Jaarverslag Stichting Het Driespan 2018€¦ · 42 Jaarverslag Stichting Het Driespan 5476 43 4 Kwaliteitszorg. Het project heeft de volgende doelen: • Het kwaliteitskader voor

Jaarverslag Stichting Het Driespan 2018

Het Driespan

Daarnaast hebben wij als Koraal in het algemeen en als Raad van Bestuur in het bijzonder veel waardering voor de samenwerking die wij in 2018 mochten ervaren. Met onze collega’s en netwerkpartners in zorg en onderwijs, met ambtenaren en beleidsmakers op ministeries en gemeenten, met zorgkantoren en leveranciers. Met ouders, verwanten en verzorgers van cliënten en leerlingen.

Wij ervaren deze samenwerking als zeer waardevol. Een vorm van partnership waarbij een ieder hetzelfde doel heeft: de juiste ondersteuning bieden aan mensen die dat nodig hebben en hen helpen een fijn en zelfstandig leven te leiden.

Radboud Quik en Ingrid Widdershoven Raad van BestuurCollege van Bestuur Koraal Onderwijs

De verleiding is aanwezig om op deze eerste pagina een kleine samenvatting te geven van hetgeen Koraal in 2018 heeft gedaan, ontwikkeld en gerealiseerd. Omdat we daar trots op zijn! Wij hebben grote ambities en in 2018 zijn er in onze organisatie weer mooie nieuwe stappen gezet. Dat alles kunt u op uw gemak lezen op de pagina’s die volgen, waarin we feitelijke informatie hebben afgewisseld met ervaringsverhalen van onze medewerkers, cliënten en leerlingen.

Wij vinden het als Raad van Bestuur en als College van Bestuur van onze scholen op deze plek belangrijker al die mensen te danken die het ook in 2018 mogelijk hebben gemaakt dat wij elke dag opnieuw de beste ondersteuning en onderwijs aan cliënten en leerlingen kunnen geven en dat wij onze ambities kunnen realiseren.

Dat zijn op de eerste plaats onze medewerkers in de zorg, het speciaal onderwijs en bij arbeidsparticipatie. Dag in dag uit staan zij klaar voor cliënten en leerlingen. Kinderen, jongeren en ouderen die horen tot de meest complexe doelgroepen. Doelgroepen die vaak veel vragen van medewerkers. Veel dank voor jullie onvermoeibare inzet en betrokkenheid!

Ook de vele vrijwilligers die op onze locaties actief zijn, willen we op deze plek niet vergeten. Wij willen ze danken voor de uren die zij met cliënten hebben gewandeld, gezwommen, gewerkt of zich op een andere manier voor cliënten en leerlingen hebben ingezet. Dank daarvoor!

Inleiding Raad van Bestuur

2 3Jaarverslag Stichting Het Driespan 2018

Samen op eigen kracht.

Koraal pakt door

De Raad van Toezicht stelt vast dat 2018 in meerdere opzichten een goed jaar is geweest voor Koraal. We mogen wel zeggen wéér een goed jaar, want de constructieve lijn van 2018 past in de positieve ont wikkeling van de voorgaande jaren. Het beleid is goed doordacht, consequent, in samenhang en stapsgewijs uitgevoerd. Daarbij is de bedrijfsvoering prima op orde; Koraal heeft in 2018 een goed financieel resultaat behaald. Tegelijkertijd slaagt Koraal er in om verdere doorontwikkeling van de organisatie en innovatie vorm te geven.

Koraal heeft in 2018 innovatie in de volle breedte op de kwaliteit van haar dienstverlening laten zien. We noemen een aantal voorbeelden uit de Strategische Agenda. In het onderwijs lopen verbetertrajecten die moeten leiden tot betere kwaliteit van een aantal scholen. Er is het begin gemaakt met een ontwikkel agenda voor de jeugdzorg en er is verdere invulling gegeven aan de organisatiewijziging naar de regio.

Een ander voorbeeld is de enorme stap die de medezeggenschap heeft gemaakt naar de nieuwe structuur waarbij participatie zo laag mogelijk in de organisatie is georganiseerd. Een grote modernisering van medezeggenschap, waarmee Koraal voorop loopt in Nederland, en die een compliment verdient. Hiermee wordt de betrokkenheid van medewerkers bij de organisatie vergroot, hetgeen de medewerkerstevredenheid ten goede komt. En dat is tevens belangrijk voor de positie van Koraal op de arbeidsmarkt.

Verder zien we ook dat in 2018 het programma Team ontwikkeling tot stand is gekomen. Dit programma ondersteunt de ontwikkeling van het teamconcept. Het fundament is er en de Raad van Toezicht hoopt dat in 2019 en verdere jaren hier op kan worden voortgebouwd. Naar de toekomst toe

realiseert de Raad van Toezicht zich dat Koraal in een aantal opzichten in een veranderende omgeving moet acteren. Dat zien we het sterkst terug in de jeugdzorg die financieel en daardoor ook inhoudelijk onder druk staat. De Raad van Toezicht vindt het positief dat Koraal goed nadenkt over hoe de organisatie in de toekomst aan deze doelgroep kwalitatief goede zorg kan blijven verlenen.

We hebben er verder alle vertrouwen in dat de acties die zijn ingezet in het onderwijs daadwerkelijk aan leiding geven tot verbeteringen. Tenslotte zien we dat Koraal steeds actiever wordt op het gebied van EHealth en goed nadenkt over haar toekomstvisie op dit gebied. De kracht van Koraal is groot. De Raad van Toezicht constateert dat de laatste jaren in alle dossiers steeds nieuwe stappen worden gezet. Goed doordacht, in samenhang en stapsgewijs pakt Koraal door. Die kracht zien we terug bij de medewerkers die in grote mate deelnemen aan de vele projecten. De mede werkers geven blijk van een enorme energie die gericht is op de toekomst.

Wij willen hen hiervoor vanaf deze plaats oprecht bedanken.

Namens de Raad van Toezicht,Marc Mittelmeijer, voorzitter commissie Kwaliteit, Veiligheid en VitaliteitLeon Op ‘t Hoog, voorzitter Financiële Commissie

Inleiding Raad van Toezicht


5 Onderzoek 47

6 Personeel 496.1 Inleiding 496.2 Zaken in het afgelopen jaar met een behoorlijke personele betekenis 496.3 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen 506.4 Verwachte toekomstige ontwikkelingen 526.5 Gevoerd beleid inzake beheersing van uitkeringen na ontslag 53

7 Huisvesting 557.1 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen huisvesting 557.2 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen facilitair 567.3 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen ICT 56

8 Samenwerkingsverbanden en verbonden partijen 598.1 De samenwerkingsverbanden waarbij de rechtspersoon is aangesloten 598.2 Samenwerkingsverbanden 608.3 Beleidsontwikkelingen in de samenwerkingsverbanden 60

9 Financiën 639.1 Financieel beleid en doelstellingen 639.3 Treasury 649.4 Samenvatting en analyse jaarrekening 2018 659.5 Begroting 2019 699.6 Continuïteitsparagraaf 71

Jaarrekening 2018

Balans per 31 december 2018 81Staat van baten en lasten over 2018 82Kasstroomoverzicht over 2018 83Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 84Toelichting op de balans per 31 december 2018 87Toelichting op de staat van baten en lasten over 2018 92Wet Normering Bezoldiging Topfunctionarissen 95Gebeurtenissen na balansdatum 96Gegevens over de rechtspersoon 96Voorstel bestemming van het resultaat 97Ondertekening jaarrekening bevoegd gezag 97

Overige gegevens

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 99

7Jaarverslag Stichting Het Driespan 20186

Inleiding Raad van Bestuur 3

Inleiding Raad van Toezicht 5

Bestuursverslag 1 Algemeen 91.1 Doelstelling van de organisatie (missie en visie) 91.2 Juridische structuur 91.3 Interne organisatiestructuur 101.3 Interne ketenpartners 111.4 Belangrijke elementen van het gevoerde beleid 11I Strategische advisering van de Raad van Bestuur 12II Ontwikkelagenda onderwijs 13III Onderwijszorgarrangementen 13IV Kennis en expertisecentrum Onderwijs 14V Overstijgende thema’s die zich gaandeweg aandienen 15I Positionering West Brabant 15II Organisatie 16III Planning & Control 171.5 Zaken met een politieke of maatschappelijke impact 17

2 Governance 192.1 Inleiding 192.2 Normen voor goed bestuur en toezicht 202.3 Juridische structuur 202.4 Besturing en verantwoordelijkheden 202.5 Raad van Toezicht 232.6 Bezoldiging bestuurders, toezichthouders en directeuren 282.7 Nevenfuncties 282.8 Permanente Deskundigheidsbevordering 282.9 Horizontale verantwoording 29

3 Onderwijs 313.1 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen van het afgelopen jaar 313.2 Verwachte toekomstige ontwikkelingen 323.3 Onderwijsprestaties 323.4 Informatie over toegankelijkheid en het toelatingsbeleid 40

4 Kwaliteitszorg 434.1 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen in het afgelopen jaar 434.2 Verwachte toekomstige ontwikkelingen 454.3 Afhandeling van klachten 45

Inhoud

1.1 Doelstelling van de organisatie (missie en visie)

Het Driespan is een bovenregionale organisatie voor (voortgezet) speciaal onderwijs. Zij streeft ernaar dat alle leerlingen het beste uit zichzelf kunnen halen. Zo krijgen zij de kans om zo optimaal mogelijk te kunnen participeren in de maatschappij.

Daarom wil Het Driespan in West Brabant expert zijn op het gebied van zware onderwijsondersteuning aan leerlingen met een gedragsmatige en/of psychische onderwijsbelemmering. Deze ambitie is ingegeven door de overtuiging dat de invoering van

Passend Onderwijs zal leiden tot een beperking van de instroom van leerlingen in speciale scholen. Niet omdat de behoefte aan hooggespecialiseerd onderwijs er niet meer is, wel omdat de kennis en expertise in andere vormen beschikbaar gebracht wordt voor leerlingen en partners in het samenwerkingsverband.

1.2 Juridische structuur

Het Driespan is een scholengroep waaronder twaalf voormalige cluster 4 scholen ressorteren. De onderwijsorganisatie geeft uitvoering aan de Wet op de expertisecentra (WEC).

Brinnummer Locatie Straat Gemeente

07WD01 De Kornalijn SO Guido Gezellelaan 18 4624 GM, Bergen op Zoom

02RH02 Aventurijncollege VSO De Verlenging 10 4616 AX, Bergen op Zoom

02RH15 Almata onderwijs VSO OLV Ter Duinelaan 193 4641 RM, Ossendrecht

02RH01 De Fakkel SO Van Goghlaan 8 4703 JB, Roosendaal

02RH13 De Singel SO A. Van Bergenstraat 428 4811 SZ, Breda

02RH12 De Kei SO & VSO Poolseweg 190 4818 CG, Breda

23GY06 De Muldersteeg SO Muldersteeg 8 4901 ZG, Oosterhout

07WD00 De Koperakker SO Montenslaan 2a 4891 SN, Rijsbergen

02RH14 Brederocollege VSO Brederostraat 35 4819 HG, Breda

Jacob Catssingel 10 4819 HC, Breda

Raaimoeren 17 4824 KA, Breda

Balmakersveld 2 4817 NH, Breda

02RH00 Berkenhofcollege VSO Galderseweg 87 4836 AD, Breda

23GY00 Warandecollege VSO Bredaseweg 7 4904 SC, Oosterhout

23GY01 Ginnekencollege VSO Galderseweg 7 4836 AB, Breda


Algemeen1Bestuursverslag

1.3 Interne ketenpartners

Het Driespan kan haar ambities niet alleen waar maken. Daar is zij zich terdege van bewust. Binnen Koraal werkt zij met name op het gebied van kwaliteit van onderwijs nauw samen met Saltho Onderwijs en De Vlinder, die ook onderdeel zijn van Koraal. Voor het realiseren van stages en voorbereiding op de arbeidsmarkt via leerwerkbedrijven maakt zij gebruik van de diensten van Sterk in Werk.

1.4 Belangrijke elementen van het gevoerde beleid

De Raad van Bestuur oefent op twee niveaus invloed uit op het onderwijsbeleid. Om een sterke profilering en positionering van onderwijs binnen Koraal te realiseren is er een programmadirecteur onderwijs aangesteld. Bestuurlijke en strategisch en tactisch regiooverstijgende thema’s zijn belegd in het programmaplan onderwijs. De ontwikkeling en uitvoering in de regio’s is geborgd in de regioplannen en het bestuursformatieplan.

Op de volgende pagina’s worden respectievelijk de toelichting en voortgang jaardoelen uit het programmaplan onderwijs en een schematische weergave van de jaardoelen en toelichting van het regioplan Het Driespan weergegeven.

• We werken nauw samen met interne ketenpartners om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen.

Het directiekantoor, KEC Onderwijs, Sterk in Werk en Stichting Rebound (RSV VOBreda) zijn gevestigd aan Hof van Houte 61, 4873 AZ te EttenLeur.

Sinds 2017 maakt Het Driespan onderdeel uit van Koraal regio West Brabant. De Raad van Bestuur van de Stichting Koraal is het bevoegd gezag en gevestigd in Sittard. Deze tweehoofdige Raad van Bestuur vormt tevens het bevoegd gezag van Saltho Onderwijs en De Vlinder. Ook bestuurt zij meerdere stichtingen voor jeugdhulp en voor langdurige zorg in Noord Brabant en Limburg.

1.3 Interne organisatiestructuur

Koraal is ingedeeld in zes regio’s en een ExpertiseCentrum. De regio’s worden geleid door een regiodirecteur, die integraal verantwoordelijk is voor onderwijs en zorg.

Het regiodirecteurschap Koraal West Brabant was tot 1 augustus 2018 in handen van de heer E. Starmans1. De dagelijkse leiding is tot dat moment in handen van de heer I. Van Riel2, directeur Het Driespan. De scholen en KEC Onderwijs worden geleid door een schoolleider. Vanaf 1 augustus 2018 neemt de directeur Het Driespan taken van regiodirecteur waar voor wat betreft de portefeuille onderwijs.

Het Driespan wordt ondersteund door centrale en decentrale stafdiensten. De centrale stafdiensten werken voor alle onderwijsorganisaties van Koraal, de decentrale stafdiensten werken voor Het Driespan.

Het onderstaande schema geeft de onderlinge relaties weer.


RegiodirecteurNO Brabant

Programmadirecteur Strategisch beleidsadviseur

Raad van Bestuur

Directeur Driespan2

Schoolleiders Gesloten onderwijs

Schoolleider KEC Onderwijs

Schoolleiders VSO

Schoolleiders SO

DirecteurExpertisecentrum

RegiodirecteurWest Brabant1

RegiodirecteurNM Limburg

RegiodirecteurMHWM

RegiodirecteurParkstad

Stafdiensten onderwijs

PROGRAMMAPLAN ONDERWIJS

RE

GIO

PL

AN

W

B

RE

GIO

PL

AN

N

OB

RE

GIO

PL

AN

E

xpertisecentrum

RE

GIO

PL

AN

N

ML

RE

GIO

PL

AN

P

AR

KS

TAD

RE

GIO

PL

AN

M

HW

M

III Onderwijs-zorgarrangementen

Koraal heeft de ambitie om een onderscheidende dienstverlener te zijn met het kunnen bieden van integrale combinaties van wonen, leren en werken. Daarom heeft Koraal er voor gekozen om de draaiing naar de leerling/cliënt te maken en vanuit die ondersteuningsbehoefte datgene te realiseren wat nodig is. Op inhoud en wat betreft samenwerking, organisatie, financiering en verantwoording.

De praktijk leert dat dit geen sinecure is. Barrières tussen domeinen zijn nog niet geslecht. Vanuit de specifieke ervaring en kennis van de programmadirecteur onderwijs is aan hem dan ook gevraagd om te exploreren of er mogelijkheden zijn om deze expliciete Koraalvisie op geïntegreerd aanbod om te zetten in een innovatief, realistisch concept wat Koraal als integraal aanbieder van zorg en onderwijs op landelijke voorsprong zet.

7. OnderzoeksopzetHet onderzoek richt zich op het ontwikkelen van een werkwijze waarbij voor elke leerling/cliënt altijd het meest passende en sluitende aanbod wordt gecreëerd wat past bij de door betrokkene zelf geformuleerde hulpvraag. Onderwijs, zorg en arbeidstoeleiding worden daarbij zowel in kwaliteit als omvang aangeboden die past bij de behoefte die betrokkene op dat moment heeft en passend is bij wet en regelgeving. Dit aanbod is en wordt ervaren als fluïde en overstijgt persoonlijke en organisatiebelangen. De betrokken professionals en belanghebbenden voor leerling/cliënt stemmen, conform het teamconcept van Koraal, structureel af en betrachten flexibiliteit en aandacht voor elkaars werkwijzen en (on) mogelijkheden.

De onderzoeksopzet is goedgekeurd in maart 2018. Het eerste deel bestaat uit een theoretisch kader, een externe benchmark en een intern onderzoek naar succesfactoren. De conclusies en aanbevelingen worden besproken met de Raad van Bestuur. Indien de uitkomsten haalbaar zijn volgt het tweede deel, bestaande uit een interne raadpleging en een definitief advies.

8. Externe benchmarkIn het najaar zijn vier toonaangevende organisaties bezocht, die zowel onderwijs als zorg in hun portefeuille hebben.

II Ontwikkelagenda onderwijs

De doelstelling van de ontwikkelagenda onderwijs is het opstellen van een toekomstbestendig onderwijsportfolio aansluitend op het gedachtegoed van passend onderwijs. Doelstellingen daarin zijn in ieder geval:• het verhogen van de kwaliteit van onderwijs met

de vraag van de leerling centraal en denkend in mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden van de leerling

• de doorontwikkeling van het onderwijsaanbod en met name ook in afstemming met de zorg zogenaamde zorgonderwijsarrangementen

• het bewerkstelligen van de aansluiting onderwijsarbeidsmarkt

• de samenwerking met (keten)partners binnen als zowel buiten Koraal

Het geheel dient als input voor het opstellen van het meerjaren bestuursbeleidsplan waarin het uitvoeringsprogramma van de strategie en het beleid beschreven worden.

5. Voorbereiding en planningMet een extern deskundige hebben voorbereidende gesprekken plaats gevonden over de inhoud, opzet en tijdpad. De aanpak is vergelijkbaar met de ontwikkelagenda’s jeugd en langdurige zorg, zodat de uitkomsten integraal opgepakt kunnen worden. Het traject vraagt een grote betrokkenheid van de regiodirecteuren en schoolleiders. Gezien de grote werkdruk voor betrokkenen is er voor gekozen om het traject later op te starten.

6. Start ontwikkeltrajectHet traject om te komen tot een ontwikkelagenda onderwijs is niet gestart in 2018. De prioriteit heeft allereerst gelegen bij het doorlopen van het bestuursonderzoek. Er is bewust voor gekozen om het ontwikkeltraject opnieuw op te schorten en onderdeel te laten zijn van een integraal ontwikkelplan voor Koraal Onderwijs.

Onderwerp Status

II Ontwikkelagenda onderwijs

5 Voorbereiding en planning √

6 Start ontwikkeltraject

• Lijn en staf werken conform een transparante verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden

In de eerste helft van 2018 heeft het accent gelegen op het aanpassen van de kwaliteitskaarten en het werken volgens het intern toezichtskader 2018. De verdere implementatie is tijdelijk opgeschort, zodat de uitkomsten uit het bestuursonderzoek meegenomen kunnen worden in het plan van aanpak.

4. Voorbereiding bestuursonderzoek Inspectie van het Onderwijs

In september en oktober heeft de Inspectie van het Onderwijs een bestuursonderzoek uitgevoerd. In de aanloop daar naar toe zijn de Raad van Bestuur, de regiodirecteuren en de deelnemende scholen ondersteund op inhoud en proces. Een extern deskundige heeft de Raad van bestuur van onafhankelijk advies voorzien.

Legenda Activiteit ligt op planning en zal op tijd

gerealiseerd worden Activiteit ligt achter op planning Activiteit ligt fors achter op planning of is nog

niet gestart √ De activiteit is succesvol afgerond

Onderwerp Status

I Strategische advisering van de Raad van Bestuur

1 Volgen macroontwikkelingen √

2 Bestuurlijke vertegenwoordiging in samenwerkingsverbanden

√

3 Ontwikkelen kwaliteitsbeleid Onderwijs

√

Implementatie kwaliteitsbeleid Goed bestuur Goed Onderwijs

4 Voorbereiding bestuursonderzoek Inspectie Onderwijs

√

Toelichting en voortgang jaardoelen program-maplan onderwijs

I Strategische advisering van de Raad van Bestuur

De Raad van Bestuur van Koraal wordt ondersteund bij het innemen van haar positie als bestuurder voor onderwijs en de integrale aansturing van de regiodirecteuren. Vanuit het programma onderwijs wordt de Raad van Bestuur op vraag geadviseerd op bovenstaande rollen. De klankbordfunctie, advisering en ondersteuning richt zich op bestuurlijke en strategische vraagstukken en het bijbehorende beleid.

1. Volgen macro-ontwikkelingenDit betreft een continuactiviteit. Trends en ontwikkelingen op het gebied van (passend) onderwijs, leerlingenaantallen, wet en regelgeving etc. worden gevolgd. De samenvattingen worden voorzien van impact en advies voor Koraal.

2. Bestuurlijke vertegenwoordiging in samen-werkingsverbanden

De programmadirecteur onderwijs heeft met bestuurlijk mandaat zitting in alle samenwerkingsverbanden waar Het Driespan bij aangesloten is. Daarmee is de rust en continuïteit in de bestuurlijke betrokkenheid en invloed bij de samenwerkingsverbanden geborgd.

3. Ontwikkelen en implementeren kwaliteitsbeleid Onderwijs

In februari 2018 is de notitie goed bestuur goed onderwijs vastgesteld, waarin aanbevelingen zijn gedaan om de bestaande werkwijze aan te passen aan het toezichtskader 2017 van de Inspectie van het Onderwijs.Het implementatieplan Goed Bestuur Goed Onderwijs kent de volgende doelen:• Het kwaliteitskader voor bestuur en bovenschools

management van Koraal is gebaseerd op de Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs (KSO)

• Alle scholen werken volgens het intern toezichtskader 2018 inclusief het gebruik van de aangepaste kwaliteitskaarten

• Alle scholen werken met eenduidige systemen en om prestaties in kaart te brengen en te kunnen analyseren en bijsturen vanaf leerling/medewerker tot en met bestuur


stichting Almoss. Almata onderwijs maakt nog geen deel uit van een samenwerkingsverband. De school valt rechtstreeks onder het Ministerie OCW en heeft de status van een experiment tot uiterlijk 1 augustus 2019.

In de voorbereiding tot definitieve positionering van Almata onderwijs wordt het onderwijs geboden door Alterius, die ook het onderwijs van SJSJ in Limburg verzorgt. Samenwerkingsverband VO 30 01 heeft het toelaten van een nieuwe school meerdere malen afgewezen op inhoudelijke gronden. Alternatief is overname van Almata onderwijs door Het Driespan/Koraal. Deze optie is opnieuw onderzocht en heeft tot het besluit tot overname per 182018 geleid.

De Raad van Bestuur en regiodirecteur West Brabant zijn ondersteund en geadviseerd inzake de samenwerking. De ondernomen activiteiten zijn:• Overleg en afstemming Ministerie OCW• Overleg en afstemming samenwerkingsverband

VO Brabantse Wal• Advisering Raad van Bestuur en regiodirecteur in

traject interne besluitvorming versus externe besluitvorming

• Oplevering adviesnotitie Nu of nooit 2 en bijbehorende verantwoordingsnotitie

• Logboek inbedding Almata Onderwijs• Voorbereiding evaluatie met Ministerie in maart

2019•

Onderwerp Status

V Overstijgende thema’s die zich gaandeweg aandienen

15 Aansluiting Almata onderwijs

Voortgang regioplan Koraal West Brabant, Het Driespan

I Positionering West Brabant

1. Behoud sterke positieHet Driespan beoogt de unieke positie die zij heeft in West Brabant te borgen door zowel op het niveau SO, VSO als gesloten onderwijs als het expertise

trum en KEC onderwijs. Dat resulteert in een ambitie om een onderwijsonderzoeksagenda te gaan opstellen een bijeenkomsten te organiseren waarin cross overs tussen zorg en onderwijs bijvoorbeeld op het niveau van gedragswetenschappers verkend worden.

14. Wetenschappelijk onderzoek en werkplaatsEr wordt doorlopend gekeken op welke manier onderwijs een bijdrage kan leveren aan wetenschappelijk onderzoek dat binnen Koraal loopt. De eigen ambitie is er om op het vlak van hoogbegaafdheid plus zelf een onderzoek op te starten.

Door de schoolleider van KEC onderwijs wordt de verbinding gemaakt tussen de onderzoeksagenda zorg die er binnen Koraal loopt en de bijdrage die de scholen van Het Driespan daaraan kunnen leveren. Zo doet een aantal scholen mee aan het onderzoek traumasensitief onderwijs en een onderzoek naar validatie van vragenlijsten lvb. Ook doet een aantal scholen die gekoppeld zijn aan organisaties voor jeugdhulp mee aan onderzoek naar leef, leer en werkklimaat.

Onderwerp Status

IV Kennis en Expertisecentrum Onderwijs

10 Samenwerking KEC en Inos √

11 Marketingplan KEC √

12 Vergroten betrokkenheid KEC in domein onderwijs

√

13 Afstemming met Expertisecentrum Koraal

14 Wetenschappelijk onderzoek en werkplaats

V Overstijgende thema’s die zich gaandeweg aandienen

15. Aansluiting Almata onderwijsDe organisatie voor jeugdzorgplus, Almata Ossendrecht (NB), is in juni 2014 overgenomen door het bestuur van SJSJ (L) en ondergebracht in de

11. Marketingplan KECHet KEC voorziet in de behoefte van de samenwerkingsverbanden. In het kader van het tripartite akkoord en de daaraan gekoppelde herbestedingsverplichting zijn afspraken gemaakt over de inzet van met name ambulant begeleiders. De afgelopen jaren is de vraag naar inzet vanuit KEC/Het Driespan nog verder toegenomen in plaats van verminderd. De herbestedingsverplichting wordt de komende jaren afgebouwd, waardoor het KEC zal ontwikkelen tot de preferente partner voor alle samenwerkingsverbanden.

Om als KEC onderwijs door scholen en samenwerkingsverbanden ‘gezien’ te blijven zien als belangrijke expertisepartner is het van groot belang om de zichtbaarheid van het werk dat we doen te vergroten. Er is in 2018 een marketingplan vastgesteld dat in 2019 wordt uitgerold en resulteert in onder meer een nieuwe website met professionele foto’s van medewerkers, waarin medewerkers zichzelf voorstellen en waarin het producten en dienstenaanbod uitgebreid aan bod komt. Daarnaast worden er door de schoolleider met de samenwerkingsverbanden en de scholen intensieve gesprekken gevoerd om te kijken hoe de dienstverlening verbetert en vergroot kan worden, zo dat deze aansluit op de vraag en de behoefte van de scholen.

12. Vergroten betrokkenheid KEC in domein onderwijs

Intern in de regio West Brabant zal het KEC meer structureel betrokken worden bij de ontwikkeling van kennis en expertise.

Er is een eerste slag gemaakt om KEC onderwijs intern meer op de kaart te zetten door samenwerking op het niveau van de schoolleiders. Een voorbeeld hiervan is om samen regie te voeren op de leerlingen die op de wachtlijst staan voor een plek in SO Breda. Daarnaast is de samenwerking met P&O op het gebied van opleiden geïntensiveerd. We kijken eerst of een collectieve scholingsbehoefte intern te faciliteren is via KEC Onderwijs is en dan pas naar externe partijen.

13. Binnen Koraal wordt de verbinding gemaakt met het Expertisecentrum.

Er heeft een aantal malen uitwisseling plaatsgevonden op het niveau van de directeur Expertisecen

9. Intern onderzoekDe voorbereidingen voor het interne onderzoek naar succesfactoren zijn in het najaar van 2018 gestart. Mevrouw M. Maaskant is hierbij betrokken als onderzoeker. Op verzoek van de regiodirecteuren is de start van het onderzoek uitgesteld naar het voorjaar van 2019.

Onderwerp Status

III Onderwijs-zorgarrangementen

7 Onderzoeksopzet √

8 Externe benchmark √

9 Intern onderzoek

IV Kennis- en expertisecentrum Onderwijs

Om de positie als specialist in zware onderwijsondersteuning in het nieuwe stelsel te behouden is het ontwikkelen van expertise en innoveren van dienstverlening een must. Binnen Het Driespan is deze opdracht belegd bij het kennis en expertisecentrum: het KEC.

10. Samenwerking KEC en InosSamenwerkingsverband PO Breda heeft expliciet gevraagd om de ontwikkeling van een regionaal expertisecentrum waarin het KEC en Flexinos, de evenknie van INOS, gaan samenwerken. De verwachting is dat dit zich op termijn zal uitbreiden naar West Brabant West. Ook voor het VO zou een dergelijke ontwikkeling in het verschiet kunnen liggen.

Eind november is besloten dat er een ondersteuningsorganisatie komt, bestaande uit een vaste schil van twaalf fte die aan twaalf clusters van scholen gekoppeld gaan worden. KEC onderwijs mag daarvan een groot gedeelte leveren. De samenwerking met Inos is erop gericht om de nieuwe ondersteuningsorganisatie op randvoorwaarden goed in te richten en is gezamenlijk in gesprek met het samenwerkingsverband om afspraken te maken over nieuwe tarieven. Ook participeert KEC Onderwijs samen met Inos in een werkgroep om de nieuwe ondersteuningsorganisatie vorm te geven.


6. AccountmanagementAccountmanagement was belegd bij de voormalige werkstichtingen en als gevolg daarvan vooral gericht op het eigen domein en het eigen werkgebied. Voor regio West Brabant betekent dit dat het account en relatiemanagement voor onderwijs binnen samenwerkingsverbanden belegd en ingevuld is. In de nabije toekomst zal een start gemaakt worden met het in kaart brengen van de relaties, de overlegvormen, het belang en hoe de regio vertegenwoordigd is.

7. Competente medewerkersEr is een sterke nadruk komen te liggen op het arbeidsmarktproces. Het hebben en houden van competente medewerkers is een belangrijk speerpunt. Vacatures zijn in toenemende mate moeilijk in te vullen en de werkdruk is hoog. In dit licht en in het licht van de steeds zwaarder wordende doelgroep is het ziekteverzuim hoog. Opleiden is belangrijk om vitale en competente medewerkers te behouden. Er hebben dan ook diverse collectieve trainingen plaatsgevonden, zoals BHV en weerbaarheidstrainingen. Daarnaast zijn er opmaattrajecten afgesproken met individuele medewerkers. De digitale gesprekkencyclus is in AFAS ingericht en zal in Q1 2019 op locaties geïmplementeerd en uitgevoerd worden.

8. Nieuwe dialoogMedewerkers kunnen tijdig meepraten over datgene wat hun werk aangaat. Dit is vormgegeven in ‘de nieuwe dialoog’. Omdat er meer verantwoordelijkheid laag in de organisatie komt, is de medezeggenschap herzien. De nieuwe medezeggenschap is ingericht en met ingang van 2019 operationeel.

Onderwerp Status

II Organisatie

4 Inrichten leidinggevende structuur

√

5 Teamconcept en regiebehandelaar

√

6 Accountmanagement

7 Competente medewerkers

8 Nieuwe dialoog

III Planning & Control

9. Kwaliteit en veiligheidDe kwaliteitskaarten en het auditsysteem zijn omgezet naar het nieuwe inspectiekader. Het auditteam is geschoold en de schoolleiders zijn voorgelicht en er is een gestart met audits vanuit het nieuwe kader. Om incidenten te registreren is een systeem (SWIS) in gebruik dat gekoppeld moet worden aan een leerlingadministratie en –volgsysteem. De verwachting is dat in Q1 2019 een en ander aangehaakt wordt. Aangaande de veiligheid is het masterplan brandveiligheid in werking. Er is een werkgroep ingericht aangaande schoolveiligheidsplannen, die zich richt op het vastleggen van de schoolveiligheidsplannen voor zowel sociale als fysieke veiligheid. Locaties hebben de RI&E uitgevoerd en een plan van aanpak gemaakt en verwerkt in het jaarplan.

Onderwerp Status

III Planning & Control

9 Kwaliteit en veiligheid

1.5 Zaken met een politieke of maatschappelijke impact

Net zoals de meeste scholen voor (V)SO kampen de scholen van Het Driespan met een verzwaring van de problematiek die de leerlingen met zich mee brengen en hierdoor specifieke behoeften in het onderwijs. De specifieke context, een aantal scholen zijn verbonden aan gespecialiseerde instellingen, maakt dat deze scholen daar in het bijzonder mee te maken hebben.

Juist deze leerlingen met zeer ernstig probleemgedrag hebben een indicatie voor specialistische jeugdhulpverlening nodig, waarbij ondersteuning in de vorm van zorg in het onderwijs wordt geboden. Afstemming tussen onderwijs en zorg is hierbij noodzakelijk.

Dit maatschappelijke knelpunt is door de Ministeries van OCW en VWS eind 2018 opgepakt. Verwacht wordt dat in de loop van 2019 de beleidsrichtingen geconcretiseerd worden.

samenwerking aangegaan met verschillende externe partners, waaronder het MBO, Marlijnacademie en bedrijven. In 2019 zal de samenwerking worden geïntensiveerd. Het Berkenhof en Warandecollege lopen voorop in de samenwerking met Sterk in Werk.

Onderwerp Status

I Positionering West Brabant

1 Behouden unieke positie √

2 Enige onderwijspartner voor (nieuwe) jeugdhulp

√

3 Versterking participatie √

II Organisatie

4. Inrichten leidinggevende structuurHet Driespan heeft als het ware een jaar lang in een transitiefase gezeten, waarbij uiteindelijk aansturing plaatsvond vanuit één directielaag. De regiodirecteur heeft medio 2018 afscheid genomen, waarna de directeur Het Driespan taken heeft overgenomen. Het leiderschapstraject voor de schoolleiders is afgerond. Dit betekent dat alle schoolleiders een assessmentproces met ontwikkelgesprekken hebben doorlopen. Daarnaast hebben de schoolleiders een tweedaagse georganiseerd in het kader van persoonlijke drijfveren en competenties. Naar aanleiding van de tweedaagse kan naar de toekomst toe beter gebruik gemaakt worden van persoonlijke kwaliteiten en competenties. In 2019 zal het leiderschapstraject Koraalbreed worden uitgezet, waardoor eventueel collectieve scholing, training en dergelijk zal worden aangeboden. Verder is het laatste jaar van het traject 4D (dataduidendoelendoen) vanuit het CED ingezet.

5. Teamconcept en regiebehandelaarBinnen Het Driespan zijn twee schoollocaties die gestart zijn als spitsteams met betrekking tot het teamconcept. De overige locaties zullen in 2019 volgen. Inzetten op zichtbaarheid van de regiebehandelaar is in de regio van Het Driespan vooralsnog niet van toepassing.

centrum expliciet te ontwikkelen. Het SO is gestart met het nieuwe leren, in de vorm van 3Oleren (ondernemend, onderzoekend en ontwerpend). Bijeenkomsten zijn gepland en worden SOoverstijgend de komende jaren binnen de locaties geborgd in het curriculum. Daarnaast is er sprake van intensivering van de samenwerking, met name binnen de Bredase scholen. Komend schooljaar 20192020 zal dit worden voortgezet met als doel éénSOBreda. Het Aventurijncollege (VSO) heeft haar samenwerking met de jeugdhulpverlening vormgegeven in afstemming met het samenwerkingsverband. Hierdoor is een breed aanbod onderwijsjeugdhulparrangementen geborgd. Samenwerking tussen het Berkenhof en Bredacollege (INOS) komt nog onvoldoende van de grond. Alternatieve huisvesting voor het Berkenhofcollege zal Q1 2019 duidelijk worden. Het aanbod havo/vwo op het Brederocollege is qua voorbereiding op gang. Eventuele partner en verdere concretisering wordt verschoven in tijd naar Q2 2019. Wat betreft gesloten onderwijs zijn er belangrijke ontwikkelingen. Almata Onderwijs is onderdeel van Koraal Onderwijs regio West Brabant. Fase 1 (de omzetting) is succesvol afgerond. Fase 2 (samen leren) is ingezet, waarna in 20192020 toegewerkt wordt naar fase 3 (kostenneutraal businessmodel). Voor het Warandecollege is een geheel nieuw concept in voorbereiding.

2. Partnership jeugdhulp & onderwijsOver het algemeen kan gesteld worden dat de onderwijslocaties van Het Driespan een stevig partnerschap hebben ontwikkeld met een (jeugd)zorg instantie. Arrangementen waarbij onderwijs, zorg en in soms ook arbeid zijn geïntegreerd, zijn actief en/of worden verder uitgebouwd. Om in de nabije toekomst nog beter maatwerk te kunnen verrichten is gestart met een onderzoek naar onderwijsjeugdhulparrangementen in samenspraak met een extern onderzoeksbureau. Hierdoor wordt inzichtelijk wat de succesfactoren zijn die bij kunnen dragen om deze arrangementen op een adequate wijze in te richten en vervolgens te borgen. De meeste scholen van Het Driespan zijn in samenspraak met hun zorgpartner betrokken. Resultaten worden in Q3 2019 verwacht.

3. Versterking participatieSterk in Werk is er in geslaagd als kleine speler in het grote veld van arbeidsparticipatie om onderscheidende dienstverlening neer te zetten. Er is een


Door onze regio-indeling helpen we mensen met een complexe zorg en onder-steuningsvraag.

2.1 Inleiding

Het Driespan is, net zoals Saltho Onderwijs en De Vlinder, onderdeel van Koraal. Naast (voortgezet) speciaal onderwijs biedt Koraal ook langdurige zorg, jeugdhulp, arbeidsparticipatie en opvang en hulp aan zwerfjongeren. In totaal bestaat Koraal uit één concernstichting en dertien dochterstichtingen.

Er is bewust gekozen voor dit portfolio. Zo kan Koraal zich breed inzetten voor mensen van alle leeftijden met ernstige (verstandelijke) beperkingen en complexe gedrags en/of psychiatrische problemen. Dit integrale aanbod is uniek. Het stelt haar in staat om cliënten en leerlingen altijd die ondersteuning te bieden die zij op een bepaald moment in hun

leven nodig hebben. Deels vanuit eigen scholen en instellingen en deels aangevuld door samenwerking met ketenpartners.

Koraal heeft haar dienstverlening regionaal ingericht. Aansluitend op de regioindeling die gemeenten hanteren, is de organisatie ingedeeld in zes regio’s in Limburg en Noord Brabant en een landelijk werkend Expertise Centrum waarin alle specialistische kennis van Koraal is gebundeld. Daardoor kunnen mensen met een complexe zorg en ondersteuningsvraag breed, integraal en vanuit één regionaal aanspreekpunt ondersteund worden. Het onderstaande schema laat de activiteiten per regio en de relatie naar de onderliggende werkstichtingen zien.

Koraal Regio Activiteit Onderdeel

West Brabant Onderwijs Het Driespan

Arbeidsparticipatie Sterk in Werk

Expertise Centrum KEC Onderwijs

Noord Oost BrabantZuid Oost Brabant

Onderwijs Saltho Onderwijs

De Vlinder

Jeugdhulp De La Salle

Maashorst


Midden Brabant Onderwijs Saltho Onderwijs


Jeugdhulp De Hondsberg

Expertise Centrum


Governance2

Koraal Regio Activiteit Onderdeel

Noord en Midden Limburg Langdurige zorg St Anna

Jeugdhulp Gastenhof


Maastricht Heuvelland Westelijke Mijnstreek

Langdurige zorg Maasveld

Jeugdhulp Gastenhof


Parkstad Langdurige zorg Op de Bies

Jeugdhulp Gastenhof


Maatschappelijke opvang Gastenhof

2.2 Normen voor goed bestuur en toezicht

Koraal hanteert de code Goed bestuur voor de besturing en het toezicht van de onderwijsstichtingen. In 2018 hebben geen afwijkingen plaatsgevonden.

2.3 Juridische structuur

Koraal heeft als rechtsvorm de stichting die de naam Stichting Koraal draagt. Stichting Koraal is belast met het bestuur van alle stichtingen die tot Koraal behoren. Voor de schoonmaak in de locaties is een aparte BV opgericht, RIF Facility Services B.V. (RIF FS) waarvan 51 % van de aandelen in handen is van Stichting Koraal en de overige 49% van de aandelen in handen is van Vebego Facility Services B.V., een dochteronderneming van Vebego International.

2.4 Besturing en verantwoordelijkheden

Koraal hanteert een Raad van Bestuur Raad van Toezicht model. Beiden zijn belast met het besturen respectievelijk toezicht van Stichting Koraal en de onderliggende stichtingen. Op niveau van Koraal is sprake van een maandelijks overleg en afstemming via het directieteamoverleg waaraan de regiodirecteuren en de Raad van Bestuur deelnemen.

Om tot een heldere verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden te komen tussen Raad van Toezicht en Raad van Bestuur en anderzijds tussen Raad van Bestuur en de regiodirecteuren, werkt Koraal aan de hand van haar statuten, reglementen en een managementcharter. De verantwoordelijkheidsverdeling binnen het onderwijs tussen regiodirecteuren en schoolleiders is nog in ontwikkeling.

Samenstelling Raad van Bestuur

Naam Bestuursfunctie Nevenfuncties

De heer mr. drs. R.W.M. Quik

Voorzitter van de Raad van Bestuur

Van de hoofdfunctie afgeleide functies:• Bestuurder van SeysCentra• Voorzitter Bestuur Zorg aan Zet

Mevrouw drs. I.R.W.M. Widdershoven

Lid Raad van Bestuur

Van de hoofdfunctie afgeleide functies:• Lid Bestuur Vereniging Orthopedagogische

BehandelCentra (VOBC)• Lid bestuur NVZD vereniging van bestuurders in de zorg

Nevenfuncties:• Lid Raad van Toezicht Stichting Elisabeth Strouven• Lid Raad van Commissarissen Maastrichtse

Toeleveringsbedrijven (MTB)


Regio Parkstad

Expertise Centrum

Regio Maastricht / Heuvelland / Westelijke Mijnstreek

Regio Noord- en Midden-Limburg

Regio Zuidoost- en Midden-Brabant

Regio Noordoost-Brabant

Regio West Brabant

Raad van Toezicht

Raad van Bestuur

Centrale

Cliëntenraad

(CCR)College Geneesheer-directeuren

Concern Ondersteunende Diensen (COD)

Bestuursbureau

Centrale Mede-Zeggenschap medewerkers (CMZm)

De nevenfuncties van de Raad van Bestuur zijn getoetst aan de normen Wet Bestuur en Toezicht en voldoen aan deze wet.

Taken en aandachtsgebieden Raad van Bestuur In 2017 zijn deze taken en aandachtsgebieden – mede door het gewijzigd besturingsmodel – geëvalueerd en besproken met de Raad van Toezicht. Het kader waarbinnen de verdeling van taken en aandachtgebieden plaatsvindt, bestaat uit twee onderdelen te weten het reglement Raad van Bestuur en uitgangspunten zoals besproken met de Raad van Toezicht op 22 september 2015. De verdeling van taken en aandachtsgebieden van de Raad van Bestuur is in 2018 ongewijzigd ten opzichte van 2017.

Verantwoording Raad van BestuurDe Raad van Bestuur heeft in 2018 twaalf keer een reguliere vergadering gehouden. De Raad van Bestuur heeft zich in 2018 beziggehouden met uiteenlopende onderwerpen. Onderstaand worden – gecategoriseerd naar de hoofdaandachts g ebieden – de onderwerpen benoemd die in de Raad van Bestuur aan de orde zijn gekomen respectievelijk waarover door de Raad van Bestuur besluiten genomen zijn die betrekking hebben op onderwijs. Voor het volledige overzicht wordt verwezen naar het maatschappelijk jaarverslag van Koraal.

Kwaliteit en Veiligheid• Afbouw en aanpassingen/humanisering

afzonderingsruimten • Businessplan Y.I.P. (behandeling Slachtoffers

mensenhandel)• Gedragslijn omgaan met alternatieve genees

middelen en voedingssupplementen• Haalbaarheidsstudie Unit Hoogcomplexe Zorg• Hygiëneprotocol• Ontwikkelagenda Participatie• Overeenkomst voor zorg en dienstverlening

onder Wet langdurige zorg• Overname personeel en activiteiten Almata

Onderwijs• Privacyreglement• Professionaliseringsbeleid Het Driespan• Strategisch Risicomanagement• Taal voor Allemaal• Verbeterplan Goed Bestuur, Goed Onderwijs

Sociaal beleid• Aanpassing aannamebeleid• Aanpassing regeling dienstreizen• Digitaliseren personeelsdossiers• Inschaling leerlingen

Bedrijfsvoering• Aangaan of beëindigen van duurzame samen

werkingsovereenkomsten met andere partijen.• Bestuursformatieplannen onderwijs• Certificeringsstructuur• Compliance handleiding Mededinging• Inrichting Interne Dienstverlening Koraal• Kwaliteitsrapport Gehandicaptenzorg 2017• Maatschappelijk en Financieel jaarverslag 2017• Managementinformatie, kwartaalrapportages en

early warning• Managementletter, Jaarrekeningen en jaar

verslagen 2017 van Koraal en diverse werkmaatschappijen

• Strategiebrief 2019, regioplannen en –begrotingen 2019, Concernplan en –begroting 2019

• Treasury en liquiditeit • Verbouwingen/ renovatie vastgoedobjecten• Werkwijze portfolio en Innovatie

Governance• Deelname aan de coöperatie JenS• Organisatorische integratie van personeel en

activiteiten van Sterk in Werk in de regio• Splitsing Stichting Maashorst en splitsing

Stichting Gasthof• Verwerving en vervreemding van de registergoe

deren • Voorstellen tot statutenwijziging

2.5 Raad van Toezicht

Samenstelling Raad van Toezicht

Naam Aandachtsgebieden (Neven)functies per 31-12-2018

Mevrouw drs. G.J.J. Prins, voorzitter van de Raad van Toezicht

Bestuurlijke ervaring, communicatie en inhoudelijk achtergrond (zorg)

Hoofdfunctie: • Voorzitter Raad van Bestuur Stichting

WoonZorgcentra De Rijnhoven

Van de hoofdfunctie afgeleide functies:• Voorzitter CAO onderhandelingsdelegatie

Actiz, lid Commissie Arbeid • Voorzitter SOVVT, overleg sociale partners in

de VVT• Vicevoorzitter Vereniging van Instellingen

voor Verpleging en Verzorging Utrecht

Nevenfuncties:• Lid Raad van Toezicht Stichting Kinderopvang

Humanitas• Lid Raad van Commissarissen Woningbouw

corporatie SSW• Vicevoorzitter Raad van Commissarissen

Woningbouwcorporatie Rentree• Lid Raad van Toezicht Merwelanden

De heer G.J.W.C.M. Tibosch MPM, vicevoorzitter van de Raad van Toezicht

Bestuurlijke ervaring in zorg, onderwijs en communicatie

Hoofdfunctie: • Bestuurder van Bestuur van NovadicKentron

Van de hoofdfunctie afgeleide functies:• Bestuurder Stichting Verslavingsreclassering

GGZ (SVG)• Lid van de Commissie Financiën en Bedrijfs

voering GGZNederland• Voorzitter Verslavingskunde Nederland• Bestuurder GGZ Ecademy Coöperatie U.A.

Nevenfuncties:• Lid Raad van Toezicht van Stichting Kinder

opvang Humanitas



De heer D. Lodewijk MBA, lid Raad van Toezicht

Expertise op het terrein van Financiën, Marketing, Sales, Operationeel Management, Human Resources en Facility Management

Hoofdfunctie: • Partner Claassen, Moolenbeek & Partners

Nevenfuncties:• Lid Raad van Toezicht Almeerse Scholen

Groep • Voorzitter Raad van Toezicht Stichting

Vrijescholen Ithaka• Lid Raad van Toezicht Ceder Groep• Lid Raad van Commissarissen Huisartsen

organisatie NoordKennemerland• Vicevoorzitter Raad van Toezicht Stichting

Cato Wonen, Welzijn en Zorg• Lid Raad van Toezicht Stichting Gezond op

Zuid

De heer mr. L.W.P.A.M. Op ’t Hoog, lid Raad van Toezicht benoemd na bindende voordracht medewerkers medezeggenschap

Bestuurlijke ervaring, juridische en financiële deskundigheid, ervaring op het gebied van zorg en onderwijs.

Hoofdfunctie: • Manager Bestuurszaken Stichting Zuyderland

Van de hoofdfunctie afgeleide functies:• Lid stuurgroep GGZ Health Foundation

Limburg• Lid Raad van Commissarissen PlusPunt

Medisch Centrum• Lid Raad van Toezicht Stichting ZBC

Zuyderland

Nevenfuncties:• Voorzitter Adviesraad Talencentrum

Universiteit Maastricht• Voorzitter Stichting Keep the Heartbeat

Going

Mevrouw drs. A.T.A.G Schavema-ker-Duerincks MBA, lid Raad van Toezicht

Bestuurlijke ervaring in zorg

Hoofdfunctie: • Voorzitter Raad van Bestuur Sint

Annaklooster

Van de hoofdfunctie afgeleide functies: • Lid Kerngroep Zorg Thuis Actiz • Voorzitter Raad van Bestuur Stichting

Vrijwilligers Palliatieve Zorg Sint Annaklooster

Nevenfuncties:• Bestuurslid Stichting Natuurpark de Efteling• DGA Schavemaker Beheer B.V.


De heer drs. ir. M.A. Mittelmeijer, lid Raad van Toezicht

Bestuurlijke ervaring, onderwijs en financiële deskundigheid

Hoofdfunctie: • Voorzitter College van Bestuur Stichting

PCOUWillibrord Van de hoofdfunctie afgeleide functies:• Lid ledenadviesraad VORaad te Utrecht

Nevenfuncties:• Voorzitter bestuur Stichting Technasium

Nederland

De heer dr. ir. M.J. de Graaf, lid Raad van Toezicht

Innovatie Hoofdfunctie:• Lector Interaction Design aan Fontys

Hogeschool ICT

Nevenfuncties:• Bestuurder Spinnov B.V.• Bestuurder SmartGoals B.V.• DGA De Graaf Beheer

De functies en nevenfuncties zijn vermeld in het overzicht. Deze geven de situatie weer per eind 2018. De samenstelling van de Raad van Toezicht wordt jaarlijks getoetst aan vigerende wet en regelgeving.

Rooster van aftreden

Naam Datum aanvangAfloop 1e termijn

Afloop 2e

termijn

Mevrouw drs. G.J.J. Prins 14.05.2013 14.05.2017 14.05.2021

De heer G.J.W.C.M. Tibosch MPM 01.07.2011 01.07.2015 01.07.2019

De heer D. Lodewijk MBA 01.07.2015 01.07.2019 01.07.2023

De heer mr. L.W.P.A.M. Op ’t Hoog 14.11.2013 14.11.2017 14.11.2021

Mevrouw drs. A. SchavemakerDuerincks MBA 18.03.2014 18.03.2018 18.03.2022

De heer drs. ir. M.A. Mittelmeijer 01.07.2016 01.07.2020 01.07.2024

De heer dr. ir. M.J. de Graaf 03.10.2017 03.10.2021 03.10.2025


Samenstelling commissies De Raad van Toezicht van Koraal kende in 2018 vier commissies. Deze commissies waren in 2018 als volgt samengesteld:

1. De Agendacommissie, bestaande uit de mevrouw Prins en de heer Tibosch, respectievelijk voorzitter en vicevoorzitter van de Raad van Toezicht.

2. De Remuneratiecommissie, bestaande uit de voorzitter en de vicevoorzitter van de Raad van Toezicht.

3. De Commissie Kwaliteit, Veiligheid en Vitaliteit, bestaande uit mevrouw Schavemaker en de heren Mittelmeijer en De Graaf.

4. De Financiële Commissie, bestaande uit de heren Op ’t Hoog, Lodewijk en De Graaf.

Om ook de Raad van Bestuur bij deze commissies te betrekken, heeft de Raad van Toezicht al in 2015 het volgende besloten: • Zowel de voorzitter als het lid van de Raad van

Bestuur nemen deel aan de vergaderingen van de agendacommissie, ondersteund door de secretaris van de Raad van Toezicht.

• De voorzitter van de Raad van Bestuur neemt deel aan de vergaderingen van de Commissie Financiën en de Commissie Kwaliteit, Veiligheid en Vitaliteit.

• Het lid van de Raad van Bestuur neemt deel aan de vergaderingen van de Commissie Kwaliteit, Veiligheid en Vitaliteit; deelname aan de Commissie Financiën zal zich beperken tot de vergaderingen waarin de Begroting en de Jaarrekening worden besproken alsmede op de momenten dat de agenda daartoe aanleiding geeft.

Taken commissiesDe Agendacommissie heeft tot taak de vergaderingen van de Raad van Toezicht voor te bereiden in de zin van het bepalen van de agendapunten en van de daarbij behorende vergaderstukken en het toezien op afhandelen van actiepunten die de Raad van Toezicht heeft afgesproken. Tevens wordt in de Agendacommissie aandacht besteed aan het borgen van voldoende deskundigheid en de verdere ontwikkeling daarvan in de vorm van het voorbereiden van scholing voor de toezichthouders.

De Remuneratiecommissie is belast met het adviseren van de Raad van Toezicht inzake de bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur en de honorering van de toezichthouders.

De Commissie Kwaliteit, Veiligheid en Vitaliteit heeft tot taak de kwaliteit van de dienstverlening te monitoren en toe te zien op de kwaliteit van de organisatie en de daarmee verbonden mensen en materieel. De leden van deze commissie worden geïnformeerd over de contacten met de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd i.o., Inspectie van het Onderwijs, Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid, jaarrapportage Klachtencommissies en meldingen van bijzondere calamiteiten. Verder komen cliënt, leerling en medewerkerstevredenheid aan de orde en is er jaarlijks overleg met het College van Geneesheerdirecteuren.

De Financiële Commissie heeft tot taak de financieeleconomische situatie van Koraal te monitoren. In dat kader bespreekt deze commissie in aanwezigheid van de accountant de Managementletter en de Jaarrekening met de Raad van Bestuur en met deze laatste de conceptbegrotingen. Verder bespreekt de commissie de kwartaalrapportages, de investeringsbegroting, de financiën inzake nieuwbouw, de liquiditeits en vermogensbehoefte, het vastgoedbeleid en het risicomanagement.

Alle commissies hanteren een reglement dat door de Raad van Toezicht is vastgesteld.

Verantwoording Raad van ToezichtDe Raad van Toezicht van Koraal heeft in 2018 vijf keer een reguliere vergadering gehouden. Daarnaast is er het periodiek overleg met de medezeggenschap in het voor en najaar. De Raad van Toezicht heeft in 2018 twee bijeenkomsten gehad met de Centrale medezeggenschap voor medewerkers en twee bijeenkomsten met de Centrale Cliëntenraad waarvan één bijeenkomst waarin alle lokale cliëntenraden betrokken waren.

In het kader van deskundigheidsbevordering heeft de Raad van Toezicht twee plenaire scholingsbijeenkomsten gehad. Een bijeenkomst stond in het teken van participatie en een werkbezoek aan een leerwerkplaats van Koraal. Een tweede scholingsbijeenkomst stond in het teken kwaliteit van onderwijs waarbij tevens werkbezoeken gebracht zijn aan een aantal scholen waarbij de leden van de Raad van Toezicht met medewerkers en leiding van de school hebben gesproken. Naast deze plenaire scholingsbijeenkomsten volgen de leden van de Raad van Toezicht ook individuele (bij)scholingen gericht op hun toezichthoudende taak. Vanaf 2017 hanteert de

Raad van Toezicht een werkwijze met registratie waarin bij en nascholingen voor de toezichthouders inzichtelijk zijn. Deze registratie wordt plenair besproken in de raad.

Onderverdeeld naar de taken van de Raad van Toezicht om toezicht te houden, te adviseren respectievelijk besluiten te nemen, zijn de navolgende onderwerpen aan de orde geweest.

Toezicht houden:• Functioneren en samenstelling van de Raad van

Bestuur• Besturing Koraal• Borgen van kwaliteit en veiligheid van dienstver

lening• Strategisch portfolio en strategische externe

samenwerking • Kennisnemen van managementinformatie

(financiële, verzuim, verloop en productiecijfers, onroerend goed portefeuille, stakeholders en risico’s)

Adviseren:• Strategie en anticiperen op maatschappelijke

ontwikkelingen• Cultuuraspecten binnen (strategische) organisa

tieverandertrajecten• Innovatie(strategie) • Ontwikkelen en implementeren nieuw besturings

model• Acquisitiestrategie• Strategische vastgoedplanning• Strategische samenwerkingsmogelijkheden• Besturing en kwaliteit van onderwijs, toezichtka

der Inspectie van het Onderwijs

Goedkeuren:• Verwerving en vervreemding van de registergoe

deren • Financieel Jaarverslag 2017• (Maatschappelijk) Jaarverslag 2017• Strategiebrief 2019• Deelname aan Coöperatie Jens• Concernplan en begroting 2019• Overname van personeel en activiteiten van

Almata Onderwijs• Duurzame samenwerking met Stichting Lumens

op het vlak van behandeling van slachtoffers van mensenhandel

Daarnaast heeft de Raad van Toezicht de volgende besluiten genomen:• Benoeming van de heer Mittelmeijer per 1 juli 2019

tot vicevoorzitter Raad van Toezicht • Dechargeverlening aan de Raad van Bestuur voor

het gevoerde beleid over 2017• Regeling kostenvergoeding Raad van Bestuur• Aanvaarden van nevenfunctie bestuurder• Vaststelling van de ‘Visie op toezicht houden bij

Koraal’• Vaststelling van de WNTklasse 5 waardering

betreffende de bestuurdersfunctie binnen Koraal• Wijziging statuten Stichting Koraal Groep en

onderliggende dochterstichtingen

Evaluatie Voorzitter Raad van Bestuur en Zelfevaluatie Raad van ToezichtDe voorzitter en de vicevoorzitter van de Raad van Toezicht hebben in september 2018, op basis van de uitkomsten van een zelfevaluatie en een reflectie van de leden van de Raad van Toezicht, met de leden van de Raad van Bestuur een gesprek gehad waarin het functioneren van de bestuurders individueel en het bestuur als geheel centraal heeft gestaan. Dit gesprek resulteerde in een positieve waardering voor zowel het individueel als gezamenlijk bestuurlijk functioneren.

In november 2018 heeft de jaarlijkse zelfevaluatie van de Raad van Toezicht plaatsgevonden. Het betrof een interne evaluatie. De evaluatie heeft plaats gevonden tegen de achtergrond c.q. met als referentiekader de statuten, reglementen, visie op toezichthouden en besluitenlijst. De toezichthouders hebben met elkaar gesproken over de betekenis van het houden van toezicht. Het persoonlijk gesprek versterkt de samenwerking en de gezamenlijke focus op vraagstukken in de publieke sector. Daarnaast hebben de toezicht houders gesproken over de betekenis van het nieuwe besturingsmodel voor toezicht houden. De Raad van Toezicht heeft hieraan een leerpunt verbonden om door middel van werkbezoeken in de regio’s in 2019 de mogelijkheid te hebben beelden op te doen van de besturingspraktijk en de uiteindelijke betekenis daarvan voor leerlingen en cliënten.

Daarnaast is bij het vaststellen van de ‘Visie op toezicht houden bij Koraal’ in juli 2017 afgesproken om de visie jaarlijks te evalueren. Deze evaluatie heeft tevens plaatsgevonden in de Zelfevaluatie.


2.6 Bezoldiging bestuurders, toezichthouders en directeuren

De Remuneratiecommissie van de Raad van Toezicht adviseert de Raad van Toezicht op het gebied van bezoldigingen van zowel de leden van de Raad van Toezicht als ook de leden van de Raad van Bestuur. In de Remuneratiecommissie is in december 2018 de WNTindeling van de bestuursfunctie besproken die elk jaar getoetst dient te worden aan eventueel veranderende omstandigheden in de organisatie en aan de vigerende WNT2. De Raad van Toezicht heeft op advies van de Remuneratiecommissie besloten de bestuursfunctie in te delen in klasse 5. Als gevolg van de wijzigingen per staffel in de WNT2 staffel is de bezoldiging van de bestuurder aangepast in lijn met de wijzigingen in de WNT2 staffel. De Raad van Toezicht heeft verder besloten de stichtingen Het Driespan, Saltho Onderwijs en De Vlinder conform de WNTclassificatie Onderwijs in te delen in respectievelijk klasse D, C en A. De Raad van Toezicht heeft het declaratiebeleid voor het bestuur vastgesteld.

2.7 Nevenfuncties

De samenstelling van de Raad van Toezicht wordt jaarlijks getoetst aan de Wet Bestuur en Toezicht. Hierin zijn onder meer voorschriften opgenomen over het maximumaantal toezichthoudende functies per toezichthouder. De leden van de Raad van Toezicht van Koraal voldoen hieraan. Verder melden toezichthouders vooraf aan de Raad van Toezicht hun voornemen een nieuwe (neven)functie te willen bekleden. De leden van de Raad van Bestuur hebben hun nevenfuncties vooraf ter goedkeuring aan de Raad van Toezicht voorgelegd. Deze nevenfuncties zijn getoetst aan de Wet Bestuur en Toezicht en zijn daarmee in overeenstemming.

2.8 Permanente Deskundigheidsbevordering

De Raad van Toezicht en Raad van Bestuur kennen al sinds jaar en dag een werkwijze waarin bestuur en toezichthouder naast individuele deskundigheidsbevordering ook samen werken aan collectieve deskundigheidsbevordering. Met de inwerkingtreding van de Zorgbrede Governance Code 2017 en het door de NVTZ vastgestelde accreditatieprogramma ‘Goed Toezicht’ en het door de NVTZ ontwikkelde accreditatietraject voor bestuurders, beschikken toezicht en bestuur over een aanvullend en onafhankelijk referentiekader en leidraad. Interne spiegeling, externe intervisie, coaching, scholing en/of opleiding zijn de instrumenten die daaruit voortkomen.

Een belangrijk aspect van deskundigheidsbevordering is reflectie en evaluatie. De Raad van Toezicht evalueert zijn functioneren minstens één keer per jaar en om de drie jaar wordt dit begeleid door een externe deskundige. De Raad van Bestuur wordt om een reactie op het functioneren van de Raad van Toezicht gevraagd. De uitkomsten van de evaluatie worden vastgelegd in een verslag dat zowel voor de toezichthouder als ook voor het bestuur inzichtelijk is.

De in 2018 verrichte activiteiten om deskundigheid te bevorderen zijn bijgehouden in een register. Dit register wordt ook gebruikt om te beoordelen op welke vlakken deskundigheidsbevordering nog wenselijk is om daarmee bestuur en toezicht uit te rusten voor hun taak.


2.9 Horizontale verantwoording

De medezeggenschap van Koraal is veranderd. De leden van de GMR zijn nadrukkelijk betrokken en geinformeerd over de veranderingen. Tevens zijn binnen de stichtingen van onderwijs afspraken gemaakt over de medezeggenschap passend bij de nieuwe medezeggenschap van Koraal en bij de afspraken binnen onderwijs. In 2018 zijn verkiezingen gehouden voor de Centrale Medezeggenschap Koraal, de regionale overlegorganen en de medezeggenschapsraden onderwijs.

De onderstaande onderwerpen zijn in 2018 behandeld door de GMR.

Bestuursformatieplan, leerlingenaantallen en formatieBij de bespreking van het bestuursformatieplan is nadrukkelijk stilgestaan bij de leerlingenaantallen en het effect op de formatie in de scholen. In overleg met de GMR zijn hierover afspraken gemaakt.

VervangingsbeleidIn 2017 zijn afspraken gemaakt over het beeindigen van het contract met RTC en het inrichten van de vervanging intern. Hierbij is de GMR betrokken. Gedurende het verslagjaar zijn hierover meerdere gesprekken geweest maar is door de GMR geen besluit genomen over het vervangingsbeleid.

GesprekkencyclusIn het kader van de CAO is de gesprekkencyclus verplicht in de scholen. De GMR heeft de gesprekkencyclus meerdere keren besproken en een toelichting gekregen. Tevens is in het kader van de gesprekkencyclus contact geweest met een externe. In november is volleidg ingestemd met de gesprekkencyclus.

Invlechten Sterk in Werk Een aantal collega’s van SiW komen bij onder de hoed van regio Noord Oost Brabant te werken en zullen zodanig ook aangestuurd gaan worden vanuit deze regio. Dit n.a.v de nieuwe opzet voor SiW. Het is een lopend proces.

MedicatieprotocolDit is een lang lopend onderwerp waar de GMR van het Driespan al aan begonnen is maar nog niet tot een definitieve vorm afgesloten is.

Toetreden Almata OnderwijsAlmata is een gesloten jeugdinstelling die verbonden was als proef aan een stichting buiten brabant. Ivm het verzorgen van Speciaal onderwijs aan deze doelgroep, waar het Driespan de specialist in West Brabant voor is en ook aanbieder, was voor de voortzetting van het project en de proef het een logische stap om dit door het Driespan te laten verzorgen.

Vervanging regiodirecteurIn verband met het vertrek vande regiodirecteur is het proces over de invulling van deze functie lopende. De medezeggenschap is hierbij betrokken.

InspectiebezoekDe medezeggenschap is betrokken geweest bij de voorbereiding van de organisatie op het bestuursonderzoek. De resultaten zijn teruggekoppeld.

Algemene jaarlijks terugkerende gesprekspuntenDe GMR heeft de begroting en de jaarrekening in zijn vergadering besproken en een toelichting gekregen door de controller. Daarnaast is uitgebreid stilgestaan bij de normjaartaak en het taakbeleid.

• In 2018 zijn verkiezingen gehouden voor de Centrale Medezeggenschap Koraal, de regionale overlegorganen en de mede zeggenschapsraden onderwijs.

Ons doel: geleerde competenties die beter matchen met het bedrijfsleven.

3.1 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen van het afgelopen jaar

SITS – Marlijn Academie – BerkenhofcollegeEen ontwikkeling die vanaf dit schooljaar op het Berkenhofcollege op gang is gebracht betreft het werken met MBO competenties en het gebruiken van MBO taal in het onderwijs van het Berkenhofcollege. Met behulp van de Marlijn Academie kan de school voor leerlingen die daar om vragen een MBO traject of een MBO deeltraject opstarten met als doel diplomering of certificering binnen de MBO opleidingsstructuur. De verwachting is dat door deze werkwijze individuele en vraag gestuurde trajecten ontstaan waardoor de leerling zelf eigenaar wordt van het leerproces. Dit wordt ondersteund met de juiste digitale methodes die MBO opleidingseisen opknippen in kleinere stappen en overzichtelijke werkprocessen. De leerkracht of jobcoach komt zo steeds meer in een begeleidende rol in plaats van een bepalende.

Als opbrengst wordt verwacht dat hierdoor de afstand voor deze leerlingen richting de arbeidsmarkt wordt verkleind, dat geleerde competenties beter matchen met de eisen vanuit het bedrijfsleven en dat het objectief vast te stellen opleidingsniveau van de leerling zal stijgen.

Ook de SW bedrijven in de regio zijn bezig met een zelfde soort transitie. Men wil ook opleidingsbedrijf worden en dezelfde MBO trajecten voor cliënten gaan aanbieden om deze beter voor te bereiden op een werksituatie in het vrije bedrijf. Deze gelijklopende ontwikkeling is voor leerlingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt een prettige situatie. Er kunnen op deze manier doorlopende diplomagerichte trajecten richting de arbeidsmarkt ontwikkeld worden als extra dienstverlening voor onze leerlingen.

Beide ontwikkelingen zijn beoordeeld op het innovatieve karakter wat betreft methodiek richting de arbeidsmarkt en zijn “beloond” met een SITS subsidie (Sociale Innovatie en Transnationale Samenwerking) door het Ministerie van WVS. Hierdoor kunnen de partijen de ontwikkeling van deze methodiek financieren en implementeren in het dagelijks handelen.

Warandecollege 3.0 Door het besluit van Jeugdzorgpartner Juzt om per december 2018 te stoppen met residentiële jeugdhulp op het terrein van Lievenshove in Oosterhout ontstond voor KoraalHet Driespan de noodzaak zich te beraden op de toekomst van het Warandecollege en de leerlingen in het bijzonder. De jongeren die zijn aangewezen op deze intensieve onderwijszorg trajectenzijn niet ineens verdwenen.

Een alternatief voor dit aanbod is vooralsnog niet voorhanden dus de afbouw van de capaciteit en de daarmee samenhangende onderwijszorg plekken is risicovol.

Om die reden wil KoraalHet Driespan met het Warandecollege graag een doorstart maken als hoogspecialistische orthopedagogische onderwijszorg en arbeidsparticipatievoorziening met een integraal dagprogramma voor de complexe doelgroep die nu al op deze school zit, jongeren die

• Leerlingen worden zelf eigenaar van hun leerproces.


Onderwijs3

thuiszitten en/of zijn aangewezen op residentiële jeugdzorg maar wellicht met de juiste begeleiding (onderwijs, zorg en arbeidstoeleiding) een opleiding kunnen afronden, een baan kunnen verwerven en thuis, begeleid of zelfstandig kunnen wonen.

Het Warandecollege 3.0 zal een antwoord bieden op de complexe ondersteunings en zorgvragen van deze in hun ontwikkeling bedreigde doelgroep en een cruciale bijdrage blijven leveren aan het dekkend netwerk aan voorzieningen voor samenwerkingsverband RSV Breda eo VO. Door een geïntegreerd dagprogramma te bieden met maatwerk voor iedere jongere, zal de kans op een succesvolle afronding van een opleiding of het verwerven van een baan toenemen.

3.O leren Ondernemend, Onderzoekend en Ontwerpend leren, daar draait het om bij 3.O leren. Dit jaar is er ingestoken op een kennismaking met 3.O leren en een verkenning in het werkveld door de ontwikkelteams per school. Gezamenlijk is er een visie geformuleerd. En er zijn strategische doelen geformuleerd t.a.v. 3.O leren.

Er zijn meerdere bijeenkomsten geweest met de schoolleiders van de SOscholen. Door enkele wisselingen in het najaar van schoolleiders is extra geïnvesteerd in het voorzetten van dit traject. Er zijn afwisselende bijeenkomsten geweest met schoolleiders en om en om met schoolleiders en hun early adaptors. Zodat de scholen kennis konden maken met onderzoekend en ontwerpend leren. En zich enthousiast kon maken door het ondernemende in het kind te zien. Deze bijeenkomsten werden georganiseerd en voorbereid door Tine Verhoef.

De visie van Het Driespan op 3.O leren luidt als volgt: Wij geven betekenis aan het leren van het kind door aan te sluiten bij hun belevingswereld. Dan pas krijgt de wereld betekenis, leert het kind deze te begrijpen en kan het erin functioneren. Wij geloven dat actief leren, het leren door doen, de ontwikkeling van future skills van onze leerlingen bevordert. De natuurlijke nieuwsgierigheid en interesse van het kind stimuleren wij blijvend met ons aanbod in het

onderzoekend en ontwerpend leren.

3.2 Verwachte toekomstige ontwikkelingen

Koraal heeft voor alle schoolsoorten een of meer voorbeelden van good practice. Daarom gaan de scholen nadrukkelijker met elkaar samenwerken. Per schoolsoort zullen ontwikkelteams ingericht worden waar kennisdeling en –ontwikkeling plaats zal vinden. Leren met en van elkaar staat centraal.

Verder wordt er voor alle scholen beleid ontwikkeld op de kwaliteitsaspecten zicht op ontwikkeling en sociale competenties. Specifiek voor de kort verblijf scholen wordt beleid ontwikkeld om het leerrendement goed in beeld te kunnen krijgen.

3.3 Onderwijsprestaties

Alle scholen hebben in 2018 de resultaten in kaart gebracht. In de opbrengstenrapportage wordt de onderbouwing en analyse van deze gegevens uitgebreid beschreven. Alle scholen hebben het onderwijs ingericht op basis van leerroutes gericht op de uitstroombestemmingen vervolgonderwijs, arbeid en dagbesteding. Zij hebben de leeropbrengsten gemeten aan de hand van hun schoolstandaard en hebben de gegevens geanalyseerd. Zo ontstaat per school een uitgebreid beeld van de resultaten die met de leerlingen bereikt worden

UitstroomgegevensJaarlijks brengen we alle uitstroomgegevens uitgebreid in kaart. Hoeveel leerlingen zaten er op school op 1 oktober? Hoeveel van die leerlingen hebben de school verlaten? Wat is het IQ van die leerlingen? Naar welke richting zijn zij uitgestroomd? Hoe verhouden deze getallen zich tot het vooraf gestelde ontwikkelingsperspectief? En welke conclusie trekt de school uit de analyse van deze resultaten? In dit jaarverslag beperken wij ons tot de presentatie van de uitstroomcijfers van schooljaar 20172018, weergegeven per school (in absolute aantallen), met uitzondering van de kortverblijf plaatsingen van de residentiele instellingen.

NB Door de AVGregelgeving wordt het moeilijk om de bestendigingsgegevens aangeleverd te krijgen en

zijn deze gegevens niet volledig representatief voor het feitelijk behaalde resultaat.

Uitstroomgegevens SOIn totaal stroomden er vanuit de SOscholen 153

leerlingen uit, waarvan 37 leerlingen naar het basisonderwijs en 114 naar het voortgezet onderwijs. Twee leerlingen gingen naar het buitenland.

Uitstroom van leerlingen 2017-2018 vanuit Driespan SO

Tota

al u

itst

room

> 6

wek

en

BA

O >

reg

ulie

r

SB

O >

reg

ulie

r

SO

> S

O

DB

> V

SO

Ar/

Pr

> V

SO

B/K

> V

SO

G/T

> V

SO

Ha

vo >

VS

O

PR

O >

reg

lier

VM

BO

B/K

> r

egul

ier

VM

BO

G/T

> r

egul

ier

Ha

vo >

reg

ulie

r

Vw

o >

reg

ulie

r

Bui

tenl

an

d

Thu

iszi

tter

ont

hef

fin

g le

erp

licht

De Fakkel 30 1 7 0 4 10 3 1 3 1 0

De Kei SO 2 0 2 0

De Koperakker 28 1 3 5 0 4 1 1 7 6 0

De Kornalijn 38 4 4 0 12 5 3 3 6 1 0

De Muldersteeg 26 6 0 1 4 8 1 2 1 1 2 0

De Singel 29 6 0 14 8 1 0

Gemiddeld Driespan

153 6 3 28 0 19 36 13 12 5 16 11 1 1 2 0

Van het aantal leerlingen dat uitstroomde van onze SOscholen ging 28% naar het regulier onderwijs (BAO, SBO, VMBO, Havo/Vwo en PRO). Naar het speciaal onderwijs stroomde 72% van onze leerlingen uit (SO en VSOrichtingen).


Uitstroomresultaten SOVan de SOscholen had 71% van de leerlingen hadden bij het verlaten van de SOschool een uitstroomniveau conform het voor hen vastgestelde OPP. 9% van deze leerlingen hadden een uitstroomniveau dat hoger was dan het gestelde OPP. Vijf

Nadat de leerlingen de school hebben verlaten, is 83% van de leerlingen op 1 oktober 2018 bestendigd op zijn uitstroombestemming.

scholen zaten hiermee boven de norm van 75%. De Kornalijn zat hiermee dit schooljaar onder de norm. Bij de SOscholen van Het Driespan was bij 9% van de leerlingen het uitstroomniveau hoger dan gesteld was in het OPP.

Uitstroomresultaten 2017-2018 SO Driespan

Totaal uitstroom > 6 weken

percentage naar regulieronderwijs

percentage naar speciaal SO/VSO

percentage naar OPPop niveau

percentage bestendigingop 01-10-2018

De Fakkel 30 20 80 80 86

De Kei SO 2 0 100 100 100

De Koperakker 28 61 39 78 82

De Kornalijn 38 37 63 53 79

De Muldersteeg 26 21 79 75 83

De Singel 29 3 97 76 83

Gemiddeld Driespan 153 28 72 71 83

uitstroom hoger dan OPP 9

34

Tota

al u

itst

room

> 6

wek

en

VS

O >

Da

gb

este

din

g

VS

O >

Arb

eid

VS

O >

VM

BO

B/K

VS

O >

VM

BO

G/T

VS

O >

HA

VO

Reg

ulie

r >

VM

BO

B/K

Reg

ulie

r >

VM

BO

G/T

Reg

ulie

r >

HA

VO

Reg

ulie

r >

VA

VO

Reg

ulie

r >

MB

O 1

bo

l/b

bl

Reg

ulie

r >

MB

O 2

bo

l/b

bl

De Kei VSO 7 1 1 1

Het Aventurijncollege 76 18 2 0 3 2 15 17

Het Berkenhofcollege 60 13 1 12

Het Brederocollege 119 0 3 6 9 3 7 5 1 2 17 20

Het Ginnekencollege 0

Het Warandecollege 21 7 8

Gemiddeld Driespan 283 13 3 31 11 4 11 7 2 2 53 37

Uitstroomgegevens VSOIn totaal stroomden er vanuit de VSOscholen 283 leerlingen uit. 175 leerlingen stroomden uit naar een reguliere onderwijsvoorziening, waarvan er 132 naar het MBO. 14 leerlingen stroomden uit naar arbeid. Vier leerlingen werden thuiszitter met een leerplichtontheffing.

Van het aantal leerlingen dat uitstroomde van onze VSOscholen ging 60% naar het regulier onderwijs (PRO, VMBO, Havo/Vwo, MBO en HBO). Naar het Voortgezet Speciaal Onderwijs stroomde 23% van onze leerlingen uit en 12% stroomde uit naar arbeid.

Tota

al u

itst

room

> 6

wek

en

Reg

ulie

r >

MB

O 3

/4 b

ol/

bb

l

Reg

ulie

r >

HB

O/U

nive

rsit

eit

Reg

ulie

re a

rbei

d >

sub

sid

ie

Bes

chut

> b

egel

eid

wer

k

Da

gb

este

din

g >

arb

eid

Bui

tenl

an

d

Thu

iszi

tter

ont

hef

fin

g le

erp

licht

Thu

iszi

tter

zo

nd

er o

nth

effi

ng

leer

plic

ht

Thu

iszi

tter

nie

t m

eer

leer

plic

htig

Zo

rg z

on

der

on

der

wijs

onb

eken

d

De Kei VSO 7 1 1 1 1


Het Berkenhofcollege 60 12 17 4 1

Het Brederocollege 119 28 7 0 0 0 1 1 3 6

Het Ginnekencollege 0

Het Warandecollege 21 6

Gemiddeld Driespan 283 42 7 14 18 1 1 4 1 4 3 14

• In totaal stroomden er vanuit de VSO-scholen 283 leerlingen uit.

Uitstroom van leerlingen 2017-2018 Saltho Onderwijs VSO naar uitstroombestemming

36

hoger was dan het gestelde OPP. Vier scholen zaten hiermee boven de norm van 75%. Het Berkenhofcollege zat onder de norm, maar van de 69 leerlingen stroomden 12 leerlingen uit naar een hogere uitstroombestemming dan het gestelde OPP.

Uitstroomresultaten VSO79% van de leerlingen van Het Driespan VSO hadden bij het verlaten van de VSOschool een uitstroomniveau conform het voor hen vastgestelde OPP. 8% van deze leerlingen hadden een uitstroomniveau dat

Uitstroomgegevens resultaten 2017-2018 Koraal VSOTo

taa

l uit

stro

om >

6 w

eken

per

cent

ag

e re

gul

ier

on

der

wijs

per

cen t

ag

e S

O/V

SO

per

cent

ag

e a

rbei

d

per

cent

ag

e d

ag

bes

ted

ing

over

ig

per

cent

ag

e ui

tstr

oo

m

OP

P o

p n

ivea

u

per

cent

ag

e b

este

nd

igin

g

De Kei VSO 7 43 14 29 0 14 86 67


Het Berkenhofcollege 60 22 22 49 0 7 69 90

Het Brederocollege 119 77 19 0 0 4 80 90

Het Warandecollege 21 53 47 0 0 0 87 83

Gemiddeld Driespan 283 60 23 12 0 5 79 89

Van het totaal aantal leerlingen dat uitstroomt gaat 60% naar een reguliere onderwijsvoorziening, 23% gaat naar het VSO en 12 procent krijgt een arbeidsplaats. 1 leerling gaat naar dagbesteding.

Nadat de leerlingen de school hebben verlaten, is 89% van de leerlingen op 1 oktober 2018 bestendigd op zijn uitstroombestemming.

TevredenheidsonderzoekenIn juni 2018 is voor alle scholen van Koraal de tevredenheid bij leerlingen en ouders gemeten.Op een schaal van 1 tot 10 is de totale tevredenheid binnen het SO 7,5 en bij het VSO 6,5.

LeerlingtevredenheidIn de onderstaande tabel zijn de resultaten weergegeven op de hoofdaspecten

SOTotaal

VSOtotaal

Driespantotaal

Koraaltotaal

Algemene tevredenheid 7,5 6,6 6,9 6,9

Onderwijs 7,3 6,9 7,0 7,0

Leerkracht 8,1 7,8 7,9 7,9

Begeleiding 7,5 7,1 7,3 7,3

Mentor (alleen VSO) * 8,3 8,3 8,3

Sfeer 7,1 6,7 6,8 6,8

Sociaalemotioneel 7,6 7,5 7,5 7,5

Voorzieningen 6,4 5,5 5,8 5,9

Extra activiteiten 7,2 6,3 6,7 6,7

In de analyse van de onderzoeksresultaten komt bij de leerlingen als sterk punt naar voren dat de leerlingen tevreden zijn over de leerkracht en dat vinden zij belangrijk. De leerlingen zijn ook tevreden over aspecten die vallen onder ‘sociaalemotioneel’, ‘begeleiding’, ‘mentor. Leerlingen geven gemiddeld een 7,1 voor ‘het item ‘Veilig gevoel op school’. Vooral op het thema voorzieningen wordt laag

gescoord, hetgeen te wijten is aan de staat van een aantal gebouwen, die hard aan vervanging toe zijn. Ook de tevredenheid over extra activiteiten kan hoger, met name in het vso.

38

3.4 Informatie over toegankelijkheid en het toelatingsbeleid

Leerlingen die in het bezit zijn van een TLV (Toelaatbaarheidsverklaring) afgegeven door het Samenwerkingsverband en zich aanmelden bij één van onze scholen worden bij ons geplaatst. Ook leerlingen die behandeling krijgen bij zorgpartners waar wij nauw mee samenwerken en waar een overeenkomst aan ten grondslag ligt, kunnen bij ons, op RPbasis, geplaatst worden. Leerlingen die via onze samenwerkingsverbanden in aanmerking komen voor een ander, kortdurend arrangement kunnen conform de gemaakt afspraken bij ons geplaatst worden. Leerlingen die in een gesloten setting zijn geplaatst kunnen onderwijs genieten bij de desbetreffende school.

OudertevredenheidIn de onderstaande tabel zijn de resultaten weergegeven op de hoofdaspecten

SOTotaal

VSOtotaal

DriespanKoraal Onder-wijs totaal

Algemene tevredenheid 7,3 7,3 7,3 7,2

Onderwijs 7,9 7,8 7,8 7,7

Toetsen 7,4 7,5 7,5 7,4

Algemene ontwikkeling 7,4 7,4 7,4 7,4

Leerkracht 8,3 8,3 8,3 8,3

Begeleiding 7,6 7,6 7,6 7,5

Samenwerking met ouders

7,8 8,1 7,9 7,7

Communicatie 7,7 7,8 7,7 7,5

Sfeer 7,6 7,5 7,5 7,5

Sociaalemotioneel 7,3 7,5 7,4 7,3

Voorzieningen 7,5 7,4 7,4 7,3

Schoolleiding/ directie 7,4 7,3 7,3 7,2

Omgeving school 6,4 7,7 7,1 7,2

Taxivervoer 7,2 8,0 7,6 7,5

In de analyse van de onderzoeksresultaten komt bij de ouders van leerlingen van Het Driespan naar voren dat zij over het onderwijs en de samenwerking met de ouders tevreden zijn en zij dat ook belangrijk vinden. Ouders zijn ook tevreden over de leerkracht. Het Driespan scoort over de hele linie ruim voldoende. Ouders vinden de thema’s onderwijs, algemene ontwikkeling, begeleiding , sfeer en schoolleiding/ directie belangrijk. Kleine verbeteringen op deze onderwerpen hebben een groot effect op de tevredenheid.

40

De inrichting van het kwaliteits-kader Koraal is afgestemd op het toezichts-kader van de Inspectie van het Onderwijs.

Kwaliteitskader ‘Goed Onderwijs’ Na een intensieve voorbereidingsperiode is in het voorjaar van 2018 het nieuwe kwaliteitskader ‘Goed onderwijs’ vastgesteld voor de scholen van Koraal. In de ‘Kwaliteitskaarten Goed Onderwijs’ heeft het bestuur in standaarden en indicatoren gedefinieerd wat zij verstaat onder Goed Onderwijs. De ordening van de standaarden correspondeert met die van het toezichtskader van de Inspectie. De standaarden zijn in indicatoren uitgewerkt met een verdeling in basiskwaliteit (wet en regelgeving) en de ‘eigen aspecten van kwaliteit’ van bestuur en scholen. Voor iedere indicator is een kwaliteitskaart aangemaakt waarop ‘goede praktijken’ zijn gedefinieerd die als referentie dienen.

In juli 2018 hebben de scholen Koraal de eerste zelfevaluatie aan de hand van het nieuwe kwaliteitskader afgerond en hebben zij op basis daarvan de vierjaarsontwikkelagenda en het jaarplan 20182019 opgesteld.

Interne auditsNaast input uit de zelfevaluatie door de scholen heeft het bestuur ook zicht op de kwaliteit van de scholen door middel van interne audits. Het auditteam beoordeelt iedere twee jaar de kwaliteit van het onderwijs. Vanaf augustus 2018 gebruikt het auditteam het nieuwe kwaliteitskader ‘Goed Onderwijs’ als leidraad om te komen tot het oordeel.

Bestuurlijk OnderzoekEens in de vier jaar voert de Inspectie een onderzoek uit naar de kwaliteitszorg en het financieel beheer door het bestuur. In het najaar van 2018 is dit vierjaarlijks onderzoek uitgevoerd bij het bestuur van Koraal en zijn een aantal scholen onderzocht.

Wat gaat goed: Op alle onderzochte scholen van Het Driespan is de kwaliteit van het onderwijs als voldoende beoordeeld.

4.1 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen in het afgelopen jaar

Toezichtskader Inspectie van het Onderwijs 2018Het bestuur van Koraal heeft een stelsel van kwaliteitszorg ingericht waarmee zij de kwaliteit van het onderwijsproces en de (leer)resultaten bewaakt en bevorderd. Het bestuur en de scholen hebben daarmee zicht op de kwaliteit van het onderwijs en sturen op kwaliteitsverbetering. De inrichting van het kwaliteitskader Koraal is afgestemd op het toezichtskader van de Inspectie van het Onderwijs. Toen dat toezichtskader in augustus 2017 werd bijgesteld vroeg dat om een herijking van het eigen kwaliteitskader. Niet alleen was de ordening van de kwaliteitsaspecten veranderd, maar ook de beoordelingscriteria waren gewijzigd. Zo kwam er meer gewicht te liggen op de onderwijsresultaten, zowel bij de didactisch cognitieve vakken als bij de sociale competenties en werd de norm gesteld dat tenminste 75% van de leerlingen bij het verlaten van de school een uitstroomniveau moet hebben zoals dat door de school is vastgesteld in het ontwikkelingsperspectief. Daarnaast richt de Inspectie zich met het nieuwe toezichtskader meer op het bestuur. Deze is eindverantwoordelijk voor de kwaliteit en continuïteit van het onderwijs. De Inspectie hanteert daarom een bestuursgerichte aanpak.


Kwaliteitszorg4

Het project heeft de volgende doelen: • Het kwaliteitskader voor bestuur en bovenschools

management van Koraal is gebaseerd op de Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs (KSO)

• Alle scholen werken volgens het intern toezichtskader 2018 inclusief het gebruik van de aangepaste kwaliteitskaarten

• Alle scholen werken met eenduidige systemen en om prestaties in kaart te brengen en te kunnen analyseren en bijsturen vanaf leerling/medewerker tot en met bestuur

• Lijn en staf werken conform een transparante verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden

Inmiddels werken de scholen van Koraal allemaal het kwaliteitskader Goed Onderwijs. Alle scholen hebben de zelfevaluatie verricht en hebben op basis daarvan hun vierjaarsontwikkelagenda opgesteld. De ontwikkelpunten voor schooljaar 20182019 zijn uitgewerkt in resultaatafspraken. Het project om te komen tot gestandaardiseerde systemen om de prestaties in kaart te brengen en te analyseren is in volle gang en zal in 2019 afgrond kunnen worden.

VeiligheidVoor alle onderwijsstichtingen van Koraal is een projectgroep actief die de kaders voor het veiligheidsbeleid ontwikkelt en helpt bij het implementeren. Bijna alle scholen hebben inmiddels een RI&E en het digitaal veiligheidsplan ingevuld. Hiermee hebben de scholen de huidige situatie m.b.t. veiligheid in kaart gebracht. De RI&E leid tot een plan aanpak wat opgenomen gaat worden in het jaarplan van de school.

Vanuit de inventarisatie uit het digitale veiligheidsplan wordt samen met een extern deskundige de basis voor de schoolveiligheidsplannen verder ingevuld. De scholen kunnen deze dan zelf schoolspecifiek maken. Het streven is om in de loop van 2019 alle verplichte beleidsstukken gereed te hebben.

De Inspectie geeft aan dat het bestuur goed zicht heeft op wat er goed gaat en wat er beter zou moeten of kunnen. Het bestuur krijgt die informatie uit de zelfevaluatie en de audits. Daarnaast vraagt het bestuur regelmatig ook ouders, leerlingen en personeelsleden of zij tevreden zijn over de scholen en het onderwijs. Op alle scholen die de inspectie onderzocht heeft voelen leerlingen, leraren en assistenten zich veilig. Het bestuur zorgt ervoor dat de leraren en andere personeelsleden cursussen en opleidingen kunnen volgen zodat ze hun werk goed kunnen blijven doen. Ook het financieel beheer van Koraal is in orde.

Wat kan beter: De samenwerking van de scholen met andere scholen en jeugdzorg is in de meeste gevallen in orde. Maar soms kan het beter en kunnen de scholen en de zorginstellingen meer van elkaar leren en samenwerken. De scholen en het bestuur hebben veel gegevens over de leerresultaten van de leerlingen. De iIspectie vindt dat deze nog beter benut kunnen worden om te zien of de leerlingen genoeg kennis opdoen en vaardigheden leren. Daarvoor kan het bestuur scherpere doelen stellen. Dat geldt voor zowel de cognitiefdidactische vakken als voor de sociale competenties. In het jaarverslag kan duidelijker aangegeven worden welke resultaten het onderwijs van Koraal bereikt.

Goed bestuur, Goed onderwijsOm een belangrijke verbeterslag in gang te zetten met betrekking tot de implementatie van het intern kwaliteitskader en het sturen op de onderwijsresultaten heeft het bestuur de stuurgroep Goed bestuur, Goed onderwijs geïnitieerd. De gewenste situatie is dat Koraal Onderwijs werkt volgens het kwaliteitskader zoals is vastgesteld in 2018. Daarmee is geborgd dat de beleidscycli van bestuur en scholen op elkaar zijn afgestemd en in elkaars verlengde liggen. Alle scholen werken met het hetzelfde kader, formats, processen en procedures van bestuur en bovenschools management zijn eenduidig. Dit geeft het bestuur het gereedschap om zich te verantwoorden en te sturen op de kwaliteit van het onderwijs, bijbehorend HRMbeleid en efficiënte inzet van financiële middelen.


Eind 2018 is een aanzet gemaakt om te komen tot een kwaliteitsslag voor de Koraal Onderwijs. Het gaat daarbij om het borgen van de kwaliteit op de scholen en het borgen van het besturingsmodel van Koraal. Bijzondere aandacht zal uitgaan naar de samenwerking tussen vergelijkbare scholen binnen Koraal onderling en de samenwerking tussen onderwijs en zorg.

4.3 Afhandeling van klachten

Het Driespan hanteerde in 2018 de concernbrede Klachtenregeling van Koraal . Deze regeling sluit aan bij de externe klachtenprocedure conform de reglementen van Landelijke Klachtencommissie (LKC) Onderwijsgeschillen. De klachtenprocedure is opgenomen in de schoolgidsen. Hierin zijn ook de namen en de bereikbaarheid vermeld van de interne contactpersonen en de externe vertrouwenspersonen. De klachten worden geregistreerd op het Algemeen Directiekantoor door het directiesecretariaat.

Gedurende 2018 is er vier maal door ouders/verzorgers een formele klacht ingediend bij LKC Onderwijsgeschillen. De directie van Het Driespan was bij het indienen daarvan in alle gevallen nog niet betrokken geweest. Naar aanleiding daarvan is de gelegenheid geboden eerst nog onderling in overleg te gaan. Dat heeft geleid tot het intern en naar tevredenheid oplossen van de klachten. De klachten werden daarmee ingetrokken en het dossier werd gesloten.


De belangrijkste onderzoeken binnen Het Driespan zijn de onderzoeken naar traumasensitief werken en het onderzoek naar een integraal onderwijszorgconcept. De onderzoeken zijn elders uitgebreid beschreven.

Onderzoek5


De speerpunten voor het jaar 2018 waren:• Vervangingsbeleid• Doorontwikkeling AFAS• Implementatie tool voor de gesprekkencyclus• Implementatie administratief medewerker D• Professionalisering• Verlaging van het verzuimpercentage• Instroom van nieuwe medewerkers• Binden en boeien van medewerkers• Inzet werkdrukmiddelen• Invlechting Almata• Interne dienstverlening

6.1 Inleiding

Het team P&O is tewerkgesteld binnen het bestuurskantoor te EttenLeur. Het team P&O bestaat uit twee administratief medewerkers, drie personeelsadviseurs en het hoofd P&O. De twee administratief medewerkers ondersteunen bij het administratieve proces van P&O. Hierbij valt te denken aan opleidingen, Participatiefonds, Vervangingsfonds en werving en selectie.

Een van de personeelsadviseurs heeft de portefeuille opleidingen in haar pakket. De scholen zijn verdeeld over de twee personeelsadviseurs. Dit betekent dat er voor de schoolleiders en medewerkers een vast aanspreekpunt is. Het hoofd P&O is het aanspreekpunt voor de directie. Daarnaast treedt zij op als sparringpartner voor de schoolleiders en het team. Daarnaast is zij de leidinggevende van het team P&O.

Personeel6

6.2 Zaken in het afgelopen jaar met een behoorlijke personele betekenis

Omschrijving 2018 2017 2016 2015

fte medewerkers 361 354 354 321

waarvan OP 235 232,6 235 206

waarvan OOP en DIR 126 121,4 119 115

ziekteverzuim % 8,3 % 8,36% 8,41% 8,07%

ziekteverzuim frequentie 1,23 1,17 1,8 1,49

Instroom = 87 medewerkers / 53 FTEUitstroom = 105 medewerkers / 61 FTE

Ons personeels-bestand is licht toegenomen ondanks de krapte op de arbeidsmarkt.


6.2.1 Verzuim

Het ziekteverzuim is licht gedaald. De meldingsfrequentie is echter licht gestegen. In samenwerking met de Arbodienst en P&O zijn alle verzuimcasussen in kaart gebracht. Daarnaast is gekeken naar de mogelijkheden om het verzuim te beïnvloeden. Per 1 april 2018 is het nieuwe verzuimprotocol geïmplementeerd. Hierin is de nieuwe visie opgenomen: indien je door ziekte niet in staat bent om je eigen werk te doen, dan kun je verzuimverlof aanvragen bij je leidinggevende. Samen zal gekeken worden welke mogelijkheden er zijn om, al dan niet aangepast, werkzaamheden te verrichten. Tevens is per 1 april 2018, de nieuwe Arbodienst Coverz, van start gegaan. In samenwerking met Coverz, P&O en de schoolleiders wordt op maat gekeken welke verzuimbegeleiding noodzakelijk is.

6.2.2 Personeelsbestand

Het personeelsbestand is licht toegenomen. Een mogelijke reden is dat per 1 augustus 2018 Almata Onderwijs onderdeel uitmaakt van Het Driespan. Naast het reguliere personeelsbestand wordt gebruik gemaakt van personeel niet in loondienst. De oorzaak is gelegen in de huidige arbeidsmarkt. We zien dat het lastig is alle vacatures zelf in te vullen. Hierdoor wordt er regelmatig gebruik gemaakt van werving en selectiebureaus. Daarnaast zien we dat het verloop toeneemt. De huidige arbeidsmarkt zorgt ervoor dat medewerkers eerder de keuze maken de sector te verlaten of de overstap maken naar een andere onderwijsinstelling.

6.2.3 Opleiding/scholing

Bovenschools zijn in het kader van deskundigheidsbevordering/professionalisering een aantal trainingen aangeboden, zoals onder andere: EHBO Bedrijfshulpverlening Meldcode Kindermishandeling & huiselijk geweld Weerbaarheidstrainingen op mentaal/fysiek niveau Beeldcoaching Duo schoolleiderintern begeleider Basis en vervolg Meldcode Dyslexie scholing SO/VSO Workshops en verdiepingsmodules Master EN via

Fontys

6.3 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen

VervangingsbeleidPer 1 augustus 2018 is het nieuwe vervangingsbeleid van kracht. We willen toewerken naar ‘eigen risicodragerschap’. Momenteel zijn we nog aangesloten bij het vervangingsfonds. Er zal een vaste schil van medewerkers worden samengesteld. De schil wordt geclusterd op vier niveaus (SO, VSO, VSO + en KEC). Elk cluster krijgt een aantal of een bepaalde omvang poolleraren toegewezen. De poolleraar is gekoppeld aan een stamschool binnen een cluster. De poolleraren worden conform hun benoemingsomvang maximaal ingezet voor hun werk, namelijk afwezigheid binnen het cluster vervangen (ziekte of schorsing).

Doorontwikkeling AFASIn 2017 is gestart met het software programma AFAS om de salarisverwerking uit te voeren. Het jaar 2018 en de daaropvolgende jaren worden gebruikt om de P&O inrichting in het systeem vorm te geven. Er is hiervoor een projectorganisatie Koraal ingericht, middels een stuurgroep, projectgroep en diverse werkgroepen. In deze projectstructuur nemen tevens werknemers van het Driespan deel. In 2018 is de verzuimmodule binnen AFAS geïmplementeerd. Daarnaast is de werkgroep digitalisering van de workflows/de digitalisering van de personeelsdossiers lopende.

Implementatie tool voor de gesprekkencyclusDe gesprekkencyclus (conform CAO PO) is met de bijbehorende digitale tool in 2018 binnen de medezeggenschap vastgesteld. De implementatie heeft vervolgens eind 2018 plaatsgevonden.

Implementatie administratief medewerker DDe functie was reeds opgenomen in het functiehuis. Er is vervolgens een implementatieproces vastgesteld. Iedere schoolleider heeft met de betreffende functionaris werkzaam in functie administratief medewerker C een gesprek gevoerd over de nieuwe functie. Indien een medewerker in de functie administratief medewerker C wilde blijven werken, is deze keuze geaccepteerd. Indien van toepassing is er een ontwikkeltraject afgesproken. Het proces is eind 2018 afgerond.

ProfessionaliseringEr hebben diverse scholingstrajecten bovenschools plaatsgevonden. Hierbij valt te denken aan de BHV trainingen en weerbaarheidstrainingen. Daarnaast hebben twee SPITSteams (het Ginnekencollege en de Muldersteeg) deelgenomen aan het programma teamontwikkeling. In 2019 en de daaropvolgende periode zullen de overige schoollocaties deelnemen aan het traject.Het programma Teamontwikkeling bestaat uit een halfjaarlijkse ontwikkelcyclus, waarin het team zes kortdurende sessies doorloopt. Elk half jaar heeft een uniek thema; het eerste is ‘Leren, Feedback en Samenwerken’. Met de thema’s kan bestaande innovatie worden ondersteund zoals bijvoorbeeld Methodiekontwikkeling en worden medewerkers in staat gesteld hun verplichte beroepsregistratie te onderhouden.Tevens is het leiderschapstraject van start gegaan, middels een 0meting via de HFM methodiek en het persoonlijk ontwikkelplan. De leertrajecten op individueel, regio en Koraalniveau worden in de komende twee jaar ten uitvoer gebracht.Eind 2018 is gestart met talentmanagement binnen Koraal. Voor de continuïteit van Koraal is het van toenemend strategisch belang dat bedrijf kritische functies nu en in de toekomst adequaat zijn ingevuld. Met het talentmanagementprogramma wordt doelgericht geanticipeerd op het duurzaam kunnen voorzien in de invulling van deze functies. Binnen Het Driespan zijn drie deelnemers aan dit programma. Zij doorlopen een collectief en individueel programma.

Verlaging van het verzuimpercentageIn samenwerking met de schoolleiders, Coverz (Arbodienst) en P&O wordt op maat gekeken welke trajecten er noodzakelijk zijn. Daarnaast wordt in samenwerking met Coverz onderzocht hoe verzuim voorkomen kan worden.

Instroom van nieuwe medewerkers/ binden en boeien van medewerkersDe krapte op de arbeidsmarkt neemt toe. Er is binnen Het Driespan een werkgroep arbeidsmarkt opgestart. Hierin worden kansen en mogelijkheden onderzocht om de arbeidsmarkt te beïnvloeden en tevens de medewerkers te behouden (binden & boeien). Ook binnen de provincie Noord Brabant (voor de drie regio’s van Koraal Brabant) is een werkgroep arbeidsmarkt opgericht om te kijken hoe er meer samengewerkt kan worden in relatie tot de thema’s arbeidsmarkt, binden, boeien en behouden. Tevens is er binnen Koraal een recruiter voor Noord Brabant geworven. De recruiter heeft een verbindende, coördinerende en adviserende rol. In samenwerking met Koraal is de website ‘Werken bij’ doorontwikkeld en wordt gekeken naar employer branding.

Inzet werkdrukmiddelenIn februari 2018 sloot de PORaad samen met de vakbonden en minister Slob (Onderwijs) het Werkdrukakkoord. Elke school heeft 155 euro per leerling ontvangen. Voor Het Driespan betrof het een bedrag van ruim 250K euro.Iedere school heeft met teams en de Deelraad de besteding van de middelen vastgesteld. Er is gekozen voor• Omscholing technisch assistenten naar leraar

ondersteuners• Professionalisering CvB• Professionalisering team• Extra inzet onderwijsassistenten en leraaronder

steuners• Inzet coördinatie onderwijszorg• Verlaging administratieve last

Invlechting AlmataPer 1 augustus 2018 maakt Almata onderdeel uit van Het Driespan. Alle medewerkers zijn overgenomen door Het Driespan. De medewerkers zijn per brief geïnformeerd over de personele wijzigingen. Tevens zijn de akten opgesteld. De medewerkers hebben de oude rechten behouden. In de tweede fase (2019) zal het functiehuis van Almata ingevlochten worden.


StageHet stagebeleid zal doorontwikkeld worden. Hierin wordt tevens een vergoeding opgenomen, conform het beleid van Koraal. Daarnaast zal gekeken worden of een LIOovereenkomst passend is om medewerkers aan Het Driespan te binden. De stagiaires zullen in toenemende mate gezien worden als mogelijke instromers voor de openstaande vacatures.

Intern opleiden/ontwikkelenOpleiden is een belangrijk HRinstrument voor onze medewerkers. Het Driespan begroot dan ook een budget voor individuele en collectieve opleidingen. Daarnaast zal in toenemende mate gekeken worden of medewerkers welke werkzaam zijn in de functie van onderwijsassistent of lerarenondersteuner kunnen doorgroeien, middels een opleiding, naar de functie van leraar.

Binden en boeienHet thema binden en boeien is een belangrijk speerpunt voor de komende jaren. In samenwerking met de werkgroep arbeidsmarkt Het Driespan en de werkgroep arbeidsmarkt Koraal Brabant zal gekeken worden naar kansen.

Verzuim In 2018 is de samenwerking met de nieuwe Arbodienst Coverz gestart. Deze samenwerking zal verder doorontwikkeld worden waardoor het verzuim zal dalen. Daarnaast zal in samenwerking met het VervangingsFonds (plan V) en de werkgroep verzuim gekeken worden naar mogelijkheden om het verzuim te beïnvloeden.

Interne dienstverleningHet advies van de twaalf werkgroepen binnen Koraal is ingediend bij de stuurgroep. In 2019 zal het traject ‘interne dienstverlening’ geïmplementeerd worden. De interne dienstverlening heeft betrekking op de staf en ondersteunende diensten, niet zijnde het primaire proces binnen Koraal. Hierbij wordt met name gekeken of bepaalde processen efficiënter en effectiever ingericht kunnen worden.

Functiehuis en CAOIn 2018 is de nieuwe CAO vastgesteld. Dit heeft tot gevolg dat de inschalingen van leraren, LB en LC, zijn gewijzigd in L11 en L12. Deze wijzigingen hebben tevens gevolgen voor de invulling van de functies. In de werkgroep CAO wordt gekeken hoe deze

Interne dienstverleningIn het project ‘Interne Dienstverlening’ wordt de visie van Koraal op de ondersteunende diensten nader uitgewerkt. Centraal staat dat Koraal verder wil professionaliseren: Hoe kunnen we de ondersteuning vanuit de concernondersteunende diensten aan onze medewerkers van het primair proces of aan al onze Koraalmedewerkers zo goed mogelijk regelen. Twaalf werkgroepen (Klantteams, HR Advies, Kwaliteit en auditing, Centrale cliëntbureaus en leerlingadministraties, Serviceorganisatie, Communicatie, ICT, HR Opleiden, HR Arbo, Centrale personeels en salarisadministratie, Medezeggenschap, Helpdesk & bereikbaarheid) zijn geformeerd om zich te buigen over de inrichting van de interne dienstverlening met betrekking tot deze specifieke onderwerpen. De werkgroepen kregen drie vragen om te beantwoorden: Wat is de huidige situatie? Waar willen we naartoe? En hoe moeten we dat organiseren? In 2019 zal de implementatie van de inrichting van start gaan.


De volgende thema’s lijken in de komende periode voorliggend te zijn

ArbeidsmarktDe krapte op de arbeidsmarkt zal toenemen. Er zal dan ook in nauwe samenwerking met Saltho Onderwijs, De Vlinder en Koraal in het algemeen gekeken worden naar kansen en mogelijkheden. Hierbij dient gedacht te worden aan recruitment, branding en wervingsactiviteiten.

Zij-instroom De krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat er op een andere manier gekeken dient te worden naar de instroom van personeel. Er wordt dan ook extra geïnvesteerd in zijinstromers. Dit zijn medewerkers welke reeds een HBOopleiding hebben afgerond en middels een traject binnen 2 jaar de PABO bevoegdheid kunnen behalen. Binnen iedere school wordt op maat gekeken hoeveel plekken er beschikbaar gesteld kunnen worden.

• Het ziekteverzuim is licht gedaa.ld.

wijzigingen ingepast kunnen worden binnen het functiehuis van Het Driespan.

Samenwerking met Koraal Expertise CentrumConform de ambities van het Expertise Centrum Koraal zal een start gemaakt worden met het in kaart brengen van de aanwezige kennis, samenwerking regiooverstijgend en invlechten van KEC Onderwijs in het Expertise Centrum Koraal. Afstemming hierover blijft noodzakelijk.

Implementatie teamconcept en team ontwikkelingIn de regio’s en op Koraalniveau is in 2018 een start gemaakt met de ontwikkeling van de team, schoolleiders en de teams van Koraal. Doel van de programma’s is de professionaliteit van de leiding en de teams te richten en in lijn te brengen met de beginselen van het nieuwe besturingsmodel, de besturingsprincipes en de daarbij behorende attitude en competenties. Eigenaarschap, ondernemerschap, professionaliteit, dichtbij en samen met de leerling en cliënt zijn sleutelwoorden in die ontwikkeling. Om dit te realiseren zijn twee programmalijnen opgesteld. De eerste lijn gaat over de ontwikkeling van schoolleiders. Een intensief assessmenttraject is doorlopen, uitmondend in een persoonlijk ontwikkelplan. Dit ontwikkelplan is vertaald in gerichte (maat)opleidingen op individueel, regionaal en Koraal niveau. Uitgangspunt is het opgesteld functieprofiel, dat een vertaling is van het besturingsmodel en het daarop gebaseerde teamconcept. Voor de schoolleiders zal het onderwijskundig leiderschap een thema zijn dat in het concept ingevlochten wordt.

De tweede lijn betreft de ontwikkeling van de teams. Ook zij doorlopen een tweejarig programma. Per half jaar wordt een thema bepaald, waarmee de teams aan de slag gaan. Het eerste thema gaat over het aanleren van een feedback en leercultuur. Elke cyclus van een half jaar volgt een vast stramien. Gestart wordt met een teamscan om te bepalen waar het team in zijn ontwikkeling staat ten opzichte van het leerdoel. Vervolgens stellen de teams hun leerdoel op en gaan zij aan de slag met ondersteuning van digitale hulpmiddelen (leerlandschap met oefeningen, films, elearning, opdrachten). Aan het eind van het half jaar vindt opnieuw een scan plaats om te zien of het team een ontwikkeling heeft doorgemaakt in de realisatie van het opgesteld leerdoel. In 2018 is gestart met twaalf spitsgroepen.

Het Ginnekencollege en de Muldersteeg nemen hier aan deel. Met ingang van schooljaar 20192020 gaan de andere teams mee in dit traject.

Talentenpool (talentmanagement)Koraal is eind 2018 gestart met het talentmanagement programma. Hierin wordt doelgericht geanticipeerd op het duurzaam kunnen voorzien in de invulling van functies/taken binnen Koraal.

6.5 Gevoerd beleid inzake beheersing van uitkeringen na ontslag

Het Driespan voert een werkgelegenheidsbeleid (artikel 10.2 CAO PO) en daarnaast wordt er actief gestuurd op de beheersing van uitkeringen na ontslag. Bij ontslag door het Driespan wordt altijd de toets van het Participatiefonds grondig doorlopen.


De huisvesting van de scholen van Het Driespan is een belangrijk speerpunt.

Deze ondersteunende diensten worden betrokken van de serviceorganisatie van Koraal. De stafmedewerker huisvesting en facilitaire zaken onderwijs is gedetacheerd naar de serviceorganisatie. Omgekeerd heeft een medewerker van de serviceorganisatie de portefeuille ICT onderwijs gekregen. Op deze wijze vindt op een natuurlijke manier afstemming plaats tussen de onderwijsstichtingen van Koraal en ook tussen onderwijs en zorgdiensten.

7.1 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen huisvesting

De huisvesting van de scholen van Het Driespan is een belangrijk speerpunt. Het streven is om in 2022 voor alle scholen te beschikken over moderne ruime onderwijsgebouwen die voldoen aan de eisen van de tijd en passen bij de onderwijsvisies van de scholen. Een serieuze uitdaging waarbij samenwerking met de diversen gemeenten, zorginstellingen en samenwerkingsverbanden cruciaal is.

Landelijke ontwikkelingen zoals veranderende wet en regelgeving, bekostiging en beleid BENG scholen (Bijna Energie Neutrale Gebouwen) spelen een belangrijk rol in deze ontwikkelingen. De steeds intensievere samenwerking tussen speciaal onderwijs en zorg in zogenaamde onderwijszorg arrangementen worden in de ontwikkeling van de diverse gebouwen meegenomen.

Concrete resultaten in 20182018 was een mooi jaar met de oplevering en ingebruikname van een nieuwe onderwijs locatie, uitbreiding van een locatie en de toetreding van een nieuwe school. In Roosendaal kreeg De Fakkel na ruim 15 jaar een eigen modern gebouw passend bij de doelgroep en het onderwijsconcept. Het gebouw is samen met de gemeente Roosendaal tot stand gekomen binnen het vooraf vastgestelde budget en door de school voorzien van een geheel nieuwe inrichting.

De Fakkel:

Oppervlakte: 3000 m2

Budget: € 6.000.000

Bouwheer: gemeente Roosendaal

Gebruikers: De Fakkel, SBO De Sponder

De nieuwbouw in 2012, de uitbreiding in 2015 en het huidige onderwijsconcept van de Muldersteeg maken dat een steeds groeiende stroom leerlingen deze locatie weten te vinden. In 2018 zijn er in overleg met de gemeente, Kempenhaeghe en Delta Onderwijs 5 extra lokalen in gebruik genomen. Een lokaal intern bij Kempenhaeghe en 4 op basisschool De Biencorf van Delta onderwijs. Hiermee kan de Muldersteeg de komende twee jaren hun groei opvangen. Ondertussen wordt onderzocht hoe een permanente oplossing gerealiseerd kan worden.

Huisvesting7

• In 2022 moderne ruime onder-wijsgebouwen voor al onze scholen.


alle overleggen vertegenwoordigd om visie en wensen m.b.t. onze scholen kenbaar te maken en vast te leggen.

7.2 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen facilitair

In 2018 is het beleid van Koraal verder doorgevoerd. Specifiek voor onderwijs betekent dit dat nieuwe meubels centraal ingekocht zijn.

7.3 Toelichting op de belangrijkste ontwikkelingen ICT

In 2018 is Koraal overgegaan naar het werken met Sharepoint. Hiemee kunnen mensen veel gemakkelijker samenwerken in een digitale omgeving. Alle medewerkers hebben een persoonlijk mailadres gekregen. Daarmee kunnen medewerkers op alle locaties van Koraal toegang krijgen tot hun digitale werkomgeving.

In verband met een nieuw contract met een andere leverancier zijn alle locaties voorzien van nieuwe printers. Deze werken volgens het follow me principe. Opdrachten worden naar de dichtstbijzijnde printer gestuurd en beveiligd afgedrukt.

Muldersteeg:

Oppervlakte uitbreiding circa 300 m2

Huurovereenkomst en medegebruik

Huurlasten ten laste van de gemeente Oosterhout

In 2018 heeft Het Driespan de locatie Almata Onderwijs in Ossendrecht overgenomen. Het onderwijs op deze locatie heeft 10 jaar binnen een experiment plaats gevonden. De kwaliteit van de onderwijsruimten die Het Driespan huurt voldoen niet aan de eisen die noodzakelijk zijn voor kwalitatief goed praktijk onderwijs. In 2018 zijn er gesprekken gevoerd met Via Almata (voorheen SJSJ) en de gemeente Woensdrecht over vervangende huisvesting. In 2019 wordt hier verder onderzoek naar gedaan.Nog net aan het einde van 2018 kreeg het team van Het Berkenhofcollege te horen dat er een onhoudbare situatie is ontstaan. Het Driespan stuurt op onderwijs op een andere locatie, zodat in de zomer van 2019 een einde komt aan de erbarmelijke huisvestingssituatie.

Verwachte ontwikkelingen 2019:Ook in 2019 staan er weer mooie projecten op het programma. Het Berkenhofcollege verhuist naar hun tijdelijke huisvesting aan de Tuinzigtlaan in Breda. Een mooi ruim MBOgebouw waar nieuwe mogelijkheden liggen m.b.t. het vorm geven van hoog kwalitatief praktijkonderwijs in de sectoren bouw/techniek, horeca, groen en logistiek. In 2019 zal ook het besluit vallen m.b.t. de definitieve huisvesting van Het Berkenhofcollege en de voorbereidingen hiervoor van start gaan.In 2019 worden gesprekken gevoerd met BreedSaam vanuit het strategische onderwijshuisvestingsplan over de locaties in Breda. Een grote wens hier is om Het Brederocollege onder te brengen in twee grote locaties (een VMBO en een HAVO) i.p.v. de huidige 4 locaties.

In 2019 worden in 7 van de 11 gemeenten waar Koraal onderwijs vertegenwoordigd, gewerkt aan het integraal huisvestingsplan (IHP) door de gemeente en de schoolbesturen vooruitlopend op nieuwe wet en regelgeving. Koraal Onderwijs is in

56

8.1 De samenwerkingsverbanden waarbij de rechtspersoon is aangesloten

Het Driespan maakt bestuurlijk deel uit van de samenwerkingsverbanden PO en VO waar zij scholen heeft. Binnen de samenwerkingsverbanden zijn scholen van Het Driespan vooral actief in de zogenaamde stedelijke concentratiegebieden. Alleen De Koperakker is onderdeel van de gemeente Zundert.

Positie in de regioDoor de aanwezigheid van drie grote verkeersaders, de A58, de A16 en de A27, zijn de stedelijke gebieden Bergen op Zoom, Roosendaal, Oosterhout en Breda goed en snel (binnen 30 minuten) bereikbaar voor leerlingen die in de regiogemeenten wonen. Door deze situatie zijn de scholen van Het Driespan minder afhankelijk van groei of krimp van de bevolking in de regiogemeenten. Het gaat vooral om een goede afstemming van vraag en aanbod in de grote woonkernen.

Samenwerkingsverbanden en verbonden partijen8

SWV Regio Locatie

SWV PO 3001 Bergen op Zoom, Steenbergen, Woensdrecht

De Kornalijn

SWV PO 3002 Drimmelen (deels), Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen

De Fakkel

SWV PO 3003 AlphenChaam, BaarleNassau, Breda, Dongen, Drimmelen (deels), EttenLeur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Oosterhout, Zundert

De Singel, De Kei, De Muldersteeg, De Koperakker

SWV VO 3001 Bergen op Zoom, Steenbergen, Woensdrecht, Tholen

Aventurijn College, Almata Onderwijs

SWV VO 3003 AlphenChaam, BaarleNassau, Breda, Drimmelen (deels), EttenLeur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Oosterhout, Rucphen, Zundert

Bredero College, Berkenhof College, Warande College, Ginneken College


8.2 Samenwerkingsverbanden

De scholen van Het Driespan bevinden zich allemaal in samenwerkingsverbanden waarbij de verevening gedurende 2019 gerealiseerd is en geen rol van betekenis meer speelt. Voor de samenwerkingsverbanden PO betrof het een beperkte negatieve vereveningsopdracht, voor het VO viel de verevening grotendeels positief uit. Deze samenwerkingsverbanden slagen er in om hun vereveningsopdracht in een kortere tijd te realiseren en bereiken daardoor eerder de situatie dat er meer middelen beschikbaar zijn voor het ontwikkelen van arrangementen en maatwerk. De West Brabantse samenwerkingsverbanden volgen de landelijke trend: zowel in het SO als in het VSO wordt in 2018 weer (licht) meer verwezen.

8.3 Beleidsontwikkelingen in de samenwerkingsverbanden

De regio kenmerkt zich door continuïteit in personen op bestuurlijk niveau in het onderwijs en kan daardoor bogen op goed lopende besturen die een langdurige samenwerking met elkaar hebben. Dat geldt ook voor de vertegenwoordiging van Het Driespan. Bestuurders zijn complementair en gericht op samenwerking. Dat geeft stabiliteit en verbinding, ook tussen de samenwerkingsverbanden. Het is dan ook van meerwaarde dat Het Driespan bestuurlijk vertegenwoordigd wordt door een en dezelfde persoon: de programmadirecteur onderwijs

PO 30.01 Lid algemeen bestuur

VO 30.01 Lid algemeen bestuur

PO 30.02 Lid algemene ledenraad ( vereniging)

VO 30.02 Lid algemeen bestuur ( vrijwillig aangesloten)

PO 30.03 Lid dagelijks bestuur

VO 30.03 Lid dagelijks bestuur

De trend van 2018 in alle genoemde samenwerkingsverbanden is de herijking van de governance, het realiseren van meer arrangementen en een betere samenwerking en/of afstemming met de gemeente als financier van jeugdzorg. Op deze drie terreinen zijn in 2018 forse stappen gezet:

Alle West Brabantse samenwerkingsverbanden zoeken meer aansluiting bij de aangescherpte vraag rondom onafhankelijk toezicht. Grofweg vindt deze aanpassing op twee manieren plaats:

Er wordt gezocht naar een uitbreiding van het functionerend dagelijks bestuur met een onafhankelijk functionaris.

Er wordt gekozen voor een bestuurder en een raad van toezicht, waaronder een deelnemersraad ingericht wordt. De deelnemersraad realiseert een meer onafhankelijke plek voor alle schoolbesturen waar ieders inbreng ongecensureerd ingebracht kan worden.

Daarnaast is de trend zichtbaar dat samenwerkingsverbanden meer activiteiten verrichten die gericht zijn op betrokkenheid vanuit de scholen en daarmee de bestuurlijke drukte naar beneden trachten te brengen.

Alle samenwerkingsverbanden proberen meer thuisnabij onderwijs en daarbij passende ondersteuning te realiseren. Dit wordt vorm gegeven middels het indelen van werkzaamheden in wijken, ruim baan voor het aanvragen van specifieke arrangementen en laag leggen van verantwoordelijkheden en drempels. Aandachtspunt blijkt hierbij de verantwoordingsplicht naar de inspectie toe te zijn.

Na de brief van Slob en de Jonge (2018) en de eindrapportage van Peters (2018) is bij vooral gemeentes meer beweging om de afstemming tussen jeugdzorg en onderwijs beter geïntegreerd gerealiseerd te krijgen. Vanuit de samenwerkingsverbanden was dit altijd al een belangrijk thema.Middels pilots (Breda) en andere initiatieven ontstaan er werkvormen waarbij aan de voorkant de regie op de financiering en verdeling van middelen en inzet van jeugdzorg in de scholen efficiënter en effectiever opgepakt wordt. Hoofddoelstelling is een integraal aanbod waarbij zo weinig mogelijk verschillende jeugdzorgaanbieders in 1 school te vinden zijn.

6160

Financiële middelen zo optimaal mogelijk inzetten voor onderwijs.

Financiën99.1 Financieel beleid en doelstellingen

In dit hoofdstuk wordt in kort bestek nader ingegaan op het financieel beleid. Het financieel beleid wordt mede ingegeven vanuit de kaders die binnen Koraal worden gehanteerd. Jaarlijks wordt een begroting en (voortschrijdende) meerjarenbegroting opgesteld, alsmede een risicoparagraaf waarin onzekerheden zijn benoemd. Bij het opstellen van deze begroting worden door middel van een Strategiebrief concernbreed bepaalde uitgangspunten en voorwaarden gesteld waaraan de begroting dient te voldoen. Gedurende het jaar vindt bewaking plaats van de ontwikkeling van de realisatie ten opzichte van de begroting door middel van periodieke financiële rapportages, waarbij per kwartaal tevens een prognose voor de resterende periode wordt opgesteld.

DoelstellingenHet financieel beleid is erop gericht om de financiële middelen op een verantwoorde manier optimaal in te zetten ten behoeve van het onderwijs. Daarmee wordt duidelijk dat het onderwijs in deze leidend is en dat de financiën een volgende rol hebben. De doelstelling is het opbouwen c.q. handhaven van een gezonde financiële positie waarmee de continuïteit en kwaliteit van het onderwijs kan worden gewaarborgd.

9.2 Allocatiebeleid

InleidingAls gevolg van de stelselwijziging bij de invoering van Passend Onderwijs en de hiermee gepaard gaande veranderingen in rollen, taken en verantwoordelijkheden binnen de onderwijssector, is in de afgelopen jaren het allocatiemodel geëvalueerd en geactualiseerd. Hierbij is gekozen voor een systematiek die maximaal aansluit bij de wijze waarop de stichting wordt gefinancierd vanuit het ministerie van OCW

en de samenwerkingsverbanden. Uitgangspunt is dat de baten en lasten zoveel mogelijk op schoolniveau zichtbaar worden gemaakt, zodat helder inzicht in de financiële situatie per school/ locatie ontstaat en identificatie van potentiële problemen en sturing sneller mogelijk maakt. Sturing op formatie en (beïnvloedbare) materiële lasten komt hiermee nadrukkelijk(ker) op het niveau van de locaties te liggen, waarbij de centraal georganiseerde faciliteiten ondersteunend zijn.

Met de invoering van Passend Onderwijs is de financieringssystematiek in de loop van 2015 gewijzigd. Alle scholen ontvangen voor hun leerlingen de zogenaamde basisbekostiging. De extra bekostiging voor onderwijsondersteuning verloopt via de samenwerkingsverbanden. Het Driespan heeft daarop geacteerd door actief in te zetten op inzichtelijk te hebben van de financiële stromen op schoolniveau. Daarmee wordt enerzijds voorkomen dat er vermenging van geldstromen over regio’s heen ontstaat. Dit inzicht is ondersteunend met het oog op verantwoording en bij strategische besluitvorming voor inrichting van de organisatie, doelgroep en locatiebeleid en discussies hierover met partners. Anderzijds maakt inzage in de lasten en opbrengsten op schoolniveau het mogelijk om sneller ontwikkelingen te identificeren en gerichte sturing daarop mogelijk te maken.

Algemene uitgangspunten voor het allocatiebeleidHet Driespan heeft 13 scholen/locaties (inclusief KEC) die elk hun middelen én daarmee hun personeel inzetten binnen de kaders van de door het bestuur van Koraal vastgestelde Strategiebrief met betrekking tot de begrotingen. Deze kaders hebben hun neerslag in de schoolbegrotingen, de begroting van Het Driespan als onderdeel van de regiobegroting WestBrabant en de geconsoli deerde begroting van Koraal.


tallen op de teldata die de bekostiging van de scholen bepalen. Mogelijk gaat dit patroon de komende jaren onder invloed van Passend Onderwijs veranderen, waardoor de bezettingsgraad van de scholen een onzekere factor vormt. De directie reageert daarop met het beoordelen van verschillende scenario’s. Daarnaast kan sprake zijn van aanzienlijke verschillen in de bezettingsgraad van de scholen van Het Driespan. Eén van de factoren die deze situatie mede kan bepalen is een onderbezetting van aanpalende residentiële voorzieningen waardoor het toegezegde resp. verwachte quotum interne leerlingen niet wordt gehaald. Scholen hadden in het verleden weliswaar de mogelijkheid tot een ‘reparatietraject’ in de bekostiging voor de instroom van leerlingen in de periode tussen de teldatum 1 oktober en de (groei)teldatum van 16 januari bij significante groei van het leerlingenaantal, maar de groeitellingen en in het verlengde daarvan de gegarandeerde bekostiging voor substantiële instroom na de teldatum zijn met ingang van schooljaar 2015/2016 afgeschaft. In plaats hiervan zijn de samenwerkingsverbanden verantwoordelijk voor financiering van nieuwe toeleiding (groei) naar het (V)SO op basis van de peildatum 1 februari maar de financiële uitwerking hiervan loopt vooralsnog uiteen per samenwerkingsverband. Als gevolg van het brede gebied waaruit leerlingen afkomstig zijn, heeft Het Driespan derhalve te maken met vele samenwerkingsverbanden met gedifferentieerd beleid. Dit trekt een zware wissel op de administratieve processen op dit punt en heeft tevens als neveneffect dat voor leerlingen met vergelijkbare problematiek een verschil qua bekostiging kan ontstaan.

9.3 Treasury

Het Driespan hanteert het Treasury statuut van de stichting Koraal. Dit statuut is geactualiseerd op basis van de laatste aanpassingen in de regelgeving en bij tussentijdse bijstellingen in de wetgeving wordt actief beoordeeld in hoeverre het actuele statuut voldoet of dat aanscherping noodzakelijk is. In het statuut is bepaald binnen welke kaders instellingen voor onderwijs hun financierings en beleggingsbeleid dienen in te richten waarbij aansluiting is gezocht met de ‘Regeling beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek’. Uitgangspunt is dat de toegekende publieke middelen in overeenstemming met hun bestemming

In deze systematiek worden de volgende uitgangspunten gehanteerd:• Voor de primaire bekostiging wordt het principe

‘het geld volgt de leerling’ gevolgd.• Met betrekking tot de personele lasten worden de

werkelijke loonkosten van formatie verbonden aan de locatie toegerekend aan de school.

• Met betrekking tot de materiële lasten worden alle lasten direct verbonden aan de locatie resp. medewerkers/ programma’s gealloceerd aan de betreffende school.

• Voor incidentele geldstromen (subsidies) worden de baten & lasten volledig op bovenschools niveau resp. gescheiden van het primaire proces georganiseerd. Inzet van middelen/ allocatie van budgetten vindt plaats op basis van directiebesluit.

• Er wordt een bovenschoolse begroting opgesteld waarin de kosten van centraal georganiseerde diensten, faciliteiten en contracten zijn opgenomen. De kosten worden door middel van een doorbelasting naar de scholen gedekt.

• De bovenschoolse begroting bestaat uit een verplicht deel dat te maken heeft met kosten voor alle activiteiten die samenhangen met de keuze voor een organisatiestructuur met daarin een bovenschools management, stafondersteuning en het feit dat Het Driespan onderdeel uitmaakt van Koraal waar centraal ook verschillende zaken zijn georganiseerd.

• De vrijwillige bovenschoolse afdracht vloeit voort uit keuzes die binnen de organisatie gemaakt zijn. Het betreft onderwerpen die alle locaties betreffen/voor alle medewerkers van toepassing zijn en waarvoor het bovenschools coördineren en organiseren efficiënter en effectiever is.

Doelstellingen voor de (middel)lange termijnDe komende jaren zal het allocatiebeleid blijvend de aandacht krijgen en continu zal gestreefd worden naar het realiseren van een zodanige verdeling van de beschikbare middelen dat de bedrijfsonderdelen van Het Driespan bij de uitvoering van de taken evenwicht kunnen ervaren tussen de beschikbare middelen, het takenpakket en de ontwikkelingsdoelstellingen. Dit uitgangspunt geldt in gelijke mate voor de financiële middelen, de personele middelen en de middelen voor huisvesting en groot onderhoud van schoolgebouwen.

Door de omvang van de regio en de verschillende doelgroepen is er in achterliggende jaren structureel sprake geweest van fluctuerende leerlingenaan

worden besteed en de stichting voert een zeer terughoudend financieel beleid.

9.4 Samenvatting en analyse jaarrekening 2018

In dit hoofdstuk zijn de staat van baten en lasten en de balans met een toelichting opgenomen.

9.4.1 Staat van Baten en lasten

Staat van Baten en lasten Realisatie 2018 Begroting 2018 Realisatie 2017

Baten

3.1 Rijksbijdragen OCW 30.958.392 29.199.500 28.090.264

3.2 Ov. overheidsbijdragen en subsidies 714.067 746.000 582.792

3.5 Overige baten 951.939 858.500 709.044

Totaal baten 32.624.398 30.804.000 29.382.100

Lasten

4.1 Personeelslasten 26.731.351 25.709.500 24.742.999

4.2 Afschrijvingen 594.154 721.000 637.825

4.3 Huisvestingslasten 1.822.477 1.697.000 1.486.236

4.4 Overige lasten 2.731.535 2.676.500 2.237.902

Totaal lasten 31.879.517 30.804.000 29.104.962

Saldo baten en lasten 744.881 0 277.138

Financiële baten en lasten

5.1 Rentebaten 7.146 0 35

5.2 Rentelasten 0 0 0

Saldo financiële baten en lasten 7.146 0 35

Resultaat 752.027 0 277.173


Over kalenderjaar 2018 heeft Het Driespan een positief resultaat van € 752.027 weten te behalen ten opzichte van een begroot exploitatieresultaat van € nihil.

Het verschil in realisatie ten opzichte van de begroting is op hoofdlijnen als volgt te verklaren:• De Rijksbijdragen OCW vallen circa € 1,8 miljoen

hoger uit dan begroot. Dit kan worden toegeschreven aan de forse indexatie van bekostiging als gevolg van de CAO aanpassingen en tussentijdse instroom. Daarnaast is het voormalige Almata Onderwijs per 1 augustus 2018 toegetreden bij Het Driespan met een bekostigde capaciteit van 52 plaatsen verbonden aan de gesloten jeugdzorg van Via Almata in Ossendrecht. Tenslotte heeft een nabetaling op de groeifinanciering van afgelopen schooljaren plaatsgevonden vanuit het samenwerkingsverband PO Breda met een incidenteel positief effect op de Rijksbijdragen in 2018.

• De overige overheidsbijdragen en –subsidies vallen ligt marginaal lager uit ten opzichte van de begroting als gevolg van een lichte bijstelling voor de nog niet afgewikkelde ESF trajecten.

• De hoger dan begrote overige baten worden veroorzaakt door de hogere vraag aan detacheringen en externe trainingen, begeleiding en cursussen door het KEC. Met name detacheringen waren conservatief begroot op basis van lopende overeenkomsten, maar gedurende het kalenderjaar is vanuit het KEC meer personeel ingezet op basis van de behoefte aan inzet van expertise binnen de samenwerkingsverbanden.

• De hogere personele lasten dan begroot worden veroorzaakt door een fors hogere inzet van formatie ten opzichte van begroot in lijn met de ontwikkeling in leerlingaantallen vanuit de reguliere teldatum en tussentijdse instroom. De omvang aan vaste formatie is in 2018 op totaalniveau ongeveer gelijk aan 2017, maar is qua kosten gestegen als direct gevolg van de CAOaanpassingen. Gegeven de schaarste aan onderwijspersoneel op de arbeidsmarkt heeft de organisatie ook in 2018 veelvuldig gebruik moeten maken van externe inhuur voor tijdelijke invulling van vacatures of ziektevervanging. Dit heeft geleid tot ongeveer € 0,4 miljoen hogere kosten dan begroot voor personeel niet in loondienst (PNIL). Dit effect is geflatteerd doordat er eveneens sprake is van ongeveer € 0,25 miljoen aan hogere uitkeringen. Daarnaast zijn de overige

personeel lasten in 2018 per saldo ongeveer € 0,5 miljoen hoger dan begroot door reserveringen voor verplichtingen richting personeel, maar hier staat een vrijval vanuit de personele voorzieningen tegenover.

• Afschrijvingslasten vallen ruim € 0,1 miljoen lager uit ten opzichte van de begroting doordat met ICT investeringen als gevolg van vertragingen in investeringsprogramma’s pas eind 2018 hebben plaatsgevonden of in de loop van 2019 zullen gaan plaatsvinden.

• De gerealiseerde huisvestingslasten liggen in totaliteit boven de begrote huisvestingslasten. Dit kan deels worden toegeschreven aan de toetreding van Almata en daarnaast is sprake geweest van een hogere overdracht aan middelen in situaties waarbij er sprake is van een gezamenlijk gebruik van gebouwen of collectief georganiseerde onderhoudstaken. In 2018 is bijvoorbeeld € 0,16 miljoen extra overgedragen aan Breedsaam door een verhoging van de overdracht met een bedrag voor het collectief organiseren van het binnen onderhoud.

• De overige lasten vallen hoger uit door hogere ICT en advieskosten dan begroot.

• Het saldo aan financiële baten en lasten valt mede hoger uit door het verwerken van een rentebaat op de deposito’s over voorgaand jaar.

Belangrijkste verschillen in realisatie ten opzichte van vorig jaar zijn:• Hogere rijksbijdragen OCW als gevolg van de

indexatie en prijsbijstelling als gevolg van de CAO ontwikkelingen en hogere leerlingaantallen. Daarnaast is sprake van hogere bekostiging vanuit de samenwerkingsverbanden door de nabetaling voor groeifinanciering over voorgaande jaren en hogere bekostiging voor groei vanuit de samenwerkingsverbanden.

• Hogere overige baten door stijging van opbrengsten van detacheringen, externe trainingen, begeleiding en cursussen.

• Hogere personele lasten, primair door de aanpassing van de CAO in 2018 en effecten van loonkostenontwikkeling. Verder heeft in 2018 meer inzet aan personeel niet in loondienst plaatsgevonden waardoor per saldo de kosten in 2018 fors zijn gestegen bij een gelijkblijvende vaste formatie.

• Hogere huisvestingslasten zijn grotendeels toe te schrijven aan gewijzigde afspraken rondom de overdracht van middelen aan Breedsaam en de

dotatie aan de onderhoudsvoorziening nadat in 2017 de dotatie en de stand van de voorziening was bevroren.

• De overige instellingslasten liggen bij € 0,5 miljoen hoger in vergelijking met 2017, hetgeen voor een belangrijk deel wordt veroorzaakt door gestegen ICTkosten. Deze stijging van ICTkosten betreft zowel de kosten voor de ICTvoorzieningen en –infrastructuur als de kosten verboden aan het toenemende gebruik van ICT binnen het onderwijsprogramma (licenties).

9.4.2 Balans

De balans per 31122018 respectievelijk 31122017 laat het volgende beeld zien:

Balans Realisatie 31-12-2018 Realisatie 31-12-2017

Activa

Materiele vaste activa 1.926.991 1.848.752

Vorderingen 2.796.821 2.276.430

Liquide middelen 11.607.430 10.633.329

Totaal activa 16.331.242 14.758.511

Passiva

Eigen vermogen 8.624.002 7.871.976

Voorzieningen 2.730.209 3.088.882

Langlopende schulden 0 0

Kortlopende schulden 4.977.031 3.797.653

Totaal passiva 16.331.242 14.758.511


De verschillen in balanspositie kunnen als volgt verklaard worden:• De stijging van de materiële vaste activa is een

gevolg van de vervangings en uitbreidingsinvesteringen in ICT en meubilair op een aantal locaties, o.a. bij de ingebruikname van de nieuwbouwlocatie van de Fakkel in Roosendaal.

• De vorderingen zijn toegenomen door onder een hogere vordering op DUO als gevolg van de prijspeilverhoging in de bekostiging en de hogere leerlingaantallen. Daarnaast is ultimo 2018 een vordering op het UWV verwerkt voor terug te vorderen transitievergoedingen van afgerond € 161.000 op basis van de gepubliceerde wetgeving die terugvordering in 2020 mogelijk maakt.

• De liquide middelen zijn met name toegenomen door het positieve resultaat en de sterke stijging van de kortlopende schulden in 2018.

• De afname van de voorzieningen is het gevolg van de onttrekkingen uit de reorganisatie en onderhoudsvoorziening alsmede een vrijval van € 207.250 uit de personele voorzieningen.

Kengetallen financiële positieRealisatie 31-12-2018

Realisatie 31-12-2017


Liquiditeit 2,89 3,40 3,58

Solvabiliteit 1 (excl. voorzieningen) 0,53 0,53 0,52

Solvabiliteit 2 (incl. voorzieningen) 0,70 0,74 0,76

Rentabiliteit 2,30% 0,94% 0,73%

Weerstandsvermogen 21,63% 21,44% 19,62%

Kapitalisatiefactor 49,45% 49,70% 51,83%

Kengetallen exploitatie Realisatie 2018 Realisatie 2017 Realisatie 2016

Personeelslasten in % totale lasten 83,85% 85,01% 83,71%

Afschrijvingen in % totale lasten 1,86% 2,19% 2,11%

Huisvestingslasten in % totale lasten 5,72% 5,11% 6,21%

Overige lasten in % totale lasten 8,57% 7,69% 7,97%

• De kortlopende schulden fors gestegen als gevolg van een hoger crediteurensaldo, reserveringen voor verwachte malus afrekeningen met het vervangingsfonds en personele verplichtingen. Daarnaast is sprake van hogere overlopende posities voor de salaris gerelateerde posten in lijn met zowel de formatieve als de CAO en premieontwikkelingen.

9.4.3 Kengetallen per balansdatum

Vanuit de staat van baten en lasten en balans kunnen een aantal kengetallen worden gehaald. De kengetallen over het kalenderjaar 2018 zijn opgenomen in onderstaande tabel en afgezet tegen de afgelopen 2 jaar.

LiquiditeitDe liquiditeitsratio wordt uitgedrukt als de verhouding tussen de vlottende activa en vlottende passiva en geeft een indicatie in hoeverre de instelling in staat is om op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen. Een liquiditeitsratio van 1 wordt hierbij als norm gehanteerd. De afgelopen jaren is een lichte daling opgetreden van de liquiditeitspositie ondanks de behaalde positieve exploitatieresultaten en stijging van de liquiditeiten. In 2018 is de liquiditeitspositie dan ook toegenomen, maar is tevens de positie aan vlottende passiva sterk gestegen waardoor de ratio per saldo daalt. Hoewel de ratio altijd een fragmentopname betreft, zit Het Driespan structureel ruim boven de norm.

Solvabiliteit 1 (resp. 2)De solvabiliteit is gedefinieerd als het eigen vermogen exclusief (solvabiliteit 1) of inclusief (solvabiliteit 2) het voorzieningenniveau gedeeld door het totale vermogen en geeft een indicatie in hoeverre de instelling in staat is om op lange termijn aan haar verplichtingen te voldoen. In 2018 is het solvabiliteitsniveau van Driespan ondanks de toename van de kortlopende schulden nagenoeg gelijk aan voorgaande jaren. Dit kan o.a. worden toegeschreven aan het behaalde resultaat en de toename van de vermogenspositie. De ratio voor solvabiliteit 2 neemt marginaal af door de lagere positie aan voorzieningen die gevolg is van onttrekkingen en vrijval vanuit de reorganisatievoorziening en onttrekkingen vanuit de voorziening onderhoud.

RentabiliteitDe rentabiliteit wordt berekend door het resultaat te delen door de totale baten. Op basis van het Inspectiekader mag de gemiddelde 3jarige rentabiliteit niet onder de <0% komen. Het Driespan heeft over de afgelopen jaren een rendement dat boven deze norm ligt.

Het behaalde resultaat, de rentabiliteit en ontwikkeling van de overige ratio’s laten qua ontwikkeling een positief beeld zien, maar de samenstelling van het resultaat en een gezonde structurele financiële positie vraagt onverminderd de aandacht. In het resultaat over 2018 zijn als direct gevolg van de ontwikkelingen in het speelveld van de organisatie en de interne reorganisatie zowel incidentele baten als (naar verwachting) incidentele lasten opgenomen. Komende jaren zullen de beleidslijnen vanuit de samenwerkingsverbanden, de positie van het

(voortgezet) speciaal onderwijs en de ambulante ondersteuning zich verder gaan zetten. Om hier adequaat op in te kunnen spelen, is een bepaalde mate van flexibiliteit binnen de organisatie en in de kostenstructuur onverminderd wenselijk.

9.5 Begroting 2019

De begroting 2019 laat op totaalniveau een toename van de baten en lasten zien ten opzichte van 2018. De totale Rijksbijdrage OCW valt als gevolg van een stijging in leerlingen van 1.566 leerlingen op teldatum 1 oktober 2017 naar 1.640 per 1 oktober 2018 hoger uit. Daarnaast stijgt de (begrote) Rijksbijdrage door indexatie van de personele bekostiging, waarbij verwacht wordt dat in 2019 de gebruikelijke indexatie gaat plaatsvinden voor de premieontwikkelingen. De begrote baten uit overheidsbijdragen en –subsidies zijn lager begroot door de afnemende budgetten voor ESFgesubsidieerde projecten. De overige baten zijn daarentegen hoger ingezet gezien de toenemende vraag naar expertise in de vorm van detacheringen en externe trainingen, begeleiding en cursussen vanuit het Kennis en Expertisecentrum (KEC).

De begrote personele lasten liggen ten opzichte van voorgaand jaar hoger, hetgeen zowel te maken heeft met de toenemende leerlingaantallen alsmede het gegeven dat in de begroting rekening is gehouden met een stijging van de loonkosten met 3% als gevolg van salarisstijgingen en premieontwikkelingen. In de meerjarenbegroting is gezien de inrichting van de organisatie op “T” op onderdelen rekening gehouden met de mogelijk voorfinanciering van personele lasten (bekostiging groei).

Gegeven de verwachte ontwikkeling in de organisatie die in 2019 tot een groei leidt alsmede de effecten van algehele prijsindexaties, zullen de materiële lasten naar verwachting eveneens een stijgend effect laten zien. Daarbij zal worden gestuurd op verdere kostenreducties door contractbundeling, collectieve contracten en afbouw van materiële lasten rondom beëindigde activiteiten om de stijging te compenseren. Een lichte jaarlijkse indexatie ligt echter in de lijn van de verwachting bij de aannames rondom de ontwikkelingen binnen Driespan.


Begroting 2019 Realisatie 2018 Begroting 2019

Baten

3.1 Rijksbijdragen OCW 30.958.392 32.245.500

3.2 Ov. overheidsbijdragen en subsidies 714.067 516.500

3.5 Overige baten 951.939 1.075.500

Totaal baten 32.624.398 33.837.500

Lasten

4.1 Personeelslasten 26.731.351 28.429.500

4.2 Afschrijvingen 594.154 726.500

4.3 Huisvestingslasten 1.822.477 1.948.500

4.4 Overige lasten 2.731.535 2.583.000

Totaal lasten 31.879.517 33.687.500

Saldo baten en lasten 744.881 150.000


5.1 Rentebaten 7.146 0

5.2 Rentelasten 0 0

Saldo financiële baten en lasten 7.146 0

Resultaat 752.027 150.000

9.6 Continuïteitsparagraaf

9.6.1 Financieel beheer

Planning & Control cyclusOp basis van het financiële beleidskader wordt van de stichtingen van Koraal verwacht dat zij in staat zijn om hun dienstverlening uit te voeren binnen een positieve exploitatie. De stichtingen hebben jaarlijks een rendement doelstelling van 1% van de totale opbrengsten. Dit is een randvoorwaarde voor het individuele begrotingsproces van de stichtingen. Uitgangspunt daarbij is ook het betrachten van voorzichtigheid ten aanzien van bijvoorbeeld de ontwikkeling van (groei van) het aantal leerlingen.

In navolging van het in eigen beheer uitvoeren van de financiële administratie binnen Koraal is per 1 januari 2017 de volledige personele administratie in eigen beheer genomen. De conversie van alle personele gegevens is zonder majeure problemen verlopen en zowel 2017 als 2018 zijn jaren geweest waarin veel tijd is geïnvesteerd in het personele (administratie)systeem en de daaraan gelieerde processen. Ook in 2019 zal de verdere doorontwikkeling op dit gebied de nodige aandacht gaan krijgen, waarbij o.a. de digitalisering van personele dossiers een belangrijk project vormt. De ontwikkeling van de financiële resultaten wordt actief gevolgd middels periodieke rapportages en de cockpitrapportages per kwartaal op concernniveau. Hierbij wordt op stichtingsniveau ook een prognose gemaakt die voortschrijdend wordt bijgesteld op basis van realisatie en nieuwe inzichten in bijvoorbeeld ontwikkeling van leerlingaantallen, personele inzet en de afspraken rondom inzet van personeel en arrangementen binnen de verschillende samenwerkingsverbanden. Mede door middel van deze signalerende rapportages is het mogelijk om tijdig bij te sturen.

Meerjarenperspectief en scenario-analyseOnderdeel van de jaarlijkse begroting vormt tevens het opstellen van een meerjarenbegroting c.q. –perspectief en een scenarioanalyse. In 2018 heeft dit zijn uitwerking gekregen in het regioplan voor de regio WestBrabant. Op basis van een aantal aannames qua ontwikkelingen in begrotingsparameters wordt op hoofdlijnen een doorkijk voor Het Driespan gemaakt voor de financiële situatie in de komende jaren met als vertrekpunt de opgestelde

begroting voor het aanstaande kalenderjaar. Hierbij worden de (verwachte) ontwikkelingen en consequenties van aangekondigde wijzigingen in wet en regelgeving en bezuinigingen of investeringen vertaald in financiële aannames die door vertaald worden in een financieel meerjarenperspectief. Aan de hand hiervan wordt tevens zichtbaar in welke omvang op (midden)lange termijn maatregelen noodzakelijk zijn om bij te sturen om de financiële continuïteit duurzaam te kunnen borgen.

Naast het meerjarenperspectief wordt een scenarioanalyse opgesteld met als doel om een managementinterval aan te duiden voor de ontwikkeling van het resultaat in een situatie waarin een aantal belangrijke begrotingsaannames negatief uitpakken ten opzichte van de aanname (worst casescenario) danwel positief (best casescenario).

Mede ingegeven door de wijzigingen in het onderwijsstelsel door invoering van Passend Onderwijs in combinatie met naar verwachting een daling van de leerlingaantallen in het Speciaal Onderwijs heeft in het verleden een uitwerking plaatsgevonden van de visie op de toekomstige organisatieinrichting. Naast deze organisatorische reorganisatie werd vanuit het meerjarenperspectief zichtbaar wat de financiële impact is van de aannames rondom de ontwikkeling in leerlingaantallen. De visiewijziging ging samen met een majeure organisatiewijziging met gevolgen voor de huidige directiestructuur, de ondersteunende diensten en de zorg gerelateerde ondersteuningsfuncties. In de afgelopen jaren is uitvoering gegeven aan deze reorganisatie, waarbij tevens is gebleken dat de leerlingaantallen in tegenstelling tot de geprognosticeerde daling in achterliggende jaren zelfs zijn gestegen. Naar aanleiding hiervan is het Sociaal Plan in het eerste kwartaal van 2015 ingetrokken en is bijgestuurd op de reorganisatiedoelstellingen om de formatie met de leerlingaantallen in balans te houden. Voor de verwachte kosten van de organisatiewijziging en verplichtingen uit hoofde van reeds toegekende faciliteiten uit het Sociaal Plan is ultimo 2018 nog een voorziening van € 0,5 miljoen aanwezig.

RisicomanagementEen actieve monitoring van financiële risico’s maakt onderdeel uit van de planning & control cyclus van de regio’s. In zowel het begrotingstraject als de periodieke rapportages wordt aandacht besteed aan de financiële risico’s en kansen in de bedrijfs


voering en de noodzakelijke maatregelen om risico’s te mitigeren en kansen te verzilveren. Tijdens de besprekingen tussen de regiodirectie en de Raad van Bestuur wordt nadrukkelijk aandacht gegeven aan deze domeinen.

Doelmatigheid en intern toezichtDoor het bestuur wordt toezicht gehouden op de naleving van wet en regelgeving op basis van een met de regiodirectie overeengekomen toezichtkader. Dit toezichtkader is gebaseerd op de wettelijke vereiste planning en control documenten (o.a. schoolgids, school en jaarplan, formatieplan, begroting en jaarrekening). Op basis van dit kader worden middels een informele en formele overlegmomenten de prestaties van de onderwijsorganisatie gevolgd. Hierbij wordt een koppeling gemaakt tussen kwaliteit en financiën om te kijken of de resultaten worden behaald met de middelen die daarvoor in de begroting zijn opgenomen. Planning en control elementen rondom de financiën zijn de leerlingaantallen, kaders voor de in te zetten formatie, het materiele budget, het investeringsbudget en het budget voor groot onderhoud. Vanuit het kwaliteitsbeleid wordt gekeken naar onze onderwijskwaliteit, waarbij verder wordt gekeken dan toets resultaten en de verbinding tussen onderwijs en zorg. Elementen als vorming en identiteitsontwikkeling zijn ook van cruciaal belang.

Belangrijkste risico’s en onzekerhedenOmdat risico’s nooit helemaal uitgesloten of beheerst kunnen worden is een financiële buffer weerstandsvermogen nodig. Het aanhouden van weerstandsvermogen is nodig voor de niet direct voorzienbare en dus slecht meetbare risico’s in de bedrijfsvoering. Het is bedoeld om onverwachte financiële tegenvallers op te vangen, zodat ze geen of weinig invloed hebben op de continuïteit van de activiteiten van de stichting.

Deze tegenvallers zijn voor Het Driespan veelal terug te herleiden naar onzekerheden in de leerlingenstromen en de hier aan gekoppelde financiering vanuit OCW en de samenwerkingsverbanden, deels ook gebaseerd op de tripartiete afspraken voor de ambulante begeleidingsactiviteiten. Voorgaande risico’s slaan terug op de risico’s aan inkomstenkant, maar daarnaast zitten de risico’s aan uitgaven kant primair in de personele sfeer. Bij teruglopende

leerlingaantallen is weliswaar sprake van bekostiging op basis van de T1 systematiek, maar zal de organisatie proactief moeten sturen op formatieve afbouw. Een tweede risico is gelegen in de schaarste op het gebied van gespecialiseerde leerkrachten. Dit uit zich met name in kortdurende vervangingsproblematiek, waar het vaak niet mogelijk blijkt om een vervanger in te zetten hetgeen vervolgens zijn effecten kan hebben op de resterende formatie in termen als verhoging van werkdruk of een toename van het ziekteverzuim.

In algemene zin kan worden gesteld dat, in de sectoren waar Koraal actief is, sprake is van een lastige arbeidsmarkt waarbij de organisatie moeite heeft om de openstaande (vervangings)vacatures ingevuld te krijgen en tevens sprake is van een relatief hoog verloop. Hierdoor wordt de organisatie soms gedwongen om vervanging van ziekte en vacatures in te vullen via externe bureaus om de continuïteit van het primaire proces te borgen. De inzet van medewerkers via externe bureaus is echter –vanuit financieel perspectief bezien op korte termijn een duurdere oplossing ten opzichte van vaste formatie.

Op de volgende pagina is een schematisch overzicht opgenomen van de (top 5) risico’s en de beheersings en sturingsmaatregelen die de organisatie daarbij hanteert:


Fluctuaties in de leerlingaantallen in relatie tot financiering

Risico: Door toepassing van de T1 systematiek in de bekostiging loopt de organisatie het risico dat bij terug

lopende leerlingaantallen het kostenniveau niet tijdig wordt aangepast aan wijzigingen in het bekostigingsniveau.

Beheersmaatregelen:• Adequaat personeels en benoemingsbeleid in combinatie met aanhouden flexibele schil

• Afstand tot arbeidsmarkt zo klein mogelijk, sturen op employability medewerkers

• Stimuleren van mobiliteitsbeleid en brede inzet binnen de scholen van de totale organisatie van Koraal Groep

• Overgaan op interne sturing op Tsystematiek

Onzekerheden rondom continuïteit financiering ambulante dienstverlening

Risico: Tripartiete afspraken rondom de verplichte herbesteding van middelen voor ambulante begeleiding

lopen af waarbij het werkgeversrisico bij Het Driespan ligt.

Beheersmaatregelen:• Vroegtijdig overleg met samenwerkingsverbanden rondom continuïteit dienstverlening

• Afstand tot arbeidsmarkt zo klein mogelijk, sturen op employability medewerkers

• Afsluiten van meerjarige inkoopovereenkomsten met ruime opzegtermijnen

• Stimuleren van mobiliteitsbeleid en brede inzet van medewerkers binnen totale organisatie van Koraal Groep

Differentiatie in beleid, procedures en processen vanuit Samenwerkingsverbanden

Risico: Door de veelheid aan samenwerkingsverbanden wordt de organisatie geconfronteerd met differentiatie

in bekostiging voor leerlingen met vergelijkbare onderwijs(ondersteunings)behoeften bij tussentijdse instroom,

hetgeen inrichting van het onderwijs kan compliceren.

Beheersmaatregelen:• Via bestuurlijke participatie proberen beleid te uniformiseren

• Goede samenwerking bevorderen tussen diverse partijen (SWV, scholen, ketenpartners en bestuur)

• Afspraken maken met samenwerkingsverbanden omtrent tussentijdse instroom en arrangementen

• Goed in kaart brengen van onderwijsbehoeften en leerlingenstromen

Invulling van ziekteverzuim

Risico: Schaarste aan (vervangings)personeel op de arbeidsmarkt kan leiden tot verhoging werkdruk / ziekte

verzuim of discontinuïteit in onderwijsprogramma.

Beheersmaatregelen:• Participatie in collectief georganiseerde vervangingspool met andere besturen (Regionaal Transfer Centrum)

• Adequaat personeels en benoemingsbeleid in combinatie met aanhouden flexibele schil

• Stimuleren van mobiliteitsbeleid en brede inzet binnen de scholen van de totale organisatie van Koraal Groep

Onvoldoende kwantitatieve en kwalitatieve capaciteit onderwijzend personeel

Risico: Schaarste aan personeel op de arbeidsmarkt dat werkzaam wil zijn in de specifieke doelgroepen van het (V)SO.

Beheersmaatregelen:• Participatie in collectief georganiseerde vervangingspool met andere besturen (Regionaal Transfer Centrum)

waarmee aansluiting op de arbeidsmarkt ontstaat

• Adequaat personeels en benoemingsbeleid en proactief wervingsbeleid

• Faciliteren van opleidings en specialisatietrajecten

inrichting en invulling van de (onderwijs)ondersteuningsbehoeften. In 2018 heeft een lagere inzet van deze middelen vanuit de regio’s plaatsgevonden, maar gegeven de beperkte vereveningsopgaven voor de samenwerkingsverbanden in de regio is echter de verwachting dat het in 2019 beschikbare budget voor (zorg)ondersteuning in grote lijnen gelijk blijft, maar dat mogelijk wel verschuivingen per samenwerkingsverband gaan optreden in de accenten en concrete invulling.

Positief punt zijn de aangekondigde aanvullende investeringen in de onderwijssector, maar daarvan is op onderdelen nog onvoldoende concreet (structureel versus incidenteel) in welke vorm en welke sectoren dit beslag gaat krijgen. In het meerjarenperspectief is rekening gehouden met de volgende leerlingenprognose op de bekostigingsrelevante peildatum van 1 oktober van het jaar en de daar (impliciet) van afgeleide formatieprognose:

9.6.2 Meerjarenbegroting 2019-2022

Op basis van een aantal aannames qua ontwikkelingen in begrotingsparameters is in het regioplan voor de regio WestBrabant een doorkijk voor Het Driespan gemaakt voor de financiële situatie voor 2020 tot en met 2022 op hoofdlijnen met als vertrekpunt de begroting 2019. Belangrijkste variabele in de bekostiging vormt de ontwikkeling qua leerlingaantallen, waarbij de landelijke verwachting is dat de leerlingaantallen in het Speciaal Onderwijs een dalende trend zullen laten zien de komende jaren.

Daarnaast zijn per 1 augustus 2015 de geldstromen voor ambulante begeleiding rechtstreeks naar de samenwerkingsverbanden gegaan, waarbij –voor de korte termijn afspraken rondom inzet en invulling van de herbestedingsverplichting gemaakt zijn en op (midden)lange termijn uitspraken gedaan moeten worden ten aanzien van de toekomstige

Leerlingenaantallen (per 1 oktober)

1-10-2017 1-10-2018 1-10-2019 1-10-2020 1-10-2021

Grondslag personele bekostiging schooljaar

2018/19 2019/20 2020/21 2021/22 2022/23

Grondslag materiele bekostiging kalenderjaar

2018 2019 2020 2021 2022

Aantal leerlingen op teldatum

1.566 1.640 1.544 1.522 1.526

Personele bezetting in FTE


Begroting 31-12-2019




Bestuur / Management 14,49 15,10 15,10 15,10 15,10

Personeel primair proces 218,69 230,46 231,55 230,71 229,34

Ondersteunend Personeel 106,68 104,32 105,32 104,32 103,32

Totaal 339,85 349,88 351,97 350,12 347,76

Op basis van de inzet van de samenwerkingsverbanden om de basisondersteuning op de scholen te verhogen en instroom in het (V)SO terug te dringen, is bij het opstellen van de meerjarenbegroting rekening gehouden met een licht terugloop in leerlingen op de teldatum van 1 oktober. Verwachting van de directie is echter dat dit ‘gecompenseerd’ gaat worden door de bekostiging van voorzieningen op locaties waar sprake is van residentiële leerlingen, omdat samenwerkingsverbanden afspraken willen maken op jaarbasis.

De forse tussentijdse instroom die in het lopende schooljaar 2018/2019 heeft plaatsgevonden en het gegeven dat geen c.q. beperkte vereveningseffecten binnen de samenwerkingsverbanden spelen, laat echter tot op heden (nog) een ander beeld zien. In de komende jaren wordt echter een daling verwacht met een stabilisatie richting de 1.500 leerlingen. Zoals in bovenstaand overzicht opgenomen werken de leerlingaantallen op 1 oktober in het betreffende kalenderjaar door in de bekostiging voor het daaropvolgende (school)jaar op basis van de T1 financiering binnen de sector. Deze ontwikkeling is doorvertaald in het meerjarenperspectief op de volgende pagina, waarbij de sturing primair plaats zal vinden via sturing op formatie in lijn met de leerlingenontwikkeling. Qua risicobeheersing zit hier dan ook de belangrijkste variabele die door de directie nauwlettend gevolgd wordt.

In het meerjarenperspectief op de volgende pagina dat jaarlijks (voortschrijdend) wordt opgesteld is rekening gehouden met een forse daling van leerlingaantallen in het komende schooljaar 2018/2019 naar 1.544 leerlingen en vervolgens een daling naar een niveau van 1.526 leerlingen. Deze ontwikkelingen in leerlingaantallen werken door in de bekostiging voor het daaropvolgende (school)jaar op basis van de T1 financiering binnen de sector. In de laatste jaren is echter gebleken dat met name de tussentijdse instroom een lastig te voorspellen variabele blijkt te zijn. Deze is zowel qua aantallen als qua niveau van bekostiging immers sterk afhankelijk van de (beleids)keuzes die binnen een samenwerkingsverband worden gemaakt.

Per 31 december 2018 is een bestemmingsreserve gevormd om een impuls te geven aan de beleids en

kwaliteitsontwikkeling op de scholen en ruimte te vormen voor ontwikkel en innovatiecapaciteit naast het primaire proces. Door middel van een aantal projecten zal dit verder vorm worden gegeven binnen het programma ‘De Negensprong‘. Het programma ‘De Negensprong‘ is ontstaan uit het samenvoegen van het programmaplan onderwijs, de implementatie van goed bestuur goed onderwijs en de inzichten die verkregen zijn uit het bestuursonderzoek. Daarmee is een samenhangend geheel ontstaan dat het kader vormt voor de ontwikkeling van de onderwijsentiteiten binnen Koraal. Ultimo 2018 is hiervoor een bestemmingsreserve gevormd voor een bedrag van € 1.102.500. De effecten hiervan zullen de komende begrotingsperiode verder vertaald gaan worden.

Bij de opgestelde meerjarenprognose kan worden opgemerkt dat de uitkomst van een meerjarenperspectief uiteraard in sterke mate afhankelijk is van de aannames en daarbij gehanteerde inputvariabelen en dus enkel het doel heeft om een trendmatige richting aan te duiden. In een stabiele situatie zal een meerjarenperspectief dan ook relatief eenvoudiger op te maken zijn.

De bewaking van de balans tussen personele en materiële lasten enerzijds en de financieringsstromen anderzijds blijft ook op (midden)lange termijn het belangrijkste sturingselement. Gegeven de stelselwijzigingen binnen Onderwijs en de (Jeugd)zorg is een afname van leerlingen en in het verlengde daarvan het lumpsum bekostigingsniveau de komende jaren een reëel scenario.

Als gevolg van deze verwachting is destijds de visie uitgelijnd en is reeds voorgesorteerd om het structurele kostenniveau te reduceren en de verwachte daling in leerlingaantallen en vraag naar ambulante dienstverlening op te kunnen vangen. Daarbij wordt gestreefd naar flexibilisering van kostenstructuur, teneinde de formatie af te kunnen bouwen naar aanleiding van ontwikkelingen in leerlingaantallen. Hierbij zullen tevens de strategische koers van Koraal op het terrein van onderwijs en de verbinding met zorg alsmede de bestuurlijke herinrichting en interne dienstverlening naar regio’s de komende periode verder worden uitgerold binnen de organisatie.


Meerjaren staat van baten en lasten

Realisatie 2018

Begroting 2019

Begroting 2020

Begroting 2021

Begroting 2022

Baten

3.1 Rijksbijdragen OCW 30.958.392 32.245.500 32.113.500 32.652.500 33.599.500

3.2 Ov. overheidsbijdragen en subsidies

714.067 516.500 516.500 516.500 516.500

3.5 Overige baten 951.939 1.075.500 1.035.500 1.087.500 1.335.500

Totaal baten 32.624.398 33.837.500 33.665.500 34.256.500 35.451.500

Lasten

4.1 Personeelslasten 26.731.351 28.429.500 28.096.500 28.603.500 29.682.500

4.2 Afschrijvingen 594.154 726.500 726.500 726.500 726.500

4.3 Huisvestingslasten 1.822.477 1.948.500 1.948.500 1.948.500 1.948.500

4.4 Overige lasten 2.731.535 2.583.000 2.557.000 2.635.000 2.739.000

Totaal lasten 31.879.517 33.687.500 33.328.500 33.913.500 35.096.500

Saldo baten en lasten 744.881 150.000 337.000 343.000 355.000


5.1 Rentebaten 7.146 0 0 0 0

5.2 Rentelasten 0 0 0 0 0

Saldo financiële baten en lasten

7.146 0 0 0 0

Resultaat 752.027 150.000 337.000 343.000 355.000

zullen gaan plaatsvinden, waarbij is ingezet op de instandhouding van de boekwaarde door de investeringen op het niveau van de afschrijvingen te houden. Daarnaast zal de komende jaren de voorziening voor onderhoud een stabiele lijn laten zien, maar zal de reorganisatievoorziening een aflopend beeld vertonen.

De posities van de vorderingen en kortlopende schulden zijn constant gehouden in de tijd. Veelal betreffen dit gebruikelijke ultimo vorderingen op bijvoorbeeld DUO en schulden aan crediteuren en personele verplichtingen (loonheffingen, premies, vakantiegeld). Dit levert het balansbeeld op voor de komende jaren t/m 2022 dat is opgenomen hieronder.

9.6.3 Balansprognose

Op basis van de realisatie over 2018 en de meerjarige exploitatiebegroting is een doorkijk gemaakt naar de ontwikkeling van de balans. Deze extrapolatie is primair van belang om een indicatie van de ontwikkeling van de belangrijkste ratio’s te kunnen beoordelen indien deze zich aan de ondergrens van de signaleringswaarden bevinden, maar hiervan is binnen Driespan geen sprake.

Belangrijk, maar lastig in te schatten variabelen hierbij zijn de ontwikkelingen in de investeringsbehoefte en het verloop van de voorzieningen. Verwachting is dat de komende jaren de noodzakelijke investeringen in de ICT en onderwijsmethoden

Meerjaren BalansRealisatie 31-12-2018





Activa

Materiele vaste activa

1.926.991 1.921.491 1.915.991 1.910.491 1.904.991

Vorderingen 2.796.821 2.796.821 2.796.821 2.796.821 2.796.821

Liquide middelen 11.607.430 11.541.735 11.658.353 11.932.186 12.365.052

Totaal activa 16.331.242 16.260.047 16.371.165 16.639.498 17.066.864

Passiva

Eigen vermogen 8.624.002 8.774.002 9.111.002 9.454.002 9.809.002

Voorzieningen 2.730.209 2.509.014 2.283.132 2.208.465 2.280.831

Langlopende schulden

0 0 0 0 0

Kortlopende schulden

4.977.031 4.977.031 4.977.031 4.977.031 4.977.031

Totaal passiva 16.331.242 16.260.047 16.371.165 16.639.498 17.066.864


Eén van de verwachtingen van de directie is dat de komende jaren een daling van het aantal leerlingen zal plaatsvinden, maar dat er afspraken gemaakt kunnen worden omtrent een vaste bekostiging voor scholen verbonden aan residentiële instellingen waardoor de baten op niveau blijven. Mocht dit echter uitblijven of leerlingaantallen ontwikkelen zich negatiever, zal ook sturing op de kosten noodzakelijk zijn. Onvoldoende resultaten op vrijwillige (externe) mobiliteit cq. het tijdig sturen op kostenreducties kunnen echter (op korte termijn) leiden tot negatieve exploitatieresultaten met een tegengesteld effect op de ontwikkeling van de vermogenspositie. Vooralsnog kan echter worden gesteld d at, mede gezien de recente ontwikkeling in leerlingaantallen, de prognoses geen aanleiding geven tot directe maatregelen.

Op basis van de meerjaren balans zijn de financiële kengetallen berekend en deze ontwikkelen zich als volgt:

Kengetallen financiële positie






Liquiditeit 2,89 2,88 2,90 2,96 3,05

Solvabiliteit 1 (excl. voorzieningen)

0,53 0,54 0,56 0,57 0,57

Solvabiliteit 2 (incl. voorzieningen)

0,70 0,69 0,70 0,70 0,71

Rentabiliteit 2,30% 0,44% 1,00% 1,00% 1,00%

Weerstandsvermogen 21,63% 21,25% 22,40% 23,10% 23,52%

Kapitalisatiefactor 49,45% 47,63% 48,35% 48,45% 48,14%


2

Balans per 31 december 2018 na resultaatbestemming (in euro’s) ACTIVA 31-12-2018 31-12-2017

Vaste activa Materiële vaste activa 1.926.991 1.848.752 1.926.991 1.848.752

Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa 2.796.821 2.276.430 Liquide middelen 11.607.430 10.633.329 14.404.251 12.909.759

Totaal activa 16.331.242 14.758.511

PASSIVA 31-12-2018 31-12-2017

Eigen vermogen Eigen vermogen 8.624.002 7.871.976 8.624.002 7.871.976

Voorzieningen 2.730.209 3.088.882

Kortlopende schulden en overlopende passiva 4.977.031 3.797.653 Totaal passiva 16.331.242 14.758.511


Jaarrekening 2018

3

Staat van baten en lasten over 2018 (in euro’s) 2018 Begroting 2018 2017 Baten Rijksbijdragen 30.958.392 29.199.500 28.090.264 Overige overheidsbijdragen en -subsidies 714.067 746.000 582.792 Overige baten 951.939 858.500 709.044 Totaal baten 32.624.398 30.804.000 29.382.100

Lasten Personele lasten 26.731.351 25.709.500 24.742.999 Afschrijvingen 594.154 721.000 637.825 Huisvestingslasten 1.822.477 1.697.000 1.486.236 Overige lasten 2.731.535 2.676.500 2.237.902 Totaal lasten 31.879.517 30.804.000 29.104.962

Saldo baten en lasten 744.881 0 277.138 Financiële baten en lasten 7.146 0 35 Resultaat 752.027 0 277.173

4

Kasstroomoverzicht 2018 (indirecte methode) (in euro’s) 2018 2017

Kasstroom uit operationele activiteiten

Saldo baten en lasten 744.881 277.138

Aanpassingen voor: - afschrijvingen 594.154 637.825 - mutaties voorzieningen -358.673 -505.562 235.481 132.263 Veranderingen in vlottende middelen: - vorderingen -520.391 371.216 - schulden 1.179.377 272.745 658.986 643.961 Kasstroom uit bedrijfsoperaties 1.639.348 1.053.362 Ontvangen interest 7.146 35 Totaal kasstroom uit operationele activiteiten 1.646.494 1.053.397

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen in materiële vaste activa -672.393 -402.378 Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten -672.393 -402.378

Mutatie geldmiddelen (inclusief kortlopende schulden aan kredietinstellingen) 974.101 651.019


5

Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

Algemeen

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen opgenomen in de Ministeriële richt-lijn Jaarverslaggeving Onderwijs. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij de bepalingen van het Burgerlijk

Wetboek boek 2, titel 9 en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, met in het bijzonder Richtlijn 660 Onderwijsinstellingen.

De in de jaarrekening opgenomen bedragen luiden in hele euro's.

Verbonden partijen

Stichting Het Driespan heeft geen verbonden partijen met een financieel en/of bestuurlijke meerderheids-

belang. Stichting Het Driespan maakt onderdeel uit van Stichting Koraal en de cijfers van Het Driespan maken tevens onderdeel uit van de geconsolideerde cijfers van Koraal.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde, onder aftrek van de lineair

berekende cumulatieve afschrijvingen op basis van de verwachte economische levensduur. Afschrijving vindt plaats met ingang van de maand van investering. Aanschaf van individuele activa met fac-tuurbedragen onder de € 1.000 worden rechtstreeks ten laste van de exploitatie gebracht in het jaar van

aanschaf.

Binnen Koraal worden voor de onderwijsorganisaties de volgende uniforme afschrijvingstermijnen gehan-

teerd:

• Gebouwen 40 jaar • Terreinvoorzieningen 10 jaar • Verbouwingen 10 jaar • Stoffering 10 jaar • Machines en installaties 10 jaar • Meubilair / inventaris 10 jaar • Leermiddelen 5 jaar • Vervoermiddelen 5 jaar • Duurzame apparatuur 5 jaar • ICT-apparatuur / automatisering 5 jaar

Vorderingen

De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, voor zover noodzakelijk geacht onder aftrek van een voorziening voor het risico op oninbaarheid.

Liquide middelen

Liquide middelen zijn opgenomen tegen nominale waarde. 6

Algemene reserve

De algemene reserve betreft een buffer ter waarborging van de continuïteit van de stichting en wordt opgebouwd uit resultaatbestemming van overschotten welke ontstaan uit het verschil van toegerekende baten en werkelijke gemaakte lasten in een verslagjaar. In geval van een tekort wordt dit resultaat aan

de algemene reserve onttrokken.

Voorzieningen

Voorzieningen worden op de balans opgenomen voor:

• Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs is in te schatten.

• Op de balansdatum aanwezige risico's van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten.

De voorziening voor (toekomstige) jubileumverplichtingen is gevormd op basis van de (geschatte) in-

diensttredingsdata van de personeelsformatie binnen het onderwijs op 31 december 2018, leeftijdge-bonden kanspercentages op uitstroom voor bereiken van de jubileumdata binnen Stichting Het Driespan en een uitkering bij 25 en 40-jarig jubileum conform de CAO. De voorziening voor (toekomstige) jubi-

leumuitkeringen is gewaardeerd tegen contante waarde.

De voorziening spaarverlof is opgebouwd om de kosten van vervangers te betalen wanneer personeels-

leden het gespaarde verlof opnemen. De voorziening is berekend op basis van de werkelijk gespaarde uren tegen de actuele waarde. De in de CAO opgenomen bindende genormeerde bedragen zijn hierop van toepassing.

In 2012 heeft Het Driespan mede naar aanleiding van de aangekondigde wijzigingen in het onderwijs-stelsel door invoering van Passend Onderwijs een nieuwe visie vastgesteld. De visiewijziging gaat samen met een majeure organisatiewijziging met gevolgen voor de huidige directiestructuur, de ondersteunen-

de diensten en de zorggerelateerde ondersteuningsfuncties. Voor de verwachte kosten van de orga-nisatiewijziging en hiermee gepaard gaande reorganisatie is een voorziening gevormd.

De voorziening voor onderhoud beoogt kostenegalisatie voor de uitgaven van groot planmatig onder-

houd aan onroerende zaken die door de jaren heen een onregelmatig verloop hebben. De dotaties aan de voorziening zijn gebaseerd op een meerjarenonderhoudsplanning die een periode van 20 jaar kent.

Het uitgevoerde onderhoud wordt ten laste van deze voorziening gebracht. De voorziening is, rekening houdend met geplande jaarlijkse dotaties, toereikend voor het uit te voeren onderhoud in de periode waarvoor de meerjarenonderhoudsplanning strekt.

Pensioenen

Stichting Het Driespan heeft voor de werknemers met een APG-pensioenaanspraak een toegezegde-pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde

leeftijd recht op een pensioen welke afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De regeling is onder-gebracht bij het bedrijfstak-pensioenfonds APG. Het Driespan heeft geen verplichtingen tot het voldoen

van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij APG, andere dan het effect van hogere toekomstige premies. Het Driespan heeft daarom de pensioenregeling verwerkt als een 'toegezegde-


7

bijdrageregeling' en heeft alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het onderhavige

boekjaar in de jaarrekening verantwoord.

Grondslagen voor resultaatbepaling

Baten

De baten bestaan uit de (Rijks)bijdragen OCW voor de vergoeding van personele en materiële exploita-tiekosten alsmede aan de stichting ter beschikking gestelde bedragen voor reguliere en additionele

dienstverlening. De baten worden verantwoord in het jaar waarop deze betrekking hebben c.q. waarin de daartegenover staande kosten worden verantwoord.

Lasten

De personele en overige lasten worden verantwoord in het jaar waarop deze betrekking hebben. De grondslag met betrekking tot het toerekenen van afschrijvingen is toegelicht onder de waarderings-grondslagen inzake materiële vaste activa.

Grondslagen voor het kasstroomoverzicht

In het kasstroomoverzicht (opgesteld volgens de indirecte methode) wordt een overzicht gegeven van

de geldmiddelen die in de verslagperiode beschikbaar zijn gekomen en van het gebruik dat van deze middelen is gemaakt.

In samenhang met de balans en de exploitatierekening moet het kasstroomoverzicht bijdragen aan het

inzicht in de financiering, de liquiditeit, de solvabiliteit en het vermogen van de stichting om geldstromen te genereren.

8

Toelichting op de balans per 31 december 2018 (in euro’s) Vaste activa Materiële vaste activa De materiële vaste activa kunnen als volgt worden gespecificeerd:

31-12-2018 31-12-2017 Gebouwen en terreinen 195.685 155.277 Inventaris en apparatuur 1.731.306 1.693.475 Totaal materiële vaste activa 1.926.991 1.848.752

Gebouwen en

terreinen Inventaris en

apparatuur Het verloop in 2018 is als volgt: Aanschafprijs per 1 januari 489.134 4.176.018

Cumulatieve afschrijving per 1 januari 333.857 2.482.543 Boekwaarde per 1 januari 155.277 1.693.474 Investeringen 92.102 580.291 Afschrijvingen 51.694 542.460 Aanschafprijs per 31 december 581.236 4.167.207 Cumulatieve afschrijving per 31 december 385.551 2.435.901 Boekwaarde per 31 december 195.685 1.731.306


9

Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa 31-12-2018 31-12-2017 Debiteuren 292.473 258.923 OCW / EZ 1.561.043 1.350.131 Verbonden partijen 304 0 Overige vorderingen 877.061 654.578 Overlopende activa 65.940 12.798 2.796.821 2.276.430

Specificatie overige vorderingen 31-12-2018 31-12-2017 Nog te ontvangen ESF-subsidie 415.357 503.000 Nog te ontvangen bedragen overig 28.079 81.376 Nog te ontvangen rente 2.136 0 Nog te ontvangen vergoedingen/subsidie JJI 53.748 48.260 Nog te ontvangen middelen samenwerkingsverbanden 76.884 0 Nog te ontvangen verrekening eindafrekening Vervangingspool RTC 2017 28.535 0 Nog te ontvangen transitievergoeding 160.956 0 Waarborgsommen 27.330 -1.020 Voorschotten 0 300 Nog te factureren dienstverlening / vooruitbetaalde kosten 84.036 22.662

877.061 654.578

Liquide middelen 31-12-2018 31-12-2017 Direct opvraagbaar Kasmiddelen 3.914 2.990 Tegoeden op bank- en girorekeningen 4.722.863 3.749.644 Deposito’s 6.880.653 6.880.645 Kruisposten 0 50 11.607.430 10.633.329

10

Eigen vermogen

31-12-2018 31-12-2017 Algemene reserve (Publiek) Algemene reserve 7.521.502 7.871.976 Bestemmingsreserve (Publiek) Bestemmingsreserve beleids- en kwaliteitsontwikkeling 1.102.500 0 8.624.002 7.871.976

Het verloop in 2018 is als volgt:

Stand

1 januari

Mutatie winst-bestemming

stichting Overige mutaties

Stand 31 december

Algemene reserve 7.871.976 0 -350.473 7.521.502 Bestemmingsreserve beleids- en kwaliteitsontwikkeling 0 752.027 350.473 1.102.500 7.871.976 752.027 0 8.624.002

Per 31 december 2018 is een bestemmingsreserve gevormd om een impuls te geven aan de beleids- en kwaliteitsontwikkeling op de scholen en ruimte te vormen voor ontwikkelen innovatiecapaciteit naast het primaire proces. Door middel van een aantal projecten zal dit verder vorm worden gegeven binnen het programma ‘De Negensprong‘. Het programma ‘De Negensprong‘ is ontstaan uit het samenvoegen van het programmaplan onderwijs, de implementatie van goed bestuur goed onderwijs en de inzichten die verkregen zijn uit het bestuursonderzoek. Daarmee is een samenhangend geheel ontstaan dat het kader vormt voor de ontwikkeling van de onderwijsentiteiten binnen Koraal. Ultimo 2018 is hiervoor een bestemmingsreserve gevormd voor een bedrag van € 1.102.500.

Voorzieningen

31-12-2018 31-12-2017 Toekomstige jubileumuitkeringen 597.728 570.756 Reorganisatie 517.000 829.000 Onderhoudsvoorziening 1.615.481 1.689.126 2.730.209 3.088.882


11

Het verloop in 2018 is als volgt:

Toekomstige

jubileumuitkeringen Reorganisatie Onderhoudsvoorziening Stand per 1 januari 570.756 829.000 1.689.126 Mutaties: - vrijval 0 -207.250 0 - dotaties 32.000 0 120.000 - onttrekkingen -5.028 -104.750 -193.645 Stand per 31 december 597.728 517.000 1.615.481 Kortlopend deel (<1 jaar) 54.254 84.000 66.196 Langlopend deel (>1 jaar) 543.474 433.000 1.549.285 Hiervan >5 jaar 441.741 158.000 1.136.654

Overige kortlopende schulden en overlopende passiva 31-12-2018 31-12-2017 Crediteuren 645.497 332.057 Nog te besteden subsidies OCW 54.076 91.457 Schulden aan verbonden partijen 402.909 252.279 Belastingen en premies sociale verzekeringen 930.885 833.139 Schulden terzake van pensioenen 274.773 252.480 Overige kortlopende schulden 913.898 353.925 Salarissen, vakantietoeslag en vakantiedagenverplichting 773.213 746.537 Overlopende passiva 981.780 935.779 4.977.031 3.797.653

Specificatie overige kortlopende schulden 31-12-2018 31-12-2017 Vervangingsfonds onderwijs 172.532 77.758 Participatiefonds onderwijs 71.866 49.167 Reservering verplichtingen personeel 669.500 227.000 913.898 353.925

Specificatie overlopende passiva 31-12-2018 31-12-2017 Vooruitontvangen bedragen gemeente 221.150 188.919 Nog te besteden / vooruitontvangen subsidies 56.800 108.065 Te betalen kosten overig 57.500 80.394 Vooruitontvangen bekostiging groei 429.500 220.300 Nog te ontvangen facturen / vooruitbetaalde kosten 216.830 338.101 981.780 935.779

12

Overzicht subsidies OCW en EZ (RJ 660, Model G)

G1 verantwoording van subsidies zonder verrekeningsclausule

Omschrijving Kenmerk

toewijzing Datum

toewijzing Bedrag van

toewijzing

Ontvangen t/m

verslagjaar Prestatie

afgerond J/N Subsidie voor studieverlof PO-917721 17-4-2018 6.966 6.966 J Subsidie voor studieverlof PO-929409 28-8-2018 73.698 73.698 N Subsidie voor studieverlof PO-930831 18-9-2018 -12.666 -12.666 J Subsidie voor studieverlof PO-929434 28-8-2018 7.758 7.758 N 75.756 75.756

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

De verplichting uit het lopende huurcontract van het pand Hof van den Houte 61 te Etten-Leur loopt t/m 31-07-2023 en bedraagt € 582.443. 1)


13

Toelichting op de staat van baten en lasten over 2018 (in euro’s) Baten Rijksbijdragen 2018 Begroting 2018 2017 Rijksbijdrage OCW Normatieve rijksbijdrage OCW 28.118.686 26.603.000 25.792.514 Inkomensoverdracht van rijksbijdragen Ontvangen doorbetalingen Rijksbijdrage SWV 2.839.706 2.596.500 2.297.750 30.958.392 29.199.500 28.090.264 2018 Begroting 2018 2017

Overige overheidsbijdragen en subsidies Gemeentelijke bijdragen en subsidies 99.391 63.000 137.832 Overige overheidsbijdragen 614.676 683.000 444.960 714.067 746.000 582.792 2018 Begroting 2018 2017 Overige baten Verhuur 6.558 8.000 11.776 Detachering personeel 646.034 591.000 366.708 Ouderbijdragen 44.251 44.500 46.547 Overige baten 255.096 215.000 284.013 951.939 858.500 709.044 2018 Begroting 2018 2017 Specificatie overige baten Opbrengsten cursussen, training en begeleiding 212.570 184.500 239.951 Subsidie stagefonds 1.224 0 4.522 Overige 41.302 30.500 39.540 255.096 215.000 284.013 2018 Begroting 2018 2017 Specificatie overige overige baten Subsidie overig 19.815 0 20.783 Overige opbrengsten 11.912 0 11.286 Stg. De Kring, cultuureducatiegelden De Fakkel 2.454 0 1.190 Opbrengst diverse markten 1.122 0 2.631 Vrijval oude posten overnamebalans 0 0 2.000 Bijdragen van derden 5.999 0 1.650 41.302 0 39.540

14

Bedrijfslasten Personeelskosten 2018 Begroting 2018 2017 Lonen en salarissen 23.500.823 23.158.000 22.334.879 Overige personele lasten 4.185.396 3.256.500 3.254.220 Af: uitkeringen -954.868 -705.000 -846.100 Personeelslasten 26.731.351 25.709.500 24.742.999

Uitsplitsing Brutolonen en salarissen 17.020.124 16.790.500 16.513.398 Sociale lasten 4.137.396 4.065.000 3.544.591 Pensioenpremies 2.343.303 2.302.500 2.276.890 Lonen en salarissen 23.500.823 23.158.000 22.334.879 Dotaties aan personele voorzieningen -180.278 -165.000 -167.140 Personeel niet in loondienst 2.497.740 2.078.000 2.122.502 Overig 1.867.934 1.343.500 1.298.858 Overige personele lasten 4.185.396 3.256.500 3.254.220

Toelichting personeelskosten Het gemiddeld aantal FTE’s bedroeg in 2018 340. Het gemiddeld aantal FTE’s bedroeg in 2017 341. De onderverdeling van de inzet FTE’s is als volgt: 2018 2017 Directie 14 15 OP (onderwijzend personeel) 219 226 OOP (onderwijs ondersteunend personeel) 107 100 340 341

Afschrijvingen 2018 Begroting 2018 2017 Gebouwen en terreinen 51.694 69.000 48.782 Inventaris en apparatuur 542.460 652.000 589.043 594.154 721.000 637.825


15

Huisvestingslasten 2018 Begroting 2018 2017 Huur 165.936 109.000 131.914 Verzekering 16.587 22.000 18.477 Onderhoud 748.995 584.000 588.709 Energie en water 300.563 367.500 299.201 Schoonmaakkosten 412.730 433.500 413.124 Heffingen 18.681 21.000 18.226 Dotatie onderhoudsvoorziening 120.000 150.000 0 Overige huisvestingslasten 38.985 10.000 16.585 1.822.477 1.697.000 1.486.236

Overige lasten 2018 Begroting 2018 2017 Administratie- en beheerslasten 1.275.755 1.107.500 802.359 Inventaris, apparatuur en leermiddelen 1.249.504 1.249.000 1.225.907 Overige 206.276 320.000 209.636 2.731.535 2.676.500 2.237.902

Specificatie overige lasten 2018 Begroting 2018 2017 Voedingsmiddelen 51.317 67.000 59.692 Kosten vervoer 28.593 31.500 20.266 Kosten beveiliging 22.234 19.500 13.523 Telefoonkosten 45.635 79.500 63.486 Overige 58.497 122.500 52.669 Overige lasten 206.276 320.000 209.636

Specificatie overige overige lasten 2018 Begroting 2018 2017 Overige contributies/lidmaatschappen 44.370 36.500 33.273 Vakliteratuur, abonnementen en tijdschriften 9.160 14.000 11.967 Ouderorganisaties en -participatie 4.717 10.500 5.006 Betaalde schadevergoedingen 752 1.500 2.262 Ontvangen schadevergoedingen -15.276 0 -7.447 Bumarechten 1.933 2.500 2.047 Advertenties 0 0 581 Kasverschillen 171 0 347 Overige algemene kosten 5.234 57.500 4.633 Wasapparatuur 599 0 0 58.497 122.500 52.669

16

Specificatie honorarium accountant De ten laste van het boekjaar gebrachte kosten voor de externe accountant en de accountants-organisatie, genoemd in artikel 1, eerste lid, onder a en e, van de Wet toezicht accountants-organisaties, zijnde Deloitte Accountants BV zijn als volgt: 2018 2017 Controle van de jaarrekening 7.500 7.500 Overige controlewerkzaamheden 1.500 1.500 Accountantslasten 9.000 9.000

Financiële baten en lasten 2018 Begroting 2018 2017 Rentebaten 7.146 0 35 Rentelasten 0 0 0 7.146 0 35

Wet normering bezoldiging topfunctionarissen

bedragen x € 1 E. Starmans I.P. van Riel

Functiegegevens Directeur Regio West Brabant

Directeur Het Driespan

Aanvang functievervulling in 2018 1-1-2018 1-10-2018

Einde functievervulling in 2018 30-9-2018 31-12-2018

Omvang dienstverband 2018 (in fte) 1,0 1,0

(Fictieve) dienstbetrekking? nee ja

Individueel WNT-maximum 109.500 36.500

Beloning + belastbare onkostenvergoedingen 117.622 25.330 Beloningen betaalbaar op termijn 0 3.247 Subtotaal 117.622 28.577

-/- Onverschuldigd betaald bedrag 0 0 Totaal bezoldiging 117.622 28.577 Verplichte motivering indien overschrijding * N.v.t.

* De heer Starmans is tot en met september regiodirecteur van de Regio West Brabant. Vanwege uitdiensttreding per 1 oktober 2018 heeft er een eindafrekening plaatsgevonden van niet opgenomen verlofsaldo, eindejaars-uitkering en uitbetaling van vakantietoeslag over de periode mei 2017 tot en met september 2018 (16 maanden).


17

De heer Starmans was tot en met 30 september 2018 als regiodirecteur verantwoordelijk voor de regio West-Brabant waar Stichting Het Driespan onderdeel van uitmaakt. Met ingang van 1 oktober 2018 is de heer Van Riel als directeur verantwoordelijk voor stichting Het Driespan. De bedragen zoals opgenomen hebben betrekking op de periode van functievervulling. Terzake het personeel dat direct werkzaam is ten behoeve van de onderwijsactiviteiten van Stichting Het Driespan zijn geen meldingen in het kader van de Wet Normering Bezoldiging Topfunctionarissen (WNT). Volledigheidshalve verwijzen wij naar de geconsolideerde jaarrekening van Koraal die gedeponeerd is bij het CIBG voor een volledig overzicht van de WNT-opgave en WNT-meldingen van bestuurders en toezichthouders binnen Stichting Koraal in breder verband.

Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen van betekenis voorgedaan na balansdatum die het beeld van de jaarrekening 2018 materieel beïnvloeden. Gegevens over de rechtspersoon Bestuursnummer 41200

Naam instelling Stichting Het Driespan

Adres Hof van den Houte 61

Postcode / Plaats 4873 AZ Etten-Leur

Telefoon 076 503 92 10

Postadres Valkstraat 14

Postcode / Plaats 6135 GC Sittard

E-mail [email protected]

Internet-site www.koraal.nl

www.hetdriespan.nl

Contactpersoon Dhr. M. de Haas

Telefoon 0411 652 405

E-mail [email protected]

Brin Naam Sector

02RH Berkenhofcollege PO - (V)SO

07WD De Koperakker PO - (V)SO

23GY Warandecollege PO - (V)SO

18

Voorstel bestemming van het resultaat Voorgesteld wordt om het positieve resultaat van € 772.027 toe te voegen aan de bestemmingsreserve. Dit voorstel is als zodanig verwerkt in de jaarrekening. Ondertekening jaarrekening bevoegd gezag Vastgesteld door het bestuur van Stichting Koraal te Sittard-Geleen op 21 mei 2019.

mr. drs. R.W.M. Quik Voorzitter Raad van Bestuur

drs. I.R.W.M. Widdershoven Lid Raad van Bestuur



Overige gegevens

Hier komt:Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Dei — Deloitte Accountants BV.Flight Forum 1

• 5657 DA EindhovenPostbus 3765600 AJ EindhovenNederland

Tel: 088 288 2888Fax: 088 288 9839www.deloitte.nl

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan de raad vanen de raad van toezicht van Stichting Het Driespan

A. VERKLARING OVER DE IN HET JAARVERSLAG OPGENOMEN JAARREKENING2018

Ons oordeel

Wij hebben de jaarrekening 2018 van Stichting Het Driespan te Etten-Leur gecontroleerd.

Naar ons oordeel:

• Geeft de in in het jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en desamenstelling van het vermogen van Stichting Het Driespan op 31 december 2018 en van het resultaatover 2018 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs.

• Zijn de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2018 in allevan materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand gekomen in overeenstemming met de in derelevante weten regelgeving opgenomen bepalingen, zoals opgenomen in paragraaf 2.3.1Referentiekader van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2018.

De jaarrekening bestaat uit:

1. De balans per 31 december 2018.

2. De staat van baten en lasten over 2018.

3. De toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving enandere toelichtingen.

De basis voor ons oordeel

Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandsecontrolestandaarden en het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2018 vallen. Onze verantwoordelijkhedenop grond hiervan zijn beschreven in de sectie «Onze verantwoordelijkheden voor de controle van dejaarrekening’.

Wij zijn onafhankelijk van Stichting Het Driespan zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheidvan accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevanteonafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- enberoepsregels accountants (VGBA).

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor onsoordeel.

Deloitte Accountants BV. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.Deloitte Accountants BV. is a Netherlands affiliate of Deloitte NSE LLP, a member firm of Deloitte Touche Tohmatsu Limited.

31 14764020/2019.070466.03/MJ/1

Deloitte.

Geen controlewerkzaamheden verricht ten aanzien van de anticumulatiebepaling van artikel 1.6aWNT en artikel 5 lid 1(j) Uitvoeringsregeling WNT

In overeenstemming met het Controleprotocol WNT 2018 hebben wij geen controlewerkzaamheden verrichtop gegevens in de WNT-verantwoording, of het ontbreken daarvan, op grond van de anticumulatiebepalingvan artikel 1.6a WNT en artikel 5, lid 1 onderdeel j Uitvoeringsregeling WNT. Dit betekent dat wij niethebben gecontroleerd of er wel of niet sprake is van een normoverschrijding door een leidinggevendetopfunctionaris vanwege eventuele dienstbetrekkingen als leidinggevende topfunctionaris bij andere WNTplichtige instellingen alsmede of de in dit kader vereiste toelichting juist en volledig is.

B. VERKLARING OVER DE IN HET JAARVERSLAG OPGENOMEN ANDEREINFORMATIE

Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, diebestaat uit:• Het bestuursverslag• De overige gegevens

Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:

• Met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat.

• Alle informatie bevat die op grond van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en paragraaf ‘2.2.2.Bestuursverslag’ van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2018 is vereist.

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregenvanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingenbevat.

Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Regeling jaarverslaggeving onderwijs,paragraaf ‘2.2.2. Bestuursverslag’ van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW 2018 en de NederlandseStandaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bijde jaarrekening.

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslagen de overige gegevens in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en de overigeOCW weten regelgeving.

C. BESCHRIJVING VAN VERANTWOORDELIJKHEDEN MET BETREKKING TOT DEJAARREKENING

Verantwoordelijkheden van het bestuur en de raad van toezichtvoor de jaarrekening

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening, inovereenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Het bestuur is ook verantwoordelijk voorhet rechtmatig tot stand komen van de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede debalansmutaties, in overeenstemming met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen.

In dit kader is het bestuur tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuurnoodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die relevante wet- enregelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

31 14764020/2019.070466.03/M3/2

Deloitte.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de onderwijsinstelling in staat is om haaractiviteiten in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemde verslaggevingsstelsel moet het bestuurde jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemenheeft om de onderwijsinstelling te liquideren of de activiteiten te beëindigen of als beëindiging het enigerealistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zoukunnen bestaan of de onderwijsinstelling haar activiteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in dejaarrekening.

De raad van toezicht is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiëleverslaggeving van de onderwijsinstelling.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening

Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmeevoldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor hetmogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fouten of fraude en zijn materieel indien redelijkerwijs kanworden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economischebeslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard,timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkendeafwijkingen op ons oordeel.

Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevantprofessionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, hetOnderwijsaccountantsprotocol OCW 2018, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onzecontrole bestond onder andere uit:

• Het identificeren en inschatten van de risico’s:o dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude;o van het niet rechtmatig tot stand komen van baten en lasten alsmede de balansmutaties, die van

materieel belang zijn.

Het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen vancontrole-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dateen afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijnvan samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, hetopzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing!

• Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doelcontrolewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamhedenhebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing vande onderwijsinstelling.

• Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, degebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en het evalueren van de redelijkheid van schattingen doorhet bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan.

31 14764020,’20 19.070466. 03/MJ/3

Deloitte.

• Het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is.Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen enomstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderwijsinstelling haaractiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieelbelang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevantegerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onzeverklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot dedatum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echtertoe leiden dat een instelling haar continuïteit niet langer kan handhaven.

• Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomentoelichtingen.

• Het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties engebeurtenissen en of de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties inalle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen.

Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van,het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole. In dit kader hebben wij de aard en omvang bepaaldvan de uit te voeren werkzaamheden voor de groepsonderdelen. Bepalend hierbij zijn de omvang en/of hetrisicoprofiel van de groepsonderdelen of de activiteiten. Op grond hiervan hebben wij de groepsonderdelengeselecteerd waarbij een controle of beoordeling van de volledige financiële informatie of specifieke postennoodzakelijk was.

Wij communiceren met de raad van toezicht onder andere over de geplande reikwijdte en timing van decontrole en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waarondereventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.

Wij bepalen de kernpunten van onze controle van de jaarrekening op basis van alle zaken die wij met deraad van toezicht hebben besproken. Wij beschrijven deze kernpunten in onze controleverklaring, tenzij ditis verboden door wet- of regelgeving of in buitengewoon zeldzame omstandigheden wanneer het nietvermelden in het belang van het maatschappelijk verkeer is.

Eindhoven, 28 juni 2019

Deloitte Accountants BV.

Was getekend: drs. W.J.P.M. van de Rijdt RA

31 14764020/2019.070466.03/M]/4

koraal.nl

hetdriespan.nl

Documents

Jaarverslag Stichting Het Driespan 2018€¦ · 42 Jaarverslag Stichting Het Driespan 5476 43 4 Kwaliteitszorg. Het project heeft de volgende doelen: • Het kwaliteitskader voor