Embed Size (px)
Citation preview
Dr n med Małgorzata Czajkowska-Malinowska Kujawsko-Pomorskie Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy
ZNACZENIE PROGRAMOacuteW PROFILAKTYCZNYCH
W LECZENIU POChP
PROFILAKTYKA
Pierwszorzędowa ndash zapobieganie powstaniu choroby
Drugorzędowa ndash zapobieganie postępowi choroby
Trzeciorzędowa ndash zapobieganie powikłaniom
ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
popularyzacja oświaty zdrowotnej
poprawa organizacji pracy
monitorowanie zanieczyszczeń
indywidualne środki ochrony
optymalne leczenie szczepienia
Głoacutewne przyczyny rozwoju POChP
bull Palenie tytoniu
bull Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego
bull Infekcje układu oddechowego we wczesnym dzieciństwie
bull Nawracające infekcje oskrzelowo-płucne
bull Palenie bierne
bull Nadreaktywność oskrzeliastma
bull Uwarunkowania genetyczne
Zalecenia PTChP PiAP 2014
80 przypadkoacutew POChP
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
POLSKA 2009-2010
Codzienny palacz 87 milionoacutew palaczy
średnia liczba papdzień 16-18
30 min po przebudzeniu ndash 60
23 w nocy
335
33
218
413
210
34
113
643
0
10
20
30
40
50
60
70
Codziennie palący Okazionalnie palący Byli palacze Nigdy niepalący
mężczyźni
kobiety
GATS
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej Wpływ palenia tytoniu na FEV1
u chorych na POChP
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej
PO RZUCENIU PALENIA
PO RZUCENIU PALENIA
Wpływ zaprzestania palenia tytoniu na
FEV1 u chorych na POChP
Korzyści z porzucenia
nałogu palenia
u chorych na POChP
Lung Health Study chorzy na POChP
85
80
75
70
65
60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
porzucili palenie
nadal palący
-26mLy
-60mLy
FE
V1
p
red
Lata Scanlon PD Connett JE Waller LA
Am J Respir Crit Care Med Volume 161 Number 2 February 2000 381-390
3818 palących z umiarkowaną POChP
Przeżycia 145 ndash letnia obserwacja w badaniu Lung Health Study
100
095
090
085
080
palacze
nietrwale porzucili palenie
porzucili palenie
Anthonisen NR Ann Intern Med 2005 142 233ndash239
0 3 6 9 12 15
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
PROFILAKTYKA
Pierwszorzędowa ndash zapobieganie powstaniu choroby
Drugorzędowa ndash zapobieganie postępowi choroby
Trzeciorzędowa ndash zapobieganie powikłaniom
ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
popularyzacja oświaty zdrowotnej
poprawa organizacji pracy
monitorowanie zanieczyszczeń
indywidualne środki ochrony
optymalne leczenie szczepienia
Głoacutewne przyczyny rozwoju POChP
bull Palenie tytoniu
bull Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego
bull Infekcje układu oddechowego we wczesnym dzieciństwie
bull Nawracające infekcje oskrzelowo-płucne
bull Palenie bierne
bull Nadreaktywność oskrzeliastma
bull Uwarunkowania genetyczne
Zalecenia PTChP PiAP 2014
80 przypadkoacutew POChP
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
POLSKA 2009-2010
Codzienny palacz 87 milionoacutew palaczy
średnia liczba papdzień 16-18
30 min po przebudzeniu ndash 60
23 w nocy
335
33
218
413
210
34
113
643
0
10
20
30
40
50
60
70
Codziennie palący Okazionalnie palący Byli palacze Nigdy niepalący
mężczyźni
kobiety
GATS
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej Wpływ palenia tytoniu na FEV1
u chorych na POChP
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej
PO RZUCENIU PALENIA
PO RZUCENIU PALENIA
Wpływ zaprzestania palenia tytoniu na
FEV1 u chorych na POChP
Korzyści z porzucenia
nałogu palenia
u chorych na POChP
Lung Health Study chorzy na POChP
85
80
75
70
65
60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
porzucili palenie
nadal palący
-26mLy
-60mLy
FE
V1
p
red
Lata Scanlon PD Connett JE Waller LA
Am J Respir Crit Care Med Volume 161 Number 2 February 2000 381-390
3818 palących z umiarkowaną POChP
Przeżycia 145 ndash letnia obserwacja w badaniu Lung Health Study
100
095
090
085
080
palacze
nietrwale porzucili palenie
porzucili palenie
Anthonisen NR Ann Intern Med 2005 142 233ndash239
0 3 6 9 12 15
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Głoacutewne przyczyny rozwoju POChP
bull Palenie tytoniu
bull Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego
bull Infekcje układu oddechowego we wczesnym dzieciństwie
bull Nawracające infekcje oskrzelowo-płucne
bull Palenie bierne
bull Nadreaktywność oskrzeliastma
bull Uwarunkowania genetyczne
Zalecenia PTChP PiAP 2014
80 przypadkoacutew POChP
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
POLSKA 2009-2010
Codzienny palacz 87 milionoacutew palaczy
średnia liczba papdzień 16-18
30 min po przebudzeniu ndash 60
23 w nocy
335
33
218
413
210
34
113
643
0
10
20
30
40
50
60
70
Codziennie palący Okazionalnie palący Byli palacze Nigdy niepalący
mężczyźni
kobiety
GATS
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej Wpływ palenia tytoniu na FEV1
u chorych na POChP
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej
PO RZUCENIU PALENIA
PO RZUCENIU PALENIA
Wpływ zaprzestania palenia tytoniu na
FEV1 u chorych na POChP
Korzyści z porzucenia
nałogu palenia
u chorych na POChP
Lung Health Study chorzy na POChP
85
80
75
70
65
60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
porzucili palenie
nadal palący
-26mLy
-60mLy
FE
V1
p
red
Lata Scanlon PD Connett JE Waller LA
Am J Respir Crit Care Med Volume 161 Number 2 February 2000 381-390
3818 palących z umiarkowaną POChP
Przeżycia 145 ndash letnia obserwacja w badaniu Lung Health Study
100
095
090
085
080
palacze
nietrwale porzucili palenie
porzucili palenie
Anthonisen NR Ann Intern Med 2005 142 233ndash239
0 3 6 9 12 15
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
POLSKA 2009-2010
Codzienny palacz 87 milionoacutew palaczy
średnia liczba papdzień 16-18
30 min po przebudzeniu ndash 60
23 w nocy
335
33
218
413
210
34
113
643
0
10
20
30
40
50
60
70
Codziennie palący Okazionalnie palący Byli palacze Nigdy niepalący
mężczyźni
kobiety
GATS
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej Wpływ palenia tytoniu na FEV1
u chorych na POChP
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej
PO RZUCENIU PALENIA
PO RZUCENIU PALENIA
Wpływ zaprzestania palenia tytoniu na
FEV1 u chorych na POChP
Korzyści z porzucenia
nałogu palenia
u chorych na POChP
Lung Health Study chorzy na POChP
85
80
75
70
65
60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
porzucili palenie
nadal palący
-26mLy
-60mLy
FE
V1
p
red
Lata Scanlon PD Connett JE Waller LA
Am J Respir Crit Care Med Volume 161 Number 2 February 2000 381-390
3818 palących z umiarkowaną POChP
Przeżycia 145 ndash letnia obserwacja w badaniu Lung Health Study
100
095
090
085
080
palacze
nietrwale porzucili palenie
porzucili palenie
Anthonisen NR Ann Intern Med 2005 142 233ndash239
0 3 6 9 12 15
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
POLSKA 2009-2010
Codzienny palacz 87 milionoacutew palaczy
średnia liczba papdzień 16-18
30 min po przebudzeniu ndash 60
23 w nocy
335
33
218
413
210
34
113
643
0
10
20
30
40
50
60
70
Codziennie palący Okazionalnie palący Byli palacze Nigdy niepalący
mężczyźni
kobiety
GATS
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej Wpływ palenia tytoniu na FEV1
u chorych na POChP
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej
PO RZUCENIU PALENIA
PO RZUCENIU PALENIA
Wpływ zaprzestania palenia tytoniu na
FEV1 u chorych na POChP
Korzyści z porzucenia
nałogu palenia
u chorych na POChP
Lung Health Study chorzy na POChP
85
80
75
70
65
60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
porzucili palenie
nadal palący
-26mLy
-60mLy
FE
V1
p
red
Lata Scanlon PD Connett JE Waller LA
Am J Respir Crit Care Med Volume 161 Number 2 February 2000 381-390
3818 palących z umiarkowaną POChP
Przeżycia 145 ndash letnia obserwacja w badaniu Lung Health Study
100
095
090
085
080
palacze
nietrwale porzucili palenie
porzucili palenie
Anthonisen NR Ann Intern Med 2005 142 233ndash239
0 3 6 9 12 15
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej Wpływ palenia tytoniu na FEV1
u chorych na POChP
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej
PO RZUCENIU PALENIA
PO RZUCENIU PALENIA
Wpływ zaprzestania palenia tytoniu na
FEV1 u chorych na POChP
Korzyści z porzucenia
nałogu palenia
u chorych na POChP
Lung Health Study chorzy na POChP
85
80
75
70
65
60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
porzucili palenie
nadal palący
-26mLy
-60mLy
FE
V1
p
red
Lata Scanlon PD Connett JE Waller LA
Am J Respir Crit Care Med Volume 161 Number 2 February 2000 381-390
3818 palących z umiarkowaną POChP
Przeżycia 145 ndash letnia obserwacja w badaniu Lung Health Study
100
095
090
085
080
palacze
nietrwale porzucili palenie
porzucili palenie
Anthonisen NR Ann Intern Med 2005 142 233ndash239
0 3 6 9 12 15
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
20
60
70
80
100
90
40
50
30
ZDROWY POChP
duszność
inwalidztwo
zgon
25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 Wiek (lat)
FEV1 należnej
PO RZUCENIU PALENIA
PO RZUCENIU PALENIA
Wpływ zaprzestania palenia tytoniu na
FEV1 u chorych na POChP
Korzyści z porzucenia
nałogu palenia
u chorych na POChP
Lung Health Study chorzy na POChP
85
80
75
70
65
60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
porzucili palenie
nadal palący
-26mLy
-60mLy
FE
V1
p
red
Lata Scanlon PD Connett JE Waller LA
Am J Respir Crit Care Med Volume 161 Number 2 February 2000 381-390
3818 palących z umiarkowaną POChP
Przeżycia 145 ndash letnia obserwacja w badaniu Lung Health Study
100
095
090
085
080
palacze
nietrwale porzucili palenie
porzucili palenie
Anthonisen NR Ann Intern Med 2005 142 233ndash239
0 3 6 9 12 15
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Korzyści z porzucenia
nałogu palenia
u chorych na POChP
Lung Health Study chorzy na POChP
85
80
75
70
65
60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
porzucili palenie
nadal palący
-26mLy
-60mLy
FE
V1
p
red
Lata Scanlon PD Connett JE Waller LA
Am J Respir Crit Care Med Volume 161 Number 2 February 2000 381-390
3818 palących z umiarkowaną POChP
Przeżycia 145 ndash letnia obserwacja w badaniu Lung Health Study
100
095
090
085
080
palacze
nietrwale porzucili palenie
porzucili palenie
Anthonisen NR Ann Intern Med 2005 142 233ndash239
0 3 6 9 12 15
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Lung Health Study chorzy na POChP
85
80
75
70
65
60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
porzucili palenie
nadal palący
-26mLy
-60mLy
FE
V1
p
red
Lata Scanlon PD Connett JE Waller LA
Am J Respir Crit Care Med Volume 161 Number 2 February 2000 381-390
3818 palących z umiarkowaną POChP
Przeżycia 145 ndash letnia obserwacja w badaniu Lung Health Study
100
095
090
085
080
palacze
nietrwale porzucili palenie
porzucili palenie
Anthonisen NR Ann Intern Med 2005 142 233ndash239
0 3 6 9 12 15
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Przeżycia 145 ndash letnia obserwacja w badaniu Lung Health Study
100
095
090
085
080
palacze
nietrwale porzucili palenie
porzucili palenie
Anthonisen NR Ann Intern Med 2005 142 233ndash239
0 3 6 9 12 15
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Wpływ porzucenia nałogu palenia w 145 obserwacji LHS
Terapia zwykła interwencja
270 zgonoacutew 1964
461 zgonoacutew 3923
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
095
09
085
08
Prz
eżycie
lata
p=0031
Anthonisen NR et alAnn Intern Med 2005142233-39
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Strategie ograniczające
zgony z powodu palenia
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Ocena skuteczności dwoacutech strategii celem ograniczenia nałogu palenia
Shahab L Hot Topics in Cardiol 200887-14
aktualny
podejmowanie palenia przez młodzież (do frac12)
porzucenie nałogu palenia przez aktualnych palaczy ( do frac12)
500
400
300
200
100
0
Sku
mu
low
an
a lic
zb
a z
go
noacute
w
mln
1950 1975 2000 2025 2050
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Cztery okresy w epidemii palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Zaprzestanie palenia
jedynym poza domowym leczeniem tlenem postępowaniem
ktoacutere wydłuża życie chorych na POChP
w pierwszym roku po zaprzestaniu palenia może dojść do
poprawy FEV1 a następnie tempo obniżania się FEV1 zbliża
się do obserwowanego u osoacuteb nie palących
najlepsze wyniki w zapobieganiu postępowi choroby
osiąga się przy trwałym zaprzestaniu palenia przez chorego
przed 40 rż
u osoacuteb z ciężką obturacją oskrzeli zaprzestanie palenia
jest korzystne ponieważ spowolnienie rocznego
ubytku FEV1 przedłuża życie Zalecenia PTChP PiAP 2014
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Profilaktyka w POChP
bull Zaprzestania palenia
bull Ograniczenie szkodliwego wpływu środowiska
bull Wczesne rozpoznawanie POChP
bull Szczepienia
ndash przeciw grypie
ndash przeciw Streptococcus pneumoniae
Zalecenia PTChP PiAP 2014
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Częstość obturacji i rozpoznania POChP
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
25-44 45-54 55-64 65-74 gt75
DgnPOChP
obturacja
Mannino Respir Care2003 481185-1191 400000
1600000
20
80
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Wczesne rozpoznawanie i zapobieganie
postępowi choroby
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Kryteria uzasadniające wprowadzenie badań przesiewowych
1 choroba ktoacutera nie została wcześnie rozpoznana postępuje stając się powodem znacznej chorobowości i umieralności
2 leczenie czynnikoacutew ryzyka choroby ma istotny wpływ na jej dalszy przebieg
3 dostępne jest badanie względnie proste i bezpieczne umożliwiające obiektywne potwierdzenie rozpoznania
Ferguson GT Chest 2000 117 1146ndash1161
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Doświadczenia polskie
Lancet 2009 Aug 29374(9691)721-32 Screening for and early detection of chronic obstructive pulmonary disease Soriano JB1 Zielinski J Price D
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki POChP
Cel bull wczesne wykrycie choroby
bull skłonienie chorych z rozpoznaną
POChP do zaprzestania palenia
papierosoacutew
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Wczesne wykrywanie POChP w grupie wysokiego ryzyka POChP
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Obturacja oskrzeli
bull łagodna FEV1gt80 N
bull umiarkowana FEV1=80-50N
bull ciężka FEV1lt50 N
69 prawidłowy 10 restrykcja
63 69 78
obturacja 21
Wiek 5413 lat
MK 57 43
Palacze 62
Byli palacze 28
Nigdy niepalący 10
Narażenie na dym 27 12 paczkolat
Obturacja oskrzeli 21
Narodowy Program Wczesnego Rozpoznawania i Profilaktyki (2000-2002) (Liczba badanych 105190)
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Zaprzestanie palenia po 12 miesiącach
w zależności od stopnia obturacji
0
5
10
15
20p=0229
p=0005 p=0003
p=00003
Bednarek M Gorecka D Wielgomas J et al Smokers with airway obstruction are more likely to quit smoking Thorax 2006
4 494 Aktualnych palaczy (574 M) ekspozycja 10 paczkolat
Prosta porada 262 osoacuteb miało obturację
prawie 70 obecnych na wizycie po roku (n=3077)
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
81
26 19
687
194
313
6040
1360
3960
4840
720
5160
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie chorych z POChP
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
0
20
40
60
80
100
Nadal palą Rzucili na pewien czas Rzucili całkowicie
91
19
8
860
175 140
7850
1010
2150
7380
1160
2620
po roku
po 2 latach
po 3 latach
po 4 latach
Zmiany zachowań wobec palenia
w grupie kontrolnej
Czajkowska-Malinowska M ERJ supl 2006
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Udowodnione korzyści z aktywnego wczesnego rozpoznawania POChP
bull Rozpoznanie POChP we wczesnym lub umiarkowanym stadium stwarza możliwość wieloletniego działania antytytoniowego (motywacja oddziaływania behawioralne i farmakoterapia w grupie palących obarczonych szczegoacutelnie wysokim ryzykiem przedwczesnego zgonu)
bull Znaczna część nowo wykrytych chorych (30ndash50) jest już w umiarkowanym stadium choroby ma objawy i wymaga leczenia Terapia zmniejsza duszność zwiększa sprawność wysiłkową i poprawia jakość życia
bull U większości chorych (w niektoacuterych badaniach do 75) POChP zdiagnozowano bez wykonywania badania spirometrycznego Należy je wykonać ponieważ wynik badania może oznaczać zmianę rozpoznania z POChP na astmę i odwrotnie Dotyczy to około 30 chorych
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Programy wczesnego wykrywania POChP
bull Niskie koszty
bull Duża skuteczność
bull Przynoszą pozytywne efekty w porzuceniu palenia
bull Przyczyniają się do zmniejszania kosztoacutew powodowanych przez POChP
bull Winny być stałym i trwałym elementem polityki zdrowotnej
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
30
Program profilaktyki
choroacuteb odtytoniowych (w tym POChP)
finansowany przez NFZ
bull Realizowany (z modyfikacjami) od lipca 2004 r przez
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
bull Od 2008 badania przesiewowe dla osoacuteb palących w wieku 40 - 65 lat
Elementy programu
Wywiad objawy ekspozycja na dym tytoniowy
stan kliniczny pacjenta
badanie spirometryczne
bull Dla osoacuteb palących powyżej 18 roku życia porada antytytoniowa bez spirometrii
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Centers for Disease Control and Prevention Public Health Strategic Framework for COPD Prevention Atlanta GA Centers for Disease Control and Prevention 2011
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Department of Health Medical Directorate Respiratory Team 2011
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Wyboacuter właściwej drogihellip FEV1 należnej
wiek (lata)
Nasi rodzice nie palą
Nasi rodzice nie palą
