14
D. D. DE NEXU INTER FIDEM ET EM EN D ATI ONE M HOMINIS MORALEM é COMMENTATIO THEOLOGICA quam EX SPECIALI S:JE R:/E MAJESTATIS GRATIA et VENIA MAX. VENER. FACÜLT. THEOL. UPSAL. \ , P U B L I C O EXAMiNI DEFERUNT Mag. JOHANNES BODIN s. s. theol, cand. jet in fac. the ol. adjunctus e. o, et ANDREAS GUSTAVUS DICKMAN vestrogothus. SN AUDIT. GUST. DIE III MARTH MDCCCXIXo H. P. M. S. P. It. U PS A L I JE 'ExcudebanT Zeipel et Palmblad.

Mag.JOHANNES BODIN - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1189157/FULLTEXT01.pdfRÅD OCH HANDELSMANNEN, ADEL OCII HÖGAKTAD HERR GUSTAF KIELLANDER MinVördadeMorbror

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

D. D.

DE NEXU INTER FIDEM

ET EMEN DATI ONEM HOMINIS MORALEM é

COMMENTATIO THEOLOGICA

quam

EX SPECIALI S:JE R:/E MAJESTATIS GRATIA

et

VENIA MAX. VENER. FACÜLT. THEOL. UPSAL.\ ,

P U B L I C O EXAMiNI DEFERUNT

Mag. JOHANNES BODINs. s. theol, cand. jet in fac. the ol. adjunctus e. o,

et

ANDREAS GUSTAVUS DICKMANvestrogothus.

SN AUDIT. GUST. DIE III MARTH MDCCCXIXo

H. P. M. S.

P. It.

U P S A L I JE

'ExcudebanT Zeipel et Palmblad.

RÅD OCH HANDELSMANNEN,

ADEL OCII HÖGAKTAD

HERR

GUSTAF KIELLANDER

Min Vördade Morbror

Tillegnas dessa blad, såsom ett svagt, men sant uttryckaf det tacksamma lijertats många och stora förbindelser

af

En lydig SysterssonA. G. DICKMAN.

RÅDMANNEN

' ÅDEL och högaktadr

HERR

ERIC ÖICKMANOCII

våladla fru

JOHANNA FREDR» DICKMANFÖDD K J E L L A N D E R

Mine Huldaste Föräldrar!

Då jag helgar Eder dessa blad, har jag visst icke ersattEdra många, al tid osparda mödor för mitt framtida val»Jag har blott gifv»'t mitt eget hjerta en tillfridsställelse,och, som jag hoppas, Eder en ny försäkran om denkarlek och tacksamhet, hvarmed jag altid förblifver

Eder

Mine Huldaste föräldrars

Lydige Son

ANDERS GUSTAF

) 9 (

fiicultntcm impertire posfe, nifi in rnente, per proccepHvarnlegis moralis poteftatem, ad confcientiam fuse nfibeciliita-tis excitafa; difterimt autein in eo, qtfod lex moralishominem irnbecillitatis fuuc reddat confcinm & con-

fringat, Ildes iinbeciUitati fuccurrat & medeatur; quod il¬la polett & requirit, id hsec vere efliciit. Hacc ipla fideiin mente humana efTicacia, non eft naturalis) led fuper-naturalis, non humana led divina, quia eft a Deo & Deoin Scriptum Sacra qnoque tribuitur — o Qscs 7ii~s&s aq-■yjiycs kcci reÅetoorry Ebr. XII: 2. — cs e~i c evtgyocv y.ai zoQsÅsiv, y.cti to evs^yeiv v7r?g zrjs- evooy.ias Phil. II: 13. — zras

-jo 7HJ8V0CV or i Itiaxs e^t f>c T'd ©e& ysye\ vyjzcct 1 Joh.V: 1»Cfr. Eph.II: g, Col. II: 12. Quemadmodum vero in o-

♦iwni re fupernaturali omnino cavendurn eft, ne infruéhiq-jTs, quibus vis praética Religionis facile extenuatur, nosdemus argntiis & fpecnlationibus, ipfi doftrinae Chriftipartim accommodatis (1 Cor. I: 22. III: 23. Col. II: 7,g.) quibusque ipfa ratio periclitatur fuos transgredi fines ;lic heic inodo fpeculativo, & formulis & diftin&ionibusfubfiliter excogitatis, demetiri quafi velie, quomodo Deus,per fidem, integram fuaui in , hoinine emendando ef-ficiät vel perficiat operationellt; quid & quanturu Ei fö¬ll, quid & quantum homini attribuendum eft, hoc eo in-frudbuofius judicamus, k) quo certins ex revelatione Re-

. 2 li-

k) Dum Revelatio extra orane ponit dubiuro, Deum ad fldem homi¬nis & converfionem /««vm/rae operari, nihil juvsbit adhibere formulas& divifiones, quibus fe torferunt Theologi, in explicando interio-rem A&um, quo v«l fides accenditur, vel novus in homine ingenera-'tur vel eonfervatur animi habitus.; nec Religyoni ipfi hoc proderitquippe quse omne bonum a Deo repetit & ad Deum refert. — Blofseine Philofophifch-Authropologifche, undnichtreligiöfe Streitfrage ift es,ob jener Aft ganz oder zum Theil Werk des Menfchen fey. —''Es ifteine und diefelbe ThStigkeit, welche das Gute iui Menfchen wirkt;

> »o C

Ifgiofie cuivis menti innotefcit, neqne uflrm liberfatisrvoFuntatis humanse divina quadam ad rnentetn refo- man¬dam efficacia interrumpi, neque quidquid de famftitate;divina eo detrahi.

Quidquid in rebus divinis vel difcimus vel docemtis,id ex ipfa veritatis luce divina, Scnptura nempe Sacra,difcamus & doceamus, ne, ipfi nobis faptentes vifi, noffr»propria fapientia defipiamus. — Nexum igirur fidem in-ter & moralem hominis euren da tionem oftenfuris fcriptu-ram fequi Magiftram nobis prepofiturn eft.

Quum fupra indigitavimus, fidem in confilia De icirca hominis fal u tern (alvando cuique neeesfariam esfe,neminem vero ipfius fa In tis per Chriftuiir partae, parti-cipem fore,nifi: cujus mens tnoraliter em enda ta integrae,,& ad fanétitatem Dei cotiipofiPa^, ftudeat virtuti , e requidem eft, ut ipfius verae fidei ad ftudium verae viftu-tis relationem paullo propius expendamus.

Paulus Äpoftulus, quo jpfe (ide amil»t ienv ea ffu-diofius illam ut primär i um Religion is Chriftianae mo-mentum, & arcera fere Chriftianismf usquequaque itapropugnat, ut illam,, in a&u juftiflcationis, juftitiae hu¬

ma¬

nach der Philofbphifchen Anficht, fchreiben wir ff- dem Menfchenäu, nach der Religiofen, Gott; beyde Anföchten dürfen aber nichtin» Gegenfatr geftellet werden; Wiewohl der Philofoph nicht leugnenfcanrr, dafs der Wille des Menfcben fchwach ift, und daher dasdffrfnif» der Religiofe* Anficht anerkennen mufs. — Lehrbuch derjbogmnt. von Wette. Berlin i8o6>. p. 167. Cfr. Zach-ari^e Bitol,Theol. 4 Thv p. »4,i. — Daub. Theolog. de P'ietate, p. 294. Gervskiardi Loc. Theol. Tom. IP. Erasmus in HyperafpijU dmtoifa.adv» /irvurti Arbitr. Luthtrr c. XW

) II (

mana» & openbns humanis opponat. Siftit nerrpe omneshomines coram Deo peccatores, & qua tales fub reatu& a juftiria & vit tute alienos: rtctvres v(ß c/.yu^rtotv eiat üke~i hy/tos ah eis Rom. III: 9, 10 7rocvres cc7rv\KhoT^ccyevoirrjs &ns ra @ea. Eph. IV: 18- Pecca-tisque obnoxiis nul-la omnino eft ratio, qua hv.cLiccwY\ <3>ea protnereatur; un-de concludit er t ej* egyow veya a hvictia-rut 7tos Rom,III: 20. fijv.o&icawri ver o ohtineatur hot 7iistoos v. 22. Joj-geocv Gal. III: 26. yccrri^yY\rr,cuv u7ro cinves ev vcya J<-Kctisvfeti Gal. II: 16.

Exclufis autem fic ex a<ftu jufiificationis ftudiis &meritis humanis, quibus ipfa redemtio Chrifti evilefceret,fideque eorum loco ftabilita; p aeiipit tamen ut in ftatujufiificationis homini fint virtutis ftudia, animi & volun-tatis fan&itas & vita otnnimode moralis: poftulat nimi-1 um mutationem interni agendi & fentiendi principii:Tle^iroynv rys y.otfhocs ev TrvevyctT.t Rom. II: 29. ctTrexdvatyrrjs occgKos Col. II: ir. ocyicccryov 7ivevyarcs i Petr. I: 2. a-nimum caritatis plenum eotv e%a> 7icc<rc6V rrjv 7:n?/v, ceyccTrrjyyr eyjjo ahv oc^eÅaycei 1 Cor. XII: 2. Praecipit vitam inmelius mnfatam; yr, y.otrcc <jcc$kcc Tte^mursiv, ccaåcc koctcc,nvevycc Rom. VIII: g. Ev xcuvcTtjTt rrjs £ocrjs Rom. VI: 4,ev 7retffq ayaBocavvYi, v.oci hycetoavvyj, koci ctÅrfteicc Eph. V: 9,Dum igitur ex una parte Paulus falvando cuique urgetfidem, urget ex altera ftudium virtutis, & vitam mora-lem; quaenam vero fidei ratio eft ad ftudium virtutis,id ex ipfa fidei esfentia facile fåne eft perfpe&u.

Ut Religio duobus continetur momentis, notitia &pietate, yvoocet & ccxrdqaei, ita invicem conjunébis, ut unafi alteri dispar fit, nec alterutra, nec utraque pro verafit habend«; fic fides Chriftiana, duabus continetur par¬tibus, quarum una eft notitia, quae pertinet ad intelle-d:ump

) 12 (

Äum, altera eft fiducia, quae pertinet ad vohmtntem,nam fiducia, confifiens in pio animi defiderio participandide gratia in Chrifio, omnino ad voluntatem referendaefi:. — Hi adlus utiq-ue in fide certe funt conjundti;q ni autem, ut gradum emendafionis humanae determi-nent, eos cogitatione diftinguunt, dicunt omnino fidema notitia incipere; nam ttccs 7>i+ev%(Ti, 8 8% ty/.iicctv Art.XXVII: 18- Rom. X: q.

Qualis vero in fide quaerenda efl notitia? — Neu-*tiquam formalis fola fubfiftens in notionibus ab inteiledlu.nude perceptis, quae notitia per fe efi: fligida, quaequefola, liquidem intelledfus periclitatur ev åixXcyia-y.cts eavT&>juarcciöcTyvcif, dubitationibus efi obnoxia & fiinul vaga;fed ia fide quaerenda efi notitia, quae perceptam de re¬bus divinis perfvafionem reddit iirmam, quae non friget,fed calet; quapropter nulla in fide probanda efi notitia,,ni Ii quae fimul cor penetrat /), & ab omnibus dubitatio¬nibus & erroribus immunis, certum 6c indubitatum as-

fenfum fibi habet conjuntftum.

Hinc omnis in fide improbandus efi asfenfus, quiex caufa externa enafcitur, quae externutn gignit asfen-fum, aliorum asfenfui fupetftrutftum, qualem finguntPontificii, asfentientes auéboritati Ecclefiae 6c Pap<e,tatnqnana normae fidei, 6t proinde, quae Ecclefia credit>affirrnantes pro veris, quam vis eorum ne üllus animoinformatur eonceptus. Credere vero quae nefcias feu dequibus nullam habeas notitiam, idem efi ac fi videres fi-ee lumine. — Eft purum figmentum m). NeG ille in fi¬

de

/) mftvffgis tv tv] xxpfrix ers, rt] xx^ix yx§ iriTtvtrxi tis ^ixxtocrvvt/v^,$?) Pontificii, qui fidero fingunt implicitam, fine certa quadam no-

>' f3 (\

de fufTicit asfenfus, qui veritatibns divinis praebetur pro¬pter Revelationis aucloritatem ; nam li omnia, in Scri¬ptum Sacra, revelata, Vera es le reéte creduntur, tamenhomo per merum hunc asfenfum non diflert ab iinpro-bis, qui xcei (pqtaanai Jac. II: 19. Credere autemDeum,& Deum fimul, peccatis indulgendo, expavefcere,eft idem ac anwct. — Nec il!e msfenfus eft verae fidei,qui, propter Theoreticam perfvafionem , fola fpeculatio-ne nixam, gignitur; nam primaria do<ftn'nse Chrifti ca¬pita ea via non capiuntur, &, quamvis ingenii noftri fpe-culationi non repugnent, eamdem tamen admoduna tran-fcendunt; Nec Chriftus, objeétum fidei, in Scriptum provponitur nobis fpecnlationis ca 11 fa, verum ut MediatorDei & hominum , qui fe ipfe dedit redemtionis pretium proOmnibus 1 Tim IV: $, tamquum iXcc^qicv diot 71t^socs ev rooccquxTi ccvt8 Rom. III: 25 & cujus fanguis nos mnndat cb-omni peccato. 1 Joh 1:7. — In fide Chriftiana eara poti-us valere exiftimamus asfenfionem, quas dodtrinae Chri¬fti praebetur, propter adlu probatam & fenfu morali per-(Ceptam ejus efficaciam divinain ad meutern emendandam,

ad

titia & Ecclefiae & Conciliorurn Auctoritati, tarnqm.m fupremse Re¬gula fidei, asfentiuntur, praeter aüos quidem Irfnjrum fibi habere vi-dentur corfi fitientern , o rov kxyoyx rys x\yåttxs xx\uy ty ocvtw ,ev ciicc ßx^trinfxxnjs a\t;(pg . - - - xtti tit tztx yuo xxgißMS <riivt^ttv irxi,xxt irge rys xnohZtus ßtßyjxs vko rys txxXya-ixs xyovcrco/xtvyv xV.yättxy. —Irenm\ Epifl» adeo. Hccnf. Gnoßic. 1675. P- 40- — Credere vero,quod Ecclelia credit, fine certa quadani Notkia, eft uihil credere, &fi Au&oritati ecclefias Colurh fldere fas esfet, asfunaendutn quoque fc-ret eccieflae competere majorem vel faltim eamdem su&oritatero,quam verbo divino; quod vero asfumere eft divina humanis permuta-re & in pericivo esfe in fide falfum pro vero amplefti. — Si ergocerta & vera fit fidei notirfa , ut esfé debet, ex ipfa veritate fumendaeft & tamquam folem folis ipfius radiis contemplamur , ita lucemEvangelicam. ex iumine ipfius Evangelii, non ex »liorum luce, pcrvipdeamus. —- Sin minus non vere lumen, nec noftrum habeatur.

) 14 C

ad peccati culpam & dominium abotepdum, nosqué adéoDeo, Parenti Optimo, reconciiiandum.

Talis vero dodbinae Chrifti babita asfenfio, quae necrevelationis audbonrate, nec demonfträfione fpeculativa,led pectoris interni perfvafione & fet du morali cft fuper-ftructa, fupponit jam animum negative faltrm corre<5bum,h. e. relgiofam affeébionem, qua homo, peccator, fuarnperfentiat imperfeftionem mo-alem, peccati turpitudinem& ei oppofitam virtutis fandbitatem Ron». III: 20. Pf. LI:5. — Sicut enim, fi mens humana, boni, honefti & pul-chri in genere fenfu jucundo afficiatur, necesfe tft, utanimus ejus mod i fenlibus percipiendis fit aptus, fic, do-étrina Chrifii ut cum as fenfu percipiatur, necesfe quidemelb, ut animus ejus veritatibus & bonis percipiendis fitapertus & p>separatus; quod quoque fieri docent Theo-logi per gratiam Dei praeparantem, quae eo minus ell ne¬ganda n), quo certius homo peccator, fine ilia, fuis in-dulgens naevis, omni fpiritualium, quae eontinentur do-étrina Chrifti, perceptioni änimutn gerit praeciufum:"^v^ikos yctg av§Qoo7ios 8 $e%£Tcii rx r8 7ivsvyxTos: G?8, pocfixctvroo e*zi, KXt 8 $vvccrcu yvocvxi 1 Cor. II: 14. Cfr. Adb.XIII: 46.

Cujus vero animum ad confcientiam fuae itrperfe-dtionis moralis gratia Dei expergefecit, i lie quidem eo

aper-

n) Eamdem divinam gratiam, in doftrina Chrifti pereipienda , ne.cesfajiam indigitat Justinus Martyr, in Dial. cum Thryphone p.26, ubi il le haec habet: tv%t s (it coi n§o nxvruov (p^ros uvoixB-yvoc'i nvXott— x y<x,§ GW07tT0t crvvvotjTix vtxaiv t?iv, ti y,q rw ©tos iw crvvttvoa ; attu precibus contende, ut tibi ante omnia lucis portse aperiantur; nequeenim aliquibus perfpiciuntur atque intelliguntur, prseterquam Ii Deusconcesferii intelligentiam.

&

) ry f

aperHori annrsö cT (^hinam Civ iflH acfmitHt, a) qno gravf-or i dolore fuani fen ti t mileiiam, offiicioruwnque, qu®Deo debet, fantftitatem.

Sed inde non fides ejus eft abfoluta, nec mens adf»n<ftitatem, quam Chriftianisrnis intendit, poftuiat & ef-ficiry eft reformata- Nam, fl Cbriftianisu i finis & effe-éfcus is eft, ut non modo peccatorutn furpitudinis & mi-feriae confcii finius, fed ut ex e&ruin miferia & dolorevindieemur, inelioresque animi fen fus experiamur, finequibus, nec emendari, nec transquillari posfumus* neces-fe omnind eft, ut in fide, quae dotftrinae Chrifti in gene-re asfentrtur, infit quoque certa & firma cordis fiducia,qiuae fatisfaiftionem & juftitiam Cfrrifti in fpecie amplexa-tur Eph, llf: 17, & it a firmiter apprehetidit, ut Peccaforeemfidat fe in Chrifto habere 7ru^yriotv y.occ 7rgeaotyooyviy svTrenciSrjcrei (7rqos Gsov^ hoc rtt^eas & cum Apoftolo dfcat:Chrißns dilexit me, &f tradidit fe. ipfum pro me, o sv cocgxi,£00 ev 7n^se m TU vvis: rs Gen Gal. It: zo.

Quisqne ver-o Tntelligit ejusmodi fidueiam non obti-nere to c um nifr in eo, ex cujus corde om n e malura eftremotum; igitur, quousque fidueia vera inI>eum, redem-toreijir animo ineft, ineft quoque fimul renovara mentis?indoles, emendatio, fjceroevctoc ex rroorrificcv, & homo jamfaétus eft kova creatura in Chrißo' 2 Cor. V; ij Conceptaenrnv firma confidentia, qua homo Oeum quafi contue»tur in Chrifto xocrocKKocacovri- rev socxjtca, Chriftuuiquey

oinriis

o) Jefus und die Apoffel lehren frlbft dafs Einfalt ? Unféhuld, undUnverdorbenheit defs Hertzens, Gutmütigkeit fchon erfordert werdet»Km am Jefum und feine Lehre wahrhaft glauben zu können?Stau i»li n Grundrifs- der Tieg t ftdlehre. 1 B. p. $r. — Quo in fsnfucoaferantur. Marci XVI: löv r Pet. I: 5, 9« Job, V 1 2>. c. pl.

3 i« C•mnis divini erga" nos amons cenhmni, tenacrter appre-hendit, factum juflitiam, fanffiificationcm &: redemiione.m, n o ti -

ne cum hac perfvafione falutaris & exrniia in melius «-rit animi reformatio?

Non amplius fnb comminatione legis, vinditftam pec-catorum expofeente, geinit, nec metu & pavore, omniemendandi propofito refraftario, angitur, fed metui ler-vili fuccesfit anitnus filiaiis, & ubi animi filiaiis vis vi-get, eft quoque arnor fmcerus & fummus erga Etiin,cui confidit, cum mente, quam maximegrata, quibus vir-tutibus, (ubfunt otrmes, quas, tamqusm Chriftianus, exer-ceas. Ut nulla fides in Deum rederntorem eft One fiducia,lic neqne fiducia One probitate: oor7ie^ ro ax/ucc %<a(>is mev-fjLocrcs veKfov htm y.rxt 7r;?/s %x$ig t^-yxv venga s^i Jsc. II:20. Atqui probitate valent, qui animo vioSeaiocg Deumverentur, qui ejus, cui confidunt, funt arrtantisfimi, Chri-flum animo fiduciali amplexantes.

Hinc qui Chriftum fide firmiter tenent, Iis Chriftusinesfti dicitur, yocrciwpcoLi o Xgt^cg hot> 7!&€ms ev rccis kolp^ioiiscåvroov Eph, III: 17. Quod fi vero Chriftus in mente homi-num inhabitat, (equitur illis iuetfe fpiritum divinum, (<Pgcv'/i/uc&irwvfjLotros,) efficacem ad omne bonum, tam ad veritatisdeftderium quam ad voluntatis bonitatem, illosque, vitio-fitate fubjugata, imbecillitati natnrse human» in villa& vana & tnrpia propenfse, non amplius esfe obno-xios, fed vanis & vilibus rebus emortuo*, celfioremdegere vitam fpiritu-deni, ev ayicrvvvj 2 Cor. VI: 1.tffiorvjri Eph. IV: 24- vcci 8tKcciocrvvr\; E; yccg X^i^og sv v,uiv rof/tsv axfxco vezgov e^i. d< cc/jtocgriocv, ro de 7r\evfxoi £oor\ Stoc d/-Koctoawyjv Rom. VI:5 8, ir. o «x*^ rov Vi0V eXsl €®ylvo sk sx?i vicv ra Qc8 8k sx€l — A t qui utomnis vita naturalis io fentiendo & agendo con-

fiftit, non in otio & quiete, nam omnis quies eft morsno-

) >7 <nominanda, flc vita fpiritualis, e fide effedta, necesfe feexierat tion tantum in fenfationibus, Ted in acfcionibus,quaruin forma eft Charitas, otyu7iy\s sveoynjxsv»] Gal.V: 6. Epb. IV: ij. ctyci7[Y] T8 7i\svyLXTcs Rom. XV: 30.& quonian» uvrrj g^t uycc7ry tvoo tus sv Bohus t8 Be8 tv\-Qvixsv i Joh. V : 3. — facile evincitur fidem, fuo nominedignam, tion es fe quaiitstem quandam in homine frigi-dam & otiöfkm, led f pir itu divino calidisfime animatam& operofam; non Theoreticam modo, Ted pra&icam. Utfolis vita eft viva lux, quas usquequaqne fpargit radios;ita fidei vitas viva lux, funt opera bona; bona vero o-

pera, feu fhidia & aftiones legi divinas conformes, qua-rumqne eausfae funt amor & piutn Deo placendi defide*riurn, qusenam puriora habere posfent motiva? MoralitasKantiana, quas principium virtutis fumtnnm ponit in fum-ma libertate & voSuntatis humanas uvravc/xiu, jubens of-ficia tantum e confcientia re&i implenda, excellens qui-dein exiftimatur & dignitatis humanso fenfum attoilit;per fe tarnen fpe&ata, praeterea, quod cun£ta ad homi-nem relerendo a Religione potius avocat, quam ad ean-dem adducit, onmia ad Deum, ultimum principium, re-ferentem, eo ipfo non folum omni amoris afft<5tu caret,fed in (Iii folum fhidium facile degenerat, quod parumab egoismo vel Pharifaismo differt, & fl vel acfcionesomnis honelLnis fpeciem p.ae fe ferentes producmtur,tarnen, nifi fide erigantur & motiva defumant, non niflpretium ftigidae & ferviiis judaieas prasceptorum legisobfervantias habebunt. Longe purior eft Chriftia-nismns,oui dum animo ingenerat fidem in Deum redemtorem,fanftitatis fummae exemplar 1 Pet. I: 15 fq. generat et-iam eodem momento amoreoi & ftudium voiuntatem di-vinam colendi J0I1. Ill: 20. nnde omnis virtutis vereChnflimas ratio pendet. Tantum igitur abeft, ut fides& vertc virtutis ftudia feparentur, ut potius, indivulfo

3 nexu

) »« c/ ♦ f .0

nexu jun&a, fe invicem excipianfe, ita ut illa non fifc ve-ra & viva Ane his, neque haec, nifi fpecies rei vaga, Aneilla p). Binc appoAce de Ade dicit Lutherus: "Eit vivapotens & efficax res Ades, & non poteft non fubindebene operari; neque quserit an Ant facienda bona, fedpriusquam tale quid quaeritur, ipfa jam facit & femperagitj qui autem non facit hujussnodi ifte eA: homo in-credulus, Ades eft 7iM^o(p^ix viva acqviefcens in miferi-cordia Dei adeo firmiter, ut priusquam deficiat vel mil¬lies mortem fubire nou vereatur & hujusiwodi Aduciaexcitat laetitiam & amorem erga Deum & omnes crea-turas." q) Unde lequitur nulla esfe ofTicia, nuila virtu-tum genera, nulla honefte faéla, quse non Ades volunta-ti divinae libenter obtemperans, & cum voiuptate, con-ftanter efficiat & operetur.

Quamvis autem fic jure ftatuatur, Adem veram vir-tutis & boni faciendi principium esfe effeftivum, inde ta¬rnen non contendamus, illam, in afru juftificationis, proqualitate aut opere noftro, ob quod Deo immediate pro-bamur, esfe habendam; Ejusmodi opinio, praeterea quoddidiis Scripturae Sacrae, Eph. Il: 8- Tit. Ill: 5. Gal. Il:16. Rom. III: 25. Col. I: 14. Ill: 24. IV: 5;. Rom.IV: 3> 5- XI: 6: 7. apertisfime repugnafc, neque fanasideae fatisfaétionis Chrifti, quae eo evilefceret & irrita

föret

p) Hinc nemo non videt, quantum in fidei feparatione a Praxiex una parte psccant Myftici, religionem facientes folum contemplati-ram, omni ftudio pra&ico abje&o; (Si ex altera parte Pontificii, quibona fua opera extollentes & magni facientes, ftuditim Theoreticumextenuant. — Utraque, Scripturse convenienter, conjungenda & conjnmftaexponit Ignatius in Epi/i, ni Eph> x^xv ^utjs mns — 5t\os JV xyx'ar^ ra $vo tv tyiryrt ysvoutvx $tx xvjourov xrto5t\st; & johannesDamASCENUS sxhtris XKftßyt rtji mftus Lib, IV; Cap. x.sr»s'is x«>ots epywv vgx.?x tft, o/xotus r.xi tgyx xugis ntreus; v oXv*Sta tu v tpyuv ÅoKt/Ux&Txit

q) Vide LuTäfiÄi Pr&fationem in Epifl. ad Rom.