DİN DEMOKRASİ VE MİLLİYET

7/28/2019 DN DEMOKRAS VE MLLYET

1/12

DIN VE DEMOKRASI

"Demokrasi eitler rejimidir. Kltrde, adalkta, sosyal kimlikte aa-yukar eitinsanlarn rejimidir demokrasi. ounluu cahil-bilinsiz-eitimsiz toplumlarda demokrasi

byle -Trkiye'deki gibi- iler, iktidar cehaletindir." (Bekir Cokun)

Islamiyet ile demokrasi birbirleriyle badar m? Islamiyet'te demokrasiye ne kadar yer var?

Dini siyasete alet eden baz politikaclar, "din"de demokrasiye yer olduunu ifade ederek, diniesaslara dayal bir ynetim biimi oluturabilmek iin kendilerine maske yaratmaya alrlar.

Halbuki, "din"de demokrasiye yer yoktur, ama "demokrasi"de dine yer vardr.

Nitekim, Dnya'da islam eriat ile ynetilen lkelere baklacak olduunda durum apakgrlyor: Islam lkeleri demokrasi fakiridir.

Laik Devlet - slami Devlet

Bilindii gibi eriat olarak bilinen slami kesim, laik devlet hukuk kurallarn kendi slamiretileri ile badatramayarak kabul etmez..

Kuran'da aklanan slam anlayna gre bireyler, kendi yaamlarn ve bal bulunduklardevlet dzenini tayin edici hukuk kurallarn kendi istedii ve akllarnn kabul ettii ekilde

belirleyemez.. eriat anlayna gre, ortada insan ve toplum iin Allah'n tayin edipbelirledii kurallar vardr ve bunlar Allah'n kitab Kuran'da ak bir ekilde belirtilmitir.Uyulmas gereken hkmler bunlardr, insanlarn koyduu hukuk dzeni deildir. Bu nedenle,hernekadar baz tefsirciler, Kuran'daki anlamlar farkl bir anlay iinde alglamaktaysalarda,eriat kesim, insann uymas gereken hukuk kurallarn Kuran hkmlerini baz alarak

belirlemektedir..

Aadaki ayetleri dikkatli bir ekilde incelediimiz zaman, eer Kuran' Allah kelam olarakkabul edip esas alyorsak, bu erevede eriat anlayn deerlendirmesinin gerekte hi deyanl olmadn aka grrz..

slami Devlet anlay, Nisa / 59. da ak bir ekilde belirtilmitir.. Ey iman edenler! Allah'aitaat edin. Peygamber'e ve sizden olan llemre (idarecilere) de itaat edin. Eer bir hususta

anlamazla derseniz Allah'a ve ahirete gerekten inanyorsanz onu Allah'a ve Resl'egtrn (onlarn talimatna gre halledin); bu hem hayrl, hem de netice bakmndan dahagzeldir.

Ayet ak bir ekilde Allah'a itaat edin demektedir. Allah, yani O'nun szlerinin bulunduuiddia edilen Kuran.. Daha sonra, Peygamber'e ve sizden olan idarecilere itaat edin ifadeleriyer alyor.. Ayetteki, bir hususta anlamazla derseniz onu Allah'a gtrn ifadesini okdikkatli alglamak gerekir.. Buradaki anlam, hukuk kurallar iin aka Kuran'daki ayetlerinesas alnmasn ngrmektedir..

Maide / 47. Ayet, Allah'n hkmleri ile hkmetmeyenleri aka fask olarak niteler..


2/12

Maide / 47. ncil'e inananlar, Allah'n onda indirdii (hkmler) ile hkmetsinler. KimAllah'n indirdii ile hkmetmezse ite onlar fsklardr.

Maide / 44 hkm konusunda ayetleri esas almayanlar kafir olarak deerlendirir..

Maide / 44. Biz, iinde doruya rehberlik ve nur olduu halde Tevrat' indirdik. Kendilerini(Allah'a) vermi peygamberler onunla yahudilere hkmederlerdi. Allah'n Kitab'n korumalarkendilerinden istendii iin Rablerine teslim olmu zhidler ve bilginler de (onunlahkmederlerdi). Hepsi ona (hak olduuna) ahitlerdi. u halde (Ey yahudiler ve hakimler!)insanlardan korkmayn, benden korkun. Ayetlerimi az bir bedel karlnda satmayn. KimAllah'n indirdii (hkmler) ile hkmetmezse ite onlar kfirlerin ta kendileridir.

Bir sonraki ayette de benzer ifadeler vardr..

Maide / 45. Tevrat'ta onlara yle yazdk: Cana can, gze gz, buruna burun, kulaa kulak,die di (karlk ve cezadr). Yaralar da ksastr (Her yaralama misli ile cezalandrlr). Kim

bunu (ksas) balarsa kendisi iin o keffret olur. Kim Allah'n indirdii ile hkmetmezseite onlar zalimlerdir.

Grld gibi ayetler aka Kuran hkmlerinin geerli olmas gerektiini ve bunauymayanlarn da Allah katnda fask ve kafir olarak nitelendiini bildirmektedir.. Bu durumdalaik devletin insanlar tarafndan tespit edilmi hukuk kurallar m, yoksa Allah'a ait olduuiddia edilen hkmler mi geerli olacaktr..?

Burada herhalde, bir yandan Kuran' Allah'n kitab olarak kabul edip, onun evrenselliindenszederken dier taraftan Kuran hkmlerini deilde, insanlar tarafndan belirlenen kanunlartercih eden, veya laik dzeni savunarak bu dzenden yana tercihlerini kullananMslmanlarn, slam nndeki konumlarn tekrar gzden geirmeleri gerekecektir..

Maide 48' de ise dorudan peygambere hitaben, Allah'n ayetleri ile hkmedilmesi konusundadaha belirleyici ekilde benzer bir hkm yer alr..

Maide / 48. Sana da, daha nceki kitab dorulamak ve onu korumak zere hak olarak Kitab'(Kur'an') gnderdik. Artk aralarnda Allah'n indirdii ile hkmet; sana gelen gerei brakpda onlarn arzularna uyma. (Ey mmetler!) Her birinize bir erat ve bir yol verdik. Allahdileseydi sizleri bir tek mmet yapard; fakat size verdiinde (yol ve eratlerde) sizi denemekiin (byle yapt). yleyse iyi ilerde birbirinizle yarn. Hepinizin dn Allah'adr. Artk

size, zerinde ayrla dtnzeyleri(n gerek tarafn) O haber verecektir.

Bir sonraki ayet de ayn hkmleri ierir..

Maide / 49. (Sana u talmat verdik): Aralarnda Allah'n indirdii ile hkmet ve onlarnarzularna uyma. Allah'n sana indirdii hkmlerin bir ksmndan seni saptrmamalarnadikkat et. Eer (hkmden) yz evirirlerse bil ki (bununla) Allah ancak, gnahlarnn birksmn onlarn bana bel etmek ister. nsanlarn birou da zaten yoldan kmlardr.

Bugn, kendilerini modern slami gr olarak tanmlayan baz evreler ve ilahiyatlar,

Kuran'daki bu ak yasalar grmezlie gelerek, bunlara kendi saptrlm anlaylarndaeitli klflar bulmaya almaktalar. Onlar da ok iyi bilmektedirler ki, bugnn artlarnda,


3/12

evrensel olduu iddia edilen Kuran yasalarn uygulmak imkanszdr. zm olarak geriyekalan, Kuran'dakianlam ak olan ayetleri saptrarak, buradan farkl bir gr ortaya karmaktr. Genelde, bu tryaklamlar da, birekilde Prof. Dr. payesi alm kiilerden gelmekte olduu iin, toplumda buanlay kolayca kabul grmektedir.

Bu tr yaklamlarn altndaki bir dier nemli nokta da, sayn ilahiyat Prof.'lerin, toplumdavar olan slam inancnn zedelenmesi durumunda, ncelikle kendi konumlarnnzedeleneceidir.

Ahzab / 36 ayet, daha nce yukarda rnekleri verilmi ayetlerin paralelindedir.

Allah ve Resl bir ie hkm verdii zaman, inanm bir erkek ve kadna o ii kendiisteklerine gre seme hakk yoktur. Her kim Allah ve Reslne kar gelirse, apak birsapkla dm olur.

Ve gene, Araf / 3 de, Kuran'a uyulmas, aka ifade edilmitir.

Rabbinizden size indirilene (Kur'an'a) uyun. O'nu brakp da baka dostlarn pelerindengitmeyin. Ne kadar da az t alyorsunuz!

Maide / 5 de de benzer ifadeler vardr.. Ayetler aka bireylerin Kuran'daki hkmlere greynetilmesini belirtmektedirler.

Btn bu ayetleri bir araya getirdiimizde, Kuran' Allah kelam olarak kabul edip onainananlarn, laik dzeni tercih etmek gibi bir seimleri olamyaca aka grlr..

Ynetim konusunda ncil'in yaklam ise, Pavlos'un Romallara Mektubu Bab 13'de uekilde belirtilir ;

1. Herkes, altnda bulunduu ynetime bal olsun. nk Tanr'dan olmayan ynetim yoktur.Var olanlar Tanr tarafndan kurulmutur.

2. Bu nedenle, ynetime kar direnen, Tanr'nn dzenlediine kar gelmi olur. Kargelenler yarglanr.

3. yilik yapanlar deil, ktlk yapanlar yneticilerden korkmaldr. Ynetimden korkmamak

ister misin? yi olan yap, ynetimin vgsn kazanrsn.

4. nk ynetim, senin iyiliin iin Tanr'nn hizmetindedir. Ama kt olan yaparsan, kork!Ynetim, klc bo yere tamyor; ktlk yapann zerine Tanr'nn gazabn salan alcolarak Tanr'nn hizmetindedir.

5. Bunun iin, yalnz Tanr'nn gazab nedeniyle deil, vicdan nedeniyle de ynetime balolmak gerekir. 6. Vergi demenizin nedeni de budur. te yneticiler, Tanr'nn bu ama iingayretle alan hizmetkrlardr.

7. Vergi hakk olana vergiyi, gmrk hakk olana gmr, korku hakk olana korkuyu, sayg

hakk olana saygy, herkese hakkn verin.


4/12

Sonu olarak akl, inan duvar ile mantk arasnda bir yol semek durumundadr. Bir yanda,Allah'dan geldii varsaylan yasalar, bir yanda insan aklnn bu gnn artlarna greuyarlad yasalar.

DN VE DEMOKRAS

(Turan Dursun, Din Bu, cilt 4, kitabndan) .. ..

Gerekte "din"le "demokrasi" badaabilir mi?

Bilindii gibi, "demokrasi"nin bir szlk anlam vardr: "halk egemenlii", "halkn kendikendini ynetmesi".

Ama nasl bir halk egemenlii? ada dnyada yklendii zel bir anlam da vardr. Buanlam iinde de, "insan", "insann akl ile, inanc ile tam zgr olmas", insan olmasndandoan her trl hakka sahip bulunmas temeldir. Bugn, insanln vard bir aama vardr.

Bu aama ile badamayan eyler, demokrasi ile badaamaz. nsanln ilerleyip biraamaya gelmesine karlk, "din" iin ne sylenebilir? En azndan ayn aamaya ulamtrdenemez. Ayn aamaya ulamas iin dinin dogmalar izin vermez. Kalplar vardr, kurallarvardr. Bunlar, kat bir "deimezlik" ve "kesinlik" biimiyle iine alan Kitab", "snnet"i(hadisler) vardr. "Akl yrtmeler"le "yorum" katma abalar olmuyor deil. Ama bunlar,"iman"yla prangaldr ve dogmalarnn snrn aamaz. Aamaynca da insanln

gelimesinin gerisinde kalr her zaman. yle olunca da demokrasi ile badamasbeklenemez.

"Din", kk daha ok binlerce yllk Yahudilik eriatna dayal olan islam eriat elealndnda, yaamn her kesimine el att grlr. Bir "miras hukuku" ile, bir "ceza hukuku",ile..bir "ahlak sistemi" ile, bir "iman esaslar" ile, ve "ibadet" kurumlar ile karlalr.Hukuku ilkel, anlay ilkel..

Tevrattan ok nceki yzyllarn rn.."Hammurabi Yasalar"n alp bakyoruz, birokhkmlerini Tevrat'n eitli blmlerinde yer alm buluyoruz. Oradan da Kur'an'da.rnein bu yasalarn, "ksas"la (gze gz, die di..) ilgili 196., 197. Maddeleri, Tevrat'neitli blmlerinde yer alyor. (Bkz.Tevrat, k, 21:23; Levililer, 24:20; Tesniye, 19:21.)Tevrat'taki biimi de hemen hemen aynen Kur'an'da var. (Bkz. Kur'an, Maide, ayet :45) Dahabaka rnekler de verilebilir. (Karlatrmak iin, bkz. Hayrullah rs, "Musa ve Yahudilik",

st.1966, s.161-180.)

eriat'n "demokrasi" ile neden badamadn ve hibir zaman da badamayacan geniboyutlar ile grebilmek iin, deerli ve gerek anlamda aydn bir bilim adam Prof. Dr.lhan

Arsel'in incelemelerine bavurulabilir. Arsel'in "Teokratik Devlet Anlay'ndan DemokratikDevlet Anlay'na" adl 800 sayfay akn kitab, bu alanda benzeri olmayan bir klavuzdeerindedir.

Ksacas: "Din"in "demokrasi"yle badamayaca bir gerek. Bu gerei grmek iin,"din"in, zellikle "islam" gibi, "dnya hkmlerini" de kapsam iine alm olanlarn neolduunu ve ne olamayacan bilmek yeterli. "Din", hele Islam eriat, "demokrasi"yle

badamayaca gibi, savunanlar ne derse desinler, "demokrasi"nin tam bir kartdr da.Yani, Islam eriat'nn olduu, hele egemen olduu bir yerde, "demokrasi" yaayamaz.


5/12

Yaamamas iin, "cihad" bile yeterli. "Cihad"sz islam ve "cihad"la birlikte "demokrasi"dnlebilir mi? "Vurun, ldrn!!" buyruklaryla..?

Gnmzde de medya sayesinde, hatta odamzn iinde TV ekranlarndan izliyoruz:Afganistan'da krbalanan insanlar, Iran'da toplu aslan insanlar, Cezayirde boazlanan kadn

ve ocuklar, Suudi Arabistan'da kafalar kesilenler, Trkiye'de ldrlen Kubilay'lar, Sivas'tayaklan insanlar, "cihad" edebiyat yapan islamc siyasetiler..Dnya haritasna bakldnda,demokrasi fakiri olan lkelerin banda islam lkelerinin gelmesi..

Riddet, rtidat ve Mrted

Riddet ve irtidad kelimelerinin anlam slam dinini terk etmektir. Mrted'in kelime anlam iseslam' terk eden manasnadr. Kuran'a gre, slam' terk eden cehenneme gidecek ve oradaebedi olarak kalacaktr. Bakara 217 ayetin son satrlarnda bu aka ifade edilmitir.

Bakara / 217. Sana haram ay, yani onda savamay soruyorlar. De ki: O ayda savamakbyk bir gnahtr. (nsanlar) Allah yolundan evirmek, Allah' inkr etmek, Mes-cid-iHaram'n ziyaretine mni olmak ve halkn oradan karmak ise Allah katnda daha bykgnahtr. Fitne de adam ldrmekten daha byk bir gnahtr. Onlar eer gleri yeterse, sizidininizden dndrnceye kadar size kar savaa devam ederler. Sizden kim, dininden dnerve kfir olarak lrse, onlarn yaptklar iler dnyada da ahirette de boa gider. Onlarcehennemliktirler ve orada devaml kalrlar.

Nahl / 106. Kim iman ettikten sonra Allah' inkr ederse -kalbi iman ile dolu olduu halde(inkra) zorlanan baka- fakat kim kalbini kfirlie aarsa, ite Allah'n gazab bunlaradr;onlar iin byk bir azap vardr.

Her frsatta slam dininin hogr dini olduunu vurgulamay kendine vazife edinen dinulemalarmz, hernedense bu ayetleri grmezden gelirler.

Ali mran / 90. nandktan sonra kfirlie sapp sonra inkrclkta daha da ileri gidenlerintevbeleri asla kabul edilmeyecektir. Ve ite onlar, sapklarn ta kendisidirler.

Nisa / 137. man edip sonra inkr edenleri, sonra yine iman edip tekrar inkr edenleri, sonrada inkrlarn arttranlar Allah ne balayacak, ne de onlar doru yola iletecektir.

Dinden dnenler biraz da, eytann suu gibidir ve Allah onlar eytanla ba baa brakmtr.

Muhammed / 25. phesiz ki, kendilerine doru yol belli olduktan sonra, arkalarnadnenleri, eytan srklemi ve kendilerine mit vermitir.

slam'n genel anlaynda ise, dinini deitirmenin cezas lmdr. Bu hadislerde ak ekildebelirtilen konulardan biridir.

Resulullah (SAV) yle buyurdu: Kim dinini deitirirse onu ldrn. Buhari, Cihad ve's-Seyr, 2794 1585 Zeyd Ibni Eslem ( radyallahu anh ) anlatyor : Resulullah ( SAV) buyurdularki, Dinini deitirenin boynunu vurun.


6/12

mam Malik, bu hadisi Muvatta'da ( Akdiye 15- 2736) kaydeder ve hadis hakknda uaklamay sunar : Bu hadisin manas udur, herkim slam'dan karak zndklk ve benzeri birdine girecek olursa kendisine galebe alnd taktirde ldrlr. yle birine tevbe teklifedilmez. Zira gerekten tevb edip etmedii bilinemez. nk bunlar ( galebeden nce )kfrlerini gizleyip, mslman olduklarn iddia ediyorlard. Ben bylelerinin kfr, delille

sbut bulduu taktirde, tevbe etmeye arlmalarn uygun bulmam, ( tevbe etse de kabuledilmemeli ) Devamla der ki, '' Bizim nezdimizde esas olan udur : Bir kimse irtidat edersetevbeye arlr, ( kendisine galebe alnmazdan nce ) tevbe ederse hayat balanr, aksitaktirde ldrlr.

mam Malik devamla der ki, Resulullah, Dinini terkedeni ldrn hadisinin manas : Kimslam'dan kp baka dine geerse demektir. slam'dan baka bir dinden karak bir dier dinegeerse demek deildir. Szgelimi, Yahudilii terkederek Hristiyanla veya mecusiliegeen kastedilmemitir. Bundan dolay, ehl-i zimme'den herhangi biri byle bir dindeitirmesiyapacak olsa ne tevbeye arlr, ne de ldrlr.

rtidad, byk gnahlardandr. Kiinin btn hayr amellerini sevabn yok eder. Hadisiaklayan mam Malik, esas itibariyle zndk olduklar halde mslman grnen kimselerinirtidad etmeleri halinde, yakalannca tevbesine gvenilmeyecei kanaatindedir. Bu sebepleMalik'e gre onlara tevbe teklif edilmez, tevbekar olup, slam'a geldiklerini beyan etseler bile

bu tevbe onlardan kabul edilmez. mam afi tevbelerinin makbul olduuna hkmeder. EbuHanife'nin onlar hakknda iki ayr gr olmutur.

Zndk, Kamus'da, Ahiret'e veya Rububiyet'e inanmayan veya kfrn gizleyerek iman izhareden kimse diye aklanr. (Ktb-i Sitte Cilt/6 Sayfa 189)

bni Abbas'n, kadn mrted de ldrlr sz delil getirilerek Hanefilerin hkmne itirazedilmi ve ilaveten Ebu Bekir'in hilafeti srasnda irtidad etmi olan bir kadn, henz pek oksahabe hayatta iken ldrtt, kimsenin buna itiraz etmedii gsterilmitir.

Hz. Muaz Yemen'e giderken Resulullah kendisine bu mevzu ile alakal olarak unusylemitir : slam'dan herhangi biri vazgeecek olursa, onu tekrar davet et, dnerse ne ala,dnmezse boynunu vur. Herhangi bir kadn slam'dan irtidad edecek olursa, onu da geri ar,dnerse ne ala, dnmezse boynunu vur.

Zrkani," Kaydedilen bu muaz hadisi, sadedinde olduumuz ihtilafta nasdr, hkmne

uyulmas gerekir" der.

Buhari ve baka bir ksm kaynaklarda rivayet edilen bir kssa da konumuza k tutar.krime'nin rivayetine gre, Hz. Ali'ye bir ksm Zndk getirilmiti. O bunlar yaktrd. Haberibni Abbas'a ulanca, Onun yerinde ben olsaydm yaktrmazdm. nk Hz. Peygamber'inyasa var, Allah'n azab ile azab vermeyin. Fakat ldrtrdm zira efendimiz, kim dininideitirirse ldrn, diye emrediyor. (Ktb-i Sitte Cilt/6 Sayfa 190)

Muhammed'in rtidad zerine ldr Emirleri

bni Abbas ( ra ) anlatyor, Abdullah ibni Sad ibni Ebi's Sarh, Hz. Peygamber'e katiplik

yapyordu. eytan ayan kaydrd, adam irtidad ederek kafirlere snd. Resulullah, Fetih


7/12

gn onun ldrlmesini emretti, ancak Hz. Osman onu himayesi altna ald. Resulullah da buhimayeyi tand. (Ebu Davud, Hudud 1-4358, Nesai, Tahrimu'd-Dem 15, ( 7-107 )

Hernekadar Bakara 256'da dinde zorlama yoktur ifadesi varsa da bu ifade, slam'n artlarnyerine getirmede zorlama yoktur manasnadr. Bakara 217 'nin son satrndaki ifadeler bu

dnceyi kantlar.

Islam eriatlarnn demokrasi hakkndaki grleri

Muhammed'in Allah'n-varsa eer- olduuna ve Kur'an'n da Allah'n z olduuna inananeriatlarn demokrasi hakkndaki grleri u ekilde zetlenebilir:


8/12

Vesile ve gaye: Kinat, btn nimetleriyle vesiledir; gaye degildir. Insanin btn ihtiyalarinigideren bir vesiledir. Kainatin yaratilisinda, sayisiz nimetlere sahip olusunda gaye, insaninyaratanina kul olmasi ve O'na ibadet ve ubudiyyette bulunmasidir; O'nun emir ve talimatiniyerine getirmesidir. Ve neticede O'nun rizasini kazanmak ve O'nun cennetine girip ebediyyenmutlu olmaktir. Allah'in mutlak hakimiyyetini ifade eden ayetlerden birkai:

"Sonra (Ya Muhammed!) seni de bir din emrinden seriat'in zerine memur kildik. O halde seno seriat'a tabi ol! Bilmezlerin heva ve hevesine uyma!" (Casiye, 18)

"Rabb'inizden size indirilen Kur'an'a uyun! Ondan baskasini dost edinip de kendisineuymayin! Ne kadar da az gt tutuyorsunuz!" (Araf, 3). >>

Muslumanlar, Kuran'in Allah'tan-varsa eger- geldigine inanir. Kuran ayetlerinde ceza kanunu,miras kanunu gibiayetler vardir.

Bu ayetlerin degistirilmesi, demokrasi tarafindan mumkun degildir. Madem ki Kuran,

Allah'tan-varsa eger- gelmistir, o halde bu ayetleri de ancak Allah-varsa eger- degistirebilir.Ornegin, "Hirsizlarin elinin kesilmesi"ni buyuran ayeti, kim degistirebilir? Insanlarinolusturdugu demokrasilerdeki kanun yapicilar mi? Yoksa Allah-varsa eger- mi? Ornegin,"Kadinlarin miras paylasiminde erkege gore yari pay almasini hukmeden" ayeti hangidemokrasinin hangi kanun yapicisi degistirebilir? Ornegin, "Erkeklerin bir, iki uci dortkadinla evlenebilecegini soyleyen" ayeti hangi demokrasinin hangi kanun yapicisidegistirebilir?

Ornegin, "Erkeklerin kadinlardan bir gomlek ustun oldugu"nu soyleyen ayeti hangidemokrasinin hangi kanun yapicisi degistirebilir? Kuran ayetini, sadece Allah-varsa eger-degistirebilecegine gore, demokrasilerin kanun yapicilari Allah-varsa eger- ile celiskiicindedir. Ve, demokrasi, islamiyete gore degildir.

Kuran Ayetleri'nden|Islamiyet ve iddet| slamiyet Gerekleri

Din ve deoloji ya da Gerek Cennet ve Sahte Yeryz Cennetleri

Avrupa toplumlar Aydnlanma felsefesiyle tanana kadar, bu toplumlarn aklnda pek fazla

zlmemi sorular yoktu. nsann ne olduu, hayatn ne anlam tad, insann nasl doruyubulabilecei ve neyin doru, neyin yanl olduu konusunda farkl dnceler tamyorlard. Busorularn cevaplar din tarafndan verilir; yetkisini yine dini kstaslardan alan yneticiler, insanlarynetirdi. Din ahlaknn insana rettii temel deerlerin banda da, az nce vurguladmz gibi,yeryznn insan iin geici bir yurt olduu ve lmden sonra sonsuz bir hayatn varl, insann buasl yurt iin almas gerektii, ksaca ahiret inanc geliyordu.

Aydnlanma ise din ahlakn ortadan kaldrd. Bu durumda yukarda szn ettiimiz sorulara yenicevaplar aranmaya ve verilmeye baland. deolojiler byle dodu. Burada ilgin olan, Aydnlanmasonucu doan btn ideolojilerin de liberalizm, sosyalizm, ulusuluk, faizm gibi hayatn, insann vednyann ne olduu konusunda ortak bir "dind"lkta (seklerizm) bulumas. Dier bir deyile,

hepsinin, dinin insana gsterdii temel hedef olan Cennet'ten yz evirip, insanlara "yeryz
http://www.islamiyetgercekleri.org/islkuranayetler.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/islkuranayetler.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/islkuranayetler.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/islkuranayetler.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/siddet.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/siddet.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/siddet.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/index.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/islkuranayetler.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/islkuranayetler.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/siddet.htmlhttp://www.islamiyetgercekleri.org/index.html


9/12

cennetleri" vaad etmesi, insann lmden sonra neleri yaayacan gz ard edip, yalnzca dnyadaneler yaayaca ile ilgilenmesi.

Evet, Aydnlanma akmnn getirdii en nemli kavram, gerekte bu "yeryz cenneti" kavramyd.Aydnlanmaclar, lmden sonra bir mkemmel hayat beklemenin yanl olduunu ve "Cennet"in,insan abas ile yeryznde de oluturabileceini ne srdler. (slam'a gre de yeryznde adil vemutlu bir yaam kurulabilir, ancak bu asla Cennet'in kendisi olamaz, onun bir rnei olabilir.)

Bizim iin burada nemli olan, Avrupa toplumlarn Teslis gibi sapkn inanlar da iermesine ramenlmden sonrasn ngren bir dini brakp, yeryz cennetlerine kimin, daha dorusu hangi anlay

biiminin ynelttii.

Aydnlanma felsefesinin mimarlar aslnda Katolik dncesini reddederken "dinsiz"lemiyor, tamtersine yeni ve daha farkl bir "din"i kabul ediyorlard. Bu yeni din de ilahlar ve putlar vard.Aydnlanmaclar'n ou bir yaratcnn varln kabul eden "deist"lerdi. Hristiyanlkla bu yeni dininarasndaki asl nemli fark, lmden sonra yaam (ahiret) dncesinin reddedilmesiydi. Ksaca,ideolojilerle birlikte, "yeryz cennetleri"ni hedef seen "ahiretsiz din"ler ortaya kt.

Peki acaba Aydnlanmaclar'n bu "ahiretsiz din" dncesine kaplmalarna sebep olan dnce nedir?Acaba Aydnlanmaclar' etkileyen bir medeniyet ve dnce biimi, "yeryz cennetleri"ni oktandrarayan bir "din" var myd acaba? Bu soruya k tutabilecek bir yorumu, Bosnal Mslmanlarn liderive nemli bir slam dnr olan Aliya zzetbegovi yapyor:

Dinler arasnda Yahudilik dnyevi,'soleilim'i oluturuyor.Dnyevi cennet perspektifini vaad eden vesonradan ortaya atlan btnYahudi teorileri bu eiimden ileri gelmitir. 'Eyp Kitab' daha budnyada gereklemesi gereken adaletin ryasdr. Yani br dnyada deil, bu dnyada ve hemenimdi!... Hz. sa'nn gelmesinden nce Yahudiler, geleceini haber verdikleri Tanr Melekutunuhristiyanlar gibi ahirette deil, bu dnyada bekliyorlard. Yahudi dini (apocalyptic) edebiyatndaMesih alan ve adaleti uygulayan kii olarak vlmektedir... Doru drst olanlarn mutsuz

olduklar bir dnya anlamszdr. Yahudi adaletinin ve her 'sosyal' adaletin esas tutumu ite budur.Burada, yani bu dnyadaki cennet fikri znde Yahudidir ve sadece ierii bakmndan deil, kayna

bakmndan da yledir. 'Gemi ve gelecek tarih iin Yahudi kalb, btn devirlerde ezilenlere vemutsuzlara kuvvetli bir ardan ibarettir. Bu kalb Aziz Augustin Hristiyanla, Marks isesosyalizme aktarmtr. (B. Russell, The History of Western Philosophy) 'Yeryznde cennet' isteyen

btn ihtilaller, topyalar, sosyalizmler ve dier akmlar znde Eski Ahit (Tevrat) kaynakldr,Yahudi kkenlidir.2

Gerekten de Yahudilik'te, Hristiyanlk ve slam'n aksine ahiret inanc yoktur, tam tersine gl bir"yeryz cenneti" zlemi, baka bir deyile "dnyaya ballk" vardr. Bu balln iddetini AllahKuran'da yle bildirmektedir: "Andolsun, Yahudileri hayata kar dier insanlardan ve ortak

koanlardan bile daha ihtirasl bulursun. (Onlardan) her biri, bin yl yaatlsn ister; oysa buncayaamas onu azaptan kurtarmaz. Allah, onlarn yapmakta olduklarn grendir." (Bakara Suresi, 96)

Bu nedenle, Aydnlanma hareketinin gerek Cenn et'ten "yeryz cennetleri"ne yapt dn, biranlamda, Protestanlk'tan sonra Hristiyanlktan Yahudilie olan ikinci bir dn olarak karmzakyor. Hele, Aydnlanma akmnn doruuna ulat, "hedonizm"in (zevkilik, hayat yalnzca dahaok zevk alma arac olarak grme), dnyaya balln en st derecede yaand u dnemde,insanlarn ounun, dnyadan "elini eteini" ekmeyi emreden Katolik anlayndan ok uzak vestteki ayette nemli zellii belirtilen Yahudilie ok yakn olduu kukusuzdur.

"Yeryz cenneti" dncesinin brani retisinden kaynaklandnn bir baka ilgin gstergesi de,bu dncenin Aydnlanma ann az ncesinde ortaya kan balca savunucularnn hep brani

retisiyle ili-dl rgtlere ye olulardr. Yazdklar topya, Gne lkesi ve Yeni Atlantis gibieserlerinde hepsi de birer "yeryz cenneti" modeli gelitiren Thomas More, Tomasso Campanella ve


10/12

Francis Bacon gibi isimlerin ortak zellii, Gl-Ha ya da mason derneklerinin sekin yeleri arasndayer alyor olmalardr. More'un Kabala'ya olan ilgisi ise zaten nl bir konudur. Bu nedenle topyayazar, Hmanist akmla birlikte Avrupa'da doan "Hristiyan Kabalizmi" geleneinin bata gelentemsilcilerinden saylmaktadr.

Din ve Milliyet

On dokuzuncu yzylda, "Komnist Manifest"'nun yazarlar sze, "Avrupa'da bir hayaletdolayor: komnizm hayaleti" diye balyorlard. Yirminci Yzyln hayaleti ise milliyetilikoldu. Yirminci yzylda yer yznde, milliyetilerin anlad anlamda, her hangi bir milleteait olmayan ne bir insan ne de bir toprak paras kald. Peki nedir u milletler?

Elbette kapitalizmin ve geni yeniden retimin rndrler. Soru bu deil, milliyet nasl birtoplumsal kategoridir? Ya da daha kolay anlalmas iin soruyu yle soralm: Milletlersnflar gibi mi yoksa dinler ya da dernekler gibi mi bir toplumsal kategoridirler?

Bu fark yle aklayalm. rnein belli bir dine insanlar artk inanmaz ise (ayn durumtarikatlar, modern partiler, dernekler iin de geerlidir) o dine bal topluluk (cemaat) yokolur. Snflarn var oluu ise, tanm gerei bundan ok farkldr. Yer yzndeki btn igcn satarak yaayan insanlar, ii olmadklarna istedikleri kadar inansnlar, ii olmayadevam ederler; yer yznn btn burjuvalar, istedikleri kadar biz bu snfa ait deilizdesinler ve hatta sradan bir ii gibi yemeye ve giyinmeye balasalar da, eer bir takminsanlarn i gcn satn allnarak elde edilmi art deerden bir pay (kar, faiz, rant)alyorlarsa, burjuva olmaya devam ederler. Yani bir snfa aidiyet, insanlarn bilin vekabulnden bamsz olarak var olan bir sosyolojik kategoridir. Ama rnein bir dine aidiyet,

byle deildir. Ortada bilinli ya da bilinsiz bir kabul yoksa, o din ve topluluk da var olamaz.

Can alc soru udur: millet bunlardan hangisine benzer; hangi kategoriden bir toplumsalvarolutur? Milliyetiler, milletlerin de tpk snflar gibi, insanlarn iradesi dnda var olduunoktasndan hareket ederler. Dolaysyla milliyetiler tarihsel grevlerini, tpk sosyalistleriniilere kendi snflarnn bilincini kazandrmaya almalar gibi, unutulmu millet bilinciniyeniden ortaya karmak olarak grrler. nsanlar iradelerinden bamsz olarak bir milleteaittirler, milliyetilerin anlayna gre.

Ancak, nasl bir kii ya da bir tarihsel dnem kendi hakkndaki yarglaryla anlalamaz ise,milletin ne olduu da, milliyetilerin milletin ne olduunu ilikin anlaylarndan hareketleanlalamaz. Milliyetilerin inan ve iddialarnn aksine, millet, tpk din gibi, bir toplumsalkategoridir, bir snf gibi deil; bilinli ya da bilinsiz bir inan ya da kabul olmadan milletlervar olamazlar. Yarn sabah uyandnda, Trk veya Krt milletinden insanlar, artk milletsizveya baka milletten olduklarna inansalar, Krt ya da Trk milletleri yok olur; ama btniiler, ii olmadklarna inansalar da i glerini sattklar srece ii olmaya devam ederler.

in ilginci, birinci kuak milletlerin oluumu srasnda, Yani Amerika'daki milletlerin veFransz milletinin oluumu srasnda, milliyetilerde, bu gnk trden; unutulmu bir bilincin

ortaya karlmas tarznda bir milliyetilik anlay da yoktur. O zamann milliyetilii, dahaziyade imdinin "anayasal vatandalk" tarznda ifade edilen, hukuki olarak tanmlanm


11/12

milliyetiliine benzer. Milliyetiliin bu gn egemen ve yaylm anlay daha sonradan,zellikle Alman milliyetiliinden esinlenerek ortaya kmtr. Hatta ulusu bilincinekavuturma anlaynn sosyalist hareketten esinlenerek gelitirildii bile dnlebilir.

Bylece milliyetiler ve sosyalistler arasnda, aslnda sosyalistlerin kendi dayandklar temeli

imha eden bir al veri ortaya kar. Milliyetiler, sosyalistlerin snfla ilgili, nesnel var oluailikin bilinlenme (iilerin snf bilinci edinmesi) anlayn sosyalistlerden alp,milliyetilie adapte ederlerken; sosyalistler de milliyetilerin gelitirdikleri ulusa ilikin buanlay, milletlerin ne olduuna ilikin olarak, milliyetilerden alrlar. Yani sosyalistler de,farkna varmadan, milletlerin insanlarn iradesi, istemi veya bilinci dnda var olduuyolundaki milliyetilerin anlayn benimserler. Zaten bu nedenle "uluslarn kaderlerini tayinhakk"ilkesi de, sosyalistlerin "milli mesele"ye ilikin biricik programatik ilkesi olur.Marksistler, bylece farkna bile varmadan kendi var olu temellerini dinamitler vemilliyetiliin ve de modernlemenin basit tarihsel piyonlar haline dnrler. Bu nedenledirki, yer yzndeki btn milletlerin ounu sosyalistler kurmutur. On dokuzuncu yz yln"komnizm hayaletinin" yerini yirminci yzylda "milliyetilik hayaletinin" almasnn en

byk sulusu sosyalistlerdir. Milletin ne olduunu milliyetiler gibi anladklar iin,milletlere ve milliyetilie kar bir program gelitirememilerdir. rnein yz elli yldrsosyalistlerin, tpk dine kar mcadele ettikleri gibi, milli olan ile politik olan arasndakiilikiyi koparmaya; milletlerin tpk dinsel cemaatlar gibi var olabildii; milliyetiliin milliolanla politik olan arasnda bir akma arama bakmndan, millet dininin eriat dzeninisavunduklar tarznda ideolojik, politik ve programatik bir mcadele yrtm olduklarn varsayalm. Bu gn bambaka bir dnyada yayor olurduk, btn milletler iinde, milli olanla

politik olann akmas ilkesini ykmaya ynelik; milleti milliyetilerin anlad tarzda deilde bir din gibi kavrayan, her hangi bir ulustan olmama zgrln savunan; bu gnk ulus-eriat devletlerinin yeryz saltanatn ykmaya ynelik yer yz lsnde ve btnmilletleri diklemesine blen muazzam bir g ve gnknden bambaka bir dnya olurdu.

*

Millet ve milliyetiliin ne olduu, 1980'lerin bandan beri yaynlanan kitaplarda iyiceanlalm bulunuyor. Ama bu anlay, henz sosyalistlere ok yabanc ve hi bir ekilde

programatik ifadesini bulmu deil. Bunu Trkiye'deki Sosyalistlerin yayn ve kararlarndagrebiliriz.

zellikle Politik slam ve onun ifadesi Refah'n ykselii karsnda, sosyalist partilerinkararlarna ve dergilerde kan yazlara baknca, bunlarn birden bire, buna kar mcadeleyi

Lenin'in mehur "Militan Maddecilik" balkl makalesindeki alana, yani burjuvaaydnlanmasnn dine kar mcadelesi alanna ektikleri grlyor. Ama milletler vemilliyetilik de tpk din gibi olmasna ramen, milletlere kar benzer bir mcadelegerektiine dair hi bir ey grnmyor. nk, kendileri hala millet dininin bilinsiztaraftarlar, milliyetilerin millet anlaylarna sahip olarak.

Politik slam'a kar Aydnlanma'nn argmanlarnda bir mcadele arac bulmak; ama milletekar bir "militan maddecilik" propagandas nermemek birbirini tamamlayan yanllardr. Vesadece ideolojim ve yntemsel olarak deil, politik sonular da ok tehlikelidir.

Politik slam, sanlann aksine bir gericilik ya da feodal ideoloji deildir. Politik slam, slam

lkelerindeki burjuvazinin karlarn ifade eden bir modern ve modernist harekettir. rneinTrkiye'de Politik slam, Kemalizm'in ters yz olmu biimidir. Radyoya gavur icad, futbola


12/12

gnah diyen, klasik "gerici" slam ile, Televizyonu ve teknii en iyi biimde kullanmayhedefleyen ve kullanabilen; futbol malarnda boy gsteren modernist slam bir birindendalar kadar ayrdr. Politik slam, modern ve modernist bir partidir. Onlara kar ideolojikmcadele, Aydnlanmann argmanlaryla deil, aksine, szde kar ktklar aydnlanma vemodernizm projesini (ki buna "Hristiyanlk" ya da "Bat" diyorlar) baka bir sylemle

yeniden rettikleri asndan kar klabilir. Politik slam ile ideolojik mcadeleAydnlanmann argmanlaryla deil, aydnlanmann eletirisiyle yaplabilir. Bunu grmeyenve yapmayan sosyalistler, fiilen sorunu Kemalistler ve Genel Kurmayn gibi grm olurlar.Aydnlanmann eletirisi olmadan, modern politik slam'a kar ideolojik mcadeleyrtlemez. Aydnlanma'nn eletirisi ise, gnn moda post modernizmi noktalarndan deil,onu iinde tayp aan Marksizm asndan, zellikle "Frankfurt Okulu" ya da "EletirelTeori" olarak tanmlanan, aydnlanmann kr barsaklarndan kurtulmu Marksizm asndanyaplabilir. Politik slam'a kar aydnlanmann ufkunu aamam bir Marksizm, Kemalizm'inkuyruuna taklmaktan baka bir yere varmaz.

Bunu anlayamayan ve hala dine kar mcadeleyi sosyalistlerin, dine kar propagandann

benzerini milletler iin nermemesi, bir eliki gibi grnse de, milliyetiliin ufku iindeolularnn bir kant ve ifadesi olur ve talar yerine oturur. Millete ve milliyetilie kar"militan maddeci" bir yazn en azndan seksenlerin bandan beri var. Nasl bir zamanlar,dinin ne olduuna ilikin felsefi eserler sosyalistlerin eitiminin alfabesinin ayrlmaz bir

paras idiyse, ayn ekilde milletlerin ne olduuna, millete kar bir eitim de olmaldr. Buynde bir ideolojik mcadele de yrtlmelidir.

Ama nasl klasik dine kar mcadeleyi aydnlanmann argmanlaryla snrlamak burjuvaanlay amak anlamna gelmez ve sosyalistlerin grevi, ezilen insanlar arasnda inanlarzerine bir tartmadan ziyade, onlarn somut toplumsal durum ve karlardan hareketlergtlenmelerine yardmc olmak ve mcadelelerini gelitirmek ise, milletlere vemilliyetilie kar mcadele de benzer bir karakterde olmaldr. Nasl olur olmaz yerde Allahvar m yok mu tartmas yapmak anlamsz ise milletlerin ve milliyetiliin tabular dadorudan ideolojik mcadeleden hareketle deil de somut toplumsal kar ve konumlarailikin mcadele ve rgtlenme deneyleri iinde yklabilir, tpk dine kar mcadeledeolduu gibi. Dine ilikin btn tecrbe Millete de aktarlabilir.

Yine bu nedenle, nasl ezilen dinlerin zgrl savunuluyorsa, ayn ekilde ezilen milletlerinmcadelesi ve zgrl de savunulmaldr. Hatta ezen ulustan olanlar, aac br tarafa

bkerek, kimi milliyetilie kar olma argmanna gizlenerek ezen ve ezilen ulus karsndatarafsz dolaysyla da ezen ulustan yana olarak milliyetilik yapanlara kar da zellikle

mcadele ederek, ezilen ulusu savunmaldrlar. Ve zaten ancak byle bir mcadele iinde,ulusal olanla politik olann akmasna ilikin milliyeti ilkeye kar mcadelenin her hangibir bask ve ayrcal gizlemedii kantlanabilir.

Documents

DİN DEMOKRASİ VE MİLLİYET