8. 1. Definicija i sastavni dijelovi raunarskog sistema Raunarski sistem je elektroniki sistem koji obrauje ulazne podatke ili informacije (INPUT i proizvodi iz njih nove ili izlazne podatke (OUTPUT) po prethodno definisanoj proceduri - programu. Djelovi racunarskog sistema su harware i software-OS I Aplikativni. OS je kolegcija programa koji omogucavaju rad ,komunikaciju i upravljanje hardverskim kompo.. 2. Hijerarhija raunarskog sistema, nivoi, podsistemi Nivoski koncept (struktura sa vie nivoa) Funkcionalna dekompozicija NIVOSKI koncept o Aplikacioni nivo o Nivo viih programskih jezika o Nivo asemblerskog jezika o operativno-sistemski mainski nivo o Klasini mainski nivo o Nivo mikroarhitekture o o o o o 3. Digitalno-logiki nivo Nivo elektronskih komponenata Centralna procesorska jedinica Memorijski podsistem Ulazno-izlazni podsistem 11. 9.

Osnovne prednosti i nedostaci fortrana u odnosu na druge jezike vieg nivoa ? Dobre osobine: o o o o o o o o o Nedostaci: o o Jednostavnost Efikasnost Ugraene funkcije Prilagodljiv format Rasprostranjenost, Programske biblioteke Povezanost sa Matlab-om, Ansys-om... Paralelno programiranje Dokumentacija OO osobine Grafika podrka za Windows OS

Nabroji nekoliko vodedih proizvoaa fortranskih compiler-a ? DEC VAX,DEC Alpha,Sun ultra sparc,PCs under Dos and windows

10.

ta je i ta sadri IDE ? o o o o o o o o o Editor teksta Kontrola sintakse Editor resursa Biblioteke Compiler Debbager Testiranje i optimiz Pakovanje i instalac. Izrada HELPa

Podsistemi su:

Podjela raunarskih sistema prema paralelnosti obrade

Koji su koraci u stvaranju programa u Visual Fortran IDE ? o o o o o o o Izbor tipa projekta Imenovanje projekta Dodavanje filea za izvorni code Pisanje programa Kompilacija Izvrenje (execution) Optimizacija

-SISD Single Instruction Single Data - SIMD Single Instruction Multiple Data - MISD- Multiple Instruction Single Data - MIMD Multiple Instruction Multiple Data 4. Brojni sistemi, definicija, osnovne vrste, transformacije iz jednog u drugi Brojni sistemi predstavljaju nain prikazivanja brojeva pomodu niza simbola koji se nazivaju cifre brojnog sistema. Njima su definisana i pravila za osnovne operacije nad brojevima. Osnovne vrste brojnih sistema: o Nepozicioni brojni sistem : Jedna cifra ima uvijek istu vrijednost bez obzira na poziciju u zapisu. o Pozicioni brojni sistem: Vrijednost cifre zavisi od njene pozicije u broju. 5. Postupak rjeavanja problema primjenon raunara o o o o o o o o 6. Formulacija problema Analiza problema Izbor metoda za reavanje, algoritam Razvoj programa pisanje koda Kompajliranje algoritma Ispitivanje korektnosti programa-testiranje Izrada dokumentacije Odravanje i nadogradnja programa 15. 14. 13. 12.

Koje tipove projekata moemo razvijati u Visual Fortran IDE ? o o o o o o Integer Real Character Complex Logical Abstract

ta je deklaracija varijabli ? Deklaracija: davanje imena (identifikator) i odreivanje tipa

emu slui komentar ? Sluzi za opisivanje nekog postupka,tj neke radnje. Osnovni programski koncepti o o o o proceduralno programiranje modularno programiranje strukturirano programiranje objektno-orijentirano programiranje OOP

Kompajler, asembler, mainski jezik definicije pojmova Kompajler- koji ita program napisan u izvornom jeziku, te ga prevodi u u ciljani(pretezno masinski_ Asembler - je programski jezik niskog nivoa koji masinski jezik specifine procesorske arhitekture predstavlja u ljudima itljivom obliku Mainski jezik - direktno razumljiv hardverskim komponentama 16.

Karakteristike i prednosti proceduralnog programiranja Najvanije osobine: o Fokusirani na procedure (algoritam) o Svi podaci (varijable) su vidljive i dostupne iz glavnog programa Teki za modificiranje i proirivanje Imaju sloenu strukturu za kompleksne probleme mogudnost ponovnog koritenja istog koda na razliitim mjestima unutar programa jednostavnije pradenje programskog toka osnova za razvoj modula, odnosno osiguranja strukturiranog pristupa. o o Prednosti: o o o

7.

Osnovni programski jezici vieg nivoa : FORTRAN,Cobol,Algol,Pascal,Bacis,INTERPRETER,SQL,C, C++.Java, Visual Basic, C#

17.

Modularno programiranje Kod velikih i sloenih programa, da bi se osigurala, itljivost programa i olakalo njegovo razumijevanje i odravanje, modularnost postaje nuna.

25.

Modul je logiki nezavisna i zaokruena logika cjelina o Moduli se mogu nezavisno programirati i testirati o Mogu se formirati moduli zajedniki za sve o Ispravak, testiranje i dokumentiranje je jednostavnije i bre o Veze izmeu modula trebaju biti jednostavne i vidljive o Modul u pravilu treba imati jednu ulaznu i jednu izlaznu taku o Nakon izvravanja modul vrada kontrolu na mjesto pozivanja 18. OO koncept programa Objektno orijentirano programiranje polazi od toga da se program posmatra kao skup pojedinanih dijelova, ili objekata, koji surauju (rade) jedan s drugim meusobno izmjenjujudi poruke. Svaki objekt ima sposobnost primanja poruke, obrade podataka i slanja poruke drugim objektima. Poruka utie na promjenu stanja objekta. 19. Objekt: sadraj i osobine Svaki objekt ima: stanje, ponaanje i identitet o Stanje objekta definisano je unutranjim varijablama o o Ponaanje definisano je funkcijama. Funkcije se aktiviraju porukama. 27. 26.

Prednosti OOP o jednostavno koritenje dijelova koda u razliitim programima, tededi vrijeme u analizi, dizajnu, razvoju, testiranju, i otklanjanju greaka, o Jednostavnije modeliranje sloenih problema upotrebom apstraktnijih elemenata = objekata o sposobnost kupovine dijelova postojedeg, testiranog koda da bi se u razvoju omogudio komponentno-zasnovani pristup, o smanjeni trokovi razvoja, o mogudnost podjele velikih projekata na vie programskih dijelova koje radi razliiti programeri, o poboljane karakteristike debagiranja i testiranja, o sposobnost kreiranja jednostavnih i konzistentnih sredstava za meu-djelovanje razliitih tipova objekata,

Nabroji osnovne apstraktne strukture podataka o o o o o o o Matrice Records (Slog) List (linkovane liste) Stack (Stek) Queue (Redovi) Tree (Stablo) Grafovi

Definicija strukture podataka Struktura podataka je matematiki nain organizacije podataka. Ona definie nain njihovog pohranjivanja i upotrebe od strane programa. Pravilo odabrana struktura bitno utie na efikasnost programa. To se naroito istie kod sloenih aplikacija

Poruka je formalna komunikacija poslana od strane jednog objekta drugom a koja zahtjeva neki servis . Objekti se sastoje od lanova : o Attributes npr. objekt auto: sjedala, vrata, motor o 20. Methods kreni, zakoi, ubrzaj, upali svjetla 28. OO postupak razvoja programske aplikacije Object-Oriented Analysis - OOA o Identifikacija objekata u real world problemu o Specificiranje ponaanja, stanja i interakcije o Organizacija slinih objekata u klase Object-Oriented Design - OOD o Specificiranje poruka izmeu objekata o Izrada gradivnih elemenata od objekata Object-Oriented Programming - OOP o Izrada potrebnih klasa o o o 21. Kreiranje objekata, kreiranje objekata za manipulisanje porukama Testiranje klasa i objekata pojedinano Definisanje glavnog programa koji objedinjava sve objekte

Osnovne operacije nad apstraktnim strukturama podataka o o o o o o Pristup i modificiranje podataka Matrice: primjer definisanja Pretraivanje Proirivanje (dodavanje novih podataka) Brisanje Sortiranje Spajanje i razdvajanje vie struktura

29.

Definicija i shema povezane liste Struktura iji element sadri podatak i pokaziva adrese slijededeg elementa. Redoslijed elemenata je ureen pokazivaima. Prvi element liste naziva se razliitim imenima kao to je glava, poetak ili prvi vor, krajnji vor se naziva rep ili krajnji vor liste, Zbog linearne strukture liste svaki vor osim prvog i zadnjeg ima svog predhodnika i sljedbenika. vor na kome se trenutno nalazimo nazivamo tekudim vorom ili tekuca pozicija u listi.

Definicija klase je zajedniki opis za skup objekata s istim atributima i operacijama, odnosno to je predloak za kreiranje objekata. Zbog toga se kae da je objekt instanca klase. Svaki objekt jedne klase nasleuje njene osobin.

30.

Definicija i shema binarnog stabla

Binarno stablo je ureeno stablo u kome svaki vor ima 0, 1 ili 2 nasljednika

22.

Osobina naslijeivanja (inheritance) Je mehanizam koji omoguduje da klasa redefinira ponaanje i osobine naslijeene neke druge klase . Podklasa ima sve to i nadklasa, ali i jo neto to je specifino samo za nju. Nasljeivanje se moe definirati i kao nadreena-podreena relacija izmeu klasa u kojoj podreena klasa ima isto ponaanje kao i nadreena klasa.

23.

Osobina polimorfizma U objektno orijentisanom programiranju to znai da jedna poruka moe uzrokovati razliite oblike odgovora u zavisnosti kako je objekat kome se alje interpretira. Polimorfizam je ponaanje koje se mijenja zavisno od toga koja klasa ga uzrokuje, to znai da dva ili vie objekata mogu reagovati potpuno razliito na istu poruku, odnosno da je primatelj poruke odgovoran za njenu interpretaciju. 31. Objasni pojam "stek" Poseban sluaj liste kod koje je dodavanje ili oduzimanje elemenata mogude samo na vrhu structure

24.

Enkapsulacija Osigurava da programski kod izvan klase vidi samo funkcionalne, ali ne i implementacijske detalje klase. Niko osim objekta ne moe znati kako iznutra taj objekt izgleda, tj. na koji nain izvrava svoj zadatak. Rezultat enkapsulacije je da svaki objekt prema vanjskom svijetu, tj ostalim klasama pokazuje svoje suelje tj. skup poruka na koje odgovara = interface. Object=black box.

40. 32. Primjer zamjene binarnog stabla linkovanom listom

Definicija i shema stablakao strukture podataka? konaan skup od n (n vece ili jednako 0) elemenata izmeu kojih postoji sljededa strukturna veza: 1. jedan vor se zove korijen (root) stabla, skupova T1, T2, ..., Tm, pri emu je svaki od tih skupova takoe stablo.

41.

33.

Definicija i shema reda Sekvence elemeneta istog tipa. Prvi snimljeni element je i prvi dostupni element. (FIFO - first in first out) Novi elementi se dodaju na jednom kraju a oduzimaju na drugom kraju (linearna struktura) 42.

Objasni pojam staticke biblioteke? je blok koda, izdvojen i kompajliran nezavisno od glavnog programa. Moe sadravati samo subroutinu ali ne i glavni program. Vrlo je korisna u organizovanju velikih programa i dijeljenju subroutina izmeu razliitih programa. Prethodno kompajlirana,ista se dodaje se work-space glavnog programa te se njegovim kompajliranjem ugrauje u izvrni (.exe) file. Znatno smanjuje vrijeme kompajliranja glavnog programa. Moe se koristiti za vie programa ili podprograma. Objasni pojamdinamicka alokacija navedi primjer primjene? ALLOCATABLE odgoena deklaracija, trenutno nepoznata format matrice Primjer: Real allocatable A(:), B(:,:) Allocate (A(57),B(12,12)) Oslobaanje prostora: Deallocate (A,B) Navedi osnovne programske jedinice u fortranu sa primjerima deklaracije? o Funkcije o Subroutine o Moduli Navedi algoritme za sortiranje nizova i kratko objasni merge sort alg..? Buble sort Sortiranje umetanjem Shell sort Mergesort Quicksort

34. o o o o o o 35. o o o o o o o 36.

Definicija i shema grafa Univerzalni nain povezivanja elemenata Sastoji se od skupa vorova i skupa linija za povezivanje Vrlo pogodni za modeliranje objekata, sistema i procesa vorovi mogu imati imena i atribute Edges spajaju dva vora mogu biti imenovane i imati smjer Graf je generalnija struktura od stable Mogudnosti primjene grafova Linked list Tree (instance of graph) Flowcharts (dijagram toka programa) Mape puteva (GPS) Electrine sheme Montane sheme Sadraj planova, ekonomija, vojne operacije Matrino predstavljanje grafa 1.Neusmjereni 2.Usmjereni 43.

44.

37.

Objasni pojam dinamicke biblioteke? za povezivanje (dll) je blok koda, izdvojen i kompajliran nezavisno od glavnog programa. Moe sadravati samo subroutinu ali ne i glavni program. Vrlo je korisna u organizovanju velikih programa. Ista se dodaje glavnom programu u fazi izvrsenja ime se postie niz prednosti. Ista dll moe se koristiti od strane vie pozivnih programa, izvrni file pozivnog programa je manji, bolji je menadent memorijom, update programa je jednostavan jer nije potrebno ponovno kompajliranje ili instaliranje programa nego samo zamjena postojede dll novom.

38.

Navedi primjere deklarisanja i objasni u cemu je razlika izmedju subroutine i funkcije u fortranu? Sabroutine: kao rezultat moe vratiti vie argumenata ime subroutine ne mora biti deklarisano (nije varijabla) poziva se sa CALL moe biti bez liste argumenata Funkcija: Korisnika funkcija je procedura iji je rezultat jedna varijabla proizvoljnog tipa, koja je deklarisana preko imena funkcije. Objasni algoritam sortiranjaquick sort? Izbor vodedeg lana Razvrstavanje preostalih lanova na vece i manje. Ponavlja se 1 i 2 za podnizove sa manjim i vedim lanovima

39. o o o