บทความปรทศนReview Article

การบรณะฟนหนาน�านมทผมากใหไดความสวยงาม:การทบทวนวรรณกรรม

Esthetic Restoration of Severely Decayed PrimaryAnterior Teeth: A Literature Review

วรญา อารยรกษาคลนกทนตกรรมทนตสร กรงเทพมหานคร

Weeraya AreeraksaTanta Siri Dental Clinic, Bangkok

ชม. ทนตสาร 2557; 35(1) : 25-33CM Dent J 2014; 35(1) : 25-33

บทคดยอ ฟนหนาน�านมบนมกเปนต�าแหนงทพบการผในโรค

ฟนผในเดกปฐมวย ฟนหนาน�านมบนทผมากควรไดรบการ

บรณะทคลมตวฟนทงหมด ซงครอบฟนเหลกไรสนมเปน

ทางเลอกในการรกษาทด อยางไรกตามผปกครองสวนมาก

ตองการวสดบรณะทใหความสวยงาม ซงการรกษาฟนหนา

น�านมบนทผมากใหไดความสวยงามเปนสถานการณทยาก

ส�าหรบทนตแพทยทวไป ปจจบนมครอบฟนหนาน�านมเพอ

ความสวยงามทมเทคนค ขอบงใช ขอดและขอเสยแตกตาง

กนใหเลอกใชบทความนเปนการน�าเสนอขอบงใช ขอดและ

ขอเสยของการบรณะฟนหนาตดน�านมบนทมการผลกลาม

ดวยครอบฟนทใหความสวยงามชนดตางๆ

ค�ำส�ำคญ: ครอบฟน ฟนหนาน�านมบน ครอบฟนเหลกไร-

สนม ความสวยงาม การบรณะ

Abstract In early childhood caries, maxillary primary

anterior teeth are primarily affected. Severely car-

ious primary anterior teeth require full coverage

restoration, and the most reliable restoration is

the stainless steel crown. However, most parents

demand more esthetic restorations. Esthetic resto-

ration of severely decayed primary anterior teeth

is a difficult challenge for general practitioners.

Many types of full coverage esthetic restorations

that are different in technique, indications, advan-

tages and disadvantages are available for restoring

primary anterior teeth.

This article describes the indications, advan-

tages and disadvantages of esthetic restorations of

severely decayed primary anterior teeth.

Keywords: crowns, primary anterior teeth, stain-

less steel crown, esthetics, restoration

Corresponding Author:

วรญา อารยรกษาคลนกทนตกรรมทนตสร กรงเทพมหานคร

Weeraya AreeraksaTanta Siri Dental Clinic, Bangkok, Thailand.E-mail: bochiko@hotmail.com

ชม. ทนตสาร ปท 35 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย. 2557 CM Dent J Vol. 35 No. 1 January-June 201426

บทน�า ในเดกปฐมวยทมฟนน�านมผ มกพบผบรเวณดานรม

ฝปาก ใกลกลางและไกลกลางของฟนหนาน�านมบน และดาน

บดเคยวของฟนกรามน�านมซทหนง การสญเสยฟนตดน�านม

ไปกอนเวลาอาจจะมผลตอการออกเสยง ลดประสทธภาพ

ในการบดเคยว ขาดการเจรญของกระดกขากรรไกรบนสวน

หนา เกดนสยผดปกตในชองปาก เชน ลนดนฟน และเกด

ความผดปกตของการสบฟนตามมา อกทงอาจจะเปนปญหา

ดานจตใจเนองจากเรองความสวยงาม(1) การบรณะฟนหนา

น�านมทผลกลามเหลานมกจะท�าไดยาก เนองมาจากขนาด

ของตวฟนเลก เนอฟนบาง และเนอเยอโพรงฟนมขนาด

ใหญ(2) โครงสรางของเคลอบฟนและเนอฟนแตกตางจาก

ฟนแท ท�าใหการยดตดของวสดบรณะกบผวฟนเกดขนนอย

กวาฟนแท(3) อกทงพฤตกรรมของเดกเลกทไมใหความรวม

มอ ดงนนจงท�าใหการเตรยมโพรงฟน การเลอกใชวสดบรณะ

และขนตอนการบรณะมความยงยาก ซงทางเลอกหนงในการ

รกษามกจะใชวธถอนฟนหนาน�านมบน และปลอยใหเดกม

สนเหงอกวางจนกวาฟนแทจะขน หรอการพยายามบรณะฟน

ประเภทท 3 (class III) หรอประเภทท 5 (class V) แตบาง

ครงการผลกลามจนตองบรณะเปนประเภทท 4 (class IV) โดยการศกษาตดตามเปนระยะเวลานาน พบวาการอดฟน

ดงกลาวมกไมมความคงทนหากเนอฟนทเหลออยไมเพยง

พอตอการปองกนการแตกหกของฟน ดงนนการใชครอบ

ฟนเพอการบรณะฟนน�านมทมการผลกษณะดงกลาวจงชวย

ใหการบรณะฟนเปนไปไดงายและมความทนทาน(4) การบรณะ

ฟนหนาน�านมดวยครอบฟนจะท�าในกรณทมขอบงใชดงน(5)

1) ฟนตดทผหลายดาน 2) ฟนตดทผหรอไดรบอบตเหตบรเวณ

ปลายฟน 3) มการสญเสยโครงสรางของฟนมากบรเวณคอ

ฟน 4) ฟนไดรบการรกษาคลองรากฟนแลวและมการสญเสย

โครงสรางฟนมาก 5) มรอยแตกหรอสญเสยเนอฟนปรมาณ

มาก 6) ฟนเปลยนส 7) มภาวะเคลอบฟนเจรญพรองหลาย

ต�าแหนง (multiple hypoplastic defects) 8) ฟนตดน�านม

ทมรปรางผดปกตตงแตก�าเนด (congenitally malformed primary incisors) และ 9) พฤตกรรมเดกทไมใหความรวม

มอท�าใหการควบคมความชนในการอดท�าไดยาก

การบรณะฟนหนาน�านมดวยครอบฟนเหลกไรสนมมก

ไมใหความพงพอใจแกผปกครองเนองจากขาดความสวยงาม

ลกษณะการบรณะทใหความสวยงามไดแก ครอบฟนชนด

สตรพรวมกบเรซนคอมโพสต (bonded resin compo- site strip crowns) ครอบฟนโพลคารบอเนต (polycar-bonate crowns) ครอบฟนเหลกไรสนมโอเพนเฟซ (open faced stainless steel crowns) ครอบฟนเหลกไรสนมว

เนยรส�าเรจรป (prefabricated veneered stainless steel crowns) ครอบฟนเซอรโคเนยส�าเรจรป (prefabricated zirconia crowns) และครอบฟนอนไดเรกคอมโพสตเรซน

(indirect composite resin crowns)(4-5) รวมทงการบรณะ

ภายในคลองรากฟน (intracanal restorations) ดวยการ

ท�าเดอยฟน (post) รวมกบครอบฟนทใหความสวยงาม ใน

กรณทฟนผานการรกษาคลองรากฟนแลวและเนอฟนเหลอ

นอยไมเพยงพอตอการยดตดของครอบฟน สามารถเปนทาง

เลอกหนงในการบรณะฟนหนาน�านมทผมากเพอใหเกดความ

สวยงาม(6)

การทบทวนวรรณกรรมฉบบนมวตถประสงคเพอน�าเสนอ

ขอบงใช ขอดและขอเสยของการบรณะฟนหนาตดน�านมบนท

มการผมากดวยครอบฟนทใหความสวยงามชนดตางๆ

การบรณะฟนหนาน�านมทผมากใหไดความสวยงาม การตดสนใจเลอกวธบรณะดวยครอบฟนชนดตางๆ

ขนอยกบหลายปจจย ไดแก ความชอบหรอความถนดของ

ทนตแพทย ความตองการดานความสวยงามของผปกครอง

และผปวยเดก ความรวมมอของผปวย การควบคมความชน

และเลอด ความเสยงตอการเกดฟนผ เวลาทใชท�าการรกษา

และราคาของวสดบรณะ(5) โดยครอบฟนทเลอกใชควรม

คณสมบตดงน 1) สฟนกลมกลนกบฟนขางเคยง 2) ทนทาน

เพยงพอทจะไมตองไดรบการรกษาเพมเตมจนกวาฟนน�านม

จะหลด เชน มการแตกหรอหลดแลวตองท�าการแกไข 3) ม

ความเขากนไดกบเนอเยอ (biocompatibility) 4) ขนตอน

การท�างายและรวดเรวและ 5) ควรท�าเสรจภายในครงเดยว

ไมควรมขนตอนทางหองปฏบตการ แตอยางไรกตามครอบ

ฟนแตละประเภทกมคณสมบต ขอบงใช ขอด และขอเสย

แตกตางกน(2)

ครอบฟนสตรพรวมกบเรซนคอมโพสต ครอบฟนสตรพรวมกบเรซนคอมโพสต ท�าออกมา

ในรปแบบของครอบฟนส�าเรจรปเซลลลอยด (celluloid

ชม. ทนตสาร ปท 35 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย. 2557 CM Dent J Vol. 35 No. 1 January-June 201427

form) (ภาพท 1, 2 และ 3) ไดรบความนยมในหลายประเทศ

เนองจากใหความสวยงามสง ราคาไมแพง ใชระยะเวลาในการ

บรณะไมนานขนกบความสามารถในการแยกฟนและควบคม

ความชน แตมขอเสยคอ ตองการความรวมมอจากผปวยมาก

ตองการเนอฟนทเหลออยโดยเฉพาะเคลอบฟนใหเพยงพอตอ

การยดตดดวยสารยดตด (bonding agent) ขนตอนการท�า

ไวตอความชนมากจงไมแนะน�าใหท�าในฟนทมรอยผใตเหงอก

มาก และฟนทไมสามารถควบคมความชนและเลอดได ดงนน

กอนการบรณะดวยครอบฟนชนดนผปวยควรมอนามยชอง

ปากทดกอน นอกจากนนยงใหความทนทานและการยดตด

นอยกวาครอบฟนชนดอนๆ มกหกหรอหลดงายโดยเฉพาะใน

เดกทสบฟนลก (deepbite) นอนกดฟน (bruxism) หรอดด

นว (digit sucking) จงไมแนะน�าใหท�าในเดกทนอนกดฟน

หรอดดนว

ภาพท 1 ครอบฟนชนดสตรพรวมกบเรซน คอมโพสต

Figure 1 bonded resin composite strip crowns

ภาพท 2 ฟนผในฟนหนาน�านมบนดานหนา

Figure 2 dental caries of labial surfaces of upper anterior teeth

ภาพท 3 ฟนหนาน�านมบนดานหนาภายหลงการรกษาดวย

ครอบฟนสตรพรวมกบเรซนคอมโพสต

Figure 3 frontal view of bonded resin composite strip crowns on upper anterior teeth

เนองจากครอบฟนสตรพรวมกบเรซนคอมโพสตอาศย

การยดตดระหวางเคลอบฟน เนอฟนและเรซนคอมโพสต

ดวยระบบสารยดตด ดงนนจงไมตองกรอแตงเนอฟนมาก

เพอเพมการยดตดเชงกลเหมอนครอบฟนโพลคารบอเนตและ

ครอบฟนเหลกไรสนมวเนยรส�าเรจรป โดยภายหลงใสแผน

ยางกนน�าลาย (rubber dam) ท�าการเลอกขนาดของครอบ

ฟนในแนวใกลกลาง-ไกลกลางใหใกลเคยงกบฟนทจะท�าการ

บรณะ กรอก�าจดรอยผ และกรอตดปลายฟนออกประมาณ 1.5

มลลเมตร กรอตดดานใกลกลางและดานไกลกลางประมาณ

0.5-1 มลลเมตร ดานแกมประมาณ 1 มลลเมตร และดาน

ลนประมาณ 0.5 มลลเมตร ใหขอบมลกษณะเปนแบบขนนก

(feather edge) กรอแตงเสนมม (line angle) ตางๆ ใหมน

กลม ท�าสวนคอด (undercut) ในเนอฟน และกรอเนอฟน

ในแนวดง (vertical striation) เพอชวยเพมแรงยดตด จาก

นนใชกรรไกรตดขอบของครอบฟนและลองสวมครอบฟนให

ขอบของครอบฟนอยใตเหงอกประมาณ 1 มลลเมตร ความ

สงของครอบฟนใกลเคยงกบฟนขางเคยง หลงจากนนถอด

ครอบฟนออกจากตวฟนและเจาะรบรเวณปลายฟน (incisal corner) ของครอบฟนดวยหวกรอรปกลมขนาดเลกเพอเปน

รระบายอากาศและวสดสวนเกนขณะสวมครอบฟน จากนน

เตรยมผวฟนดวยการใชกรดกดและระบบสารยดตด แลวใส

เรซนคอมโพสตในครอบฟนประมาณสองในสามของครอบฟน

โดยตองระวงไมใหมฟองอากาศ แลวจงสวมครอบฟนใหเขา

ท ใชเครองมอตรวจฟนผเขยวสดสวนเกนบรเวณขอบเหงอก

และบรเวณทเจาะรระบายอากาศไว แลวฉายแสง ใชมดปลาย

โคงกรดครอบฟนทางดานลนและเขยครอบฟนออก ภายหลง

การน�าครอบฟนสตรพออกไมจ�าเปนตองท�าการขดแตงดาน

ชม. ทนตสาร ปท 35 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย. 2557 CM Dent J Vol. 35 No. 1 January-June 201428

รมฝปากเนองจากมความเรยบอยแลว แตตองขดแตงบรเวณ

ขอบเหงอกเพอก�าจดวสดบรณะสวนเกน และตรวจสอบการ

สบฟนเพอปองกนการสบกระแทกซงจะเปนสาเหตหนงทท�าให

เกดความลมเหลวของการรกษาได(7)

ในฟนทไดรบการรกษาคลองรากฟนและอดคลองรากฟน

ดวยวสดอดคลองรากฟนทมสวนประกอบของแคลเซยมไฮ-

ดรอกไซด (calcium hydroxide) ไอโอโดฟอรม (iodoform) และซลโคน (silicone) มขอควรระวงเรองสของไอโอโดฟอรม

ทอาจมองเหนในสวนของตวฟนหากอดเกนขนมาในสวนตว

ฟน จากการศกษาของ Kupietzky และคณะในป 2003(8)

พบวา ฟนทไดรบการอดคลองรากฟนดวยสารปายไอโอโด-

ฟอรม (iodoform paste) แลวบรณะดวยครอบฟนสตรพรวม

กบเรซนคอมโพสตมสแตกตางกบฟนขางเคยงมากกวาฟน

ทไมไดรบการรกษาคลองรากฟนแลวบรณะดวยครอบฟน

สตรพรวมกบเรซนคอมโพสตอยางมนยส�าคญ ซงทนตแพทย

สามารถปองกนการตดสดงกลาวดวยการก�าจดวสดอดคลอง

รากฟนดงกลาวใหต�ากวาคอฟน 1-2 มลลเมตร และรองพน

โพรงฟนดวยกลาสไอโอโนเมอรซเมนต (glass ionomer cement) เพอปองกนการซมผานของวสดอดขนมาในสวน

ของตวฟน กอนท�าการบรณะในสวนของครอบฟนตอไป ทงน

พบวาความลมเหลวของการรกษาดวยครอบฟนสตรพรวมกบ

เรซนคอมโพสต ไดแก การผตามขอบวสดบรณะ การหลด

หรอบนของเรซนคอมโพสตออกบางสวนซงพบไดรอยละ

7.5-11(8) และพบวาจะมอตราความลมเหลวสงในฟนทผทง

4 ดาน แตอยางไรกตามไมพบวามการหลดออกไปทงหมดของ

เรซนคอมโพสตทระยะเวลาตดตามผลอยางนอย 24 เดอน(9)

และจากการศกษาของ Tate และคณะในป 2002(10) พบวาการ

บรณะดวยครอบฟนสตรพรวมกบเรซนคอมโพสตในผปวยท

ไดรบการรกษาภายใตการดมยาสลบ (general anesthesia) มอตราความลมเหลวสงถงรอยละ 51 เมอเทยบกบการบรณะ

ดวยครอบฟนเหลกไรสนมภายใตการดมยาสลบซงมอตรา

ความลมเหลวรอยละ 8

ส�าหรบความส�าเรจของครอบฟนสตรพรวมกบเรซนคอม-

โพสตหมายถง การทยงมการยดตดอย ไมมการแตกหกเสย

หายหรอวามการแตกหกเพยงเลกนอย และไมมพยาธสภาพ

ภายในเนอเยอในหรอเนอเยอรอบปลายรากฟน (pulpal and periapical tissues) จากการศกษายอนหลง (retrospective study) ของ Kupietzky และคณะในป 2005(11) และ Ram

และคณะในป 2006(9) พบวาอตราความส�าเรจอยทรอยละ

80 ทระยะเวลาเฉลย 31.3 เดอน และ 24 เดอน ตามล�าดบ

นอกจากนนรอยละ 78 ผปกครองและเดกมความพงพอใจทง

ส ขนาด รปราง และความคงทนทระยะเวลาตดตามผล 18

เดอน(12)

ครอบฟนโพลคารบอเนต ครอบฟนโพลคารบอเนตเปนครอบฟนส�าเรจรปอะครลก

เรซนทผานการขนรปดวยความรอน (heat-molded acrylic resin) ใช ในการบรณะฟนหนาน�านม ใหความสวยงามพอ

สมควร ไมไวตอความชนเนองจากอาศยการยดตดดวยซเมนต

ใชเวลาในการบรณะไมนาน มความคงทนมากกวาครอบฟน

สตรพรวมกบเรซนคอมโพสต แตไมทนตอแรงขดถ (abra-sive) ไดเทาครอบฟนเหลกไรสนม (stainless steel crown) และมขอเสยคอ ตองกรอแตงเนอฟนมาก นอกจากนนครอบ

ฟนชนดนยงใหการยดตดไมด สกงาย มโอกาสแตกหกสง

และใชไมได ในผปวยทมนสยผดปกตในชองปาก เชน นอน

กดฟน ปจจบนจงไมเปนทนยมใชและยงไมมการศกษาทาง

คลนกระยะยาว(13) กอนการบรณะตองท�าการเลอกขนาดของ

ครอบฟนในแนวใกลกลาง-ไกลกลางใหใกลเคยงกบฟนทจะ

ท�าการบรณะ แลวจงเตรยมฟนทจะบรณะใหมขนาดพอดกบ

ครอบฟนทเตรยมไวโดยกรอตดดานปลายฟนประมาณ 1.5-2

มลลเมตร ดานรมฝปากและดานลนประมาณ 0.5 มลลเมตร

และกรอดานประชดใหพนจดสมผสระหวางฟน ขอบของครอบ

ฟนเปนแชมเฟอร (chamfer finishing line) ทระดบต�ากวา

ขอบเหงอก 0.5 มลลเมตร หรอขยายใหครอบคลมรอยผ(14)

ครอบฟนเหลกไรสนมโอเพนเฟซ ครอบฟนเหลกไรสนมโอเพนเฟซ เปนครอบฟนเหลก

ไรสนมทมการเคลอบหนาฟนดานรมฝปากดวยเรซนคอม-

โพสต ครอบฟนชนดนใหความสวยงามพอสมควรแตอาจ

มองเหนขอบของโลหะแสดงออกมา และตองท�าสวนปด

หนาฟน (facing) ใหหนาเพยงพอเพอปองกนการสะทอน

ของสโลหะ(15) ราคาไมแพง สามารถปรบแตงรปรางและ

ขอบของครอบฟนใหแนบสนทกบคอฟน มความคงทนและ

ใหการยดตดดกวาครอบฟนสตรพรวมกบเรซนคอมโพสต

สามารถใชกบผปวยทนอนกดฟนมฟนสบลกมแนวโนมทจะ

ไดรบอบตเหตบรเวณศรษะและใบหนา และผปวยเดกทท�าการ

ชม. ทนตสาร ปท 35 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย. 2557 CM Dent J Vol. 35 No. 1 January-June 201429

บรณะภายใตการดมยาสลบ เนองจากเปนครอบฟนทมความ

แขงแรง ใหความแนบสนทและการยดตดทด จงลดโอกาสเกด

ความลมเหลวของวสดบรณะและตองท�าการแกไขโดยทผปวย

ตองไดรบการดมยาสลบอกครง(16) แตมขอเสยคอ ไมสามารถ

ใชในผปวยทแพนกเกล ตองใชเวลาการรกษามากขนเนองจาก

ตองเพมขนตอนการปดหนาฟนดวยเรซนคอมโพสต ซงเปน

ขนตอนทตองควบคมความชนและเลอดเปนอยางด และสวน

ปดหนาฟนมโอกาสหลดหรอแตกหกได(17)

ส�าหรบขนตอนการท�าสวนปดหนาฟนหลงจากยดครอบ

ฟนเหลกไรสนมแลวท�าไดโดยใชหวกรอคารไบด (carbide bur) เบอร 330 หรอเบอร 169, 699 ตดครอบฟนดานรม

ฝปากออกเปดเปนชองโดยเหลอขอบของครอบฟนดานเหงอก

ประมาณ 0.5 มลลเมตร ขอบดานใกลกลางและไกลกลางอย

บรเวณแนวบรรจบ (line angle) ของขอบฟนดานนน และ

ขอบดานปลายฟนอยบรเวณปลายฟน พยายามใหเหลอโลหะ

ทมองเหนนอยทสด ก�าจดซเมนตบนเนอฟนออกทงหมดเพอ

ใหมทวางส�าหรบเรซนคอมโพสตทหนาพอใหลกประมาณ 1

มลลเมตร แลวท�าสวนคอดรอบขอบดานในของครอบฟน

ทไดรบการตดดวยหวกรอเรวกากเพชรชนดกลม (round diamond bur) เพอเพมการยดอยทางกล (mechanical retention) และใชหวขดหนชนดละเอยด (white stone) ขดขอบของครอบฟนทไดรบการตดใหเรยบ แลวท�าการบรณะ

ดวยเรซนคอมโพสตใหไดรปรางทเหมาะสมตอไป(14)

ครอบฟนเหลกไรสนมวเนยรส�าเรจรป ครอบฟนเหลกไรสนมวเนยรส�าเรจรป เปนครอบฟนเหลก

ไรสนมส�าเรจรปทปดดานรมฝปากดวยเรซนคอมโพสต หรอ

เทอรโมพลาสตกเรซน (thermoplastic resin)(18) ใหการ

ยดตดด มความคงทน ใหความสวยงามในระดบทผปกครอง

ยอมรบได(19) ไมไวตอความชนเนองจากอาศยการยดตดดวย

ซเมนต ใชเวลาในการบรณะไมนาน แตพบวาฟนจะนนมากกวา

ฟนธรรมชาต ไมสามารถใช ในฟนหนาน�านมทมการซอนเก

หรอสญเสยชองวางของขากรรไกร เนองจากครอบฟนมขนาด

ใหญกวาชองวางทม(2) มสครอบฟนใหเลอกเพยง 1-2 ส ท�าให

สเหมอนกบฟนขางเคยงยากและขนตอนการบรณะยากกวา

ครอบฟนเหลกไรสนมเนองจากตองกรอแตงเนอฟนมากเพอ

ใหพอดกบครอบส�าเรจทท�ามาและไมสามารถปรบแตงขอบ

ของครอบฟนดานรมฝปากได ราคาแพง ไมสามารถฆาเชอ

ดวยความรอนกอนใสใหผปวยไดเนองจากอาจมผลตอความ

แขงแรงของการยดตด (bond strength) ของวเนยร(20) ม

ความเปราะ อาจเกดการแตกหกเสยหายบางสวนหรอหลด

ออกทงหมดในสวนทเปนหนาฟน(21) และภายหลงการบรณะ

อาจเกดความระคายเคองตอเหงอกมาก(5) ซงปจจบนยงไมม

ขอมลทางคลนกและทางหองปฏบตการเกยวกบคณสมบต

เชงกลของครอบฟนชนดน

ส�าหรบขนตอนการท�าครอบฟนเหลกไรสนมวเนยร

ส�าเรจรป(2) คอ พมพปากดวยอลจเนต (alginate) เพอ

ท�าแบบจ�าลองฟนและท�าการกรอแตงฟนในแบบจ�าลองฟน

ท�าการลองครอบฟนบนแบบจ�าลองฟนและขดแตงใหเรยบรอย

แลวนดผปวยกลบมาเพอก�าจดรอยผและกรอแตงฟน โดยกรอ

ตดปลายฟนประมาณ 1.5 มลลเมตร กรอตดผนงดานรมฝปาก

ดานลน ดานใกลกลางและดานไกลกลางประมาณ 1-1.5

มลลเมตร ใหมความขนานไปกบแนวแกนฟน (long axis) และกรอเนอฟนในแนวดงเพอเพมพนทผวระหวางซเมนตและ

ผวฟน แลวจงลองครอบฟนทเตรยมไว โดยปรบแตงครอบ

ฟนใหมการเรยงตว ความแนบสนทของขอบและการสบฟนท

ดแลวท�าการขดแตง ยดดวยซเมนตและท�าความสะอาดก�าจด

ซเมนตสวนเกน

มหลายการศกษาเกยวกบความส�าเรจและความลมเหลว

ทางคลนกของครอบฟนเหลกไรสนมวเนยรส�าเรจรปของแตละ

บรษทผผลต ไดแก การศกษาของ MacLean และคณะใน

ป 2007(22) ท�าการศกษาในผลตภณฑนสไมล (NuSmile crown) โดยประเมนความส�าเรจจากการยดตด การแตกหก

ความตานทานตอการสกและการราว และความคงตวของ

ส พบวา มอตราความส�าเรจสงถงรอยละ 91 ทระยะเวลา

ตดตามผล 6 เดอน การศกษาของ Shah และคณะในป

2004(21) ท�าการศกษาในผลตภณฑคนเดอร คราว (Kinder Krowns) พบวา มการยดอยรอยละ 100 มการหลดของหนา

ฟนบางสวนรอยละ 11 และหลดทงหมดรอยละ 24 ไมมการ

แตกหกหรอสกของหนาฟนรอยละ 61 มการสกไมเกนหนง

ในสามของปลายฟนรอยละ 15 และโดยรวมแลวผปกครองม

ความพงพอใจสงทระยะเวลาตดตามผลเฉลย 17.5 เดอน และ

Roberts และคณะในป 2001(19) ท�าการศกษาในผลตภณฑ

ไวทเทอร ไบเทอร ท (Whiter Biter II crown) พบวา ม

การยดอยรอยละ 100 แตมอตราความลมเหลวสงในเรองการ

หลดของหนาฟน คอ มการหลดของหนาฟนบางสวนรอยละ

ชม. ทนตสาร ปท 35 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย. 2557 CM Dent J Vol. 35 No. 1 January-June 201430

32 และหลดทงหมดรอยละ 24 แตโดยรวมแลวผปกครอง

มความพงพอใจสงทระยะเวลาตดตามผลเฉลย 20.7 เดอน

หากเกดการแตกของหนาฟนจะท�าการซอมแซมไดยากและ

มกจะตองท�าครอบฟนใหม แตอยางไรกตาม การส�ารวจใน

ประเทศสหรฐอเมรกาพบวาในการบรณะฟนหนาน�านมทผมาก

ทนตแพทยส�าหรบเดกจะเลอกใชครอบฟนเหลกไรสนมวเนยร

ส�าเรจรปเปนอนดบแรกรอยละ 51(23)

ครอบฟนเซอรโคเนยส�าเรจรป ครอบฟนเซอรโคเนยส�าเรจรป คอ ครอบฟนประเภท

เซรามกส (ceramic) ทมเซอรโคเนยม ไดออกไซด (zirco-nium dioxide) เปนสวนประกอบ(24) มความแขงแรงใกล

เคยงโลหะ ท�าใหสามารถลดความหนาของวสดท�าครอบฟนจง

เปนการลดการสญเสยเนอฟนจากการกรอแตงฟน(25) มความ

สวยงามใกลเคยงฟนธรรมชาตเนองจากมความทบ (trans-lucency) ในระดบปานกลาง เหมาะส�าหรบบรณะฟนหนาท

ตองการความสวยงาม(26) ไมท�าอนตรายตออวยวะปรทนต

มความเขากนไดกบเนอเยอ สงผานความรอนเยนไดนอย

กวาครอบฟนโลหะ จงลดการเกดอาการเสยวและการระคาย

เคองตอเนอเยอโพรงฟนจากการเปลยนแปลงอณหภมได(27)

อยางไรกตามครอบฟนชนดนไมสามารถปรบแตงขอบของ

ครอบฟนได ปจจบนยงมราคาแพง มเพยงการศกษาระยะสน

ในหองปฏบตการวาสามารถน�ามาใชเปนครอบฟน ฟนเทยม

ตดแนนทงฟนหนาและฟนหลง เนองจากมคณสมบตทรานส-

ฟอรเมชนทฟเทนนง (transformation toughening) ท�าใหม

ความแขงแรงและมความตานทานตอการแตกหกสง(28) และยง

ไมมขอมลการใชงานระยะยาวทางคลนก โดยมเพยงรายงาน

ผปวยของ Karaca และคณะในป 2013(29) ทใชครอบฟนเซอร

โคเนยส�าเรจรปบรณะฟนหนาน�านมบนทผมากแลวใหการยด

อยและความสวยงามทดทระยะเวลาตดตามผล 18 เดอน

ครอบฟนชนดอนไดเรกคอมโพสตเรซน การบรณะฟนดวยครอบฟนชนดอนไดเรกคอมโพสต-

เรซนสามารถลดระยะเวลาการรกษาทางคลนกในแตละครง

ซงเปนขอดในเดกทมขอจ�ากดดานอายและความรวมมอ(30)

ครอบฟนมความแนบสนทด มความคงทน และใหความ

สวยงาม สามารถเลอกสและตกแตงรปรางไดตามตองการ

แตมขอเสย คอ ตองมขนตอนทางหองปฏบตการมผลใหเพม

ราคาและจ�านวนครงในการรกษามากขน(31) จากรายงานผปวย

ของ Wanderley และคณะในป 1999(32) และ Motisuki และ

คณะในป 2005(31) พบวามอตราการยดตดทดและใหความ

สวยงามทระยะเวลาตดตามผล 1 ป

การบรณะภายในคลองรากฟนดวยการท�าเดอยฟนรวมกบครอบฟนทใหความสวยงาม ส�าหรบฟนทมการสญเสยเนอฟนมากไมเพยงพอตอการ

ยดตดของครอบฟน และไดรบการรกษาคลองรากฟนแลว

มผเสนอวธบรณะภายในคลองรากฟนดวยเดอยฟนรวมกบ

ครอบฟนทใหความสวยงาม(6) ซงวสดทใช ในการท�าเดอยฟน

มหลายประเภท ไดแก เดอยฟนโลหะส�าเรจรป (prefabri-cated metal post) สามารถใชงานงาย ราคาถกและวธการ

ท�าไมยงยาก เดอยฟนส�าเรจรปทไมมโลหะเปนองคประกอบ

(prefabricated non-metal post) ทใหการยดตดเชงกลและ

เชงเคมกบเนอฟนท�าใหมความแนบสนทกบผนงคลองรากฟน

แตมราคาแพง ขนตอนการท�ายงยากและไวตอความชน เดอย

ฟนโลหะเหวยง (metal cast post) ตองการขนตอนทาง

หองปฏบตการและตองใชวสดทบแสงในการบรณะสวนตว

ฟนเพอปองกนการสะทอนของสโลหะ เดอยฟนโลหะเหวยง

นกเกล-โครเมยม (nickel-chromium cast post) มความ

แขงแรงแตราคาแพง และตองการขนตอนทางหองปฏบตการ

นอกจากนยงมเดอยฟนเรซนคอมโพสต (directly building resin composite) ใหความสวยงาม ใชเวลาท�าไมนาน ไม

ตองการขนตอนทางหองปฏบตการ แตใหความแขงแรงต�า(33)

อยางไรกตามการบรณะดวยเดอยฟนตางๆ เหลานยงไมไดรบ

การยอมรบจากทนตแพทยส�าหรบเดกเนองจากเดอยฟนอาจ

รบกวนการขนของฟนแทระหวางทมการละลายของรากฟน

น�านมในระยะสดทาย และขดขวางการหลดตามธรรมชาตของ

ฟนน�านม นอกจากนนยงเปนการเพมแรงเครยดภายในรากฟน

ท�าใหรากฟนมโอกาสแตกได ดงนนจงควรพจารณาความยาว

ของเดอยฟน คอ ตองไมยาวเกนไปจนขดขวางการหลดของ

ฟนน�านมและการขนของฟนแท โดยความยาวทเหมาะสม

ของเดอยฟน คอ ยาวประมาณ 3 มลลเมตร ในสวนตนของ

คลองรากฟน(31) จากปญหาดงกลาวนจงมผเสนอวธการเพม

การยดตดของครอบฟนในฟนทไดรบการรกษาคลองรากฟน

แลวและไมรบกวนการหลดของฟนน�านมดวยการใชลวดทาง

ทนตกรรมจดฟน (orthodontic wire) เสนผานศนยกลาง

ชม. ทนตสาร ปท 35 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย. 2557 CM Dent J Vol. 35 No. 1 January-June 201431

0.5 มลลเมตร ดดใหเปนหวงรปโอเมกา (omega loop) ยน

พนจากรากฟนทเหลออย 2-3 มลลเมตรโดยไมขดขวางการ

สบฟน และมสวนปลายของหวงยดภายในสวนตนของคลอง

รากฟนทไดรบการเตรยมชองวางไวประมาณ 3 มลลเมตร

ดวยซเมนต และบรณะสวนตวฟนตอดวยแกนฟนเรซนคอม-

โพสตและครอบฟนชนดตางๆ วธนมขอดคอใหการยดตดทด

กบวสดบรณะสวนตวฟน ใหความสวยงาม และไมตองการ

ขนตอนทางหองปฏบตการ แตตองการความรวมมอจาก

ผปวย ขนตอนการท�าไวตอความชน และมโอกาสทวสดบรณะ

จะหลดจากอบตเหตหรอการกดอาหารแขงได(34)

มการศกษาเกยวกบการใชงานทางคลนกของเดอยฟน

ชนดตางๆ ไดแก Judd และคณะในป 1990(35) รายงานการใช

เดอยฟนเรซนคอมโพสตทท�าสวนคอดในคลองรากฟนสวนตน

ในฟนหนาน�านมบนทไดรบการรกษาคลองรากฟนแลว จ�านวน

92 ซ พบวาไมมความลมเหลวของการยดอยทระยะเวลา 12

เดอน Perrela และคณะในป 1995(36) เปรยบเทยบเดอยฟน

โลหะส�าเรจรปชนดเกลยว (threaded post) กบหวงรปโอ

เมกา ในการบรณะฟนหนาน�านมบนรวมกบเรซนคอมโพสต

พบวาวสดทงสองชนดใหอตราความส�าเรจทงทางคลนกและ

ภาพรงสเฉลยรอยละ 76.47 ทระยะตดตามผล 10 เดอน และ

Ganesh และคณะในป 2012(34) รายงานการใชหวงรปโอเม

กากบครอบฟนสตรพรวมกบเรซนคอมโพสต พบวาใหการยด

อยทดและไมเกดฟนผซ�าทระยะเวลาตดตามผล 12 เดอน

ความรวมมอของตวผปวยเดกเปนสงส�าคญมาก ควรจะ

ตองพจารณาอยางรอบคอบกอนตดสนใจเลอกท�าการบรณะ

เนองจากการบรณะทกชนดในฟนหนานนจะดและส�าเรจได

ตองอาศยความรวมมอของผปวยเปนส�าคญ อยางไรกตาม

ทศนคตของผปกครองตอเรองการดแลสขภาพชองปากของ

เดกเปนอกปจจยหนงทจ�าเปนตองน�ามาประกอบการพจารณา

เพราะหากขาดความรวมมอจากผปกครองในการน�าเดกมาพบ

ทนตแพทยตามเวลานดหมาย การบรณะฟนเหลานอาจไมม

ประโยชน เนองจากอาจพบปญหาการผซ�าหรอการแตกหก

ของวสดบรณะได ถาเปนลกษณะนกควรเลอกการรกษาดวย

การถอนฟนดกวาทจะปลอยใหการรกษาประสบความลมเหลว

เกดเปนหนองปลายราก หรอมผลตอการสรางเคลอบฟน

เจรญพรองทฟนตดแท การถอนและใสฟนถอดไดอาจเปนอก

ทางเลอกทท�าไดจนกวาผปกครองจะมทศนคตทดตอการดแล

สขภาพชองปากของลกทดขน

สรป จดมงหมายของการรกษาดวยครอบฟนในฟนหนาน�านม

ทผมาก คอ สามารถเกบฟนไวจนถงเวลาหลดไปตามธรรมชาต

โดยปราศจากภาวะแทรกซอนของโพรงเนอเยอใน สามารถท�า

หนาทบดเคยว สามารถออกเสยงไดตามปกต และใหความ

สวยงาม การเลอกบรณะดวยครอบฟนทใหความสวยงาม

แตละชนดขนอยกบปจจยหลายดาน รวมทงการตดสนใจรวม

กนระหวางทนตแพทย ผปวยเดกและผปกครอง อยางไรกตาม

ตองมการประเมนผลการรกษาตามระยะเวลาการนดหมาย

ผปวยมาตรวจเปนระยะอยางตอเนอง (recall) เนองจากหาก

เกดความเสยหายของวสดบรณะ มการตรวจพบรอยโรคฟนผ

เพมขน หรอฟนทรกษาคลองรากฟนเกดประสบความลมเหลว

จะไดใหการแกไขและรกษาอยางทนทวงท

กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณ ผศ.ทพญ. สวรรณ ตวงรตนพนธ ทกรณา

ใหค�าแนะน�า และชวยเหลอเปนอยางด

เอกสารอางอง1. Ngan P, Fields H. Orthodontic diagnosis and

treatment planning in the primary dentition. ASDC J Dent Child 1995; 62: 25-33.

2. Croll TP. Primary incisor restoration using res-in-veneered stainless steel crowns. J Dent Child 1998; 65: 89-95.

3. Piyapinyo S, White G. Class III cavity prepara-tion in primary anterior teeth: in vitro retention comparison of conventional and modified forms. J Clin Pediatr Dent 1998; 22: 107-112.

4. Carranza F, Garcia-Godoy F. Esthetic restoration of primary incisors. Am J Dent 1999; 12(2): 55-58.

5. Waggoner WF. Restoring primary anterior teeth. Pediatr Dent 2002; 24(5): 511-516.

ชม. ทนตสาร ปท 35 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย. 2557 CM Dent J Vol. 35 No. 1 January-June 201432

6. Mendes FM, De Benedetto MS, Del Conte Zardetto CG, Wanderley MT, Naha¢s Pires Cor-rea MS. Resin composite restoration in primary anterior teeth using short-post technique and strip crowns: A case report. Quintessence Int 2004; 35(9): 689-692.

7. Waggoner WF. Restorative Dentistry for the Pri-mary Dentition. In: Pinkham JR, Casamassimo PS, McTigue DJ, Fields HW, Nowak AJ, editors. Pediatric Dentistry: Infancy Through Adoles-cence. 4th ed. St Louis: Saunders; 2005. 368.

8. Kupietzky A, Waggoner WF, Galea J. The clinical and radiographic success of bonded resin com-posite strip crowns for primary incisors. Pediatr Dent 2003; 25(6): 577-581.

9. Ram D, Fuks AB. Clinical performance of res-in-bonded composite strip crowns in primary incisors: a retrospective study. Int J Ped Dent 2006; 16: 49-54.

10. Tate AR, Ng MW, Needleman HL, Acs G. Failure rates of restorative procedures following dental rehabilitation under general anesthesia. Pediatr Dent 2002; 24: 69-71.

11. Kupietzky A, Waggoner WF, Galea J. Long-term photographic and radiographic assessment of bonded resin composite strip crowns for primary incisors: Results after 3 years. Pediatr Dent 2005; 27(3): 221-225.

12. Kupietzky A, Waggoner WF. Parental satisfac-tion with bonded resin composite strip crowns for primary incisors. Pediatr Dent 2004; 26(4): 337-340.

13. Lee JK. Restoration of primary anterior teeth: review of the literature. Pediatr Dent 2002; 24(5): 506-510.

14. Brossook CE, Cullen CL. Nursing caries syn-drome: Restorative options for primary anterior teeth. Compendium 1998; 9: 495-498, 500, 502-504.

15. Sahana S, Kumar Vasa AA, Sekhar R. Esthetic crowns for primary teeth: A review. Annals and Essences of Dentistry 2010; 2: 87-93.

16. American Academy of Pediatric Dentistry. Guideline on Pediatric Restorative Dentistry. Pediatr Dent 2012-2013; 34(6): 214-221.

17. Wiedenfeld KR, Draughn RA, Welford JB. An esthetic technique for veneering anterior stainless steel crowns with composite resin. J Dent Child 1994; 61(5-6): 321-326.

18. Champagne C, Waggoner W, Ditmyer M, Casa-massimo PS, MacLean J. Parental satisfaction with preveneered stainless steel crowns for pri-mary anterior teeth. Pediatr Dent 2007; 29(6): 465-469.

19. Roberts C, Lee JY, Wright JT. Clinical evalua-tion of and parental satisfaction with resin-faced stainless steel crowns. Pediatr Dent 2001; 23(1): 28-31.

20. Waggoner WF. Failure strength of four verneered primary stainless steel crowns. Pediatr Dent 1995; 17: 36-40.

21. Shah PV, Lee JY, Wright JT. Clinical success and parental satisfaction with anterior preveneered primary stainless steel crowns. Pediatr Dent 2004; 26(5): 391-395.

22. MacLean JK, Champagne CE, Waggoner WF, Ditmyer MM, Casamassimo P. Clinical outcomes for primary anterior teethed treated with preve-neered stainless steel crowns. Pediatr Dent 2007; 29: 377-381.

ชม. ทนตสาร ปท 35 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย. 2557 CM Dent J Vol. 35 No. 1 January-June 201433

23. Oueis H, Atwan S, Pajtas B, Casamassimo PS. Use of Anterior Veneered Stainless Steel Crowns by Pediatric Dentists. Pediatr Dent 2010; 32(5): 413-416.

24. Piconi C, Maccauro G. Zirconia as a ceramic biomaterial. Biomaterials 1999; 20(1): 1-25.

25. Manicone PF, Rossi Iommetti P, Raffaelli L. An overview of zirconia ceramics: basic properties and clinical applications. J Dent 2007; 35(11): 819-826.

26. Chang YY. Maximizing esthetic results on zir-conia-based restorations. Gen Dent 2011; 59(6): 440-445.

27. Pilathadica S, Vahaluva D. Contemporary all-ce-ramic systems, Part-2. Acta Medica 2007; 50: 105-107.

28. Al-Amleh B, Lyons K, Swain M. Clinical trials in zirconia: a systematic review. J Oral Rehabil 2010; 37(8): 641-652.

29. Karaca S, Ozbay G, Kargul B. Primary Zirconia Crown Restorations for Children with Early Childhood Caries. Acta stomatol Croat 2013; 47(1): 64-71.

30. Rocha Rde O, Das Neves LT, Marotti NR, Wan-derley MT, Correa MS. Intracanal reinforcement fiber in pediatric dentistry: A case report. Quin-tessence Int 2004; 35(4): 263-268.

31. Motisuki C, Santos-Pinto L, Giro EM. Resto-ration of severely decayed primary incisors using indirect composite resin restoration technique. Int J Paediatr Dent 2005; 15: 282-286.

32. Wanderley MT, Ferreira SL, Rodrigues CR, Rodrigues Filho LE. Primary anterior tooth resto-ration using posts with macroretentive elements. Quintessence Int 1999; 30(6): 432-436.

33. Eshghi A, Esfahan RK, Khoroushi M. A simple method for reconstruction of severely damaged primary anterior teeth: Case Report. Dent Res J 2011; 8(4): 221-225.

34. Ganesh R, Bose S, Moses J. Recreating esthetics in severely multilated primary teeth-Case reports. SRM University Journal of Dental Sciences 2012; 3(1): 86-90.

35. Judd PL, Kenny JD, Johnston DH, Yacobi R. Composite resin short-post technique for primary anterior teeth. JADA 1990; 120: 553-555.

36. Perrela A, Sagretti OMA, Guedes-Pinto AC. Comparative study of the retention root canal technique for anterior deciduous tooth recon-struction [abstract]. Rev Bras Odontol 1995; 52: 42-45.