Het kind van vandaag is de volwassene van morgen IMH anno …Neurobiologie Procesonderzoek Gehechtheidsonderzoek Geheugenonderzoek 2-5-2018 OUDERKINDLIJN(C)2017. ... geheugen? Pre

Het kind van vandaag is de volwassene van morgenIMH anno 2018MARJA REXWINKEL ,

KLINISCH PSYCHOLOOG, IMH SPECIALIST

20-05-2018

IMH, Selma Fraibergghost in the nurseryghost in the nursery revisisted

Infant refereert naar kinderen van 0 tot 3 jaar

Mental , verwijst naar de emotionele, sociale en cognitieve ontwikkeling

Health welzijn van jonge kinderen en hun gezin binnen de maatschappelijke en culturele context

2-5-2018 OUDERKINDLIJN(C)2017

KLEINSTE EENHEID


PPD: MOEDERS EN VADERS


Belang van andere relaties


TRAUMA SENSITIEF WERKEN


IMH anno nubegint te laat en eindigt te vroeg

- 10 maanden tot 5 jaar

Vroege ervaringen doen ertoe

Invloed van stress tijdens de zwangerschap

Protectieve en risicofactoren


Claudia Gold (2017), kinderartsIMH als thedevelopmentalscience of earlychildhood


https://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwikl5C8_cbaAhWIa1AKHSxIBzcQjRx6BAgAEAU&url=https://twitter.com/drholakouee&psig=AOvVaw3N2httWecl7kyUxSvfE_zJ&ust=1524249056875233

IMH als visie en perspectief voor behandeling

Wat staat een optimale ouder-kindrelatie in de weg (kind, ouder, omgevingsfactoren)

Inter- en intrapersoonlijk

Grote belang van observatie

History making not history taking

Het jonge kind kan niet wachten!


Hoe kun je affectregulatie en gehechtheid zien in de ouder-kind therapie?Observeren ‘the meaning of microevents’

• Het patroon van interactiestussen ouder en kind in het hier en nu (Beebe & Lachman, 2002)

•De manier waarop ouders enkind met elkaar omgaan in de aanwezigheid van de therapeut

•Het kind toont de geschiedenisvan de relatie, beste co-therapeut


Recognition in infancy suffering,Bob Emde, 2016 WAIMH

biology and morality in development

Rene Spitz, separations, grief and depression 1945 –Waimh 2016

Hearing the voice of the infant

The infant as a port of entry for policy

Paper of human right of infant ( 2014)

Large public health message

Hearing the voice of the parent

Stay long in the hard place

Move with parents as they shift

See the baby the parents see first

Nadine Burk


https://youtu.be/95ovIJ3dsNk


Emde (2001)

weerstand in de maatschappij

Het is pijnlijk en moeilijk om emotionele problemen bij zeerjonge kinderen te herkennen en te benoemen.

Het serieus nemen van jonge kinderen en hun ouders opent ‘Pandora’s box

Het voorkomen van pijn en angst

Collectieve ontkenning

Weerstand

2-5-2018en OUDERKINDLIJN(C)2017

Psychische weerstand(Karr-Morse & Wiley,1996)

Rouw, boosheid en verdriet over de eigen vroege ervaringen

Verdriet en schuldgevoel over wat we (ongewild) als ouders overdragen op ons kind

Bang om te schrikken van de pijnlijke realiteit van de hoeveelheid jonge kinderen die ‘lijden, maar ook de mate van lijden’

Narcistisch conflict, eigen ontplooiing versus verantwoordelijkheid voor kinderen


Emotionele en sociale weerstand

Kunnen jonge kinderen wel lijden onder de problemen van hun ouders of verzorgers?

Weerstand tegen het geven van een label (financier)

Het kind eet, slaapt en ziet er goed uit, dus is er geenprobleem ( goede JGZ)

De veronderstelling dat als ouders veranderen, kinderen datvanzelf ook doen (pedagogiek)


Ontwikkeling vindt plaats in de context van relaties, maatschappij en cultuur

De relatie tussen ouder en kind staat centraal, begint al tijdens de zwangerschap

wetenschappelijke pijlers:

Neurobiologie

Procesonderzoek

Gehechtheidsonderzoek

Geheugenonderzoek

2-5-2018OUDERKINDLIJN(C)2017

epigeneticaVeranderingen in dna structuur die de expressie van genen verandert, turning off and on.

Behavioral genetics verwijst naar de wijze waarop de omgeving, ervaringen de expressie van genen beïnvloeden en daardoor gedrag en ontwikkeling

Ervaringen beïnvloeden het genetisch potentiaal vroege relaties zijn essentieel in de ontwikkeling van het brein


Adverse Childhood Experiences (Ace’s)

Early Life Stress (ELS)

Stress in de meest gevoelige ontwikkelingsfasen van de hersenen

1. (voor de) conceptie

2. Zwangerschap

3. Eerste drie jaren na de geboorte

4. Adolescentie

ELS is ACE ++ ACE ( FELITTI, 1998)

Mishandeling ( psych. en lich.)

Seksueel misbruik

Geweld tegen moeder

Gezin met verslaving

Gezin met ouder met psych. problemen, suïcide

Verlating, scheiding

Gezin met gezinslid in gevangenis

ELS ( SHONKOFF, 2017)

ACE categorieën plus….

Pesten

Armoede

Onveilige buurt

Overlast

Schoolstress

Druk leeftijdsgenoten

Moeten presteren

Wat doet ELS met de hersenenStressnetwerk ( gevoeliger, stress drempel wordt lager)

Immuun netwerk ( weerstand, infecties)

Neuropsychologisch netwerk ( cognitieve ontwikkeling, zelfcontrole, concentratie en aandacht)

Naast psychische gevolgen ook lichamelijke gevolgen longziektes, astma, hart en vaat ziekten, obesitas, immuunsysteem……

Soorten stress

Korte toename hartslag, kortdurende verhoging stresshormonen, adaptatie, interne balans

Serieuze tijdelijke stressreacties gebufferd door zorgzame en veilige relaties

Langdurige chronische stressreacties in afwezigheid van relaties die beschermen

positief

Stress reactie

Toxisch of chronisch

Gehechtheid is de dyadische regulatie van emoties (Alan Sroufe, 1996)

brain to brain Brain to brain

Body to body

Mind to mind

Oogcontact

Expressie

Toonhoogte

Beweging

Ritme

Ruimte


Wederkerige regulatie ook triadisch (Fivaz,2014)


B.Beebe & F. Lachmann (2002)

Attunement - misattunement –reattunement (goed genoeg, Winnicott).

Misverstand dat ouder altijd sensitief responsief en attuned moet zijn

Cyclus match- mismatch – reparatie is een belangrijke ontwikkelingsfunctie

Hoe groter het vermogen van de ouder om mismatches in regulatieprocessen te repareren (mentaliseren) , hoe waarschijnlijker dat een kind veilig gehecht is met 18 maanden

Cycli van match en mismatch die niet gerepareerd worden

Ook deze cycli worden geïnternaliseerd en worden verwachtingspatronen

Prenatale hechting

De relatie begint voor de conceptie

Deze relatie is een combinatietussen mentale en fysiekeprocessen


Prenatale stress(De Bruijn et al. 2009)

Een verband tussen hoge niveaus van prenatale stress enemotionele problemen later

Prenatale stress heeft invloed op de relatie met het kind en op de ontwikkeling van het kind na de geboorte

Deze kinderen komen ter wereld met een lagere drempelvoor stress en zijn eerder ontregeld


stress- trauma- continuum


Continuüm van preventie, naar interventie, naar behandeling

vraagt om geïntegreerde zorg

Normale stress Toxische stressTraumatische

stress

preventiespecifieke

interventiesbehandeling

(port of entry)

De classificatie van kinderenDrie classificaties:

1. Vermijdend (A)

2. Veilig (B)

3. Ambivalent (C)

Tweede classificatie:

Gedesorganiseerd (D)


Cirkel van veiligheidOuder volgt de behoeftes van het kind

© 2000 Cooper, Hoffman, Marvin & Powell

Exploratie

Gehechtheid



Exploratie

Gehechtheid




Ik heb

jou

nodig

Ondersteun mijn exploratiedrang



Let op mij

Geniet van mij

Help mij

Heb plezier met mij


Ik heb

jou

nodig

Ondersteun mijn

exploratiedrang



Vang me op als ik naar je toe

kom

Ik heb

jou

nodig

Let op mij

Geniet van mij

Help mij

Heb plezier met mij


Ik heb

jou

nodig




Vang mij op als ik naar je toe

kom

Ik heb

jou

nodig

Let op mij

Geniet van mij

Help mij

Heb plezier met mij


Ik heb

jou

nodig


Bescherm me

Stel me gerust

Geniet van mij

Help me met mijn gevoelens





behandelen van twee generatiesVeilige hechting is een balans tussen exploratie en gehechtheidsgedrag

Verzorgers/hechtingsfiguren hebben drie functies:

1. Emotionele vellige basis die spanningen doet afnemen en bron van troost en steun ( gevolg van co-regulatie in eerste jaar)

2. Veilige basis van waaruit wij de wereld exploreren

3. Veilige haven om nabijheid te zoeken in tijden van stress, angst en gevaar

Interventies kunnen op al deze drie functies gericht zijn



Vang mij op als ik naar je toe kom

Ik heb

jou

nodig

Let op mij

Geniet van mij

Help mij

Heb plezier met mij


Ik heb

jou

nodig


Bescherm me

Stel me gerust

Geniet van mij

Help me met mijn gevoelens


Wat staat een gezonde relatie tussen ouder en kind in de weg ?

Externe stress isolement, financiën, huisvesting, migratie, alleenstaand ouderschap, huislijk geweld

Interne stress kind factoren (medisch, ontwikkeling temperament, autisme) , ouder factoren (LVB, psychische problematiek, chronische stress, onverwerkt trauma of verlies)

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwj22MiAmZXQAhXBXBQKHeIYA4IQjRwIBw&url=http://www.hetwerktecht.org/nl/magikeven/328-de_ijsbaan&psig=AFQjCNHKr1WkJ5BuORq-fIU-KC5A6MiKcw&ust=1478558282380312

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiz6evbmJXQAhVJVxQKHdUmAcAQjRwIBw&url=http://www.momsandthecity.nl/nieuws/scheiden-op-jonge-leeftijd-maakt-relatie-ouder-kind-onzekerder&psig=AFQjCNEBvo8Stwerzx83UttzLERA49z7wA&ust=1478558204101968

Redelijke regels

en grenzen

Plezier en

positieve aandacht

Structuur

en regelmaat

Stimulering

van de ontwikkeling

Sensitieve Zorg en

bescherming

Beweging en

gezonde voedingLiefde

Opvoedingsschijf, schijfvan 6

het is niet allemaal hechting !!

Intergenerationele overdracht‘transmission gap’


Gehechtheid

ouder

Gehechtheid

kind

?

• Sensitiviteit

• Mentaliseren

• Genetische bagage

• Angstig/beangstigend

oudergedrag

• Onverwerkt trauma

• Nog onbekende factoren

Jonge kinderen hebben geen geheugen?

Pre verbale herinneringen worden in het impliciete geheugen, zintuiglijk geheugen opgeslagen: (geuren, kleuren, aanrakingen geluiden, emoties etc.) en gaan een leven lang in het lichaam mee

Autobiografisch geheugen en narratief ontstaatvanaf 2 jaar


Impliciete herinneringen

Ontregelingen gaan de ervaringen in de ouder-kindrelatie en die van het kind bepalen.

Het kind en ouder gaan beiden een negatieve interactie verwachten, van co- regulatie naar co-disregulatie


kind is een dagelijkse ontregelaar,

Sommige kenmerken lokken meer positieve of negatieve emoties uit

Moeilijktemperament, kind factoren (ook medisch) kan mentaliseren van ouder ondermijnen

Risico op intergenerationeel doorgeven van trauma

Gewone ontregeling van jong kind kan (onverwerkt) trauma ouder triggeren

Ervaren van interpersoonlijke dreiging door ontregelende baby

Machteloosheid, frustratie, woede ervaren als terreur, stress

Herinnert ouder aan eigen angst hulpeloosheid, of woedende ontregeling van vroegere verzorger (bv geweld)

Moeders aandacht gaat van de behoeftes van haar kind naar eigen overleving , fight, flight or freeze

Focus op zichzelf ipv wederkerige regulatie, misinterpretatie van signalen neemt toe, disregulatie van de baby neemt toe………


Beangstigend of angstig oudergedrag als moderator

Onverwerkt verliesof

Onverwerkt trauma

Beangstigend/Angstig

Oudergedrag

Gedesorganiseerdegehechtheid

kind

WaakzaamheidOntregeling bij jonge kinderen kan zich uiten in niet eten, niet slapen, veelvuldig huilen en onrustig of juist teruggetrokken gedrag

Het kind en de ouder bouwen in de ouder-kindrelatie steeds meerspanning op, kind kan bijvoorbeeld gaan overgeven(voedingsproblemen)

Zelfs wanneer de situatie dreigt te escaleren (extreme signalen van angst en spanning , zoals hoofd wegdraaien, overstrekken of huilen) gaat de ouder door vanwege verlangen naar contact (chase and dodge)


DissociatieHierbij richt het kind steeds minder aandacht op signalen van de buitenwereld en richt zich steeds meer op zijn interne wereld

Ze verliezen de controle over hun lichaam, en trekken zich terug ( still face)

Dit is een manier om te vluchten terwijl dit fysieken motorisch nog niet mogelijk is


Psychobiologische effectenWanneer kinderen homeostatisch uit balans zijn, (emotioneel ontregeld) zullen kinderen al hun ‘vaardigheden’ inzetten om deze toestand onder controle te krijgen.

Door de energie, tijd en aandacht dit kost, zijn ze niet in staat om te exploreren en leren.

Schore, 2003


Veranderingen in de relatietussen ouder en kind

Verminderde wederkerige regulatie

Elke partner in de ouder-kindrelatie ontwikkelt nieuwe, negatieve interacties en representaties die gebaseerdzijn op stressvolle of traumatische ervaringen

Ouder en kind worden door hun gedrag of gevoel elkaarstraumatrigger

Negatieve verwachtingspatroon wordt geïnternaliseerd, betekenisgeving


54

PTSS à deux, relationele PTSS

Ouders die proberen elke herinnering aan de traumatische gebeurtenis te vermijden en daardoor ook de relatie met hun kind gaan vermijden

Ouders die gepreoccupeerd zijn met traumatische ervaringen en hun kind overmatig blootstellen aan hun traumatische herinneringen


Epistemic trust en ouderschap,intergenerationele overdracht

Ouders die als jong kind verwaarloosd of mishandeld zijn, hebben vaak

een beschadigde capaciteit om te kunnen denken over zichzelf en hun

kind

Deze weerstand (blokkeren van mentale processen) was vroeger een

nuttige defensieve reactie

Nuttig omdat de gedachtes, gevoelens en gedrag van hun verzorgers

vijandig en/of ontregelend waren

Staan nu een optimale ouder-kindrelatie in de weg

Wereld is onveilig, onvoorspelbaar en onbetrouwbaar


Epistemic trust in deouder-kindrelatie

“openheid om te leren uit nieuwe ervaringen”

bereidheid/openheid om nieuwe kennis in jezelf (en in de ouder-

kindrelatie) op te nemen

omdat deze kennis betrouwbaar is

persoonlijk, relevant en generaliseerbaar,

Gaat helpen in je leven (en niet alleen hier en nu in deze situatie)


Hoe schatten wij in in dat kennis ook echt betrouwbaar isBelang van ostensive cues in ouder-kind relatie;

oogcontact, naam noemen, hoofdbeweging, toon

aandachtregulatie, affectregulatie, mentaliseren


Visual cliff


Moeder baby


https://youtu.be/WdLKpxktJB4

Stil traumaDe ervaring van het kind om ongezien en ongehoord teblijven, wordt al op zeer jongeleeftijd verweven in de ervaringen en identiteit van het kind

Geeft een basaal wantrouwen

Epistemic mistrust


IMH 2018, kennis naar de werkvloer

manifest 1001 kritiek dagen

zwangeren en jonge kinderen zijn de maatschappij niet tot last, maar (aanstaande) kind van vandaag…… is de volwassene en de ouder van morgen

van manifest 1001 kritieke dagen naarplatform: veilige, gezonde en kansrijke startnaar minister van VWS

Een aantal organisaties hebben het initiatief genomen (naar Engels model) een manifest te maken over het belang van de eerste 1001 dagen vanaf de conceptie.

Het manifest is in oktober 2015 aangeboden aan de subcommissie Jeugd van de VNG.

Bernard van Leer Foundation, verbinden van initiatieven, gedeeld landelijk verhaal en landelijk programma, advies aan VWS en minister

De realiteit, met de meeste jonge kinderen gaat het goed, maar……….een op de negen is 377.000 kinderen leven in armoede

34 per 1000 kinderen vallen onder de brede definitie van kindermishandeling

Fysiek en seksuele misbruik komt minder vaak voor dan emotionele verwaarlozing of getuige zijn van huislijk geweld

90.000 kk staan bloot aan emotionele en onderwijs verwaarlozing

45.000 kk zijn getuige van huislijk geweld, 12 per 1000

Grootse groep zijn jonge kinderen die nog niet in onderwijs zitten

Meer dan 1 type kindermishandeling

26% van deze groep zijn baby’s

10% van alle zwangere vrouwen hebben ernstige angst en of depressieve klachten

Een derde van huislijk geweld begint tijdens zwangerschap

waarschuwing

Checklists zijn middel op zich geworden, ipv helpen ordenen van informatie, goede observaties, gesprekken met kritische collega’s

Screenen op risicofactoren: groep met dezelfde risicofactoren die geen problemen hebben groter, vals positieven

Onderliggende mechanismes onverwerkt trauma en verlies, verstoorde gehechtheid, aantal risico factoren, fysiologische reacties op stress, herkennen van emoties

Wat zijn werkzame factoren, interventies op meerdere terreinen incl. praktische hulp.

Profielen van cliënten groepen, gezinnen

Wat werkt voor wie in welke omstandigheid, verbinden van medisch, psychisch en sociaal domein

Gehechtheidsrepresentaties, veilig, onveilig, gedesorganiseerd

Vermogen tot mentaliseren

Stressoren, aantal

Stressresponse

Herkennen en reguleren van emoties

Genetisch meest kwetsbaar meest beïnvloedbaar

geef ieder (aanstaand) kind een veilige gezonde en kansrijke start Breng geïntegreerde (wetenschappelijke) kennis naar de werkvloer

Innovatie: slimme combinatie over beleidsterreinen heen, ontschotting, medisch, psychisch en sociaal domein

Risico van transitie: vormverandering leidt niet tot attitudeverandering

(interdisciplinaire) Scholing

Zonder een geintegreerde visie zal er in de toekomst(zoals ook in het verleden) hoge overdracht van ongelijkheid, fysiek en psychisch disfunctionerenblijven bestaan

De morele en economische waarde van het doorbreken van deze cirkel kan enorm zijn

Transitie wordt transformatiegezond veilig en kansrijk

In een tijd van ‘I will build a great wall’Overdragen van kennis en kunde, maar is “there trust in thecommunicator of knowledge”

Een land van populisme, angst, externaliseren, concreet denken en fragmentatie

Tijdperk van wantrouwen, van controle, concreet denken en gezondheidszorg die financieel gestuurd wordt

Decentralisatie , wijkgericht werken, risico van overmatige pedagogisering, stapelen van te lichte zorg, maar ..

ook kansen op integraal (samen) werken, door muren heen, tussen jeugd- en volwassenzorg

It takes a village to raisea child


IMH 2018 VOORKOMEN VAN HET DOORGEVEN VAN PSYCHOPATHOLOGIE NAAR DE VOLGENDE GENERATIE!


EFT


https://youtu.be/a0IYQGXiJxw

Documents

Het kind van vandaag is de volwassene van morgen IMH anno …Neurobiologie Procesonderzoek Gehechtheidsonderzoek Geheugenonderzoek 2-5-2018 OUDERKINDLIJN(C)2017. ... geheugen? Pre