Fikret Sadıq

8/7/2019 Fikret Sadq

1/5

Fikret Sadq(amah, 30 Mays 1930)

Abbas olu Fikret Sadkamah'da dodu, lkrenimini burada yapt. Sonra Bak'de sanat oku-lunu bitirdi (1946). Naftalanda petrol aramasndaii, Gence'de ve Krndemir'de k (elektrikmontajcs) olarak alt. 1956-60 arasnda Azer-

baycan Devlet niversitesinin Filoloji Fakltesinibitirdi.

lk iiri, renciyken, Hesenolu'nun nl i-irine yazd naziredir:

Geldim tnekiepxamye elm-kemal edeb garm,

Ne mektep? Mektebi-senet. Ne senet? Zehmeti-anm.

Senet mene old bahane, ctdm eq sevdasna

Ne sevda? Scvday-dilber. Ne dilber? Yar cananm.

Genellikle, sava yllarna raslayan ocuklukandan, tabiatdanve aktan sz eden iirleryazd. Ksa, konulu, arpc lirikiirler yazar. Azer-

baycan Edebiyatnda, 'Altmnclar' olarak isim-lendirilen ve milli iir konusunda unlar syler:"Dnn iiri, stne sabahn iiri, bugnniirinin iindedir.Bu bulmacay aa rnei ileaarsak; kk varsa, gvde tutacak, dal-budaksalacak. Kk dndr, gvde bugn, dal budaksabandr. Bugnn iiri aacn gvdesidir."

"Dnenin e'ri ste gel sabahn e'ri beraberdirbugnn e'rine.

Halen Yazarlar Birliinde uzman olarak a-lan airin, Rusa, Farsa ve Trkiye Trkesindenevirileri vardr.

Balca eserleri:r, Bak, 1963; mrn bir gn, Bak, 1965;

Deniz kemize gelir, Bak, 1968; Sevgi ya,Bak, 1970; n ya, Bak, 1974; Gyde ne var,Bak, 1978; A r, Bak, 1979; Yerden gye mid,Bak, 1981, Menden sorusalar, Bak, 1988; Se-ilmi eserleri, Bak, 1990.


2/5

RLER

(eitli kaynaklardan semeler)

EYR-DZ

Eyrini divara dirediler1;Gllelediler2.Glleler eyri getdi.

Dz divara dirediler;Gllelediler,Glleler dz getdi.

E'R

Bir dama enden e'r olarm?Bir gile3 gz yadrsa,Ondanece?Gnein bir telinden e'r olarm?Bir yarpa yaadrsa,onda nece?Sahildeki qumdan e'r olarm?Ovulmu qaya dadrsa,onda nece? 4e'r olarm?Be barman qardadirsa,onda nece?

GNE

Bir nal bilirdim menirin, dadl bir nal!Herenin5 bir ulduzu varDeyerdiler gyde.Deme yalanm bu,

Nalm deme.

Aslmcj hammzBir ulduzun eteyindenq saplaryla.Kesmese mid uamz,Ksmese bizden,

Ne rek eksiler, ne mehebbet,Doma Yerimizden.

Herenin bir ulduzu varDeyerdiler gyde,Deme nalm bu.

SU

Sen suya buludm gz ya de,Men su deyeceyem.Sen suya reyin qarda de,Men su deyeceyem.

Giyerim yansa...Uzadb mid ellerimiTene dodaqlarm

Mbaliesiz, tebehsizSu isteyeceyem, su!Su isteyeceyem!

DALAR

Yerin altndaqalan,Qaya olan,Dalardan derelere, dzlereYuvarlananDalarn derdiSmr yere-gye:"Niye bizi grmrler, niye?

Niye o biri dalar kimiBizi deDivara,Qalaya,KrpyeHrmrler6, niye?Razyiq, desinlerLap ayaq altna.Razyq, bnvre olaq,Dek yerin en alt qatna -Teki yaayaq".Yaayb, he bireye

Gerek olmamaq derdilmden de beterdi!

VELESMeede durmaqdan yoruldu veles,Bir ayaq stnde ox durmaq olmaz,"Oduncu, amandr, gel meni de kes!Uzanm torpaa, dincelimbir az".

Meeni yuxudan oyatd balla,Velesi kesdiler, doradlar da."Ne qeder aactek yaamaq olar?Odun olman da z alemi var".

1. dayadlar 2. kuruna dizdiler 3. damla 4. sere parmandan 5. herkesin 6. rmyorlar


3/5

Oduncu odundan bir-bir her axamSobada yandrd, ocaa atd.

Veles1 yene de yaatd inam -"Yanman z de baqa heyatd".

ndi yazq veles odun da deyil,Bir lopa2 tstdr, bir ovuc da kl.

Meenin style srnd tst,Yal velesleri grende ksd.Ksd laleyinden, ksd bextinden:"Bir zaman ne idim, indi neyem men".

SEL, DUMAN, TUFAN VE HCRAN

Sel deyir: "Gelin gedek".Torpaq dinmir,Da dnr,iek ban bulayr3

Duman deyir: "Gelin, gedek",Dere dinmir,Da dnr,emen bam bulayr.

tufan deyir: "Gelin, gedek".Mee dinmir,Aa dnr,Budaq ban bulayr.

Hicran deyir: "Celin, gedek".rek dinmir,nsan dnr,Mehebbet ban bulayr.

QVS-QZEH4

Her buludda da seli var,Her buludda elale var.Bir topas birden-biredse yerear olar.ieklerin atmaz gc.Ona gre,

bile-bilegile-gileyad ya,

Nergiz n, lale n.Yarpaqlarn stnde eh5,

Leeklerin stnde eh,Inci-inci kreleri,Ince-nce kreleriAtb-tutub oynatd meh.Birden dodu qovsi-qzeh.Bilmedim ki,Gyden dodu qvsi-qzeh,Yerden dodu qvsi-qzeh?Buludlarn qulandanBir aypara? sra8 kimiasld o.emenlikden daa kimiyol sald oNax-nax zerrelerden.Donub qaldm yerimde men.Yaratd m'czeni9

Belke grmr qvsi-qzeh,Belke grr qvsi-qzeh?Bir laledenBir laleyeNurlu krp10 qvsi-qzeh.Sema rengli,Torpaq rengli qvsi-qzeh.rek rengli,Yarpaq rengli qvsi-qzeh,

Yeddi rengli qvsi-qzeh.Nur elengli qvsi-qzeh.

Ele bil ki, doma, ezizYer kremizBir fincandr,Bllur qulpu -qvsi-qzeh.Arzu dolu,sevine dolu

bu fincanGne ttub ellerinde.Bir udumn da men idim, men

o arzudan,o qayidan,o sevineden.Ne yax ki, yad ya!Nee-nee hikmet grdmeffaf suyun blndyyeddi rengde,xefif meh.de,inci ehde.Ar-air buludlarnQoruduu gzellikde.

1. grgen aacn 2. yn 3. evirir 4. gk kua 5. i 6- ieklerin ta yapraklarnn 7.hill 8- kpe 9. mucizeyi 10.. kpr 11. yudum


4/5

A, BENVEi

Bahar, sende ne adetdir,Gy emende mor benve bitirirsen,Gy zemide2 a benve.Renge dolmaz,Zengin olmaz,O iek ki, zerine klge de.

Amma bunun tekce3z a deyilmiQoxus a,Yuxus a.Snbllerin ayana snannoxusu4 a.

Belke z bile-bile el ekibdirNur payndan,Su payndan,Teki, teki rek olsun;

iek oxdur, tapar insan...Aman Allah,ieye bax,reye bax!

ALLEQORYA

Ya zm de qoraya,Ya da a de qaraya,Olsun alleqoriya!Dovan5 ek araya,Tlkn ar haraya,Olsun alleqoriya!Amma ele ola ki,Metlebi aa e'r.Oxyan da yarya'',Eiden de yarya.

E'R

Beri badan bil!reyinde ya qurd ola gerek,ya e'rikisi bir yerde yola getmez.Qurd e'ri yeyir.

AYE

Alrsan birahya7,Satrsan birahya.Bir qepik xeyrin olmurAlb satrsan nive?

BENZETME

Olaa quzu demedi o Dede Qorqud.Gdeye8 uzun demedi o Dede Qorqd.Btve9 dilim demedi o Dede Qorqud.

Nadana alim demedi o Dede Qorqud.Kim dedi bes?!

ELN DUZU

Duzlu su verinmene bir cam.Elimin duzu yoxdur,Elimi duza qoyacam.

YALANCI

"Yalan ayaq tutsa dayerimezi*' deyibler".Yalancn ie gelengrrem her seher.

MRN U PAYI

Yuxudur mrn de birileyirik de birini.Qalr de biri.steyirsen yaa,steyirsen yat.

BRGEYAAYI

landan bir ibret alii yoxdur bhtanla11, yalanla.Dilinde zeher tutubyz bir yerde yaayr,

bir-birini almr ilanlar,

VAR HELE

Birisi lende glen var hele.Birisi glende, len var hele.

ZURNACILAR

cr12 olur zurnaclar;Biri ele zurna alar,Biri bele zurna alar,Biri de ele-bele zurna alar.

1. meneke 2. arazide 3. sadece 4. ounluu 5. tavan 6. mutluolsun 7. eski madeni para 8. ksaya 9 btne 10. yrmez 11. iftirayla 12. eit


5/5

HAQQI VAR

aalq1 andanbelinde anaq gezdiriranaql baa2Ev derdi ekmir,aray toplamr.Haqqi var, yz il yaamaa.

QIZIL

Ne yax ki, dana bilmirdili yoxdur qzln.ynmekden

bar atlard yazn3.

GELESLER

Hemiegelenhemie geler.Herdengelenherden geler.Vay ndenhemiegelenherden gele.Herden gelenhemie gele.

PIILTI

Seslerin iinden pilt4.Bunun boynuna biildi.Pildadqca kidi5.Undan buna p-p,Bundan ona pi-p.Axrda z de pu oldu7.

XEBERDARL1Q

Yalancn yalanla,zalimi cplmcla,acgz yemekle,nadan bilikle,lenbeli balnda!10rvetcili pullan,

paxl12 acqla13

ldrn!ldrn, qorxmayn,Aleme bildirin.

GZG114 QELPELER15

Kifir gzgde grb zn

sndrd16

gzgn.Gzg bir idi mal,paralanib mili oldu.Her parasnda

bir btv kifir.

ADAML1Q

Biri paxl,biri simici17,biri nadan...Biri mz18

Biri dodu19,o birisi it oynadan.Bu ferdlerin iinde,Bu derdlerin iinde,Adam nece olsun adam?!

ADAM DA VAR...

Adam da var, adam da var,kizl adam da var.Lap zl adam da var.Uznde suyu olmasa20

Ne z desen adamda var.

1. ocukluk2. anakl kaplumbaa 3. fkarann 4. fslt5. kld 6. fslt halinde 7. mahvoldu S. dedikoducuyu 9. sitemle 10. yastkla 11.parayla 12. kskanc 13. fkeyle 14. ayna 15. paralan 16. krd 17. cimri 18. az konuan 19. ba bo 20. utanmaz olmasa

Documents

Fikret Sadıq