KABLOLAR VE KONNEKTÖRLERÖğr. Gör. Mustafa SARIÖZ

BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE PROGRAMLAMA BÖLÜMÜ BİLG 121 AĞ TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ

BİLG 121

Kablo ve Konnektör Çeşitleri

Kablo Kablo Türü Konnektör Türü

Coaxial Cable(Koaksiyel Kablo)

Thin(İnce) Koaksiyel BNC, BNC-T

Thick(Kalın) Koaksiyel

Twisted Pair Cable (Çift Burgulu Kablo)

UTP RJ-45

STP

Fiber Optic Cable(Fiber Optik Kablo)

Tek Modlu ST, SC, MT-RJ

Çok Modlu

BİLG 121

Koaksiyel (Eş Eksenli) Kablo

Koaksiyel kablo diğerlerine göre daha ucuz, hafif, esnek ve kablolaması daha kolaydır.

Koaksiyel kablonun içindeki tel iletken verileri oluşturan elektronik sinyallerin taşınmasını sağlar. İç tel genellikle bakırdır.

BİLG 121

A: Koruyucu dış kılıf

B: İletken örgü (vaya ince varak)

C: Yalıtkan madde

D: İç iletken

Koaksiyel (Eş Eksenli) Kablonun Yapısı

BİLG 121

TİP EMPEDANS KULLANIM

RG-8 50 Ohm 10BASE-5

(Kalın-Thicknet) - 500 m

RG-58 50 Ohm 10BASE-2*

(İnce-Thinnet) - 185 m

RG-59 75 Ohm Kablo TV

RG-6 75 Ohm Anten kablosu

Koaksiyel Kablo Çeşitleri

BİLG 121

Koaksiyel Kablo Çeşitleri

Thin (thinnet)- İnce

Thinnet (ince) koaksiyel kablo .25 inç genişliğindedir. Yaygın olarak kullanılır. Verileri sağlıklı olarak 185 metre uzağa iletebilirler. Thinnet koaksiyel kablolar RG-58 standardı olarak değişik biçimde üretilmektedir.

Thick (thicknet)-Kalın

Thicknet ise daha kalın bir koaksiyel kablodur. Thicknet kablolar 0.5 inç kalınlığındadır. Bu nedenler thicknet kablolar daha uzun mesafe veri iletiminde kullanılırlar. 500 m mesafe için kullanılan thicknet koaksiyel kablolar tipik olarak thinnet networkler için bir backbone oluşturmada kullanılır.

BİLG 121

Koaksiyel Kablo Konnektörleri

BNC (British Naval Connector) konnektör Eşeksenli kablolarda kullanılır

BNC T konnektör 10Base2 sistemlerde kullanılır İki kablo ucunu ve ethernet

kartını bağlamak için kullanılır. BNC barrel konnektör

İki kabloyu birleştirmek için kullanılır.

BİLG 121

Koaksiyel Kablo Konnektörleri

Eşeksenli kablolar BNC konnektörleri ile sonlandırılır ve bilgisayar arkasındaki aktarım aygıta takılacak T-şeklindeki bağlayıcılara takılırlar.

Kablo sonunda 10Base5 ise 75, 10Base2 ise 50 Ohm’luk sonlandırıcı (Terminator) takılır.

BİLG 121

Doğrusal topolojide kablo olarak Koaksiyel kablo; konnektör olarak da BNC konnektör, BNC T konnektörler kullanılır.

Koaksiyel Kablonun Bus Topolojide Kullanımı

BİLG 121

Koaksiyel Kablonun Bus Topolojide Kullanımı

Bükümlü Çift (Twisted Pair) Kablolar

Büklümlü çift bakır kablolar LAN uygulamasında yoğun olarak kullanılan kablo türüdür.

Büklümlü çift kabloların üretim şekli olarak, aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi her bir çift birbirine dolanır. Böylece elektriksel işaretin taşınması sırasında olabilecek parazitler her iki telde de benzer etkiyi bırakacağından, uç taraflarda parazitlerin etkisini yok etmek kolay olur.

Büklümlü çift kabloların en başlıcaları UTPve STP, kablolardır.

UTP (Unshield Twisted Pair ) İkişer ikişer birbirine dolanmış 4 çift kabloyu bir dış kılıf içerisine koymaktır.  LAN uygulamasında yaygın olarak kullanılır.

STP (Shield Twisted Pair ) UTP kablonun üzerine koaksiyel kablodakine benzer bir dış iletken koruyucu tabaka koyularak üretilir. Böylece çok fazla manyetik gürültü olsa dahi, standardın garanti ettiği hızda iletişim sağlar. UTP kablolara göre biraz daha pahalıdır

Bükümlü Çift (Twisted Pair) Kablolar

UTP kablolar, belirli bir mesafe için üzerinden geçirebilecekleri veri miktarına göre kategorilere ayrılırlar. Bu kategoriler: Kategori 1 (CAT 1): 1985’te ortaya çıkmıştır. Telefon hatlarında

kullanılır. Kategori 2 (CAT 2): 4 Mbps hızında veri transferi sağlar. Token-

ring ağlarda ve bazı telefon sistemlerinde kullanılmıştır. Kategori 3 (CAT 3): 10 Mbps hızında veri transferi sağlar.

Token-ring ağlarda ve 10BaseT sistemlerde kullanılmıştır ve bazı telefon sistemlerinde hala kullanılmaktadır.

Kategori 4 (CAT 4): 16 Mbps hızında veri transferi sağlar. Token-ring ağlarda, 10BaseT ve 10BaseT4 sistemlerde kullanılmıştır.

UTP Kablo Çeşitleri

Kategori 5 (CAT5 ve CAT5e): Yerel ağ bağlantıları için kullanılır. Günümüzde neredeyse tüm yerel ağ bağlantıları Kategori 5 UTP kablolarıyla yapılmaktadır. 100 metrelik mesafe aşılmadığı müddetçe 100 Mbps’lik veri aktarım kapasitesine sahiptir. Bu nedenle 100 Mbps hızını destekleyen Ethernet kartı ile çalışabilecek en uyumlu kablodur.

Kategori 6 (CAT 6): Kategori 5 kablosuna göre daha üstün bir üretim tekniği kullanılarak üretilmiş olması nedeniyle, 1000 Mbps hızında veri iletimine imkan tanır. Gigabit Ethernet kartlarıyla birlikte kullanılır.

Kategori 7 (CAT 7): Kategori 6 kablosuna göre daha üstün bir üretim tekniği kullanılarak üretilmiş olması nedeniyle, 1200 Mbps hızında veri iletimine imkan tanır. Gigabit Ethernet kartlarıyla birlikte kullanılır.

UTP Kablo Çeşitleri

Çift bükümlü kabloları sonlandırmak için RJ(Registered Jack) serisi konnektörler kullanılır. RJ serisinde onlarca konnektör çeşidi vardır.

Bunların içinde en yaygın olanları; Telefon sistemlerinde

kullanılan Kategori 2 (Cat2) kabloları sonlandıran RJ-12

UTP ile STP kabloların sonlandırılmasında kullanılan RJ-45 konnektörleridir.

Çift Burgulu Kablo Konnektörleri

BİLG 121

Fiber Optik Kablolar

2 Km’ye kadar uzayabilen geniş alanlarda, elektriksel sinyallerden etkilenmeden yüksek kapasiteli iletişim ortamı sağlamada kullanılır.

Gelen elektriksel sinyalleri ışık sinyallerine çevirir.

Işık fiber optik kabloda dengeli bir şekilde yol alır ve buna mod denir.

BİLG 121

Fiber Optik Kablo İletimi

Simplex: İçerisinde sadece bir optik kablo var

Duplex: İçerisinde 2 optik kablo var. LAN omurga kablosu olarak çok tercih edilmektedir.

Multifiber: İçerisinde 2’den fazla optik kablo var.

Her bir fiberden tek yönlü haberleşme sağlanır. İki yönlü bir haberleşme için en az iki fiber gereklidir. Veya bir fiberde hem veri gönderimi hem de verinin alımını sağlayan iki ayrı yol olmalıdır.

BİLG 121

Fiber Optik Kablo Çeşitleri

Tek, Çok modlu ve çok modlu kademeli olmak üzere 3 çeşidi vardır. Tek Mod Fiberler (Single Mode Fiber- SMF) :

Işığın tek bir modda ya da tek bir yolda ilerlemesine olanak tanırlar

Düşük sinyal kayıplarının olduğu ve yüksek veri iletişim hızının gerektirdiği durumlarda kullanılırlar.

Çoklu Mod Fiberler (Multi Mode Fiber- MMF) : Işığın birden fazla modunu ileten fiberlerdir. Işın çarpışmaları meydana gelebileceğinden kısa

mesafeler için kullanılır.

BİLG 121

Fiber Optik Kablo Çeşitleri

BİLG 121

Fiber Optik Kablonun Avantajları

Geniş band aralığı Düşük kayıp Elektromagnetik bağışıklık Güvenilirlik Hafiflik Küçük boyut

BİLG 121

Fiber Optik Kablo Konnektörleri

ST (Straight tip)

SC (Subscriber tip)

MT-RJ

BİLG 121

Kablo – Konnektör Eşlemeleri

Ethernet Adı Kablo Tipi Max. Veri Transfer Hızı

Max. Veri Transfer Uzaklığı

Açıklama

10Base5 Kalın Koaksiyel 10 Mbps 500 metre BNC, T

10Base2 İnce Koaksiyel 10 Mbps 185 metre BNC, T

10BaseT UTP 10 Mbps 100 metre RJ-45

100BaseT UTP 100 Mbps 100 metre RJ-45

1000BaseT UTP 1000 Mbps 100 metre RJ-45, CAT5 ve üstü

1000BaseTX (Gigabit Ethernet)

UTP 1000 Mbps 100 metre RJ-45, CAT5 ve üstü

10BaseFL Fiber (multimode) 10 Mbps 2000 metre Ağlar arası, Fiber optik hub ve NIC arası bağlantı

100BaseFX Fiber (multimode) 100 Mbps 2000 metre 100 Mbps Ethernet ağlarda

1000BaseSX Fiber (multimode) 1000 Mbps 260 metre SC, PC ve hub arası bağlantı için tasarlanmıştır.

1000BaseLX Fiber (singlemode) 1000 Mbps 550 metre 1000BaseSX’in daha uzun mesafeler arası kullanması için, genellikle omurga olarak kullanılır.

BİLG 121

Özet

Thinnet coaxial (10Base2) kablo

Thicknet coaxial (10Base5) kablo

Twisted-pair (10Base-T) kablo

Fiber-optik kablo

Maliyeti Twisted-pair kablodan daha fazla

Thinnet’den daha fazla

Ucuz Pahalı

Uzunluk 185 m 500 m 100 m 2 kilometre

Kablolama kolaylığı

Kablolaması kolay

Kablolaması kolay

Kablolaması kolay

Kablolaması zor

Tercih edilen kullanım alanları

Güvenlik isteyen orta ve büyük network’lerde

Thinnet network’leri birleştirmek için

UTP küçük network’lerdeSTP Token Ring network’lerde

Hız ve güvenlik gereken network’lerde

BİLG 121

SORULAR?

BİLG 121

Referanslar

http://w3.gazi.edu.tr/~sirin/kaynaklar/ppt/Ag/Donanim_kablo.ppt http://www.bilgisayarogren.com/network4.doc http://www.1bilgi.com/bilgisayar/9147/buklumlu-cift-twisted-pair-utp-

stp-ftp.html http://download.cizgi.com.tr/akademi/1262/bakir_kablolar.pdf