Italijanska kuhinja

5/24/2018 Italijanska kuhinja

1/22

JU Prva srednja struna kola

Niki

Italijanska kuhinja

SEMINARSKI RAD

Profesor: Ana Tei Uenici: Aleksandra Kruni

Branka kuleti

Boban Gaevi

Niki, 2014


2/22

Sadraj

1. Uvod .................................................................................................................. 1

2. Regionalne razlike.............................................................................................. 2

2.1. Sjeverna Italija........................................................................................... 2

2.2. Centralna Italija ......................................................................................... 3

2.3. Juna Italija ............................................................................................... 3

3. Namirnice koje se najee upotrebljavaju......................................................... 4

3.1. Maslinovo ulje ........................................................................................... 4

3.2. Riba i plodovi mora ................................................................................... 4

3.3. Paradajz ..................................................................................................... 4

3.4. Tjestenina .................................................................................................. 5

3.5. Sirevi ......................................................................................................... 53.5.1. Mozzarella........................................................................................ 5

3.5.2. Ricotta .............................................................................................. 6

3.5.3. Parmezan .......................................................................................... 6

3.5.4. Gorgonzola ....................................................................................... 7

3.5.5. Maskarpone ...................................................................................... 8

3.6. Meso ......................................................................................................... 8

3.7. Pirina....................................................................................................... 8

4. Specijaliteti italijanske kuhinje ......................................................................... 10

4.1. Pizza........................................................................................................ 10

4.2. Lazanje .................................................................................................... 11

4.3. Minestrone .............................................................................................. 11

4.4. Bolonjeze sos .......................................................................................... 12

4.5. Tiramisu .................................................................................................. 13

4.6. Panna cotta .............................................................................................. 13

4.7. Kafa ........................................................................................................ 14

5. Italijanska vina ................................................................................................. 15

5.1. Piemonte ................................................................................................. 15

5.2. Toscana ................................................................................................... 16

5.3. Sicilija ..................................................................................................... 16

5.4. Friuli Venezia Giulia ............................................................................... 17

6. Dnevne navike i tradicionalni meni .................................................................. 18

7. Zakljuak......................................................................................................... 19

8. Literatura ......................................................................................................... 20


3/22

1

1.UvodItalija je drava na jugu Evrope. Obuhvata Apeninsko poluostrvo i tri velika ostrva na

Sredozemnom moru: Siciliju, Sardiniju i Elbu. Granii se sa Francuskom, vajcarskom,Austrijom i Slovenijom. Nezavisne drave San Marino i Vatikan nalaze se unutar teritorije

Italije.

Za Italiju kazu da je zemlja kojoj je Bog sve podario, lijepu prirodu, lijepe ljude i naravnonajbolju svjetsku kuhinju. Italijanska kuhinja je vjerovatno najpoznatija kuhinja na svijetu i to ne

bez razloga. Moze se rei da je italijanska kuhinja i vie od kuhinje, da je postala svojevrsnisimbol prestia i ivota sa stilom. Italija je zemlja koja ima vie kuvara nego industrijskihradnika. Bogata istorija i veliko kulturno naslee Italije dovelo je i do velike raznovrsnosti uitalijanskoj kuhinji. Prvo, postoje veoma velike razlike u nainu pripremanja, pa i u izboru hranekoja se priprema, izmeu regiona, a potom i izmeu manjih teritorija unutar tih regiona. Drugo,Italijani vole da prilikom kuvanja koriste sezonsko voe i povre, pa se svaki ovaj segment

njihove kuhinje znatno mijenja sa promjenom godinjeg doba.Glavna karakteristika italijanske kuhinje je njena velianstvena jednostavnost, sa mnogo

jela koja imaju samo od etiri do osam sastojaka.Italijanski kuvari se mnogo vie oslanjaju nakvalitet sastojaka, nego na odreeni nain pripremanja. Jela i recepti su mnogo vie djelonjihovih baka, nego samih kuvara i zato su ova jela savrena za pripremu kod kue. Ovo je jedanod glavnih razloga sve vee popularnosti ove kuhinje, poto asopisi o kuvanju u stranimzemljama imaju kao glavno trite potroae koji pripremaju hranu kod kue.

Sastojci i jela se razlikuju u zavisnosti od regiona. Mnoga originalna jela se pripremjurazliito u raznim krajevima zemlje. Sir i vino karakteriu veliki dio kuhinje, sa mnogim

varijacijama. Kafa, a posebno espreso, je veoma vano obiljeje italijanske kuhinje.

Italijanski moto je dobro jesti i ivjeti dobro. Dobro jesti ne odnosi se samo na odabirkvalitetnih namirnica i njihovo kombinovanje, ve i na dijeljenje s drugima, to je vaan diozdravog naina ivota, jaanje uitaka i iniciranje zajednikih druenja, vrijednosti koje odlikujuitalijansku tradiciju.

Italija obiluje raznim namirnicama vrhunskog kvaliteta. Pored namirnica sa kopna,svakako tu su i plodovi mora, a postoji i jo neto to oni imaju, a zove se gastronomsko nasleei tradicija. Iako svaki region ima svoju posebnost, generalna ocjena je da trpeza mora biti puna.Obrok poinje predjelom koji obino ima pet razliitih djelova, zatim slijedi prvo jelo koje je

obino neki rioto ili tortelini, pa drugo jelo u kojem obavezno ima neko meso ili riba sapovrem, pa sir i na kraju desert sa oljicom espreso kafe. Predjelo moe da se sastoji i od akpetnaestak razliitih ukusnih zalogaja, iji sastojci variraju od regiona do regiona, a moe da sesastoji i samo od svjetski poznate Parmske prute sa maslinama i hlebom. Bilo gdje u svijetu ako

potraite mortadelu, svako e Vas jako dobro razumjeti ta traite, jer ona potie iz Italije.Ribe irazni morski plodovi su veoma popularni u primorskim mjestima, a primat svakako dri salata odhobotnice ili koljki. Povre se slui i svjee i kuvano, obavezno sa maslinovim uljem i saraznim aromatinim travama.


4/22

2

2.Regionalne razlikeGlavno obiljeje italijanske prehrambene kulture je regionalna raznolikost. Postoji 20

regiona u Italiji, svaki sa svojim prepoznatljivim i preukusnim kulinarskim tradicijama. Svakojelo, ak i najjednostavnije, ima korijene u prolosti i tradiciji tog regiona. S druge strane, velika

mana italijanske kuhinje je uskogrudost. Porodice, generalno, ne vole da eksperimentiu s jelimaiz drugih regiona. U porodinim okupljanjima svako oekuje istu lokalnu tradicionalnu hranu.

Ono to ujedinjuje Italijane sa sjevera i juga jeste strast prema jedinstvenoj, jednostavnopripremljenoj hrani u kojoj se najvie ispoljava prirodni ukus. Akcenat je na kvalitetu a ne nakvantitetu, sa fokusom na balansiranje ukusa radi harmonizacije kontrasta. Italijanska kuhinja jemjeavina razliitih geografskih regija od kojih je svaka posebna po stilu kuvanja. To uglavnomzavisi od raspoloivosti sastojaka u datim regionima.

2.1. Sjeverna ItalijaNa sjeveru Italije, riba (kao to je na primer bakalar ili baccala), krompir, pirina,kukuruz, sosovi, svinjetina i razliite vrste sireva su najuobiajeniji sastojci. Ovaj dio italijanske

kuhinje koristi vie putera, krema, parmezana i maskarpone sira. Na trpezi e se nai i gulai,paprikai, kim-orbice, trudlice i kiseli kupus, a sve sa dodatkom paprike, maka, rotkvica,cimeta ili sireta.

Region Trentino Alto Adioje zasnovan na tradiciji i poznat po jednostavnosti seljakekuhinje. Pod uticajem Habzburke monarhije, ovaj region poinje da proizvodi razne vrstekobasica, palente, jogurta, sira, torti od krompira i jela od slatkovodnih riba. Takoe, popularnisu trudla sa jabukama, raani hleb, krompir, knedle, domai kiseli kupus i svinjska mast.

Trentino je dom mnogobrojnih dogaaja koji se odravaju u ovoj regiji tradicionalne boinepijace, festival San Vigilio, kao i brojnih lokalnih festivala i sajmova posveenih vinu,kestenovima, peurkama i drugim lokalnim namirnicama. Tradicionalna hrana je zasnovana na

jednostavnim, ukusnim jelima napravljenim od proizvoda lokalne agrokulture i sa lokalnih farmi.Najuveniji lokalni specijalitet je Tyroldimljena, zainjena unka poznata kao speck. uvena posvom ukusu je i salama kaminwurz. U klasina predjela spadaju barleysupa, pasta i pasulj, supaod peuraka i, kao najpopularniji, br brusjednostavna lokalna supa. to se tie glavnih jela,specijaliteti regiona su zec sa grapom, gula, sirovi jelen sa palentom, pastrmka na sve naine ikulen. Kraljica lokalne hrane je jabuka Val di Nonkoja se koristi za pripremu uvene trudle ivonih tartova.

Regija Friuli na sjevero-istoku Italije je konzervativna u svojoj kuhinji, istorijskipovezana i pod uticajem Austrije i Maarske. Poznata je po tradicionalnoj San Daniele del Friuliunki i po sirevimaMontasioi Frico. Tipina jela za ovaj region supitina, kuglice od dimljenogmesa, i razliiti tipovi palente i njoka, zatim istonjaki pasulj, beke kobasice, gula, evapi itrudla od jabuke. Glavna jela regije su palenta i porcina, jelo napravljeno od kuvane svinjetineservirano sa kiselim kupusom i senfom, i supe bogate povrem i mahunarkama. Najvaniji

proizvod ove regije je unka Prosciutto iz San Danijele, koja je poznata irom svijeta. Ovdje semogu pronai razne varijetete salama, kobasica i kulena. Najuveniji regionalni desert je gubana,

pecivo punjeno suvim voem. Za ovo podneblje, takoe, specifine su trudle i vone torte.

Region Veneto nalazi se na sjevero-istoku zemlje. Glavni grad regije je Venecija. Kaosvjetski poznata i popularna turistika destinacija, ispunjena umjetnou, romantikom, kanalima i


5/22

3

ljepotom gde god da se okrenete, Venecija je neosporno zvijezda Veneto regiona. Venecija imnogi okolni djelovi Veneta su uveni po riotu. Palenta je tradicionalna, ruralna hrana tipinaza Veneto kao i za vei dio sjeverne Italije. Ona pronalazi svoje mjesto i u kuvanim i mijeanim

jelima, i servira se sa razliitim vrstama sireva, bakalara i mesa, dok neka jela od palenteukljuuju i povre i kobasice. U pojedinim djelovima Veneta, palenta se pravi od kukuruznog

brana, kako bi boja palente bila bijela, a ne uta, zato se i zove bijela palenta (polenta bianca).Najpopularnije jelo iz Venecije je tanko narezana telea digerica (fegato alla veneziana)dinstana sa bijelim lukom. Jo jedna specijalnost iz ovog podruja je sopa caldo, vrua supa sagolubijim mesom i piletinom. Verona je uvena po kolau tiramisu, koji vodi porijeklo upravo izovog grada.

Pijemont, na sjeverozapadu Italije, smeten je izmeu Alpa i doline rijeke Po, sa velikimbrojem razliitih ekosistema. Ovaj region nudi najprefinjenije i najraznovrsnije kuhinjeitalijanskog poluostrva. Pijemont je zajednika taka tradicionalne italijanske i francuske kuhinjei italijanski region sa najveim brojem sireva. U ovom regionu se sakupljaju orasi, peurke ipanska artioka. Lov i ribolov su osnovne djelatnosti. Najea hrana su bijeli luk, sezonsko

povre, sir i pirina. Pijemont je poznat po kvalitetu svog mesa, tradicija je da se jede sirovomeso zainjeno bijelim lukom, pripremljeno na ulju, sa limunom i solju uveni karpao, kao i

Brasato al Vino paprika napravljen od govedine marinirane u vinu, koji se slui sa raznimsosovima. U ovom regionu se pravi najbogatija i najdekadentnija hrana u cijeloj Italiji, koristeise sastojcima poput bijelih tartufa, gorgonzole, putera i okolade. Pijemont je takoe domfonduta sira slinom fonduu, ali koji je zainjen tartufima i umancima i caudesosom koji se

pravi od ulja, ringlica i tartufa.

2.2. Centralna ItalijaTradicionalna kuhinja centralne Italije koristi sastojke kao to su paradajz, sve vrste mesa

(osim konjskog), riba i sir pekorino. Za Centralnu Italiju su karakteristini tortelini, ravioli idruge vrste paste sa simpatinim nazivima iprosciutto, kod nas poznatiji kao unka. Meso jeee sastojak nekog preliva nego glavno jelo. Ima, dodue, jedno meso koje se tamo jedesvakodnevnogatalinke. To su male, abe koje svojim poloajem u tegli prognoziraju vreme.Kau da je njihovo meso dobro za slab eludac.

Dobro poznat region Toskana pripada centralnoj Italiji, a glavni grad je Firenca. Osim popizzama, lazanjama, tjesteninama i sladoledu, to je gastronomsko obiljeje cijele Italije, Firencaje karakteristina po Fiorentina odresku (Bistecca alla fiorentina). Odlina vina, a pogotovochianti, najvei je enoloki ponos ovoga kraja. U firentinskim restoranima usluga se obino

naplauje ve na samom raunu, najee oko dva eura po osobi, pa se u tom sluaju baki neoekuje.

2.3. Juna ItalijaSicilija je poznata po svom bogatsvu i arenolikosti gastronomskih proizvoda i

kulinarskih specijaliteta. Recepti potiu iz davnina i veina je karakteristina za osvajae koji sudominirali ostrvom. Juna Italija je carstvo kakavalja, mocarele i pekorino sira, lazanja,maslinovog ulja i, naravno, paradajza. Paradajz i maslinovo ulje se koriste u cijeloj Italiji, aliipak neto manje nego ovdje. Mnoga slana jela imaju slatko-slano-kiseli ukus. Sicilija je dom

uvenog italijanskog sladoleda poznatog kaogelato(vrlo matovit naziv koji u prevodu znaizaleen) i polu-smrznutog deserta od vode, eera i arome limuna, narande, kafe ili mente. U


6/22

4

odgovarajuoj sezoni budu mu dodate i jagode ili dudinje. Samo u jednom gradu, Katanija, sepravi i granitasa aromom okolade. Osim po ovim ledenim poslasticama, Sicilijanska kuhinja serazlikuje i po upotrebi mnogih namirnica inae karakteristinih za arapsku kuhinju kao npr.

pistai. Ostali specijaliteti Sicilije su: kanolo kolai (rolnice sa belim kremom), kasata torta,pasta sa sardama, pasta norma, pasta sa morskim jeevima, pasta sa sipinim mastilom, arancine,

slana salata kaponata, sicilijanska kobasica, ranji od rolovanog teleeg mesa, kao i sve vrsteribe i morskih plodova koje se love u morima (crvena tuna, sabljarka, lignje, hobotnica, sipa, list,branzin, orada, zubatac, papalina, sarde, ancuvi). Od mlijenih proizvoda veliki specijalitet jericota - bijeli mladi sir i kakavalji provola, primosale, caciocavallo.

3.Namirnice koje se najee upotrebljavaju3.1. Maslinovo uljePria o Carapelli maslinovom ulju poelaje davne 1893. godine, da bi do dananjih dana

dostigla mitske razmjere. Danas je Carapelli kompanija lider na tritu i najpoznatiji svjetskibrend maslinovog ulja, kao i najpoznatiji brend u Italiji. Carapelli - hladno cijeeno maslinovoulje je prirodno, bez holesterola, koje evidentno pomae smanjenju LDL (loeg holesterola), a

poveava nivo HDL (dobrog holesterola). Dravna amerika agencija FDA preporuujekonzumaciju dvije supene kaike Carapelli - hladno cijeenog maslinovog ulja dnevno i na tajnain smanjuje rizik koronarnih sranih bolesti.

3.2. Riba i plodovi moraRiba i morski plodovi posebno su popularni kao predjela u podrujima uz more. U

salatama od plodova mora (insalata di frutti di mare) najee se koristi hobotnica, dagnje, kao idruge vrste koljki.

Bakalar (lat. Gadus morhua) je morska riba iz istoimene familije (lat. Gadidae). Ova riba,koja je tradicionalno jelo na gotovo cijelom Mediteranu, potie zapravo iz hladnih morasjevernog Atlantika. U Italiji se ve vijekovima slui kao tradicionalno jelo za Badnjak.

Ukusne lignje su omiljene ljubiteljima morskih specijaliteta jer mogu da se pripreme na"sto i jedan" nain.U manjim koliinama lignje sadre nezasiene omega-3 masne kiseline koje

pozitivno djeluju na itav organizam: sniavaju nivo holesterola u krvi, pomau kod artritisa,ubrzavaju zarastanje rana, popravljaju raspoloenje i ublaavaju depresiju. Bogate su i

proteinima i odlina zamjena za meso, a lake se vare od njega.

3.3. ParadajzTek 1750. g. kada su ljudi otkrili boanstveni ukuspomo doro, zlatne jabuke, ustanovili

su da se izvrsno uklapa u kulinarsku tradiciju okoline Vezuva. Paradajz je omiljeno povreItalijana, jedu ga gotovo svaki dan, bez obzira na godinje doba. On moe biti sastavni dio sosaza tjesteninu, jedan od sastojaka salate, punjen ili peen italijanski kuvari uvijek smisle netonovo.

Tradicijom duom od 100 godina i jedinstvenim nainom prerade paradajza Mutti se

danas nalazi na vodeoj poziciji u Italiji i svijetu. Mutti proizvodi su nosioci certifikataintegralne proizvodnje pod kojom se podrazumijeva: integralna i bioloka zatita poljoprivrednih


7/22

5

kultura, kontrola kvaliteta proizvoda, primjena agrotehnikih mjera koje omoguiju da ovaproizvodnja doprinosi zatiti ivotne sredine.

Mutti polpa je napravljena od fino sjeckanih komadia paradajza izrazito crvene boje.Mutti polpa je jedinstvena na tritu jer se proizvodi iskljuivo ljeti, iz hladnog procesamljevenja bez dodavanja konzervansa kao i vjetakih boja. Ovaj jedinstveni proces je patentirao

Mutti i to ga ini jedinstvenim u Evropi. Polpa je idealna za jela koja zaht ijevaju krae kuvanje,kao to su sosovi za tjestenine kao i jela od povra i mesa.

Mutti doppio concentratoje ustvari duplo koncentrovani paradajz pire koji pojaavaukus i boju jelima. Odlino se uklapa sa jelima u kojima preovladava tjestenina i meso. Moe sedodatno kombinovati sa Mutti Passatom/ Polpom/ Pica Sosom.

Likopen, koji se nalazi u paradajzu, smanjuje rizik od raka prostate, sniava takozvani loholesterol, a s njim i opasnost od sranih bolesti, spreava i druge vrste tumora, prije svega grliamaterice, dojke, plua i eluca.

3.4. TjesteninaSvaka regija u Italiji ima svoju priu o tjestenini. Stanovnici Ligurnije pretpostavljaju da

su enovski trgovci dobili recept od nomadskih plemena. U Veneciji vjeruju da je Marko Polodonio prvu tjesteninu iz Kine. U Rimu tvrde da su ve i drevni imperatori i senatori jelitjesteninu. Sicilijanci se dre prie da su tjesteninu donijeli stari Grci ili Arapi.

Bilo kako da bilo, danas se tjestenina javlja u vie od 300 oblika i jedno je od omiljenihjela. Osnovna podjela tjestenine je napasta secca (suva tjestenina koja se priprema od branadurum penice i vode), ipasta frescailipasta fatta in casa(tjestenina pripremljena kod kue od

peninog brana, jaja i malo vode).Odreene vrste tjestenine, kao to je pizokeri, se prave od

heljdinog brana.U zavisnosti od oblika zovu se makarone, pagete, lingvini, fusili, lazanje, njoke i razni

drugi koji su punjeni drugim sastojcima kao to su raviole i torteline.

Italija je vrsto zauzela prvo mjesto na svijetu u pravljenju jela od tjestenine. Najvie seprirpema sa sosom od paradajza ili sa mljevenim mesom. Nazivaju ih i prema gradovima:"pageti milaneze" i "pageti bolonjeze".

Italijanska pasta se obino kuva al dente to u prevodu znai premazubu (da se neprekuva, tj. da ne bude previe mekana ve vrsta pod zubima). Van Italije, suva pasta se eepravi od drugih tipova brana (kao to je penino brano), ali tako se dobija meki proizvod koji

ne moe da se kuva al dente.3.5. SireviIako u Italiji postoji vie od 400 vrsta sireva,samo je desetak steklo svjetsku slavu. To su

parmigiano, grana padano, pecorino, gorgonzola, te nezamjenjivi sirevi bez kojih bi mnogirecepti ostali pusti: mozzarella, ricotta i mascarpone. Poznati su i taleggio, fontina i provolone.ali kod nas se rijetko pojave.

3.5.1. MozzarellaMozzarella je sir bijele boje, ali moe varirati do blijedoute u zavisnosti od ishrane

ivotinje od ijeg mlijeka se ovaj sir pravi. Stara, izvorna mozzarella potie iz okoline Rima. U15.vijeku zvala se jednostavno mozza. Tada se pravila iskljuivo od mlijeka vodenog bivola, a


8/22

6

sada gotovo iskljuivo od kravljeg mlijeka, pogotovo one mozzarelle koje se proizvode izvanItalije. Mozzarella je relativno mekan sir sa visokim procentom vode u svom sastavu. Izvornemozzarelle prave se u malim grudvicama prenika do 6 cm, u obliku jaja, tekim samo oko 80 do100 g i uvijek se uvaju u vlastitoj surutki. Na dobroj pizzi prava mozzarella je nezamjenjiva.

Slika 1.Mozzarella

3.5.2. RicottaRicotta je sir dobijen od ovjeg, a ponekad i kravljeg mlijeka. Blago je slatkastog ukusa i

sadri oko 5% masnoe. Znaenje imena je "ponovo kuvan" i najpoznatiji je italijanski sir koji seproizvodi od surutke, dakle od onoga to je ostalo nakon proizvodnje sira. Zbog toga je vrloblagog ukusa, to posebno odgovara za razna punjenja. U Italiji zamjenjuje svjei kravlji sir.Ricotta je, kao i mascarpone, u sjevernoj Italiji, nerijetko sastojak raznih dezerta te se estomijea sa cimetom, eerom i okoladom.

Slika 2.Ricotta sir

3.5.3. ParmezanParmezan, originalnog naziva "grana Parmigiano Reggiano", jedan je od najpoznatijih

sireva iz porodice grana, tvrdih sireva zrnaste strukture. Najvie je kopirani sir u svijetu.


9/22

7

Porijeklom je iz Parme i pokrajine Reggio Emilia. Godine 1955. odlukom o kontrolisanomporijeklu, cijeloj regiji, a ne samo Parmi, dozvoljeno je ime Parmesan. Struktura "grana" sirevaje zrnasta i prije zrelosti. Smatra se da su najbolji izmeu aprila i juna, a vjerovatno su nastali usamostanima oko rijeke Po. U srednjem vijeku bili su cijenjeni i traeni zbog lakog uvanja itransporta. Na cijeni dobijaju i starenjem jer ukus postaje jo jai. U svijetu parmezana

najpoznatiji su grana Padano, grana Lodigiano te grana Bagozzo. No, ve samo ime parmigianoili parmezan postalo je sinonim za sve italijanske tvrde sireve svuda u svijetu. Bio je omiljeni sirMoliera i Napoleona.

Slika 3.Parmezan

3.5.4. GorgonzolaGorgonzola je italijanski plavi sir napravljen od kravljeg mlijeka. Moe biti s maslacem

ili bez, slan i neslan. Pouzdano se zna da se proizvodi od 11.vijeka. Dobio je ime po malomgradiu blizu Milana u kojem se nekada odmarala stoka koja se vraala s alpskih panjaka i ukojem je sir prvi put napravljen 879. godine. Nije poznato kada je otkriveno da plesanPenicillium glaucumpoboljava kvalitet tog mekanog kravljeg sira. Gorgonzola se esto koristi uitalijanskoj kuhinji i moe se konzumirati na mnogo naina.

Slika 4.Gorgonzola


10/22

8

3.5.5. MaskarponeMaskrapone je vrsta blagog i kremastog sira. Porijeklom je iz grada Lodi, odakle se

njegova primjena rairila po cijeloj Italiji. Pravi se od slatke pavlake. Najvie se koristi kaododatak kolaima (npr. a tiramisu) i kao fil za torte.

Lako je kvarljiv, pa se u prolosti pravio uglavnom zimi. Pored toga brzo prima strane

okolne mirise pa ga je potrebno drati u zatvorenoj posudi. Moe se kupiti u bolje snabdjevenimprodavnicama, ali se moe i lako napraviti. Za to je potrebno 1 l slatke pavlake zagrijati na 90C, dodati 5 ml limunske kiseline i mijeati 10 minuta dok se pavlaka ne usiri. Na kraju, masutreba zaviti u krpu i ostaviti da se ocijedi.

Slika 5.Maskarpone

3.6. MesoMesne preraevine poput mortadele, svjetski poznatog parmskog pruta kao i raznih

salama nezaobilazan su dio predjela, a mogu se posluiti samostalno ili uz svjee voe.U Italijise dosta konzumira zelena aba (gatalinka) koju spremaju na nekoliko naina. Pohovani abljikraci jedu se u slast kao delikates. Ko moe da savlada izvjesne gastronomske predrasude i samo

jednom proba to jelo, sam e se uvjeriti da je ablje meso veoma ukusno. Naravno da se u Italijina pijaci mogu kupiti oiene abe. Bijelo meso aba je veoma bogato belanevinama i prijaljudima sa osjetljivim stomakom.

3.7. PirinaPostoje razliiteteorije o tome kako je pirina stigao u Italiju. Neki vjeruju da su pirina

poznavali jo stari Rimljani, dok drugi smatraju da su je na Siciliju donijeli Arapi krajem prvog

milenijuma. Uzgoj pirina u dolini rijeke Po datira jo iz 15. vijeka. Okolno je stanovnitvo upoetku bilo vrlo skeptino prema kulturi koja se uzgaja u vodi jer su se bojali da e taj nainuzgoja pridonijeti irenju opasne bolesti kao to je kuga.

Najee uzgajana vrsta pirina je Oryza sativa japonica L., ija zrna ostaju vrstaprilikom kuvanja. Sorte pirina pogodne za salate, kuvane ili peene deserte suRazza 77iliRibe.Dugo se kuvaju, a zrno je gotovo prozirno s malo skroba. Sorte poput Arborio, Carnaroli iVialonem imaju dugo zrno s visokim procentom skroba pa su pogodne za pripremu riota. Za

pripremu supa sa pirinem najprikladnije vrste su Maratelli i Balilla. One se odlikuju malimzrnom punim skroba, koje se brzo skuva, a pritom se ne raspadne.

Po svojim svojstvima pirina je hranjiva i lako svarljiva hrana. Dobro djeluje na crijevnufloru i ne izaziva alergije. Bogat je mineralima, posebno fosforom i kalijumom, a sadri i


11/22

9

magnezijum, kalcijum, gvoe, cink i mnogo druge minerale. Vitaminom E obiluje u klici, avitaminima B grupe obiluje u omotau. Medu itaricama je najuravnoteeniji. Zrno penice,

jema, ovsa je podeljeno tankom urezanom linijom napola, dok pirina nema takvu crtu te je ibioioki najcelovitija itarica. Takoe regulie visok pritisak, poveava elastinost krvnihsudova, titi od arteroskleroze, sranog infarkta, djeluje umirujue na mozak i nervni sislem. Ne

sadri masnoe, holestorol niti natrijum i zbog toga je esto deo balansiranih dijeta.Riso Gallo je najbolji pirina u Evropi i brend broj 1 u Italiji, lider u proizvodnji i prodaji

pirina. 3 cereali od Riso Galla je prirodni proizvod koji je sastavljen iz posebno odabranih zrna:pirina, jema i penice, i to u paljivo odabranim proporcijama. Izbor ove 3 itarice je izuzetnoukusan, raznovrstan i zdrav obrok. Idealan je za pravljenje riota, supa, ali i za matovite salate,

priloge, nadjeve, takoe i za dezerte.

Arborio je pirina okruglog debelog zrna. Ime je dobio po gradu Arborio u Italiji, gdje seuzgaja. Zbog velikog sadraja skroba, njegova zrna ostaju vrsta, a skrob iz zrna pravi kremastumasu zahvaijujui kojoj povezuje sastojke bilo kog riota. Arborio je odlian i za sutlija.

Integralni pirina za razliku od bijelog, ima 3,5 puta vie magnezijuma, 4 puta vievitamina B1 i vlakana, a 1,6 puta vie folne kiseline. Regulie krvni pritisak, poveavaelastinost krvnih sudova, titi od ateroskleroze, sranog infarkta i nervoze. Koristi se za svevrste jela, a prednost Riso Gallo integralnog pirina je u skraenom vremenu kuvanja sa 45minuta kod klasinog integralnog pirina, na 18 minuta kod Riso Galio integralnog pirina.

Blond Risotti je pirina koji je prethodno obraen na pari. Nutritivno gledano "parboiled"pirina se nalazi na pola puta izmeu integralnog i bijelog. Posebnom metodom kuvanja hranljivisastojci iz omotaa se "sateruju" u zrnu. Rezultat je pirina koji zadrava skoro sve prvobitnehranljive sastojke, a dodatna prednost je da se krae priprema.


12/22

10

4.Specijaliteti italijanske kuhinjeItalijanska hrana se moe pojesti bilo gdje u svijetu. Skoro da nema kutka na ovoj planeti

gdje se ne nude pagete bolonjeze, hrskava pica ili ukusne poslastice poput tiramisua ilipanakote. Pitanje je, meutim, koliko su izvan Italije italijanski specijaliteti zaista izvorno

italijanski. Italijanska Kulinarska akademija tvrdi da su jela koja se van italijanskih granica nudekao italijanski specijaliteti u ogromnoj veini sluajeva - sve samo ne to. U skoro etrdesetzemalja irom svijeta postoje ispostave ove italijanske institucije koja nastoji da sauva izvornuitalijansku kulinarsku tradiciju.

4.1. PizzaPizza nije nastala u Italiji, kako veina ljudi vjerovatno misli. Ovu irom svijeta

popularnu i omiljenu "pitu" izmislili su Grci ili Feniani u vrijeme kada su usavrili tajnemijeanja brana sa vodom. Prvobitna pizza bila je u stvari hljeb ili pogaa koja se pekla ispod

uarenog kamena, a premazivali su je uljem sa dodatkom biljnih zaina. U 16. vijeku paradajzstie u Evropu iz Amerike i tada uz pomo ovog povra nastaje pizza priblina onakvom kakvom

je i danas znamo. U 18. vijeku ova pogaa sa paradajzom stie u Italiju, tanije u Napulj ipoinje da se proizvodi i prodaje na ulicama i trgovima pod nazivom pizza. To je bila veomajednostavna pizza koja je vie liila na hljeb i vrlo brzo stekla popularnost kod siromanogstanovnitva Napulja jer je bila ukusna i jeftina. Tokom posjete Napulju 1889. godine, kraljicaMargarita je vidjela mnogo ljudi, pogotovo seljaka, kako jedu ovu veliku pogau. Iz radoznalostikraljica je naredila da i njoj donesu jednu. Posto joj se veoma dopala od svog glavnog kuvaraRafaellea zatraila je da joj i na dvoru pripremi pizzu. U ast kraljice Rafaelle je odluio da

napravi posebnu pizzu samo za nju. Bila je to pizza sa paradajzom, mozzarella sirom i svjeimbosiljkom (da predstavlja boje italijanske zastave: crvena, bijela i zelena) i nazvao je PizzaMargarita. Od istog momenta ona je postala kraljiina omiljena hrana, to je pizzu ucinilo jo

popularnijom u italijanskom narodu. To je poetak tradicije savremene pizze, koja traje i dandanas ne samo u Napulju vec irom svijeta.

Slika 6.Pizza margarita


13/22

11

Tako je pizza postala i ostala osnovni deo italijanske ishrane. Ubrzo su irom zemljepoele nastajati razne varijacije ovog specijaliteta, pa se u Bologni poelo dodavati meso upreliv, Napolitanska pizza postala je poznata po dodatku izmrvljenog bijelog luka. Kasnije pizzapolako poinje da svojim neodoljivim izgledom i ukusom osvajati svijet. U 20. vijeku italijanski

imigranti odnose pizzu i u Ameriku. Danas svaka zemlja, grad, pa i pizzerija ima svoju verzijupizze u skladu sa tradicionalno prihvaenim ukusima.Pizza je ak dobila i svoj dan u godini,tako da se 9. februara irom svijeta proslavlja Meunarodni dan pizze.

4.2. LazanjeModerne lazanje, kakve poznajemo danas, su proizvod italijanske kuhinje. Postoji

nekoliko teorija o tome kako su razvijene i otkuda potie porijeklorijei lazanje. Glavna teorijaje da pojam lazanje potie od grke rijei laganon, koja oznaava pljosnatu plou od tijestaizrezanu na trake. Ovaj termin se jo uvijek koristi u Grkoj i oznaava tanku i pljosnatu vrstuhljeba. Jelo se pojavilo decenijama kasnije u Italiji, gdje je preimenovano u lazanje. Nakonnekog vremena izraz lazanje prestao se odnositi samo na tijesto, nego se pretvorio u kompletno

jelo. Tradicionalno jelo lazanje se sastoji od slojeva tjestenine, mesa, sira i umaka od paradajza.

U drugoj teoriji pojavljuje se i rije lasanon, koja se odnosi na neku vrstu drevnogzemljanog lonca. Rimljani su ovu rije pretvorili je u lasanum, to takoe oznaava neku vrstu

posude za kuvanje. Zbog toga se vjeruje da se rije lazanje odnosi na lonac u kojem se jelolazanje kuvalo tj. peklo.

Lazanje su se ubrzo proirile po cijeloj Evropi da bi na kraju stigle i u Veliku Britanijugdje je recept objavljen i u prvom kuvaru. Imigranti iz Evrope odnijeli su sa sobom ovu ukusnutjesteninu u Sjevernu Ameriku, gdje se nastavila mijenjati te se pretvorila u svestrano jelo kojedanas poznajemo i toliko volimo.

Slika 7.Lazanje

4.3. MinestroneTradicionalne italijanske orbe su hranljive, ali i lake. One predstavljaju matovite

mjeavine najrazliitijih vrsta povra, tijesta ili pirina i mesa ili proizvoda od mesa, mada onouopte nije obavezno, i po potrebi mogu da zamijene kompletan obrok.

Minestrone je legendarna italijanska orba sa povrem. Dobila je naziv od latinske rijeiministrare, to znai servirati. Ova orba je sigurno jedno od glavnih i najpoznatijih jelaitalijanske kuhinje, ali se nain njenog spremanja razlikuje, ne samo od grada do grada ve i odkue do kue, a pogotovo od jednog do drugog godinjeg doba, to jest od toga ta se u kraju u


14/22

12

kome se jelo pravi moe u to vreme nabaviti jer se u minestrone moe staviti praktino svakopovre koje se moe nai na zelenoj pijaci.

Slika 7.Minestrone

4.4. Bolonjeze sosOvaj jednostavan i omiljen sos nastao je, kao to mu i samo ime kae, u oblasti Bolonja,

gdje ga prosto i jednostavno zovu samo ragu. Datira s kraja 18. vijeka, iz malog mjesta Imolablizu grada Bolonja. Pretpostavlja se da je sos izvorno narodni, jer ne postoje zapisi da ga je

patentirao neki od kuvara tog doba. Sos je, prvobitno, bio prelivan preko taljatela, a ne prekopageta kao to se to radi danas. Takoe, od njega su pravljene lazanje ala bolonjeze, jelo kojemi danas zovemo samo lazanje.

Slika 8. pagete Bolonjeze


15/22

13

4.5. TiramisuNikada nije pouzdano utvreno da li ovaj kola vodi porijeklo iz regije Toskana ili

Veneto. Prema jednoj verziji, nastao je u gradu Siena krajem 17. vijeka, kada je taj grad posjetioGranduca di Toscana- Cosimo III De'Medici. Poto je bio veliki gurman, tiramisu je napravljen unjegovu ast, a kasnije postaje omiljeni slatki italijanskih pojedinaca iz visokog drutva .

Tiramisu je poznat i kao stimulans strasti.

Slika 9. Tiramisu

4.6. Panna cottaPanna Cotta je poznati Italijanski puding, porijeklom iz sjeverozapadnog regiona

Piemonte, koji je pored vina i tartufa poznat i po proizvodnji slatke pavlake, koja je i glavnisastojak u ovom laganom desertu. ak i bukvalan prevod imena Panna Cotta je 'kuvana slatka

pavlaka'. Ostali sastojci u ovom pudingu su: mlijeko, eer, elatin i arome po ukusu.

Kratka lista sastojaka ibrza priprema ovoga deserta odie jednostavnou, ali nije ba svetako prosto kao to izgleda. Pored slatke pavlake, najbitniji sastojak u ovom desertu jeelatin, koji ako ne pravilno korien moe biti poguban za kvalitet kako Panna Cotte, tako iostalih recepata u kojima se koristi.

Slika 10. Panna cotta


16/22

14

4.7. KafaKafa je sastavni dio tradicionalne italijanske kuhinje. Mnoge od razliitih vrsta kafe koje

postoje irom svijeta, potiu iz Italije. Italijani su prvi zapoeli trend kafe sa mlijekom-kapuina isa pjenom na vrhu. Kafa se u Italiji uglavnom pije u ranim jutarnjim asovima.

Slika 11.Popularne vrste kafe u Italiji.

Naruivanje kafe u Italiji moe biti zbunjujue. Italijanska klasina kafa poznata je kaoespreso i pravi se od mjeavine kafe, esto iz Brazila. Espreso je postao neizostavan dio zasvakog Italijana espresom se zapoinje dan. Slui se u malim oljama i ima tamnu, skoro crnu

boju i jak i kiseo ukus. Kapuino je takoe poznata italijanska kafa, svjetlija je i ukusnija odespresa i slui se iskljuivo s mlijekom i pjenom od mleka. Kapuino je veoma popularan i uostalim djelovima svijeta. Kafe late je meavina kafe i mlijeka, uglavnom se pije za vrijemedoruka (piju je i djeca i odrasli s obzirom na to da je laka i meka od obine kafe). Kafemakijato sadri malu koliinu mlijeka. Bicurin je mjeavina mlijeka i tople okolade i pravi seod jednake koliine okolade, mlijeka ili krema. Za hrabrije postoji kafe koreto (corretto). Rije

je o kafi sa dodatkom nekoliko kapi rakije (grappe).


17/22

15

5.Italijanska vinaItalija ima odline prirodne uslove, mediteransku klimu, Alpe, dobar sastav zemljita,

vodu i sunce, koji su idealni za uzgoj groa, a samim tim i vina. U Italiji postoji 20 vinskihregiona. Klasifikacija vina u Italiji je definisana na sledei nain:

Vino di tavola su stona vina, uglavnom najnieg kvaliteta.

Vino indicacione geografica tipica (IGT) su vina sa tipinim geografskimporijeklom.

Vino a denominacione di orginia controllata (DOC) su vina sa kontrolisanimgeografskim porijeklom. Za ova vina su definisana stroga pravila od uzgoja groa,dozvoljenih vrsta, preko naina branja, do sadraja alkohola i minimalnog vremenaodleavanja u barik buradima, kako bi se ouvala tradicija.

Vino a denominacione di orginia controllata e garantita (DOCG) su vina sa

kontrolisanim i garantovanim geografskim porijeklom. Jo vii nivo od DOC, sa jostroijim pravilima, uveden kako bi se istakla i prepoznala najbolja italijanska vina igarantovao odreeni kvalitet.

Slika 12.Vinske regije u Italiji5.1. PiemonteRije piemonte u prevodu znai planinska stopa i sam naziv otkriva o kakvom se

teroaru radi. Pijemont lei u samom podnoju italijanskih Alpa i jedna je od najznaajnijihitalijanskih vinskih regija. Velika vina proizvod su savrenog uklapanja jedne sorte u lokalniteroir (nebbiolo) tako bi se otprilike moglo definisati njihovo shvatanje vinarstva, a koje je

potpuno suprotno u odnosu na veliki dio Italije, gdje se vina uglavnom proizvode kao mjeavinavie sorti, a mnogo rjee kao samostalna sortna vina. Dva najpoznatija vina Pijemonta su barolaibarbaresca. Moe se rei da je nebbiolo, poputpinot noira, veoma zahtjevna sorta i jako teka

za svakog vinara, pa su tako samo pravi majstori tog zanata u stanju da nebbiolo dovedu dosavrenstva u boci. Barolo i barbaresco su vina veoma jake strukture i sposobna su za dugo


18/22

16

odleavanje i sazrijevanje. Ali, ne piju Italijani barolo i barbaresco svaki dan uz ruak. Zasvakodnevno uivanje koriste se dva crvena vina koja su po hijerarhiji odmah iza dva ve

pomenuta kralja, a to su barberai dolceto.

5.2. ToscanaBreuljci pod vinogradima uobiajeni su pejza ove regije. Sa obe strane puta prostiru senepregledni vinogradi, tako da je odmah jasno zbog ega je Toskana jedna od najpopularnijih

vinskih regija na svijetu. Osim jako duge tradicije, koja see jo u doba Starog Rima, Toskana jeuvena i po nekoliko svjetski priznatih vinskih oblasti Chianti, Brunello di Montalcinoi Vino

Nobile di Montepulciano. Inae, vie od 80% proizvodnje u Toskani ine crvena vina, po kojimaje ona i postala slavna, a glavna sorta je sangiovese, koja se javlja u razliitim lokalnimverzijama. Toskana je slavu stekla upravo zahvaljujui ovoj sorti, iako je sortiment izuzetnoirok (na primer, cabernet sauvignonje zasaenu Toskani prije vie od 250 godina, ali je teknedavno postao popularan u regionu i to prvenstveno zahvaljujui usponu supertoskanskihvina).Od meunarodnih sorti gaje se jo i kaberne fran, ardone, merlo, pino noar, sovinjon blan i sira,

a od lokalnih sorti najee su canaiolo, colorino, malvasia nera imammolo. to se tie bijelihsorti najea je trebbiano, a slijede malvasia, vermentinoi vernaccia.

Fenomen supertoskanskih vinanastao je sedamdesetih godina prolog vijeka. Sam nazivsupertoskanska ne znai da je rije o vinima super kvaliteta, ve da su proizvedena van Chiantizone, ili da su proizvedena mijeanjem sorti (kaberne sovinjona, merloa, siraha, kaberne frana),to inae nije u skladu sa zahtjevima za klasifikacijuDOC Chianti. Iako se ova vina razlikuju od

proizvoaa do proizvoaa, ono to im je zajedniko jeste njihova visoka cijena u odnosu naostala u regiji. Najpoznatija supertoskanska vina, kao to su Sassiscaia i Solaia, mogu izazvatiljubitelje vina da potroite i vie od 200 dolara po flai.

5.3. SicilijaDanas Sicilija ima vie vinograda nego bilo koja druga italijanska regija, a kad su u

pitanju koliine proizvedenog vina Sicilija se bori za primat sa Puljom (Puglia). Ipak, i daljepostoji samo jedno DOCG vino, a to je Cerasuolo di Vittoria koje se proizvodi u oblastimaKaltanizeta, Katanija i Raguza.

Glavno obiljeje sicilijanskim vinima daju vulkani. Etna, najvei aktivni vulkan na tluEvrope, uzdie se do visine od preko 3.300 metara i dominira reljefom istone strane ostrva, aumnogome je odgovorna za mineralni sastav zemljita tog dijela ostrva. Mnogi vinari vjeto

koriste taj dar prirode, pa vinogradi na obroncima Etne profitiraju kako od hladnijeg vazduha isvjeije klime, tako i od bogatog mineralnog teroara dajui vina izuzetne kompleksnosti i

potencijala. Klima je tipino mediteranska, sa mnogo sunanih sati i vrelim suvim ljetom, to seodraava i na stil vina dajui im naglaen voni karakter sa notama zrelog voa.

Poznate crvene sorte: Nero di avola (nero DAvola), nerelo maskaleze (nerellomascalese), nerelo mantelato (nerello mantellato), perikone (perricone), frapato (frappato),kalabreze (calabrese), a od internacionalnih sorti tu su merlot, cabernet sauvignon, cabernet

franci shiraz(syrah).

Poznate bijele sorte:Katarato (cataratto), grekaniko (grecanico), grilo (grillo), inzolja

(inzolia), zibibo (zibibbo), damaino (damaschino), trebijano (trebbiano), osonika (ausonica),


19/22

17

moskato bjanko (moscato bianco), karikante (carricante), a odnedavno se gaje i chardonnay,viognier ifiano.

5.4. Friuli Venezia GiuliaIako je pun naziv ove regije Friuli Venezia Giulia, poznata je uglavnom kao Friuli, a pod

tim imenom je poznaju i ljubitelji vina kod nas. Po svojim karakteristikama i filozofiji njenihvinara, blia je austrijskom i njemakom nego italijanskom vinarstvu. Vina ove regije imajuosvjeavajui karakter. Friuliju je inae bilo veoma teko da zauzme vano mjesto u zemlji ukojoj je dobro vino crveno, dok bijela vina nikada nisu doivljavana preterano ozbiljno.Meutim, Friuli je veoma brzo stekao popularnost, moda prvo izvan Italije pa tek onda na svomtlu i to prvenstveno zahaljujui fantastinim bijelim vinima, poznatom pino griu, friulianu(tocai), svjeem sovinjonu i riboli. Tocai, danas poznat pod imenom friuliano, je posebno

popularna sorta meu lokalnim stanovnitvom i to sve vie od kada je na snagu stupila zabranakorienja imena tocai. Veoma esto se moe vidjeti kako na vinotekama u Friuliju vlasnicikredom na tablama ispisuju ime tocai, veoma velikim i upadljivim slovima kao glavnu ponudu

(na taj nain vjerovatno iznose svoj stav prema takvim zabranama i ogranienjima EU). Iako je uFriuliju uglavnom zastupljena filozofija jedna sorta, jedno vino, postoji i nekoliko izuzetaka odovog pravila, tanije kupaa i to na nau sreu jako uspjenih i dobrih. Tri najpoznatije su:Vintage Tunina od Jermann vinarije, blend nekoliko sorti sovinjon blan, ardone, ribolagialla, malvasia Istriana i picolit, zatim Broy blend vinarije Collavini, vino proizvedeno oddijelom suenog groa ardone i friuliana, dok se sovinjon blendu dodaje svje, a trea jeRoncodelle Acacie - blend sorti ardone, friuliano i pino blan, vinarijeAbbazia di Rosazzo.


20/22

18

6.Dnevne navike i tradicionalni meniItalijanska hrana je proizvod dvije umjetnosti umjetnosti kuvanja i umjetnosti

ishrane, napisala je uvena italijanska kuvarica i autorka Marela Hacan (Marcella Hazan).Italijanska hrana i kultura su jako povezane. Za Italijane hrana nije tek sredstvo opstanka, ona

njih definie, spada u njihovu istoriju i kulturu i oblikuje je. Uivanje u obroku sa prijateljima iporodicom je glavni smisao jednog italijanskog jela.

Italija ima specifinu strukturu jela. Pored osnovnih obroka, doruka, ruka i veere,Italijani praktikuju i popodnevnu uinu merendu. Na obroke se gleda kao na kvalitetno vrijeme

provedeno sa porodicom, samim tim su im dnevni obroci dui nego u drugim kulturama, apraznine veere mogu da potraju satima. Danas, tradicionalni italijanski meni uglavnom se nudiprilikom specijalnih dogaaja (kao to su svadbe), dok se svakodnevni jelovnik bazira na prvomi drugom jelu uz prilog i kafu.

Italijani uglavnom konzumiraju dva obroka dnevno. Jutarnji obrok zamjenjuju jednimkapuinom. Ruak im je prvi, a veera drugi obrok. Ono to je bitno je da se, bilo da se radi oruku ili o veeri, nigdje se ne smije uriti. Jede se polako, uz vinsku au razgovora, potpunose posveujui uivanju u ukusu svakog pojedinog dijela obroka.

Tradicionalni italijanski meni obuhvata:

Antipasto to predstavlja toplo ili hladno predjelo.

Primo ili prvo jelo je toplo jelo. To je najee pasta, rioto, njoke, palenta ili nekasupa i sve to, uglavnom, u vegetarijanskom izdanju.

Secondo ili drugo, odnosno glavno jelo, je riba, plodovi mora ili meso. Najvie se

koristi teletina, mada je, u poslednjih ezdeset godina, i govedima sve aktuelnija. Contornoili sporedno jelo, je salata ili neko povre i uvijek ide posle glavnog jela.

Dolceili desert, moe biti svata. U ovoj, od mjesta do mjesta, tako razliitoj kuhinjise, vjerovatno, deserti razlikuju najvie. Ne bi bilo pretjerano rei ni da svaka kuaima svoju poslasticu, ili bar svoju varijantu neke. Sladoled, granita ili tiramisu susamo mali dio onoga to moe biti poslueno u ovom dijelu obroka.

Caffe, uglavnom espresso, krai, dui, s mlijekom ili bez, u svakom sluaju, pije seposle jela.

Ammazzacaffe u bukvalnom prevodu znaiubica kafe. To je mala aa likera koja sepije posle kafe da ublai njen ukus. I ovdje postoje brojne vrste, ali su najpoznatijigrappa od groa, amaro od billja i limoncello od limuna.


21/22

19

7.ZakljuakPostoje dva glavna pravila italijanske kuhinje jede se lokalno i sezonski. Hrana iz uvoza

polako mijenja ovu sliku, ali vjerni italijanski kuvari nikada ne bi jeli paradajz, pargle i artiokevan sezone. Hrana je dio ritma ivota, pa Italijani s nestrpljenjem ekaju dolazak, recimo,

peuraka u jesen i divljih jagoda u proljee.

Mediteranska ishrana je zlatni standard i prema miljenju Svjetske zdravstveneorganizacije, a obino se najvee blagodati pripisuju maslinovom ulju. Studije su pokazale da jeto ipak djelimino tano. Sve vie naunika smatra da nema smisla tragati za kljunomnamirnicom, ve da je odgovor u sinergiji svih sastojaka maslinovom ulju, gorkom povru,ribi, oraastim plodovima i crnom vinu.

Za razliku od mnogih svjetskih nacija koje uglavnom zbog prebrzog tempa ivota ilinekih drugih razloga ne izdvajaju puno vremena za objedovanje, Italijani maksimalno koristeovo vrijeme za oputanje. Za vrijeme obroka, oni doslovno zaborave na svijet oko sebe, na svojeobaveze i bez ikakve urbe uivaju do kraja u svojim jelima.

Kada se priprema veera za iru porodicu, to je kod Italijana nerijetka pojava, uvijek sepravi vie vrsta hrane, mnogo vie nego to je to ustvari i potrebno. Uglavnom su to manje,raznovrsne porcije, posluene na velikim ovalima, kako bi se probalo od svakog jela po neto.

Obiaj je da pri dolasku na veeru svaki gost donese neko interesantno, domae jeloi nataj nain dodatno obogati, ionako raznovrsnu trpezu.

Sa jelom se ne poinje dok svi pozvani gosti ne stignu, a kada se cijela porodica okupi,veera traje po nekoliko sati, jer Italijani vrijeme objedovanja koriste za razgovore, uivanje u

piu, druenje i zbliavanje s porodicom.Svako godinje doba organizuju razliite festivale hrane na kojima su izloena

raznovrsna jela. Svaki od ovih festivala ima razliitu simboliku, a osim to su dobar izvor hrane,predstavljaju i odlian vid zabave.

Italijani uivaju u kuhinji svoje zemlje i ponosni su na svoja jela, a kako i ne bi, kada jeukus i vrijednost njihove hrane prepoznao cijeli svijet, koji svakodnevno uiva u nekom oditalijanskih specijaliteta.


22/22

20

8.Literatura1. http://www.stil-magazin.com/

2. http://www.lakakuharica.com/

3. http://stvarukusa.rs/

4. http://www.becook.com/

5. http://www.putovnica.net/

6. http://sr.wikipedia.org/

7. http://she.hr/

8. http://www.hranaivino.tv/

9. http://www.gastromag.rs/

10.http://www.mojasicilija.com/

11.http://uzkafu.rs/

12.http://winestyle.rs/

13.http://www.hranaivino.tv/

14.http://alas.matf.bg.ac.rs/

15.http://www.mirisjasmina.com/

16.http://www.nadlanu.com/

17.http://www.hranazadusu.com/

18.http://www.vinoteka.rs/

19.http://www.superodmor.rs/

20.http://www.izmojekuhinjice.com/

21.http://sr.wikipedia.org/

22.http://www.coolinarika.com/

23.http://en.wikipedia.org/wiki/

24.http://www.kuhar.ba/

Documents

Italijanska kuhinja