10
Genesis 1:1 2:4 Garrayyu Gunhu'yu bokmara bukmak nha malanha warrpam Qathilinydja, nurruthanalanydja wal'gu, Gunhu' Wa- rjarr yukurrana nhinana, rjayipi warjgany rjulinyara- mirriyunydjayi, yaka muka yana warja dhuwala- nydja munathany'tja maln'thurruna, bala yana nayi Gunhu'yu bokmara dhuwalana warjana, munatha'na ga gapuna ga djiwarr'nha. Qunhi nayi nurruthanalanydja malrj'thurruna, dhuwala munathany'tja warja buyuwuyu muka yana, mala nhamiriwrjga, gapuyunga yana yuku- rrana napa-nakirrmaranala, ga munha'yurrunana yuku- rrana djingaryurrunanydja, warrpam munhayu mony- gunala nunhi gapunhanydja, ga wata yukurrana marrtjina mali'maliyurruna; nunhiyi watanydja Gunhu'- wuna nhannuwaynha walrjamirrina Birrimbirr yukurrana mali'maliyurruna rjuliwitjarra rjapakurrunydja gapukurru. Bala rjulirjuruyinydja Gunhu warjanana, M Ma' djarra- tawun'thiyana," bitjarra. Bala yuwalkthina djarratawun r - thinahydja dhuwala warja. Gunhu'yu nhanalanydja nunhiyi djarraiawun, bala latju lakararjalana, bala yana nayi ganarj'maranalana djarratawun'nhanydja benuru bukumunha'nurunydja, bala nayi yaku nherrara djarratawun'tja waluwuynha, ga munhanydja nayi yaku nherrara munhakuna. Ga nunhiyinydja nurrurjuna munha. Ga munhanydja djulkthurrunana, bala djatfaw'- yurrunanydja godarr'nha, bala Gunhu wanana bitjarrana, "Garrwarnydja yurru dharra yukurra, balanyara bitjan bala'pala, bala yurru gapunydja gulk-gulkthunmirrina marrma'lilina," bitjarra. Bala yuwalktjiina garrwarnydja maln'thurrunana. Gunhu'yu djama bitjarra bala'pala- 1

Gumatj bible genesis 1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Gumatj bible   genesis 1

Genesis 1:1—2:4 Garrayyu Gunhu'yu bokmara bukmaknha malanha warrpam

Qathilinydja, nurruthanalanydja wal'gu, Gunhu' Wa-rjarr yukurrana nhinana, rjayipi warjgany rjulinyara-

mirriyunydjayi, yaka muka yana warja dhuwala-nydja munathany'tja maln'thurruna, bala yana nayi

Gunhu'yu bokmara dhuwalana warjana, munatha'na gagapuna ga djiwarr'nha. Qunhi nayi nurruthanalanydjamalrj'thurruna, dhuwala munathany'tja warja buyuwuyumuka yana, mala nhamiriwrjga, gapuyunga yana yuku-rrana napa-nakirrmaranala, ga munha'yurrunana yuku-rrana djingaryurrunanydja, warrpam munhayu mony-gunala nunhi gapunhanydja, ga wata yukurranamarrtjina mali'maliyurruna; nunhiyi watanydja Gunhu'-wuna nhannuwaynha walrjamirrina Birrimbirr yukurranamali'maliyurruna rjuliwitjarra rjapakurrunydja gapukurru.

Bala rjulirjuruyinydja Gunhu warjanana,MMa' djarra-

tawun'thiyana," bitjarra. Bala yuwalkthina djarratawunr-

thinahydja dhuwala warja. Gunhu'yu nhanalanydjanunhiyi djarraiawun, bala latju lakararjalana, bala yananayi ganarj'maranalana djarratawun'nhanydja benurubukumunha'nurunydja, bala nayi yaku nherraradjarratawun'tja waluwuynha, ga munhanydja nayi yakunherrara munhakuna. Ga nunhiyinydja nurrurjunamunha.

Ga munhanydja djulkthurrunana, bala djatfaw'-

yurrunanydja godarr'nha, bala Gunhu wanana bitjarrana,

"Garrwarnydja yurru dharra yukurra, balanyara bitjan

bala'pala, bala yurru gapunydja gulk-gulkthunmirrinamarrma'lilina," bitjarra. Bala yuwalktjiina garrwarnydja

maln'thurrunana. Gunhu'yu djama bitjarra bala'pala-

1

Page 2: Gumatj bible   genesis 1

kurjala, bala rjayi gulk-gulkthurrunana gapunhanydja,

marrma'kurjala, bala gurrunhara gapu duwat bala'-

palawu, garrwar wal'rju, ga wiripunydja gapu dhipala

bayma munatha'lili, rjoylili bala'palalili. Bala rjayi

Gunhu'yu yakunydja nherrara bala'palanydja garrwar-

nha. Ga rjunhiyinydja bitjarrayi wiripurjuyuna munha-yu.

Ga munhanydja djulkthurruna, bala djadaw'yurrunagodarr'nha, bala Gunhu warjana bitjarrana, "Dhuwalagapu rjunhi yukurra bani dhuwala munatha'rjuranydja

yurru gulk-gulkthunmirri, yuwupthunna warjganylilina,

man* yukurra yurru warja rjarakanydja dharra ban^any'yana," bitjarra. Bala yuwalkthi rjunhi malrj'thurru-

nanydja munathany'tja warja, ga gapu rjunhi git-

thurruna warjganylilina. Bala Gunhu'yu yaku nherrara

rjarakanydja warja munatha'na, ga gitthunaranydja gapunayi yaku nherrara monuknha. Bala rjayi gonmirriyinana

nharjalanydja rjunhiyi nhanukurjuway djUmawuynydja,

bala latju' lakararjalana. Ga rjunhiyinydja bitjarrayi

wiripurjuyuna munhayu.Ga munhanydja djulkthurruna, bala djadaw'yurruna

godarr'nha, bala rjayi Gunhu' warjana bitjarra, "Djarra-

tawun'tja yukurra yurru dharra garrwarnydja, man-ma'

bathalanydja mandanha, barrkuwatjthirri manda yurru

yulrjunydja, ganarj'marama yurru walupuynha munhaku-rjurunydja. Dhiyarju djarra£awun'thunydja yurru

lakarama yukurra wiripurjuyamana, walunha ga dhurj- >

garranha ga borummirriwuna walu," bitjarra nayi

Gunhu' warjananydja, bala yana yuwalkthi malrfthu-

rrunanydja. Yo, Gunhu'yu bitjarrayinydja bokmaramarrma' yindi djarratawun mandanha; walunydja nayi

djama walu-rjupanarawu nhinanharawu, ga rjalindinydja

rjayi djama munha-nupanarawu nhinanharawu, ga biya-

pul ganyuny'tja nayi djamayi. I)ayi nherraranydja rjunhiyi

malanha garrwarlili, marr walala yukurra yurru djarrata-

wun'kuma lili munatha' warja, yana r&kukunharawu,

walu-rjupanarawu ga munha-nupanarawu, bitjan ganarj'-

marama waluwuynhanydja munharjuru. Bala rjayi

Gunhu'yu gonmirriyinana nharjalanydja rjunhiyi nhanu-

kurjuway djamawuynydja, bala latju' lakararjalana

rjayi. Ga rjunhiyinydja bitjarrayi wiripurjuyuna munhayu.

Ga munhanydja djulkthurruna, bala djadaw'yurruna

godarr'nha, bala rjayi Gunhu warjana bitjarra, "Gulku'-

na yukurra yurru guyanydja malanha, wiripu malarjorra, ga rjula nhanydja malanha rjunhiliyi gapurjura-

nydja, ga wayin yukurra yurru butthunna rjula garrwarku-

rrunydja," bitjarra. Bala yuwalkthi rjunhi malrj'thurruna-

nydja balanyarayinydja malanha. Gunhu'yu bitjarrayi

Page 3: Gumatj bible   genesis 1

bokmara wakinmirrinhanydja wal'rju guyanha, ga yu-

murrku'nha malarjunha, ga wiripurjunha ga wiripurjunha

nhanha malarjunha rjunhi yukurra nhina gapurjura; gabiyapul wayinnha rjayi bokmarayi wiripurjunha gawiripurjunha malarjunha butthunaramirrinha. Bala rjayi

gorjmirriyinana nharjalanydja rjunhiyi nhanukurjuwaydjamawuynydja, bala latju' lakararjalana.

Bala rjayi Gunhu' warjana dharuktja, bitjarra goq-

mirriyarjalana walalanha, "Nhuma nha malanha rjunhi

nhuma yukurra nhina gapunura, nhumanydja yurru

biyapulnha wal'nu mala-gulku'yirri, dharjarjdhirrina

yurru biyapulnha wal'nu gapunuranydja. Ga nhumawayin butthunaramirri malanha yurru bitjandhiyi lirjgu

mala-wunharamirri, gulku'yirrina yurru biyapulnha

mala," bitjarra rjayi Gunhu' warjananydja. Ga rjunhiyi-

nydja bitjarrayi wiripurjuyuna munhayu.

Ga munhanydja djulkthurruna, bala djadaw'yurruna

godarr'nha, bala rjayi Gunhu* warjana bitjarra, "Dhiyala-

mi munatha'rjuranydja yukurra yurru nhina wiripuwiripu wayin malanha, yumurrku wayin ga wakinmirri,

gonmirri ga wakinrju diltjiwuy wayin," bitjarra. Bala

yuwalkthina nunhi bitjarrayi malq'thurrunanydja. Yo,

Gunhu'yu bitjarrayi bokmaranydja birrka'mirrinha wayin-

nhanydja malarjunha, yumurrku'nha ga wakinmirrinha.Bala rjayi Gunhu'yunydja gorjmirriyinana nharjalanydja

rjunhiyi nhanukurjuway djamawuy, bala latju' lakararja-

lana.

Page 4: Gumatj bible   genesis 1

Ga guligurunydja dhurrwaraguru gunhi gayi bokmaranha malanha, bala gayi Gunhu' guligurunydja dhurr-

waraguru wagana bitjarrana, "Qilimurru dhiyagunydja-

-wala yurru djama yolgunhana: yolgunydja yurru Hya-

mirri, bitjan yana liggu bitjan gilimurruway, marryurru gayi guyarjirri ga djarr'yun yukurra. Qilimurru

yurru nherrandja yolguwala gorjlili bukmak gunhi

rjarrakurju bokmanaranydja, guya ga wayin malanha,

butthunaramirri ga marrtjinyamirri ga gal'yunaramirri

wayin, bathalamirri ga yumurrku; bukmak yana yurru

dhuwalayi wayindja malanha yolguwala djakagura,"

bitjarra Gunhu' wagananydja.

Bala Gunhu'yu djama yolgunhana; gayi djamanydja

yolgunha Hyamirriyagala, bitjarra bitjan gayipi yana,

marr-djarr'yunarawu. Yo, djamanydja gayi yolgunha

man^anha, darramunha ga miyalknha. Bala gayi

Gunhu' wagananydja man4akala bitjarrana, gogmirri-

yagalana manapara mandanha, "Nhumalaggugunydjayurru walkur-m^rranhara yukurra gulku'na mirithirrina

wal'gu yo-yuthu; walala yurru yukurra nhumalaggugumala-wunharamirrina barrkuwatjthirrina wagalilina

malagulili, bawala'mirrililina, bala walalana yurru gog-

dhu gayathama yukurra w^ganydja dhuwala muna-thany'tja. Ga bitjarrayi garra nherrara gorjlili nhumalag-gala yolgu'yulguwalanydja bukmak nha malanha, gunhiyukurra marrtji'marrtji gapukurru ga gula munatha'-

kurru, ga garrwarkurru butthu'-butthun."

Ga biyapul Gunhu wagana mandakala, rom nherrara

yolguwunydja bitjarra,<4r)arra gurrunhara wiripu ga

wiripu borum ga gatha nhumalaggu yolgu'yulguwunydja

lukanharawu; yurru wayingunydja, yumurrku'wu ga

wakinmirriwu, ga butthunaramirriwu wayingu, garra

gurrunhara dharpawuy marwat ga mulmu lukanha-

rawu." Bala yuwalkthina malg'thurrunanydja.

Ga Gunhu'yu nhagalanydja gunhiyi warrpam nha

malanha gayi djama, bala gayi gogmirriyinana nhagala-

nydja, latju' lakaragalana. Ga gunhiyinydja bitjarrayi

wiripuguyuna munhayu.Yo, Gunhu'yu bokmaranydja dhuwala waga munatha'

ga garrwar, ga bukmak nha malanha gorra marrtji

dhiyalami munatha'gura ga gapugura ga garrwar;

djamanydja gayi bukmak dhawar'maragalana.

Ga munhanydja djulkthurrunana, bala djadaw'yurruna

godarr'nha, ga gurigiyinydja waluyu gayi Gunhu'nhinanana, dadawyurrunana djamaguru, liggu nhangudjamanydja ligguna dhawar'yurrunana. Gunhu'yudjamanydja gunhi waggany-rulu'yu ga wagganydhu bay-

thinyarayu munhayu, bala wiripuguyunydja munhayugayi nhinanana, dj&mana dhawar'yurruna. Bala gayi

Gunhu' gogmirriyinana gurikiyinydja waluwu, bala yaiia

ganag'maragalana, ganana gunhiyinydja wagganydja

nhinanharamirrina walu, gurikalanydja waggany-rulu'-

walanydja ga wagganygala baythinyarawala, liggu guri-

giyinydja waluyu gayi dadawyurrunana djamaguru,

liggu nhanukugu nha malanha bokmanara warrpamgana'na, dhawar'yurrunana.

Ga bitjarrayina gunhi dhuwala waga malg'thurruna-

nydja, munatha ga gapu ga djiwarr, ga bukmak nhamalanha gunhi dhiyalami gorra marrtji.

Genesis 2:5-25 Garrayyu djama nurrugunha yolgunha

mandanha, darramunha ga miyalknha

nhangu

Yo. Gunhu'yu gathilinydja djama dhuwala munatha

7

Page 5: Gumatj bible   genesis 1

warja, ga bukmak yana rjunha marrtji norra garrwar.

rjunhi nayi nathilinydja djama dhuwala warja muna-thany'tja, dhuwalanydja munathany'tja nhamiriw muka,mulmumiriw ga dharpamiriw ga nathamiriw, lirjgu yakamuka yana dhamany'tjurrunanydja yukurrana, lirjgu

Gunhu'yu yaka muka yana djuy'yurruna waltjan dhar-

yunarawu munatha'wu, ga yaka yolrju yukurrananhinana nula djamawu, gurarrkunharawunydja. Yo,yaka muka yana waltjandhunydja yukurrana dhar-

yurruna, yurru rjunhi gapunydja namuny'tjurrunanadjinawa'rjuru munatha'rjurunydja, bala yuluk'nhayukurrana dharrana dhuwala munathany'tja wana.

Bala nayi Garrayyu Gunhu'yu djamana yolnunhana;dhitthurrunanydja nayi munatha' yuluk, bala djamayolrjukurjalana, rumbalkunalana yolnunha djama, bala

Gunhu*yu bo'yurrunana nhanukala nurrukurruna, nhanu-kalaynha rjayi walrja wekagala, walnamirrina wata,

bo-o-oy' bitjarra rjanya, bala yana nayi yolrjunydja

nunhi walnathinana, yolrjuthinana.

Bala nayi Gunhu'yu djama garulnha, dhika-wala ya'

dhimurru'nura, yakunydja nunhi garulnydja Yedan.Bala nayi nherraranydja Gunhu'yu rjunhiyina yolrjut

nhanydja nunhi nayi djtma nanya, nherraranydja nayi

nanya Gunhu'yu nunhimalayina garullilina.

Ga rjunhiliyinydja garulnura rjayi djama gulku'na

mirithirrina dharpanydja, wiripu wiripu dharpa latju'-

mirri dhika wal'rju, ga wiripu wiripu borummirridharpa. Ga rjunhimala garullili, napurjga'lilinydja rjayi

Gunhu'yu nherrara marrma' dharpa mandanha, ganarj'-

thun yukurra, mayali'mirri dharpa mandanha, ganawal'nu dharrana yukurrana napurjgany'tja. Wanganydjarjunhi dharpa yaku walrja-wekanhamirri, ga wiripunydjarjunhi dharpa yaku marrjgi-wekanhamirri; rjuli yurru*

8

rjula yolthu yolrjuyu hikanydja nulinuruyinydja dharpa-rjuru borum, marrjgi-wekanhamirrinurunydja, nayinydjayurru rjunhiyinydja yolrju marngithirrina yatjkunydjaromgu ga rjamakurru'wunydja.

Ga rjunhili garulnura marrtjina norrana gapu mayan',ga nulinuruyi rjurirji gapuyu rjuli yukurranha nuthan-maranha, walnakunha nunhiyi garulnha. Wandinanayukurrana nunhiyi mayan'tja, yana lingu-u-u ga dhawat-thurrunanydja nulinuru garulrjuru, bala barrkuwatjthina,

dambumiriwyinana mayan' nunhala warranulnydja.Wanganydja nunhi mayan' yaku Bitjun, yurru dhuwa-layi mayan'tja yukurranha nuli wandinya Hw'maranhawanakurru yakukurru Yapilakurru. Dhiyalaminydjawanaijura rjorra yukurra buthalakthinyara gunda, biya-

pul wal'nu miln/milndhunara, ga wiripu gunda miny'tji

miku, miin'milndhunara yana, biyapul wal'nu mel-

Page 6: Gumatj bible   genesis 1

-widi'mirrina gunda, ga biyapul dharpawuy djoy' walala

rjuli yukurra marrama rjunhiliyinydja warjarjura. Gawiripunydja mayarj' rjorra marrtji liw'marama bala

warjakurru yakukurru Gutjkurruna, yurru yakunydja

rjunhiyi mayarj ' Giyun. Ga wiripunydja mayarj' yaku

Daykurutjtja rjorra marrtji liw'marama Yatjiriyakurru

warjakurru, yurru dhimurru'kurruna gali'kurru. Ga wiri-

punydja yaku rjulirjuruyi waka'rjuru mayarj' Yupuraytitj.

Yo. Garrayyu djama rjunhiyinydja warja garulmirri-

nydja yaku Yedandja, bala nayi nherrara rjunhiyi

darramunhana rjunhimalayina garullilina, marr rjayi

yukurra yurru nhina rjunhiliyi latju'rjura warjarjura, ga

rjuthanmarama djama, ga djaka rjurikiyi garulwu.

Bala rjayi Gunhu'yu lakararjalana nhanukala, rjurikala-

yinydja darramuwala, romnha nherrara gatjarr'yunara-

wuna yolrjuwu, ga bitjarra nayi Gunhu'yu rom-]aka-

rarjalanydja warjana gam'. "Bukmak dhuwala dhiyalami

garulrjuranydja borum lukanhamirri. Lukanydja nhumayurru gulku'wuy, bawala'mirriwuy, yurru dhiyakuynydja

gay' warjganybuynydja nhuma yurru yakana hika.

Yakana nhuma yurru luka rjulirjuruyinydja marrjgi-

-wekanhamirrirjurunydja dharparjuru. Quli yurru nula

yolthu yolrjuyu lukanydja nulinuruyinydja dharparjuru

borum, marngi-wekanhamirrinurunydja, rjayinydja

rjunhiyinydja yolrju yurru marrjgithirrina yatjkunydja

romgu ga rjamakurru'wu. I]uli nhe marr-yulkthundja

dharuktja rjarranha, bala lukanydja rjurikiyi dharpawuyrjunhi narra yaka'yurruna, nhenydja yurru bayrjuna,

bitjan rakunynha." Ga bitjarra nayi Gunhu' wan ana,

rom-lakararjalanydja nurikiyi yolrjuwu, gatjarr'yunarawu

nhannu.

Bala nayi Garray warjana bitjarrana, "Yakana dhu-

wala namakurru warjganygunydja yolrjuwu, rjayi yukurra

yurru nhina gananydja. IJarra yurru djama marrparafl'-

10

kunhamirri wiripunha nhanrju, lundu'mirrirjunha,"

bitjarra.

Bala rjayi Gunhu'yu dhitthurruna benuru munatha,

bala djama wayingurjalana wal'rju, bukmaknha yana

wayinnha malanunha, marrtjinyaramirrinha ga gal'yuna-

ramirrinha ga butthunaramirrinha. Djamanydja rjayi

walalanha Gunhu'yu, warrpam'kurjala yana, bala garja-

lana nurikala yolnuwalana, marr rjayi yurru nhama'-

nhama, bala yaku nherranana marrtji, marr yurru wayin

malanha wanga'wangany rjunhi yakumirri nurikirjiyi

(Jarramuwurju. Bala rjayi rjurirji darramuyu yaku

nherrarana bukmaknhana wayinnha, bodinynha ga wakin-

rjunha, ga butthunamirrinha wayinnha; yurru yaka rjayi

warjganynha rjula malrj'mararjala lundu'mirrirjunha,

marrpararj'tja nhanrjuway.

Bala rjayi Gunhu'yu rjunhi darramunhanydja buku-

-dhumukkurjalana wal'rju yakurrkurjala, bala rjayi

Gunhu'yu darramuwalana gali'rjuru rjaraka djaw'yurruna

bindharjuru, bala yana balayi buyuwuyukurjala barrwan,-

. tja rjanya rjunhiyi yolrjunha. Bala rjayi Gunhu'yu djama

miyalknhana; rjayi marrarjalanydja benuru darramuwala

bindha gali'rjuru, bala rumbalkurjalana djama, miyalk-

nhana rumbal.

Bala rjayi Gunhu'yu garjalana rjunhiyi miyalknhanydja

bala darramuwalana. Bala rjayi rjurirji darramuyunydja

nhanalana rjanya, bala yorarjalana bitjarrana.

"Dhuwala dhudi-yapalany'tja yolrjuna wal'rju,

Uyamirrina guyaninyarawu, balanyarana bitjan

rjarrana;

rjarrapina yana djan'kuna.

Qayinydja naraka benuru rjarrakala yana,

ga barrwan'tja rjunha nhannu benuru yana, rjarraku

barrwan.

11

Page 7: Gumatj bible   genesis 1

Dhuwalayina rjarra yaku nherraranydja rjanya

miyalknhana,

lirjgu Gunhu'yu rjanya djaw'yurruna benuru

darramuwala."Yo, manda darramu ga miyalk nhannu, wanganynha

yana manda rumbalnydja. Dhiyakuna nayanuwu, nunhi

nuli darramu ga miyalk marranhamirrinydja, bala nayi

nuli darramunydja ganan'thunna nhanukalaynunururjandi'mirrirjuwalanydja ga bapa'mirrirjuwalanydja, bala

nayi rjuli darramunydja dha-manapanna nhanukalayrju-

walana miyalkkalana, marr manda wanganynuranayurru yulrjunydja, lunduna mandakuway manda,marrpararj 'kunharaminyarawuna

.

Yo. Qunhiyi rjurrurju yolrju manda darramu ga

miyalk, yaka manda rjunhi girri'mirrinydja manda,warrarjul manda yana, yurru goramiriwnha mandakuwaymanda yulnunydja.

Genesis 3: 1-21 Yoli)unyd[ja maoda makiri -yarryurruna

warray Garraywu, bala garrina

yatjlilina romlUi

Yo, Gunhu'yu nunhi djama bukmaknha wayinnhamalanunha nathili, yurru warjganynhanydja nunhi nayi

djama nulinuru malarjuru biyapulnha wal'nu manjginha,

mayali'gulku'nhana, yurru yakunydja rjayi rjunhi

mol'nuna.

Wanganymirri rjunhi miyalk marrtjina, bala nayinydja

rjunhi mornunydja bunanana nhannu nuriki miyalkku,bala warjana rjanya, bitjarrana dha-wirrka'yurrunanydja

gam'. "Way! Gunhu'yu nhumalangu lakararjala mukayulgunydja? ....yakanuwunydja lukanharawu dhiyaku

12

borumgunydja malanuwu? ....nunhi marrtji rjorra dhiya-

lami garulrjura?" bitjarra.

Bala nayinydja nunhi miyalktja wanana bitjarra,

"Dhuwala gulku' malanha borum lukanharawunydja,yurru dhuwala warjganydja dharpa nayi Gunhu' wananayaka'yurrunana, bitjarrana gam', 'Quli nhe yurru luka

dhipunuruyinydja borum dharpanuru, ga mulkanydja

yana dharpanha, nhenydja yurru rakunydnirrina,'

bitjarra." Ga bitjarra rjayi miyalktja warjana.

Ga nayinydja wanana nunhi mol'nunydja bitjarra,

"Ya-a-aw! Djawukina warray niniya?" bitjarra. "Yakawarray nhe yurru rakunydhirri. Latju' warray borumdhuwalanydja. IJayi Gunhu' nhumalangu yaka'yurruna

bitjarrayinydja nunhi, lingu nayi dharagan yukurra,

Page 8: Gumatj bible   genesis 1

balakurruyinydja rjunhi nhe yurru luka, nhenydja yurrumarrjgithirrina, biyapulnha wal'rju djambatjthirri, bitjan

yana lirjgu bitjan Gunhu' nayipi yana. Nhe yurru luka,

bala nhenydja yurru marrjgithirrina bukmakku romgu,rjamakurru'wunydja romgu ga yatjkunydja." Ga bitjarra

rjayi ijurirjiyi mol'nuyu lakaranalanydja nurikala miyalk-kalanydja.

Bala nayi rjurirji miyalkthu rumbi'mirriyanalana nha-rjalanydja yukurrana-a-a, nunhiyi borum, bala nhanukalalatju'yinana marjutjirjuranydja nunhiyi borum, ga wiri-

punydja nayi duk£ukthinana yana, marr nayi yurru djam-batjthirrina wal'rju, buluna Uya. Bala rjayi gulkthu-rrunana nunhiyi borumdja, bala lukanana. Lukananydjanayi, bala rjayi wiripunydja wekanala nhanukalaynuwudhuway'mirrinuwuna, bala nayinydja lukana.

Yo, lukananydja manda, marr-yulkthurrunanaGunhu'nha rjunhi nayi warjana mandakala yaka'yurruna

lukanharawu. Ga dhunupana yana dhurrwararjuru

lukanharjurunydja manda marrjgithinana, bala yanadhararjarana; nhanharaminanydja manda djolarra'na

maoda, bala goranana mandakuway manda. Bala

manda gulkthurrunana man'tjarrnha marwatnha, baladjama girri'na rjakirrmaranhaminyarawuna mandakuwaymanda.

Ga rjulinyaramirriyu munhaku manda nakula Gunhu'-nha rirrakaynha, rjayi marrtjina yukurrana nuliwitjarra

garulkurru. Qakula maijda, bala wandina djuluryurru-nana nhanukala, retjalilina djulul'yurrunana. Yurrurjayi Garraynydja wathurrunana nhanrju darramuwu-nydja, "Way, wanhaka dhika nhe yulrjunydja?" bitjarra.

Bala rjayi darramunydja buku-wakmararjala warjanabitjarra, "Dhuwala rjarra rjakula nhuna rirrakaynydja,

bala rjarra barrarinana nhurju. Qarra wandina djulul'-

14

yurrunanydja nhokala, lingu djolarra'na rjarra dhuwalayulrjunydja," bitjarra.

"Yolthu nhurju lakaranala djolarra'yinyarawunydja?"

bitjarra rjayi Gunhu' warjana nurikala darramuwala."Mak nhe dhuwala rjunhiyi borum lukana, rjunhi rjarra

nhurju warjana yaka'yurruna rjurikiyi," bitjarra.

Bala rjayinydja warjana buku-wakmararjala balanydja,

nunhiyi darramunydja bitjarra, "Quriniyi dhuwala miyalk-

thu rjarraku wekarjala, rjunhi nhe djama ijanya

rjarraku. Qayi rjarraku wekarjalanydja, bala rjarra

lukanana," bitjarra.

Ga bulu rjayi warjana Garray rjunhi miyalknhana,"Nhaku nhe rjunhi bitjarrayinydja?" bitjarra. Ga nayi-

nydja marjutji-wularjala rjanyana, "Qurunu dhuwalarjarranha mayali'-wilkthurruna, mol'rjuyu, bala rjarra

lukanana," bitjarra.

Bala rjayi Gunhu' warjana mol'nunhana, bitjarra

gam'.

"Qarranydja nhuna yurru dhuwala dha-dir'yunna,

lirjgu nhe bitjarrayi yolrjunha.

Nhepi yana nhina yukurra yurru warumukrjura,

gawul-wawul'mirrirjuranydja romrjura,

nhepi warjgany yana.

Dhipurjurunydja dhurrwararjuru nhe yurru

djuryunna marrtji yana bala,

dhulmuyuna nhokalay nhe;

Ga rjathanydja nhurju hikanharawunydja dhukunyana.

Nhe ga dhaykanydja yolrju yurru

gunyambi'manydjina;

nhokurju yo-yuthu ga yolrjuwurju yo-yuthu yurru

yukurra bitjanna lirjgu bunharamirrina.

Yolrjuyunydja yurru nhuna mulkurr'nha wutthun,

15

Page 9: Gumatj bible   genesis 1

binydjitjkumana,

Ga nhenydja yurru ganya lawuma, luku warray."

Ga bitjarra gayi Gunhu' wagana mol'gunhanydja.

Bala rjayi bilyurruna Gunhu', ga wagana miyalk-

nhana, rjayi lakararjalanydja nhannu bitjarra gam'.

"Dhipugurunydja dhurrwaraguru nhenydja yurru

galrja-yatjthirri rerriyu yothuwala ganharayu,

Ga guliwitjandja nunhi yurru yothu

dhawal-wuyarjirri,

nhenydja yurru wirrkina wal'gu rirrikthun

manapan.Yurru nhe yurru mukthun djalthirri nhokalayrjuwu

dhuway'mirriguwunydja,

Ga rjayina yurru rjurrurjunydja nhugu."

Ga nulinurunydja gayi Gunhu' wagana gurikala

darramuwalana, yakunydja nayi nunhiyi Adam, ga

bitjarrana nayi Gunhu' wanana nhannunydja gam'.

"Nhenydja marrarjala warray nhurjuway

miyalknha dharuk,

bala lukana warray rjunhiyi, rjunhi rjarra

wanana yaka'yurruna, yakarjuwu lukanharawu.

Lingu nhe bitjarrayinydja makiri'-yarryurrunana

narrakalarjuwu dharukkuna,

Dhuwalanydja yurru warja munathany'tja

guduy-wumana,gawul-wawul'mirriyirrina.

Nhe yurru djamanydja mirithirrina wal'rju,

bitjanna linguna yurru yukurra djama,

nuthanmaranharawunydja nathawunydja, gana'

yana nhunuway nhe,

Lingu nhaninhj'nha ga nula nha mulmu'na yukurra

yurru gurarrthirri munatha'nuranydja,

dhulmu-manapanmirrina,

16

Ga rjunha diltjiwuynha natha nhe yurru lukanydja.

Yo, djamanydja nhe yurru buku-worr'mirriyu,

mirithirri wal'rju yana,

munathany'tja bulnukuma djama,

Marr yurru rjunhiliyi munatha'nura natha malanhanuthan wal'rju.

Djamanydja nhe yurru yukurra-a-a,

yana lirjgu-u-u ga rakunydhirri,

balayi munatha'yirriyi.

Yo. IJarra nhuna djamanydja benurumunatha'nuru,

ga balayi nhe yurru yulnunydja munatha'yirrina."

Ga bitjarra rjayi Gunhu' warjananydja lakararjala

dha-dir'yunaranydja, lirjgu manda bitjarrayinydja rjunhi

makiri'-yarryurrunana, bala garrinana yatjlilina romlili.

Bala rjayi darramuyunydja yaku-nherrarana nhannu-way miyalknhanydja Evenha, lingu rjayinydja rjunhi

rjandi'mirrirju bukmakkuna nilimurrungu yolrju'yulnuwu,

dhiyakuna dhuwala yukurra nhina bukmakrjura wana-rjura, buku-Hw'marama yana.

Ga rjulinuruyinydja gayi Gunhu'yu bumara wayin,

bala yana marranalana barrwan'tja, bala djama girri'na

mandaku dhal'yunarawuna, rjakirrmaranharawu Adamguga nhanukalaynuwu miyalkkuna.

Ga nuliguruyinydja dhurrwararjuru Gunhu' wananabitjarra, "Yo, dhuwalayi darramu marggina dhiyarju-

nydja-wala, balanyarana bitjan rjilimurru; margginagayi yatjku romgu ga gamakurru'wu. Bala dhipuguru-

nydja dhurrwaraguru gayi yurru yolguyu yakana nhinawalga-weyindja, gupadalnydja wal'gu; yakana gayi yurru

luka gunhiyi walga-wekanhamirrinydja borum." Bala

gayi Gunhu'yunydja djuy'yurruna dhawatmaragalana

ganya gunhiyi darramunha beguru garulgurunydja, ga

17

Page 10: Gumatj bible   genesis 1

nunhala gali'nurana nayi yurru yukurra djama muna-thany'tja nunhi nayi maln'thurruna benuruyi munatha'-nuru.

Yo. Gunhu'yu gukurjalana yolrjunhanydja mandanha,dhawa£mararjalana nulinuruyi garuhjurunydja Yedan-nuru. Bala nayi Gunhu'yu nherrara djiwarr'wuynhanayolnunha dhurrwaralili garullili, gali'lili dhimurru'-

lilinydja, gunganharawuna nurikiyi garulwunydja. Qayiyukurrana dharrananydja rjunhiyi djiwarr'wuynydja yolnu

gorj-yiki'mirrina, yurru yikiny'tja nunhi bitjan nanarr-

-gurthamirri, bitjarrana linguna yukurrana djalkarryu-

rrunanydja bala ga lili, man* yurru yakana rjula yol

yolnu marrtjinydja rjuliwitjan, yakana yurru yolnuyu

galqa-yurrwuyun rjunhiyi dharpa'nha, walna-wekanha-mirrinhanydja.

Genesis 1-3

in

Gumatj660P

©B.S.A. 1978 400

ISBN 647 50015 9

18