44
enerji kaynakları Enerji kaynakları, herhangi bir yolla enerji üretilmesini sağlayan kaynaklar. Dünya üzerindeki enerji kaynakları, klasik ve alternatif kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılabilir. Konu başlıkları [gizle ] 1 Yenilenebilir enerji kaynakları o 1.1 Güneş enerjisi o 1.2 Rüzgâr enerjisi o 1.3 Jeotermal enerji o 1.4 Dalga enerjileri o 1.5 Gelgit ve akıntı enerjileri 2 Diğer yenilenebilir enerji kaynakları o 2.1 Hidrojen Enerjisi Klasik enerji kaynaklarına alternatif olarak sunulan kaynaklardır. Güneş , rüzgar , hidrojen , hidroelektrik ve jeotermal kaynaklar buna örnektir. Doğada sürekli var olan faktörlere dayalı olan bu kaynakların en önemli özelliği ise yenilenebilir olmaları ve doğaya zarar vermemeleridir. Güneş enerjisi [değiştir ] Güneş enerjisi' güneş ışığından enerji elde edilmesine dayalı teknolojidir. Güneşin yaydığı ve dünyamıza da ulaşan enerji, güneşin çekirdeğinde yer alan füzyon süreci ile açığa çıkan ışıma enerjisidir, güneşteki hidrojen gazının helyuma dönüşmesi şeklindeki füzyon sürecinden kaynaklanır. Dünya atmosferinin dışında güneş ışınımının şiddeti, aşağı yukarı sabit ve 1370 W/m² değerindedir, ancak yeryüzünde 0-1100 W/m2 değerleri arasında değişim gösterir. Bu enerjinin dünyaya gelen küçük bir bölümü dahi, insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat fazladır. Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki çalışmalar özellikle 1970'lerden sonra hız kazanmış, güneş enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakımından düşme göstermiş, güneş enerjisi çevresel olarak temiz bir enerji kaynağı olarak kendini kabul

Rüzgar enerjisi

Embed Size (px)

DESCRIPTION

rüzgar enerjisi

Citation preview

Page 1: Rüzgar enerjisi

enerji kaynakları

Enerji kaynakları, herhangi bir yolla enerji üretilmesini sağlayan kaynaklar. Dünya üzerindeki enerji

kaynakları, klasik ve alternatif kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılabilir.

Konu başlıkları

  [gizle] 

1   Yenilenebilir enerji kaynakları

o 1.1   Güneş enerjisi

o 1.2   Rüzgâr enerjisi

o 1.3   Jeotermal enerji

o 1.4   Dalga enerjileri

o 1.5   Gelgit ve akıntı enerjileri

2   Diğer yenilenebilir enerji kaynakları

o 2.1   Hidrojen Enerjisi

Klasik enerji kaynaklarına alternatif olarak sunulan

kaynaklardır. Güneş, rüzgar, hidrojen, hidroelektrik ve jeotermal kaynaklar buna örnektir. Doğada sürekli var olan

faktörlere dayalı olan bu kaynakların en önemli özelliği ise yenilenebilir olmaları ve doğaya zarar vermemeleridir.

Güneş enerjisi [değiştir]

Güneş enerjisi' güneş ışığından enerji elde edilmesine dayalı teknolojidir. Güneşin yaydığı ve dünyamıza da

ulaşan enerji, güneşin çekirdeğinde yer alan füzyon süreci ile açığa çıkan ışıma enerjisidir,

güneşteki hidrojen gazının helyuma dönüşmesi şeklindeki füzyon sürecinden kaynaklanır.

Dünya atmosferinin dışında güneş ışınımının şiddeti, aşağı yukarı sabit ve 1370 W/m² değerindedir, ancak

yeryüzünde 0-1100 W/m2 değerleri arasında değişim gösterir. Bu enerjinin dünyaya gelen küçük bir bölümü

dahi, insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat fazladır. Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki

çalışmalar özellikle 1970'lerden sonra hız kazanmış, güneş enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve

maliyet bakımından düşme göstermiş, güneş enerjisi çevresel olarak temiz bir enerji kaynağı olarak kendini

kabul ettirmiştir. Dünyada yararlanılan en eski enerji kaynağı güneş enerjisidir. Güneş enerjisinin de diğer

enerjiler gibi kullanım sorunları ve koşulları vardır. Güneş enerjisi her tüketim modelinde kolaylıkla

kullanılamaz. Her tüketim dalında kullanılabilmesi için bu sorunlarının tüketim modellerine göre çözülmesi

gerekmektedir. Güneş enerjisinin depolanması ya da diğer enerjilere dönüşebilmesi, ısıl, mekanik, kimyasal

ve elektrik yöntemlerle olur. Güneş enerjisinin, diğere enerjilere çevriminde kullanılan çevrimler;

Güneş enerjisinden  doğrudan ısı enerjisi

Güneş enerjisinden doğrudan elektrik enerjisi

Güneş enerjisinden hidrojen enerjisi elde edilmesi olarak sıralanabilir.

Page 2: Rüzgar enerjisi

Ekoloji bilimi açısından temel enerji güneş enerjisidir. Fosil yakıtlar dahil, rüzgâr gücü, hidrolik

enerji, biyogaz, alkol, deniz, termik, dalga gibi tüm enerji kaynakları güneş enerjisinin türevleridir. Fizikçi

Capra’ya göre fozil yakıtlar ve çeşitli sorunlar yaratan nükleer enerji geçmiş dönemin enerji kaynaklarıdır.

Buna karşılık güneş ve türevleri geleceğin enerji kaynaklarıdır. Günlük güneş enerjisinden yararlanılması,

dünyada günlük 300 trilyon ton kömür yakılmasına eşdeğerdir. Başka bir hesaplamayla dünyamıza bir yılda

düşen güneş enerjisi, dünyadaki çıkarılabilir fosil yakıt kaynakları rezervlerinin tamamından elde edilecek

enerjin yaklaşık 15-20 katına eşdeğerdir.

Ülkemiz güneş enerjisi açısından diğer ülkelere nazaran daha şanslıdır. Türkiye düşen güneş enerjisi miktarı

tüm Avrupa ülkelerine düşen enerjinin toplamına eşittir. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünde (DMİ)

mevcut bulunan 1966-1982 yıllarında ölçülen güneşlenme süresi ve ışınım şiddeti verilerinden yararlanarak

EİE tarafından yapılan çalışmaya göre Türkiye'nin ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2640 saat

(günlük toplam 7,2 saat), ortalama toplam ışınım şiddeti 1311 kWh/m²-yıl (günlük toplam 3,6 kWh/m²) olduğu

tespit edilmiştir.Çeşitli kaynaklara göre ülkemizin yılda almış olduğu güneş enerjisi ; bilinen kömür

rezervimizin 32, bilinen petrol rezervimizin 2200 katıdır.

Rüzgâr enerjisi [değiştir]

Alternatif enerji kaynakları içersinde en az hidrojen enerjisi kadar faydalı olabilecek bir enerji kaynağı

da rüzgârdır. Temiz, bol, yenilenebilir olmasının yanı sıra hemen hemen tüm dünya genelinde

faydalanma imkânı olan bir kaynaktır. Rüzgâr tarlasında inşa edilen ve rüzgâr türbini adı verilen çok

büyük pervaneli, yüksek kuleler aracılığıyla rüzgâr gücü, elektrik enerjisine dönüştürülür. Rüzgâr

türbinleri, uçan rüzgâr türbini, yüzen rüzgâr türbini gibi hem yerde hem de havada olabilir. Ayrıca rüzgâr

tarlaları denizde, karada, ve sahildeyapılabilir. Az sayıda, büyük enerji üretim merkezleri kurmak yerine,

ülke geneline küçük üniteler halinde yayılmış rüzgâr türbinleri kurmak çok daha avantajlıdır. Rüzgâr

tarlası kurulacak bölgelerin rüzgâr atlası birkaç yıllık çalışma sonucu çıkartılır ve ona göre türbinler

kurulur. Bu atlasta bir bölgedeki rüzgâr hızı ve rüzgâr yönü gibi bilgiler bulunur. Rüzgâr,elektrik

üretiminin yanı sıra hidrojen üretiminde de söz sahibi olabilir. Rüzgârdan elde edilecek elektrikle

suyun hidroliz edilmesi sonucunda; su, oksijen ve hidrojen elementlerine ayrılarak çok ucuz bir yolla

hidrojen elde edilmiş olacaktır.

1990'lı yıllarda kullanımı en hızlı artan enerji kaynağı olan rüzgâr enerjisi, bu avantajları sayesinde tüm

dünyanın dikkatini çekmeye devam ediyor. Danimarka toplam elektrik enerjisinin yaklaşık %20'sini

rüzgârdan elde ederek oran olarak dünyada birinci sıradayken, Almanya da 2007 yılındaki verilere göre,

22.247 megawatt kurulu güç ile rüzgâr enerjisi kullanımında en ön sıralardadır. Almanya'yı en yakından

takip eden ABD'nin kurulu gücü ise yaklaşık 2.316.818 megawatt civarındadır.

Jeotermal enerji [değiştir]

Jeotermal enerji, yeryüzünün kabuğunda bulunan ısıdır. Bu enerjiden, yer yüzeyine çıkan sıcak

sular aracılığıyla yararlanılır. En eski çağlardan bu yana kullanılan kaplıcalar jeotermal enerjinin  ilk

kullanım alanlarıdır. Jeotermal enerjiden, kaynağın sıcaklığına bağlı olarak ısıtma uygulamalarında

kullanılabilir ya da elektrik üretiminde yararlanılır. Elektrik enerjisi üretimi amaçlı santrallar 20.

Page 3: Rüzgar enerjisi

yüzyılın başlarından itibaren kurulmaya başlanmıştır. Ama yeterince tanınmadığı için Dünya genel

enerji üretimininden yanlızca %0.05 lik bir pay alır.

Jeotermal enerji; kaynağın, dünya enerji tüketimine kıyasla çok büyük olması nedeniyle ve

kullanılan sıcak suyun reenjeksiyon ile tekrar yer altına verilmesi koşuluyla yenilenebilir enerjiler

arasında sayılır.

Dalga enerjileri [değiştir]

Okyanus denizler gibi büyük su kütlelerinde meydana gelen dalgaların enerjisinden

yararlanabilmektir. Yenilenebilir enerji formlarından bir tanesidir.

Üretilmesindeki zorluklar:

Dalgaların yüksek gücüne karşın düşük hızlarda ve farklı yönlerde hareket etmesi

En güçlü fırtınalara ve tuzlu suyun neden olacağı paslanmaya dayanabilecek yapıların

yüksek maliyeti

Kurulum ve bakım giderlerinin yüksekliğidir.

Dalga enerjisinin toplam enerji potansiyeli, toplam enerji büyüklüğü 2.5 terawat olarak

hesaplanan gel-git enerjisinden çok daha fazladır. Sahilleri güçlü rüzgarlara maruz kalan

ülkeler, enerji ihtiyaçlarının %5 veya daha fazlasını dalga enerjisinden karşılayabilirler.

Gelgit ve akıntı enerjileri [değiştir]

İki türbinli bir gel-git barajının temsili gösterimi.

Gel-git veya okyanus akıntısı nedeniyle yer değiştiren su kütlelerinin sahip olduğu kinetik veya

potansiyel enerjinin elektrik enerjisine dönüştürülmesidir.

Gelgit enerjisini elektriğe dönüştürmek için yaygın olarak, uygun bulunan koyların ağzının bir

barajla kapatılarak, gelen suyun tutulması, çekilme sonrasında da yükseklik farkından

yararlanılarak türbinler aracılığı ile elektrik üretilmesi hedeflenir. Suyun potansiyel

enerjisinin %80'ini elektrik enerjisine dönüştürebilen gel-git enerjisi, güneş enerjisi gibi diğer

alternatif enerji kaynaklarına göre daha yüksek bir verimliliğe sahiptir. Deniz ve okyanuslardaki

Page 4: Rüzgar enerjisi

düzenli akıntıların kinetik enerjisinin, deniz tabanına yerleştirilen türbinler aracılığı ile elektrik

enerjisine dönüştürülmesi akıntı enerjisi olarak anılır.

Hidrojen Enerjisi [değiştir]

Hidrojen birincil enerji kaynaklarından üretilen bir yakıt olup temiz bir enerji kaynağı olarak

kullanılabilecek önemli bir elementtir. Fakat dünyada tek başına bulunmadığından önce

üretilmesi gerekir. Halihazırda çok pahalı olan bu üretim, su ve doğalgaz gibi elementlerdeki

hidrojenin ayrıştırılmasıyla yapılır. Bu şekilde elde edilen hidrojen pillerine yakıt hücresi adı

verilmektedir. Şu anda bazı otomobiller hem benzin, hem de hidrojenin

kullanıldığı hibrid (melez) yakıt yöntemiyle çalışmaktadır. Böylece açığa çıkan kirli havanın

miktarı %30–40 oranında azaltılabilmektedir.

Hidrojenin, 20 yıl içersinde çok daha aktif olarak kullanılması planlanmaktadır. Şu anda

hidrojen yakıt konusunda elde edilen en önemli ilerleme İzlanda’da

yaşanmaktadır. 1999yılında, akaryakıt firması Shell ve otomobil firması Daimler-Chrysler ile

İzlanda hükümeti arasında imzalanan anlaşma, İzlanda'yı hidrojen yakıtlı bir ülke haline

getirmeyi amaçlamaktadır. 9Daimler-Chrysler İzlanda için, hidrojenle çalışan otobüs ve

otomobiller üretirken, Shell de İzlanda genelinde hidrojen istasyonları açmayı planlamıştır.

İzlanda'da elde edilecek muhtemel bir başarı, hidrojenli otomobillerde seri üretime geçilmesini

son derece hızlandıracaktır.

Rüzgâr enerjisi 

Alternatif enerji kaynakları içersinde en az hidrojen enerjisi kadar faydalı olabilecek bir enerji kaynağı

da rüzgârdır. Temiz, bol, yenilenebilir olmasının yanı sıra hemen hemen tüm dünya genelinde faydalanma

imkânı olan bir kaynaktır. Rüzgâr tarlasında inşa edilen ve rüzgâr türbini adı verilen çok büyük pervaneli,

yüksek kuleler aracılığıyla rüzgâr gücü, elektrik enerjisine dönüştürülür. Rüzgâr türbinleri, uçan rüzgâr

türbini, yüzen rüzgâr türbini gibi hem yerde hem de havada olabilir. Ayrıca rüzgâr tarlaları denizde, karada,

ve sahildeyapılabilir. Az sayıda, büyük enerji üretim merkezleri kurmak yerine, ülke geneline küçük üniteler

halinde yayılmış rüzgâr türbinleri kurmak çok daha avantajlıdır. Rüzgâr tarlası kurulacak bölgelerin rüzgâr

atlası birkaç yıllık çalışma sonucu çıkartılır ve ona göre türbinler kurulur. Bu atlasta bir bölgedeki rüzgâr

hızı ve rüzgâr yönü gibi bilgiler bulunur. Rüzgâr,elektrik üretiminin yanı sıra hidrojen üretiminde de söz sahibi

olabilir. Rüzgârdan elde edilecek elektrikle suyun hidroliz edilmesi sonucunda;

su, oksijen ve hidrojen elementlerine ayrılarak çok ucuz bir yolla hidrojen elde edilmiş olacaktır.

1990'lı yıllarda kullanımı en hızlı artan enerji kaynağı olan rüzgâr enerjisi, bu avantajları sayesinde tüm

dünyanın dikkatini çekmeye devam ediyor. Danimarka toplam elektrik enerjisinin yaklaşık %20'sini rüzgârdan

elde ederek oran olarak dünyada birinci sıradayken, Almanya da 2007 yılındaki verilere göre,

22.247 megawatt kurulu güç ile rüzgâr enerjisi kullanımında en ön sıralardadır. Almanya'yı en yakından takip

eden ABD'nin kurulu gücü ise yaklaşık 2.316.818 megawatt civarındadır.

Page 5: Rüzgar enerjisi

Rüzgâr

Bir rüzgâr tulumu. Rüzgâr tulumları rüzgârın yönü ve şiddeti hakkında fikir edinmenin pratik, görsel

yöntemlerindendir.

Rüzgâr, atmosferdeki havanın Dünya yüzeyine yakın, doğal, çoğunlukla yatay hareketleridir.

Hava hareketlerinin temel sürücüsü, atmosfer basıncının bölgeler arasında farklı değerlerde bulunmasıdır.

Rüzgâr, alçak basınçla yüksek basınç bölgesi arasında yer değiştiren hava akımıdır, daima yüksek basınç

alanından alçak basınç alanına doğru hareket eder. İki bölge arasındaki basınç farkı ne kadar büyük olursa, hava

akım hızı o kadar fazla olur. Rüzgâr sahip olduğu hıza göre esinti, fırtına gibi isimler alır.

Rüzgârın yönü rüzgâr gülü, hızı ise anemometre ile ölçülür. Anemometre, rüzgârın bir pervaneyi döndürme

hızından yararlanarak rüzgâr hızını gösteren basit ölçü aletidir. Yükseklerdeki rüzgârlar, balonlar yardımı ile

ölçülmektedir. Yükselme hızı bilinen balonlar belli yüksekliğe gelince rüzgâr hızı ile yol almaya başlar. Balonun

hareketi gözlenir, Trigonometrik hesaplarla balonun birim zamanda kat ettiği yol hesaplanır ve buradan da

rüzgârın hızı bulunur. Daha hassas ölçümler için balon ya radarla takip edilir veya balona bir telsiz vericisi monte

edilir.

Okyanuslardaki akımların ve dalgaların meydana gelmesinde büyük rolü olan rüzgârlar, kara şekillerinin

değişmesine de neden olur. Özellikle çöllerde kumulların şekli devamlı değişir. Rüzgârların bitki sporlarını

taşıyarak çiçeklerin döllenmesini sağlaması bitki neslinin devamı açısından çok

önemlidir. Yeldeğirmeni ve yelkenli gemilerde gücünden yararlanılan rüzgâr orman yangınlarında

olumsuz etki yaparak yangının büyümesine neden olur.

Page 6: Rüzgar enerjisi

Konu başlıkları

  [gizle] 

1   Nedenleri

2   Cinsleri

o 2.1   Türkiye'de Rüzgâr adları

3   Rüzgâr

o 3.1   Günlük rüzgârlar

o 3.2   Yerel rüzgârlar

o 3.3   Rüzgâr yönleri

4   Kaynakça

5   Dış bağlantılar

Nedenleri [değiştir]

Yüksek basınç alanından, alçak basınç alanına akarken:

Dünyanın dönüşü

Yüzey sürtünmeleri

Yerel ısı yayılması

Başka atmosferik olaylar

Yeryüzünün topografik yapısı

rüzgârın yönü ve türbülansın varlığı veya yokluğu gibi niteliklerini değiştirir.

Rüzgâr, alçak (siklon) ve yüksek (antisiklon) alanlarda farklı özellikler taşır.

Siklon içerisinde;

Basınç  radyal olarak içe doğru,

Santrifüj  kuvvetler dışa doğru,

Coriolis kuvvet  dışa doğru

etki eder.

Antisiklon içerisinde;

Basınç değişmesi radyal olarak dışa doğru,

Santrifüj kuvvet dışa doğru,

Coriolis kuvvet içe doğru etki eder.

Page 7: Rüzgar enerjisi

Bütün bunların etkisi sonucunda rüzgâr eşbasınç çizgilerine dik olarak yoluna devam eder. Bu hatların

çizilmesiyle meteoroloji haritaları elde edilir. Yüzey sürtünmeleri ve Coriolis kuvveti rüzgârın eşbasınç çizgilerine

dik yönünü saptırabilir. Denizlerde bu sapma açısı 20°, karalarda ise 30° ile 45° arasında obabilir.

Atmosferin alt tabakalarında meydana gelen rüzgârlarda, yerin ısı ve mekanik özelliklerinden

dolayı türbülans oluşur. Türbülans yapmadan basınç alanları arasında dolaşan rüzgârlara, meyilli rüzgârlar denir.

Eğer karadan denize doğru hafif meyilli eserse logaritmik olarak alçalan bir spiral hat çizerek ilerler. Düz bir hat

yerine spiral çizilmesine yol açan kuvvet yine Coriolis kuvvetidir. Kuzey yarımkürede bu spiralin dönüşü saat ibresi

yönünde, güney yarımkürede saat ibresinin tersi yönündedir. Atmosferin üst tabakalarında rüzgâr hızı saatte 400

km'ye kadar çıkabilir.

Cinsleri [değiştir]

Bölgelere ve meydana geliş nedenlerine göre isimler alır.

Atmosferin genel devridaimine bağlı olarak meydana gelen devamlı rüzgârlar;

Kutuplara doğru esen Kutup Rüzgârları,

40° ve 60° enlemleri arasında kuvvetli esen Batı Rüzgârları,

Kuzey yarımkürede kuzeydoğu yönünden, güney yarımkürede güneydoğu yönünden devamlı ve kuru

esen Alizeler.

Yaz ve kış atmosfer basıncında ters yönde değişiklik olması ve bölgede basınç alanları arasında büyük fark

olmasından meydana gelen rüzgârlara ise muson rüzgârları denir. Yazın karaya, kışın denize doğru eser. Kış

musonu soğuk ve kuru, yaz musonu oldukça nemlidir.

Rüzgârlar bulundukları bölgeye göre de özellikler taşırlar:

Meltem ; kara ile deniz arasında eser. Öğle vakitleri karalar ısınıp, alçak basınç sahası meydana getirince

denizden karaya doğru eser. Gece bunun tesiri çok daha yavaş olur. Bu hava akımları vadilerle dağlar

arasında da meydana gelir.

Soğuk mahallî (yerel) rüzgârlar zaman zaman meydana gelen basınç farkından olur. Adriyatik Denizi ile

Fransa'nın Akdeniz sahillerinde eser. Bora ismini de alır.

Sıcak yerel rüzgârlar, İsviçre Alpleri kuzey yamaçlarını etkileyen kuru sıcak rüzgârlardır. Fön (Föhn) de

denir.

Türkiye'de Rüzgâr adları [değiştir]

Rüzgârlar estikleri yönlere göre isim alırlar. Kuzeyden esene yıldız, güneyden esene kıble, doğudan

esene gündoğusu, batıdan esene günbatısı, kuzeydoğudan esene poyraz, kuzeybatıdan esene karayel,

güneydoğudan esene keşişleme, güneybatıdan esene ise lodos denir.

Page 8: Rüzgar enerjisi

Türkiye'de Marmara, Trakya, Akdeniz, Karadeniz kıyılarında genellikle kuzey ve kuzeydoğuda poyraz rüzgârları

hâkimdir. Bu rüzgârlar bahar aylarında bol miktarda yağış getirir. İç bölgelerde kuzey ve güneyden gelen rüzgârlar

hâkimdir. Güneybatıdan esen lodos sıcak ve bunaltıcıdır. Ege'de esen meltem rüzgârına imbat denir.

yıldız, kıble vs adlar istanbul merkez alınarak konulmuş adlardır.Uluslararası literatürde yönlere göre isimlendirilir.

(kuzey, kuzeydoğu, batı vs gibi) Antalya'da "Lodos" denizden karaya eser, Sinop'ta karadan denize... Lodos yön

belirtir ve Güney Batı dan esen Rüzgârı tanımlar. Yani onun karadan denize mi, denizden karaya mı estiği,

karanın nerede denizin nerede olduğuna bağlıdır.

Rüzgâr [değiştir]

Yaşadığımız atmosfer, oksijen başta olmak üzere çeşitli gazlardan oluşmuştur. Gazlar

hava moleküllerini meydana getirirler. Basıç değişimlerine göre bu hava molekülleri, durağan halden harekete

geçerler. Bir bakıma rüzgâr, havanın yeryüzüne paralel gibi görülen ama aslında böyle olmayan bir hava

harekettir. Hava, daima yüksek basınç merkezinden alçak basınç merkezine doğru hareket eder. Bu basınç farkı

sonucunda rüzgâr doğar. Basınç farkının oluşma sebebeplerinin başında ısınan havanın yükselmesi gibi bilinmesi

gereken faktörler vardır. Bu basınç alanları kendiliğinden oluşamazlar. Sıcaklık birinci etkendir.

Günlük rüzgârlar [değiştir]

Genel hava basıncının etkisiz, durgun olduğu zamanlarda gece ve gündüz arası sıcaklık farklarının yaptığı basınç

farklarından oluşan rüzgârlardır. Gündüzleri karalar, denizlerdendaha çabuk ısınırlar. Dolayısıyla deniz üzerinde

yüksek, kara üzerinde de bir alçak basınç alanı oluşur. Bunun sonucunda denizden karaya doğru bir rüzgâr

başlar. Bu rüzgâra deniz meltemi denir. Bu rüzgâr hızı, sıcaklık arttıkça artarak ve öğlen saatlerinde en fazla

hızına ulaşır. hava karardığında ve güneş battığında ise tüm bunların tam tersi yaşanır. Kara daha çabuk

soğuduğu için bu seferde karadan denize bir rüzgâr esmeye başlar. Buna da kara meltemi denir.

Yerel rüzgârlar [değiştir]

Bölgelerde genelde esen hakim rüzgârlardır. Dolayısıyla bölgesel isimlerle söylenirler. Bu rüzgârlar atmosferde

gezen gezici alçak ve yüksek basınç merkezlerinin yaptığı rüzgârlardır.

Rüzgâr yönleri [değiştir]

Türkiye'de rüzgârlar yönlere göre yandaki tablodaki gibi isimlendirilirler. Kuzeyli olan rüzgârlar

(yıldız,poyraz,karayel) özellikle kış aylarında havayı soğutucu etki yaparlar. Güneyli rüzgârlarsa ısıtıcı etki

yaparlar.

Aralık ayı sonu, Ocak ve Şubat aylarınca oldukça şiddetli lodos rüzgârları görülür. İstanbul'a denizden gelen

bu rüzgâr denizi kabartarak, deniz ulaşımına ve denizcilere olumsuz etki yapar. Lodos Ege ve Akdenizde de

kış aylarında şiddetli eser. Yaz aylarında ise genelde kuzeyli rüzgârlar hakimdir.

Rüzgâr çiftliği

Page 9: Rüzgar enerjisi

Aşağı Saksonya, Almanya'da bir rüzgâr tarlası

Batı Teksas düzlüklerinde Brazos Rüzgâr Tarlası

Rüzgâr tarlası, elektrik üretimi için kullanılan ve aynı yerde bulunan rüzgâr türbinleri grubudur. Özel türbinler orta

gerilim (genellikle 34,5 kW) güç sistemine ve ağ şebekesine bağlanır. Elektrik şebekesinin orta gerilimdeki elektrik

akımını birtransformatör yardımıyla yüksek gerilim iletim hattına bağlar.

İspanya, Danimarka ve Almanya Avrupa'nın önde gelen rüzgâr enerji üreticileridir. Büyük rüzgâr tarlası,

birkaç düzinedenyüzlerde özel rüzgâr türbinlerine kadar çok sayıda türbin içerir. Bunlar

yüzlerce kilometrekare alanı kaplar. Türbinlerin arasındaki toprak tarım ve diğer amaçlar için kullanılabilir. Rüzgâr

tarlası, okyanusdan veya denizden esen güçlü rüzgârların sağladığı avantajdan dolayı açık alanlara yapılır.

Dünyadaki ilk rüzgâr tarlası, Aralık 1980'de, Amerika Birleşik Devletleri, New Hampshire eyaletinin

güneyindeki Çatallı dağında herbiri 30 KW olan 20 rüzgâr türbininden yapıldı.

Teksas'daki Roscoe rüzgâr tarlası 780 MW'lık gücüyle şu an için dünyanın en büyük rüzgâr

tarlasıdır.

Page 10: Rüzgar enerjisi

Konu başlıkları

  [gizle] 

1   Yer Planı

o 1.1   Rüzgâr hızı

o 1.2   Yükseklik

o 1.3   Rüzgâr park etkisi

o 1.4   Çevresel ve Estetik Etkiler

o 1.5   Güç şebekesindeki etki

2   Türleri

o 2.1   Karada

o 2.2   Sahilde

o 2.3   Denizde

2.3.1   Zemin etütlü, temel altyapı kule teknolojileri

2.3.2   Su altı, yüzen türbin teknolojileri

o 2.4   Havada

3   Dış Bağlantılar

4   Kaynakça

Yer Planı [değiştir]

Rüzgâr Güç Yoğunluğu (RGY) olarak adlandırılan bir nicelik, rüzgâr enerji gelişimindeki konumları seçmek için

kullanılır. RGY, belirli bir yerdeki rüzgârın etkin kuvvetinin hesabıyla ilgilidir. Genellikle bir zaman periyodundaki

toprak seviyesinin üstündeki yüksekliği ifade eden terimdir. Hesaba hız ve kütle olarak alınır. Renk kodlu haritalar,

belirli bir alan tanımlama için hazırlanır. Örneğin, "50 metredeki Ortalama Yıllık Güç Yoğunluğu." Yukarıdaki

hesabın sonuçları Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı tarafından geliştirilen içerikte kullanılır ve "NREL

CLASS" olarak ifade edilir. Daha büyük RGY hesabı sınıf tarafından daha yüksekte orantılanır.

Rüzgâr tarlasının yeri, zengin doğal yaşam alanı veya yol yapımına uygun yerler gibi çevresel hassasiyetli veya

kıymetli olduğunda dolayı daha fazla tartışmaya neden olabilir. Bu alanlar gürültü endişesi ve her hangi bir aksilik

olabileceğinden dolayı yerleşim yerleri dışında yapılır.

Rüzgâr hızı [değiştir]

Genel bir kural olarak, eğer rüzgâr hızı 16 km/s (veya 4,5 m/sn) veya daha büyükse rüzgâr generatörleri

pratiktir. Yıl boyunca ani esmenin en az olasılıklı yer ideal olarak kabul edilir. Türbin yeri için önemli bir faktör

de yerel demant veya elektrik iletim hattının kapasitesidir.

Alanlar genellikle rüzgâr atlasına göre belirlenir ve rüzgâr ölçümleriyle doğrulanmıştır. Meteorolojiksel rüzgâr

verisi, büyük çaplı rüzgâr güç projesinin konumunu belirlemek için tek başına genellikle yeterli değildir. Yerin

rüzgâr hızı ve yönü ile ilgili veriyi toplama, bölgenin potansiyelini tanımlamak için çok önemlidir. Yerel

Page 11: Rüzgar enerjisi

rüzgârlar çoğunlukla bir yıl veya daha fazlası için takip edilir ve rüzgâr generatörleri kurulmadan önce ayrıntılı

rüzgâr haritaları çıkartılır.

Yükseklik [değiştir]

Alçak basınç etkisinden dolayı yükseklerde rüzgâr daha hızlı eser. Yükseklikteki hız artışı, yüzeye yakınında

daha tesirlidir. Arazi, yüzey engebeliği, ve ağaç ve yapılar gibi rüzgârı engelleyen şeyler tarafından etkilenir.

Kopenhag yakınlarında deniz kıyısı türbinleri

Rüzgâr park etkisi [değiştir]

"Rüzgâr park etkisi", türbinler arasındaki karşılıklı engelden dolayı çıkış kaybını ifade eder. Rüzgâr tarlaları

birçok türbinden oluşur ve her biri rüzgâr enerjisinin birazını yutar. Alan elverişli olduğunda, kayıpları en aza

indirmek için türbinler, kuvvetli rüzgârda rotor çapının beşte üçü kadar bir boşlukla dik şekilde, rüzgâr

kuvvetinin yönünde ise rotor çapının onda beşi kadar açıklıkla yerleştirilir. Kayıt toplam kurulu gücün %2'si

kadar olabilir.

Büyük rüzgâr parkında, herbir rotor arasındaki etkinin "multifractal" olduğundan dolayı,

türbinlerin Kolmogorovdüzensizliğindeki davranışta önemli derecede sapma görülür.

Çevresel ve Estetik Etkiler [değiştir]

Rüzgâr gücünün çevresel etkileri ile geleneksel enerji kaynaklarının çevresel etkilerini karşılaştırma

göreceli olarak benzerdir. Rüzgâr gücü, fosil yakıt güç kaynakları gibi yakıt tüketmez ve hava

kirliliği yapmaz.

Kuş ve yarasa tehlikesi birçok bölgede endişeye sebep olmaktadır. Bazı kuşlar, insanların temiz

olmayan güç kaynaklarını kullanmalarından dolayı neden olduğu kuş ölümleriyle, rüzgâr türbinlerinden

dolayı ölenler karşılaştırıldığında, ikincisinin çok az bir etkisi vardır. Rüzgâr tarlalarının yeri ile ilgili

anlaşmazlık çok büyük sorundur.

Estetik etkiler de bazı alanlarda sorun teşkil ediyor.

Güç şebekesindeki etki [değiştir]

Uygun ölçekli rüzgâr tarlaları, iletim hatlarına enerji dönüşümü yapılarak aktarılmalıdır. Rüzgâr tarla

geliştiricisi, teknik standartları karşılaması için rüzgâr tarlasına ek teçhizat veya kumanda sistemlerini

kurmakla yükümlü hale getirilmelidir. Rüzgâr tarlası kuran şirket veya kişi üretilen gücü iletim hatları

vasıtasıyla satabilmelidir.

Page 12: Rüzgar enerjisi

Türleri [değiştir]

Karada [değiştir]

Karadaki (onshore) türbinler tepe veya dağlı bölgelerde, genellikle hahilden üç veya daha fazla

kilometre uzaklıkta sırtlarda kurulur. Bu, bir sırttaki rüzgâr ivmesi olarak oluşabilecep yersel (topografik)

hızlanmayı kullanmak için yapılır. Bu yolla kazanılan ek rüzgâr hızı üretilen enerjide önemli miktarda fark

oluşturur. Daha fazla eklenti, türbinlerin yerlerini genişletilmesine değecek kadar olmalıdır. Çünkü 30

m.'lik bir fark bazen çıkışta iki kat olarak yansır.

Sahilde [değiştir]

Sahildeki (nearshore) türbinler sahil hattının üç kilometre içinde veya sahilden on kilometre içerde suda

yapılır. Bu alanlar türbin inşası için iyi sahalardır. Çünkü kara ve denizin ısı farklılıklarından dolayı

rüzgârın gücünden daha iyi faydalanılır. Bu bölgelerdeki rüzgâr hızları, esme yönüne bağlı olarak, hem

karadakinin hem de denizdeki rüzprevailingın karakteristik özelliklerini taşır.

Denizde [değiştir]

Denizdeki (offshore) rüzgâr üretim bölgeleri genellikle karadan on veya daha fazla kilometre uzaktadır.

Denizdeki rüzgâr türbinleri karadakilerden daha az sıkıntılıdır. Çünkü suyun yüzey pürüzsüzlüğü

karadakinden daha fazladır (özellikle derin sularda). Ortalama rüzgâr hızı genellikle açık sularda

oldukça fazladır. Kapasite faktörleri karadakinden ve sahildekinden daha büyüktür.

Büyük rüzgâr türbin parçalarını (kuleler, motor yerleri (nacelles) ve kanatlar (blades)) taşıma, karadakine

nazaran daha kolaydır. Çünkü gemiler ve mavnalar, bu türlü devasa parçaları, kamyon/TIR veya

trenden daha kolay taşır. Karada büyük yük taşıtları otoyol virajlarında, türbinin maksimum uzunluğu

yolun bu kısmı dikkate alınarak üretilmelidir. Fakat açık denizde böyle bir sorun yoktur.

Denizdeki rüzgâr türbinleri, yapı itibariyle muhtemelen en büyük ebatta kalacaklardır. Türbin tarlaları

denizde türbinden oluşabilir.

Zemin etütlü, temel altyapı kule teknolojileri [değiştir]

Kıtasal sığ alanlarda, su 40 m.'den daha derin değildir. 4. Kategori veya daha büyük fırtınalar hariç bu

alanlar rüzgârlıdır. Zemin etütlü türbinler şu an kurulum için idealdir.

Su altı, yüzen türbin teknolojileri [değiştir]

Yeni su altı, yüzen türbin teknolojileri henüz yeni yeni yaygınlaşmaya başladı. İlk büyük kapasiteli

yüzen rüzgâr türbini, 2,3 MW'lık, 120 m. yüksekliğinde kuleye sahip, 220 metre su altında yapısı

olan Kuzey Denizi açıklarında, Norveç, Stavanger'dedir. 2 yıllığına test edilecek. Unite 2009'un

yazında inşa edildi ve 2009 Kasım ayında faaliyete geçti.

Havada [değiştir]

Uçan rüzgâr türbinleri kule masraflarından muaftır ve yüksek hızlarda, yüksek irtifada

uçabilirler. Çoğu sistemler ticari amaçlı değildir.

Page 13: Rüzgar enerjisi

Rüzgâr hızı

Rüzgâr hızı, atmosferdeki rüzgârın, hava veya diğer gazların hareket hızıdır.

Hareket vektörünün büyüklüğü, skaler bir niceliktir.

Rüzgâr hızı, daima dış ortamdaki havanın hareketi anlamına gelir. Fakat içerideki hava hareketinin

hızı, meteorolojik, havacılık ve denizçilik işlemlerinde, yapı ve sivil mühendisliği gibi birçok alanda önemlidir.

Yüksel rüzgâr hızları istenmeyen sebepler doğurabilir ve güçlü rüzgârlar daha

çok, galeler, kasırgalar ve tayfunlar gibi özel olarak adlandırılır. Beaufort Rüzgâr Şiddeti Skalasına bakınız.

Rüzgâr hızı anemometre ile ölçülür.

Rüzgâr hızına etki eden faktörler [değiştir]

Rüzgâr hızı, çeşitli derecedeki işlemlerden, şartlardan ve bazı faktörlerden etkilenir (mikro ve makro

derecelerdeki). Bunlar, basınç eğimi, Rossby dalgaları, jet streamlar ve yerel hava şartlarıdır. Ayrıca rüzgâr hızı

ve rüzgâr yönü arasında, özellikle basıç eğimi ve havanın bulunduğu yüzeylerle oldukça ilişkilidir.

Basınç eğimi, atmosferde veya yer yüzünde, iki nokta arasındaki hava basıç farkını açıklayan bir terimdir.

Rüzgâr hızıyla aşırı derecede ilişkilidir. Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan değişimi dengelemek için

rüzgâr daha hızlı eser.

Rossby dalgaları, troposfer üzerindeki güçlü rüzgârlardır. küresel ölçüde etki eder ve Batı'dan Doğuya doğru

hareket eder (bundan dolayı batıdan esen olarak bilinir]. Rossby dalgaları bizim alt troposferde gözlemlediğimiz

rüzgâr hız farkıdır.

Yerel hava şartları, rüzgâr hızını etkilemede anahtar rol üslenir. Kasırgalar, musonlar ve siklonların biçimleridir.

Olağanüstü hava şartları olarak rüzgâr hızının şiddetli etkileridir.

Rüzgâr gücünün çevresel etkileri

Page 14: Rüzgar enerjisi

Rüzgâr enerjisinin başlıca etki, fosil yakıtlı santrallerin elektrik üretiminde neden olduğu kirliliği göstermemesidir.

Değişik enerji kaynakları, klasik enerji kaynaklarıyla yer değiştirebilirken, rüzgâr enerjisinin çevresel maliyeti çok

daha düşük olabilir.

Rüzgâr gücünden türetilen enerji yakıt tüketmez ve fosil yakıtlı güç kaynakları gibi hava kirliliğine neden olmaz.

Vahşi yaşam ölümlerini engelleme ve azaltma rüzgâr türbinlerini yerleştirirken ve kurarken

dikkat edilmesi gereken etkidir.

Konu başlıkları

  [gizle] 

1   Karbondioksit salımı ve kirlilik

2   Net enerji kazancı

3   Çevresel kapsam

4   İklim Değişimi

5   Kullanım alanı

6   Kaynak

Karbondioksit salımı ve kirlilik [değiştir]

Rüzgâr gücü üretimi sağlamak için yakıt tüketmez ve elektrik üretimi için doğrudan emisyonu yoktur. Rüzgâr

türbinlerinde, karbondioksit (CO2), kükürt dioksit, cıva, partikül veya fosil yakıtlardaki gibi hava kirliliğine neden

olan diğer türler yoktur. Rüzgâr güç santralleri, yapım ve kurulumda kaynakları kullanır. Rüzgâr türbinlerinin inşası

esnasında çelik, beton,alüminyum ve yapım için gerekli diğer materyalları kullanır ve genellikle fosil enerji

kaynakları kullanılarak elde edilen enerji yoğunlaştırma işlemine dönüştürülür. Rüzgâr türbin imalatçısı olan

Vestas ilk karbon dioksit emisyonunun, yerleşim yeri dışındaki türbinlerde çalışmanın yaklaşık olarak 9 ay içinde

"geri ödeneceğini" iddia ediyor.

2006'daki bir çalışma, her bir GWh olarak üretilen enerjinin 14 ile 33 ton arasında rüzgâr gücünde CO2 emisyonu

olduğunu gösterdi. Buna karşılık nükleer güç için bu değer 10 tondur. Çoğu CO2 emisyonu, rüzgâr türbini inşaatı

esnasındaki betonlamadan gelir.

Rüzgâr gücü, yedekleme ve düzenleme için kullanılan fosil yakıt santrallerinde emisyona neden olmaktadır.

İrlanda ulusal şebekesindeki bir çalışma, "Rüzgârdan üretilen elektriğin, fosil yakıtın tüketimini azalttığını ve

böylece emisyon korunumuna yol gösterdiğini" ve her bir MWh için CO2 emisyonunu 0,59'dan 0,33'e

düşürdüğünü ortaya koydu.

Kullanılan enerjideki ilk kardon dioksit emisyonu, yerleşim yeri dışındaki türbinlerde yaklaşık 9 ay içinde "geri

kazanılıyor". Her uygun büyük ölçekli enerji kaynağı, inşaatında kullanılan enerjisi karşılamalıdır. Rüzgâr enerjisi

için yatırımdan sağlanan enerji (EROEI), toplam üretilen elektriğin bir türbin inşa etmek için gereken birim

enerjileri toplamına bölümüdür. Rüzgâr oranları için EROEI 5 ile 35 arasında olmakla birlikte, rüzgâr enerji

kayıtlarında ortalama 18 civarındadır. EROEI, türbin hacmiyle orantılıdır ve daha büyük eski nesil türbinler bu

Page 15: Rüzgar enerjisi

oranın daha üstünde veya 35'ten büyüktür. Üretilen enerji, yapımda tüketilen enerjinin birkaç katı olduğunda, Net

enerji kazancı vardır.

Çevresel kapsam [değiştir]

Fosil yakıtlar ve nükleer güç santrallerinde soğutma için buharlaşma veya herhangi bir sebeple çok miktarda su

kullanılır. Bunun aksine rüzgâr türbinlerinde elektrik üretimi için suya ihtiyaç yoktur.

İklim Değişimi [değiştir]

Bir çalışma benzetimi (simülasyonu), dünya kara sahasının %10'undan fazlasında kurulacak rüzgâr türbinlerinin,

küresel iklim değişimine etki edeceğini gösterdi.Buna bakarak özellikle kırsal alanlarda, hava akışı ve rüzgâr

gücünün azalmasından dolayı küçük iklim değişim kaygıları vardır.

Kullanım alanı [değiştir]

Türbinler arasındaki engellerin neden olduğu kayıpları azaltmak için bir rüzgâr tarlası, açık

alanda Megawaat başına kabaca 0,1 km2. 200 MW'lık rüzgâr tarlası yaklaşık olarak 20km 2 'lik bir kullanım sahası

olmalıdır.

Yüzen rüzgâr türbini

Dünyanın ilk büyük ölçekli yüzen rüzgâr türbini, Hywind. Kuzey Deniziaçıklarında, Norveç, Stavanger'deki Åmøy

Fjord yakınında yapıldı.

Yüzen rüzgâr türbini, kulelerin monte edilmesinin mümkün olmadığı suyun derinliklerinde, elektrik üretmek için

yüzen bir yapıya monte edilen denizdeki rüzgâr türbinidir. Rüzgâr akışını bozan yersel (topografik) özellikler su

yüzeyinde olmadığından dolayı rüzgâr, denizde daha güçlü ve daha sabit olabilir. Üretilen elektrik sualtı kabloları

ile karaya gönderilir. Enerji üretim oranı denizde daha fazla olduğundan dolayı, ilk büyük yüzen türbinlerin maliyeti

alttan montalı, sahildeki rüzgâr türbinlerle rekabet içindedir. Rüzgâr esişi karaya nazaran daha sabit ve

engelsizdir. Denizdeki rüzgâr tarlalarının konumu, eğer türbinler denizin 19 km'den daha fazla açıklarında

yapılırlarsa, balıkçılık, gemi geçişleri ve sahil yerleşiminin artmasına katkıda bulunurlar ve görüntü kirliliğini azaltır.

Page 16: Rüzgar enerjisi

Tarihi [değiştir]

"Denizdeki büyük ölçekli yüzen rüzgâr türbinleri" kavramı ilk olarak 1972'de Massachusetts

ÜniversitesindekiProfesör William E. Heronemus tarafından kullanıldı. 1990'lara kadar bu kavram sadece bunu

duyanların beyinlerinin bir köşesinde kaldı. Ta ki Ticari rüzgâr endüstrisi gelişene kadar. Denizdeki alttan montalı

rüzgâr türbin teknolojisi 2003'de ortaya çıktı ve o zamanlar sadece suyun 30 metre altına kadardı. Dünya çapında

derin su rüzgâr kaynakları sualtı alanlarında müthiş şekilde artarak 600 metreyi gördü.

Uçan rüzgâr türbini

Uçan rüzgâr generatörü

Uçan rüzgâr türbini, kulesi olmaksızın havada duran bir rüzgâr türbinidir. Uçan rüzgâr türbinleri, alçak veya

yüksek irtifalardaçalışabilirler. Bunlar uçan rüzgâr enerji sistemlerinin geniş bir parçasıdır ve yüksek irtifa rüzgâr

gücü (YİRG:İngilizce'de HAWP) olarak adreslenir. Generatör topraktayken, bağlı bulunduğu planörün onu

taşımasına gerek yoktur veya geçici bir tutturucusu vardır. Generatör havadayken, enerjisi toprağa iletmek için

geçici tutturucu veya yülseltici kullanılabilir. Veya mikrodalga veya lazer kullanılarak alıcılara ışınlanır. Uçan türbin

sistemleri kontak anahtarı veya sapma sürücü ve kule yapmaya gerek olmadan, hemen hemen sürekli rüzgâr

çekiş avantajına sahiptir. Kancalı planörler ve helikopterler yeterli rüzgâr olmadığında alçalırlar.

Aerodinamik türü [değiştir]

Aerodinamik yüzen rüzgâr güc sistemi destek için rüzgâra dayanır.

Avustralya'nın Sidney yerleşim yerindeki Teknoloji Üniversitesinde mühendislik profesörü olan Bryan Roberts,

15.000 feet (−-4,600 m) irtifada uçup ve orada kalan, rüzgârın sağladığı kuvvetli kanatlar vasıtasıyla yükselebilen,

uçağa benzer bir helikoptertasarladı. Tasarımcılarına göre, rüzgârdaki enerjinin bazısı yükselirken 'kaybolurken',

sürekli ve güçlü rüzgârlar sayesinde sabitelektrik üretebilir. Rüzgâr yatay olarak esdiğinde, türbinler yatay bir

Page 17: Rüzgar enerjisi

açıya dönüşerek, yükselirken rüzgârı yakalayabilir. Konuşlanma, türbinler vasıtasıyla elektrik motoruna aktarılan

elektrik sayesinde yapılabilir.

Rüzgâr türbini

Rüzgâr tarlası - Neuenkirchen, Dithmarschen (Almanya)

Kuzey Denizinin Belçika açıklarındaki rüzgâr türbini.

Dünya prömiyeri: Temmuz 2010 yılında 7.5 MW rüzgar türbinleri Estinnes Belçika, iki parçalı rotor bakın

Page 18: Rüzgar enerjisi

7.5 MW rüzgar türbinleri Estinnes Belçika, 10 Ekim 2010 tamamlanması

Rüzgâr türbini, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik enerjisine dönüştüren

sistemdir.

Bir rüzgâr türbini genel olarak kule, jeneratör, hız dönüştürücüleri (dişli kutusu), elektrik-elektronik elemanlar

ve pervanedenoluşur. Rüzgârın kinetik enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir. Rotor milinin devir hareketi

hızlandırılarak gövdedeki jeneratöre aktarılır. Jeneratörden elde edilen elektrik enerjisi aküler vasıtasıyla

depolanarak veya doğrudan alıcılara ulaştırılır.

Rüzgâr türbinlerinin nasıl çalıştığını anlamak için iki önemli aerodinamik kuvvet iyi bilinmelidir. Bunlar sürükleme

ve kaldırma kuvvetleridir.

Sürükleme kuvveti, cisim üzerinde akış yönünde meydana gelen bir kuvvettir. Örneğin düz bir plaka üzerinde

meydana gelebilecek maksimum sürükleme kuvveti hava akışının cisim üzerine 90o dik geldiği durumda iken;

minimum sürükleme kuvveti ise hava akışı cismin yüzeyine paralel iken meydana gelir.

Kaldırma kuvveti ise, akış yönüne dik olarak meydana gelen bir kuvvettir. Uçakların yerden havalanmasına da bu

kuvvet sebep olduğu için kaldırma kuvveti olarak adlandırılmıştır.

Sürükleme kuvvetine en iyi örnek olarak paraşüt verilebilir. Bu kuvvet sayesinde paraşütün hızı kesilmektedir.

Sürükleme kuvvetinin etkilerini minimuma indirebilmek için yapılmış özel cisimlere akış hatlı (streamlined) cisimler

denir. Bu cisimlere örnek olarak elips, balıklar, zeplin verilebilir.

Düz bir plaka üzerine etkiyen kaldırma kuvveti, hava akışı plaka yüzeyine 0o açı ile geldiğinde görülür. Havanın

akış yönüne göre meydana gelen küçük açılarda akış şiddetinin artmasıyla düşük basınçlı bölgeler meydana gelir.

Bu bölgelere akış altı da denir. Dolayısıyla, hava akış hızı ile basınç arasında bir ilişki meydana gelmiş olur. Yani

hava akışı hızlandıkça basınç düşer, hava akışı yavaşladıkça basınç artar. Bu olaya Bernoulli etkisi denir.

Kaldırma kuvveti de cismin üzerinde emme veya çekme meydana getirir.

Page 19: Rüzgar enerjisi

Konu başlıkları

  [gizle] 

1   Sınıflandırma

o 1.1   Yatay eksenli

o 1.2   Düşey eksenli

1.2.1   Darrieus tipi

1.2.2   Savonius tipi

2   Rüzgâr gücü hesabı

3   Ayrıca bakınız

4   Dış bağlantılar

Sınıflandırma [değiştir]

Kullanımdaki rüzgâr türbinleri boyut ve tip olarak çok çeşitlilik gösterse de genelde dönme eksenine göre

sınıflandırılır. Rüzgâr türbinleri dönme eksenine göre "Yatay Eksenli Rüzgâr Türbinleri" (YERT) ve "Düşey Eksenli

Rüzgâr Türbinleri” (DERT) olmak üzere iki sınıfa ayrılır.

Yatay eksenli [değiştir]

Yatay eksenli bir rüzgâr türbini

Bu tip türbinlerde dönme ekseni rüzgâr yönüne paraleldir. Kanatları ise rüzgâr yönüyle dik açı yaparlar. Ticari

türbinler genellikle yatay eksenlidir. Rotor, rüzgârı en iyi alacak şekilde, döner bir tabla üzerine yerleştirilmiştir.

Yatay eksenli türbinlerin çoğu, rüzgârı önden alacak şekilde tasarlanır. Rüzgârı arkadan alan türbinlerin yaygın bir

kullanım yeri yoktur. Rüzgârı önden alan türbinlerin iyi tarafı, kulenin oluşturduğu rüzgâr gölgelenmesinden

etkilenmemesidir. Kötü tarafı ise, türbinin sürekli rüzgâra bakması için dümen sisteminin yapılmasıdır.

Yatay eksenli türbinlere örnek olarak pervane tipi rüzgâr türbinleri verilebilir. Bu tip türbinlerin kanatları tek parça

olabileceği gibi iki ve daha fazla parçadan da oluşabilir. Günümüzde en çok kullanılan tip üç kanatlı olanlardır. Bu

Page 20: Rüzgar enerjisi

türbinler elektrik üretmek için kullanılır. Geçmişte çok kanatlı türbinler tahıl öğütmek, su pompalamak ve ağaç

kesmek için kullanılmıştır.

Düşey eksenli [değiştir]

Darrieus tipi bir rüzgâr türbini

Türbin mili düşeydir ve rüzgârın geliş yönüne diktir. Savonius tipi, Darrieus tipi gibi çeşitleri vardır. Daha çok

deney amaçlı üretilmiştir. Ticari kullanımı çok azdır.

Bu türbinlerin üstünlükleri şöyle sıralanabilir:

Jeneratör ve dişli kutusu yere yerleştirildiği için, türbini kule üzerine yerleştirmek gerekmez, böylece kule

masrafı olmaz.

Türbini rüzgâr yönüne çevirmeye, dolayısıyla dümen sistemine ihtiyaç yoktur.

Türbin mili hariç diğer parçaların bakım ve onarımı kolaydır.

Elde edilen güç toprak seviyesinde çıktığından, nakledilmesi daha kolaydır.

Sakıncaları ise şöyledir:

Yere yakın oldukları için alt noktalardaki rüzgâr hızları düşüktür.

Verimi düşüktür.

Çalışmaya başlaması için bir motor tarafından ilk hareketin verilmesi gerekir, bu yüzden ilk hareket

motoruna ihtiyacı vardır.

Ayakta durabilmesi için tellerle yere sabitlenmesi gerekir, bu da pek pratik değildir.

Türbin mili yataklarının değişmesi gerektiğinde, makinenin tamamının yere yatırılması gerekir.

Page 21: Rüzgar enerjisi

Darrieus tipi [değiştir]

Düz tip bir Darrieus rüzgâr türbini

Darrieus tipi düşey eksenli rüzgâr türbininde, düşey şekilde yerleştirilmiş iki tane kanat vardır. Kanatlar, yaklaşık

olarak türbin mili uzun eksenli olan bir elips oluşturacak biçimde yerleştirilmiştir. Kanatların içbükey ve dışbükey

yüzeyleri arasındaki çekme kuvveti farkı nedeniyle dönme hareketi oluşur. Yapısı gereği Darrieus tipi rüzgâr

türbinlerinde, devir başına iki kere en yüksek tork elde edilir. Rüzgârın tek yönden estiği düşünülürse; türbinin

verdiği güç, sinüs şeklinde bir eğri oluşturur...

Savonius tipi [değiştir]

Savonius türbinleri, iki ya da üç adet kepçeye benzer kesitin birleşimi şeklindedir. En yaygını iki adet kepçenin

bulunduğu durumdur ve “S” şeklini andıran bir görüntüsü vardır. Savonius türbininde akışkan içbükey kanat

üzerinde türbülanslı bir yol izler ve burada dönel akışlar meydana gelir. Bu dönel akışlar Savonius türbininin

performansını düşürür, bu nedenle elektrik üretiminde pek fazla kullanılmazlar. Daha çok su pompalama amaçlı

ve rüzgâr ölçümlerinde kullanılan anemometre olarak kullanılırlar.

Rüzgâr gücü hesabı [değiştir]

Rüzgâr gücü mümkün rüzgâr enerjisinin bir ölçümüdür. Rüzgâr gücü, rüzgâr hızının kübünün bir fonksiyonudur.

Eğer rüzgâr hızı iki misline çıkarsa rüzgârdaki enerji sekiz faktörü ile artar (23). Bunun anlamı şudur; rüzgâr

hızındaki küçük değişiklikler rüzgâr enerjisinde büyük değişikliklere neden olurlar.

Örneğin, 12.6 m/s hızındaki bir rüzgâr ile üretilebilecek enerji miktarı, 10 m/s hızındaki bir rüzgârdan üretilebilecek

enerjinin 2 katıdır. (10 = 1000, 12.63 = 2000).

Yer seçimi veya ölçüm hataları ile yapılabilecek küçük rüzgâr hızı hataları bir rüzgâr türbini yatırımında büyük

hatalara neden olabilmektedir. Bu nedenle, rüzgâr türbini satınalmadan önce, doğru ve sürekli bir rüzgâr

çalışması yapılmalıdır. Ekonomik olarak uygulanabilir olması için, bir rüzgâr türbini kurulacak yerde yıllık ortalama

en az 5.4 m/s (12 mph) rüzgâr hızı olmalıdır.

Rüzgârdaki Mümkün Güç Miktarı

Page 22: Rüzgar enerjisi

W = 0.5 r A v3 eşitliği ile verilir.

W: güç/enerji r: hava yoğunluğu A: kanat alanı v: rüzgâr hızı

Hava yoğunluğu yükseklikle, sıcaklıkla ve hava cepheleri ile değişir. Rüzgâr gücü hesaplamalarında, hava

cephelerinin etkisi önemsenmeyecek kadar küçüktür, böylece hava yoğunluğu formülü şöyledir:

P = 1.325 P/T T: Fahrenheit + 459.69 olarak sıcaklık P: Yüksekliğe göre düzeltilmiş Mercury basıncı (inch)

Tipik ortalama hava sıcaklığı (59 °F) deniz seviyesine indirgenerek hava yoğunluğu için bir standart değer

kullanılabilir. Bu durumda güç eşitliği basit olarak aşağıdaki hale gelir:

Basitleştirilmiş Güç Eşitliği

Metrik Birimler

W = 0.625 A v3 W: Güç (watt) V: Rüzgâr hızı (m/s) A: Rüzgâr türbini kanatları tarafından süpürülen alan (m2)

A = Π r2 r: Rotor yarıçapı (m)

Basitleştirilmiş güç eşitliği denklemi, rüzgâr turbinenden elde edilecek gücün amprik olarak hesaplanabilmesi için

türetilmiştir. Bu denklemden anlaşılabileceği gibi, bir sistemden elde edilecek enerji, rüzgâr hızının kübü ile doğru

orantılıdır. Ayrıca elde edilecek güç , rüzgâr türbin kanatlarının süpürdüğü alan dolayısıyla rotor yarıçapının karesi

ile orantılıdır.

Rüzgâr gücü

Rüzgâr gücü, elektrik üretmek için rüzgâr türbinleri, mekaniksel güç için Yel değirmeni, su veya kuyu pompalama

için rüzgâr pompaları veya gemileri yürütmek için yelkenler kullanarak rüzgârın kullanışlı formundaki rüzgâr

enerjisinin sonucudur.

2009’un sonunda dünya çapındaki rüzgâr güç jeneratörlerinin kapasitesi 159,2 GW (GigaWatt) idi. Enerji üretimi

ise 340 TW (TeraWatt) idi. Bu da dünyada kullanılan elektriğin %2’si anlamına geliyor. Enerji üretimi, 2007, 2008

ve 2009 yıllarında ikişer kat olmak üzere hızlı bir şekilde artıyor. 2008’de Statik (veya durağan) elektrik

üretimi Danimarka'da %19, İspanya ve Portekiz'de %13, Almanya veİrlanda'da %7 olmak üzere bazı ülkelerde

(hükümetin desteğiyle) rüzgâr gücü gözle görülür şekilde, hızla artıyor. Türkiye'de çalışmalar yeni yeni başladı.

Mayıs 2009 itibariyle 80 ülkede ticari olarak rüzgâr gücü kullanılıyor.

Büyük boyutlu rüzgâr tarlaları, elektrik iletim sistemine bağlanır. Daha küçük tesisler, üretilen elektriği sistemden

ayrılan yerlerde kullanır. Bazı şirketler, küçük tesislerde üretilen fazla elektriği satın alıyor. Güç kaynağı olarak

rüzgâr enerjisi fosil yakıtlara bir alternatiftir. Çünkü, bol, yenilenebilir, alıcı kitlesi geniş, temiz ve işlem

esnasında sera gazı etkisine neden olmamaktadır. Bununla birlikte görüntü kirliliğine ve çevreye verdiği

etkilerden dolayı rüzgâr tarlalarını inşa etmek genelde hoş karşılanmıyor.

Ekonomik olarak sadece rüzgâr olduğunda kullanılabiliyor olmasından dolayı rüzgâr gücü düzensizdir. Hidrolik

güç ve standart yük işletme teknikleri gibi diğer kaynaklar ihtiyaca göre kullanılır. Rüzgârın

seyrek aralıklarla esmesi, toplam talepten daha az kaynak sağlandığında bazı problemleri

beraberinde getirir. Fakat maliyeti oranı daha azdır.

Page 23: Rüzgar enerjisi

Konu başlıkları

  [gizle] 

1   Tarihçe

2   Rüzgâr Enerjisi

o 2.1   Rüzgâr hızının dağılımı

3   Elektrik üretimi

o 3.1   Şebeke yönetimi

o 3.2   Kapasite faktörü

o 3.3   Etki

o 3.4   Kesintiler ve etki sınırları

4   Türbin yerleşimi

5   Rüzgâr gücü kullanımı

o 5.1   Güç analizi

6   Dünyadaki durum

o 6.1   Özellikleri

7   Rüzgâr türbinleri

o 7.1   Ayrıca Bakınız

o 7.2   Kaynakça

8   Dış bağlantılar

Tarihçe [değiştir]

İnsanlar yelkenlileri hareket ettirmek ve gemileri yürütmek için en az 5500 yıldan beri rüzgârın gücünden

faydalanıyor. Yeldeğirmenleri, sulama işlemi ve tahıl ezmek için 7. yüzyıldanberi Afganistan, İran ve Pakistan’da

kullanılıyor.

1887 Haziran ayında İskoç Akademisyen Profesör James Blyth rüzgâr gücü deneylerine başladı ve

1891’de İngiltere’de patent aldı. 1887-88’de Amerika Birleşik Devletleri’nde,Charles Francis Brush rüzgâr güç

makinesi kullanarak elektrik üretti. 1900 yılına kadar evinde ve laboratuvarının elektriğini sağladı.

1890’larda Danimarkalı bilim adamı ve mucit Poul la Cour elektrik üretmek için rüzgâr türbinlerini inşa etti. Bu,

daha sonra hidrojen üretmek için kullanıldı. Bunlar bugüne gelinceye kadar rüzgârdan nasıl faydalanıldığını

gösteriyor.

Modern rüzgâr güç endüstrisi 1979’da, Danimarkalı Kuriant, Vestas, Nordtank ve Bonus şirketlerinin rüzgâr

türbinlerini seri üretmesiyle başladı. Bunlar bugünkü standartlardan küçüktü ve her biri 20-30 kW’lıktı. Ondan

sonra kapasitelerini 7 MW’a çıkarttılar ve birçok ülkeye yayıldılar.

Page 24: Rüzgar enerjisi

Rüzgâr Enerjisi [değiştir]

Rüzgâr türbinleri (Bozcaada,Çanakkale)

Rüzgâr enerjisi, rüzgârı oluşturan hava akımının sahip olduğu hareket (kinetik) enerjisidir. Bu enerjinin bir

bölümü yararlı olan mekanik veya elektrik enerjisine dönüştürülebilir.

Rüzgârın gücünden yararlanılmaya başlanması çok eski dönemlere dayanır. Rüzgâr gücünden ilk yararlanma

şekli olarak yelkenli gemiler veyel değirmenleri gösterilebilir. Daha sonra tahıl öğütme, su pompalama, ağaç

kesme işleri için de rüzgâr gücünden yararlanılmıştır. Günümüzde daha çok elektrik üretmek amacıyla

kullanılmaktadır.

Fosil, yakıt yöntemlerde atmosfere zararlı gazlar salınmakta, bu gazlar havayı ve suyu kirletmektedir. Rüzgârdan

enerji elde edilmesi sırasında ise bu zararlı gazların hiçbiri atmosfere salınmaz, dolayısıyla rüzgâr enerjisi temiz

bir enerjidir, yarattığı tek kirlilik gürültüdür. Pervanelerin dönerken çıkardığı sesler günümüzde büyük ölçüde

azaltılmıştır.

Toprak, kutuplardan ekvatora doğru artış göstererek güneş tarafından eşit olmayacak şekilde ısınıyor. Ayrıca

karalar denizlerden daha çabuk ısınır (ve soğur). Isı farkı, global atmosferik ısıyayma sisteminin toprak

Page 25: Rüzgar enerjisi

yüzeyinden stratosfere doğru uzanmasını sağlar. Bu rüzgâr hareketleri sonucunda depolanan enerjinin çoğu,

rüzgârın hızının 160 km/s aştığı yüksek rakımlarda bulunabilir. Sonuçta, rüzgâr enerjisi toprak yüzeyinde

ve atmosfer boyunca, sürtünmeden yayılmaya kadar her türlü şekle dönüşür. Rüzgârdan faydalanılan gücün

toplam miktarı, tüm kaynaklardan kullanılanın yanında devede kulak gibidir. Tahmini 72 TW (TeraWatt) olan

toprağın potansiyel rüzgâr gücünden ticari olarak faydalanılabilir.

Rüzgâr hızının dağılımı [değiştir]

Farklı rüzgâr kuvvetleri ve belli bir yerdeki ortalama değer bir rüzgâr türbininin yalnızca orada üretilebilir enerjisinin

miktarını göstermez. Belli bir alandaki rüzgâr hızının frekansını belirlemek için, olası bir dağılım fonksiyonu

gözlenen veriye göre uyarlanır. Farklı alanlarda farklı rüzgâr hız dağılımı vardır. Weibull modeli birçok yerdeki

saatlik rüzgâr hızlarının gerçek dağılımını yaklaşık olarak yansıdır. Weibull faktörü yaklaşık olarak 2’dir ve bu

yüzden Rayleigh dağılımı daha az bir doğruluk olarak kullanılabilir, fakat daha basit modeldir.

Büyük gücün daha büyük rüzgâr hızı tarafından üretildiğinden dolayı, enerjinin çoğu kısa bir anda ortaya çıkar.

2002 Lee Ranch taslağı, kullanılabilir enerjinin yarısına henüz işlem zamanını %15’inde ulaşıldığını söylüyor.

Sonuç, belli bir türbindeki veya rüzgâr tarlasındaki rüzgâr enerjisi, yakıt santrallerindeki gibi sürekli değildir.

Rüzgâr gücü üretme, daha tutarlı, çeşitli teknolojilerin mevcudiyetine ve gelişmiş yöntemlere ihtiyaç duyar.

Özellikle rüzgâr tarlalarında üretilecek enerjinin dağıtılması için daha güçlü bölgesel iletim hatlarının kullanılması

gerekir. Çeşitli problemler, şebeke enerji depolama, pil, enerji talep yönetimi tarafından meydana gelir.

Elektrik üretimi [değiştir]

Bir rüzgâr tarlasındaki türbinler orta gerilimle güç toplama sistemi ve iletişim ağına bağlıdır (daha çok 34,5 kV). Alt

istasyondaki, bu orta gerilim elektriksel akımı yüksek gerilim elektrik iletim hattı sistemine bağlanması için

bir transformatör yardımı ile arttırılır.

Şebeke yönetimi [değiştir]

Rüzgâr gücü için sıklıkla kullanılan indiksiyon generatörler, ikazlama için reaktif güce ihtiyaç duyarlar. Bu

yüzden, güç faktörü düzeltme için sağlam kondansatör bankalarını içeren rüzgâr güç düzeltme sistemlerinde şalt

sahasına ihtiyaç vardır. Rüzgâr türbin generatörlerinin farklı türleri, şebekeye iletim esnasında farklı davranır. Bu

yüzden, yeni bir rüzgâr tarlasının dinamik elektromekanik karakteristiğinin kapsamlı modellemesi, iletim sistemi

oparatörlerinin, oluşabilecek sistem hatalarını tamir edebilmesi ve dengeli davranış göstermesi sağlaması için,

gereklidir. Özellikle indiksiyon generatörler, buhar ve hidrolik türbin senkron generatörlerin aksine, hata esnasında

sistem gerilimini desteklemezler. Çift beslemeli elektrik makineleri –rüzgâr türbinleri ve türbin generatörü ile

toplayıcı sistem arasındaki katı hal dönüştürücüleri- şebeke bağlantısı için daha çok tercih edilen özelliklere

sahiptir. İletim sistemi operatörleri, sisteme bağlantıyı sağlayan gereçleri belirlemek için şebeke koduna sahip bir

rüzgâr tarla geliştiricisi ile bağlantı kurmalıdır. Bu gereçler, güç faktörü, sabit frekans ve sistem hataları

esnasındaki rüzgâr türbinlerinin dinamik davranışlarını içerir.

Kapasite faktörü [değiştir]

Page 26: Rüzgar enerjisi

Rüzgâr hızının sabit olmadığından dolayı, rüzgâr tarlasının yıllık enerji üretimi, generatör üzerindeki etikete

yazılan saatlik değerlerin bir yıldaki toplam saatle çarpılması sonucu çıkan değer ile hiçbir zaman aynı olmaz. Bir

yıldaki gerçek üretim değeri teorik olarak maksimum değer olan kapasite faktörü olarak adlandırılır. Tipik olarak

kapasite faktörü %20 ile 40 arasındadır. Örneğin, kapasite faktörü %35 olan 1 MW’lık bir türbin, yılda

8760 MWh (1*24*365) üretmez. Sadece 1*0,35*24*365= 3066 MWh üretir.

Yakıt santrallerinin aksine kapasite faktörü rüzgârın doğal özelliğiyle sınırlıdır. Diğer tür güç santrallerin kapasite

faktörü, daha çok yakıt maliyetine dayalıdır. Küçük bir miktarı bakım masraflarını oluşturur. Nükleer

santrallerin yakıt maliyeti düşüktür ve bu yüzden %90 gibi bir verim ile çalışır. Yüksek yakıt maliyetine sahip

santraller geri dönüşüme döndürüldü. Yakıt olarak doğal gaz kullanan gaz türbini işletim için çok pahalıdır ve

sadece enerji ihtiyacının en yoğun olduğu zaman çalıştırılır. Bir gaz türbin santralinin yıllık kapasite faktörü,

yüksek enerji üretim maliyetinden dolayı %5 ile 25 arasındadır.

Etki [değiştir]

Rüzgâr enerji “etki”si, rüzgâr tarafından üretilen enerjinin, generatörün kullanılabilir toplam kapasitesi ile

karşılaştırılmasıdır. Genellikle rüzgâr etkisinin “maksimum” seviyede olduğu kabul edilir. Belirli şebekedeki sınır

var olan üretim santrallerine, mekanizmaların fiyatına, arz-talep yönetimine için verime ve diğer faktörlere bağlıdır.

Bağlı bir elektrik şebekesi, donanım başarısızlıkları için zaten ters besleme ve iletim verimini içerir. Bu ters verim,

rüzgâr santrallerinde üretilen gücü düzene koymaya da yardımcı olabilir. Çalışmalar tüketilen toplam elektrik

enerjisinin %20'sinin en az zorlukla birleştirilebileceğini gösterdi. Bu çalışmalar çoğrafik olarak çeşitli yerlerdeki

rüzgâr tarlalarında, kullanılabilir enerjinin bir kısmında, arz-talep yönetiminde, büyük şebeke alanlarında yapıldı.

Bunlardan başka birkaç tekniksel sınırlama da vardır. Fakat ekonomik dengesizlikler daha da önem arzediyor.

Şu anda, birkaç şebeke sistemindeki rüzgâr enerjisinin etkisi %5'in üzerindedir: Danimarka (%19'un

üzerinde), İspanya ve Portekiz (%11'in üzerinde), Almanya ve İrlanda Cumhuriyeti %6'nın üzerinde). Örneğin, 8

Kasım 2009'un sabah saatlerinde, İspanya'daki elektrik arzında, ülkenin elektriğinin yarıdan fazlası rüzgâr

enerjisinden sağlandı. Bu durum şebekede hiçbir sorun teşkil etmedi.

Danimarka şebekesi, Avrupa şebekesiyle büyük oranda bağlantılıdır. Rüzgâr gücünün yarıdan fazlasını Norveç'e

göndererek şebeke yönetimi problemlerini çözmüş oldu. Elektrik gönderimi ve rüzgâr gücü arasındaki ilişki çok

sıkıdır.

Kesintiler ve etki sınırları [değiştir]

Rüzgâr gücünden üretilen elektrik, birkaç farklı zaman aralığında, saatlik, günlük ve mevsimlik olarak yüksek

oranda değişebilir. Yıllık değişim de vardır. Değişim rüzgâr santral çıkışının predictability nin saatlik veya günlük

kısaltmasıyla ifade edilir. Diğer elektrik kaynakları gibi rüzgâr enerjisi “tarife”lendirilmelidir. Rüzgâr gücünde

tahmini yöntemler kullanılır. Fakat rüzgâr santral çıkışının predictability kısaltma işleminde düşük kalır.

Çünkü ani elektrik üretim ve tüketimi, şebeke kararlılığını koruması için dengede kalmalıdır. Bu değişim

dayanıklılığı, sağlanabilir şebekedeki rüzgâr gücünün büyük oranlardaki değişimlerine karşı koyabilir.

Page 27: Rüzgar enerjisi

Türbin yerleşimi [değiştir]

Rüzgâr türbin yerlerinin iyi tesbit edilmesi rüzgâr gücünün ekonomik kullanılması açısından kritik önem taşır.

Rüzgârın kendi kullanılabilirliği bir tarafa, iletim hatlarının kullanılabilirliği, üretilen enerjinin değeri, bulunduğu

yerin bedeli, yapıma ve işleme çevrenin vereceği tepkiler gibi diğer faktörlerde göz önüne alınmalıdır.

Denizdeki yerleşimler, yapıları daha büyük inşa ederek, daha fazla yıllık yük faktörlerinin getirisiyle maliyeti

dengeleyebilir. Rüzgâr tarla tasarımcıları, belirli bir rüzgâr tarlası tasarımında, bu tür sorunların tesirlerini

tesbit etmek için özel rüzgâr enerji yazılımı kullanır.

Rüzgâr güç yoğunluğu (WPD), belirli bir yerdeki rüzgârın etkin güçünün hesabıdır. Rüzgâr güç yoğunluğunun

dağılımını gösteren bir harita, rüzgâr türbinleri uygun olarak yerleştirmek için başvurulacak ilk adımdır. Bir

yerde ne kadar büyük WPD varsa, sınıflandırma o derece büyük olur. Rüzgâr gücünün 3'den ( 50 m'lik

rakımda 300–400W/m2 ) 7'ye (50 m'lik rakımda 800–2000 W/m2) kadar olan sınıflandırmalarda genellikle

rüzgâr güç arttırımı için uygunluk göz önünde bulundurulur...

Rüzgâr gücü kullanımı [değiştir]

Ayrıca bakınız: Kurulu rüzgâr güç kapasitesi

Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW)

# Ülke 2005 2006 2007 2008 2009 2011

-  Avrupa Birliği 40.722 48.122 56.614 65.255 74.767

1  Birleşik Devletler 9.149 11.603 16.819 25.170 35.159 46.919

2  Almanya 18.428 20.622 22.247 23.903 25.777 29.060

3  Çin 1.266 2.599 5.912 12.210 25.104 62.733

4  İspanya 10.028 11.630 15.145 16.740 19.149 21.674

5  Hindistan 4.430 6.270 7.850 9.587 10.925 16.084

6  İtalya 1.718 2.123 2.726 3.537 4.850 6.747

Page 28: Rüzgar enerjisi

Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW)

# Ülke 2005 2006 2007 2008 2009 2011

7  Fransa 779 1.589 2.477 3.426 4.410 6.800

8  Birleşik Krallık 1.353 1.963 2.389 3.288 4.070 6.540

9  Portekiz 1.022 1.716 2.130 2.862 3.535 4.083

10  Danimarka 3.132 3.140 3.129 3.164 3.465

11  Kanada 683 1.460 1.846 2.369 3.319 5.265

12  Hollanda 1.236 1.571 1.759 2.237 2.229

13  Japonya 1.040 1.309 1.528 1.880 2.056

14  Avustralya 579 817 817 1.494 1.712

15  İsveç 509 571 831 1.067 1.560

16  İrlanda 495 746 805 1.245 1.260

17  Yunanistan 573 758 873 990 1.087

18  Avusturya 819 965 982 995 995

19  Türkiye 20 51 146 364 792 1.806

20  Polonya 83 153 276 472 725

21  Brezilya 29 237 247 339 606

Page 29: Rüzgar enerjisi

Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW)

# Ülke 2005 2006 2007 2008 2009 2011

22  Belçika 167 194 287 384 563

23  Meksika 2 84 85 85 500

24  Yeni Zelanda 168 171 322 325 497

25  Tayvan 104 188 280 358 436

26  Norveç 268 325 333 428 431

27  Mısır 145 230 310 390 430

28  Güney Kore 119 176 192 278 348

29  Fas 64 64 125 125 253

30  Macaristan 18 61 65 127 201

31  Çek Cumhuriyeti 30 57 116 150 192

32  Bulgaristan 14 36 57 158 177

33  Şili  ?  ?  ? 20 168

34  Finlandiya 82 86 110 143 147

35  Estonya  ?  ? 59 78 142

Page 30: Rüzgar enerjisi

Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW)

# Ülke 2005 2006 2007 2008 2009 2011

36  Kosta Rika  ?  ?  ? 74 123

37  Ukrayna 77 86 89 90 94

38  İran 32 47 67 82 91

39  Litvanya 7 56 50 54 91

Diğer Avrupa (EU27 olmayan) 391 494 601 1022 1385

Amerika'nın geri kalanı 155 159 184 210 175

Afrika'nın geri kalanı& Orta Doğu

52 52 51 56 91

Asya'nın geri kalanı& Okyanusya

27 27 27 36 51

Dünya toplamı (MW) 59.024 74.151 93.927 121.188 157.899

2009 itibariyle %48'lik bölümü Avrupa'da olan 157.899 MW'lık toplam kurulu güç kapasitesi vardır. Bu güç,

binlerce rüzgâr türbininden üretiliyor. Dünyada rüzgâr üretim kapasitesi 2000 ile 2006 yılları arasında dört

kattan daha fazla arttı. Kurulu rüzgâr gücünün %81'i Birleşik Devletler ve Avrupa'dadır. En büyük üretici olan

beş ülkenin 2004'de %71'lik, 2006'da %62'lik ve 2008'de %73'lük payları vardır. Bu ülkeler; Birleşik Devletler,

Almanya, İspanya, Çin ve Hindistan'dır.

Dünya Rüzgâr Enerji Birliği, dünya çapında 2006 sonunda 73,9 GW olan kurulu gücün, 2010 itibariyle 160

GW olacağını bekliyor. Bu da yıllık %21'lik bir artış demek oluyor.Danimarka'da üretilen elektriğin hemen

hemen beşte biri rüzgârdan sağlanıyor -diğer ülkelerden en yüksekdir-. Dünyada toplam rüzgâr güç

üretiminde onuncudur. Danimarka imalat göze çarpan ülkedir. 1970'lerde rüzgâr türbinlerini kullanmaya

başladı.

Page 31: Rüzgar enerjisi

Son yıllarda Birleşik Devletler şebekesine, güç kapasitesini 2007'de %45 arttırarak 16,8 GW'lık enerjiyi

şebekesine ekleyerek, Almanya'nın 2008'deki kurulu gücünü geride bıraktı. Böylece diğer ülkelerden daha

fazla rüzgâr enerjisini şebekesine eklemiş oldu. Kaliforniya, modern rüzgâr güç endüstrisinde patlama

gösterenlerden birisidir. Kurulu güçte birçok yıl Birleşik Devletlere önderlik yaptı. Ta ki 2006'nın sonunda

Teksas liderliği eline alıncaya kadar. 2008 sonunda 7.116 MW'lık kurulu gücü vardır. Bu da eğer ülkeden ayrı

olarak düşünürsek dünyada altıncı sıraydı. Birleşik Devletler rüzgâr güç üretiminde Şubat 2006'dan Şubat

2007'ye kadar %31,8 büyüdü. Ortalama bir MW'lık rüzgâr gücü, yaklaşık 250 Amerikan hanesinin elektrik

tüketimine eşittir. Amerika Rüzgâr Enerji Birliği kayıtlarına göre 2008'de rüzgârdan elde edilen elektrik %1'lik

haneyi (4,5 milyon haneye eşdeğerdir) kaplıyorken, 1999'da sadece %0,1'lik haneyi kaplıyordu.

Çin 2020'deki yenilenebilir enerji kaynaklarındaki üretim hedefini 30.000 MW olarak açıkladı. Fakat 2009

sonu itibariyle 22.500 MW'a ulaştı ve böyle giderse 2010 sonu itibariyle 30.000 MW'ı geçmesi hiçte zor değil.

2020'de öngörülen değer 253.000 MW'ı aşacak gibi. Çin yenilenebilir enerji kanunu Kasım 2004'de kabul

edildi. Ardından Dünya Rüzgâr Enerji Konferansı Çin tarafından düzenlendi ve Dünya Rüzgâr Enerji Birliğine

katıldı. 2008'de rüzgâr gücü hükümetin planladığından ve diğer büyük ülkelerden daha hızlı büyüdü.

2005'den itibaren her yıl iki kattan daha fazla artış gösterdi. 2010 itibariyle öngörülen kurulu kapasite 20

GW'a yakındır.

Hindistan, 2009 yılında 10.925 MW'lık toplam rüzgâr güç kapasitesiyle dünyanın beşinci büyük ülkesiydi. Bu

da, Hindistan'da üretilen toplam elektriğin %3'üne denk geliyor. Kasım 2006'da Yeni Delhi'deki Dünya Rüzgâr

gücü Konferansı, Hindistan rüzgâr güç endüstrisine ek ivme kazandırdı. Tamil

Nadu şehrinin Muppandal köyü yakınlarında birkaç rüzgâr türbin tarlası vardır ve burası Hindistan'daki büyük

rüzgâr enerji merkezlerinden biridir.

Meksika, tüketilen fosil yakıtlarının azaltmaya yönelik olarak son zamanlarda La Venta II rüzgâr güç

projesini başlattı. 88 MW'lık proje Meksika'nın ilk rüzgâr üretim girişimidir veOaxaca şehrinin elektrik

ihtiyacının %13'ünü karşılayacak. 2012'de proje 3.500 MW'a çıkacak. Sempra Enerji, Baja Kaliforniya'da en

az 1000 MW'lık bir projeyi 5,5 milyar dolarlık maliyetle gerçekleştireceğini duyurdu.

Büyüyen diğer pazar Brezilya, 143 GW'lık potansiyele sahip rüzgâr gücü bulunuyor.

Güney Africa, Olifants Nehri açıklarının kuzeyindeki Koekenaap kasabasının yakınında Batı Cape şehrindeki

Vredental'ın doğusunda Batı Sahilinde bir istasyon kurdu. Toplam çıkış gücü 100 MW'tır. Bu kapasiteyi ikiye

katlamak için görüşmeler yapılıyor.

Fransa, 2010 itibariyle 12.500 MW kurulu güce sahip olmayı hedefliyor.

Kanada rüzgâr kapasitesini 2000 ile 2006 arasında hızlı bir şeklide arttırarak 137 MW'dan 1451 MW'a

çıkarttı. Bu da yıllık %38'lik bir büyümeye denk geliyor. Özellikle en hızlı büyüme 2006'da görülerek 2005

sonundaki 684 MW'lık üretimi ikiye katladı. Bu büyüme, yükleme hedefleri ekonomik teşvik ve politik destekle

beraber beslendi. Örneğin, Ontario eyaleti rüzgâr gücü için vergi indirimine gitti...

10 en büyük ülkenin Yıllık Rüzgâr Güç Üretimi (TWh) ve toplam elektrik tüketimi (TWh)

Page 32: Rüzgar enerjisi

Ülke

2005 2006 2007 2008 2009

Rüzgârgücü

KapasiteFaktörü

%

ToplamTalep

Rüzgârgücü

KapasiteFaktörü

%

ToplamTalep

Rüzgârgücü

KapasiteFaktörü

%

ToplamTalep

Rüzgârgücü

KapasiteFaktörü

%

ToplamTalep

Rüzgârgücü

KapasiteFaktörü

%

ToplamTalep

1Birleşik Devletler

17,8

%22,2

%0,4

4048,9

26,6

 %26,1

 %0,7

4058,1

34,5

 %23,4

 %0,8

4149,9

52,0

 %23,5

 %1,3

4108,6

70,8

 %1,8

3951,1

2 Almanya

27,2

%16,9

%5,1

533,7

30,7

 %17,0

 %5,4

569,9

38,5

 %19,7

 %6,6

584,9

40,4

 %19,3

 %6,6

611,9

37,2

 %6,4

581,3

spanya

20,7

 %23,5

 %7,9

260,7

22,9

 %22,4

 %8,5

268,8

27,2

 %20,5

 %9,8

276,8

31,4

 %21,7

 %11,1

282,1

36,6

 %13,7

267,0

4 Hindistan

6,3 %16,2

 %0,9

679,2

7,6 %13,8

 %1,0

726,7

14,7

 %21,0

 %1,9

774,7

14,8

 %17,6

 %1,77

834,3

5  Çin

1,9 %17,2

 %0,1

2474,7

3,7 %16,2

 %0,1

2834,4

5,6 %10,6

 %0,2

3255,9

12,8

 %12,0

 %0,4

3426,8

26,9

 %12,2

 %0,74

3640,3

6  İtalya

2,3 %15,3

 %0,7

330,4

3,0 %16,1

 %0,9

337,5

4,0 %16,7

 %1,2

339,9

4,9%15,7

 %1,4

339,5

7 Fransa

0,9 %13,6

 %0,2

482,4

2,2 %16,0

 %0,5

478,4

4,0 %18,6

 %0,8

480,3

5,6 %18,8

 %1,1

494,5

7,8 %20,2

%1,6

486

8Birleşik Krallık

2,9 %24,0

 %0,8

355,0

4,2 %23,2

 %1,2

352,9

5,3 %27,5

 %1,5

352,0

7,1 %30,4

 %2,0

350,5

9P

ortekiz

1,7 %19,0

 %3,6

47,9

2,9 %19,3

 %5,9

49,2

4,0 %21,2

 %8,0

50,1

5,7 %22,7

 %11,3

50,6

7,5 %15,0

49,9

Page 33: Rüzgar enerjisi

10

Danimarka

6,6 %24,0

 %18,5

35,7

6,1 %22,2

 %16,8

36,4

7,2 %26,3

 %19,7

36,4

6,9 %24,9

 %19,1

36,2

Dünya Toplamı (TWh)

99,5

 %19,2

 %0,6

15.746

124,9

 %19,2

 %0,7

16.790

173,3

 %21,1

 %0,9

19.853

260 %24,5

 %1,5

340 %2,0

Güç analizi [değiştir]

Daha düşük hızlarda maksimum gücü ulaşan türbinlerin boyutlarındaki artıştan dolayı üretilen enerji

öngörülen kurulu güç kapasitesinden daha fazla artıyor. Yukarıdaki tabloya göre enerji, 2006 ve 2008

arasında iki kattan daha fazla artmasına rağmen aynı periyottaki kurulu kapasite %63 büyüdü.

Dünyadaki durum [değiştir]

Rüzgâr Gücü, dünyada kullanımı en çok artan yenilenebilir enerji kaynaklarından biri haline gelmiştir.

Günümüzde dünyadaki kullanım oranının çok düşük olmasına karşılık, 2020 yılında dünya elektrik

talebinin %12'sinin rüzgâr enerjisinden karşılanması için çalışmalar yapılmaktadır.

Günümüzde rüzgâr enerjisinden üretilen toplam güç 159.213 MW civarındadır. Dünya'da rüzgârdan enerji

üretiminin %36,3'ü Almanya'da gerçekleştirilmektedir. Almanya toplamda 14.612 MW güç üretmektedir ve

Almanya'nın elektrik enerjisi ihtiyacının % 5,6'sını karşılamaktadır. Rüzgâr gücünden en çok yararlanan diğer

ülkeler sırasıyla İspanya, ABD, Danimarka, Hindistan, Hollanda, İtalya, Japonya, Birleşik Krallık ve Çin'dir.

Diğer tüm ülkeler toplamda 3.756 MW'lık güç üretimi ile % 9,3 paya sahiptirler.

Özellikleri [değiştir]

Çevrecidir, karbon emisyonu yoktur. Hava kirliliğini azaltır.

Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır, bedavadır.

İhtiyacınız olan enerjiyi satın aldığınız kurum ve kuruluşlara bağımlılığınızı azaltır.

Enerji üretmek için kullanılan hammaddelerin ithalini önleyeyerek ekonomide rahatlık yaratır.

Elektriğin ulaştırılamadığı bölgelerde istihdam sağlar ve yaşam standardını arttırır, kalkınmayı hızlandırır.

İstihdam ve bölgesel kalkınma sağlar.

Değişen yakıt ve enerji fiyatlarından etkilenme riski yoktur.

Uygun koşulların sağlandığı her yere kurulabilir.

Page 34: Rüzgar enerjisi

Rüzgâr türbinleri [değiştir]

Rüzgâr türbinleri, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik

enerjisine dönüştüren sistemlerdir. Bir rüzgâr türbini genel olarak kule, jeneratör, hız dönüştürücüleri

(dişli kutusu), elektrik-elektronik elemanlar ve pervaneden oluşur. Rüzgârın kinetik

enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir. Pervane milinin devir hareketi hızlandırılarak gövdedeki

jeneratöre aktarılır. Jeneratörden elde edilen elektrik enerjisi aküler vasıtasıyla depolanarak veya

doğrudan alıcılara ulaştırılır.

Kullanımdaki rüzgâr türbinleri boyut ve tip olarak çeşitlilik gösterse de, genelde dönme eksenine göre

sınıflandırılır. Rüzgâr türbinleri dönme eksenine göre “Yatay Eksenli Rüzgâr Türbinleri” (YERT) ve

"Düşey Eksenli Rüzgâr Türbinleri” (DERT) olmak üzere iki sınıfa ayrılırlar.

Elektrik enerjisi

Dünyanın elektrik enerjisinin çoğunu üreten turbo üreteçler.

Elektrik enerjisi, elektriksel potansiyel enerjiden yeniden türetilen enerjidir. Bir elektrik devresi tarafından çekilen

ve tüketilen enerjiyi açıklar. (örneğin elektriksel güçten elde edilir). Bu enerji, devrede üretilen elektrik

akımı ve elektrik potansiyelikombinasyonu tarafından elde edilir. Bu noktadaki elektriksel potansiyel enerji, başka

bir enerji türüne dönüştürülür. Böylece tüm elektriksel enerji, kullanılmadan önceki potansiyel enerjidir. Potansiyel

enerjiden elde edilen elektrik enerjisi daima başka bir enerji türü olarak açıklanabilir (ısı, ışık, [hareket]], vb.).

Elektrik üretimi 

Elektrik üretimi, diğer enerji biçimlerindeki elektrik enerjisinin üretilmesi işlemidir.

Elektrik uygulamaları için, elektriğin ilk üretilme işlemidir. Diğer işlemler, elektrik güç endüstrisi tarafından

gerçekleştirilen, elektrik iletimi, dağıtımı ve hidroelektrik santral vasıtasıyla elektrik gücünün depolanması

yöntemleridir.

Elektrik, çoğunlukla bir elektrik santralinde elektrik üreteci (generatör) tarafından üretilir.

Elektrik enerjisi ölçü birimi olarak, çoğunlukla kilovatsaat (kWh) kullanılır.

Page 35: Rüzgar enerjisi

Rüzgâr atlası

Rüzgâr atlası, bir bölgedeki rüzgâr hızı ve rüzgâr yönü ile ilgili verileri içerir. Bu veri, haritaları, ayrıca zaman

serisi veya sıklık dağılımlarını da içerir. İklimsel rüzgâr atlası, standart yükseklikteki (10 metre) saatlik

ortalamaları, uzun periyotlar halinde (30 yıllık) kapsar. Fakat uygulamaya bağlı olarak ortalama zamanı, uzunluğu

ve periyodu değişebilir.

Uygulama [değiştir]

Rüzgâr atlası, rüzgâr tarlası alanları önceden seçildiğinde kullanılır. Gerekli veri, 10 dakikalık ortalamalarla, 30 ile

100 metre arasında, 10 ve 20 yıllık periyotlarla alınır.

Örnekler [değiştir]

En az bir rüzgâr atlası evsenseldir, diğer rüzgâr atlasları EU12 ülkelerini ve Avrupa yerleşim dışı bölgelerini

kapsar. Ayrıca bir rüzgâr atlası da birçok ülke veya bölge için derlenir.

Rüzgâr hızı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Rüzgâr hızı, atmosferdeki rüzgârın, hava veya diğer gazların hareket hızıdır.

Hareket vektörünün büyüklüğü, skaler bir niceliktir.

Rüzgâr hızı, daima dış ortamdaki havanın hareketi anlamına gelir. Fakat içerideki hava hareketinin

hızı, meteorolojik, havacılık ve denizçilik işlemlerinde, yapı ve sivil mühendisliği gibi birçok alanda önemlidir.

Yüksel rüzgâr hızları istenmeyen sebepler doğurabilir ve güçlü rüzgârlar daha

çok, galeler, kasırgalar ve tayfunlar gibi özel olarak adlandırılır. Beaufort Rüzgâr Şiddeti Skalasına bakınız.

Rüzgâr hızı anemometre ile ölçülür.

Rüzgâr hızına etki eden faktörler [değiştir]

Rüzgâr hızı, çeşitli derecedeki işlemlerden, şartlardan ve bazı faktörlerden etkilenir (mikro ve makro

derecelerdeki). Bunlar, basınç eğimi, Rossby dalgaları, jet streamlar ve yerel hava şartlarıdır. Ayrıca rüzgâr hızı

ve rüzgâr yönü arasında, özellikle basıç eğimi ve havanın bulunduğu yüzeylerle oldukça ilişkilidir.

Basınç eğimi, atmosferde veya yer yüzünde, iki nokta arasındaki hava basıç farkını açıklayan bir terimdir.

Rüzgâr hızıyla aşırı derecede ilişkilidir. Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan değişimi dengelemek için

rüzgâr daha hızlı eser.

Rossby dalgaları, troposfer üzerindeki güçlü rüzgârlardır. küresel ölçüde etki eder ve Batı'dan Doğuya doğru

hareket eder (bundan dolayı batıdan esen olarak bilinir]. Rossby dalgaları bizim alt troposferde gözlemlediğimiz

rüzgâr hız farkıdır.

Page 36: Rüzgar enerjisi

Yerel hava şartları, rüzgâr hızını etkilemede anahtar rol üslenir. Kasırgalar, musonlar ve siklonların biçimleridir.

Olağanüstü hava şartları olarak rüzgâr hızının şiddetli etkileridir.

Rüzgâr yönü

Bir rüzgâr gülü

Rüzgâr yönü veya rüzgâr istikâmeti kavramı, rüzgârın yeryüzüne paralel hareket doğrultusunu ifade eder.

Rüzgâr yönü genellikle ana ve ara yönlerde veya açısal azimut olarak ifade edilir.

Rüzgâr yönünü pratik olarak ölçmek için, rüzgâr gülü, rüzgâr tulumu gibi çok çeşitli araçlar kullanılır. Bir rüzgâr

gülünün yolu rüzgârın daha kuvvetli estiği yön tarafından belirlenir. Rüzgârı estiği yönde rüzgâr tulumunun geniş

ağzı bulunur.

Rüzgâr hızı ve yönünü hassas olarak ölçmek için anemometre gibi modern araçlar kullanılır. Bu tür

araçlar Rüzgâr güç endüstrisi tarafındantürbin kontrol ve rüzgâr kaynak değerlendirme için kullanılır.

Modern araçların bulunmadığı ilkel şartlarda, rüzgârın yönünü bulabilemek için işaret parmağı kullanılabilir.

Parmak ıslatılıp gökyüzünü işaret edecek şekilde yukarı kaldırılır. Bu durumda parmağın soğuğu hissettiği taraf,

rüzgârın estiği yöndür. "Parmak tekniği" nemli veya sıcak havalarda çok etkili değildir. Çiy noktasını ölçmek için

de aynı prensip kullanılabilir.

Gerçek ve manyetik rüzgâr yönü [değiştir]

Meteoroloji tahmin ve raporlarında rüzgâr yönü gerçek kuzeye göre belirlenir.

Hava meydanı pistlerinin istikâmeti manyetik kuzeye göre belirlendiği için hava trafik hizmeti üniteleri (ATC vs.)

ve ATIS tarafından verilen rüzgâr istikameti manyetiktir.