BŚT NA BAŁTYKU -BŚT NA BAŁTYKU -GENEZA, STAN OBECNY I GENEZA, STAN OBECNY I

PRZYSZŁOŚĆPRZYSZŁOŚĆBOMBA EKOLOGICZNABOMBA EKOLOGICZNA

mgr inż.mgr inż. CHEREK CHEREK BogdanBogdan

Bibliografia:Bibliografia:

• Prof. Tadeusz KASPEREK – Stopień zagrożenia dla ludzi Prof. Tadeusz KASPEREK – Stopień zagrożenia dla ludzi powodowany naruszeniem amunicji chemicznej w Głębi powodowany naruszeniem amunicji chemicznej w Głębi BornholmskiejBornholmskiej

• Aneta WITKOWSKA i Magdalena WIJAS – Bałtyk – Aneta WITKOWSKA i Magdalena WIJAS – Bałtyk – składowisko amunicji chemicznejskładowisko amunicji chemicznej

• Dr inż. Ewa KOWALSKA – Zatopiona broń chemiczna, Dr inż. Ewa KOWALSKA – Zatopiona broń chemiczna, preparaty chemiczne i odpady promieniotwórczepreparaty chemiczne i odpady promieniotwórcze

• Eugeniusz ANDRULEWICZ – Ocena stopnia zagrożenia Eugeniusz ANDRULEWICZ – Ocena stopnia zagrożenia spowodowanego zatopieniem bojowych środków trującychspowodowanego zatopieniem bojowych środków trujących

• Internet – Bałtyk pełen broni chemicznejInternet – Bałtyk pełen broni chemicznej

• Internet – Tykająca bomba na dnie BałtykuInternet – Tykająca bomba na dnie Bałtyku

Plan wystąpienia:Plan wystąpienia:

• WstępWstęp

• Geneza i przyczyny zatopienia bśt w Geneza i przyczyny zatopienia bśt w BałtykuBałtyku

• Oddziaływanie na człowieka i Oddziaływanie na człowieka i organizmy morskie (wypadki)organizmy morskie (wypadki)

• Przyszłość i próby opanowania Przyszłość i próby opanowania problemuproblemu

OGÓLNA CHARAKTERYSYKA MORZA OGÓLNA CHARAKTERYSYKA MORZA BAŁTYCKIEGOBAŁTYCKIEGO

• morze śródlądowe położone w północnej części Europy, powstałe w epoce lodowcowej• ogólna powierzchnia wynosi 385 000 km2, wraz z Cieśninami Duńskimi i Kattegatem- 415 226 km2 , a objętość wody ok. 20 000 km3• całkowita wymiana wody trwa średnio około 30 lat• jest morzem bardzo płytkim, średnia głębokość wynosi około 52 m • rejon strefy zlewowej zamieszkuje ponad 85 mln ludzi z 10 krajów • średnie zasolenie wynosi 7,8 ‰ • charakterystyczną jego cechą jest dwuwarstwowość wód

W Niemczech przed wojną jak i w jej trakcie, W Niemczech przed wojną jak i w jej trakcie, powstawały ogromne zapasy gazów bojowych. Gdy powstawały ogromne zapasy gazów bojowych. Gdy wybuchła II wojna światowa Blitzkrieg uniemożliwił ich wybuchła II wojna światowa Blitzkrieg uniemożliwił ich zastosowanie, dlatego tego typu amunicja, była tylko zastosowanie, dlatego tego typu amunicja, była tylko magazynowana.magazynowana.

W ZSRR podczas ostatniej wojny wyprodukowano około 115 W ZSRR podczas ostatniej wojny wyprodukowano około 115 tysięcy ton gazów bojowych –tu przodował iperyt i gazy tysięcy ton gazów bojowych –tu przodował iperyt i gazy dusząceduszące

Po II wojnie światowej 300.000 Ton broni chemicznej Po II wojnie światowej 300.000 Ton broni chemicznej zebrano w rejonie Wolgastu. Alianci nie bardzo wiedzieli, co zebrano w rejonie Wolgastu. Alianci nie bardzo wiedzieli, co z tym zrobić. Istniała obawa, że po zakończeniu wojny z tym zrobić. Istniała obawa, że po zakończeniu wojny Niemcy będą chcieli jej użyć. Dlatego część zakopano w Niemcy będą chcieli jej użyć. Dlatego część zakopano w starych sztolniach, ale najwięcej zatopiono w morzu starych sztolniach, ale najwięcej zatopiono w morzu Bałtyckim i Północnym. Na Bałtyku ustanowiono oficjalne Bałtyckim i Północnym. Na Bałtyku ustanowiono oficjalne poligony topienia. Te znajdują się w pobliżu wyspy poligony topienia. Te znajdują się w pobliżu wyspy Bornholm, w pobliżu Gotlandii, Małego Bełtu w Danii, w Bornholm, w pobliżu Gotlandii, Małego Bełtu w Danii, w cieśninie Skagerrak. W większości amunicja i gazy bojowe cieśninie Skagerrak. W większości amunicja i gazy bojowe został wyrzucone za burtę, zarówno luzem (bomby, pociski) został wyrzucone za burtę, zarówno luzem (bomby, pociski) lub w pojemnikach. Częstym procederem było topienie lub w pojemnikach. Częstym procederem było topienie całych statków z amunicją.całych statków z amunicją.

WolgastWolgast (hist. (hist. Wołogoszcz Wołogoszcz ew. ew. OłogoszczOłogoszcz) ) – wysunięte najdalej na północny wschód – wysunięte najdalej na północny wschód miasto Niemiec; leży w kraju związkowym miasto Niemiec; leży w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie w Meklemburgia-Pomorze Przednie w powiecie Vorpommern-Greifswald nad powiecie Vorpommern-Greifswald nad cieśniną Piana, siedziba urzędu Am cieśniną Piana, siedziba urzędu Am Peenestrom Peenestrom (Amt Am Peenestrom)(Amt Am Peenestrom). Zwane . Zwane jest "bramą na wyspę Uznam" – dwa jest "bramą na wyspę Uznam" – dwa miejskie mosty łączą Uznam ze stałym miejskie mosty łączą Uznam ze stałym lądem; na wyspie leży również dzielnica lądem; na wyspie leży również dzielnica MahlzowMahlzow. Miasto liczy około 13 000 . Miasto liczy około 13 000 mieszkańców. mieszkańców.

• Mały Bełt: Podejście od strony południowej Małego Bełtu. Tu topiono w całości Mały Bełt: Podejście od strony południowej Małego Bełtu. Tu topiono w całości niemieckie statki załadowane pociskami z gazami paraliżującymi i innymi niemieckie statki załadowane pociskami z gazami paraliżującymi i innymi rodzajami amunicji chemicznej na głębokości około 30 metrów. Ponieważ w rodzajami amunicji chemicznej na głębokości około 30 metrów. Ponieważ w tym miejscu dno morskie pokryte jest błotem do 8-10 metrów, wraki i tym miejscu dno morskie pokryte jest błotem do 8-10 metrów, wraki i amunicja jest zanurzona w tych osadachamunicja jest zanurzona w tych osadach

• Bornholm: Na miejsce zatopienia wybrano na wschód od wyspy o promieniu okręgu 3 mil Bornholm: Na miejsce zatopienia wybrano na wschód od wyspy o promieniu okręgu 3 mil morskich, choć amunicja rozrzucona jest na znacznie większym obszarze. W rejonie tym morskich, choć amunicja rozrzucona jest na znacznie większym obszarze. W rejonie tym spoczywa około 35.000 Ton chemicznej amunicji, na głębokości od 70 - 105 m. Także tu spoczywa około 35.000 Ton chemicznej amunicji, na głębokości od 70 - 105 m. Także tu warstwa błota sięga 6 metrów. Z tych 35 tysięcy ton amunicji 13.000 Ton to toksyczne warstwa błota sięga 6 metrów. Z tych 35 tysięcy ton amunicji 13.000 Ton to toksyczne środki typu: Iperyt, chloroacetofenon, adamsyt -pakowane w pojemnikach lub skrzyniach.środki typu: Iperyt, chloroacetofenon, adamsyt -pakowane w pojemnikach lub skrzyniach.

• Gotland: W południowo wschodniej części morza od wyspy –minimum 2.000 T., z czego Gotland: W południowo wschodniej części morza od wyspy –minimum 2.000 T., z czego połowa to bojowe środki chemiczne zatopione w wodach gdzie głębokości sięga 80 - 100 m. połowa to bojowe środki chemiczne zatopione w wodach gdzie głębokości sięga 80 - 100 m. Większość z nich wyrzucono luzem za burtę. To wysypisko jest rozległe a jego granice nie Większość z nich wyrzucono luzem za burtę. To wysypisko jest rozległe a jego granice nie do końca ustalone, powód –topiona amunicja luzem, została rozniesiona prądami a resztę do końca ustalone, powód –topiona amunicja luzem, została rozniesiona prądami a resztę dopełniły rosyjskie statki rybackie, łowiące włokami dennymi.dopełniły rosyjskie statki rybackie, łowiące włokami dennymi.

• Cieśnina Skagerrak: Na norweskich wodach, co najmniej 130.000 Ton broni chemicznej Cieśnina Skagerrak: Na norweskich wodach, co najmniej 130.000 Ton broni chemicznej zostały usunięte, w tym około 40 okrętów i statków. Ponadto, przy wybrzeżu Szwecji blisko zostały usunięte, w tym około 40 okrętów i statków. Ponadto, przy wybrzeżu Szwecji blisko Maseskar, co najmniej 9 statków i około 20.000 Ton amunicji chemicznej zostało zatopione Maseskar, co najmniej 9 statków i około 20.000 Ton amunicji chemicznej zostało zatopione w wodach o głębokości około 200 metrów.w wodach o głębokości około 200 metrów.

Mapka poglądowaMapka poglądowa

• RODZAJE ZATOPIONYCH ŚRODKÓW TRUJĄCYCH RODZAJE ZATOPIONYCH ŚRODKÓW TRUJĄCYCH W MORZU BAŁTYCKIMW MORZU BAŁTYCKIM• Tabun Tabun • SarinSarin• SomanSoman• Iperyt siarkowy Iperyt siarkowy • Iperyt azotowyIperyt azotowy• Iperyt lepki (iperyt utwardzony)Iperyt lepki (iperyt utwardzony)• LuizytLuizyt• FosgenFosgen• DwufosgenDwufosgen• TrójfosgenTrójfosgen• ChlorChlor• ChloroacetofenonChloroacetofenon• CyjanowodórCyjanowodór• ChlorocyjanChlorocyjan• AdamsytAdamsyt• Clark I - dwufenylochloroarsynaClark I - dwufenylochloroarsyna• Clark II - dwufenylocyjanoarsynaClark II - dwufenylocyjanoarsyna

Właściwości toksyczne zatopionych bojowych Właściwości toksyczne zatopionych bojowych środków trujących środków trujących

Iperyt siarkowyIperyt siarkowy jest toksyczny w postaci par, cieczy i jest toksyczny w postaci par, cieczy i roztworów. Charakteryzuje się silnym działaniem roztworów. Charakteryzuje się silnym działaniem nekrozującym. Przenika do organizmu przez skórę, nekrozującym. Przenika do organizmu przez skórę, drogi oddechowe i pokarmowe oraz uszkadza oczy. drogi oddechowe i pokarmowe oraz uszkadza oczy. Porażenie skóry następuje już przy gęstości skażenia Porażenie skóry następuje już przy gęstości skażenia począwszy od dawki 0,01 miligrama na centymetr począwszy od dawki 0,01 miligrama na centymetr kwadratowy powierzchni (pary wyczuwalne są już kwadratowy powierzchni (pary wyczuwalne są już przy stężeniu 0,001 ÷ 0,002 mg/dm3). Pierwsze przy stężeniu 0,001 ÷ 0,002 mg/dm3). Pierwsze objawy porażenia skóry w postaci rumienia, objawy porażenia skóry w postaci rumienia, pojawiają się po okresie utajonego działania, pojawiają się po okresie utajonego działania, wynoszącym od 4 do 24 i więcej godzin, w zależności wynoszącym od 4 do 24 i więcej godzin, w zależności od wartości dawki. Po około dobie pojawiają się od wartości dawki. Po około dobie pojawiają się pęcherzyki, które się łączą w jeden duży pęcherz pęcherzyki, które się łączą w jeden duży pęcherz wypełniony cieczą surowiczą. Po kilku dobach wypełniony cieczą surowiczą. Po kilku dobach pęcherz pęka i pojawia się głęboka, trudno gojąca się pęcherz pęka i pojawia się głęboka, trudno gojąca się rana. Powstałe rany są bardzo podatne na infekcje rana. Powstałe rany są bardzo podatne na infekcje bakteryjne, stąd proces leczenia jest bardzo długi bakteryjne, stąd proces leczenia jest bardzo długi (nawet do kilku miesięcy) i wymaga szczególnej (nawet do kilku miesięcy) i wymaga szczególnej sterylności otoczenia. Zagojone rany pozostawiają na sterylności otoczenia. Zagojone rany pozostawiają na skórze blizny i brązowe plamy.skórze blizny i brązowe plamy.

Śmiertelna dawka iperytu siarkowego przy działaniu Śmiertelna dawka iperytu siarkowego przy działaniu przez skórę wynosi 40 ÷ 60 mg/kilogram masy ciała.przez skórę wynosi 40 ÷ 60 mg/kilogram masy ciała.

LuizytLuizyt (istnieją trzy odmiany), przenika do organizmu (istnieją trzy odmiany), przenika do organizmu przez skórę i drogi oddechowe. Cechują go przez skórę i drogi oddechowe. Cechują go właściwości ogólnotrujące i nekrozujące. Podczas właściwości ogólnotrujące i nekrozujące. Podczas działania przez skórę objawy skażenia luizytem działania przez skórę objawy skażenia luizytem pojawiają się natychmiast w postaci lekkiego pojawiają się natychmiast w postaci lekkiego pieczenia porażonych miejsc. Przy dawce 0,2 mg/cm2 pieczenia porażonych miejsc. Przy dawce 0,2 mg/cm2 pojawiają się wiśniowo - czerwone pęcherze już po pojawiają się wiśniowo - czerwone pęcherze już po kilku godzinach (podobnie działają pary iperytu kilku godzinach (podobnie działają pary iperytu azotowego o stężeniu 10 mg/dm3 przy ekspozycji 15 azotowego o stężeniu 10 mg/dm3 przy ekspozycji 15 minutowej). Pęcherze pękają po 2 -3 godzinach minutowej). Pęcherze pękają po 2 -3 godzinach tworząc duże, otwarte rany. Średnia dawka tworząc duże, otwarte rany. Średnia dawka śmiertelna iperytu azotowego przy działaniu przez śmiertelna iperytu azotowego przy działaniu przez skórę wynosi 20 miligramów na kilogram masy ciała.skórę wynosi 20 miligramów na kilogram masy ciała.

Działanie iperytu azotowego przez drogi oddechowe Działanie iperytu azotowego przez drogi oddechowe objawia się kaszlem, dusznością, utratą głosu i często objawia się kaszlem, dusznością, utratą głosu i często zapaleniem płuc. Ekspozycja 30 minutowa w zapaleniem płuc. Ekspozycja 30 minutowa w stężeniu 0,05 mg/dm3 jest śmiertelna, natomiast stężeniu 0,05 mg/dm3 jest śmiertelna, natomiast dawka obezwładniająca średnia (ICt50) wynosi 300 dawka obezwładniająca średnia (ICt50) wynosi 300 mg/min/m3, a letalna (LCt50) - 1 300 mg/min/m3. mg/min/m3, a letalna (LCt50) - 1 300 mg/min/m3. Powtórne skażenia iperytem azotowym mają, Powtórne skażenia iperytem azotowym mają, podobnie jak przy iperycie siarkowym, przebieg podobnie jak przy iperycie siarkowym, przebieg znacznie cięższy niż pierwotne.znacznie cięższy niż pierwotne.

Clark I (difenylochloroarsyna), Clark II Clark I (difenylochloroarsyna), Clark II (difenylocyjanoarsyna) i adamsyt(difenylocyjanoarsyna) i adamsyt należą do należą do grupy środków trujących o działaniu grupy środków trujących o działaniu drażniącym (sternity). Clark I silnie drażni drażniącym (sternity). Clark I silnie drażni błony śluzowe oczu, górnych dróg błony śluzowe oczu, górnych dróg oddechowych. Objawami porażenia są: oddechowych. Objawami porażenia są: łzawienie oczu, kaszel, kichanie, ból w łzawienie oczu, kaszel, kichanie, ból w płucach i utrudnione oddychanie, które po płucach i utrudnione oddychanie, które po kilkunastu godzinach mijają bez trwałych kilkunastu godzinach mijają bez trwałych następstw. Przy stężeniu aerozolu Clark I w następstw. Przy stężeniu aerozolu Clark I w powietrzu powyżej 10-4 mg/dm3, pojawiają powietrzu powyżej 10-4 mg/dm3, pojawiają się pierwsze objawy podrażnienia. Bardzo się pierwsze objawy podrażnienia. Bardzo duże stężenia, około 2 mg/dm3, mogą duże stężenia, około 2 mg/dm3, mogą prowadzić do śmierci, na skutek trwałego prowadzić do śmierci, na skutek trwałego porażenia dróg oddechowych.porażenia dróg oddechowych.

WNIOSKIWNIOSKI

Bojowe środki trujące zatopione w Bojowe środki trujące zatopione w Morzu Bałtyckim z uwagi na Morzu Bałtyckim z uwagi na właściwości toksyczne budzą właściwości toksyczne budzą uzasadniony niepokój, ponieważ uzasadniony niepokój, ponieważ każdy bezpośredni kontakt z nimi każdy bezpośredni kontakt z nimi powoduje silne porażenie powoduje silne porażenie organizmu. Ponadto w warunkach organizmu. Ponadto w warunkach letnich, przy wysokiej letnich, przy wysokiej temperaturze powietrza, groźne są temperaturze powietrza, groźne są opary tych środków trujących, opary tych środków trujących, które charakteryzują się dużą które charakteryzują się dużą lotnością.lotnością.

Uwolnienie BŚT do środowiska Uwolnienie BŚT do środowiska morskiego może nastąpić w miejscach morskiego może nastąpić w miejscach uznanych za bezpieczne. Taki pogląd uznanych za bezpieczne. Taki pogląd jest słuszny z uwagi na następujące jest słuszny z uwagi na następujące zjawiska:zjawiska:

• braku dokładnej lokalizacji rejonów braku dokładnej lokalizacji rejonów (miejsc) zatopienia;(miejsc) zatopienia;

• zatopienia dokonywano poza zatopienia dokonywano poza wyznaczonym rejonem;wyznaczonym rejonem;

• wystąpienie depozycji amunicji wystąpienie depozycji amunicji spowodowanej prądami przydennymi;spowodowanej prądami przydennymi;

• zatopienia wyłowionej amunicji przez zatopienia wyłowionej amunicji przez rybaków poza obszarem wyznaczonym.rybaków poza obszarem wyznaczonym.

Naruszenie zatopionej amunicji Naruszenie zatopionej amunicji (pojemników z BST) doprowadzi (pojemników z BST) doprowadzi do skażenia flory i fauny morza, do skażenia flory i fauny morza, którego skutki odczuwalne będą którego skutki odczuwalne będą przez kilkadziesiąt kolejnych lat. przez kilkadziesiąt kolejnych lat. Najbardziej ucierpią organizmy Najbardziej ucierpią organizmy żywe, które będą miały żywe, które będą miały bezpośredni kontakt ze środkami bezpośredni kontakt ze środkami trującymi (iperyty, arsen). Takie trującymi (iperyty, arsen). Takie zdarzenia bardzo negatywnie zdarzenia bardzo negatywnie wpłyną na wyniki ekonomiczne wpłyną na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstw zajmujących się przedsiębiorstw zajmujących się połowem ryb.połowem ryb.

PRZYPADKI SKAŻEŃ LUDZI, KUTRÓW PRZYPADKI SKAŻEŃ LUDZI, KUTRÓW RYBACKICH I SPRZĘTU POŁOWWEGORYBACKICH I SPRZĘTU POŁOWWEGO

Najbardziej dramatyczny przypadek Najbardziej dramatyczny przypadek oparzenia dzieci iperytem miał oparzenia dzieci iperytem miał miejsce na plaży w Darłówku w miejsce na plaży w Darłówku w lipcu 1955 r., kiedy fale morskie lipcu 1955 r., kiedy fale morskie przerzuciły przez zamienny przerzuciły przez zamienny falochron metalową beczkę falochron metalową beczkę wypełnioną iperytem. Bawiące się na wypełnioną iperytem. Bawiące się na plaży dzieci zaczęły ją toczyć, nie plaży dzieci zaczęły ją toczyć, nie zważając uwagi na wyciekający z zważając uwagi na wyciekający z niej płyn. Po 30 minutach wystąpiły niej płyn. Po 30 minutach wystąpiły pierwsze objawy oparzenia u 102 pierwsze objawy oparzenia u 102 dzieci z tego u czworga ciężkie (oczy). dzieci z tego u czworga ciężkie (oczy). Po tym wypadku zamknięty został Po tym wypadku zamknięty został dostęp do plaży, a skażony teren dostęp do plaży, a skażony teren zneutralizowano (codziennie zneutralizowano (codziennie wysypywano 3 tony wapna wysypywano 3 tony wapna chlorowanego) przez 7 dni. Plaża chlorowanego) przez 7 dni. Plaża została otwarta po 3 miesiącach.została otwarta po 3 miesiącach.

W styczniu 1997 roku załoga kutra W styczniu 1997 roku załoga kutra rybackiego WLA 206 wyłowiła blisko 5 rybackiego WLA 206 wyłowiła blisko 5 kilogramową brunatną bryłę, kilogramową brunatną bryłę, przypominającą glinę. Zaplątała się w przypominającą glinę. Zaplątała się w sieci - zaledwie 30 mil od sieci - zaledwie 30 mil od Władysławowa. Nieświadomi Władysławowa. Nieświadomi zagrożenia rybacy doznali ciężkich, zagrożenia rybacy doznali ciężkich, opornie gojących się oparzeń. Nie opornie gojących się oparzeń. Nie mieli pojęcia, że trafili na iperyt - mieli pojęcia, że trafili na iperyt - "pamiątkę" z ostatniej wojny. "pamiątkę" z ostatniej wojny.

Wcześniej było ich dwadzieścia cztery: Wcześniej było ich dwadzieścia cztery: wyłowione bomby, wyrzucone na plaże wyłowione bomby, wyrzucone na plaże beczki z ciekłą trucizną, skażone plaże beczki z ciekłą trucizną, skażone plaże w Dziwnowie, Kołobrzegu, Mrzeżynie, w Dziwnowie, Kołobrzegu, Mrzeżynie, kilkudziesięciu poparzonych rybaków. kilkudziesięciu poparzonych rybaków.

Podobne wypadki zdarzały się w Podobne wypadki zdarzały się w Niemczech, Danii i Szwecji. Według Niemczech, Danii i Szwecji. Według oficjalnych notowań niemieccy rybacy oficjalnych notowań niemieccy rybacy w latach 1957-91 kilkanaście razy w latach 1957-91 kilkanaście razy wyłowili amunicję chemiczną, głównie wyłowili amunicję chemiczną, głównie z iperytem siarkowym. Duńczykom z iperytem siarkowym. Duńczykom całkiem niedawno trafił się obfity w całkiem niedawno trafił się obfity w niebezpieczne połowy rok, gdy z sieci niebezpieczne połowy rok, gdy z sieci wydobyto ponad sto sztuk amunicji. W wydobyto ponad sto sztuk amunicji. W 1990 roku w okolicach Królewca 1990 roku w okolicach Królewca zatruciu i poparzeniom III stopnia zatruciu i poparzeniom III stopnia uległo kilkanaście osób, które wzięły uległo kilkanaście osób, które wzięły znalezione na plaży bryłki iperytu za... znalezione na plaży bryłki iperytu za... bursztyn.bursztyn.

ZAGROŻENIA UWOLNIENIA I ZAGROŻENIA UWOLNIENIA I ROZPRZESTRZEŻANIA SIĘ:ROZPRZESTRZEŻANIA SIĘ:

• Denne połowy organizmów Denne połowy organizmów morskich,morskich,

• Budowa nowych rurociągów w Budowa nowych rurociągów w strefach niebezpiecznych,strefach niebezpiecznych,

• Oddziaływanie prądów morskich,Oddziaływanie prądów morskich,

• Turystyka wędkarska z Turystyka wędkarska z nieświadomymi zagrożenia nieświadomymi zagrożenia kierownikami jednostek kierownikami jednostek pływających.pływających.

Trasa gazociągu PółnocnegoTrasa gazociągu Północnego

Co nas czeka zdaniem badaczy:Co nas czeka zdaniem badaczy:

• Stalowe korpusy pocisków opierają się Stalowe korpusy pocisków opierają się działaniu morskiej wody przez 50-60 lat. działaniu morskiej wody przez 50-60 lat. Ten czas właśnie minął. Specjaliści z Ten czas właśnie minął. Specjaliści z rosyjskiego stowarzyszenia rosyjskiego stowarzyszenia "Oceanotechnika" obliczyli, że pojemniki "Oceanotechnika" obliczyli, że pojemniki zaczęły pękać w 2010 roku. zaczęły pękać w 2010 roku.

• Niemieccy badacze oceniają, że pojemniki Niemieccy badacze oceniają, że pojemniki z trucizną są zniszczone w 75-90 z trucizną są zniszczone w 75-90 procentach. Gdyby do morza wyciekła procentach. Gdyby do morza wyciekła jednocześnie tylko jedna szósta ich jednocześnie tylko jedna szósta ich zawartości, życie w Bałtyku przestałoby zawartości, życie w Bałtyku przestałoby istnieć. Symulacje i obliczenia mówią istnieć. Symulacje i obliczenia mówią jednak, że środki trujące mogą się jednak, że środki trujące mogą się wydzielać z amunicji nawet przez trzysta wydzielać z amunicji nawet przez trzysta lat. Jeśli się ich nie ruszy……. lat. Jeśli się ich nie ruszy…….

• Wyciek zaledwie jednej szóstej trujących Wyciek zaledwie jednej szóstej trujących substancji z beczek z poniemiecką bronią substancji z beczek z poniemiecką bronią chemiczną zatopionych na dnie Bałtyku chemiczną zatopionych na dnie Bałtyku spowoduje zanik wszelkich oznak życia w spowoduje zanik wszelkich oznak życia w naszym morzu na sto lat. Rozmiary tragedii naszym morzu na sto lat. Rozmiary tragedii mogą być porównywalne nawet z mogą być porównywalne nawet z pamiętnym wybuchem w elektrowni pamiętnym wybuchem w elektrowni jądrowej w Czarnobylu – prorokują eksperci. jądrowej w Czarnobylu – prorokują eksperci. Nie wiedzą jednak, jak rozbroić tykającą Nie wiedzą jednak, jak rozbroić tykającą bombę i na wszelki wypadek wolą jej nie bombę i na wszelki wypadek wolą jej nie ruszać z morskich głębin.ruszać z morskich głębin.

• Być może ta niewiedza powoduje, że część Być może ta niewiedza powoduje, że część ekspertów optuje za tym, by kontenery i ekspertów optuje za tym, by kontenery i pociski z bronią chemiczną pozostawić w pociski z bronią chemiczną pozostawić w morskich głębinach. Tego samego zdania morskich głębinach. Tego samego zdania jest Komisja Helsińska, która wręcz zakazała jest Komisja Helsińska, która wręcz zakazała ruszania beczek i pocisków z iperytem. Z ruszania beczek i pocisków z iperytem. Z niezliczonych raportów, które powstały na niezliczonych raportów, które powstały na temat zagrożenia płynącego z zatopionych temat zagrożenia płynącego z zatopionych ładunków, wynika, że nietknięty iperyt nie ładunków, wynika, że nietknięty iperyt nie jest tak niebezpieczny, a dużo groźniejsze jest tak niebezpieczny, a dużo groźniejsze jest jego wydobycie na powierzchnię. Jest jest jego wydobycie na powierzchnię. Jest jednak małe „ale”.jednak małe „ale”.

• Trucizny na dnie morza nie Trucizny na dnie morza nie straciły swoich właściwości straciły swoich właściwości toksycznych, za to kontenery, toksycznych, za to kontenery, beczki i stalowe obudowy beczki i stalowe obudowy pocisków, w których chemikalia pocisków, w których chemikalia zostały zatopione, coraz bardziej zostały zatopione, coraz bardziej przeżarte są przez rdzę.przeżarte są przez rdzę.

• Jeśli bezpośrednio nie zarazimy Jeśli bezpośrednio nie zarazimy się substancjami, w sposób się substancjami, w sposób pośredni jedząc ryby narazimy pośredni jedząc ryby narazimy się na niebezpieczeństwo.się na niebezpieczeństwo.

JAK OGRANICZYĆ ZAGROŻENIE AMUNICJĄ CHEMICZNĄ

Wyławianie i niszczenie broni chemicznej zatopionej w Morzu Bałtyckim jest zbyt kosztowne i niebezpieczne. Proponowane są różne warianty neutralizacji broni chemicznej: 1) fizyczne - poprzez pokrycie miejsc z amunicja warstwą betonu lub tworzywa sztucznego, (sarkofagi, podobnie jak w Czarnobylu)2) fizykochemiczne – poprzez spalanie w łuku plazmowym, 3) chemiczne – poprzez reakcje rozkładu z odkażalnikami. Propozycja angielskiej firmy Atomic Energy Authority (AEA Technology) i szkockiej SubSea Offshore Ltd. zakłada neutralizację wspomnianej broni, prace miałyby zostać oparte o dwa warianty neutralizacji:• użycie srebra jako katalizatora do rozkładu fosforoorganicznych środków trujących (sarinu, tabunu, V-gazów, samanu);• użycie rutenu jako katalizatora do rozkładu chlorowcopochodnych środków trujących (luizyt, iperyt siarkowy, iperyt azotowy, fosgen, dofisgen itd.).Koszt takich operacji wyniósłby od 8 do 30 i więcej miliardów ECU.

CO NALEŻY ZROBIĆ !!!

1. Kontynuować poszukiwania w celu odnalezienia niezidentyfikowanych do tej pory rejonów zatopienia. Powinno to być realizowane z bardzo dużą dokładnością, krok po kroku. ( analiza dna morza o wymiarach 300 m x 300 m zajmuje 1-2 dni i kosztuje ok. 10 000 ECU). 2. Powinny zostać opracowane zwięzłe, czytelne instrukcje dla rybaków określające zasady postępowania w przypadku wydobycia z morza amunicji chemicznej.3. Problem ten wymaga odpowiednich badań z zastosowaniem nowoczesnej aparatury. Według niektórych ekspertów nastąpi masowe wydostanie się trujących substancji chemicznych do wody, powodującej jej skażenie i niekorzystne oddziaływanie na florę i faunę Bałtyku. Formułuje się przy tym tezę, że możliwa jest katastrofa ekologiczna.

4. Należy opracować znormalizowane dokumenty i instrukcje postępowania w portach przy odbiorze wyłowionych przez rybaków BST, metody ich dekontaminacji przez wyspecjalizowane jednostki (wojskowe) oraz określić zasady refundacji kosztów takich operacji, a także odszkodowania dla właścicieli kutrów. Dodatkowo należy opracować zasady udzielania pomocy poszkodowanym w wyniku skażenia BST, które szpitale mają podjąć się leczenia i kto ponosi za to koszty.5. Powinny być prowadzone podstawowe szkolenia dla ludzi związanych z rybołówstwem oraz innych użytkowników morza narażonych na skażenie. Wyposażanie kutrów rybackich w odpowiednie instrukcje, środki ochrony indywidualnej, prosty indykator skażeń czy indywidualne pakiety przeciwchemiczne mogą być bezcelowe i mało skuteczne przy braku odpowiedniego przygotowania praktycznego i wiedzy na ten temat.

6. Należy umiejętne przeprowadzić edukację informacyjną, bez wzbudzania psychozy strachu, dla pozostałych osób, głównie mieszkańców miast nadmorskich i portów, wczasowiczów oraz turystów. Edukacja ta powinna zawierać niezbędne informacje odnośnie występowania broni chemicznej w morzu, jej właściwości fizycznych i toksycznych oraz sposobów postępowanie w przypadku kontaktów z nią.7. Konieczne wydaje się prowadzenie szczegółowej analizy epidemiologicznej, gdyż od pewnego czasu obserwuje się wzrost zachorowań na nowotwory wśród ludności zamieszkujących obszary nadbałtyckie. Podobnie, należy prowadzić analizę licznych padnięć występujących wśród ptaków morskich.

Co możemy i powinniśmy robić?Co możemy i powinniśmy robić?

• Monitorować przypadki kontaktu z Monitorować przypadki kontaktu z bśt.bśt.

• Zwrócić się do właściwych Zwrócić się do właściwych organizacji o określenie stopnia organizacji o określenie stopnia zagrożenia.zagrożenia.

• Podnieść świadomość osób Podnieść świadomość osób bezpośrednio narażonych na bezpośrednio narażonych na kontakt z niebezpiecznymi kontakt z niebezpiecznymi substancjami (rybacy, wędkarze, substancjami (rybacy, wędkarze, kierownicy jednostek kierownicy jednostek pływających), pływających), wczasowiczów i wczasowiczów i kuracjuszykuracjuszy

Morze Bałtyckie jest dobrem wszystkich Morze Bałtyckie jest dobrem wszystkich krajów leżących nad jego brzegami. krajów leżących nad jego brzegami. Dbajmy o jego czystość nie tylko dla Dbajmy o jego czystość nie tylko dla siebie, ale dla naszych następców.siebie, ale dla naszych następców.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘDZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ