KALİTE GÜVENCE VE STANDARTLAR Dik ÖLÜM 4uzak.mersin.edu.tr/UZAK/eski/kalite4.pdf · Kalite planı ve planları gerekli proseslerii , varsa Kalite Yönetim Sistemi kapsamında

78

KALİTE GÜVENCE VE STANDARTLAR Dik

KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ VE ISO 9000 SERİLERİ

ISO 9000 bir kalite sistemi oluşturulması için izlenmesi gerekli yolu gösteren ve

oluşturulmuş kalite sistemlerini de değerlendirmekte kullanılan, kalite yönetim sistemi ile

ilgili standardlardır. ISO-9000, Uluslar arası Standartlar Örgütü'nün(ISO) yayınlamış

olduğu kalite güvencesi sistem standardıdır. Bu standard ürünlerin sağlaması gereken

özellikleri değil, ürünlerin üretildiği sistemin sağlaması gereken şartları tanımlamaktadır.

ISO 9000'den 9004'e kadar olan beş standardın revize edilmiş halleri 1994 yılında

yayınlanmıştır. Bu revizyon ilk baskının yapıldığı 1987 yılından beri yapılan ilk revizyon

olduğundan , birinci aşama revizyon olarak adlandırılmaktadır.

Birinci aşama revizyonlarının temel amacı dökümanların kendi arasında oluşan

uyumsuzlukların ve terminolojik aksaklıkların giderilmesidir. ISO/TC 176 mevcut

durumda ISO çalışmaları yürüten firmaları etkilemeyecek şekilde daha geniş kapsamlı

revizyonlar üzerinde çalışmalarını sürdürmektedir. ISO bünyesinde faaliyetlerini

sürdüren TC 176 komitesi; 1987'de yayınlanan ilk revizyonun uygulanmasında ortaya

çıkan sorunları araştırılmış, geniş bir katılımla ISO 9000:1994 versiyonu doğmuştur.

1994 yılında yayınlanan ilk revizyon olup, bir seri standarttan oluşan büyük bir

dökümandır. İkinci revizyon 2000 yılında gerçekleştirilmiştir. Şu an geçerliliği olan

standard serisi ISO 9000:2000'dir.

ISO Standardlar serisinde 2000 yılında gerçekleştirilen revizyonun amacını ve

içeriğini anlayabilmemiz için öncelikli olarak revizasyondan önce ISO 9000 Standardları

serisinde yer alan standardları açıklamakta fayda bulunmaktadır.

ISO 9000 (ANSI/ASQC Q9000-1-1994); Kalite Yönetimi ve Kalite Güvence ve

Standardları & Seçim ve Kullanım Kılavuzları

ISO 9001(ANSI/ISO/ASQC Q9001-1994): Tasarım, Geliştirme, Üretim, Kurulum

ve Serviste Kalite Güvence için Kalite Sistemleri&Modeli

BÖLÜM 4

79


ISO 9002 (ANSI/ISO/ASQC Q9002-1994): Üretim, Kurulum ve Serviste Kalite

Güvence için Kalite Sistemleri&Modeli

ISO 9003(ANSI/ISOASQC Q9003-1994): Son Muayene ve Testte Kalite Güvence

için Kalite Sistemleri&Modeli

ISO 9004(ANSI/ISO/ASQC Q9004-1-1994): Bir kalite sisteminin ISO 9001, ISO

9002, ISO 9003 Standardlarına göre belgelendirme gereksinimlerini tanımlayan

spesifikasyonları içeren Kalite Yönetim ve Kalite Sistem Elementleri & Kılavuzları. ISO

9001 ve 9002 arasındaki fark ISO 9001 tasarım ve geliştirme faaliyetleri ile ilgili

gereksinimleri de kapsarken, ISO 9002'in tasarımla ilgili olmayışıdır. Diğer tüm

gereksinimler birbirinin aynısıdır. ISO 9003 ise sadece son muayene ve test işlemlerini

uygulamaktadır.

TS-EN-ISO 9001 standardı Uluslararası Standard Organizasyonu(ISO) tarafından

ululararası Standard olarak yayınlanan ve halen Avrupa Topluluğu ülkeleri ile birlikte

birçok ülkede Belgelendirme modeli olarak uygulanmakta olan bir uluslar arası Kalite

Yönetim Standardıdır ve 8 Kalite Prensibine dayanmaktadır.Bunlar;

• Müşteri Odaklılık: Kuruluşlar müşterilerine bağlıdırlar, bu nedenle müşterinin

şimdiki ve gelecekteki ihtiyaçlarını anlamalı, müşteri şartlarını yerine getirmeli ve

müşteri beklentilerini de aşmaya istekli olmalıdırlar.

• Liderlik: Liderler, kuruluşun amaç ve idare birliğini sağlar. Liderler, kişilerin,

kuruluşun hedeflerinin başarılmasına tam olarak katılımı olduğu iç ortamı

oluşturmalı ve sürdürmelidir.

• Kişilerin Katılımı:Her seviyedeki kişiler bir kuruluşun özüdür ve bunların tam

katılımı yeteneklerinin kuruluşun yararına kullanılmasını sağlar.

• Proses Yaklaşımı:Arzulanan sonuç, faaliyetler ve ilgili kaynaklar bir proses olarak

yönetildiği zaman daha verimli olarak elde edilir.

80


• Yönetimde Sistem Yaklaşımı: Birbirleri ile ilgili proseslerin bir sistem olarak

tanımlanması, anlaşılması ve yönetilmesi, hedeflerin başarılmasında kuruluşun

etkinliğine ve verimliliğine katkı yapar.

• Sürekli İyileştirme: Kuruluşun toplam performansının sürekli iyileştirilmesi,

kuruluşun kalıcı hedefi olmalıdır.

• Karar Vermede Gerçekçi Yaklaşım: Etkin kararlar, verilerin analizine ve bilgiye

dayanır.

• Karşılıklı Yarara Dayalı Tedarikçi İlişkileri: Bir kuruluş ve tedarikçileri birbirlerinden

bağımsızdır ve karşılıklı yarar ilişkisi, her ikisinin artı değer yaratması yeteneğini

takviye eder.

ISO 9000 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDI 2000 YILI REVİZYONU

İlk olarak 1987 yılında yayınlanan ve daha sonra 1991 ve en son olarak da 1994

yılında revize edilen ISO 9000 kalite güvence standardı 2000 yılında revize edilmiştir.

Bu revizasyon işlemleri ISO'ya bağlı 176 no'lu teknik komite tarafından yürütülmektedir.

1980'li yılların sonunda ürün bazında standartlarla çalışmanın belirlenen kalitede

üretimde sürekliliğin sağlanmasında yeterli olmadığı anlaşılmış ve kaliteyi yönetmenin

ve bunu sağlamak için sistemin şart olduğu anlaşılarak, ISO tarafından 1987 yılında ISO

9000 serisi Kalite Güvence Sistem standartları yayınlanmıştır. Böylelikle işletmede yer

alan ve kaliteyi doğrudan etkileyen tüm fonksiyonlar sistem içerisine alınmak sureti ile

belirlenen kalitede sürekliliğin sağlanması yoluna gidilmiş, hem iç hem de dış

müşterilerin tatmininin artırılması hedeflenmiştir. ISO 9000 serisi standartlar kuruluşlara

sektör ayırımı olmaksızın gerek üretim, gerekse hizmet sektöründe uygulanabilir bir

model olarak yayınlanmıştır. 2000 revizyonunda getirilen yeniliklerle bu uygulama daha

pratik hale getirilmektedir.

81


ISO standartları, etkinliğinin ölçülerek revizyona tabi tutulacak konularının

belirlenmesi amacı ile her yıl gözden geçirilmekte ve her beş yılda bir revize

edilmektedir. ISO 9000:2000 revizyonu da dünyada kalite alanındaki çalışmalar ve

uygulanmakta olan ISO 9000 serisi standartlardan elde edilen geri beslemelerle köklü

bir takım değişikliklerle yayınlanmıştır. 1994 revizyonunda standardın uygulayıcıları

arasındaki mevcut kabul düzeyi ve kültürel uyum sorunları araştırılarak, yeni standardın

esnek ve gelişime açık bir yapıya sahip olması hedeflenmiştir. Bu amaçla 2000

revizyonu hazırlanırken diğer sistem standartları ile uyumlu olması, uygulaması kolay,

dokümantasyonu artırmayan, kolay anlaşılır ve sürekli gelişim esas alınmıştır.

TEMEL DEĞİŞİKLİKLER: 1) Standart sayısı ISO 9000: 2000 revizyonundaki en önemli değişiklikler standart serisinin sayısında

olmuştur. Toplam 27 adet olan 1994 versiyonu seride yer alan standart sayısı 4 temel

standarda indirilmiştir.

- ISO 9000:2000 Kalite Yönetim Sistemleri- Temel Kavramlar ve Terimler

- ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemleri- Şartlar

- ISO 9004:2000 Kalite Yönetim Sistemleri- Performans İyileştirme Kılavuzu

- ISO 19011:2000 Kalite ve Çevre Yönetim Sistem Denetimleri İçin Kurallar-

ISO 9001 ve 9004 standartları birbirleri ile uyumlu bir çift standart olarak geliştirilmiştir.

ISO 9001 kuruluşun müşteri ihtiyaçlarını karşılama yeteneğini göstermesi için gereken

Kalite Yönetim Sistem isteklerini daha açık ifade etmektedir. Bunun yanı sıra ISO 9004,

9001 standardının isteklerinin karşılaması konusunda sistemi geliştirici bir yol

göstericidir.

2) Yapı ISO 9000: 2000 versiyonunun yapısında önemli değişiklikler yapılarak standardın 20

maddesi 5 ana bölüm halinde düzenlenmiştir.

82


Bunlar;

Bölüm 4 - Kalite Yönetim Sistemi

Bölüm 5 - Yönetimin Sorumluluğu

Bölüm 6 - Kaynak Yönetimi

Bölüm 7 - Ürün ve/ veya Hizmetlerin Gerçekleştirilmesi

Bölüm 8 - Ölçme, Analiz ve İyileştirme

Ayrıca standardın 7. maddesi kapsamında yer alan herhangi bir işlem ya da ürün/hizmet

sistemde yer alan ürün / hizmet kalitesini, müşteri tatmini ve yasal gerekleri karşılama

yeteneğini etkilemediği takdirde Kalite El Kitabında belirtilmek koşulu ile sistem dışında

tutulabilecektir. ISO 9000: 2000 revizyonu ile 1994 revizyonunda yer alan ISO

9001,9002,9003 standartları yürürlükten kaldırılmıştır. ISO 9001 kapsamında olmayan

faaliyetler muafiyet olarak belge kapsamında belirtilmek sureti ile belgelendirme

yapılabilecektir.

3) İçerik - 2000 revizyonu içeriği Toplam Kalite yolculuğu için ilk adım olacak şekilde

kurgulanmıştır.

- Kuruluşun uygulamadaki gerçek modelleri esas alınarak oluşturulmuştur.

- Kalite Güvence Sistemi adı Kalite Yönetim Sistemi olarak değiştirilmiştir.

- ISO 9001 ve 9004 birbiri ile uyumlu bir çift standart haline getirilerek kuruluşların

yalnızca belgelendirilmesi değil, Toplam Kalite Yönetimine geçiş için bir yapı

öngörülmektedir. (yalnızca müşteri tatmini değil, diğer tüm ilgili tarafların tatmini

hedeflenmektedir.)

- Sürekli iyileştirmeyi açıkça şart koşmaktadır ayrıca "planla, yap, kontrol et ve uygula"

döngüsü revize standartlardaki en önemli değişikliktir.

- Tepe yönetimi olarak tanımlanan üst yönetimin sistem içindeki sorumluluğu

genişletilmektedir.

- Kalite ile ilgili personelin eğitiminin yanı sıra yetkinliği açıkça ifade edilmektedir.

83


- Kalite ile ilgili faaliyetlerin etkin olarak gerçekleştirilmesi amacı ile kuruluş içi iletişim

ayrı bir madde olarak yer almaktadır.

- 1994 versiyonunda tanımlanan müşteri ihtiyaçlarının karşılanmasının ötesine geçilerek

müşteri tatmininin artırılması açıkça bir madde olarak ifade edilmektedir.(Toplam kaliteye

geçiş adımı olarak değerlendirilebilir)

- Müşteri memnuniyetini sağlayacak süreçlerin ölçülebilmesi, izlenebilmesi ve

sürekliliğinin sağlanabilmesi amacı ile kuruluşların süreç yaklaşımını esas alarak

süreçleri ve diğer süreçlerle ilişkilerini sistemde tanımlamaları gerekmektedir.

- Kuruluşun Kalite Yönetim sistemini sürekli geliştirebilmesi için gerekli metotlara sahip

olması ve bunu sistemde uygun şekilde tanımlamış olması gerekmektedir.

- Sürekli iyileştirme için müşteri tatmininin ölçülmesi gereklidir.

ISO 9000:2000 standartlar serisi bir kuruluşun, müşterinin ihtiyaçları ile yasal

gereklilikleri sağlamak sureti ile müşteri tatmininin artırılabilmesi için Kalite Yönetim

Sisteminin hangi şartları sağlaması gerektiğini ifade etmektedir.

Revize standartlardaki değişiklikleri özetlemek gerekirse;

- Sürekli iyileştirme,

- Müşteri tatmininin ölçülmesi,

- Süreç yaklaşımı,

- Dokümantasyonda azalma,

- ISO 14000 Çevre Yönetim Sistem standartları ile uyumluluk,

- Toplam Kalite Yönetimine yönlenme,

- Verimliliğin ölçülmesi ve sistemin kuruluşa katma değerinin belirlenmesi,

- Tepe yönetimin sistemdeki sorumluluğunun artırılması

olarak ifade edilebilir.

Globalleşen dünyada pazar payının korunması ve daha önemlisi artırılması için

kuruluşların müşteri ihtiyaçlarını karşılamakla yetinmemeleri ilaveten müşteri tatminini

sağlayacak ürün / hizmet üretmeleri gerekmektedir. Bunun sağlanmasında karşımıza

çıkan en doğru araç ise kuruluş yapısına uygun bir Kalite Yönetim Sistemi kurulması ve

84


sürekliliğinin sağlanması, iyileştirilmesidir. ISO 9000:2000 revizyonu standartlarda

belirtilen gereksinimler 1994 revizyonuna göre, toplam kalite felsefesine bir adım

yaklaşarak çıtayı daha yukarıya çekmiştir.

TS-EN-ISO 9000 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ

Artık bugünün dünyası çok küçülmüş, enformasyon, teknoloji ve iletişim alanındaki

büyük gelişmeler toplumları kıyasıya bir rekabete ve her geçen gün yeni gelişmelerin

yaşandığı ekonomik bir yarışa itmiştir. Mevcut dünya düzeninde ayakta kalabilmek , tüm

sektörlerde müşteri ihtiyaç ve beklentilerine uygun mal ve hizmet üretiminin

sağlanmasıyla gerçekleşebilecektir. Bu da ancak, kuruluşlarda, tasarım aşamasında

başlayarak üretim , pazarlama ve satış sonrası hizmetlere kadar tüm aşamaları

kapsayan ve sürekli gelişmeyi hedefleyen Kalite Yönetim Sisteminin uygulanmasıyla

olacaktır. Günümüzde Kalite Yönetim Sistemi konusunda ISO 9000 Kalite Sistem

Standardları 1987 yılında yayımlandığı tarihten itibaren en fazla ilgiyi ve uygulama

alanını bulan milletlerarası Standardlar haline gelmiştir.

TS-EN-ISO 9000 Kalite Standardları Serisi, etkili bir yönetim sisteminin nasıl

kurulabileceğini, dokümante edilebileceğini ve sürdürebileceğini göz önüne sermektedir.

TS-EN-ISO 9001:2000 standardı şu bölümlerden oluşmaktadır:

1.KAPSAM 1.1 Genel; Standart, kuruluşun tutarlı olarak ürün/servisi sunabileceğine dair

yeteneğini göstermesi için kullanılacak Kalite Yönetim Sisteminin gerekliliklerini

tanımlamaktadır. Kalite yönetim sistemi gereklilikleri uygulamalrı ve sürekli

iyileştirme ve uyumsuzlukların önlenmesi ile müşteri memnuniyetlerini

hedeflemektedir. Müşteri gerekliliklerinden ,

85


müşteri memnuniyetine doğru bir geçiş sözkonusu olmaktadır. Tam olarak

uygulanmalıdır, ancak faaliyetlere göre kapsam daraltması yapılmalıdır.

1.2 Kapsamın Daraltılması; Ürün veya servisin yapısından veya müşteri

gerekliliklerinden kaynaklanan kapsam daralması olabilir. Ancak kapsam daralması

ürün/servis üretme yeteneğini etkilememelidir. Daraltma madde 7 çerçevesinde

yapılabilir, kapsam dışı kalan bölümler Kalite El Kitabında mutlaka anlatılmalıdır.

Kapsam daraltma sırasında yasal zorunluluklara mutlaka uyulmalıdır. Ayrıca kontrol

altında tutulan pazarlar için yapılan adaptasyonlar da kapsamın dışına çıkabilir.

2.ATIF YAPILAN STANDARDLAR

ISO 8402(1994) ve ISO(2000), kalite Yönetim Sistemleri- Esaslar ve Sözlük ile

yer değiştiriliyor.

3.TERİMLER VE TARİFLER Tedarikçi zincir terminolojisi getirildi.

4.KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ Kalite Yönetim Sistemi Prosedürleri;

• Sistem Prosedürleri

• Ürün/servisin uygunluğunun sürdürülmesine ilişkin prosesler için prosedürler

• Talimatlar

5.YÖNETİM SORUMLULUĞU

5.1 yönetimin taahhüdü Yönetim müşteri gereklerinin karşılanmasının öneminin bilincini yaratmalı ve

sürdürmelidir. Kalite Politikası , hedefleri ve kalite planları oluşturulmalıdır ve bu

doğrultuda Kalite Yönetim Sistemi'ni oluşturmalıdır. Kalite Sisteminin işlerliğini ve

86


etkinliğini görmek amacıyla yönetim sistemi gözden geçirilmelidir ve gerekli iyileştirmeye

veya gelişmeye açık noktalara kaynak ayırmalıdır.

5.2 müşteri odaklılık/ müşteri gereklilikleri 1) Müşteri gereksinim ve beklentilerinin saptanması

2) Kuruluşun gereksinimleri

3) Müşterinin güveni

5.3 yasal gereklilikler Kuruluş, ürün/servisin kalitesine ilişkin yasal gereklilikleri tanımlamalı ve bunlara

erişmek için dökümanta edilmiş prosedür oluşturmalıdır.

5.4 kalite politikası Kalite Politikası; kuruluş ve müşterilerinin gereksinimlerine uygun olmalı,

gereksinimlerin karşılanması ve sürekli iyileştirme için kararlılık göstermeli, kalite

hedeflerinin hazırlanması ve gözden geçirilmesi için esasları içermeli, kuruluş içinde

iletişimin anlaşılması ve uygulanması sağlanmalı, uygunluğunun sürdürülmesi için belirli

aralıklarla gözden geçirilmelidir.

5.5planlama 5.5.1 kalite hedefleri

Uygun her birim ve seviyede kalite hedefleri oluşturulmalı, bu hedefler kalite

politikası ve sürekli iyileştirme kararlılığı ile tutarlı olmalı, ürün/servis ve ilgili proses

gerekliliklerinin karşılanması için gerek duyulanları içermelidir.

5.5.2 kalite planlama

Belirlenen kalite hedeflerine ulaşmak için gerek duyulan faaliyet kaynakları

tanımlamalı ve planlanmalı , plan ve /veya planlar Kalite Yönetim Sistemi ile tutarlı

87


olmalı ve sonuçları dökümante edilmelidir. Kalite planı ve planları gerekli proseslerii ,

varsa Kalite Yönetim Sistemi kapsamında yapılan daralmayı, proseslerin ve kaynakların

gerçekleştirilmesini ve doğrulama faaliyetleri, kabul kriterleri ve kayıtları içermelidir.

Planlama organizasyonel değişikliğin kontrolünü ve değişiklik sırasında Kalite Yönetim

Sisteminin korunmasını sağlamalıdır.

5.6. kalite yönetim sistemi 5.6.1 genel

Kalite politikasının uygulanması, hedeflere ulaşılması ve ürün uygunluğunun

sağlanması amacıyla Kalite Yönetim Sisteminin kurulması

5.6.2 sorumluluk, yetki ve iletişim Roller ve birbirleri ile olan ilişkileri, sorumluluklar ve yetkiler tanınmalı ve kalite

yönetiminin etkinliğini koruyabilmek için gerek duyulan organizasyonel serbesti

getirilmelidir.

5.6.3 yönetimin temsilcisi Kalite Yönetim Sisteminin kurulmasındaki sorumluluk kaldırıldı. Yönetim

temsilcisinin sunduğu rapor iyileştirme gereksinimlerini de içerecek şekilde hazırlanacak.

Yönetim Temsilcisine müşteri gereksinimleri ve isteklerinin tüm organizasyonda

anlaşılmasının sağlanması sorumluluğu getirildi.

5.6.4. iç haberleşme

Kalite yönetim sistemine ve etkinliğine ilişkin olarak değişik birim ve seviyeler

arasında iç haberleşmenin kurulması ve yürütülmesi için dökümante edilmiş bir prosedür

olmalıdır.

88


5.6.5 kalite el kitabı Kalite El Kitabı, Kalite Yönetim sistemi elemanları ve birbirleri ile olan ilişkileri

ifade edecek şekilde hazırlanmalıdır. Eski satndarda göre kapsamı daha dar

tutulmuştur. Kalite El Kitabında doğrudan sistem prosedürleri referans olarak

gösterilmelidir.

5.6.6 döküman kontrolu Sistem prosedürleri gerekliliği getirilmektedir. Sistem içerisinde yer alan

dökümanlar gerek duyuldukça gözden geçirilmeli , güncellenmeli ve tekrar

onaylanmalıdır. Dökümanlar kolayca okunabilecek yapıda olmalı, tanınabilir olmalı ve

kolay ulaşılabilir olmalıdır. Dış kaynaklı dokümanlar ise tanımlamalı ve kayıt altına

alınmalıdır.

5.6.7 kayıt kontrol Kayıtların alıcıya gösterilebilirliği , sözleşmede belirtildiği takdirde kaldırılmış

durumda, sistem prosedürü oluşturma zorunluluğu var

5.7 yönetimin gözden geçirmesi Mevcut standard ile hemen hemen aynı, ancak yönetimin gözden geçirilmesi

gündemi genişletilip, gündem açıkça belirtilmiştir; Yönetimin gözden geçirilmesi;

* İç denetimler

* Müşteriden alınan geri besleme

* Proses performansı ve ürün uygunluk analizleri

* Önleyici ve düzeltici faaliyetlerin durumu

* Bir önceki yönetimin gözden geçirmesi sonuçlarının izlenmesi

* Değişen ortama uyum

Yukarıda gündeme uygun şekilde yapılan toplantı sonuçları ise aşağıdaki

alanlarda yapılacak çalışmaları içermelidir.

• Kalite yönetim sisteminin iyileştirilmesi,

89


* Proses, Ürün ve /veya Servis denetimleri,

* Kaynak gereksinimleri

6.KAYNAK YÖNETİMİ 6.1 kaynakların sağlanması

Kalite yönetim sisteminin kurulması ve sürdürülmesi için kaynakların saptanması

ve sağlanması gerekir.

6.2 insan kaynakları 6.2.1 personel atama

Kalite yönetim sistemi kapsamındaki sorumluluklara sahip personel uygun eğitim,

öğrenim, yetenek ve deneyim temelinde uzman olmalıdır. Uzmanlık yorumu açık

bırakılmıştır. Bu madde ile, hedefe önem verilmektedir.

6.2.2 uzmanlık, eğitim ve bilinç Sistem prosedürü mutlaka oluşturulmalıdır. Uzmanlık ve eğitim gereksinimlerinin

saptanması gerekir. Bu doğrultuda gerekli eğitimler sağlanmalıdır. Belirlenmiş aralıklarla

eğitimlerde geri besleme alınarak etkinlikleri değerlendirilmelidir. Öğrenim, eğitim,

yetenekler ve deneyimin uygun kayıtları tutulmalıdır. Her bir birim ve seviyede çalışan

personelin aşağıdaki alanlarda bilinç sahibi olmasının sağlanması için dökümante

edilmiş prosedürler oluşturulmalıdır.

- Kalite Yönetim Sistemi ve Kalite Politikası ile uyum içerisinde çalışmanın önemi,

- Yaptıkları işlerinin kalite üzerindeki gerçekleşen veya potansiyel etkisi,

- İyileşen performansın yararları,

- Kalite Politikası, prosedürler ve Kalite Yönetim Sisteminin uygulanmasındaki

rolleri ve sorumlulukları,

- Prosedürlerin uygulanmaması durumunda ortaya çıkabilecek olası sonuçlar.

90


6.3 alt yapı 6.3.1 bilgi Proseslerin kontrol altında tutulması ve ürün/servisin uygunluğunun sağlanması

için gerekli iç bilginin saptanması gereklidir. Bilgi yönetimi, erişilmesi ve korunmasının

sağlanması için dökümante edilmiş sistem prosedürleri oluşturulmalıdır.

6.3.2 iç yapı Ürün/servisin uygunluğunun sağlanması için gerekli iç yapının tanımlanması,

sağlanması ve sürdürülmesi gereklidir. Bunun için;

* Çalışma alanları ve ilgili araç-gereç,

* Ekipman, donanım ve yazılım

* Uygun Bakım

* Destek hizmetleri sağlanmalıdır.

6.4 çalışma ortamı Ürün veya hizmetin uygunluğunun sağlanması için gerekli çalışma ortamına ilişkin

insani ve fiziksel faktörlerin tanımlanması ve uygulanması gereklidir. Bunun için;

* Sağlık ve emniyet şartları

* Çalışma Yöntemleri,

* İş ahlakı,

* Çalışma çevresi kesin olarak belirlenmelidir.

7.ÜRÜN GERÇEKLEŞTİRME 7.1 ürün gerçekleştirmenin planlanması

Ürün veya hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli prosesler , sıraları, birbirleri ile

olan ilişkileri belirlenmeli, planlanmalı ve uygulanmalıdır. Kalite planlama faaliyetlerinin

çıktıları gözönüne alınmalıdır. Prosesler kontrollü şartlar altında gerçekleştirilmeli ve

müşteri gerekliliklerini karşılayan çıktılar üretmelidir.

91


Kuruluş her prosesin ürün/servis gerekliliklerini karşılamaktaki yeteneği

üzerindeki etkisini saptamalıdır. Proseslerin tutarlı bir şekilde gerçekleştirilmesi için

gerek duyulan uygun yöntem ve uygulamalar izlenmeli, kontrol kriter ve metodları

belirlenmelidir. Proseslerin uygun ürün/servisin üretilebilmesi için uygulanabilirliği

doğrulanmalı, proseslerin planlanan çıktılara ulaşılabilecek şekilde çalışmaya devam

etmesini sağlamak için ölçme, kontrol ve izleme faaliyetleri belirlenmeli ve

uygulanmalıdır. Etkin operasyon ve kontrol için gerekli bilgi ve veriler sağlanmalı, proses

kontrol ölçüm sonuçları saklanmalıdır.

7.2 müşteri ile ilişkili prosesler 7.2.1 müşteri gereksinimlerinin tanımlanması Müşteri gereksinimlerinin tanımlanması için bie proses oluşturulmalı ve bu proses

aşağıdakileri belirlemelidir.

• Ürün/hizmet için müşteri gerekliliklerinin tam olmadığı

• Belirlenmeyen ancak amaca uygunluk için lazım olan gereklilikler,

• Ürün/servise ilişkin yasal gereklilikler ,

• Ürün/servisin bulunabilirliği, dağıtım ve desteğine ilişkin müşteri gereklilikleri.

7.2.2 müşteri gereksinimlerinin gözden geçirilmesi Tanımlanan gereklilikler ürün/servisin gerçekleştirilmesine karar verilmeden önce

gözden geçirilmelidir.

7.2.3 müşteri ile iletişim Müşterilerin gerekliliklerini karşılamak için gerekli iletişim düzenlemeleri

uygulanmalıdır. İletişim gereklilikleri aşağıdakiler gözönüne alınarak hazırlanmalıdır.

• Ürün/servis bilgisi,

• Talep ve siparişlerin işlenmesi

• Müşteri şikayetleri ve bunlara karşı yapılan çalışmalar,

• Ürün/servisin performansına ilişkin olarak müşteriden alınan geri besleme

92


7.3 tasarım ve geliştirme Bu maddedeki değişiklikler mevcut maddeyi açıklamaya yöneliktir.

Tasarım ve Değişiklik; Planlanan aşamaları gözden geçirmeleri, doğrulama ve

geçerlilik çalışmalarını açıkça göstermelidir. Olası doğrulama faaliyetlerini gösteren

notlar taskalta kaldırılmıştır.

Tasarım ve Geliştirmenin Geçerliliği; Ortaya çıkan ürünün, müşterinin planladığı

şekilde kullanılabilmesi için, gerekli özellikleri karşılama yeteneğinin olup olmadığının

test edilmesi gerekmektedir. Mümkün olduğunda pazara sunulmadan önce yapılmalıdır.

Bu mümkün değilse kısmi geçerlilik testleri olabildiğince geniş kapsamlı olarak yapılmalı

ve sonuçlar kayıt altına alınmalıdır.

Değişiklik Kontrolu; Tasarım değişiklikleri uygulanmadan önce onaylanmalıdır.

Aşağıdaki noktalarda değişikliğin etkileri belirlenmelidir:

• Tasarım ve geliştirmenin elemanları arasındaki ilişkiler,

• Ürün/servisin değişik parçaları arasıındaki ilişkiler,

• Mevcut ürün/servis ve sevkıyattan sonraki ürün/servis operasyonları,

• Doğrulama ve yeterlilik çalışmalarının tekrarlanma gereksinimi,

Değişiklik ve izleyen faaliyetler kayıt altına alınmalıdır.

7.4 satın alma 7.4.1Tedarikçi satın alınan ürünün belirlenen şartlara uymasını sağlayacaktır.

Tedarikçi, kalite sistemi ve özel kalite şartları dahil satın alma sözleşmesinde yeralan

şartları karşılayabilecek yeterlilikte taşeron firmaları değerlendirmelidir.

7.4.2 satınalma bilgileri 7.4.3 satın alınan ürünün doğrulanması Doğrulama faaliyetleri düzenlenmelidir. Sevkıyattan önce doğrulama yapılmalıdır.

93


7.5 üretim ve hizmetin sağlanması 7.5.1 genel Üretim ve servis operasyonları, ilk sevkıyattan sonrakiler dahil planlanmalı ve

kontrol edilmelidir. Planlama ve kontrol aşağıdaki faaliyetleri kapsamalıdır;

• Üretim ve servisin spesifikasyonları,

• İş spesifikasyonları,

• Uygun ekipmanın kullanımı ve bakımı,

• Uygun çalışma çevresi

• Uygun ölçme ekipmanının kullanımı,

• Uygun doğrulama ve kontrol faaliyetleri,

• Serbest bırakma ve sevk etme yöntemleri.

7.5.2 tanımlama ve izlenebilirlik Kaliteyi etkileyen parçaların tanımlanması ve bu doğrultuda izlenebilirliğin

sağlanması

7.5.3 müşteriye ait varlıklar Kuruluş tarafından gözetim altında tutulan veya kuruluş tarafından kullanılan

varlıklar korunmalıdır. Bu tür varlıkların tanımlanmasının, doğrulanmasının ve

depolanmasının ve bakımının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Müşterinin temin ettiği

entellektüel varlıklar da bu kapsamda ele alınmalıdır.

7.5.4 taşıma, ambalajlama, depolama, koruma ve sevkıyat Bu standard ile mevcut standard daha da basitleştirilmiş t.r. Ürünün/servisin

sevkine ilişkin gereklilik eklenmiştir. Belirlenen tüm faaliyetler pozitif olarak

tanımlanmadan , ilgili dökümanlar hazırlanarak yetkililerce onaylanmadan ürün/servis

sevk edilemez/sunulamaz

94


7.5.5 proseslerin geçerliliği Çıktıları hemen veya ekonomik olarak doğrulanmayan prosesler(özel) belirlenmeli

ve geçerlilikleri kontrol edilmelidir. Geçerlilik çalışmaları tanımlanmalı ve aşağıdaki

faaliyetleri içermelidir.

• Prosesin ön kontrolu,

• Ekipman ve personelin nitelendirilmesi

• Spesifik prosedür ve kayıtların kullanımı,

• Geçerliliğin tekrar kontrolu,

Proses, ekipman ve personelin geçerlilik kontrol kayıtları saklanmalı ve

korunmalıdır.

7.6 izleme ve ölçme cihazlarının kontrolü 2000 revizyonundan önceki durum büyük ölçüde korunmuştur. ISO 10012'ye

yapılan atıf kaldırılmıştır, Ek olarak özel yazılım geliştiriliyorsa tasarım gereklilikleri

izlenmeldir.

8.ÖLÇME, ANALİZ VE İYİLEŞTİRME 8.1 genel

kalite yönetim sistemi, prosesler ve ürün/hizmet gerekliliklere uygunluğunun

sağlanması için ölçme, kontrol, analiz ve iyileştirme tanımlanmalı, planlanmalı ve

uygulanmalıdır. Ölçme ve kayıtlar için tip, yer ve zamanlama tanımlanmalı . Ölçümlerin

etkinliği periyodik olarak değerlendirilmeli ve kuruluş uygun istatistiksel teknikleri

tanımlamalı ve kullanmalıdır. Verilerin analizi ve iyileştirme faaliyetlerinin sonuçları

yönetimin gözden geçirmesi için girdi oluşturmalıdır.

95


8.2 izleme ve ölçme 8.2.1 sistem performansının ölçüm ve kontrolü Kalite yönetim sistemi performansının ölçümü için prosesler belirlenmeli ve

uygulanmalıdır. Müşteri memnuniyeti sistem çıktısının bir ölçüsü olarak kullanılmalıdır. İç

denetimler yürüyen sistemin uygunluğunun değerlendirilmesi aracı olarak kullanılmalıdır.

8.2.2.1 müşteri memnuniyetinin ölçülmesi Kuruluş müşteri memnuniyetini veya memnuniyetsizliğini gösteren bilgiyi kontrol

altında tutmalıdır. Bu bilginin ve verilerin elde edilmesi ve kullanılması için yöntemler ve

ölçüler tanımlanmalıdır.

8.2.1.2 iç denetimler Revizyondan önceki maddesi ile aynı, ancak düzeltme ve kuvvetlendirmeler var.

İç denetimler kalite yönetim sisteminin standarda uygunluğunu doğrulamalıdır. Yapılan

denetimlerde önceki denetim sonuçları da ele alınmalıdır. Dökümante edilmiş bir sistem

prosedürü oluşturulmalı ve bu prosedür şu noktaları kapsamalıdır;

* Kapsam, sıklık ve yöntemler,

* Sorumluluklar,

• Denetimin yapılması, kayıtlar ve raporlama

8.2.2 proseslerin ölçüm ve kontrolu Müşteri gerkliliklerinin karşılanması için gerekli proseslerin ölçüm ve kontrolünde

uygun yöntemler izlenmelidir. Prosesin amacına ulaşması için süregelen şartların devam

ettiği gösterilmelidir ve ölçüm sonuçları proseslerin mevcut durumunu korumak için

kullanılmalıdır.

96


8.2.3 ürün/servisin ölçümü Bu madde revizasyonla sadeleştirilmiştir. Ancak şu değişiklikler yapılmıştır;

Gerekli ölçüm ve kontrol faaliyetlerinin sonuçları ve kabul kriterleri kayıt

edilmelidir. Geri çağırma prosedürü kaldırılmıştır.

8.3 uygun olmayan ürünün kontrolü Genel olarak Bir önceki düzenlemenin benzeridir. Ancak şu değişiklikler

yapılmıştır;

Sözcüklerde; Yeniden işleme/tamir yerine düzeltme/ayar sözcüğü getirilmiştir.

Ürün/servisi gerektiğinde düzeltmek/ayarlamak. gerektiğinde doğrulama

faaliyetleri belirlenmeli ve uygulanmalıdır.

8.4 veri analizi Kalite <yönetim Sisteminde iyileştirmelerin yapılabileceği alanları belirlemek

amacı ile gerekli veriler hazırlanmalı ve analizi için dökümante edilmiş prosedürler

oluşturmalıdır.

Uygun kaynaklardan veriler toplanmalı ve veriler bilgi sağlamak üzere analiz

edilmelidir. Bu analiz ile;

• Kalite yönetim sisteminin uygunluğu, etkinliği ve yeterliliği ölçülmeli

• Proses operasyonlarına ilişkin göstergeler oluşturulmalı,

• Müşteri memnuniyeti ölçülmeli

• Müşteri gerekliliklerine uyum araştırılmalı

• Proses, ürün/servis karakteristikleri incelenmelidir.

8.5 iyileştirme 8.5.1 genel Kuruluş sürekli olarak kalite yönetim sistemini iyileştirilmelidir. Sistem prosedürü

sürekli iyileştirmenin kolaylaştırılması için aşağıdakilerin kullanımını tanımlanmalıdır;

* Hedefler

97


* İç denetim sonuçaları

* Verilerin analizi,

* Düzeltici ve önleyici faaliyetler,

* Yönetimin gözden geçirmesi,

8.5.2 Düzeltici faaliyetler; Varolan maddeye ek olara, düzeltici faaliyetlerin kayıt

edilmesi gerektiği ve sevkedilen uygunsuz ürünler için düzeltici faaliyetler getirilmesi

gerekliliği vurgulanmalıdır.

8.5.3 Önleyici Faaliyetler; Varolan maddelere ek olarak önleyici faaliyetlerin

kayıt altına alınması gerekliliği vurgulanmıştır.

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜNÜN SİSTEM BELGELENDİRME FAALİYETLERİ

TS-EN-ISO 9000 standardları dört temel standardtan oluşmaktadır. Bunlar;

TS-EN-ISO9000:2000:KALİTEYÖNETİMSİSTEMLERİ-

TEMELKAVRAMLAR,TERİMLER

TS-EN-ISO 9001:2000 KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ-ŞARTLAR

TS-EN-ISO 9004:2000 KALİTE YÖN.SİS.-PERFORMANSININ İYİLEŞTİRİLMESİ İÇİN

KILAVUZ

EN-ISO 19011:2000 KALİTE VE ÇEVRE TETKİKİ İÇİN KILAVUZ'dur.

NEDEN TS-EN-ISO 9000

• Kuruluşta kalite anlayışının gelişimini,

• Karın, verimliliğin ve Pazar payının artmasını,

• Etkin bir yönetimi,

• Maliyetin azalmasını,

98


• Çalışanların tatminini,

• Kuruluş içi iletişimde iyileşmeyi,

• Tüm faaliyetlerde geniş izleme ve kontrolü,

• İadelerin azalmasını,

• Müşteri şikayetinin azalması, memnuniyetin artmasını sağlayan,

Ulusal ve uluslar arası düzeyde uygulanabilen bir yönetim sistemi modeli olduğu için

bizim açımızdan önemlidir

TS EN ISO 9000 Kalite Standardları Serisi, Uluslararası Standard Organizasyonu

tarafından yayınlanan ISO 9000 Kalite Standardları Serisi'nin tam bir çevirisidir.

Bu standardlar kuruluşların uygulayacakları kalite sistemlerinde ne gibi şartlar

arandığını belirtir. Bunlar, sadece birkaç kuruluşun değil, Türk sanayisini oluşturan tüm

kuruluşların yerine getirebilecekleri ve ihtiyaç duyabilecekleri genel şartları içeren

uygulanabilir standardlardır.

TS EN ISO 9000 belgesi almak isteyen kuruluşlar;

• Yeni pazarlara girmek,

• Firmanın / ürünlerin tanıtımında avantaj elde etmek,

• Piyasadaki konumu güçlendirmek,

• Rekabet imkanını artırmak, gibi amaçları güdebilirler.

.

TSE ISO'nun üyesi ve Türkiye'deki tek temsilcisidir. Bu temsilcilikle TSE, ISO'nun

yürütmekte olduğu standard hazırlama çalışmalarına, TSE bünyesinden veya sanayiden

uzmanlarla birlikte katılmakta ve katkıda bulunmaktadır.

99


Aynı standartlar AT (Avrupa Topluluğu) tarafından 1988 yılında EN 29000 standartları

olarak kabul edilmiştir.

EN (Europeane Norm), Avrupa Standardlarının kısaltmasıdır. EN Avrupa Birliğinde

standardlar arasında harmonizasyonu sağlamak için oluşturulmuştur. EN çalışma

sisteminde her ülkenin ağırlıklı oy hakkı olup, ülkeler arasında oylar eşit dağılmamıştır.

ISO 9000 standartları TSE tarafından 1988'de TSE 6000, 1991'de de TSE/ISO 9000

standartları olarak kabul edilmiştir. 1994 yılında ISO 9000'de yapılan değişiklik aynı

yıldan itibaren TSE tarafından da uygulanmıştır.

BELGELENDİRME Hizmet sektörünün farklı alanlarında bir çok firma ISO 9000 kalite belgesi almıştır

ve almaktadır. Banka, finans, sigorta şirketleri, otel, sanayi ve ticaret il müdürlükleri,

sanayi odaları, turizm şirketleri, Askeriyenin bir çok bölümünde Orduevleri Müdürlükleri,

Personel Müdürlüğü, Harp Okulları, bu belgeyi almışlardır.

Belgeler üç yıllığına verilmekte olup belgelendirmeyi yapan kuruluş tarafından yılda

bir kez ara denetimler yapılmaktadır. Bu denetimlerde sisteme uygun olarak çalışılıp

çalışılmadığı denetlenir.

Belgelendirme yapan kurumlardan ise TSE, BVQI, SGS, RWTUV, TUV SUDWEST

sayabiliriz. Ülkemizde 1990 yılından beri belgelendirme işini TSE yapmaktadır. Ayrıca

yapılan ikili anlaşmalar çerçevesinde Almanya'dan DQS, İngiltere'den SGS Yarsley,

Fransa'dan AFAQ, İtalya'dan IMQ ve CESI, Danimarka'dan DS, Avusturya'dan ÖQS,

Norveç'ten NCS ve diğer ülkelerin ilgili kuruluşları ile ortak belgelendirme faaliyetleri

gerçekleştirilmektedir.

Türkiye'de telekomünikasyon sektörünün tedarikçisi konumunda olan bir çok

firma da ISO 9000 Kalite Güvence Sistemi belgesine sahiptir.

100


Telekomünikasyon işletmeciliği yapan Şirketler olarak ise Avrupa'da; BT, Deutche

Telecom, Alcatel, France Telecom, PTT Post BV (NL), Swisscom, Telecom Italia,

Telefonica Espana Avrupa Kalite Yönetim Vakfının üyesidir ve EFQM'in İş

Mükemmeliyetçiliği Modelini benimsemişlerdir.

KALİTE YÖNETİM SİSTEMİNİN FAYDALARI

• Şirket personeli arasında insan ilişkileri geliştirilerek, iletişimin artması

sağlanır.

• Bölümler arası koordinasyon güçlenir.

• Takm ruhu ve çalışmaları geliştirilir.

• Uygulanan eğitimler sonucu, nitelikli personel gücü artar.

• Yeni işe girmiş bir personel, yapacağı işi, yazılı dokümanları okuyarak

öğrenebilir.

• Motivasyon artar, çalışanların moralleri yükselir ve böylece huzurlu bir iş

ortamı sağlanır. Çalışan memnumiyeti artar.

• Sorunlar zamanında ve oluşmadan önlenir.

• Yerinde ve zamanında karar alma mekanizması işletilir.

• Öneri sistemi getirileceği için, çalışanların fikirlerinin yönetime ulaştırılması

sağlanır.

• Firma kültürü olumlu yönde gelişir ve herkes aynı lisanı konuşur.

• Etkin bir yönetim sağlanır.

• Maliyet ve zamandan tasarruf sağlar.

• Müşteri şikayetleri azalır.

• Önleyici faaliyetler sonucu olarak daha az servis-bakım yapılır.

İadeler azalı

101


BİR KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ NASIL KURULUR, HANGİ AŞAMALRI İÇERİR

Kalite yönetiminin sağlanabilmesi için kuruluş içinde belirli bir organizasyonel

yapının hazırlanması gereklidir. İşte kalite güvencesi sistemi bu yapının kapsamındaki

değişik kaynaklara ait ilişkilerin (personel, donanım vb) sorumlulukların, çalışma

yöntemleri, prosedür, iş akış şemaları ve görev tanımlamalarının dökümanlarla

tanımlanmasıdır. Kalite Güvence Sistemlerinin yetkin bir biçimde kurulup işletilebilmesi

için bu gerekliliklerin birbirlerini hiyerarşik olarak izlenmesi gerekir. İyi bir kalite sistemi,

taleplerin en ekonomik düzeyde karşılanması, yasal ve teknik gerekliliklerin yerine

getirilmesi, pazar araştırmasından servise kadar tüm süreçte kalitenin sağlanması ve

sürdürülmesine imkan sağlayacak şekilde olmalıdır.

Bir kalite Güvence Sisteminin organizasyonu için aşağıda belirtilen konuların

açıklığa kavuşturulması gereklidir. Bu noktanın aydınlatılması, Kalite Güvence

Sisteminin kuruluş amacı, kapsamı, ilgli sorumluluklarıi kaynakları vb konulara açıklık

getirilmesi açısından önem kazanmaktadır.

Bir kalitegüvence sistemi niçin belgelendirilmek istenmektedir?

Hangi standard referans alınacaktır?

Çalışmaların sorumlusu kim olacaktır?

Sistem hangi ürün veya ürünleri kapsayacaktır?

Fabrikalar veya fonksiyonlarının yerleri farklı ise koordinasyonu nasıl

sağlanacaktır?

Kalite güvence sistemine geçiş nasıl olacaktır?(Bütün fabrikalar aynı anda mı,

birer birer mi?)

Yan sanayi var mı, varsa sisteme nasıl dahil edilecektir?

Kalite güvencesinin uygulanması için gerekli kuruluş yapısı , sorumluluklar,

prosedürler va kaynaklar olarak tarif edilebilecek olan kalite sisteminin etkin bir yapıya

sahip olabilmesi için , kaliteye doğrudan veya dolaylı olarak katkıda bulunan faaliyetler

tanımlanarak döküman haline getirilmeli ve aşağıda belirtilen şartlar sağlanmalıdır.

102


Genel ve özel kalite sorumlulukları açık ve net olarak tanımlanmalıdır. Kaliteye

katkısı olan her faaliyete ilişkin sorumluluk ve yetkiler açık olarak belirlenmeli; yetki ve

sorumluluk, belirlenen kalite hedeflerinin istenilen etkinlikte gerçekleştirilmesine olanak

verecek nitelikte olmalıdır. farklı faaliyetler arasındaki ilişki kontrolü ve koordinasyon

şekli tanımlanmalıdır. Yönetim, kuruluş içi kalite güvencesi ve gerektiğinde kuruluş dışı

kalite güvencesinden sorumlu olacak yetkiliyi seçebilmeli; bu şekilde yetki verilen kişiler

, belirtilen sitemin kurulmasında mevcut ve olabilecek kalite problemlerinin belirlenmesi

ve çözüm veya önlemlerin başlatılması üzerinde önemle durulmalıdır.

Kalite Güvence Sistemi ile ilgili olan kuruluş yapısı, işletmenin genel yönetimi

içerisinde açık olarak belirlenmelidir. Yetki sınırları ve iletişim tanımlanmalıdır. Yönetim,

kalite politikalarının yerine getirilmesi ve kalite hedeflerine ulaşılmasında esas olan t-

yeterli ve uygun kaynakları temin etmelidir. Bu kaynaklar; insan gücü ve uzmanlığını

tasarım, geliştirme, imalat ve muayene teçhizatını , enstrümantasyon ve bilgisayar

programını , kapsayabilir. Yönetim, personelin yeterliğini sağlamak için gerekli uzmanlık,

tecrübe ve eğitim seviyesini belirlemeli; işletme kaynaklarının planlı ve zamana bağlı

olarak tahsisi için yeni ürün, proses ve hizmetlerle (yeni teknolojiyi de kapsayan ) ilgili

pazar durumu ve hedeflerini etkileyen kalite faktörlerini tanımlamalıdır. Ayrıca bu

kaynakları ve tecrübeleri kapsayan program ve çizelgeler , işletmenin tüm hedefleri ile

uyumlu olmalıdır.

Kalite Sistemi, kaliteyi etkileyen tüm faaliyetlerin yeterli ve sürekli olarak

kontolünün yapılabileceği şekilde oluşturulmalıdır. Yönetim sistemi, problemlerin

oluşmasına engel olmak amacıyla hataların düzeltilmesinin yanı sıra önleyici faaliyetlere

önem verilmelidir. Etkili bir kalite sistemine ilişkin farklı faaliyetleri koordine eden işletme

prosedürleri, kalite politikaları ve hedefleri yerine getirmek, temin, üretim ve satış gibi

çeşitli faaliyetlerin hedef ve performansını ortaya koymalıdır. Bütün bu yazılı prosedürler

basit, belirgin ve anlaşılabilir kılacak şekilde şeffaf olmalı; kullanılacak metotları yerine

getirilecek olan kriterleri açıkça belirtmelidir.

103


Ancak, sıralanan bu şartları sağlayabilen bir kalite sisteminde, kalitenin güvence

altında olduğunu söyleyebilmek olasıdır. Başarılı bir sistemde olması gerekenleri açıkça

izah ettikten sonra biraz da sistem kurulurken izlenmesi gereken yöntemlerden

bahsetmek yerinde olacaktır. Kalite Güvence Sistemi kurulurken aşağıdaki sürecin

izlenmesi sistemden daha iyi neticeler alınmasına imkan verecektir.

1. Üst ve Orta Düzey Yönetim İçin kalite Eğitimi Burada kesin olarak şunu unutmamak gerekir ki; üst yönetimin benimsemediği bir

şeyi personelin benimsemesi mümkün değildir. Bunun için çalışmalara başlamadan

önce başta tepe yöneticileri olmak üzere tüm yöneticilere sistem ve yapılması gereken

faaliyetler hakkında eğitim verilmelidir. Çünkü Kalite Güvence Sistemi'nin kurulması ve

beklenen yararın elde edilmesinde üst ve orta düzey yönetime önemli görevler

düşmektedir. Bu nedenle üst ve orta düzey yönetime verilecek eğitim daha kapsamlı ve

uygulamaya yönelik olmalıdır.

2. Organizasyon Şirketin büyüklüğüne ve faaliyet alanına bağlı olarak bir organizasyon

gerçekleştirilmelidir. Mamul ve proses sayısı ile hedeflenen kalite düzeyi projenin

kapsamını belirleyecektir. Projeyi genel müdüre bağlı bu konuda bilgi ve deneyime sahip

bir üst düzey yöneticinin yürütmesi tercih edilmelidir. Bu sorumlu yöneticinin tipik olarak

vaktinin yarısından fazlasını bu çalışmaya ayırması sağlanmalıdır. Her departmanda en

az bir kişi kendi biriminde bu konu ile sorumlu tutulmalıdır. Sadece bu iş için yeni eleman

istihdam edilmesi işyerindeki mevcut elemanların bu işleri bir ek görev alarak

üstlenmeleri tercih edilmelidir. Bazı kuruluşlar sistemin kurulması işini tamamen bir

danışmana devretmektedirler. Böyle bir uygulama ilk zamanlarda verimli görünmesine

karşın ileriki aşamalarda çeşitli sakıncalar doğurmaktadır.

104


3. Kalite Politikasının Oluşturulması Sistem kurma çalışmalarının en önemli adımı kalite politikalarının

oluşturulmasıdır. Politika 3 ile 5 yıl değiştirilmeyecek ve işletmenin kaliteye uzun erimli

bakışını yansıtacak şekilde hazırlanmalıdır. Uzun vadeli olarak düşünülmeyen bir

politikayı gerçekleştirme olasılığı oldukça düşüktür. Oluşturulan kalite politikası her

çalışana duyurulmalı ve verilen eğitimlerle anlatılmalıdır. İşletme girişine, imalathaneye

kısaca çalışanların karşılaşabileceği her bölüme asılmalı ve politikanın anlaşılması

sağlanmalıdır.

4. Ön Değerlendirme Kalite güvence sisteminin kurulmasına başlarken yapılması gereken

faaliyetlerden bir de " iç denetim " uygulanarak mevcut durumun değerlendirilmesidir. Bu

ön değerlendirme sonuçalrına göre sistem geliştirme projesi şekillendirilecek ve

aksaklıklar daha net bir şekilde anlaşılmış olacaktır.

5. Kalite Master Planının Hazırlanması Kalite master planı, kalite sistemi kurulması çalışmalarının yönlendirilmesi ve

planlanan işlemlerin uygun zamanlarda yapılıp yapılmadığının kontrol edilmesi

açısından önem arzetmektedir. Bunun için ön değerlendirmede ortaya çıkan öncelikler

ışığında kapsamlı bir plan yapılır. Bu planda safhalar ve yapılacak işin mahiyetinin

yanısıra görevler ve tahminlerin hangi zaman aralığında gerçekleşmesi gerektiği ay ve

yıl bazında belirtilir.

Bu planda çalışanların benimseyeceği ve ulaşma yollarının da tarif edildiği kalite

hedefleri de belirtilmelidir. Kalite hedefi ulaşılması gereken performans düzeyidir.

6. Kalite Kampanyasının Başlatılması Kalite güvence sistemi kurma çalışmalarının bir kampanya şeklinde yürütülmesi

oldukça yararlıdır. Düzenlenecek bu kampanya tüm çalışanların ilgi ve dikkatini çekecek,

katılımcılıklarını arttıracak , bazı etkinliklerle desteklenmelidir.

105


7. Personel İçin Kalite Eğitimi Kaliteyi etkileyen en önemli unsurlardan bir tanesi de işletme çalışan personelidir.

Personel için işletme içinde onların anlayacağı biçimde eğitim programları

hazırlanmalıdır. Sorun çözümünde üreticilik yönlerinin geliştirilmesi ve sorunun

kaynağına inilmesi için " çalışma grupları" başka bir ifade ile " Kalite Kontrol Çemberleri"

kurulmalı ve kalite güvence sistemi ile ilgili kavramlar anlatılmalıdır.

8. İş Akış Diyagramlarının Hazırlanması İşletme politikaları ve hedefleri belirlendikten sonra iş akış diyagramları

hazırlanmalıdır.

Burada amaç;

Kalite güvence sistemlerinin uygulama alanlarını belirlemek,

Prosedür ve talimat uygulama alanını belirlemek

"İç Müşteri" anlayışı oluşturmak,

Geri veri noktalarını belirlemek,

Personel eğitimi olarak kullanmaktır.

9. Döküman Hazırlama ve Yayın Değişikliği Prosedürü İle Döküman Hazırlama Kuralları Talimatının Hazırlanması Talimatlar, prosedürle, formlar ve tüm dökümanların hazırlanmasında firma

genellikle farklılığa ve karmaşaya yol açmamak için döküman hazırlama yayın ve

değişikliği prosedürü ile döküman hazırlama kuralları talimatı oluşturulmalıdır. Döküman

hazırlama yayın ve değişikliği prosedürünün hazırlanmasındaki amaç ; kalite sistem

dökümantasyonunun hazırlanması, yürürlüğe konması ve revize edilmesi, ayrıca onay

ve yürülük yetkisinin kimlere ait olduğunun tanımlanmasıdır. Bu işlemler tamamlandıktan

sonra projeyi yürüten grubun nezaretinde gerekli dökümanlar standardlarda belirtildiği

gibi her bölümün ilgililerinin de bilgi ve görüşleri alınarak hazırlanır.

106


10. Uygulamanın Değerlendirilmesi Yapılan plandaki hedeflere ulaşıp ulaşılmadığı zaman içerisinde periyodik olarak

değerlendirilmelidir. Bu değerlendirmenin nasıl yapılacağı , kimlerin katılacağı ve

değerlendirme sonuçlarının nasıl uygulamaya dönüştürüleceği ayrıca yapılacak

toplantılarda belirlenir ve ilgililere duyurulur.

11. İç Denetim Sistemin tüm bireylerde ve bütün öğeleri ile uygulandığına kanaat getirildiğinde

bir iç denetim uygulaması yapılır. Bu denetimin amacı kuruluşun dış denetime hazır hale

gelip gelmediğinin belirlenmesidir. Denetim kuruluş içerisinden eğitim verilen kişiler

tarafından bir bölümün diğer bir bölümü denetlemesi şeklinde gerçekleştirilebilir. Bu

denetime genel müdürde katılır. Bütün birimleri kapsaması hedeflenir. Ancak çok büyük

ve faaliyetler çok aşamalı ise genel müdürün tüm denetimlere katılması mümkün

olmayabilir.

12. Dış Denetim Kuruluş içi denetim sorunlarını değerlendirir, eksiklikler veya yanlışlıklar varsa

düzeltilir, böylece sistem kurularak dış denetime hazır hale getirilmiş olur. Daha sonra

dış denetim yapılarak sistemin tarafsız bir gözle incelenmesi gerekir. Dış denetim,

müşteri tarafından düzenlenilebileceği gibi bir denetçi tarafından da gerçekleştirilebilir.

Belgelendirme için yapılacak denetimler belli bir prosedüre tabidir.

13. Gelişme Kalite Güvencesi Sistemlerinde prosesin kontrol altına alınmasını garanti etmek

için imalat prosesinin atölye düzeyindeki kritik tüm birleşme noktalarında ayrı ayrı ,

kontrol şemaları kullanılır. Bu yolla makine performansının sürekli zaman içinde tahmin

edebilir olması sağlanabilir. Standardlar kurulabilir ve prosesin bu standardlara uygun

olması için gerekli düzenlemeler operatörler tarafından yapılabilir.

107


KALİTE GÜVENCE SİSTEMİNİN DENETLENMESİ(AUDİT)

AUDİT(TETKİK): Kalite Tetkiki, kalite ile ilgili faaliyetlerin ve sonuçlarının ,

planlanan düzenlemeler uyup uymadığının, bu düzenlemelerin etkili olarak uygulanıp

uygulanmadığının ve amaca ulaşmak için uygun olup olmadığının sistematik ve tarafsız

olarak incelenmesidir. Audit, belirlenmiş yöntem , talimat, spesifikasyon , norm, kural,

program ve diğer dökümanların mevcudiyetlerinin ve etkin bir şekilde kullandıklarının

somut deliller , muayene, kontrol ve değerlendirme yöntemleri vasıtasıyla

belgelendirilmesidir denilebilir.

Kalite tetkikleri dört ana grupta toplanabilir; kalite sistemi kalite tetkiki, proses

kalite tetkiki, ürün kalite tetkiki, hizmet kalite tetkiki

Auditin safhaları; Planlama/hazırlama, gerçekleştirme, raporlama, tekrarlama

işlemidir.

KALİTE EL KİTABI VE HAZIRLANIŞI Kalite el kitabı bir işletmenin “Kalite Vitrini” olarak tanımlanabilir. Herhangi bir mağazaya

alışveriş için gelen bir müşteri, öncelikle vitrine bakar, vitrinden tatmin olursa mağazaya

girer ve istediği ürünü daha yakından inceleyerek alış-veriş işlemini bitirir. Bir işletmenin

ya da kuruluşun kalite el kitabında, mevcut ve potansiyel hizmet alıcıları için kullanıma

uygunluk kriterlerini karşılayacak yöntemler açıklanır ve böylece alıcı işletmenin kalite el

kitabını inceledikten sonra işletmenin denetimini yaparak kaliteye olan bağlılığını ve

uygulamalarını doğrular Bu bağlamda kalite el kitabı bir kuruluşun kaliteyi güvence altına

almak için kullandığı yöntemleri genel olarak açıklar. Bir başka ifadeyle bir kalite el

kitabında kaliteyi güvence altına almak için “ne” yapılması gerektiği açıklanır. İlgili

faaliyetlerin yapıldığı yerlerde olması gereken detaylı prosedürler ve talimatlarda ise

kaliteyi güvence altına almak için “ne” yapılması gerektiğine ek olarak o faaliyete ait

daha detaylı uygulamaların açıklamaları yer almaktadır.

Kalite el kitabının ilk amacı, sistemin uygulanması ve bunun sürekliliğinde kalıcı

bir referans olarak hizmet ederken Kalite Güvence Sistemi’nin yeterli tanımının

108


yapılmasını temin etmektir. Kalite el kitabı kapsamında değişiklikler, tadilatlar revizyon

veya ekler yapmak için yöntemler geliştirilmeldir.

Kalite el kitabı, ürün kalitesini destekleyen tüm departmanların faaliyetleri için,

standardlara uygun olarak hazırlanmış prosedürler tarafından desteklenir. İşçilere rehber

oluşturmak amacıyla kaliteye ait detaylı planlar ve çalışma talimatları hazırlanır. Tüm bu

talimatlar, kalite kontrol amaçlarına uygun faaliyetlerin sonuçlarını içeren ve analizlere

baz oluşturacak kayıtlar, standart formlar, gerekli görülen düzeltici faaliyetler tarafından

desteklenir.

Kalite el kitabı ile ilgili olarak yukarıdaki gibi yer alan bu gereklilik,

belgelendirmeye esas diğer standardlara yer almamaktadır. Ancak gerek belgelendirme

kuruluşları, gerekse müşteriler işletmelerin kalite el kitabı hazırlamalarını bir koşul olarak

öngörmektedir. Kalite el kitabı bir standard gerekliliği olarak hazırlanmasının yanında

aşağıda açıklanan bazı önemli yararlar da sağlamaktadır.

Yönetim, personel, müşteriler ve tedarikçiler arasında kalite amaçlarına uygun çift

yönlü bir iletişim sağlar.

Uygun bir örgüt imajı oluşturarak müşterilerin güvenini kazanmayı ve kesin

tanımlanmış olan anlaşmaya dahil tüm taleplerin karşılanmasını sağlar.

Etkin bir kalite güvencesine uygun malzeme temini için tedarikçileri zorlar.

Böylece giriş kontrol işlemlerini azaltmasını sağlar.

Kalite el kitabı, çalışanların sürekli olarak kalite programındaki sorumluluklarının

bilincinde olmasını sağlayan çok yararlı bir yönetim aracıdır.

Organizasyonel yapı ve çeşitli faaliyet gruplarının sorumluluklarını tanımlar ve

kaliteyi ilgilendiren tüm konularda, çeşitli kademeler arasında yatay ve dikey haberleşme

kanalları oluşturur.

Dokümantasyonlar sistemi çeşitli kademelerden oluşur ve bir üstteki sırayı

destekleyen her bir kademe daha detaylı hale gelmektedir. Dökümantasyon sisteminin

en tepesinde kalite el kitabı vardır. Kısaca kalite güvence sisteminin elemanlarını

tanımlar . Prosedürler ve talimatlar ise, yapılan iş ile ilgili olarak; “Ne” gerçekleştirilecek,

109


“Nerede” gerçekleştirilecek, “Kim” gerçekleştirecek, “Nasıl” gerçekleştirilecek, “Ne

zaman” gerçekleştirilecek, “Neden” gerçekleştirilecek, gibi sorulara cevap veren

dokümandır. Prosedür, talimatlar ve destek dokümanları işi yapan kişilerin bilgi ve

deneyimlerinden yararlanılarak onlar arasından gönüllülerin katılımıyla hazırlanırsa daha

verimli neticeler alma imkanı sağlanacaktır.Kalite el kitabı özenle ve çok dikkatli bir

şekilde hazırlanmalı ve kaliteyi ilgilendiren konularla direkt olarak ilgilenen tüm grup ve

kişilere ait bilgileri içermelidir.

110


KALİTE EL KİTEBININ HAZIRLANMASI

Bir kalite el kitabını hazırlamak için en iyi yol sıfırdan başlamak veya eğer varsa

halen mevcut olanı değerlendirilmektedir. Kalite el kitabının gerçek karakteristiği ,

belgelediği kalite sistemine göre değişir. Örneğin , kapasitesi sınırlı küçük bir

organizasyon el kitabını tek bir kılasör içinde muhafaza edebilir. Daha büyük ve/veya

karmaşık organizasyonlar , firma, bölümler veya uzmanlık alanları için (tasarım,üretim ve

KALİTE EL KİTABI Politikalar, hedefler ve kalite sistemi

KALİTE SİSTEM(GÜVENCE) PROSEDÜRLERİ Bölümler Arası İlişkiler, Sorumluluklar, İş Akışları, Kaliteyi Etkileyen

Faaliyetler Nasıl Gerçekleşiyor, Kimler Tarafından Ne Zaman

Formlar, kayıtlar, tablolar

KALİTE GÜĞVENCE İŞ TALİMATLARI Bölümlerin Detaylı Talimatları, Çalışma Talimatları, Operasyonel Talimatlar,

Teknik Spesifikasyonlar, Çizimler, Test/Kontrol Talimatları...

111


iş talimatları) ayrı kalite el kitaplarına ihtiyaç duyabilirlerç Kalite el kitabının

geliştirilmesinde özen ve dikkat göstermek gereklidir. Çünkü bir kalite sisteminin

tetkikinde ilk adım , kalite el kitabının gözden geçirilmesi olacaktır. Bu tetkikte tetkikçi,

sistemin bekleneni karşılayamadığı sonucuna varacak olursa , firmanın ISO-9000’e kayıt

şansı çok küçük olacaktır.

Kalite sisteminde ilk adım dökümanları hazırlamaktır. Doküman hazırlamaya,

kalite el kitabı ve prosedürleri yazmakla başlanır.

Kalite el kitabı organizasyonun kalite politikasının nasıl başladığını gösteren bir

dökümandır. Hacimli olmamalı, sadece yol gösterici olmalıdır. Genelde işletmeler kalite

el kitabı içinde işletmenin bütün faaliyetlerini gösterme eğilimdedirler. Oysa bu bir

yönetim el kitabı değil, kalite el kitabıdır. Kalite el kitabı amaçları başarmak için , kalite

yönetim sistemlerinin nasıl çalıştığını , nelerin yapıldığını , ihtiyaç duyulduğunda gerekli

dökümanlara nasıl ulaşılacağını gösteren bir dökümandır. Yani politikaları, prosedürleri

ve uygulamaları içerir.

Kalite el kitabı yazmanın bir standardı yoktur. Her organizasyonun kendi

dökümantasyon sistemine uygun bir kalite el kitabı yazılmalıdır. İşletmenin gerçek

sistemlerini ve politikalarını tanımlamalıdır. Kalite el kitabı yazımında organizasyonun

büyüklüğü de önemlidir. Binlerce kişinin çalıştığı bir organizasyonda bölümlere veya

fonksiyonlara göre kalite el kitabı yazılabilir.

Kalite el kitabı yazımında önce faaliyetler gruplandırılır ve gruplar sınıflandırılır.

Sonra standard gerekleri bu gruplara tahsis edilir. Organizasyonun kalite el kitabı,

standardı bir şablon gibi yansıtabilir. Veya yönetim fonksiyonları ve faaliyetleri altında

gruplandırabilir.

Kalite el kitabının yapısı organizasyon ve prosesteki değişiklikleri içeren bir

şekilde hazırlanır. Bu yüzden sayfa, sayfa ve sayfaları çıkarılıp takılabilen bir sistemle

yazılması uygun olur veya varsa düzeltmeler bilgisayarda da yapılabilir. Kalite el kitabı

yazarken sistemin standard gereklerini karşılayıp karşılamadığı da görülmüş olur.

Sistemin aksayan yönlerini düzeltmek için neler yapabileceğimizi araştırırız. Eğer küçük

112


bir değişiklik yapılacaksa , el kitabına ilave yapılır, yok eğer büyük bir değişiklik varsa o

sayfa yenisiyle değişitirilir.

Geniş bir üretim grubunun bir bölümüne ait bir kalite el kitabı aşağıdakileri içine

almalıdır:

- Kalite El Kitabının Güvenirliliği

- Dağıtım Listesi

- Kalite Politikası

- Kitabı barındıranların değişiklikleri kaydetme sorumluluğu

- Terimler ve Tanımlar

- Organizasyon Şeması

- İşlemlerin blok diyagramları

- Bölüm 1: Yönetimin Sorumluluğu

- Bölüm 2: Kalite Sistemi

- Bölüm 3: Sözleşmenin gözden geçirilmesi

- Bölüm 4: Satın alma

- Bölüm 5: Müşterinin temin ettiği ürün kontrolu

- Bölüm 6: Ürün tanımı ve izlenebilirliği

- Bölüm 7: Proses Kontrolü

- Bölüm 8: Muayene ve Deney

- Bölüm 9: Muayene, ölçme ve deney techizatı

- Bölüm 10: Muayene ve Deney Durumu

- Bölüm 11: Uygun olmayan ürün kontrolu

- Bölüm 12: Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler

- Bölüm 13: Taşıma, depolama, ambalajlama, muhafaza ve sevkıyat

- Bölüm 14: kalite kayıtları

- Bölüm 15: İç Kalite Denetimi

- Bölüm 16: Eğitim

- Bölüm 17:İstatistiksel Teknikler

113


KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ KAPSAMINDAKİ KAVRAMLAR TERİMLER VE TANIMLAR

YÖNETİME İLİŞKİN KAVRAMLAR AKREDİTASYON: Gerekli bilgi ve yetkilerle donatılmış bir üst organ tarafından

bir mümessil, servis, birey veya operasyonel grubun belirlenen konularda (sistem,

personel, ürün, labaratuar...) belgelendirme yetkisine ha,z kılınması

SİSTEM: Birbirleriyle ilişkili veya etkileşim halindeki elemanların oluşturduğu

nesne

KONFİGÜRASYON: Sistem elemanlarının düzenlenmesi

YÖNETİM: Politika ve amaçların oluşturulmasına ve bu amaçlara ulaşılmasına

yönelik koordineli faaliyetler.

ÜST YÖNETİM: Kuruluşu en üst seviyede yöneten veya kontrol eden kişi veya

grup.

YÖNETİM SİSTEMİ : Politika ve amaçların oluşturulması ve bu amaçlara

ulaşılmasına yönelik sistem

NESNE ( OBJECT): İdarak edilebilen veya akla yatkın olan herşey.

ŞART: Belirtilen ihtiyaç veya beklentiler

BELİRTİLEN ŞART: Belirtilen ihtiyaç veya beklentiler.

KALİTE ŞARTI: Nesnenin toplam karakteristiği ve bu karakteristiklerin değerleri.

KABİLİYET(YETERLİLİK): Nesnenin, ürünü, bu ürünün şartını yerine getirecek

şekilde gerçekleştirilebilmesi

KALİTE: Pratik; İhtiyaçların ve beklentilerin karşılanması,Teknik; İhtiyaçlarla ve

beklentilerle ilgili nesnenin doğası(kalite karakteristikleri)

DERECE: Aynı fonksiyonel kullanıma sahip nesnelerin değişik kalite şartlarına

verilen kategori veya seviye

114


KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ; Kalite politikasının ve kalite amaçlarının

oluşturulması ve bu amaçlara ulaşılmasına yönelik sistem.

KALİTE YÖNETİMİ; Kalite yönetim sisteminde kullanılan proseslerin tümü.

TOPLAM KALİTE; Kuruluşun tamamını kapsayan kalite yönetimi

KALİTE POLİTİKASI: Üst yönetim tarafından resmi olarak ifade edilen kuruluşun

kaliteye ilişkin genel niyetleri ve yönüdür. Kalite politikası kalite amaçları için çerçeve

görevi görmelidir.

KALİTE AMACI; Kaliteyle ilgili ulaşılmak istenen şey.

* Politikadan kaynaklanır,

* Değişik seviyelerde belirlenir,

* Kalite amaçları operasyonel seviyede kantitatif olmalıdır.

KALİTE PLANLAMASI; Kalite yönetiminin kalite politikasını, kalite amaçlarını ve

kalite şartlarını oluşturmaya ve yorumlamaya odaklanmış ve bunların nasıl

gerçekleştirileceğini belirleyen parçasıdır.

TASARIM; Şartları bir dizi ürün karakteristiğine dönüştüren proses.

KALİTE KONTROL: Kalite şartlarını yerine getirmeye odaklanmış kalite

yönetiminin bir parçası

KALİTE GÜVENCE; Uygun kalite şartlarının yerine getirilmesi için güvencenin

sağlanmasına odaklanmış kalite yönetiminin parçası

KALİTE İYİLEŞTİRMESİ: Kalite yönetiminin etkinliğinin ve veriminin arttırılmasına

odaklanmış kalite yönetiminin bir parçası

KURULUŞA İLİŞKİN KAVRAMLAR TEDARİKÇİ: Ürünü tedarik eden

İLGİLİ TARAF: Kuruluşun başarısıyla ortak ilgisi olan grup veya kişi

115


PROSES VE ÜRÜNLE İLGİLİ KAVRAMLAR

PROSES: Kaynakları kullanarak girdileri çıktılara dönüştüren faaliyetler sistemi.

ÜRÜN: Prosesin sonucu

ÇALIŞMA ORTAMI: Kişinin, altında faaliyet gösterdiği şartlar

UYGUNLUKLA İLGİLİ KAVRAMLAR ÖNLEYİCİ FAALİYET: Potansiyel uygunsuzlukların nedenlerinin ortadan

kaldırılması için yapılan faaliyetti

DÜZELTİCİ FAALİYET:Mevcut uygunsuzlukların nedenlerinin ortadan

kaldırılması için yapılan faaliyettir.

Not: Düzeltici faaliyet, uygunsuzluğun tekrarının önlenmesi içindir. Önleyici

faaliyet uygunsuzluğun oluşmadan önlenmesi içindir.

TETKİKLE İLGİLİ KAVRAMLAR TETKİK: Belirlenen konuyla ilgili şartların ne derecede yerine getirildiğinin

sistematik ve objektif olarak belirleme faaliyetidir.

BİLGİYE YÖNELİK KAVRAMLAR DÖKÜMAN: Bilgi içeren ortam

PROSEDÜR: Bir faaliyetin yürütülmesi için belirlenmiş yöntem

KALİTE EL KİTABI: Kuruluşun kalite yönetim sistemini tanımlayan döküman

KALİTE PLANI: Spesifik durumlarda uygulanacak kalite yönetim sisteminin

elemanlarını açıklayan doküman

116


KAYNAKÇA: ŞİMŞEK, Muhittin, Sorularla Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite Güvence

Sistemleri, Alfa Yayınları, İstanbul, 2000

ŞİMŞEK, Muhittin, Toplam Kalite Yönetimi, Alfa Yayınları, İstanbul, 2001

ÇETİN, Canan, AKIN, Besim, EROL, Vedat, Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite

Güvence Sistemi, Beta Yayınları, İstanbul,2001

BAĞRIAÇIK, Atilla, Örnek ISO 9000 Kalite El Kitabı, Bilim Teknik Yayınevi,

Eskişehir,1995

HALİS, Muhittin, Paradigmadan Uygulamaya Toplam kalite Yönetimi ve ISO 9000

Kalite Güvence Standardları, Beta Yayınları, İstanbul,2000

ŞALE,İsmail, Toplam Kalite Uygulamaları, Seçkin Yayınevi, Ankara,2001

ESİN, Alp, ISO 9001:2000 Işığında Hizmette Toplam Kalite, Metsu Yayınları,

Ankara, 2002

Standardizasyon ve Kalite, TSE yayını, İstanbul, 1995

Documents

KALİTE GÜVENCE VE STANDARTLAR Dik ÖLÜM 4uzak.mersin.edu.tr/UZAK/eski/kalite4.pdf · Kalite planı ve planları gerekli proseslerii , varsa Kalite Yönetim Sistemi kapsamında