28
วารสารภาษาและภาษาศาสตร์ ปีท34 ฉบับที1 (กรกฎาคมธันวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015) 38 กลวิธีลักลอกงานวิชาการภาษาไทย: การวิเคราะห์ทางภาษาศาสตร์ Plagiarism Strategies in Thai Academic Texts: A Linguistic Analysis ศุภวัจน์ แต่รุ่งเรือง วิโรจน์ อรุณมานะกุล บทคัดย่อ การลักลอกงานวิชาการเป็นปัญหาหนึ่งที่สาคัญในวงวิชาการ แนวทางหนึ่งในการป้องปรามปัญหา ดังกล่าว คือการพัฒนาระบบตรวจหาการลักลอกให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ การทาความเข้าใจการลักลอก ในฐานะปรากฏการณ์ทางภาษาก็เป็นหนทางหนึ่งที่ช่วยเสริมประสิทธิภาพของระบบได้ บทความชิ้นนี้จึงมี วัตถุประสงค์เพื่อที่จะวิเคราะห์กลวิธีลักลอกในงานวิชาการภาษาไทยใน 3 มิติ ได้แก่ ประเภทของกลวิธีลักลอก ปริมาณการใช้กลวิธีลักลอกแต่ละประเภท และรูปแบบการใช้กลวิธีลักลอก โดยใช้ทฤษฎี Rhetorical Structure Theory (RST) และแนวคิดเรื่องบทบาททางความหมายที่กริยามีต่อโครงสร้างประโยคเป็นกรอบในการวิเคราะห์ ผลการวิเคราะห์ปรากฏว่ากลวิธีลักลอกในงานวิชาการภาษาไทยสามารถแบ่งออกได้ 2 ประเภทใหญ่ และสามารถ แยกเป็นประเภทย่อยได้ทั้งหมด 15 ประเภท ส่วนปริมาณการใช้กลวิธีลักลอกนั้น พบว่ากลวิธีที่ใช้มากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ การลบ/การละ การแทรก และการตัดทอนเนื้อหา และในด้านรูปแบบการใช้กลวิธีลักลอกนั้น พบว่าผู้ลักลอกอาจเลือกใช้กลวิธีใดกลวิธีหนึ่งในการลักลอกหรือใช้หลายกลวิธีร่วมกันก็ได้ แต่มีแนวโน้มว่า ผู้ลักลอกจะใช้กลวิธีลักลอกร่วมกันในจานวนน้อยหรือเลือกใช้กลวิธีใดกลวิธีหนึ่งเท่านั้น และในกรณีที่ใช้หลาย กลวิธีร่วมกัน ผู้ลักลอกจะเลือกใช้กลวิธีที่ง่ายและซับซ้อนน้อยก่อน คาสาคัญ: การลักลอก การถอดความ หน่วยปริจเฉทพื้นฐาน Abstract Plagiarism is currently a major problem in the academic world. Many plagiarism detection systems have been developed to deal with this problem. In order to enhance the system, the understanding of plagiarism as a linguistic phenomenon is one of the key issues. As such, the purpose of this paper is to investigate the strategies used in plagiarising Thai academic texts in three aspects i.e. types, quantities and patterns. The analysis is based on the Rhetorical Structure Theory (RST) and semantic roles related to sentence structure concept. It is found that there are 2 main plagiarism strategies which can be divided into 15 types; the top-three types of plagiarism strategies are deletion, insertion and content reduction; and plagiarists may use a single or combined types of plagiarism strategies. However, there is a tendency that plagiarists prefer to use a single or less combined types of plagiarism as well as the less complicated strategies in plagiarism. Keywords: plagiarism, paraphrase, elementary discourse unit

JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS JULY …arts.tu.ac.th/journal_linguistics/journal_34_1/07.pdf ·  · 2017-09-26การกระท าดังกล่าวนอกจากจะท

Embed Size (px)

Citation preview

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

38

กลวธลกลอกงานวชาการภาษาไทย: การวเคราะหทางภาษาศาสตร Plagiarism Strategies in Thai Academic Texts: A Linguistic Analysis

ศภวจน แตรงเรอง วโรจน อรณมานะกล

บทคดยอ การลกลอกงานวชาการเปนปญหาหนงทส าคญในวงวชาการ แนวทางหนงในการปองปรามปญหา

ดงกลาว คอการพฒนาระบบตรวจหาการลกลอกใหมประสทธภาพมากยงขน ทงน การท าความเขาใจการลกลอกในฐานะปรากฏการณทางภาษากเปนหนทางหนงทชวยเสรมประสทธภาพของระบบได บทความชนนจงมวตถประสงคเพอทจะวเคราะหกลวธลกลอกในงานวชาการภาษาไทยใน 3 มต ไดแก ประเภทของกลวธลกลอก ปรมาณการใชกลวธลกลอกแตละประเภท และรปแบบการใชกลวธลกลอก โดยใชทฤษฎ Rhetorical Structure Theory (RST) และแนวคดเรองบทบาททางความหมายทกรยามตอโครงสรางประโยคเปนกรอบในการวเคราะห ผลการวเคราะหปรากฏวากลวธลกลอกในงานวชาการภาษาไทยสามารถแบงออกได 2 ประเภทใหญ และสามารถแยกเปนประเภทยอยไดทงหมด 15 ประเภท สวนปรมาณการใชกลวธลกลอกนน พบวากลวธทใชมากทสด 3 อนดบแรก ไดแก การลบ/การละ การแทรก และการตดทอนเนอหา และในดานรปแบบการใชกลวธลกลอกนน พบวาผลกลอกอาจเลอกใชกลวธใดกลวธหนงในการลกลอกหรอใชหลายกลวธรวมกนกได แตมแนวโนมวา ผลกลอกจะใชกลวธลกลอกรวมกนในจ านวนนอยหรอเลอกใชกลวธใดกลวธหน งเทานน และในกรณทใชหลายกลวธรวมกน ผลกลอกจะเลอกใชกลวธทงายและซบซอนนอยกอน

ค าส าคญ: การลกลอก การถอดความ หนวยปรจเฉทพนฐาน

Abstract Plagiarism is currently a major problem in the academic world. Many plagiarism detection

systems have been developed to deal with this problem. In order to enhance the system, the understanding of plagiarism as a linguistic phenomenon is one of the key issues. As such, the purpose of this paper is to investigate the strategies used in plagiarising Thai academic texts in three aspects i.e. types, quantities and patterns. The analysis is based on the Rhetorical Structure Theory (RST) and semantic roles related to sentence structure concept. It is found that there are 2 main plagiarism strategies which can be divided into 15 types; the top-three types of plagiarism strategies are deletion, insertion and content reduction; and plagiarists may use a single or combined types of plagiarism strategies. However, there is a tendency that plagiarists prefer to use a single or less combined types of plagiarism as well as the less complicated strategies in plagiarism.

Keywords: plagiarism, paraphrase, elementary discourse unit

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

39

1. บทน า การลกลอกงานวชาการ (plagiarism) ถอวาเปนปญหาทพงตระหนกเปนอยางยง เพราะ การกระท าดงกลาวนอกจากจะท าใหความนาเชอถอของสถาบนการศกษาลดลงแลว ยงสงผลใหกระบวนการแลกเปลยนเรยนรในประชาคมวชาการลดลงหรอหยดลงไดอกดวย (บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2554, บทน า) ยงในยคปจจบนทเทคโนโลยสารสนเทศถกพฒนาใหกาวหนาดวยแลว ปญหาการลกลอกงานวชาการกยงทวความรนแรงมากขนตามไปดวย ในการปองปรามปญหาขางตนไดมผพยายามพฒนาระบบตรวจหาการลกลอก (plagiarism detection system) ขนเปนจ านวนมากโดยอาศยความรทางวทยาศาสตรคอมพวเตอรและการประมวลผลภาษาธรรมชาตท าใหประหยดเวลาและทรพยากรในการตรวจหาการลกลอกไดมาก อยางไรกตาม การพฒนาระบบใหสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพนนจ าเปนตองท าความเขาใจกลวธลกลอกโดยอาศยองคความรทางภาษาศาสตรเพอน าผลทไดมาใชเปนขอมลเบองตนในการสรางคลงขอมลการลกลอก ตลอดจนใชฝกฝนการเรยนรของเครองอนเปนสวนหนงของระบบใหสามารถตรวจหาการลกลอกไดอยางถกตองและแมนย า บทความชนนจะไดแสดงใหเหนถงธรรมชาตของการลกลอกงานวชาการในภาษาไทย โดยมงวเคราะหกลวธลกลอกใน 3 ลกษณะ ไดแก ประเภทของกลวธลกลอกทปรากฏใชในการลกลอก ปรมาณการใชกลวธลกลอกแตละประเภท และรปแบบการใชกลวธลกลอก

ทงน ในการวเคราะหเพอใหไดขอคนพบขางตนนน ผวจยมไดใหความสนใจเฉพาะระดบใดระดบหนงของหนวยทางภาษาเทานน แตจะมงวเคราะหตงแตระดบปรจเฉทลงไปจนถงระดบค าศพทโดยในดานปรจเฉทวเคราะหนน ผวจยไดเลอกใชกรอบวเคราะหตามทฤษฎ Rhetorical Structure Theory (RST) ซงมงใหความส าคญกบการวเคราะหปรจเฉทสมพนธระหวางหนวยยอยในปรจเฉท สวนกลวธลกลอกในเชงวากยสมพนธและค าศพทนน ผวจยไดรบเอาแนวคดเรองบทบาททางความหมายทกรยามตอโครงสรางประโยคมาประยกตใชเปนกรอบในการวเคราะห

ผวจยไดแบงเนอหาของบทความนออกเปน 7 หวขอดวยกน นอกจากหวขอแรกอนไดแกบทน านแลว ในหวขอท 2 จนถงหวขอท 4 ผวจยไดรวบรวมกรอบคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของเอาไวเพอเปนการเชอมโยงความรทางวชาการในอดตกบงานวจยชนนและเพอใชก าหนดแนวทางในการด าเนนการวจยสวนหวขอท 5 ผวจยจะกลาวถงวธการวจยโดยละเอยดจากนนจงเปนการน าเสนอผลการวจยพรอมทงอภปรายผลดงกลาวในหวขอท 6 และในหวขอสดทาย ผวจยจะไดสรปผลการวจยทงหมดและใหขอเสนอแนะเพอการด าเนนงานตอไปในอนาคต

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

40

2. การลกลอก (plagiarism) หากกลาวถงการลกลอกแลวจะพบวาไดมผใหนยามค าดงกลาวไวอยางหลากหลาย ทงน

สามารถแบงนยามของค าดงกลาวไดเปน 3 กลมดงน กลมแรกคอ กลมทนยามการลกลอกวาเปนการขโมยหรอโจรกรรมผลงาน ความคด

ขอเขยน หรอค าพดของผอนมาใชในงานของตวเอง นยามการลกลอกกลมนจะเหนวางานวชาการเปนทรพยสนประเภทหนงทสามารถถกขโมยได ดงทปรากฏในการใหนยามของ Ross and Thomas (2003) และยง ภวรวรรณ (2553 อางถงใน กญจนา บณยเกยรต และประไพพศ มงคลรตน, 2554, น. 7) รวมถงในพจนานกรมจ านวนหนง เชน The Compact Edition of the Oxford English Dictionary (Henry, 1971) หรอศพทบญญตสาขาวรรณกรรม (ราชบณฑตยสถาน, 2545)

สวนกลมทสองนนไดใหนยามการลกลอกในเชงการหลอกลวงและเสแสรง กลาวคอมองวาการลกลอกเปนการน าความคด ขอเขยน หรอค าพดของผอนมาใชในงานของตนโดยหลอกลวง เสแสรง หรอชกจงใหผอานเชอวาเปนประหนงงานของผลกลอกเอง ดงไดปรากฏในการใหนยามของ Ticknor and Fields (1989 อางถงใน บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2554, น. 5) Summers (2003) และสวมล วองวานช และวไลวรรณ ศรสงคราม (2553 อางถงใน กญจนา บณยเกยรต และประไพพศ มงคลรตน, 2554, น. 7)

และนยามกลมสดทายคอ กลมทเหนวาการลกลอกเปนเรองของการไมใหเกยรตเจาของผลงาน ดงท Heffernan and Lincoln (1982) ไดกลาวไววา การน าเสนอถอยค าหรอความคดของผอนราวกบเปนถอยค าของตนเองนนถอเปนการกระท าทไมมเกยรต และจดใดกตามในงานเขยนทไดใชขอมลของผอนโดยไมมการแสดงใหเหนแหลงทมานนถอวาเขาขายการลกลอกงาน แนวคดในนยามนยงสอดคลองกบนยามของ Spatt (1987) ทกลาววาการลกลอกคอการใชผลงานและความคดของผอนโดยไมไดแสดงการรบร (unacknowledged use) รวมถงนยามของ Pecorari (2010) ทเหนวาการใชขอเขยนหรอความคดจากแหลงอนโดยไมแสดงแหลงทมาใหเหมาะสมกถอเปนการลกลอก

เมอพจารณานยามของการลกลอกทง 3 กลมแลวจะเหนไดวาการลกลอกเปนพฤตกรรมทเกยวของกบเจตนาและการใหเกยรตเจาของผลงานอยางไรกตาม ผวจยเหนวาในงานวจยชนนควรหลกเลยงการยดเจตนาของการลกลอกเปนสวนหนงของค าจ ากดความการลกลอก เนองจากเจตนาการลกลอกนนเปนสงทไมสามารถตรวจจบไดโดยงาย ในทางตรงกนขาม ผวจยเหนวาควรใหค าจ ากดความของการลกลอกในเชงลกษณะของขอความมากกวา ดวยลกษณะทางขอความนนสามารถพจารณาไดดวยวธการทางภาษาศาสตรและการประมวลผลภาษาธรรมชาต

ดวยเหตผลทกลาวมา ในทนผวจยจงสรปนยามของการลกลอกขนใหมวา การลกลอก คอ การน าผลงาน ขอเขยน ค าพด ความคด หรอการแสดงเนอหาออกมาในรปแบบอนๆ ไมวาจะเปนรปภาพ แผนภม ตาราง สมการ หรอสงอนใด ทงทเปนของผอนหรอเปนผลผลตเกาของตนเองมา

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

41

น าเสนอในลกษณะเสมอนวาเปนผลผลตใหมของตน โดยมไดแสดงการรบรความเปนเจาของผลงานและระบถงแหลงทมาของผลงานหรอความคดนนๆ ใหชดเจนดวยวธการอางองทเปนทยอมรบโดยทวไป

3. การถอดความกบการลกลอก

การถอดความ (paraphrase) คอ ทางเลอกใหรปภาษาใด ๆ ใชถายทอดขอมล (information)ทเหมอนกน (Androutsopoulos & Malakasiotis, 2010, p. 135) ทงน หากกลาวถงการเรยบเรยงและน าเสนอความคดในงานวชาการแลว การถอดความถอเปนเครองมอทมบทบาทส าคญอยางหนงในกระบวนการดงกลาว กลาวคอ การถอดความจะชวยใหผผลตงานวชาการเขาใจเอกสารอนเปนแหลงทมาไดอยางแจมแจง และยงชวยใหผผลตงานวชาการน าพาสาระส าคญทปรากฏในเอกสารแหลงทมานนๆ ไปสผอานได (Behrens & Rosen, 2008, p. 36) จงอาจกลาวไดวาการถอดความเปนทกษะส าคญประการหนงทผผลตงานวชาการพงม

อยางไรกตาม หากพจารณาในแงการลกลอกแลว การถอดความกถอเปนกลวธทส าคญกลวธหนงทใชในการลกลอกดวย (Alzahrani, Salim, & Abraham, 2012, pp. 134-137; Barrón-Cedeño, Vila, Martí, & Rosso, 2013)ดวยเหตดงกลาวนผวจยจงไมอาจเลยงทจะกลาวถงการถอดความ รวมถงความสมพนธระหวางการถอดความกบการลกลอกในทนได การถอดความถอเปนปรากฏการณทไดรบความสนใจจากนกภาษาศาสตรมานานแลว โดยพยายามอธบายธรรมชาตของกระบวนการถอดความดงทปรากฏในงานของ Nolan (1970) เปนตน กระทงถงปจจบน ประเดนการวจยทเกยวเนองกบการถอดความไมไดจ ากดอยในแวดวงภาษาศาสตรเทานน แตยงขยายไปถงสาขาวทยาศาสตรคอมพวเตอรและการประมวลผลภาษาธรรมชาตดวย โดยปจจบนความสนใจเกยวกบการถอดความจะมงไปทการสรปลกษณะรวมและการจดประเภทรปแบบของการถอดความเพอประยกตใชในงานคอมพวเตอรเปนหลก วทยานพนธปรญญาเอกของ Fujita (2005) เปนตวอยางหนงของความพยายามจดแบงหมวดหมของการถอดความทางค าศพทและโครงสรางในภาษาญปนเพอน าไปใชในการสราง การถอดความอตโนมต จากการศกษา Fujita ไดพบวา ในดานค าศพท ภาษาญปนมการคงความหมายในกระบวนการถอดความไว โดยใชรปไวพจน สวนในดานโครงสรางประโยคนน เนองจากภาษาญปนเปนภาษาทมระบบการกจงเออให Fujita วเคราะหไดโดยงาย ดวยการพจารณาตวบงชการกทเปลยนไปตามกลไกทใชในการถอดความท าให Fujita สามารถจดประเภทการถอดความในภาษาญปนไดเปน 6 ประเภทใหญ ซงนอกเหนอจากการใชค าไวพจนแทนทแลว ในดานโครงสราง การถอดความในภาษาญปนกอาศยตวบงชการกหรอรปแสดงการกเปนเครองมอส าคญ

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

42

เมอพจารณางานของ Fujita (2005) แลว ผวจยเหนวาการจดประเภทการถอดความทปรากฏในงานดงกลาวมความนาสนใจตรงทเลอกวเคราะหและจดประเภทการถอดความโดยอาศยวธพจารณาตวบงชการก ซงชวยท าใหเหนความสมพนธระหวางค าในประโยคทเปลยนแปลงไปอนเนองมาจากกระบวนการถอดความไดโดยงายอยางไรกตาม หากจะน ากรอบการวเคราะหดงกลาวมาประยกตใชกบภาษาไทยกคงเปนไปโดยไมสะดวกนกเนองดวยภาษาไทยไมมระบบบงชการกดงเชนทภาษาญปนม

อยางไรกด ยงมงานวจยอน ๆ อกทมงจดประเภทการถอดความอก ไดแก งานของ Vila, Martí, and Rodríguez (2011) ทเสนอแบบลกษณการถอดความ (paraphrase typology) โดยใช การวเคราะหทางภาษารวมกบแนวทางคอมพวเตอรเพอใหสามารถประยกตใชในงานคอมพวเตอรไดอยางมประสทธภาพ ในงานชนน Vila et al. ไดเสนอวา ในการถอดความนนมความสมพนธทเกยวเนองกนระหวางเนอหาประพจน (propositional content)กบการเลอกใชถอยค า โดยอาศยแนวคดดงกลาวน Vila et al. ไดจดแบบลกษณของการถอดความออกเปน 5 ประเภทตามล าดบชนของหนวยทางภาษา โดยแตละประเภทกมกลไกการถอดความทแตกตางกนไป

นอกจากงานของ Vila et al. (2011) แลว ยงมงานอกชนทน าเสนอการจดประเภทการถอดความ ไดแก งานของ Bhagat and Hovy (2013) จดเดนของงานชนนคอ นอกจากคณะผวจยจะเสนอประเภทของการถอดความ 25 ประเภทแลว ยงตรวจสอบขอบเขตและความถกตองของประเภทการถอดความทเสนอมาโดยการวเคราะหคลงขอมลการถอดความดวย

เมอพจารณางานของ Vila et al. (2011) และ Bhagat and Hovy (2013) เปรยบเทยบกนแลว ผวจยเหนวาประเภทยอยของการถอดความทงานทงสองชนน าเสนอนนคลายคลงกน เพยงแตงานของ Vila et al. (2011) มการจดกลมประเภทของการถอดความโดยองกบระดบของหนวยทางภาษา ท าใหเออตอการท าเขาใจมากกวา อยางไรกตาม งานทง 2 ชนนกไมไดระบกรอบทฤษฎไวยากรณทใชในการวเคราะหอยางชดเจน อกทงยงมงวเคราะหภาษาองกฤษเพยงภาษาเดยว จงเปนขอนาสงเกตวาหากน ากรอบการวเคราะหนมาประยกตใชกบภาษาไทยอาจจะพบขอจ ากดบางประการอนเนองมาจากลกษณะภาษาทแตกตางกน

อยางไรกด ยงมงานทมงวเคราะหประเภทของการถอดความในภาษาไทยปรากฏอยชนหนงคองานของ Phucharasupa and Netisopakul (2012) ในงานชนน คณะผวจยไดยดบทบาททางความหมายและชนดของค ากรยาเปนแนวทางในการวเคราะห กลาวคอจะพจารณาบทบาททางความหมายของอารกวเมนตทเกดรวมกบกรยาในรปประโยคทเปลยนแปลงไปอนเนองมาการถอดความ ดวยวธน คณะผวจยสามารถจดประเภทของการถอดความในภาษาไทยไดอยางละเอยดโดยแบงออกถง 14 ประเภท ตงแตระดบค าศพทพนฐานทสามารถแทนทไดดวยค าไวพจน การแสดงเจตนาในระดบประโยค ไปจนกระทงถงระดบพหอนพากย (multi-clause level)

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

43

กรอบการวเคราะหทปรากฏในงานของ Phucharasupa and Netisopakul (2012) นถอเปนวธการวเคราะหทนาสนใจ โดยเฉพาะอยางยงกบการวเคราะหการถอดความในภาษาไทยท การแสดงความสมพนธระหวางนามและกรยาไมปรากฏใหเหนเดนชดเมอเปรยบเทยบกบภาษาญปนหรอภาษาองกฤษในงานทไดกลาวตอนตน

เมอกลาวถงงานวจยทใหความสนใจกบการถอดความแลว งานวจยอกแงมมหนงทตองกลาวถงในทนคองานทมงวเคราะหความสมพนธระหวางการถอดความกบการลกลอกโดยตรง งานชนดงกลาวไดแกงานของ Barrón-Cedeño et al. (2013) ซงเสนอวาการถอดความเปนกลไกทางภาษาทอยเบองหลงการลกลอก ทงยงเปนกระบวนการทการลกลอกใชเปนหลกการท าความเขาใจปรากฏการณทางภาษาในการถอดความจงชวยแกไขปญหาการตรวจจบการลกลอกได ทงน Barrón-Cedeño et al. ไดแบงขนการวเคราะหเปน 2 ขนตอน ขนแรกคอเสนอแบบลกษณการลกลอก โดยไดประยกตใชแบบลกษณการลกลอกท Vila et al. (2011) เสนอไวแตจดแบงการลกลอกใหมเปน 3 ประเภท ขนตอมาจงสรางคลงขอมลการลกลอกขน และใชกลไกทางภาษาทปรากฏในแบบลกษณการลกลอกในการก ากบขอมล จากการวเคราะหคลงขอมลการลกลอกท าใหคณะผวจยไดขอคนพบ 3 ประการ ประการแรก ความยากงายในการตรวจจบการลกลอกขนอยความซบซอนของกลไกทใชในการถอดความ ประการตอมา การแทนทดวยค าศพทเปนกลไกการถอดความทพบมากทสดในการลกลอก และประการสดทาย กลไกการถอดความมแนวโนมทจะท าใหขอความทถก ลกลอกมขนาดสนลงจากขอความตนฉบบ

งานวจยทกลาวมาทงหมดในหวขอนไดแสดงใหเหนวาการถอดความเปนปรากฏการณทางภาษาทเกยวของกบหนวยทางภาษาหลายระดบตงแตระดบค าจนถงระดบปรจเฉท อกทงการถอดความยงเปนกลวธส าคญทถกใชในการลกลอก อยางไรกตาม ผวจยใครขอชใหเหนถงขอนาสงเกตประการหนงคอ งานทกชนทกลาวมาขางตนมงวเคราะหการถอดความทเกดขนในระดบประโยคเทานน ทงน ในการสถานการณการลกลอกจรงแลว ผลกลอกมไดลกลอกโดยถอดความประโยคตอประโยค หากแตเปนการจดการกบขอความในระดบยอหนาหรอปรจเฉท ประเดนนเองทจงใจใหผวจยวเคราะหกลวธลกลอกในระดบปรจเฉทโดยใชทฤษฎ Rhetorical Structure Theory ซงจะไดกลาวถงรายละเอยดในหวขอถดไป

นอกจากจะวเคราะหการลกลอกในระดบปรจเฉทแลว ผวจยกมไดละเลยทจะใหความส าคญกบการวเคราะหทางวากยสมพนธและค าศพท จากงานของ Vila et al. (2011) กด งานของ Bhagat and Hovy (2013) หรองานของ Barrón-Cedeño et al. (2013) กด งานทกชนลวนกลาวถงกลวธถอดความไดอยางนาสนใจ ผวจยสามารถยดเปนแนวทางในการวเคราะหการลกลอกได โดยเฉพาะอยางยง งานของ Phucharasupa and Netisopakul (2012) ทใชบทบาททางความหมายเปนกรอบการวเคราะหนนถอเปนแนวทางทเออตอการวเคราะหการลกลอกในภาษาไทย ดวยเหตน ผ วจยจง

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

44

เลอกใชแนวคดเรองบทบาททางความหมายทอารกวเมนตมตอภาคแสดงเปนกรอบในการวเคราะหทางวากยสมพนธและค าศพท

ดวยการวเคราะหทงในระดบปรจเฉทควบคกบระดบวากยสมพนธและค าศพทนจงท าใหงานวจยชนนไดขอคนพบทแตกตางไปจากงานทไดกลาวมาขางตน ทงน ผวจยจะไดกลาวถงประเดนนโดยละเอยดในหวขอท 5

4. Rhetorical Structure Theory (RST) Rhetorical Structure Theory (RST) เปนทฤษฎวาดวยการจดองคประกอบของขอความ ท

พฒนาขนโดย Mann and Thompson (1988) เพอเปนสวนหนงของโครงการสรางขอความองคอมพวเตอร (computer-based text generation) แนวคดหลกของทฤษฎนคอการพจารณาความสมพนธระหวางหนวยยอยในปรจเฉทโดยยดเจตนาของผสงสารและสาระของตวสาร และแสดงออกมาโดยใชแผนผงตนไม

แนวคดเชงทฤษฎของ RST ไดรบการพฒนาใหสามารถน าไปใชจรงไดมากยงขนเมอ Carlson, Marcu, and Okurowski (2001) ไดเสนอวา ในโครงสรางปรจเฉทมหนวยทเลกทสดซงสามารถสอขอมลเชงเนอหาและความหมายไดสมบรณ เรยกวาหนวยปรจเฉทพนฐาน (elementary discourse units: EDUs) ทงน สามารถก าหนดสถานะความส าคญ (nuclearity status) ของหนวยปรจเฉทพนฐานแตละหนวยรวมถงก าหนดชนดของวาทสมพนธ (rhetorical relation) ระหวางหนวยดงกลาวไดดวย

สถานะความส าคญของหนวยปรจเฉทพนฐานสามารถแบงออกได 2 สถานะ ไดแก สถานะแกนกลาง (nucleus) และสถานะบรวาร (satellite) หนวยปรจเฉทพนฐานทมสถานะแกนกลางคอ อนพากยทเปนใจความหลกของถอยค า เปนสวนทจ าเปนและไมสามารถละทงได สวนหนวยปรจเฉทพนฐานทมสถานะบรวารคออนพากยทท าหนาทขยายความใหอนพากยสถานะแกนกลาง เปนสวนทสามารถละทงไดโดยไมกระทบใจความหลก หนวยปรจเฉทพนฐานแตละหนวยไมวาจะมสถานะใดกตามเมอประกอบเขาดวยกนในโครงสรางปรจเฉทจะแสดงความสมพนธหรอม วาทสมพนธอยางใดอยางหนงตอกนเสมอ (นลน อนตะซาว, 2556, น. 10-11)

ภาพท 1 ตวอยางแผนผงตนไม RST

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

45

ภาพท 1 ขางตนเปนการแสดงความสมพนธระหวางหนวยยอยในปรจเฉทผานแผนผงตนไม RST จะเหนไดวาขอความ “เขาชอบสนข เพราะมนเปนสตวทนารก” สามารถตดแยกหนวยปรจเฉทพนฐานไดเปน 3 หนวยสงเกตเหนไดจากเสนตรงแนวนอนทมขอความก ากบอย หนวยปรจเฉทพนฐานทมสถานะแกนกลางจะมเสนตรงตงฉากกบเสนตรงแนวนอนทมขอความของหนวยปรจเฉทพนฐานนน สวนหนวยปรจเฉทพนฐานทมสถานะบรวารจะมเสนโคงทปลายดานหนงเปนรปลกศรก ากบอย โดยหวลกศรนจะชไปยงเสนแนวตงของหนวยปรจเฉทพนฐานทมสถานะแกนกลางเพอแสดงสถานะความเปนบรวารของหนวยปรจเฉทนน และมชนดของวาทสมพนธก ากบอยเหนอเสนโคงดงกลาว จากแผนผงในภาพท 1 จงแปลความไดวาหนวยปรจเฉทพนฐาน [ทนารก] เปนหนวยปรจเฉทพนฐานทมสถานะบรวาร ท าหนาทเปนรายละเอยดของหนวยปรจเฉทพนฐาน [เพราะมนเปนสตว] ซงมสถานะแกนกลาง และหนวยปรจเฉทพนฐานทงสองนกมสถานะเปนบรวาร ท าหนาทเปนเหตผลของหนวยปรจเฉทพนฐาน [เขาชอบสนข] อนมสถานะแกนกลางและเปนใจความหลกทส าคญทสดของขอความน

ตลอดระยะเวลานบตงแตมการเสนอทฤษฎ RST ขนมาจนกระทงปจจบน ทฤษฎดงกลาวไดถกน าไปประยกตใชเปนกรอบการวเคราะหขอมลทางภาษาเรอยมา ไมเฉพาะสาขาภาษาศาสตรคอมพวเตอรเทานน แตยงรวมถงสาขาปรจเฉทวเคราะห ภาษาศาสตรเชงทฤษฎ และภาษาศาสตรจตวทยาดวย (Taboada and Mann, 2006) ในสวนทเกยวของกบภาษาไทยนนกมงานวจยจ านวนไมนอยทน าแนวคดจาก RST ไปใช อนเปนเครองยนยนไดเปนอยางดถงความนยมและความนาเชอถอของ RST ในการประยกตใชกบภาษาไทย

ในสวนทเกยวของกบงานวจยชนน ดงไดกลาวไปในหวขอทแลววางานทศกษาเกยวกบการลกลอกหรอการถอดความทผานมานนไมไดใหความส าคญกบการวเคราะหในระดบปรจเฉทเทาทควร เปนผลใหมมมองเกยวกบการลกลอกถกจ ากดไวเพยงระดบประโยค ดวยเหตน ผวจยจงไดเลอกใช RST ซงเปนทฤษฎทใชพจารณาความสมพนธระหวางหนวยตาง ๆ ในปรจเฉทในการวเคราะห ทงน เหตผลสนบสนนทท าใหผวจยเลอกใชทฤษฎดงกลาวนนยงมอยอก 2 ประการ ดงน

ประการแรก หนวยทใชในการวเคราะหการลกลอกหรอการถอดความนนควรเปนหนวยทมเนอหาประพจน (propositional content) สมบรณเพอใชแทนขอมลทเปนความคดส าคญ ( idea) เพยงความคดเดยวทงนเปนทเขาใจกนวาหนวยดงกลาวไดแกประโยค อยางไรกตาม ประโยคในภาษาไทยนนไมอาจระบขอบเขตไดโดยชดเจน หากน าประโยคมาใชเปนหนวยในการวเคราะหกยอมกอใหเกดความยงยากในการใหนยามและระบขอบเขตของประโยคซงอาจมไดหลากหลายตามแนวทฤษฎไวยากรณส านกตาง ๆ ผวจยจงเลอกใชหนวยปรจเฉทพนฐานเปนหนวยในการวเคราะห เนองจากเปนหนวยสรางทเลกทสดทมขอมลเชงเนอหาและความหมายสมบรณตามแนวคดของ RST

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

46

เหตผลอกประการหนงนนเปนผลสบเนองมาจากเหตผลประการแรก ทงน หากพจารณาในแงวากยสมพนธแลว หนวยปรจเฉทพนฐานจะไดแกอนพากยและวลทขนตนดวยค าเชอมเดน อนเปนหนวยทสามารถระบขอบเขตไดแนนอน ลกษณะทชดเจนของหนวยปรจเฉทพนฐานนเออใหสามารถน าหนวยดงกลาวไปใชไดจรงในขนประมวลผลขอความ หรอหากจะมผน าขอคนพบจากงานวจยชนนไปพฒนาตอในเชงคอมพวเตอรกยอมท าไดโดยสะดวกดวยมความเขาใจเกยวกบหนวยทใชในการประมวลผลตรงกน

จากทกลาวมาจะเหนไดวา RST มลกษณะทเออตองานวจยชนนทงในเชงแนวคดทฤษฎและการน าไปประยกตใชจรงทงน ผเขยนจะกลาวถงการน าทฤษฎดงกลาวมาใชเปนกรอบวเคราะห การลกลอกในหวขอถดไป 5. วธการวจย

ในการวเคราะหกลวธลกลอกในงานวชาการภาษาไทยนนมขนตอนทเกยวของหลายขนตอนทจ าเปนตองท าความเขาใจไมวาจะเปนการสรางแบบสอบถาม การเกบรวมรวบขอมลจากกลมตวอยาง ตลอดจนวธวเคราะหขอมลขนตาง ๆ ในหวขอน ผวจยจะไดกลาวถงขนตอนการด าเนนการวจยดงกลาวซงมรายละเอยดดงตอไปน

5.1 การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมลเพอน ามาวเคราะหนน ยอมเปนไปไดยากยงทผวจยจะหาขอความ

ทผานการลกลอกทเกดขนในสถานการณจรงได ดวยเหตดงกลาวนเอง ผวจยจงจ าเปนตองจ าลองการลกลอกขน โดยเกบขอมลการลกลอกจากแบบสอบถาม 2 ชด แตละชดจะประกอบดวยยอหนาจ านวน 5 ยอหนา และมค าสงใหผตอบแบบสอบถามสวมบทบาทสมมตเปนผลกลอกดงน

“ในสวนตอไปน ผวจยไดเตรยมขอความตนฉบบไวจ านวน 5 ขอความ สมมตใหทานเปนนสตทก าลงท ารายงานสงอาจารย ใหทานน าขอความตนฉบบมาเขยนขนใหมใหสอความหมายไดใกลเคยงกบขอความตนฉบบมากทสด ทงน ทานตองระมดระวงมใหอาจารยสงสยหรอตรวจสอบไดวาทานลอกขอความตนฉบบมา”

ในสวนทมาของยอหนาตนฉบบทปรากฏในแบบสอบถามนน ผวจยไดคดมาจากยอหนาในวทยานพนธของจฬาลงกรณมหาวทยาลย 10 เลมเพอใหเปนตวแทนของงานเขยนทางวชาการในภาษาไทย โดยแบงเปนขอความจากวทยานพนธสาขาวทยาศาสตร 5 ยอหนาและขอความจากวทยานพนธสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร 5 ยอหนาทงน ในสวนเนอหาของยอหนาตนฉบบ ผวจยไดเลอกคดเฉพาะยอหนาทมเนอหาเปนกลางซงไมจ าเปนตองอาศยความรเฉพาะทางในศาสตรนน ๆ ในการอานท าความเขาใจ ทงนกเพอหลกเลยงปญหาความล าเอยงอนอาจเกดขนจาก

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

47

ความรเฉพาะศาสตรทผตอบแบบสอบถามแตละคนมอยกอนจากนนผวจยจงน ายอหนาทง 2 สาขาวชามาคละกนเพอสรางเปนแบบสอบถาม 2 ชด โดยเรยงล าดบยอหนาตามขนาดยาวและสนสลบกนเพอเปนการชวยลดความเหนอยลาซงอาจเกดจากการลกลอกยอหนาทมขนาดยาวตดตอกนใหแกผตอบแบบสอบถาม

สวนกลมตวอยางนน ผวจยไดเกบขอมลจากผไดรบการศกษาตงแตระดบปรญญาตรขนไป จ านวน 50 คน โดยผตอบแบบสอบถามทงหมดจะไดรบแบบสอบถามคนละ 1 ชด หรอกลาวคอ ผตอบแบบสอบถาม 1 คนจะตองลกลอกยอหนาทางวชาการ 5 ยอหนา ดวยวธนท าใหผวจยได ยอหนาทผตอบแบบสอบถามเขยนขนทงสน 250 ยอหนา ซงจะถกน าไปวเคราะหขนตอนตอไป

5.2 วธการวเคราะหขอมล เมอไดยอหนาทผตอบแบบสอบถามเขยนเรยบรอยแลว ขนตอนแรกทผวจยตองท าคอ

การคดแยกยอหนาทไมถอวาเปนการลกลอกออก ทงน การคดแยกจะพจารณาจากเนอหาทผตอบแบบสอบถามเขยนมา กลาวคอ หากยอหนาทเขยนมาไมสอความไดใกลเคยงกบเนอหาทยอหนาตนฉบบมอยเดมเลยกจะไมถอวาเปนการลกลอกและถกคดออกไป ดงตวอยางตอไปน

(ก)src การเรยนกวดวชาแมจะกอใหเกดประโยชน แตการเรยนกวดวชากไดกอใหเกดผลกระทบในดานลบพอสมควร โดยเฉพาะการสรางภาระคาใชจายแกผปกครองอยางมาก นอกจากการสรางภาระคาใชจายกบผปกครองแลว การกวดวชายงกอใหเกดผลกระทบตอนกเรยน เนองจากนกเรยนตองใชเวลาวางไปกบการเรยนกวดวชา กอใหเกดความหางเหนระหวางเดกกบผปกครองมผลตอความอบอนในครอบครว

(ข)plg ถงท าใหไมมความอบอนแกครอบครว แตท าใหเดกมความรมวชาตดตว ถงจะสรางภาระคาใชจายแกผปกครองมากตาม แตผปกครองกยอมใหลกไดมการเรยนการสอนทด

จากตวอยางขางตนจะเหนไดวาเนอหาในยอหนาทผตอบแบบสอบถามเขยน (ข) ไมสามารถสอความใหใกลเคยงกบเนอหาทยอหนาตนฉบบ (ก) ได จงไมถอวาเปนยอหนาทผานการลกลอกหรอมการลกลอกเกดขน และจะถกคดออกไมน าไปวเคราะหในขนตอไป ในทางตรงกนขาม ยอหนา ทผตอบแบบสอบถามเขยนขนและสามารถสอความไดใกลเคยงกบเนอหาทยอหนาตนฉบบ จะถอวาเปนยอหนาทผานการลกลอกหรอมการลกลอกเกดขน ยอหนาดงกลาวจะถกน าไปวเคราะหในขนตอนตอไป

ดงไดกลาวไปแลวในหวขอท 4 วา หนวยปรจเฉทพนฐานเปนหนวยทเลกทสดในโครงสรางปรจเฉททสามารถสอขอมลเชงเนอหาและความหมายไดสมบรณ จงเหมาะส าหรบใชวเคราะหกลวธลกลอกทเกดขนระหวางขอความตนฉบบกบขอความทผานการลกลอก ในขนตอนนผวจยจงจะน ายอ

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

48

หนาตนฉบบและยอหนาทผานการลกลอกมาตดแยกขอบเขตของหนวยปรจเฉทพนฐานตามหลกการทIntasaw and Aroonmanakun (2013) ไดเสนอไวโดยเฉพาะในสวนยอหนาตนฉบบ ผวจยจะไดระบสถานะความส าคญและชนดของวาทสมพนธทหนวยปรจเฉทพนฐานแตละหนวยในยอหนาตนฉบบมตอกนไวดวย โดยยดหลกท Carlson and Marcu (2001) เสนอไว ทงนเพอใหงายตอ การวเคราะหกลวธลกลอกทเกยวของกบความสมพนธในระดบปรจเฉท

หลงจากทไดตดแยกขอบเขตของหนวยปรจเฉทพนฐานแลว ในขนตอมา ผว จยจะด าเนนการหาคลกลอก (plagiarism pair) อนเปนหนวยหลกทจะใชในการวเคราะหกลวธลกลอกตามวตถประสงคของงานวจยชนน คลกลอกดงกลาวนเกดจากการจบคกนระหวางหนวยปรจเฉทพนฐานเดมกอนเกดการลกลอกในยอหนาตนฉบบกบหนวยปรจเฉทพนฐานทมเนอหาเดยวกนแตผาน การลกลอกจากผลกลอก

อยางไรกตาม การด าเนนการหาคลกลอกนนจ าเปนตองมหลกทใชพสจนเพอยนยนวาหนวยปรจเฉทพนฐานทน ามาจบคกนเปนคลกลอกนนเปนตนฉบบและรปทเกดจากลกลอกของกนและกนจรง ในขนตอนนเองทผวจยไดน าแนวคดเรองบทบาททางความหมายทอารกวเมนตมตอภาคแสดงมาประยกตใช

ทงน ผวจยไดกลาวในหวขอท 4แลววา หากพจารณาในแงวากยสมพนธแลว หนวยปรจเฉทพนฐานกคออนพากยหรอวลทขนตนดวยค าเชอมเดน คณสมบตการเปนอนพากยของหนวยปรจเฉทพนฐานนเองทชวยใหผวจยสามารถน าบทบาททางความหมายทค ากรยามตออารกวเมนตตาง ๆ ภายในอนพากยมาเปรยบเทยบกนได เพอพสจนและชวยยนยนวาคลกลอกของหนวยปรจเฉทพนฐานนนเปนตนฉบบและรปทเกดจากลกลอกของกนและกนหรอไม โดยในทน ผวจยไดเลอกเอาชดบทบาททางความหมายทพรพลาส เรองโชตวทย (2545) ไดเสนอไวมาประยกตใช ดงจะแสดงใหเหนในตวอยางตอไปน

(ก)src เดก มกกลว เขม E A

(ข)plg เดก อาจจะกลว เขม E A

จากตวอยางคของหนวยปรจเฉทพนฐาน (ก) และ (ข) ขางตน จะเหนไดวาหนวยปรจเฉทพนฐาน (ข) ซงถกลกลอกมาจากหนวยปรจเฉทพนฐาน (ก) มบทบาททางความหมายตรงกนทกประการ กลาวคอ “เดก” มบทบาททางความหมายเปนผประสบ (E) และ “เขม” มบทบาททางความหมายเปนผท า (A) ซงบทบาททางความหมายทงสองสมพนธกบค ากรยา “กลว” นอกจากนแลว เมอพจารณาความหมายโดยรวมของหนวยปรจเฉทพนฐานทงสองกยงสอความหมาย

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

49

สอดคลองไปในท านองเดยวกน จงสรปไดวาคเทยบหนวยปรจเฉทพนฐาน (ก) และ (ข) เปนค ลกลอกของกนและกน ซงจะถกน าไปวเคราะหกลวธทใชในการลกลอกในขนตอไป การประยกตใชแนวคดเรองบทบาททางความหมายทกลาวไปขางตน ไมเพยงแตจะมประโยชนในการใชพสจนคลกลอกเทานน แตยงเออประโยชนในขนตอนการวเคราะหกลวธลกลอกอกดวยกลาวคอ แมโครงสรางของหนวยปรจเฉทพนฐานจะเปลยนแปลงอนเนองมาจากการ ลกลอก แตบทบาททางความหมายของอารกวเมนตทปรากฏในหนวยปรจเฉทพนฐานจะยงคงอยเชนเดม ลกษณะดงกลาวนชวยใหผวจยวเคราะหกลวธลกลอกทมงเปลยนแปลงโครงสรางทางวากยสมพนธไดชดเจนขน ดงตวอยางตอไปน

(ก)src เดก มกกลว เขม E A

(ข)plg เขม มกท าให เดก กลว A E

จากตวอยางน จะเหนไดวาแมจะมการสลบต าแหนงกนระหวางประธานกบกรรมในหนวยปรจเฉทพนฐาน (ก) จนอยในรปหนวยปรจเฉทพนฐาน (ข) แตบทบาททางความหมายทภาคแสดงและอารกวเมนตมตอกนกยงคงไมเปลยนแปลง จงกลาวไดวาการก ากบบทบาททางความหมายใหกบอารกวเมนตในคลกลอกท าใหเหนไดอยางชดเจนวาคลกลอกขางตนใชการสลบวาจกเปนกลวธในการลกลอก นอกจากดานวากยสมพนธแลว การก ากบบทบาททางความหมายในคลกลอกยงชวยใหผวจยวเคราะหกลวธลกลอกทางทมงเปลยนแปลงค าศพทในขอความตนฉบบดวย ดงตวอยางตอไปน

(ก)src มนษย อาศยอย ในบาน O L

(ข)plg มนษย อาศยอย ในทพก O L

จากตวอยางคลกลอกขางตน จะเหนวาผลกลอกตงใจแทนทค าวา “บาน” ในหนวยปรจเฉทพนฐานตนฉบบ (ก) ดวยค าวา “ทพก” ตามทปรากฏในหนวยปรจเฉทพนฐาน (ข) ทงน หากพจารณาบทบาททางความหมายรวมดวยแลว จะพบวาทง “บาน” และ “ทพก” ตางกมบทบาททางความหมายเปนบรเวณ (L) ดวยกนทงคซงบทบาททางความหมายดงกลาวกสอดคลองกบกรยา “อาศยอย” และค านาม “มนษย” ทมบทบาททางความหมายเปนผมสภาพ (O) จงสรปไดวาใน คลกลอกน ผลกลอกใชกลวธแทนทค าศพทในขวเดยวกน

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

50

หลงจากไดวเคราะหกลวธลกลอกตามกระบวนการทไดกลาวมาขางตนแลว ในขนตอมา ผวจยจะนบปรมาณการใชกลวธลกลอกแตละวธทถกใชโดยผลกลอก เพอวเคราะหวาพฤตกรรม การลกลอกงานวชาการในภาษาไทยมลกษณะอยางไร นอกจากนแลว ผวจยยงจะวเคราะหรปแบบการใชกลวธลกลอก โดยพจารณาวาคลกลอกแตละคมการใชกลวธลกลอกรวมกนหรอไม หากมการใชกลวธลกลอกรวมกน ผลกลอกใชกลวธ ลกลอกรวมกนกกลวธ เปนกลวธใดบาง และถกใชรวมกนในปรมาณเทาใด ดวยวธการวจยทงหมดทไดกลาวมาในหวขอนท าใหไดขอคนพบทนาสนใจและแตกตางไปจากงานวจยทไดกลาวถงในตอนตน ดงจะอธบายใหเหนในหวขอตอไป 6. ผลและการอภปราย

จากการคดแยกยอหนาทไมถอวาเปนการลกลอกในขนตนของการวเคราะหขอมลท าใหเหลอยอหนาทจะน ามาวเคราะหกลวธลกลอกจ านวน 188 ยอหนา หรอคดเปนรอยละ 75.2 ของ ยอหนาทมผตอบแบบสอบถามเขยนขนใหมจากยอหนาตนฉบบทก าหนดให ผวจยไดด าเนนการวเคราะหกลวธลกลอกตามวตถประสงคของการวจยทตงไว กระทงไดขอคนพบดงจะกลาวตอไปน

6.1 ประเภทของกลวธลกลอก จากการวเคราะหคลกลอก พบวาผลกลอกใชกลวธลกลอกทงหมด 15 ประเภท ซงแบงได

เปนกลวธลกลอกภายในหนวยปรจเฉทพนฐาน 5 ประเภท และกลวธลกลอกระหวางหนวยปรจเฉทพนฐาน 10 ประเภท ทงน กลวธลกลอกดงกลาวมรายละเอยดดงน

1) กลวธลกลอกภายในหนวยปรจเฉทพนฐาน กลวธลกลอกภายในหนวยปรจเฉทพนฐานนเปนกลวธทผลกลอกใชเพอเปลยนแปลง

องคประกอบตาง ๆ ภายในหนวยปรจเฉทพนฐาน กลวธประเภทนประกอบดวยกลวธยอย 5 ประเภท ไดแก

1.1) การแทนทในขวเดยวกน (SPO)1 การแทนทในขวเดยวกน ไดแก การแทนทดวยหนวยทางศพท (lexical unit) หรอหนวยทาง

หนาท (functional unit) เพอคงความหมายทใกลเคยงกนของคลกลอกไว กลวธนอาจปรากฏในรปการแทนทดวยค าไวพจน การแทนทดวยค าทมความหมายทวไปกบค าทมความหมายเฉพาะ การแทนทดวยสรรพนามหรอรปแสดงการอางถงดงจะเหนไดจากตวอยางท (1) ทแสดงการแทนทดวยหนวยทางศพทในขวเดยว และตวอยางท (2) ทแสดงการแทนทดวยหนวยทางหนาทชนดเดยวกน ซงในทนไดแกค าเชอม

1ตวอกษรภายในวงเลบนก าหนดไวเพอใหงายตอการแสดงผลการวจยในหวขอยอยตอไป

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

51

(1) (ก)src[โดยเฉพาะคนในเมองใหญ]2

(ข)plg[โดยเฉพาะมนษยในเมองใหญ] (2) (ก)src[นอกจากนปาชายเลนยงเปนแหลงกกเกบคารบอน] (ข)plg[และปาชายเลนยงเปนแหลงกกเกบคารบอน] 1.2) การแทนทในขวตรงกนขาม (OPO) การแทนทในขวตรงกนขาม ไดแก การแทนทดวยหนวยทางศพทหรอหนวยทางหนาท เพอคง

ความหมายทใกลเคยงกนของคลกลอกไวโดยจะปรากฏรวมกบค าแสดงการปฏเสธ ดงตวอยางท (3) (3) (ก)src[จะมรปรางหนาตานาเกลยดนากลว]

(ข)plg[หนาตาจะไมงาม] 1.3) การแทรก(INS) การแทรก คอ การเพมเตมหนวยทางศพทหรอหนวยทางหนาทเชนในตวอยางท (4) ม

การแทรกค านาม “กาซธรรมชาต” ทเดมไมมอยในตนฉบบ พรอมกนนนยงเปนการแทรกหนวยทท าหนาทเปนประธานดวยอยางไรกตาม การใชกลวธนอาจมผลใหความหมายเปลยนแปลงไปจากเดมบางเลกนอย ยกตวอยางเชนในกรณทมการแทรกค าขยายหรอแทรกค าชวยหนากรยา เชน ควร จะ อาจจะ เปนตน

(4) (ก)src[และเปนพลงงานอกทางเลอกหนง] (ข)plg[และกาซธรรมชาตเปนพลงงานอกทางเลอกหนง] 1.4) การลบและการละ(DEL) กลวธลกลอกนไดแกการลบหรอละหนวยทางศพทหรอหนวยทางหนาทออกไป เชนใน

ตวอยางท (5) ทแสดงการลบค านาม “บานเรอน” ออกไป หรอในตวอยางท(6) ทแสดงใหเหนถง การละหนวยทท าหนาทกรรมไปในหนวยปรจเฉทพนฐานท 2

(5) (ก)src[มลพษทางอากาศภายในอาคารบานเรอนเปนปญหาหนง] (ข)plg[มลพษทางอากาศภายในอาคารเปนปญหาหนง] (6) (ก)src[จงท าใหมพฤตกรรมตอตาน]1 [ขดขวางการฉดยาชา]2 (ข)plg[จงท าใหมพฤตกรรมตอตาน]1[ขดขวาง]2

1.5) การเปลยนล าดบ (ORD) การเปลยนล าดบในทนไดแก การเปลยนล าดบของค า วล หรออนพากย ทท าหนาทตาง ๆ

ภายในหนวยปรจเฉทพนฐาน เชนในตวอยางท (7) ซงแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงล าดบค าใน

2เครองหมาย […]ในทนใชเพอระบขอบเขตของหนวยปรจเฉทพนฐานแตละหนวย

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

52

หนวยปรจเฉทพนฐานหรอในตวอยางท (8) ทแสดงใหเหนการสลบต าแหนงกนระหวางประธานกบสวนเตมเตมของประธานโดยอาศยคณสมบตของสมพนธกรยา (copula) “เปน” และ “คอ”

(7) (ก)src[ชอบกนเนอมนษยและซากศพ] (ข)plg[ชอบกนซากศพและเนอมนษย] (8) (ก)src[การฉดยาชาเฉพาะทเปนสง]1 [ททนตแพทยเกอบทงหมดท า]2 (ข)plg[สง]1.1[ททนตแพทยเกอบทงหมดท า]2 [คอการฉดยาชาเฉพาะท]1.2 2) กลวธลกลอกระหวางหนวยปรจเฉทพนฐาน กลวธลกลอกระหวางหนวยปรจเฉทพนฐาน ไดแก กลวธลกลอกทผลกลอกใชเพอ

เปลยนแปลงความสมพนธระหวางปรจเฉทพนฐานทมอยเดมโดยอาจใชกลไกทางภาษาในดานค าศพทหรอวากยสมพนธเปนเครองมอ กลวธประเภทนประกอบดวยกลวธยอย 10 ประเภท ดงน

2.1) การซอนความ (SUB) การซอนความ (subordination) ในทนไดแก การท าใหหนวยปรจเฉทพนฐานทเดมเปน

อนพากยอสระ (independent clause) กลายเปนอนพากยไมอสระ (dependent clause) กลาวคอ ท าใหกลายเปนอนพากยซอน (embedded clause) กลวธนอาจเกดขนกบกรยาตวใดตวหนงในหนวยปรจเฉทพนฐานดงไดแสดงใหเหนในตวอยางท (9) หรอเกดขนกบหนวยปรจเฉทพนฐานทงหนวยเชนในตวอยางท (10) กได

(9) (ก)src [จะมรปกายงดงาม]1 (ข)plg [จะมรปกาย]1 [ทงดงาม]2 (10) (ก)src[มบรษทผลตละครโทรทศนรายใหญ]1 [เปนทรจกของประชาชนอยหลาย

บรษท]2 (ข)plg[มบรษทรายใหญ]1.1 [ทเปนทรจกของประชาชน]2 [หลายบรษท]1.2

2.2) การยบเลกความซอน (C-SUB) การยบเลกความซอน คอ การท าใหหนวยปรจเฉทพนฐานซงเดมเปนอนพากยซอน

กลายเปนอนพากยอสระ ยกตวอยางเชนในตวอยางท (11) เปนตน (11) (ก)src[ถาการไดรบมลพษในอากาศของประชากรในเขตเมองจะเกดขนภายใน

อาคารมากกวา]1 [ทเกดขนขณะด าเนนกจกรรมอยภายนอกอาคาร]2 (ข)plg [หากการไดรบมลพษในอากาศของประชากรในเขตเมองเกดขนภายใน

อาคารมากกวาการท ากจกรรมอยภายนอกอาคาร]1

2.3) การเชอมความ (COO) การเชอมความ (coordination) เปนการเชอมหนวยปรจเฉทพนฐานมากกวา 1 หนวยทเดม

เปนอนพากยใด ๆ ทเปนอสระตอกนใหกลายเปนอนพากยความรวม (coordinate clause) ทม

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

53

ความเทาเทยมกนในเชงหนาทโดยแทรกค าเชอมเขาไปใหชดเจน ดงจะเหนไดจากตวอยางท (12) ทกลาวถงประโยชนของการฝกสนข เปนตน

(12) (ก)src[ดมกลนระเบด]1 [ตรวจคนหาสารเสพตด เปนตน]2 (ข)plg [คนหาวตถระเบด]1 [หรอตรวจหาสารเสพตด เปนตน]2

2.4) การยบเลกความรวม (C-COO) การยบเลกความรวม ไดแก การท าใหหนวยปรจเฉทพนฐานซงเดมเปนอนพากยความรวม

กลายเปนอนพากยใด ๆ ซงไมไดแสดงความเทาเทยมกนในเชงหนาท ดงตวอยางท (13) ผ ลกลอกไดยบหนวยปรจเฉทพนฐานท 2 ซงเปนความรวมทมความเทาเทยมกนในเชงหนาทกบหนวยปรจเฉทพนฐานท 1 ในขอความตนฉบบ (ก) ลงโดยน ามาซอนความไวดวยกน ดงเชนทปรากฏใหเปนหนวยปรจเฉทพนฐานท 2 ในขอความลกลอก (ข)

(13) (ก)src [เพราะนอกจากจะเปนสาเหตส าคญของปญหาครอบครวแตกแยก]1 [และ น ามาซงปญหาสงคมอกมากมายแลว]2

(ข)plg[เพราะเปนสาเหต]1 [ทท าใหเกดปญหาครอบครวแตกแยกและปญหาสงคม อนๆ]2

2.5) การแปลงเปนนามวล (NOM) การแปลงใหเปนนามวล คอ กลวธทผลกลอกใชเพอแปลงหนวยปรจเฉทพนฐานให

กลายเปนนามวล ดงจะเหนไดจากตวอยางท (14) ทแสดงใหเหนการแปลงหนวยปรจเฉทพนฐานท 3 ในขอความ (ก) ใหกลายเปนนามวลแลวน าไปรวมกบหนวยปรจเฉทพนฐานท 2 จนไดเปนหนวยปรจเฉทพนฐานท 2 ในขอ (ข)

(14) (ก)src[รวมไปถงอาจมประสบการณ]1 [ทไมดจากการฉดวคซน]2 [เจาะเลอด]3 (ข)plg[รวมไปถงอาจมประสบการณ]1 [ทไมดจากการฉดวคซนหรอการเจาะ

เลอด]2 2.6) การแปลงเปนสวนเตมเตม (COMP) การแปลงเปนสวนเตม คอ การแปลงหนวยปรจเฉทพนฐานหนงใหกลายเปนสวนเตมเตม

ของอกหนวยปรจเฉทพนฐานหนง ดงไดแสดงใหเหนในตวอยางท (15) ซงจะเหนไดวามการแปลงหนวยปรจเฉทพนฐานท 2 ในขอ (ก) ใหเปนบพบทวลเพอน ามาใชเปนสวนเตมเตมในขอ (ข)

(15) (ก)src[พลงงานจากกาซธรรมชาตมบทบาทมากขน]1 [โดยเปนแนวทางหนงใน การลดการใชพลงงานจากน ามน]2

(ข)plg[พลงงานจากกาซธรรมชาตมบทบาทมากขนในการลดการใชพลงงานจาก น ามนมาเปนตวเลอก]1

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

54

2.7) การเพมเตมเนอหา(ADD) การเพมเตมเนอหา คอ การเพมเตมเนอหาทไมมอยในขอความตนฉบบลงไปในขอความ

ลกลอก โดยขอมลดงกลาวอาจไดจากประสบการณหรอความรอนเปนภมหลงของผลกลอกเอง ทงน ดงไดกลาวไปในตอนตนแลววา หนวยปรจเฉทพนฐาน 1 หนวยสามารถใชแทนขอมลเชงเนอหาทสมบรณได 1 ขอมล ฉะนนแลว หากในขนการวเคราะหพบวา ขอความลกลอกมจ านวนหนวยปรจเฉทพนฐานทไมสามารถจบคเทยบกบหนวยปรจเฉทพนฐานในตนฉบบไดมากเทาใดกแสดงวา ผลกลอกเพมเตมเนอหาขนเองมากเทานน ดงตวอยางท (16) จะเหนไดวาผลกลอกไมไดเปลยนแปลงเนอหาในตนฉบบ (ก) เลย แตเลอกใชกลวธเพมเตมเนอหาภายนอกเขามาเปนจ านวนมากถง 9 ขอมล (16) (ก)src [ในวรรณคดสนสกฤต]1 [ยกษเปนอมนษย]2 [ทมรปรางหนาตาอปลกษณ]3[ด

ราย]4 [ชอบกนเนอมนษยและซากศพ]5 [แตในทางพทธศาสนา]6 [ยกษมทงพวก]7.1 [ทมรปกายงดงาม]8 [และพวก]7.2 [ทมรปรางหนาตาอปลกษณ]9 [โดยยกษ]10.1 [ทเคยสรางกศล]11 [จะมรปกายงดงาม]10.2 [ทรงสงาราศ]12 [สวนยกษ]13.1 [ทเคยสรางบาปกรรม]14 [จะมรปรางหนาตานาเกลยดนากลว]13.2

(ข)plg[ในวรรณคดสนสกฤต]1 [ยกษเปนอมนษย]2 [ทมรปรางหนาตาอปลกษณ]3[ดราย]4 [ชอบกนเนอมนษยและซากศพ]5 [แตในทางพทธศาสนา]6 [ยกษมทงพวก]7.1 [ทมรปกายงดงาม]8 [และพวก]7.2 [ทมรปรางหนาตาอปลกษณ]9 [โดยยกษ]10.1 [ทเคยสรางกศล]11 [จะมรปกายงดงาม]10.2 [ทรงสงาราศ]12 [สวนยกษ]13.1 [ทเคยสรางบาปกรรม]14 [จะมรปรางหนาตานาเกลยดนากลว]13.2[นนคอ ยกษในวรรณคด]15 [แตเทยบในปจจบน]16 [พทธศาสนาสงสอนใหทกศาสนาเปนคนด]17 [ท าความด]18 [ละเวนความชว]19[สรางสมบญเกา]20 [เกดมาอกชาตภพอกครง]21 [กจะสงผลท าใหมนษยเกดมาตามบญและกรรม]22 [ทท ามาแตชาตปางกอน]23

2.8) การตดทอนเนอหา (RED) การตดทอนเนอหาคอกลวธทผลกลอกใชเพอตดขอมลทเปนเนอหาบางสวนทมอยเดมใน

ขอความตนฉบบออกไป โดยเปนการตดหนวยปรจเฉทพนฐานออกไปทงหนวย ดงตวอยางท (17) ซงจะเหนไดวาผลกลอกตดหนวยปรจเฉทพนฐานท 3 ในขอความตนฉบบ (ก) ออกไป

(17) (ก)src (ข)plg [ความรนแรงในสงคมและความรนแรง

ในครอบครวมความคลายคลงกน]1 [ความรนแรงในสงคมและความรนแรงในครอบครวมความคลายคลงกน]1

[ทเหยอ คอผออนแอและมสถานภาพต ากวา]2

[คอ เหยอเปนผออนแอและสถานภาพต ากวา]2

[เชน สตร เดก ฯลฯ]3 Ø

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

55

[แตผลกระทบของความรนแรงในครอบครวรนแรงและยาวไกลกวาความรนแรงในสงคม]4

[แตความรนแรงในครอบครวรายแรงกวาความรนแรงในสงคม]3

2.9) การยายล าดบเนอหา (MOVE) การยายล าดบเนอหา คอ การเรยบเรยงเนอหาของขอความลกลอกใหตางไปจากเดมใน

ขอความตนฉบบ โดยยายล าดบของหนวยปรจเฉทพนฐานไปไวดานหนาหรอหลงต าแหนงเดม ขอใหสงเกตจากตวอยางท (18) ทหนวยปรจเฉทพนฐานท 6 และ 7 ในขอความตนฉบบ (ก) ถกยายล าดบไปเปนหนวยปรจเฉทพนฐานท 5 และ 4 ในขอความลกลอก (ข) ตามล าดบ

(18) (ก)src[การเรยนกวดวชาแมจะกอใหเกดประโยชน]1 [แตการเรยนกวดวชากได กอใหเกดผลกระทบในดานลบพอสมควร]2 [โดยเฉพาะการสรางภาระ คาใชจายแกผปกครองอยางมาก]3 [นอกจากการสรางภาระคาใชจายกบ ผปกครองแลว]4 [การกวดวชายงกอใหเกดผลกระทบตอนกเรยน]5 [เนองจากนกเรยนตองใชเวลาวางไปกบการเรยนกวดวชา]6 [กอใหเกด ความหางเหนระหวางเดกกบผปกครอง]7 [มผลตอความอบอนใน ครอบครว]8

(ข)plg[การเรยนกวดวชาแมจะมประโยชน]1 [แตขณะเดยวกนกกอใหเกดผลใน ดานลบดวย]2 [เพราะสรางภาระคาใชจายแกผปกครอง]3[อกทงยง กอใหเกดความเหนหางระหวางเดกกบผปกครอง]4 [เพราะเดกตองใชเวลา วางไปกบการเรยนกวดวชาแทนการใชเวลารวมกบคนในครอบครว]5

2.10) การเปลยนแปลงความสมพนธ (CHG) การเปลยนแปลงความสมพนธ ไดแก การเปลยนสถานะความส าคญ (nuclearity) และ การเปลยนวาทสมพนธ (rhetorical relation) ทมอยระหวางหนวยปรจเฉทพนฐาน ซงเปนผลเนองมากจากการแทรกหรอแทนทค าเชอมในหนวยปรจเฉทพนฐาน การเพมเตมเนอหา การตดทอนเนอหา หรอการยายล าดบเนอหา ทงน เมอความสมพนธระหวางหนวยปรจเฉทพนฐานในขอความตนฉบบถกเปลยนแปลงไปกจะมผลท าใหเจตนาเดมทผเขยนตองการถายทอดสผอานเปลยนแปลงไปดวยดงตวอยางท (19) ทแสดงใหเหนการเปลยนแปลงความสมพนธอนเปนผลสบเนองมาจาก การใชกลวธตดทอนเนอหาเปนกลวธหลกในการลกลอก (19) (ก)src [ในวรรณคดสนสกฤต]1 [ยกษเปนอมนษย]2 [ทมรปรางหนาตาอปลกษณ]3

[ดราย]4 [ชอบกนเนอมนษยและซากศพ]5 [แตในทางพทธศาสนา]6 [ยกษม ทงพวก]7.1 [ทมรปกายงดงาม]8 [และพวก]7.2 [ทมรปรางหนาตาอปลกษณ]9 [โดยยกษ]10.1 [ทเคยสรางกศล]11 [จะมรปกายงดงาม]10.2 [ทรงสงาราศ]12

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

56

[สวนยกษ]13.1 [ทเคยสรางบาปกรรม]14 [จะมรปรางหนาตานาเกลยดนา กลว]13.2

(ข) plg[ในทางพทธศาสนา]1 [ยกษมทงรปรางหนาตางดงามและอปลกษณ]2 [ยกษ]3.1 [ทสรางกศล]4 [จะมรปรางหนาตางดงาม]3.2 [ทรงสงาราศ]5 [สวนยกษ]6.1 [ทสรางบาป]7 [จะมรปรางหนาตานาเกลยดนากลว]6.2

จากตวอยางท (19) ขางตนจะเหนไดวาเจตนาของผเขยนขอความตนฉบบ (ก) คอตองการแสดงการเปรยบตางระหวางยกษในวรรณคดสนสกฤตกบยกษในความเชอทางพทธศาสนา ดงจะเหนไดจากภาพท 2 ทแสดงถงวาทสมพนธเปรยบตาง (contrast) ทถกก ากบไวในจดแตกกงบนสดในแผนผงตนไม RST แตในขอความลกลอก (ข) ผลกลอกไดเลอกตดทอนเนอหาสวนทกลาวถงยกษในวรรณคดสนสกฤตในหนวยปรจเฉทพนฐานท 1-5 ของขอความตนฉบบ (ก) ออกไปทงหมด คงเหลอเฉพาะเนอหาเกยวกบยกษในความเชอทางพทธศาสนา เจตนาหลกของขอความลกลอก (ข) จงเปลยนเปนการแสดงรายละเอยดของยกษ 2 ประเภทตามความเชอของพทธศาสนาแทน โดยใชวาทสมพนธการใหรายละเอยด (elaboration)

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

57

ภาพท 2 แผนผงตนไม RST จากขอความในตวอยางท (19)

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

58

6.2 ปรมาณการใชกลวธลกลอก หลงจากวเคราะหไดกลวธลกลอกมาเรยบรอยแลว ผวจยไดนบจ านวนครงของการใชกลวธ

ลกลอกแตละวธทถกใชในคลกลอก ผลปรากฏวามการใชกลวธลกลอกทงหมด 4,647 ครงทงน สามารถแจกแจงปรมาณการใชกลวธลกลอกแตละวธเปนรอยละไดดงภาพท 3

จากแผนภมในภาพท 3ขางตน จะเหนไดวาผลกลอกใชกลวธการลบ/การละ (DEL) ใน

การลกลอกมากทสด คดเปนรอยละ 22.51 ของปรมาณการใชกลวธลกลอกทงหมด กลวธท ผลกลอกใชมากรองลงมา ไดแก การตดทอนเนอหา (RED) ซงคดเปนรอยละ 20.29 และกลวธทผลกลอกใชมากเปนอนดบท 3 ไดแก การแทรก (INS) คดเปนรอยละ 17.58 จากนนจงเปนกลวธ อน ๆ ไลเรยงกนตามล าดบ

ผลการวจยขางตนนไดเผยใหเหนถงธรรมชาตทแทจรงของการลกลอกวา ในสถานการณการลกลอกทผลกลอกไมไดถกก าหนดใหลกลอกหรอถอดความประโยคตอประโยค แตเปนการ ลกลอกในระดบขอความนน ผลกลอกยอมเลอกใชกลวธทงายและซบซอนนอยกวาเปนล าดบ แรก ๆ แตในขณะเดยวกนผลกลอกกตองการใหขอความตนฉบบกบขอความลกลอกแตกตางกนอยางชดเจน ดงจะเหนไดวาการลบ/การละ (DEL) และการแทรก (INS) ทมปรมาณการใชมากเปนอนดบตน ๆ นนเปนกลวธทอาศยความรทางภาษาศาสตรในระดบค าศพทเทานน ในขณะทกลวธ อน ๆ ทมงเปลยนแปลงโครงสรางทางวากยสมพนธกลบถกเลอกใชในปรมาณทต ามาก สวนการตดทอนเนอหา (RED) อนเปนกลวธทถกใชมากเปนอนดบท 2 นนกเปนกลวธทสงผลใหความยาวของขอความลกลอกสนลงจากขอความตนฉบบอยางชดเจน ซงขอคนพบเรองความยาวของขอความนยงสอดคลองกบขอสรปของ Barrón-Cedeño et al. (2013, p. 943)ทระบวาขอความทถกลกลอกมแนวโนมทจะสนลงจากขอความตนฉบบอกดวย

22.51 20.29

17.58

11.23 8.28 8.20

3.62 2.26 2.09 1.72 1.36 0.39 0.24 0.11 0.06 0.06 0.00

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

รอยล

ประเภทของกลวธลกลอก

ภาพท 3 แผนภมแสดงรอยละของปรมาณการใชกลวธลกลอก

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

59

อยางไรกตาม ขอคนพบขางตนกมสวนทไมสอดคลองกบงานวจยทเกยวของในบางประเดน ดงจะกลาวตอไปน

ประเดนแรก งานวจยทเกยวของสวนใหญ ไมวาจะเปนจะงานของ Fujita (2005); Vila et al.(2011); Bhagat and Hovy (2013); หรอ Barrón-Cedeño et al. (2013) ลวนแลวแตใหความส าคญกบการแทนทในขวเดยวกน (SPO) หรอการแทนทดวยค าไวพจนในฐานะกลวธพนฐานในการลกลอกและถอดความ และในกรณทมการนบปรมาณการใชกจะปรากฏเปนกลวธทถกใชมากทสด แตกตางกบผลวเคราะหในทนทพบปรมาณการใชมากเปนอนดบท 4ในประเดนน ผวจยเหนวาอาจเปนผลมาจากการทผลกลอกถกก าหนดใหลกลอกหรอถอดความประโยคตอประโยค ทงน เปนทแนนอนวาประโยคยอมมปรมาณเนอหาใหดดแปลงแกไขนอยกวาขอความในระดบยอหนา ผลกลอกจงตองมงแทนทค าศพททมอยในประโยคดวยค าในขวเดยวกนเพอใหเกดความแตกตางระหวางประโยคตนฉบบกบประโยคปลายทาง

อกประเดนทผวจยจะยกมากลาวในทนคอ ในงานวจยชนนไมพบวาผลกลอกใชกลวธสลบวาจก (voice alternation) เลย ตางกบงานวจยทเกยวของชนอน ๆ ทวเคราะหพบกลวธดงกลาว ทงน ผวจยเหนวาสาเหตทไมพบกลวธสลบวาจกนน เนองมาจากในภาษาไทย การใชรปประโยคกรรมวาจกมกจะถกตอตาน โดยใหเหตผลวาเปนรปภาษาตางประเทศ (อมรา ประสทธรฐสนธ, 2542, น. 132-133) ยงในปรบทเชงวชาการทตองการความนาเชอถอเชนในสถานการณการ ลกลอกทก าหนดใหในการเกบขอมลดวยแลว ผลกลอกยงตองหลกเลยงการใชรปประโยคดงกลาว อยางไรกด งานวจยของ Bhagat and Hovy (2013, p. 470) และ Barrón-Cedeño et al. (2013, p. 932) ตางกพบการใชกลวธสลบวาจกในปรมาณทต ามากเชนกน

นอกจากนแลว ยงมอกขอนาสงเกตอกประการหนงทผวจยใครชใหเหน ไดแก การคงรป คลกลอกใหเหมอนเดมทกประการ (IDEN) ซงจากภาพท 3 จะไดเหนวาปรากฏในปรมาณเปนอนดบท 5 เมอนบรวมกบกลวธลกลอกอน ๆ ทงน ผวจยเหนวาลกษณะดงกลาวเปนผลมาจาก การก าหนดใหผลกลอกลกลอกในระดบยอหนาเชนกน เนองจากเมอก าหนดใหลกลอกในระดบ ยอหนา ผลกลอกยอมมโอกาสเลอกทจะดดแปลงแกไขเนอหาไดหลากหลายกวาการก าหนดใหลกลอกในระดบประโยค ในขณะเดยวกน ผลกลอกกอาจเลอกคงรปภาษาและเนอหาทเหนวาไมจ าเปนตองดดแปลงแกไขไวไดเชนกน

6.3 รปแบบการใชกลวธลกลอก จากการวเคราะหรปแบบการใชกลวธลกลอก ผวจยพบวา ในคลกลอกแตละคนน ผลกลอก

อาจเลอกใชกลวธใดกลวธหนงในการลกลอกหรอใชหลายกลวธรวมกนกได ทงน สามารถแสดงจ านวนกลวธทปรากฏในคลกลอกและความถในการปรากฏไดดงตารางท 1

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

60

จ านวนกลวธลกลอกทปรากฏในคลกลอก (ประเภท) ความถในการปรากฏ (ครง) รอยละ 5 10 0.37 4 78 2.86 3 194 7.10 2 348 12.74 1 2,102 76.93

รวม 2,732 100.00

ตารางท 1 จ านวนกลวธลกลอกทปรากฏในคลกลอกและความถในการปรากฏ

จากตารางท 1 จะเหนไดวาในคลกลอก 1 คสามารถปรากฏกลวธลกลอกรวมกนไดถง 5 ประเภท อยางไรกด หากพจารณาความถในการปรากฏรวมดวยแลว จะเหนวาการลกลอกทใชกลวธรวมกนนอยกวาปรากฏในความถสงกวาการลกลอกทใชกลวธรวมกนมาก ลกษณะดงกลาวสะทอนใหเหนถงพฤตกรรมของผลกลอกไดวา ในการลกลอกขอมลทเปนความคดส าคญครงหนง ๆ ผลกลอกมแนวโนมจะใชกลวธลกลอกรวมกนในจ านวนนอยหรอเลอกใชกลวธใดกลวธหนงเทานน

อยางไรกด หากพจารณาในดานรปแบบการปรากฏรวมกนของกลวธลกลอกนนแลวจะพบวาผลกลอกมแนวโนมทจะเลอกใชการลบ/การละ (DEL) และกลวธการแทรก (INS) รวมกนเปนรปแบบพนฐาน และหากผลกลอกตองการเลอกใชกลวธอน ๆ เพมขน กจะเลอกใชการแทนทในขวเดยวกน (SPO) การเปลยนแปลงความสมพนธ (CHG) และการยบเลกความซอน (C-SUB) เพมเขามาอนจะสงเกตไดจากรปแบบทปรากฏเปนอนดบท 1 ของจ านวนกลวธลกลอกทปรากฏรวมกน 2, 3, 4 และ 5 ประเภท ตามล าดบ ดงตารางท 2

จ านวนกลวธลกลอกทปรากฏรวมกน อนดบ รปแบบ รอยละ

5

1 DEL, INS, SPO, CHG, C-SUB 30.00 2 DEL, INS, SPO, ORD, MOVE 20.00 DEL, INS, SPO, ORD, SUB 10.00 DEL, INS, SPO, SUB, CHG 10.00 3 DEL, INS, SPO, C-SUB, MOVE 10.00 DEL, INS, SPO, ORD, CHG 10.00 DEL, SPO, SUB, C-COO, MOVE 10.00

4 1 DEL, INS, SPO, CHG 17.95 2 DEL, INS, SPO, C-SUB 11.54 3 DEL, INS, SPO, MOVE 10.26 … อน ๆ 60.25

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

61

จ านวนกลวธลกลอกทปรากฏรวมกน อนดบ รปแบบ รอยละ

3

1 DEL, INS, SPO 23.71 2 DEL, INS, CHG 11.34 3 DEL, SPO, C-SUB 8.25 … อน ๆ 56.70

2

1 DEL, INS 21.84 2 DEL, SPO 13.79 3 INS, SPO 12.07 … อน ๆ 52.30

ตารางท 2 กลวธลกลอกทปรากฏรวมกนสงสด 3 รปแบบแรก

เมอพจารณารปแบบการปรากฏรวมกนของกลวธลกลอกทงหมดแลว พบวากลวธลกลอกทงหมดสามารถปรากฏรวมกบกลวธลกลอกประเภทอนได ยกเวนการตดทอนเนอหา (RED) และการเพมเตมเนอหา (ADD) ทงน เนองมาจากกลวธดงกลาวเปนการดดแปลงแกไขหนวยปรจเฉทพนฐานทงหนวย

อยางไรกด เมอไมนบรวมกลวธการตดทอนเนอหาและการเพมเตมเนอหาแลว จะพบวาพฤตกรรมการเลอกกลวธลกลอกเพอใหปรากฏรวมกนนนสอดคลองกบปรมาณการใชกลวธ ลกลอกในภาพท 3 กลาวคอ กลวธทมปรมาณการใชมากกวาจะถกผลกลอกเลอกเขามาใหปรากฏรวมกนกอนกลวธทมปรมาณการใชนอยกวา ลกษณะดงกลาวชวยยนยนใหเหนชดเจนยงขนวา ผลกลอกยอมเลอกใชกลวธทซบซอนนอยกวากอนจะเลอกกลวธทซบซอนมากขน 7. สรปและขอเสนอแนะ

การลกลอกงานวชาการเปนปญหาทรนแรงมากขนในปจจบน แนวทางหนงในการปองปรามปญหาดงกลาวคอการพฒนาระบบตรวจหาการลกลอกใหมประสทธภาพมากยงขน งานวจยชนนจงมวตถประสงคเพอทจะวเคราะหกลวธลกลอกในงานวชาการภาษาไทยใน 3 มต ไดแก ประเภทของกลวธลกลอก ปรมาณการใชกลวธลกลอกแตละประเภท และรปแบบการใชกลวธลกลอก ทงน เพอจะน าขอคนพบทไดไปประยกตใชในการพฒนาระบบตรวจหาการลกลอกตอไป

ขอมลทใชวเคราะหในงานวจยชนน ผวจยเกบไดโดยใชแบบสอบถามจ าลองสถานการณ การลกลอกขนเพอใหไดขอความลกลอกออกมาเปนยอหนา จากนน ผวจยจงไดประยกตใชทฤษฎ RSTและแนวคดเรองบทบาททางความหมายทกรยามตอโครงสรางประโยค เปนกรอบใน การวเคราะหขอมลดงกลาว

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

62

ผลจากการวจยพบวากลวธลกลอกในงานวชาการภาษาไทยสามารถแบงออกได 2 ประเภทใหญ ไดแก กลวธลกลอกภายในหนวยปรจเฉทพนฐาน และกลวธลกลอกระหวางหนวยปรจเฉทพนฐาน ทงน กลวธลกลอกทง 2 ประเภทดงกลาวสามารถแยกเปนประเภทยอยไดทงหมด 15 ประเภท สวนปรมาณการใชกลวธลกลอกนน พบวากลวธทถกใชมากทสด 3 อนดบแรก ไดแก การลบ/การละ การแทรก และการตดทอนเนอหา ปรมาณการใชกลวธดงกลาวนไดสะทอนใหเหนธรรมชาตของการลกลอกวา ผลกลอกยอมเลอกใชกลวธทงายและซบซอนนอยกวาเปนล าดบแรก ๆ กอน แตในขณะเดยวกนกตองการใหขอความตนฉบบกบขอความลกลอกแตกตางกนอยางชดเจนดวย และในดานรปแบบการใชกลวธลกลอกนน พบวาผลกลอกอาจเลอกใชกลวธใดกลวธหนงใน การลกลอกหรอใชหลายกลวธรวมกนกไดแตมแนวโนมวาผลกลอกจะใชกลวธลกลอกรวมกนในจ านวนนอยหรอเลอกใชกลวธใดกลวธหนงเทานนและในกรณทใชหลายกลวธรวมกน ผลกลอกจะเลอกใชกลวธทงายและซบซอนนอยกอน

จากผลการวจยทกลาวไดไปขางตน ผวจยเหนวามประเดนส าคญหลายประเดนทสามารถน าไปศกษาและพฒนาตอในอนาคตได ไมวาจะเปนประเดนในเชงทฤษฎหรอประเดนเกยวกบการน าขอคนพบไปตอยอดเพอพฒนาโปรแกรมประยกตเพอตรวจหาการลกลอก ในทนผวจยจะขอกลาวถงประเดนดงกลาวโดยสงเขปดงน

ในเชงทฤษฎนน ผวจยเหนวาสามารถน าทฤษฎ RST ไปใชศกษาเพมเตมไดในหลายแงมม ในการวเคราะหขอความลกลอกดงเชนทปรากฏในงานชนน หากสามารถก ากบวาทสมพนธใหกบขอมลทงหมดได กจะชวยขยายขอบเขตผลการศกษาใหลกซ งยงขน กลาวคอจะท าใหทราบวารปแบบความสมพนธในเนอหาระหวางขอความตนฉบบกบขอความลกลอกมลกษณะเปนเชนไร หรอในดานการวเคราะหองคประกอบขอความในการถอดความ การเลอกก าหนดสถานะความส าคญใหกบหนวยปรจเฉทพนฐานกเปนอกหวขอทนาศกษาวจยเพมเตม เนองจากจะเออประโยชนใน การท าความเขาใจเจตนาของผเขยนทถายทอดผานขอความ อกทงยงท าใหทราบถงกลไกทางภาษาทใชในการถายทอดเจตนาทแตกตางกนดวย

สวนดานการพฒนาระบบตรวจหาการลกลอกนน ผวจยเหนวากลวธลกลอกทวเคราะหพบหลายวธสามารถน าไปใชพฒนาตอในระบบตรวจหาการลกลอกได ไดแก การแทนทในขวเดยวกนการแทนทในขวตรงกนขาม การแทรก การลบ/การละ การเปลยนล าดบการซอนความ การยบเลกความซอน การเชอมความ การยบเลกความรวม การแปลงเปนนามวล การแปลงเปนสวนเตมเตมและการยายล าดบเนอหา ทงน เนองมาจากกลวธลกลอกเหลานสามารถตรวจพบไดโดยอาศย แนวทางการตรวจวดความละมายของขอความ (text similarity measurement) ทปจจบนไดรบ การพฒนาใหมประสทธภาพมากขนและถกใชอยางแพรหลายในงานประมวลผลภาษาธรรมชาตแขนงตาง ๆ สวนกลวธลกลอกทยงไมสามารถน ามาประยกตใชในระบบตรวจการลกลอกได ไดแก

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

63

การเพมเตมเนอหา การตดทอนเนอหา และการเปลยนแปลงความสมพนธ ทงน เนองจาก การตรวจหากลวธลกลอกดงกลาวตองอาศยความเขาใจเรองการประมวลผลปรจเฉท ซงปจจบนยงมขอจ ากดอยหลายประการ

อยางไรกด ผวจยเหนวาการจะพฒนาระบบใหตรวจหาการลกลอกไดอยางมประสทธภาพนน ผพฒนาระบบจ าเปนตองประยกตใชความรทางภาษาศาสตรใหมากทสด ไมเฉพาะเพยงระดบอกขระหรอรปค าเทานน ระบบทจะพฒนาตอไปในอนาคตควรเขาใจโครงสรางทางวากยสมพนธ ขอบเขตและความสมพนธภายในและระหวางปรจเฉท หรอแมกระทงความหมายของรปภาษาในระดบตาง ๆ ทงน ในทางปฏบตนน นอกจากจะตองก ากบขอบเขตหนวยปรจเฉทพนฐานใหกบขอมลแลว ในขนกอนการประมวลผล (pre-processing) อาจตองก ากบขอมลทางภาษาอกหลายประเภทไมวาจะเปนหมวดค า ความสมพนธแบบพงพา (dependency relation) หรอแมกระทงบทบาททางความหมายซ งงานว จยชนน ไดแสดงใหแลวว า มประโยชน เปนอยางย ง ในการเทยบหา คลกลอก ทงหมดนจงถอเปนความทาทายอยางยงส าหรบวงการประมวลผลภาษาธรรมชาต ในอนทจะพฒนาเครองมอตาง ๆ ใหรองรบและท างานเขากบภาษาไทยไดอยางมประสทธภาพตอไป

เอกสารอางอง

กญจนา บณยเกยรต และประไพพศ มงคลรตน. (2554). การลกลอกงานวชาการและวรรณกรรม (Plagiarism). กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นลน อนตะซาว. (2556). การแยกอนพากยภาษาไทยดวยการใชแบบจ าลองซพพอรตเวกเตอร แมชชน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2554). การคดลอกผลงานทางวชาการ ผลงานวจย สงพมพ วทยานพนธ (Academic Plagiarism) “ประเดนทเราควรตระหนก”. กทม.: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พรพลาส เรองโชตวทย. (2545). ความสมพนธระหวางความหมายของค ากรยากบโครงสรางประโยคในภาษาไทย (รายงานผลการวจย). เชยงใหม: ภาควชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ราชบณฑตยสถาน. (2545). ศพทบญญตราชบณฑตยสถาน. คนเมอ 11 กนยายน 2555 จาก http://rirs3.royin.go.th/coinages/webcoinage.php

อมรา ประสทธรฐสนธ. (2542). ภาษาในสงคมไทย: ความหลากหลาย การเปลยนแปลง และ การพฒนา (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

64

Alzahrani, S. M., Salim, N. and Abraham, A. (2012). Understanding plagiarism linguistic patterns, textual features, and detection methods. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics - Part C: Applications and Reviews, 42(2), 133-148.

Androutsopoulos, I. and Malakasiotis, P. (2010). A survey of paraphrasing and textual entailment methods. Journal of Artificial Intelligence Research, 38, 135-187.

Barrón-Cedeño, A., Vila, M., Martí, M. A. and Rosso, P. (2013). Plagiarism meets paraphrasing: Insights for the next generation in automatic plagiarism detection. Computational Linguistics, 39(4), 917-947.

Behrens, L. and Rosen, L. J. (2008). Writing and reading across the Curriculum (10th ed.). New York: Pearson Longman.

Bhagat, R. and Hovy, E. (2013). What is a paraphrase?. Computational Linguistics, 39(3), 463-472.

Carlson, L. and Marcu, D. (2001). Discourse tagging reference manual. CA: University of Southern California Information Sciences Institute.

Carlson, L., Marcu, D. and Okurowski, M. E. (2001). Building a discourse-tagged corpus in the framework of Rhetorical Structure Theory. In Proceedings of the Second SIGdial Workshop on Discourse and Dialogue, Aalborg, Denmark, (pp. 1-10).

Fujita, A. (2005). Automatic generation of syntactically well-formed and semantically appropriate paraphrases. Doctoral dissertation, Nara Institute of Science and Technology, Nara, Japan.

Heffernan, J. A. W. and Lincoln, J. E. (1982). Writing: A college handbook. Toronto: W.W.Norton & company.

Henry, J. A. (Ed.). (1971). The compact edition of the Oxford English dictionary. Oxford: Oxford University Press.

Intasaw, N. and Aroonmanakun, W. (2013). Basic principles for segmenting Thai EDUs. In Proceedings of the 27th Pacific Asia Conference on Language, Information, and Computation (PACLIC 27), Taipei, Taiwan, (pp. 491-498).

Mann, W. C. and Thompson, S. A. (1988). Rhetorical structure theory: Toward a Functional Theory of text organization. Text, 8(3), 243-281.

Nolan, R. (1970). Foundations for an adequate criterion of paraphrase. Paris: Mouton.

วารสารภาษาและภาษาศาสตร ปท 34 ฉบบท 1 (กรกฎาคม–ธนวาคม 2558) JOURNAL OF LANGUAGE AND LINGUISTICS 34, 1 (JULY - DECEMBER 2015)

65

Pecorari, D. (2010). Academic writing and plagiarism: A linguistic analysis. New York: Continuum.

Phucharasupa, K. and Netisopakul, P. (2012). Classification of Thai sentence paraphrase. In Proceedings of the joint international symposium on natural language processing and agricultural ontology service 2011 (SNLP-AOS 2011), Bangkok, Thailand, (pp. 197-203).

Ross, C. and Thomas, A. (2003). Writing for real: A handbook for writers in community service. New York: Longman.

Spatt, B. (1987). Writing from sources (2nd ed.). New York: St. Martin’s. Summers, D. (Ed.). (2003). Longman dictionary of contemporary English. Harlow: Longman. Taboada, M. and Mann, W. C. (2006). Applications of rhetorical structure theory. Discourse

Studies, 8(4), 567-588. Vila, M., Martí, M. A. and Rodríguez, H. (2011). Paraphrase concept and typology. A

linguistically based and computationally oriented approach. Procesamiento del Lenguaje Natural, 46, 83-90.