın bizlere sunduğu bu lütfu görmemiz gerekiyor. Saygı

göstermemiz yetmiyor, sevmemiz de gerekiyor. Saymayı ben bir şekilde

perde ve örtü gibi görüyorum. Yapılan bir takım olumsuz işler, öğeler

örtülebilir, bunları örtebiliriz ama alıp bunu değişik şekillerde değişik

derinliklerde sevgi boyası ile boyadığımız zaman, üzerini kapatmanın

ötesinde işte o zaman istenileni yapmış oluruz. Yaratanın gösterdiği

sevgiden yola çıkarak bizlerin de hep sever, sevici olması gerekmektedir.

Bu mesajı iyi anlamamız gerektiğini düşünmekteyim.

Bu sempozyumun düzenlenmesinde emeği geçen tüm meslektaşlarıma,

tebliğleri ile sempozyuma katkıda bulunan kıymetli bilim insanlarına ve

katılımlarından dolayı tüm değerli katılımcılara şükranlık duygularımı

sunuyorum. Sempozyumun Adıyaman’ımıza, Ülkemize ve İnsanlığa hayırlı

olmasını temenni ediyorum.

Saygılarımla,

Prof. Dr. M. Talha Gönüllü Adıyaman Üniversitesi Rektörü

Page 10: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

Sempozyumun ardından

Birincisi ulusal düzeyde Gaziantep Üniversitesinde, ikincisi ise uluslararası

düzeyde Üniversitemizde yapılan Çevre ve Ahlak Sempozyumunu verimli

ve başarılı bir şekilde tamamlamanın gururu ve mutluluğunu yaşamaktayız.

Öncelikle gerek yurt içinden, gerekse yurt dışından Adıyaman’ımıza

gelerek Sempozyuma renk katan, bu mutluluk ve gururun ana mimarları

olan tüm katılımcılara teşekkür ediyorum. Yoğun katılım nedeniyle 2 gün

boyunca aynı anda 5 farklı salonda gerçekleştirilen bildiri sunumlarının

ardından Sempozyumun üçüncü gününde isteyen katılımcılar için zengin

bir tarihi ve kültürel mirası olan Adıyaman turu düzenlenmiştir.

Sempozyuma 11 farklı ülkeden toplam 180 bildiri gönderilmiş ve bildiriler

Mühendislik, Sosyal ve Dini olmak üzere 3 ana tema altında

sınıflandırılmıştır. Tüm bildiriler Sempozyum Bilimsel Komitesi tarafından

dikkatlice incelenerek değerlendirilmiş, gerekli düzeltmeler yapıldıktan

sonra sunum için kabul edilmiştir. Sempozyumda ise toplam 152 adet

bildiri bizzat yazarlar tarafından sunulmuş olup, Türkiye’nin farklı

illerinden gelen katılımcılara ilave olarak Bosna-Hersek, Irak, Azerbaycan,

Polonya, Kırgızistan gibi ülkelerden toplam 17 araştırmacı da bildirileri ile

Sempozyuma katkı sunmuşlardır.

Sempozyumun Adıyaman Üniversitesinde düzenlenmesi fikrinden

başlayarak tüm aşamalarda bize desteğini sunan Adıyaman Üniversitesi

Rektörü Prof. Dr. Mustafa Talha GÖNÜLLÜ’ye Organizasyon Komitesi

olarak minnet ve şükranlarımızı sunarız. Konferans düzenleme

paydaşlarımız olan Akademik Platform, ÇEKÜD ve Çevre Vakfına da

uyumlu ve gayretli çalışmaları için Üniversitemiz adına en içten

teşekkürlerimizi sunarız. Sempozyuma sunulan bildirileri dikkatlice

inceleyip değerlendiren Sempozyum Bilimsel Komitesine de katkılarından

dolayı şükranlarımızı bildirmek isterim.

Son olarak Sempozyuma Sponsor olarak katkı sağlayan Adıyaman

Belediyesine, TPAO Adıyaman Bölge Müdürlüğüne, İpekyolu Kalkınma

Ajansına (İKA), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığına

(TİKA) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Atık

Maddeleri Değerlendirme Genel Müdürlüğüne (İSTAÇ A.Ş.) şükran ve

minnetlerimizi bildirir, bir sonraki Çevre ve Ahlak Sempozyumunda

görüşmek dileğiyle saygılar sunarım.

Prof. Dr. Ahmet PINARBAŞI Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı

Adıyaman Üniversitesi Rektör Yardımcısı

Page 11: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

Malatya Ýlinde Oluþan Evsel Katý Atýklardaki Enerji Potansiyeli....................................... Rasim BEHÇET, Cumali ÝLKILIÇ, Faruk ORALPhosphorus Recovery in Sustainability Frame......................................................................Engin GÜRTEKÝNKatý Atýklarýn Kontrolü ve Çevresel Etkileri.........................................................................

Ertan BOL, Kurban ONTURK and Mustafa OZSAGÝRTime to Bioplastics....................................................................................................................Ezgi Bezirhan ARÝKAN, H. Duygu OZSOYAtýk Akülerin Toplanmasý Ýçin Matematiksel Bir Modelin Geliþtirilmesi..........................Fethullah AYDOÐDU ve Bahar ÖZYÖRÜKUtilization of marble tailings in some industries for environmental awareness.................Cem ÞENSÖÐÜT and Selma DÜZYOLMermer tozu süspansiyonunun FLOC 27AS ile bulanýklýðýnýn giderilmesi.......................Turbidity removal of marble powder suspensions by FLOC 27ASSelma DÜZYOLFlokülasyon yöntemi ile askýdaki ince dolomit tanelerinin çökeltilmesi.............................Settling of fine dolomite particles by flocculation methodSelma DÜZYOLKompostlanabilir Biyoplastiðin Buðday Bitkisindeki Tohum Çimlenmesine, Klorofil Ýçeriðine ve Antioksidatif Enzimlere .......................................................................Z. Görkem DOÐAROÐLU ve Ezgi Bezirhan ARIKANAnalysis of the Yearly Distribution of Solid Waste Potential in Siirt District.....................Nilgün ONURSAL

A review on catalytic pyrolysis of waste tyre..........................................................................Baþak Burcu UZUN ve Elif YAMANConversion Processes of Biomass............................................................................................Yasin ÖZAY, Hasan ATEÞ, Fadime TANERInvestigation of Biogas Productionfrom Solid Waste of Fruit Juice Concentrate Plant........................................................................Habibe Elif GÜLÞEN, Halil KUMBUR, Nadir DÝZGESolidification/Stabilization as a Disposal and Reclamation Method....................................Kamil B. VARINCA, Mustafa Talha GÖNÜLLÜKatý Atýk Yönetimi Kapsamýnda Beyaz Bayburt Taþýnýn Zemin Stabilizasyonunda Kullanýlmasý..............................................................................................................................Fatih YILMAZ, H. Alper KAMÝLOÐLU and Erol ÞADOÐLUInvestigation of fresh and mechanical properties of self compacting concrete containing marble dust................................................................................................................................Ahmet Raif BOÐA, Gökhan KÜRKLÜ and Ali ERGÜNMermer Tozunun Gazbeton Üretiminde Geri Dönüþüm Malzemesi Olarak Kullanýlabilirliðinin Araþtýrýlmasý...........................................................................................Ýsmail DEMÝR, M. Serhat BAÞPINAR, Senem ABADAN, Erhan KAHRAMAN, Osman ÜNALSulu Ortamdaki Tekstil Boyarmadde Kirliliklerinin Adsorpsiyon Tekniði Ýle Uzaklaþtýrýlmasý Removal of Textile Dyes Pollutions in The Aqueous Enviroment by Adsorption Technique..............................................................................................................Ali Rýza KUL, Ahmet SELÇUK, Sevda OCAKVan Yöresi Karayolu Civarýndaki Meralarda Otlayan Sýðýrlarýn Kanlarýndaki Kadmiyum Miktarlarýnýn Tesbiti ve Bazý Spesifik Karaciðer Enzimlerine Etkilerinin Araþtýrýlmasý.......Sema KAPTANOÐLU, Nurhayat ATASOY, Þenol KUBÝLAY, Ali SAVRAN, Ahmet BAKIR, Ufuk MERCAN YÜCELSustainable solid waste management system (production renewable energy)....................Assistant Prof. Dr. Alrikabi , Nada Khaleefah, Dr.Suaad Jaber AL wailly

1

12

22

29

37

49

55

63

71

78

84

94

103

113

121

129

140

151

157

162

ÝÇÝNDEKÝLER

Page 12: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

Endüstriyel Katý Atýklar ve Geri KazanýmErgun PEHLÝVAN, Mustafa YAZICI and Gökçe GÜNERInvestigation of Effect Waste Goefoam Materials on the Compressive Strength of Organic Soil..........................................................................................................Musa EÞÝT, Ömer Faruk TEKÝN, Kamil B. VARINCASaðlýk Kuruluþlarýndan Kaynaklanan Atýklarýn Bertaraf Edilmesi ve Su Kirliliði...........Sedat YÝLMAZ ve Abdullah ARPACI Atik Ekonomisi Ve Elektronik Atiklarin Deðerlendirilmesinin Önemi...............................Mehmet Faruk YAREN, Mehmet Fatih TAÞKÝN, Özer UYGUN, Ahmet ALPLubrication Fluids and Regulations to Reduce Their Hazardous Effects on Environment...........Özlem SALMANAn evaluation of toxicity effect on flocculants usage in environmental aspects.................

Selma DÜZYOLTýbbi Atýklarýn Buhar Ýle Sterilizasyonu ve Bitlis Örneði....................................................Faruk ORAL ve Rasim BEHÇETAlüminyum Cürufundan Alüminyum Metali ve Flaks Eldesi.............................................Nedim SÖZBÝR, Mustafa AKÇÝL and Hasan OKUYUCUÝlaç Atýklarý Ýçin Süreç Tasarýmý ............................................................................................Ayþe BAYRAK ve Yrd. Doç. Dr. Bahar ÖZYÖRÜKVan Ýli Deprem Öncesi Ve Sonrasý Týbbi Atýklar Kontrol Yönetimi.................................................

Sema KAPTANOÐLU, Kamil KAPLAN, Kadriye AKSAKAL , Hülya KAPLAN, Nurhayat ATASOY, Mehmet KAPTANOÐLU, Þehla ARANLIApplýcatýon Of Partýal Nýtrýfýcaton-Anammox Processes For Nýtrogen Removal From Wastewater................................................................................................................................Ayben POLAT, Mustafa ÖZTÜRK, ªükrü ASLANYeraltý Suyu Kirliliði Çalýþmalarýnda Drastýc Yönteminin Kullanýmý................................Mustafa YAZICI, Mustafa DEÐÝRMENCÝ ve Onur SÖZÜDOÐRUDye Removal Potential of Red Pine Cone from Synthetic Wastewater underOptimized Conditions..............................................................................................................Fatih DENÝZSequencing Batch Reactor.......................................................................................................Engin GÜRTEKÝN

Sequencing Batch Reactor in Indusrial Wastewater Treatment: A Review........................Engin GÜRTEKÝNFactors Affecting Enhanced Biological Phosphorus Removal.............................................Engin GÜRTEKÝNKapasitif Deiyonizasyon Prosesinin Verimliliðine Etki Eden ParametrelerinBelirlenmesi...............................................................................................................................Halil Ibrahim UZUN, Fatih ILHAN, Eyüp DEBÝK, Yaºar AVÞARFenol Ve Fenol Türevi Bileþiklerin Biyolojik Parçalanabilirliði..........................................Ece Ümmü DEVECÝTekstil Atýksularýnýn Batýk Fungal Membran Biyoreaktör Ýle Arýtýlabilirliði Ve Su Geri Kazanýmý...................................................................................................................................Ece Ü. DEVECÝ, Nadir DIZGEEnvironmental Impacts of Airports: A Research on The Istanbul 3rd Airport.................Metin BAYRAKDAR & Vildan DURMAZTekstil Sektöründe Su Kullanýmý ve Atýk Su Yönetimi.........................................................Yahya CANSýzýntý Suyunun Elektrooksidasyon Prosesi Ýle Arýtýlmasý...................................................Ceyhun AKARSU, Fadime TANER and Azize AYOL

............................................................................ 174

183

192

196

206

214

222

232

238

248

252

262

271

279

288

298

307

316

325

333

344

351

Page 13: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

Yapay Sinir Aðý Modeli Kullanýlarak Ýleri Biyolojik Atýksu Arýtma Tesislerinde Kimyasal Oksijen Ýhtiyacý Çýkýþ Konsantrasyonlarýnýn Tahmini........................................Harun TÜRKMENLER, Murat PALA, Ruºen CAN, Naci ÇAÐLARSulu Ortamlardan Modifiye Çam Kozalaðý Kullanýlarak Boyar Madde Giderilmesi.............Mehmet KALENDER ve Yavuz DEMÝRCÝImportance Of Wetlands For Water Qualýty And A Case Study Of Eftený WetlandTurkey As A Good Example..................................................................................................... Ahmet CELEBI, Beytullah ERENNanomalzemelerin Toksikolojisi............................................................................................. Ülker Aslý GÜLER, Eliza TUNCEL, Mehtap ERÞANMembran Sistemler ile Karasuyun Arýtýlmasý.......................................................................Hasan ATEÞ, Yasin ÖZAY, Fadime TANERÝçme Sularýndan Mangan ve Arsenik Ayrýmý Ýçin Doðal ve Modifiye Edilmiþ Zeolitlerin Kullanýmý................................................................................................................................... Ayten Ateþ ve Ýnci ÖzkanÝçme sularýndan mangan giderimi için NaOH ile muamele ile doðal zeolitlerinmodifikasyonu...........................................................................................................................Ayten ATEÞ, Gökçen AKGÜL ve Ugur Savaº TOPÇUBüyük Menderes Havzasý, Bafa Gölü ve Çevresine Yönelik Çevresel Risklerin Analizi ve Mekânsal Etkilerinin Deðerlendirilmesi............................................................................Aziz Cumhur KOCALARInvestigation of color and COD removal from textile wastewaters by selected coagulation agent...................................................................................................................... Rövþen GULÝYEV, Sebahat ÞEKEREvaluation of the Water Quality of Yýldýz Lagoon (Sivas).................................................... Ekrem MUTLU, Rahmi Can ÖZDEMÝR ,Telat YANIK, Nicoleta Anca SUTAN, Adem Yavuz SÖNMEZKonya Ovasý Bazý Tuzlu Alanlarýna Ait Arbusküler Mikorizal Fungus Sporlarýnýn Daðýlýmlarý................................................................................................................................. Emel KARAARSLAN, Refik UYANÖZ, Ümmühan KARACAOtoyol Araçlardan Kaynaklanan Çevre Kirliliði Ve Sapanca Gölüne Etkileri.................. Abdullah UZUN, Rüstem KELEª, Ibrahim BALÇeþitli Adsorbentler Kullanýlarak Flumequin’ in (Antibiyotik türü) Atýk Sulardan Adsorbsiyon Yöntemiyle Giderilmesi..................................................................................... M. Tamer UZUN, S. ILTERÝÞ YILMAZ, Ali Imran VAÝZOÐULLARI ve Mehmet UÐURLUVan Ýlindeki Ýçme Sularýnda Kirlilik Boyutunun Ýncelenmesi................................................... Sevda OCAK, Ali Rýza KUL, Canan DEMÝR, Nilgün ONURSAL, Ahmet SELÇUK, Hasan ERGE, Veysel BENEKThe Mechanism and Affecting Factors of Nitrous Oxide Emission in Wastewater Treatment..................................................................................................................................Engin GÜRTEKÝNAmbient Air Quality Assessment and Management in Batumi............................................ Guguli Dumbadze-ZAKARADZE, Nino LOMTATÝDZE, Nana GVARÝSHVÝLÝComparison of PM10 and SO2 Concentrations in the Cities Located at theMediterranean Coast of Turkey.............................................................................................. Güray DOÐAN, Ahmet TEPE and Çiðdem MORALInvestigation of the Influence of Meteorological Parameters on PM10 Levels inAntalya Turkey.........................................................................................................................Ahmet TEPE, Güray DOÐAN and Çiðdem MORAL

358

366

376

385

392

399

409

419

433

440

450

461

467

476

478

486

495

503

Page 14: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

Uçucu Organik Bileþiklerin Yapý Malzemelerindeki Difüzyon veAdsorpsiyonunun Dinamik Metotla Ýncelenmesi.................................................................................................. Mehmet KALANDER, ªakir YILMAZ ve Cevdet AKOSMANEffects of Biodesulfurization by bacterial cell of crude oil to reduce air andthe environment pollutions...................................................................................................... Elham KARÝMÝ, Fatemeh YAZDÝAN, Behnam RASEKH, Ashrafolsadat HATAMÝAN, Abbas Akhavan SEPAHYArýt Çayý Havzasý Örneðinde Bir Yönetim Stratejisi Olarak Mikro Havzalarýn Belirlenmesi............................................................................................................................... Pinar BOLLUKCU, Sebahat AÇIKSÖZPlanlama Sürecine Görsel Peyzaj Analizi ile Etik Yaklaþým: Amasra Örneði.................... Deniz ÇELÝK ve Sebahat AÇIKSÖZEvaluation of Urban Identification Elements In Terms of Urban DesignAnd Urban Image: Sample of Amasra, Turkey.....................................................................Canan CENGÝZ, Pelin KEÇECÝOÐLUKaliteli Bir Yaþam Alaný Ýçin Türkiye ve Avrupa Birliði (AB)'de Uygulanan Çevre Politikalarý...................................................................................................................... Murat AYANKentsel Çevre Kapsaminda Yesil Çati ve Cephelerin Degerlendirilmesi............................ Zerrin SÖÐÜT ve Damla ªENOLYeþil Çati Sistemlerinin Çatýlardaki Sýcaklýk Düþümüne Etkisinin Yapay Sinir Aðlarý ile Ýncelenmesi – Þanlýurfa Örneði.................................................................................................. Tahir AYATA, Dogan ERDEMIRAdana’da Kent Ýçinden Geçen Otoyolun Çevreye Etkilerinin Belirlenmesi ve Azaltýcý Önlemlerin Araþtýrýlmasý Ýle Ýlgili TÜBÝTAK Projesi........................................................... Muzaffer YÜCEL, Zerrin SÖÐÜT, Deniz ÇOLAKKADIOÐLUKentsel Dönüþümün Kent Peyzajýna Etkisi: Sulukule Örneði............................................. Nilüfer Kart AKTAÞ and Muhibe Asli ALPTarihi Mekanlarda Kentsel Dönüþüm Uygulamalarý ve Çevre Üzerine Etkileri............... Ýzzet DEÐÝRMENCÝTürkiye’de Küreselleþmenin Çevre Hukukuna Yansýmalarý:Üstün Kamu Yararý, Özelleþtirme, Metalaþtýrma, ÇevreyiKirletme, Yaþam, Çevre ve Doðal HaklarýnÝhlali........................................................................................................................................... Aziz Cumhur KOCALARKentsel Dönüþüm ile Deðiþtirilen Ýmar Hakkýnýn Yarattýðý Sorunlar:Mülksüzleþtirme, Yeþil Alanlara Yönelik Baský, Çevre Düþmaný Þehirler..........................Aziz Cumhur KOCALARProposed Solutions to Environmental Concerns in the Construction Industry:Sustainability and Green Building.......................................................................................... Ömer Faruk TEKÝN, Musa EÞÝT, Kamil B. VARINCAImprovement of Disaster Tents against Permeation and Flammability as two of nvironmental Conditions......................................................................................... Sabih OVALI and Kamil B. VARINCA

510

518

523

533

544

555

568

578

589

599

609

619

634

651

662

Page 15: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

2nd

International Symposium on Environment and Morality

24-26 October 2014, Adıyaman - TURKEY

*Corresponding author: Address: Faculty of Engineering, Department of Environmental Engineering, Adiyaman

University, 02040, Adiyaman, TURKEY. E-mail address: [email protected], Phone: +904162233808, Fax:

+904162233809

Solidification/Stabilization as a Disposal and Reclamation Method

*1Kamil B. Varınca,

1Mustafa Talha Gönüllü

1Faculty of Engineering Department of Environmental Engineering, Adiyaman University

02040, Adiyaman, Turkey

Abstract

Waste disposal and reclamation of contaminated sites is one of the most important problems of today's

world. The efficiency, simplicity, applicability, affordability of the method affects the preferability of

the method. Although not in Turkey, Solidification/Stabilization processes for land reclamation are

used for many years in USA.

Solidification/Stabilization processes are based on the pollutants are isolated in the solid mass from

environment with physical and chemical mechanisms. Through preventing of distribution of pollutants

to the environment, hazards on human health and environment are prevented.

In this paper, mechanism and classes of solidification/stabilization processes as a method of waste

disposal and land reclamation are focused on. Materials used and application examples are given and

on the efficacy of processes are discussed.

Key words: Waste management, disposal, reclamation, solidification, stabilization

Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

Özet

Atık bertarafı ve kirlenmiş alan ıslahı günümüz dünyasının en önemli sorunlarından biridir.

Yöntemlerin etkinliğinin yanında basitliği, uygulama kolaylığı ve ekonomikliği yöntemin tercih

edilirliğini etkilemektedir. Türkiye’de olmasa bile ABD’de uzun yıllardır kirlenmiş alan ıslahında

katılaştırma/kararlılaştırma işlemleri kullanılmıştır.

Katılaştırma/Kararlılaştırma işlemleri kirleticinin fiziksel ve kimyasal mekanizmalar ile tutularak katı

bir kütle içerisinde çevreden izole edilmesi esasına dayanmaktadır. Kirleticilerin çevreye dağılımının

engellenmesi ile insan ve çevre sağlığı üzerindeki zararları da önlenmiş olmaktadır.

Bu çalışmada, katılaştırma/kararlılaştırma işlemlerinin bir atık bertaraf ve alan ıslahı yöntemi olarak

mekanizmaları ve sınıfları üzerinde durulmuş, kullanılan malzemeler ile uygulama örnekleri verilerek

etkinliği üzerinde tartışılmıştır.

Anahtar kelimeler: Atık yönetimi, bertaraf, ıslah, katılaştırma, kararlılaştırma

Page 16: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

K.B. VARINCA, M.T. GÖNÜLLÜ / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

114

1. Giriş

Katılaştırma/kararlılaştırma (K/K) işlemleri/teknolojileri çimento gibi bağlayıcı özelliğe sahip

maddeler ile atıkların daha kararlı, daha az tehlikeli veya tehlikesiz, katı bir hale dönüştürüldüğü

teknolojilerin genel ismidir.

K/K zararlı/tehlikeli atıklar ile bu tür kirleticiler ile kirlenmiş alanların ıslahı için bir arıtma

tekniğidir. Çünkü katılaştırma ile zararlı atık bileşiminin katı yapılarda tutunması sağlanır ve atık

bünyesindeki kirleticiler sabitlenir, böylece atıkların tehlikelilik özelliği giderilip bu bileşenlerin

sızıntı içinde bulunmaması sağlanarak çevreye zararı engellenmiş olur. Çamur atıklarda sıvı

kısmın önemli bir bölümü çamur katılaştırma sayesinde elimine edilebilmekte ve bu şekilde

çamur hacminde de azalma söz konusu olmaktadır [1, 2, 3, 4].

Ayrıca katılaştırma ile zararlı atık sıkıştırıldığında dayanıklılık ve sızdırmazlık artar, geçirgenlik

ise düşer. Bu şekilde katılaştırma, ürünün fiziksel ve kimyasal özelliklerini iyileştirerek depolama

yöntemi için bir ön hazırlık sağlamış olur. Ayrıca oluşan katılaştırılmış malzeme belli bir

dayanıma sahip olduğundan yapı malzemesi olarak da kullanılabilir [1, 2, 3, 4].

Elde edilen malzeme depo sahalarında depolanabileceği gibi düzenli depolama sahalarında örtü,

yol inşaatlarında dolgu materyali olarak tuğla yapımında ve arazinin yeniden düzenlenmesinde de

kullanılabilir. Böylece atığın çevreye zararlı olmaktan öte yararlı olabilecek yönde kullanımı da

gerçekleştirilmiş olacaktır. Katılaştırma işlemi için öncelikle analitik yöntemlerle atığın

karakterize edilmesi gerekir. Atığın özelliklerine uygun katılaştırma yöntemi ve özel katkı

maddelerinin seçilmesi, atığın bünyesindeki tehlikeli maddelerin ön işlemlerle yeterince kararlı

hale getirilmesi ve seçilen yönteme göre katılaştırma işleminin yapılması izlenmesi gereken yol

olmalıdır [1, 2, 3, 4].

K/K işlemleri atık bertarafı özellikle tehlikeli/zararlı atık bertarafı ve kirlenmiş alanların

ıslahı/iyileştirilmesi alanlarında uygulanmaktadır.

2. Katılaştırma/Kararlılaştırma

Katılaştırma/Kararlılaştırma (K/K) işlemlerini anlayabilmek için önce bu kavramların anlaşılması

gerekmektedir.

K/K işlemleri çoğunlukla zararlı atıklara uygulanmaktadır. Zararlı atıklar (eng: hazardous

wastes), zehirleyici, patlayıcı, korozif gibi karakteristiklerinden veya kimyasal aktivitelerinden

dolayı çevre ve insan sağlığı üzerinde tehlike oluşturan ve diğer atıklardan ayrı olarak

yönetilmesi gereken atıklardır [1, 2, 3, 4].

Kararlılaştırma (eng: stabilization), atığın yapısındaki tehlikeli özellikleri azaltmak ve daha az

zehirli ve tehlikeli formlara dönüşümünün sağlanması için çeşitli katkıların eklenmesi işlemidir

[1, 2, 3, 4]. Sabitleme (eng: fixation) ise genellikle kararlılaştırma ile aynı anlamda

kullanılmaktadır.

Page 17: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

K.B. VARINCA, M.T. GÖNÜLLÜ / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

115

Kararlılaştırmada atığa;

Atığın fiziksel özelliklerini geliştiren,

Kirletici transferi veya kaybının meydana geldiği yüzey alanını azaltan,

Atık içerisindeki herhangi bir kirleticinin çözünürlüğünü kısıtlayan,

Kirleticinin zehirliliğini azaltan kimyasal maddeler

ilave edilir [3].

Katılaştırma (eng: solidification) ise; sıvı, katı veya çamur formundaki atıktan homojen bir katı

kütle oluşturmak üzere atığın yapısını ve fiziksel özelliklerini geliştiren çeşitli materyallerin ilave

edildiği işlemdir [1, 2, 3, 4].

K/K işlemlerinin farklı uygulamaları olduğu için her uygulamada farklı mekanizma ve

teknolojiler geçerlidir.

2.1. Mekanizmalar

Bir K/K işleminde gerçekleşebilecek mekanizmalar çoğunlukla şunlardır;

Makroenkapsülasyon

Microenkapsülasyon

Absorpsiyon

Adsorpsiyon

Çökelme

Detoksifikasyon

Makroenkapsülasyon (eng: macroencapsulation), tehlikeli atığın fiziksel olarak büyük bir yapısal

matriks içerisinde hapsedilmesi; Mikroenkapsülasyon (eng: microencapsulation), tehlikeli atığın

mikroskobik seviyede kristal yapının içerisinde hapsedilmesi; Absorpsiyon (eng: absorption),

kirleticinin bir tutucunun içerisinde tutulması; Adsorpsiyon (eng: adsorption), kirleticinin bir

tutucunun üzerinde tutulması; Çökelme/çöktürme (eng: precipitation), atık içerisindeki

kirleticilerin çöktürülmesi ile katı kütlenin daha kararlı hâle geçmesini sağlayan bir mekanizma;

Detoksifikasyon (eng: detoxification), kimyasal bir bileşiği daha az zehirli veya zehirli olmayan

diğer bir bileşiğe dönüştüren herhangi bir mekanizma olarak tanımlanmaktadır [3].

2.2. Teknolojiler

K/K işlemleri teknoloji bazlı düşünüldüğünde aşağıdaki uygulama teknolojileri mevcuttur [1, 2,

3, 4].

Çimento

Puzolanlar

Kireç

Page 18: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

K.B. VARINCA, M.T. GÖNÜLLÜ / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

116

Çözünmüş silikatlar

Organik olarak değiştirilmiş killer

Değiştirilmiş kireç

Termoset organik polimerler

Termoplastik malzemeler

Camlaştırma

Bu teknolojiler arasında hem uygulama kolaylığı hem de ekonomikliği ile en çok kullanılan

yöntem çimento esaslı teknolojilerdir. Zira çimento teknolojisi herkes tarafından bilinen, kolay

ulaşılabilir ve uygulanabilir bir teknolojidir.

K/K işlemleri fiziksel, kimyasal ve ısıl işlemler diye 3 ana gruba ayrıldığında alt sınıf

teknolojileri Çizelge 1’de derlendiği gibi sınıflanmaktadır.

Çizelge 1. K/K işlem tipleri ve alt sınıfları [5, 6, 7]

K/K İşlem Tipleri Alt Sınıflar

Kimyasal İşlemler

Çimento esaslı

Portland çimento

Çimento/çözülebilir silikatlar

Puzolan esaslı

Çimento/uçucu kül

Kireç/uçucu kül

Fırın tozu

Kireç esaslı

Fosfat esaslı

Katkı yoğunlu

Metal stabilizasyonu

Organik stabilizasyonu

İşleme ve inhibisyonu önleme

Muhtelif

Alçı taşı esaslı işlemler

Cüruflu işlemler

Emülsiye asfalt

Tutulma ve yüzey aktif esaslı işlemler

Fiziksel İşlemler

Makroenkapsülasyon/Konteynırlaştırma

Kimyasal ve ısıl olmayan mikroenkapsülasyon

Organik Polimer Mikroenkapsülasyon İşlemleri

Üre-formaldehit sistemler

Organik polimerizasyon sistemleri

Page 19: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

K.B. VARINCA, M.T. GÖNÜLLÜ / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

117

K/K İşlem Tipleri Alt Sınıflar

Isıl İşlemler

Termoplastik polimer enkapsülasyonu

Polyolefin

Asfalt

Kükürt çimentosu

Vitrifikasyon (Camlaştırma)

Elektriksel direnç

Dış ısıtma

Plazma vitrifikasyonu

K/K işlemlerinde en önemli bileşen bağlayıcılardır. K/K işlemlerinde kullanılan bağlayıcılar

Çizelge 2’de verilmiştir.

Çizelge 2. K/K işlemlerinde kullanılan bağlayıcılar [4]

İnorganik Bağlayıcı Sistemler Organik Bağlayıcı Sistemler

Çimento Esaslı Termosetler

Portland çimento Üre-formaldehit

Portland cüruf çimento Polibutadin

Portland puzolan çimento Polyester

Portland çimento-silika sistem Epoksi

Polimer modifiye çimento Termoplastikler

Kagir çimento Bitüm

Kireç-puzolan çimento Polietilen

Kalsiyum alüminat çimento

Alkali aktif cüruf çimento

Fosfatlar

Alçı

Kükürt polimer çimento

Alkali silikat mineraller

K/K işlemlerinde işlem başarımını veya özelliklerini geliştirmek için çeşitli katkı maddeleri de

kullanılabilir. K/K sistemlerinde kullanılan katkı maddeleri şöyledir [6, 7]

Aktif karbon

Karbonatlar

Beton katkıları

Demir ve alüminyum bileşimleri

Nötralize edenler

Yükseltgeyiciler

İndirgeyiciler

Organik killer

Page 20: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

K.B. VARINCA, M.T. GÖNÜLLÜ / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

118

Fosfatlar

Kauçuk-lastik parçacıkları

Silis dumanı

Cüruf

Çözünür silikatlat

Sorbentler: uçucu küller, killer, mineraller

Sülfitler

Yüzey aktif maddeler

K/K işlemlerinde hangi mekanizmanın, hangi teknolojinin, hangi bağlayıcı ve katkının ne

oranlarda kullanacağını işlemi yapacak kişi tarafından amaca uygun olarak seçilmesi,

tasarlanması ve uygulanması gerekir.

2.3. Tasarım ve Uygulama

K/K işlemlerine başlanmadan önce işlem sonucu elde edilecek katılaştırılmış malzemenin ne

yapılacağı hususuna karar verilmesi gerekir. Zira K/K işlemleri bu karar üzerine inşa edilip

uygulanacaktır.

Eğer K/K işlemlerindeki amaç sadece tehlikeli atığın zararlılığını gidermek, tehlikeli atık

sınıfından çıkarmak ve ardından katı atık depo sahalarında depolamak ise K/K işlemleri atığın

tehlikeliliğine sebep olan özelliklerinin giderilmesine ve oluşacak katılaştırılmış malzemenin

içerisinden kirleticinin çevreye yayılmasının engellenmesine odaklanmalıdır. Bu tür bir işlemin

başarımı ise katılaştırılmış malzemeden kirleticinin ayrılmasının önlendiği veya izin verilen sınır

değerlerin altında gerçekleşmesidir.

Eğer K/K işlemlerindeki amaç sadece tehlikeli atığın zararlılığını gidermek değil aynı zamanda

katılaştırılmış malzemeyi bir yapı malzemesi olarak da kullanmak ise o zaman sadece

kirleticilerin malzemeden ayrılmaları değil aynı zamanda malzemenin dayanımı da önem kazanır

ve K/K işlemleri de ona göre tasarlanır. Bu tür bir işlemin başarımı ise katılaştırılmış malzemenin

istenilen dayanım değerleri ile kirletici sızma değerlerini karşılamasıdır.

K/K işlemleri farklı tasarım ve uygulamalarda gerçekleştirildiği için uygulamanın amacına göre

de farklı başarım ölçütleri bulunmaktadır. İşlemin istenilen amacı karşılayıp karşılayamadığı

başarım testleri ile ölçülmektedir.

2.4. Başarım Testleri

Bir K/K işleminin amaca uygun gerçekleşip gerçekleşmediğini ve istenen özellikleri karşılayıp

karşılamadığı başarım testleri ile ölçülür. Bu testler başlangıçtaki amaç ve istenen özelliklere göre

uygulayıcı tarafından seçilmektedir. Katılaştırılmış veya herhangi bir malzemede kullanılabilecek

genel başarım ve özellik testleri Çizelge 3’de derlenmiştir.

Page 21: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

K.B. VARINCA, M.T. GÖNÜLLÜ / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

119

Çizelge 3. Genel başarım testleri [2, 5]

Özellik/Test Ana Grubu Özellik/Testler

Fiziksel Genel Özellik Deneyleri

Yığın Yoğunluk Deneyleri

Sıkıştırma Deneyleri

Geçirgenlik Deneyleri

Gözeneklilik Deneyleri

Mukavemet Testleri

Genel Beton/Toprak Çimento Deneyleri

Dayanıklılık Deneyleri

Kimyasal Analitik Deneyler

İnorganik Deneyler

Organik Deneyler

Biyolojik Biyobozunma Testleri

Biyodeneyler

Özütleme Çalkalamalı Özütleme Testleri

Çalkalamasız Özütleme Testleri

Ardışık Kimyasal Özütleme Testleri

Dinamik Testler

Mikroözellik Molekül Bilgisi Testleri

Yüzey Bilgisi Testleri

Yapı Bilgisi Testleri

Çevre Şartlarına Dayanıklılık

Çizelge 3’de verilmiş olan genel başarım testlerinden katılaştırılmış malzemeler için

kullanılmaya uygun ve en yaygın kullanılan testler mukavemet ve özütleme testleridir.

Katılaştırılmış malzemenin basınca karşı dayanımını ölçmek için mukavemet testlerinden en çok

basınç dayanımı testi (TS EN 12390-3) [8] uygulanmaktadır. Aynı şekilde katılaştırılmış

malzemenin içerisindeki kirleticileri tutma yeteneğinin ölçülmesi için de özütleme testlerinden

biri olan sızma testi (USEPA SW-846 1311) [9] uygulanmaktadır.

TS EN 12390-3:2010 Beton - Sertleşmiş beton deneyleri - Bölüm 3: Deney numunelerinin basınç

dayanımının tayini, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından yayımlanmış bir standarttır.

Standarda göre basınç dayanımı, belirli ölçülerde hazırlanmış malzemenin üzerine basınç

uygulanması ile malzemenin bütünlüğün bozulduğu, kırıldığı andaki yükün basınç uygulanan

alana bölünmesi ile bulunur [8].

USEPA SW-846 1311 Toxicity Characteristics Leaching Procedure (TCLP) (tur: Zehirlilik

Özellikleri Sızma İşlemi) ise United States Environmental Protection Agency (tur: Amerika

Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı) tarafından yayımlanmış olan SW-846: Test Methods

for Evaluating Solid Waste, Physical/Chemical Methods deney yöntemleri içerisinde yer alan bir

yöntem olup ABD’de tehlikeli atık ve katılaştırılmış malzeme özelliklerinin belirlenmesi için

uygulanması zorunlu olan deney yöntemlerinden biridir. Deney yöntemine göre malzeme 9,5

mm’den daha küçük hale getirildikten sonra 20:1 oranındaki sıvı asidik ortamda 18 saat

çalkalanması sonucu çözeltide kirletici tayini yapılması şeklinde uygulanır [9].

Page 22: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri

K.B. VARINCA, M.T. GÖNÜLLÜ / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

120

Değerlendirme

Katılaştırma/Kararlılaştırma (K/K) işlemleri atık içerisindeki kirleticinin fiziksel ve kimyasal

mekanizmalar ile tutularak katı bir blok içerisinde çevreden izole edilmesi esasına

dayanmaktadır. K/K işlemleri ülkemizde olmasa bile Avrupa ve ABD’de uzun yıllardır denenmiş

ve uygulanmış bir yöntemdir.

K/K işlemleri sonrası yapılan başarım testleri ile katılaştırılmış malzemenin çevre ve insan sağlığı

üzerine olan etkileri de görülebilmektedir. Bu bakımdan tasarımı çevre ve insan sağlığına zarar

vermeyecek seviyelerde yapılmış bir K/K işlemi sonucu ortaya çıkan katılaştırılmış malzemenin

uygulanacak testler neticesinde mevcut sınır değerlerin altında kaldığı müddetçe tehlikesiz atıklar

ile birlikte katı atık depo sahasında depolanmasında ve gerekli şartları taşıdığında da yapı

malzemesi olarak kullanılmasında çevre ve insan sağlığı açısından bir sakınca görülmemektedir.

Uygulamada en büyük engel kullanıcıların psikolojik dirençleri olmaktadır ki bu da yeterli bir

eğitim ile çözüleceği düşünülmektedir.

Sonuç olarak K/K işlemleri tıpkı Avrupa ve ABD’de olduğu gibi Türkiye’de de alan ıslahı ve atık

geri kazanım/bertaraf yöntemi olarak kullanılabilecek seviyede bilgi birikimi, teknoloji ve

altyapıya sahip bir yöntemdir.

Kaynaklar

[1] Barth EF. et al. Stabilization and Solidification of Hazardous Wastes. Noyes Data

Corporation, 1990. ISBN: 0-8155-1245-7. http://www.worldcat.org/oclc/21761182

[2] Means JL. et al. The Application of Solidification/Stabilization to Waste Materials. Lewis

Publisher, 1995. ISBN: 0-56670-080-9. http://www.worldcat.org/oclc/31045421

[3] LaGrega MD, Buckingham PL, Evans JC. Hazardous Waste Management. 2.ed. McGraw-

Hill, 2001. ISBN: 978-0-07118-170-9. http://www.worldcat.org/oclc/843948430

[4] Spence RD, Shi C. Stabilization and Solidification of Hazardous, Radioactive, and Mixed

Wastes. CRC Press, 2004. ISBN: 978-1-56670-444-1.

http://www.crcnetbase.com/isbn/978-1-56670-444-1

[5] U.S. EPA. Stabilization/Solidification of CERCLA and RCRA Wastes: Physical Tests,

Chemical Testing Procedures, Technology Screening, and Field Activities. EPA/625/6-

89/022. USEPA, 1989. http://nepis.epa.gov/Exe/ZyPURL.cgi?Dockey=30004CB5.txt

[6] Conner JR, Hoeffner SL. A Critical Review of Stabilization/Solidification Technology.

Critical Reviews in Environmental Science and Technology. 1998;(28)4:397-462.

http://dx.doi.org/10.1080/10643389891254250

[7] Conner JR. Hoeffner SL. The History of Stabilization/Solidification Technology. Critical

Reviews in Environmental Science and Technology. 1998;(28)4:325-396.

http://dx.doi.org/10.1080/10643389891254241

[8] TSE. TS EN 12390-3:2010, Beton - Sertleşmiş beton deneyleri - Bölüm 3: Deney

numunelerinin basınç dayanımının tayini. TS EN 12390-3. 2010. Türk Standardı.

[9] U.S. EPA. USEPA SW-846 1311: Toxicity Characteristics Leaching Procedure (TCLP).

1992. SW-846: Test Methods for Evaluating Solid Waste, Physical/Chemical Methods.

http://www.epa.gov/epawaste/hazard/testmethods/sw846/pdfs/1311.pdf

Page 23: Bertaraf ve Islah Yöntemi Olarak Katılaştırma/Kararlılaştırma İşlemleri