ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Bolyum LI Ihap 19

Oktubre 7, 2020

www.cpp.ph

EDITORYAL

Niadtong Setyembre 30, mibutarang 184 sa 300 ka myembro sa ka-punungan kontra sa pasundayag ngatanyag ni Speaker Alan Peter Caye-tano nga magluwat sa pusisyon. Gi-makmak ang maong pagbotohay tu-ngod kay nag-usik-usik lamang kiniog oras ug kwarta sa katawhan.

Ang tanyag nga pagluwat ni Ca-yetano, imbes nga dayag nga mag-luwat, usa ka pagbabag sa "kasabu-tang bahinay sa termino" niya ug niRep. Lord Allan Velasco. Sa maongkasabutan, molingkod si Cayetanoisip tsirman sa ubos nga kapunu-ngan sa unang 15 ka bulan sa ilangtermino, ug mopuli si Velasco saulahing 21 ka bulan. Gimakmak siCayetano sa daw tuko nga paggunit

sa poder ug pagbali sa ilang "kasa-butang panglalaki."

Ang boto kontra sa pasundayagnga pagluwat ni Cayetano dili di-rektang tamparus kang Duterte,nga maoy nagpatunga sa kasabutansa bahinay sa termino nga natibuokniadtong 2019 ug subling gipalig-onsa pulong bag-ohay lang sa Ma-lacañang. Mitumaw nga dili absolu-to ang gunit ni Duterte sa iyangmga ginsakpan sa Kongreso, ug ngadili tanan malipayon sa bahinay samga benipesyo ug pribilehiyo samga anaa sa poder.

Nagpadayag og suporta parehosi Cayetano ug Velasco sa tiranong siDuterte. Girepresentahan nila anglain-laing grupo o paksyon sulod sa

Mga siak sa pasistang koalisyong Duterte

Ang kumpetisyon sa pulitika nga gipasundayag karon sa Ubos nga Ka-punungan sa Kongreso sa hisgutanan sa pagpangulo, timailhan samga siak sulod sa naghaharing pasistang koalisyong Duterte. Ang

walay ulaw nga pag-unhanay sa pwesto kabahin sa mas dakung panagbangiaron makuha ang mas dakung bahin sa pork barrel sa badyet sa 2021, ilabinanga nagkaduul na ang eleksyong 2022.

nagharing pundok. Nagkahiusa angmaong pundok aron suportahan angpaghatag kang Duterte og dugangnga burukrata-kapitalista ug pasis-tang gahum, sama kanhi sa Anti-Terrorism Law, ang paghikaw saprangkisa sa ABS-CBN ug paghatagog emergency power aron hilabtanang badyet taliwala sa pandemya.

Ingonman, ang maong pagsu-porta sa mga reaksyunaryong puli-tiko magpabilin lamang kung gina-pakaon sila og husto ug relatibongadunay panag-angay-angay. Bastanagadawat lang ang ilang mgadistrito og pondo alang sa mga di-nalian nga pagpahimo og kalsada,waiting shed ug uban pang proyek-tong pang-imprastruktura kung asamamahimong ipikit ang ilang mganawong, padayon ang mga alipuressa kongreso nga mag-alagad sa ti-rano ug sa iyang mga ginsakpan.Mas lisud silang pakan-on ug pabu-sugon sa panahon nga duul na angeleksyon tungod kay nagkadaku ang

Edisyong Bisaya

Oktubre 7 , 2020 ANG BAYAN2

gipangayo para gastuhon sa sublingpagdagan o pag-ambisyong maka-lingkod sa mas taas nga pwesto.

Ang paggrabe sa bangi nga Ca-yetano-Velasco dili himulag sa ka-samtangang pagdungog sa badyet sa2021, partikular ang bahin nila sa₱397 bilyong pork barrel nga gunitsa Department of Public Works andHighways (DPWH). Nagreklamo angkampo ni Velasco sa dili patas ngaalokasyon sa pondo alang sa mgaproyektong pang-imprastruktura, ugginakwestyon kung nganong maka-kuha og ₱11.1 bilyon ang distrito niCayetano sa Taguig ug ₱11 bilyon samga kaalyado niya sa Camarines Sur,samtang ang mga dili niya kaalyadoaduna lay ₱2 bilyon.

Labaw pa nga mograbe ang pa-nagbangi sa Ubos nga Kapunungansa mga moabutay nga adlaw sapanghingusog sa paksyon nila Ve-lasco nga kinahanglang tumanon niCayetano ang unang kasabutan ugmagresayn sa Oktubre 14. Kung dili,nanghulga sila nga ideklarang ba-kante ang pwesto aron hatagag-da-lan ang ilang pag-inatbangay.

Labaw pang molalum ug molapad

ang mga kontradiksyon sa han-ay sanagharing pundok sa umaabot ngapanahon atubangan sa paggrabe sakrisis sa nagharing sistema samtanglabaw nga nahimong hakog si Duterteug ang iyang mga alipures. Labaw ngamotumaw ang maong mga kontradik-syon samtang nagkaduul ang eleksyon,o kung iduso ni Duterte ang pag-usabsa konstitusyon o uban pang iskemaaron magpabilin sa poder.

Ang maong mga siak mosangpotusab sa dayag nga panagbangi sahan-ay sa militar ug pulis, partiku-lar tali sa nanagbanging sindikato,ug tali sa mga upisyal nga nalambi-git sa dinagkung korapsyon ug gra-beng paglapas sa tawhanong katu-ngod. Siguradong aduna usay mo-tumaw nga mga upisyal nga maki-tang dili posibleng tapuson ang ar-madong panagbangi sa nasud pi-naagi lamang sa usa ka gyerangpagpanumpo batok sa katawhan.

Labaw usab nga motumaw angmga kontradiksyon atubangan sanagkakusog nga internasyunal ngapresyur sa rehimeng Duterte atuba-ngan sa malukpanong pagbatikos samga pagpangabuso sa mga sundalo

Bolyum LI Ihap 19 | Oktubre 7, 2020

UnodANG

instagram.com/prwcnewsroom

@prwc_info

cppinformationbureau@gmail.com

Ang Ang Bayan ginamantala duha ka hugna matag bulan

sa Komite Sentral sa Partido Komunista ng Pi l ipinas

Ang Ang Bayan ginapagawas sa

pinulongang Pi l ipino, Bisaya, I loco,

Hi l igaynon, Waray ug Ingles.

Nagadawat ang Ang Bayan og mga

kontribusyon sa porma sa mga

artikulo ug bal ita. Ginaawhag usab

ang mga tigbasa nga magpadangat

og mga puna ug rekomendasyon sa

pagpalambo sa atong mantalaan.

Editoryal: Mga siak sa pasistang koalisyong

Duterte 1

Sundalong gwardya ni Consunji, giambus 3

Hustisya sa Lianga 3

Abusadong mga sundalo ug pulis, giambus 4

Mga akawnt sa Facebook, gibutyag 4

Mega farm para sa eksport 5

Pagsandig sa langyawng abono 6

Nangatake ang mga berdugo 7

Demolisyon, nanghulga 7

Sa mubong pagkasulti 8

Sikreto ni Tatay Yulo 9

Ika-48 ka yuig sa balaod militar, gidumdum 9

Panawagan alang sa subsidyo sa humay 10

Pagharang sa ayudang militar sa US 10

Pagkagun-ob sa kinaiyahan 10

Trump, nanghulhog sa pasismo 10

ug pulis sa mga katungod, ingonmansa pagyukbo niya sa China ug pasag-dang magtukod og mga pasilidad mi-litar sa South China Sea. Gikan sakongreso sa US ug parlamento sa Eu-rope, milanog ang singgit aron tapu-son ang mga pagpatay sa mga pwersasa estado sa mga aktibista ug sa mininga gyera kontra droga. Napugosusab siya sa lakang kanhi lang saFacebook nga tangtangon ang mgaakawnt nga ginapadagan sa militar.

Kinahanglang pahimuslan sa ka-tawhang Pilipino ang maong mgakontradiksyon sa han-ay sa nagharingpundok pinaagi sa pagbutyag sa mgakrimen, korapsyon, brutalidad ugpagyukbo sa rehimen ug sa pagtibuoksa pinakalapad nga panaghiusa samga patriyotiko ug demokratikonghut-ong ug sektor. Kinahanglang ti-buok-kusog sila nga magpadayag ba-tok sa pork barrel ug "kontra-insur-hensiya" nga badyet sa rehimenpang-2021 nga lunod-patay ngakontra-katawhan ug kontra-kabusilabina atubangan sa pandemya ugpanginahanglang dugangan sa pang-gasto ang mga serbisyong medikal,pang-ekonomiya ug pang-edukasyon.Kinahanglang batikuson ang panag-bangi sa poder ug pribilehiyo samtangnagdurusa ang katawhan sa palpaknga pag-abli sa klase, pagsaka sa pa-masahe, dakung gasto sa pagpatam-bal, krisis sa pagkaon ug uban panghinanali nga ekonomikanhon ug kati-lingbanong problema.

Adunay mga alipures nga dis-mayado tungod kay mga salin nalang ang gibilin kanila sa mga wa-lay-katagbawang labing gamhanangginsakpan ni Duterte. Kinahanglansilang aghaton nga tul-iron ang re-himen sa kahakog ug tiranya.

Kinahanglang labaw pang pu-kawon ang katawhang Pilipino aronbatukan ang pasista, papet ug ko-rap nga rehimeng Duterte. Kina-hanglang ibutyag ang kadunot sarehimen aron sugnuran ang kasukosa katawhan ug pakusgon ang ilangdeterminasyon nga mosukol.

Kinahanglang dinagkung molihokang mga mamumuo, mag-uuma ugsemiproletaryado sa mga pabrika,komunidad sa kasyudaran ug kabani-

ANG BAYAN Oktubre 7 , 2020 3

Human ang lima ka tuig, nakab-ot ra gyud ang hustisya nga gihikawsa reaksyunaryong estado sa mgaLumad sa Lianga. Human ang masa-ker niadtong 2015, gihatagan saArmed Forces of the Philippines siBucales og pondo, negosyo ug pusi-syon. Gitudlo siya isip pekeng rep-resentante sa mga Lumad ug lidersa konseho sa prubinsya. Ginapon-

dohan ug ginapadagan ang Maga-hat-Bagani sa 3rd IB. Nalambigitang grupo sa mga operasyong kom-bat ug pagpasurender sa Lianganiining milabayng mga bulan.

Patay usab sa pagpangambusang kadre sa detatsment sa CAFGU,sa Barangay Pakwan, Lanuza niad-tong Oktubre 3. Nasakmit gikan ka-niya ang usa ka kalibre .45 pistola.

kanhan. Kinahanglang ilunsad angwalay-kakapoy nga gimbuhatongpropaganda ug edukasyon sa ilanghan-ay. Kinahanglang makigbisogang masang kabus alang sa ilangmga katungod ug kaayuhan, ilabi-na taliwala sa krisis ug papanu-bagon ang rehimen sa korapsyonug sayop nga mga prayoridad.

Kadungan niini, kinahanglangpadayon nga molapad ug mokusolang alyansa sa han-ay sa mgahatungang pwersa. Kinahanglangpadayon nga mag-usa og kusogang mga kabatan-onang estud-yante, magtutudlo, nars ug mgamamumuong panglawas, mgaempleyado sa gubyerno, mga ta-wong-simbahan, kababayen-an,mga pwersang oposisyon ug ubanpang demokratikong sektor aronlabaw pang palapdon ang nagka-hiusang prenteng anti-Duterte.

Ang han-ay sa mas abante sapulitika nga mga kadre sa Partidoug aktibistang masa kinahanglangmanguna ug magsilbing sumba-nan sa lisud ug kasagarang pe-ligrosong gimbuhaton sa pagpu-kaw, pag-organisa ug pagpalihoksa masa. Makab-ot lamang angkadaugan pinaagi sa malukpa-nong pagpalihok sa masa.

Kinahanglang padayon ngapangulohan sa Partido ang Ba-gong Hukbong Bayan sa pag-as-dang sa malukpanon ug subsubnga gerilyang pakiggubat. Angnagkadakung ihap sa mga takti-kal nga opensiba sa milabayngmga semana nagpakita sa na-sudnong kapasidad ug determi-nasyon sa BHB nga suklan angpasistang rehimen ug motabangsa pagpalagpot niini.

Sa pagpaasdang sa tanangporma sa pagsukol, mahimonglabaw pang ihimulag ug pahu-yangon sa katawhang Pilipinoang pasistang rehimeng Duter-te. Bisan og mogamit pa og te-rorismo sa estado, mapakyasang rehimen atubangan sa de-terminasyon sa katawhan ngamakigbisog aron bawion angilang mga kagawasan ug ipa-kigbisog ang demokrasya.

Sundalong gwardya sa Consunji,

giambus; 24 patay

MAGKASUNOD NGA GIATAKE sa Bagong Hukbong Bayan (BHB) ang mgasundalong protektor sa magun-ubong operasyon sa mga kumpanya sa minaug troso sa dagkung burgesyang-kumprador sa Mindanao niining milabayngmga bulan. Kwarenta ka sundalo ang natahong patay ug dili moubos sa 34ang samaron sa ambus niini sa mga prubinsya sa Sultan Kudarat ug Surigaodel Sur.

Giambus sa BHB-Far SouthMindanao Region niadtong Set-yembre 2 ang tropa sa 37th IB ngasakay sa trak sa militar sa Bara-ngay Sta. Clara, Kalamansig, Sul-tan Kudarat. Napatay ang 24 kasundalo ug 28 ang nasamdan. Pa-dulong ang mga sundalo sa Bara-ngay Datu Andong sa parehonglungsod aron depensahan angABU-Gemma Construction Com-pany.

Pipila ka oras ayha niini, gipa-ralisa sa BHB ang usa ka backhoesa maong kumpanya nga nagpala-pad sa kalsada aron gamiton sa di-nagkung operasyong pagpangtrososa D.M. Consunji Incorporated saunang distrito sa prubinsya. Niad-tong Agosto 17, giambus sa mgaPulang manggugubat ang usa kayunit sa 37th IB sa parehong ba-rangay. Tulo ka sundalo ang patayug usa ang nasamdan.

Sa Surigao del Sur, sunud-su-nod nga armadong aksyon ang gi-lunsad sa hukbong bayan batok samga nag-operasyong tropa sa 3rdSFB, 36th IB, 65th IB ug 75th IBnga nagsilbing protektor sa ma-gun-ubong mga operasyong minasa prubinsya. Napatay sa mga pa-nagsangka si 2nd Lt. Danus ug 12pa ka sundalo. Lima ka sundalo angnasamdan.

Gipabusikaran sa BHB ang mgasundalo sa Barangay Hinapuyan,Carmen niadtong Hulyo 30. Sa ba-rangay Libas Sud at Siagao, SanMiguel, tulo ka operasyong harasang gilunsad sa BHB sukad Mayo14 hangtud 18.

Naglunsad usab ang BHB ogusa ka ambus ug tulo ka opera-syong haras batok sa magka-kumbinang pwersa sa 36th IB,75th IB ug 65th IB niadtongAgosto 4-8.

Hustisya sa Lianga massacre, nakab-ot

PATAY SA PANAGSANGKA tali sa usa ka yunit sa Bagong Hukbong Bayan-Surigao del Sur ug grupong paramilitar nga Magahat-Bagani niadtongOktubre 4 si Hawudon Jumar Bucales ug duha pa niyang kauban. Giambussa mga Pulang manggugubat ang grupo ni Bucales sa Sityo Mamsapranon,Barangay Banahao sa Lianga, Surigao del Sur. Si Bucales ang utok sa pag-patay kang Emerito Samarca, direktor sa eskwelahang ALCADEV, ug saduha ka lider Lumad nga silang Datu Bello Sinzo ug Dionel Campos niad-tong Setyembre 1, 2015.

Oktubre 7 , 2020 ANG BAYAN4

rangay Monteclaro, San Jose,Occidental Mindoro.

Gipabusikaran usab sa BHB-Central Panay ang nag-operasyongpwersa sa 12th IB sa Barangay Bi-nulosan Piqueño Calinog, Iloiloniadtong Setyembre 17. Usa ka ad-law ayha niini, gipabuthan sa mgaPulang mangugubat ang mga tro-pang nagpahigayon og operasyongsaywar sa Barangay Masaroy satakuban sa Retooled CommunitySupport Program.

Gitaho usab sa yunit ang duhaka operasyong haras batok sa mgasundalo sa mga barangay sa Roo-sevelt ug Tacayan, Tapaz, Capizniadtong Agosto ug Hulyo. Usa angpatay ug duha ang samaron sa han-ay sa 12th IB.

Sa Barangay Baluan, Palim-bang, Sultan Kudarat, dili moubossa tulo ka sundalo ang napatay sausa ka engkwentro niadtong Hulyo26. Usa ka Pulang manggugubatang namartir.

Sa Northern Samar, gipabuthansa usa ka yunit sa BHB ang mga ele-mento sa CAFGU ug 43rd IB sa Ba-rangay Pagsang-an, San Roque niad-tong unang semana sa Setyembre.

Nabalintong ang sakyanan samga pulis dihang giambus sila sausa ka yunit sa BHB-Albay sa hay-wey sa Barangay Cawayan, Manitoniadtong Setyembre 28. Samaron saopensiba ang duha ka pulis.

Sa susamang adlaw, giambus saBHB-Mindoro ang mga elemento sa403rd Regional Mobile Force Batta-

lion (RMFB) sa Barangay Sta. Tere-sita, Mansalay, Oriental Mindoro.Mihaguros og dagan ang mga sa-marong pulis ug gibyaan ang ilangsakyanan. Gidayunan og guba saBHB ang sakyanan sa pulis. Kadu-ngan niini, giatake sa usa ka lainpang yunit ang detatsment sa 403rdRMFB sa Barangay Cabalwa sa pa-rehong lungsod.

Duha ka operasyong isnaypusab ang gilunsad sa BHB-Mindoroniadtong Setyembre 16 ug 22 batoksa 203rd IBde nga miokupar sa Ba-

Mga akawnt sa Facebook sa rehimeng Duterte, nabutyag

Gipasirado sa Facebook niadtong Setyembre 22 ang kapin 100 ka akawntug page nga ginapadagan sa Armed Forces of the Philippines (AFP) ug

Philippine National Police (PNP), ingonman ang dugang nga 100 maki-Dutertenga akawnt nga nasutang ginapadagan gikan sa China.

Matud sa Facebook, ang maongmga akawnt milapas sa lagda sakumpanya kalabot sa coordinatedinauthentic behaviour o koordina-dong pagpagwas og mga post aroningnong tinuod ang usa ka panghita-bo o upinyon. Buot ipasabot, pekeang maong mga akawnt ug tinuyonggihimo aron magpakaylap og pekengmga balita aron impluwensyahanang upinyon sa publiko.

Nag-unod kini og mga balita ugupinyon kalabot sa pulitika ug mili-tar sa Pilipinas, pagsuporta sa mgabalaod sa rehimeng Duterte ilabinaang bag-ong Anti-Terrorism Law ugang pag-red-tag sa mga aktibista ugkritiko niini. Nakapunting ang maong

mga akawnt sa pagdemonyo sa re-bolusyonaryong armadong kalihukanisip "terorista." Puno ang maongmga akawnt og bakak, pagpangtuisug kabangis.

Ang grupo usab sa mga akawntnga ginapadagan gikan sa Chinamaoy nag-espesyalisa sa pagpakay-lap sa mga maki-China nga pamaha-yag ug pag-atake sa mga upisyal ugmagbabalaod nga nagasupak niini.Mamatikdan sa maong mga akawntang promosyon kang Sara Duterteisip mosunod nga presidente, ug mgapagdayeg kang Imee Marcos.

Tin-aw ang kalambigitan sa re-himeng Duterte, AFP, PNP sa mgaakawnt nga gipasirado sa Facebo-

ok. Naila ang mga akwant nga gi-himo ug ginapadagan ni Capt.Alexandre Cabales, ang hepe saSocial Media Center sa AFP nganakapailalum sa Civil MilitaryOperations Regiment. Usa dinhiang Facebook page nga “Hands OffOur Children” nga ginagamit samilitar aron i-red-tag ang mga ka-batan-onang aktibista, nag-unaang representante sa KabataanPartylist nga si Sarah Elago.

Upat ka beses na nga nagsiradoang Facebook sa mga Pilipinongakawnt nga maki-Duterte sa mila-bayng duha ka tuig. Usa ka beses nausab nga nagsirado ang Twitter samga susamang akawnt. Lakip sa mgagipasirado ang mga network nga gi-padagan ni Nic Gabunda, ang direk-tor ni Duterte sa pagpangampanyasa social media niadtong eleksyong2016.

Abusadong mga sundalo ug pulis, giambus sa BHB

GIAMBUS SA Bagong Hukbong Bayan (BHB)-Western Samar ang mga ele-mento sa 19th IB sa Barangay Sta. Cruz, Matuguinao niadtong Setyembre26. Lima ka sundalo ang napatay ug 12 ang samaron.

ANG BAYAN Oktubre 7 , 2020 5

kanhan. Kinahanglang ilunsad angwalay-kakapoy nga gimbuhatongpropaganda ug edukasyon sa ilanghan-ay. Kinahanglang makigbisogang masang kabus alang sa ilangmga katungod ug kaayuhan, ilabi-na taliwala sa krisis ug papanu-bagon ang rehimen sa korapsyonug sayop nga mga prayoridad.

Kadungan niini, kinahanglangpadayon nga molapad ug mokusolang alyansa sa han-ay sa mgahatungang pwersa. Kinahanglangpadayon nga mag-usa og kusogang mga kabatan-onang estud-yante, magtutudlo, nars ug mgamamumuong panglawas, mgaempleyado sa gubyerno, mga ta-wong-simbahan, kababayen-an,mga pwersang oposisyon ug ubanpang demokratikong sektor aronlabaw pang palapdon ang nagka-hiusang prenteng anti-Duterte.

Ang han-ay sa mas abante sapulitika nga mga kadre sa Partidoug aktibistang masa kinahanglangmanguna ug magsilbing sumba-nan sa lisud ug kasagarang pe-ligrosong gimbuhaton sa pagpu-kaw, pag-organisa ug pagpalihoksa masa. Makab-ot lamang angkadaugan pinaagi sa malukpa-nong pagpalihok sa masa.

Kinahanglang padayon ngapangulohan sa Partido ang Ba-gong Hukbong Bayan sa pag-as-dang sa malukpanon ug subsubnga gerilyang pakiggubat. Angnagkadakung ihap sa mga takti-kal nga opensiba sa milabayngmga semana nagpakita sa na-sudnong kapasidad ug determi-nasyon sa BHB nga suklan angpasistang rehimen ug motabangsa pagpalagpot niini.

Sa pagpaasdang sa tanangporma sa pagsukol, mahimonglabaw pang ihimulag ug pahu-yangon sa katawhang Pilipinoang pasistang rehimeng Duter-te. Bisan og mogamit pa og te-rorismo sa estado, mapakyasang rehimen atubangan sa de-terminasyon sa katawhan ngamakigbisog aron bawion angilang mga kagawasan ug ipa-kigbisog ang demokrasya.

Mega farm: Konsolidasyon sa yutaalang sa produksyong pang-eksport

Lain-laing programa ang pakana sa rehimeng Duterte aron pasikaron kunoang sektor sa agrikultura taliwala sa pandemya. Usa dinhi ang progra-

mang Mega Farm and Food Security nga motubag kuno sa kakulangon ngpagkaon sa panahon sa pandemya.

Ilalum sa programang megafarm, pagahugpungon ang magka-sikbit nga parsela sa yuta nga gipa-nag-iyahan sa indibidwal nga mag-uuma aron tamnan sa usa ka klasesa tanum. Kini aron daw makab-otang "economy of scale" o dinagkungproduksyon gamit ang labing ubosnga gasto. Pagalangkoban niini ang217,120 ektaryang pangpublikongyuta.

Sukwahi sa ngalan sa programa,imposibleng masiguro niini ang lokalnga suplay sa pagkaon. Ginadusoniini ang paglatag sa mga komersyalnga plantasyong nakapunting saproduksyon sa mga "high valuecrop" o mga tanum nga taas angkantidad ug paspas nga ibaligya sakalibutanong merkado. Lakip dinhiang saging, kakaw, bulanghoy, kape,oil palm, kalamansi, lubi, mangga,sibuyas, humay, seaweed, tubo ugmga gulay nga ginatanum sa tugnawnga lugar. Ang maong mga tanumnagsalig sa makinarya, binhi, pesti-sidyo ug abono nga iimport gikan samga kapitalistang nasud.

Kauban sa target nga langkobonsa mga mega farm ang mga humayannga nabangkrap tungod sa liberali-sasyon sa importasyon sa humay.Niadtong Agosto, giaprubahan saAsian Development Bank ang $400milyong (₱20 bilyon) pautang aron"saluon" ang mga nawad-an og pa-nginabuhian bunga sa maong iske-ma. Kabahin niini ang pondo alangsa "pagtransisyon" sa mga mag-uu-ma sa humayan ngadto sa pag-uma sa mga high value crop.Luyo kini sa panginahanglangsigurohon ang istablengsuplay sa lokal nga bugashuman temporaryong gihu-nong sa Vietnam ug Thailand

ang pag-eksport og bugas sa Pilipi-nas niadtong Mayo.

Ang konsolidasyon sa produk-syon ug pag-uma sa mga high valuecrop subli-subli na nga napamatud-ang nag-alagad lamang sa monopo-lisasyon sa kontrol sa yuta sa kadautsa mga mag-uuma. Sa Negros ugCentral Luzon, ginapatuman kini sadagway sa sugar block farming. SaMindanao, anaa sa kini sa porma samga agribusiness venture arrange-ment (AVA) tali sa mga benepisyaryosa mini nga repormang agraryo ugmga kumpanya sa agribisnes nganagapadagan sa mga komersyal ngaplantasyon sa saging, pinya, kakawug oil palm.

Ilalum sa maong mga iskema,ginapahimuslan sa mga agalong yu-taan ug kumpanya sa agribisnes dililang ang dakung tipak sa yuta ugrekurso, kundili lakip ang baratongkusog pamuo sa mga mag-uuma. Li-boan ka ektarya sa yuta ang gihikotniini sa produksyong pang-eksport.

Sa usa ka taho nga gipagawas saWorld Bank niadtong Hunyo, giang-kon niini ang mga "limitasyon" sasugar block farming ug AVA. SaNegros, dili signipikante ang pagsa-ka sa produktibidad sa mga tubuhannga gipailalum sa block farming.Nagpabiling atrasado, dili mekani-

sado ug nakasandog sa baratongkusog-pamuo sa liboan ka tapasiroang operasyon niini. Nagpabilinganaa sa 50-57 tonelada ang ani ma-tag ektarya sa tubuhan, layo sa gi-target nga 80-100 tonelada. Luyokini sa pagbubo sa halos ₱2 bilyonsa industriya sa dagway sa pautangug pondo alang sa makinarya ugmga proyektong imprastruktura.Matud sa Unyon ng mga Manggaga-wa sa Agrikultura, gibulsa lamangang maong pondo sa mga agalongyutaan, mga upisyal sa ahensya saagrikultura ug mga lokal nga upi-syal.

Nagpabiling mamumuong-pa-nguma sa kaugalingong yuta angdaghang mag-uuma. Hilabihan kaubos ang ginabayad sa abang sailang mga yuta sa mga kumpanya ugagalong yutaan. Sa Tarlac, mikabatlamang sa ₱7,500 kada 0.66 ektaryaang abang nga ginabayaran sa mgaagalong yutaan kada tuig. Ubos ugdili makabuhi ang ilang suhulan.Grabe pa, nawad-an sila og katu-ngod nga magtanum og pagkaon isippanghulip panahon sa tiempo muer-to o panahon nga mihunong angpagtuyok sa tubo.

Sa mga plantasyon sa saging saMindanao, nalubong sa utang angmga mag-uuma sa kasosyo nilangmga kumpanya nga ekslusibongnagasuplay sa mga gamit sa pro-duksyon (binhi, pestisidyo ug abo-no.) Ginaabaga sa mag-uuma angtanang gasto sa produksyon ug ob-ligado sila nga magbayad bisan sapanahon sag mga kalamidad, hulawo grabeng kadaut sa mga peste.

Nakulong ang mga mag-uu-ma sa dili patas mgakontrata sa pagbaligya sailang ani sa hilabihan kaubos nga presyo. Tungod sapagkalubong sa utang, na-himong dalan pa ang AVAaron mapalayas sila sa kau-galingong yuta.

Oktubre 7 , 2020 ANG BAYAN6

Pagsandig sa langyawng abono,babag sa pagkab-ot sa seguridad sa pagkaon

Labaw pang gibutyag sa pandemyang Covid-19 ang atrasadong kinaiya saagrikultura sa Pilipinas. Ang mga paghunong sa produksyong agrikultural

sa tibuok kalibutan tungod sa mga lockdown, kwarantina ug restriksyon satransportasyon nagpagrabe sa krisis sa lokal nga sektor sa agrikultura nganahikot sa langyawng mga gamit sa produksyon ug nakapunting sa eksport.Nakatakdang mograbe ang krisis sa pagkaon nga gibunga sa deka-dekada nanga liberalisasyon sa agrikultura, monopolisadong kontrol sa yuta ug kawalaysuporta sa gagmayng mag-uuma.

Usa ka dagway sa pagka-atra-sado sa lokal nga agrikultura angkawad-on sa batakang mga in-dustriya nga nakapunting sa pag-manupaktura sa mga gamit sa pro-duksyon sa sektor. Lakip dinhi angkawad-on sa katakus nga magma-nukpaktura sa haum nga abono uglimitadong paggamit niini sa mgahumayan, maisan ug gulayan. Saabereyds, ang lokal nga mga mag-uuma nagagamit lamang og 157 ki-long abono kada ektarya sa maug-mad nga yuta kada tuig. Labingubos kini kumpara sa rekord saVietnam nga 429.8 kilo.

Hilabihan ka mahal sa mga abonosa Pilipinas relatibo sa pangkalibutangmga presyo. Ang abereyds nga presyosa urea, kasagarang abono nga gina-gamit sa mga Pilipinong mag-uuma,nagkantidad og ₱1,030 kada50-kilong sako niadtongHunyo. Kapin doble kini saabereyds nga kalibutanongpresyo nga ₱505/sako saparehong bulan. Ang pre-syo sa uban pang nag-u-nang tipo sa abono lakipang complete NPK(₱1,072), ammoniumsulfate (₱586), ammo-nium phosphate(₱961) ug potassiumchloride (₱1,197)hilabihan usab ka-mahal kumpara sakalibutanong mgaabereyds.

Relatibo sa na-sudnong abereyds,pinakamahal ang gi-nabaligyang mga

abono sa Eastern Visayas, sunodang Bicol. Nag-unang agrikulturalang maong mga rehiyon. Ang Eas-tern Visayas ang ikaupat nga labingkabus nga rehiyon sa nasud.

Kontrolado sa mga multinasyu-nal nga korporasyong agrokemikalang pagpresyo sa mga abono sa Pi-lipinas tungod kay mayorya sa lokalnga suplay ginaimport. Niadtong2018, nag-import ang nasud sa ki-natibuk-ang 2.37 milyong metriko-toneladang (MT) abono nga nag-kantidad og ₱34.76 bilyon. Katug-bang niini ang 75% sa kinatibuk-angsuplay sa abono sa nasud (3.15milyon MT) sa parehong tuig.

Niadtong 2019, misaka pa kiningadto sa 2.57 milyon MT (₱35.4 bil-yon). Sa maong bolyum, 40% (1 mil-yong MT nga nagkantidad og ₱13 bil-

yon) ang giangkat gikan sa Chi-na. Ginaimport sa Pilipinas ang

kinatibuk-ang suplay niini saurea tungod kay walakini ginaprodyus sa mga

lokal nga planta.Kini ang nagtahosa labing taas

nga bolyum(856,853 MT) sa

giimport nga abononiadtong 2018. Kay-lap ang paggamit saurea (46-0-0) tu-ngod kay dali kining

gamiton ug dili ma-kahilo kumpara sa uban pangmga di-organikong abono.

Nagsugod ang subsubnga pag-import sa abonodihang gitangtang ang mgakantitatibong restriksyon

ug taripa sa produkto niadtong deka-da 1990. Gipatuman kini subay saGeneral Agreement on Tariffs andTrade ug Agreement on Agriculturenga gipahamtang sa nasud sa WorldTrade Organization, isip kabahin sapakana niini nga todong ibuyangyangang lokal nga sektor sa agrikultura.Giihid sa maong neoliberal nga mgaiskema ang unsamang posibilidadaron makatukod ang nasud og kau-galingong industriya sa pagmanu-paktura sa abono, ug gihikot ang na-sud sa pag-import.

Sa pikas bahin, upat ka pribadongkumpanyang agrokemikal lamang angadunay kapasidad nga magprodyusog abono sa nasud—Soiltech Agricul-tural Products (adunay kapasidad namagmanupaktura og 1 milyongMT/tuig), Atlas Fertilizer Corp.(230,000 MT), Farmfix Fertilizer(50,000 MT), ug International Che-mical Industries Inc. (22,000 MT).Ang produksyon niini limitado lamangsa pagsagol sa mga hilaw nga mater-yales sama sa mga phosphate rock,anhydrous ammonia ug sulfuric acidnga parehong ginaangkat usab gikansa ubang nasud, nag-una sa China.

Sa kasamtangan, nag-atubangang lokal nga sektor sa agrikulturasa labing dakung hagit nga gibungasa mga paghunong sa kalibutanongproduksyon sa abono. NiadtongAgosto, misaka ang presyo sa ureagikan ₱536/sako niadtong Hulyongadto sa ₱624/sako niadtongAgosto. Ang abereyds nga presyoniini niadtong milabayng tuig mika-bat lamang sa ₱543.75.

Nag-unang apektado sa maongkrisis ang mga mag-uuma sa humaytungod kay 38% sa kinatibuk-angginagamit nga abono sa nasud angpara sa mga humayan, sunod samaisan (21%), prutasan ug mga gu-layan (7%). Tungod kay nakasandigna ang ilang produksyon sa lang-yawng abono, sigurado nga labawpang mohagba ang ani sa mosunodnga mga bulan.

ANG BAYAN Oktubre 7 , 2020 7

Nangatake ang mga berdugo ni Duterte

Upat ka upisyal sa barangay ug usa ka ordinaryong residente ang gipataysa mga pwersa sa estado sa Bicol sulod lamang sa usa ka semana. Gra-

beng kabangis usab ang nasinati sa usa ka mag-uuma sa Negros ug duha kaLumad sa Sultan Kudarat. Ang mga biktima parehong giakusahang tigsuporta,kundili man myembro sa Bagong Hukbong Bayan (BHB).

Sa Masbate, tulo ka sibilyan angmagkabulag nga gidagit sa 2nd IB ug1st Masbate Police Mobile ForceCompany niadtong Setyembre 26 uggidala sa Barangay Alas, Mandaon,alas-5:30 sa buntag kung asa sila gi-masaker human ang duha ka adlaw.

Gidagit si Jerry Regala, negosya-nte gikan sa Barangay Dalipe, Cawa-yan, samtang nagdeliber og bugas;ug ang kagawad sa Barangay Cajon-day, Baleno nga silang Judy Barrugaug Joey Asne sa ilang mga balay. Gi-tamnan sa mga riple ug eksplusiboang mga patayng lawas aron paga-wasong namatay sila sa engkwentro.Kini ang ikalimang kaso sa masakersa Masbate sa ilalum ni Duterte.

Pipila ka oras human niini, gida-kop usab sa tsekpoynt sa pulis angmotoristang si Ronald Azucena saBarangay Dayao. Gidala ug gidetinesiya sa istasyon sa pulis sa Mandaonhuman tamnan og pusil.

Sa Guinobatan, Albay, gipataysa 49th IB si Kapitan LuzvimindaDayandante ug Treasurer AlbertOrbina sa Barangay Batbat sa usaka ambus sa Barangay Sinungtanniadtong Setyembre 21. Gipatay silatungod sa ilang aktibong pagbutyagsa mga abuso sa yunit sa ilang bar-yo. Kapin 30 ka baryo ang okupadokaron sa 49th IB sa prubinsya.

Niadtong Setyembre 25, walayhunong nga nagpabuto ang mga sun-dalo sa 49th IB duul sa eskwelahansa Barangay Oma-oma, Ligao Cityaron pagawasong aduna silay naka-engkwentro nga yunit sa BHB. Tu-ngod niini, napugos nga magbakwitang mga magtutudlo nga nangandamalang sa pag-abli sa tulunghaan.

Sa Negros Occidental, gipugu-tan og ulo sa mga sundalo sa 94thIB ang mag-uumang si BernardoGuillen, 50, sa Barangay Tan-awan,Kabankalan City niadtong Set-

yembre 17. Ayha niini nakaeng-kwentro sa mga sundalo ang usa kayunit sa BHB duul sa iyang umahan.Mihawa siya ug ang iyang pamilyasa lugar apan nagdesisyon siyangmobalik aron mokuha og gamit bisandaghan na og sundalo sa iyang ba-lay. Tulo ka adlaw siya nga nawalaayha nakaplagan ang iyang giulodna nga patayng lawad sa usa kapangpang duul sa iyang umahan.

Sa Sultan Kudarat, gipatay sa37th IB ang duha ka Lumad nga re-sidente sa Sityo Loboc, BarangaySta. Clara, Kalamansig niadtonggabii sa Setyembre 4. Nangiwag ogbaki ang duha dihang gipusil sila samga sundalo.

Ayha niini, gikulata sa mga sun-dalo ang motoristang silang RenatoAngulin, Jun-jun Mandong ug CrisMacagarsi sa Sityo Lower Nurserysa parehong barangay niadtongSetyembre 2.

Pekeng pagpasurender. SaNegros Occidental, pugos nga gipa-surender sa 79th IB ang 63 ka resi-dente sa Barangay Sta. Rosa, Murcianiadtong Setyembre 21 aron maka-huthut sa dili moubos sa ₱4 milyon.Gihatagan lamang og tig-lima ka ki-long bugas ang mga “misurender.”

Sa isla sa Mindoro, gatusan kaminoryang Buhid, lakip ang mgamenor de edad, ang pwersahang gi-pasurender sa 203rd Brigade sa Bo-ngabong, San Jose, Mansalay ugRizal. Giilad ang mga residente ngakuhaon ang mga relief good sulod sakampo, kung asa sila gipailalum sainterogasyon ug pugos nga ginapa-surender.

Gibalewala usab sa 50th IB angmga protokol panglawas batok saCovid-19 dihang pugos nila nga gi-parali ang mga residente sa tulo kabaryo sa Pinukpuk, Kalinga niadtongSetyembre 22-24. Okupado sa mili-

tar ang mga baryo sa Balbalan, Lu-buagan, Pasil ug Tabuk. Kaylap samaong mga lugar ang pagpanglinglaug pagpamig-ot sa mga residentearon ipasurender.

Iligal nga pagpangaresto. Gi-harang sa mga pulis ug sundalo angupat ka sibilyan sa usa ka tsekpoyntsa Barangay Alingasaw, Moises Pa-dilla, Negros Oriental niadtongOktubre 2 ug iligal nga gidakop uggipreso human tamnan og mga ebi-densyang pusil ug eksplusibo. Nailaang mga biktima nga silang WilmarPognasi, tigpanalipud sa tawhanongkatungod; si Leoltren Trinidad; ugduha ka drayber sa habal-habal.

Hulgang demolisyon ta-

liwala sa pandemya

NAGPIKET ANG MGA residen-te sa Barangay 654 sa Intra-muros, Manila atubangan sahulgang pagdemolis sa ilangmga balay niadtong Set-yembre 24. Isip tubag, nag-deploy si MGen. Debold Sinasog mga pulis sa lugar pagka-gabii aron sumpuon ang pag-sukol sa mga residente.

Sa Tondo, mikabat sa5,000 ka residente ang naka-takdang palayason sa ilangmga balay sa Katuparan Hou-sing Project sa Vitas, Tondo,Manila. Una na nga nakada-wat og pahimangno ang mgaresidente niadtong Setyembre1 nga magpalayas kanila salugar sulod sa 15 ka adlaw.

Oktubre 7 , 2020 ANG BAYAN8

ANG BAYAN Oktubre 7 , 2020 9

Kamabayanihon sa masang kabus

Ang sikreto ni Tatay YuloKini nga istorya kabahin sa pagsaulog sa inadlaw-adlaw nga kamabayanihon samasang kabus sa pag-asdang sa nasudnon-demokratikong rebolusyon. Ginaaw-hag sa Ang Bayan ang tanang mga yunit sa Partido, hukbong bayan ug mga re-bolusyonaryong organisasyong masa nga magsumite og mga sugilanon ug istor-ya sa kalig-on, kaisog ug militansya sa masang kabus sa pag-asdang sa ilang mgapakigbisog atubangan sa brutal nga pagpanumpo sa reaksyunaryong estado.

Gisubay ni Tatay Yulo pailawod ang sapa dihang namatikdan niyaang botas nga nalumlum sa tubig ug balas. Sa dihang iya kining

gikuha, nakita ang usa ka armalayt, nga kumpleto pa sa mga bala. Gi-sulod ni Tatay Yulo ang nakuhang armas sa sako ug nagpangitngit ayha miuli.Usa ang iyang baryo sa mga nalihukan sa Bagong Hukbong Bayan (BHB) saMindanao.

Pipila ka bulan ayha niya nakit-anang armas, adunay nahitabong pa-nagsangka tali sa usa ka yunit sa huk-bong bayan ug militar duul sa lugar.Human ang panagsangka, midagsaang mga sundalo sa komunidad ni Ta-tay Yulo ug giokupar kini. Nagpakanaang militar nga manghatag kuno ogserbisyo sa mga lugar nga apektadosa mga panagsangka. Sayod si Tataynga ang tumong sa mga sundalo maonga pig-uton ang mga residente ugpugson sila nga mosurender. Saksi si-ya kung paunsa haylohon ang iyangmga kababaryo, kung paunsang angsimpleng pagpirma sa pagsalmot samga gipatawag sa militar katugbangna sa pagsurender.

Nabalitaan niya nga sa ubangmga baryo ug kasyudaran, kanunayang pagpanghinambog sa mga sunda-lo nga daghan na daw kaayo ang mga"misurender." Niadto lang milabayngmga semana, gipanghinambog sa Eas-tern Mindanao Command nga kapin200 na kuno ang “misurender, mita-han sa ilang mga armas ug mibalik samalinawong kinabuhi.” Sayod si Tataynga manipulasyon lamang kini sa mili-tar ug sa gubyerno ni Duterte.

Matag-karon-ug-unya ang ka-balaka ni Tatay nga mabutyag samga sundalo ang iyang sikreto. Ka-balo siya nga ilalum sa nagharingbalaod, peligroso ang iligal nga pag-tago og armas. Sayod siya nga ma-mahimo siyang mapreso, matortyuro mapatay sa mga sundalo.

Apan wala natandog ang tu-mong ni Tatay nga magserbisyo sarebolusyon ug mobarog nga adunaybaruganan nga dili masumpo sa mgapasista.

Human ang pipila ka bulan, nag-padangop ang usa ka yunit sa mgaPulang manggugubat sa iyang balay.Dugay na niya kining gihulat. Humanang mga katahuran ug pakiglamano,maaghaton nga gipagawas ni Tatayang binugkusang sako gikan sa silongsa iyang bahay ug gihatag sa ku-mander sa yunit sa BHB.

“Dili ko sigurado kung sa inyo ba

ni o sa kaaway. Pero tungod kay ar-mas man ni, dapat lang nga sa huk-bo kini mapadulong,” natud niyasamtang ginatunol ang armalayt.

Wala masayod si Tatay Yulo,nga ang maong M16 ang armas ngagiagapan ni Kas Mando, usa ka Pu-lang manggugubat nga namartir sapanagsangka sa maong lugar, tuloka bulan na ang milabay. Nakuha pasa mga kauban ang patayng lawasni Kas Mando, apang gituuhan ni-lang nakumpiska sa kaaway angiyang armas.

Giagapan na karon ang arma-layt sa usa ka bag-ong Pulangmanggugubat nga nagpadayon sadili mapugngang pagdagayday sarebolusyon.

Ika-48 nga tuig sa balaod militar, gidumdum

NAGLUNSAD OG MGA protesta ang lain-laing organisasyon niadtongSetyembre 21 isip pagdumdum sa ika-48 ka tuig sa pagpahatang sabalaod militar sa diktaduryang Marcos niadtong 1972. Kapin 2,000ang nagprotesta sa University of the Philippines-Diliman sa QuezonCity ilalum sa temang “Suklan ang tiranya! Palagputon si Duterte!”Matud nila, walay kalainan ang kabangis nga gakahitabo karon sakasalukuyan sa kaguliyang ilalum sa diktaduryang Marcos.

Aduna usay susamang mga protesta sa Naga City, Legazpi Cityug Sorsogon City. Sa Iloilo City, misalmot sa aktibidad ang meyorsa syudad nga si Mayor Jerry Treñas nga iligal nga giaresto niad-tong balaod militar. Matud niya, kinahanglan og mas daghang akti-bista aron depensahan ang demokrasya ug katungod.

Naglunsad usab og protesta sa Baguio City, Angeles City,Davao City, Cebu City, Capiz, Kabankalan sa Negros ug sa mga ko-munidad sa Kalibo ug New Washington sa Aklan.

Sa gawas sa nasud, nagdagkot og kandila ang mga myembro saBayan-USA ug Malaya Movement sa US Capitol, Washington DC,alang sa tanang biktima sa diktaduryang Marcos ug pasistang rehi-meng Duterte.

Oktubre 7 , 2020 ANG BAYAN10

Trump, nanghulhog og pasismo sa US Presidential Debate

GIULAN OG PAGMAKMAK si US Pres. Donald Trump human dayag siyangmanghulhog og kabangis ug rasismo sa gipahigayon nga unang US Presiden-tial Debate 2020 niadtong Setyembre 29. Gawas sa subli-subli nga pagpa-nginsulto ug pagpakgang ni Trump sa kandidato sa Democratic Party nga siJoe Biden, mitataw sa maong debate ang pasistang barog sa presidente ka-labot sa nagpadayon nga mga protesta sa kalihukang Black Lives Matter.

Dihang gipangutana kung gina-kundena ba niya ang mga grupongultra-Too nga nalambigit sa pag-panghasi sa mga protesta niadtongmilabayng mga semana, gisimangniya ang pagbasol sa mga aktibistaug giduso nga kinahanglan silangtugbangan. Gimandoan niya ang

grupong paramilitar nga Proud Boysnga "molikay ug magbantay." Lakipang maong grupo sa mga naglunsadog mga armadong patrol sa mga lu-gar nga may pagkilos aron direktangmanakit ug manghasi o di kahamanghulhog og kabangis. Pugos ngagipagawas ni Trump nga ang oposi-

syong pulitikal ang responsable samatud niya "bangis nga protesta"ug dili ang maong mga grupo.

Human miani og kritisismo dililamang gikan sa mga Democratkundi lakip na usa sa iyang mga ka-partidong Republican, natukmod siTrump nga kundenahon ang ProudBoys ug uban pang mga grupongpasista human ang duha ka adlaw.

Nakatakdang ipahigayon angeleksyon sa US sa Nobyembre 3.Samtang, nataho nga natakdan saCovid-19 si Trump niadtong Oktubre2.

Sugyot balaodnon sa US,

mobabag sa ayudang militar

GIKALIPAY SA PARTIDO Komunista ng Pilipinas (PKP) angsugyot balaodnon nga Philippine Human Rights Act ngagipasaka sa US Congress ni Rep. Susan Wild niadtong Set-yembre 17. Laraw sa maong sugyot balaodnon nga babaganang paghatag og pondo sa US sa militar ug pulisya sa Pilipi-nas tungod sa malukpanong paglapas niini sa tawhanong ka-tungod.

Gitawag ni Wild nga "brutal” ang rehimeng Duterte, ngamatud kaniya “gipagrabe ang pagtarget sa mga unyonista,mga mamumuo ug karibal sa pulitika” niini. Suportado sa 24ka magbabalaod sa US ang maong sugyot balaodnon.

Ang Pilipinas ang labing daku nga nagadawat sa ayudangmilitar gikan sa US sa East ug Southeast Asia sa milabayngupat ka tuig. Midawat na og $554 milyong ayudang militarang rehimeng Duterte sukad 2016.

Kalasangan, gigun-ob

sa pagpamomba sa AFP

NIINING MILABAYNG DUHA ka tuig, walay-hunong ang paggamit sa rehimen sa mgaeroplano ug helikopter nga gikan sa US sapagpamomba sa mga sibilyang komunidad.Nagbunga kini og grabeng teror sa katawhanug dakung kadaut sa kalasangan.

Niining Oktubre, gipagula sa BagongHukbong Bayan-Surigao del Sur ang mgahulagway sa guba nga kalasangan tungod sapataka nga pagpamomba sa Armed Forces ofthe Philippines (AFP). Ayha niini, gitaho samga yunit sa prubinsya ang upat ka pagpa-momba nga gipahigayon sa Eastern Minda-nao Command niadtong Mayo ug Hulyo. Ga-mit ang mga eroplanong FA-50, mga heli-kopter nga AgustaWestland ug MG-520, mgakanyon ug drone, gibomba sa militar angmga barangay sa Libas Sud ug Siagao sa SanMiguel niadtong Mayo 14 ug 18; Diatagon saLianga niadtong Hulyo 7; ug Anahaw Daan saTago niadtong Hulyo 14.

Okupado sa 401st, 402nd ug 901st IBdeang mga baryo sa Cortez, Lanuza, Carmen,Cantilan, San Miguel, Tago ug Lianga.

Subsidyo sa humay, singgit sa mga mag-uuma

ATUBANGAN SA PAGSAGAYAD sa presyo sa pagpalit sa hu-may, gipanghingusog sa Kilusang Magbubukid ng Pilipinas(KMP) nga magpagawas og pondo ang rehimeng Duterte isipsubsidyo aron babagan ang labing pagkalugi sa mga mag-uuma sa humay. Matud sa KMP, lakip sa mamahimong gami-ton mao ang P10.727 bilyong nakulekta sa pag-import ogbugas, nga matud niini makasuporta sa kapin-kun-kulang72,800 pamilyang mag-uuma. Niining Oktubre, mikunhod angpresyo sa humay hangtud P10-P14 kada kilo.

Gilunsad usab niadtong Oktubre 1 ang usa ka kampanyaaron iasdang ang agrikulturang nakasubay sa agroekolohiya,usa ka pamaagi sa pag-uma gamit ang natural nga mga re-kurso nga walay ginaguba nga natural nga bahandi. Gipa-ngunahan kini sa Pesticide Action Network Asia Pacific ka-timbayayong ang Unyon ng Manggagawa sa Agrikultura,SAKA ug MASIPAG.