1

KORKMAZ RÜZGAR ENERJİSİ SANTRALI

TEKNİK OLMAYAN PROJE ÖZETİ

Proje Konumu : Sığacık-Korkmazdağı-Kılıçpınarıtepe Mevkii, Seferihisar/İZMİR

Proje Sahibi : Ayen Enerji A.Ş.

Kurulu Güç : 24 MW

Beklenen Ortalama Güvenilir Üretim : 68.92 milyon kWh / yıl

Beklenen Ortalama Emisyon Azaltımı : 39,422 tCO2-eşdeğer / yıl

2

İçindekiler

BÖLÜM 1 - GİRİŞ ............................................................................................................................... 3

BÖLÜM 2 - PROJENİN GENEL TANITIMI / PROJE HAKKINDA GENEL BİLGİLER ................................ 3

2.1 Genel Bilgiler ....................................................................................................................... 3

2.2 Karbon Emisyon İndirimleri ................................................................................................ 4

2.3 Proje Konumunu Gösteren Haritalar .................................................................................. 5

BÖLÜM 3 - PROJENİN ÇEVRESEL, EKONOMİK VE SOSYAL ETKİLERİ ................................................ 7

3.1 Çevresel Etki Değerlendirme ............................................................................................... 7

3.2 Korkmaz Rüzgar Enerjisi Santralı Çevresel Etki Değerlendirme Raporu ............................ 7

3.3 Ornitoloji Raporu ................................................................................................................ 8

3.4 Projenin Çevresel, Ekonomik ve Sosyal Yönden Faydaları ................................................. 8

BÖLÜM 4 - HALKIN KATILIMI TOPLANTISI VE PAYDAŞ YORUMLARI .............................................. 9

4.1 Toplantı Organizasyonu ve Davet ....................................................................................... 9

4.2 Toplantıdan Fotoğraflar ...................................................................................................... 9

4.3 Toplantı Tutanağı .............................................................................................................. 11

4.4 Toplantı İmzalı Katılımcı Listesi ......................................................................................... 18

4.5 Toplantı Değerlendirme Formları ..................................................................................... 19

BÖLÜM 5 - PROJENİN ÇEVRESEL, EKONOMİK VE SOSYAL ETKİLERİNİ

HAFİFLETME AMAÇLI TEDBİRLER ................................................................................ 24

5.1 Çevresel Etki Değerlendirmesi .......................................................................................... 24

5.2 Sosyal İlişkiler .................................................................................................................... 24

5.3 Arazi Edinilmesi ................................................................................................................ 24

5.4 Doğal Yaşam ..................................................................................................................... 24

5.5 Bitki Örtüsü ...................................................................................................................... 25

3

BÖLÜM 1 - GİRİŞ

Bu belge, Korkmaz Rüzgar Enerjisi Santralı’nın Karbon Kredisi Emisyon İndirimi için sertifikalandırılması

sürecinde Gold Standard kuralları çerçevesinde hazırlanan dokümanların ve ilgili diğer bazı belgelerin

bir özeti niteliğindedir. Bu dokümanlar, orijinal olarak İngilizce hazırlanan Proje Tasarım Belgesi (Project

Design Document), Gold Standard Pasaport Belgesi (Gold Standard Passport) ve Yerel Paydaşlar

Danışma Raporu (Local Stakeholder Consultation Report) (Bölge Halkı ve İlgili Kurumları Bilgilendirme

Raporu) belgeleridir. Ayrıca, proje normalde Çevresel Etki Değerlendirmesinden muaf olmasına

rağmen, proje sahibi firma tarafından hazırlatılan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu da

referans belgeler arasındadır.

Bu belge, geri bildirim sürecinde bölge halkından ve diğer paydaşlardan proje hakkında görüş ve

yorumlarının alınmasında bir özet, temel ve referans olması amacıyla hazırlanmıştır.

BÖLÜM 2 - PROJENİN GENEL TANITIMI / PROJE HAKKINDA GENEL BİLGİLER

2.1 Genel Bilgiler

Korkmaz Rüzgar Enerjisi Santralı, İzmir ili Seferihisar ilçesi Sığacık-Korkmazdağı-Kılıçpınarıtepe mevkiine

Ayen Enerji A.Ş. tarafından kurulmuştur. 2014 yılında devreye girmiş olan santralın kurulu gücü 24 MW,

lisans üretimi 83,005,300 kWh/yıl’dır. TEİAŞ 2014 Faaliyet Raporu Rüzgar Santralları verilerine göre

Proje Tasarım Belgesi’nde hesaplanan beklenen ortalama güvenilir üretim ise yaklaşık 68.92 milyon

kWh/yıl’dır.

Santral iki aşamada devreye alınmıştır. İlk geçici kabul 15 Ağustos 2014 tarihinde yapılmış ve 5 Türbin

(8, 9, 10, 11, 12 nolu türbinler) devreye alınmıştır. 4 Eylül 2014 tarihinde yapılan ikinci geçici kabulde

ise 7 türbin (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 nolu türbinler) devreye alınmıştır.

Santralda her biri 2 MW gücünde 12 adet Suzlon marka rüzgar türbini bulunmaktadır. Bu rüzgar

türbinlerinin özellikleri ve koordinatları aşağıdaki gibidir:

Tablo 1. Suzlon S88 2100kW 50Hz 80m STV GL0304IIa rüzgar türbini özellikleri

Parça / Özellik Açıklama / Değer

Marka Suzlon

Model S88 2100kW 50Hz 80m STV GL0304IIa

Sınıf IEC IIA

Anma Gücü 2100 kW

Kanat sayısı 3 (Yatay eksen)

Rotor çapı 88 m

Rotor tarama alanı 6,082 m2

Türbin göbek yüksekliği 80 m

Jeneratör Stator Gerilimi 690 V (faz-faz)

Jeneratör Frekansı 50 Hz

Çalışmaya başlama rüzgar hızı 4 m/s

Çalışmayı durdurma rüzgar hızı 25 m/s

Tekrar çalışmaya başlama rüzgar hızı 23 m/s

Tasarım Ömrü 20 yıl

4

Tablo 2. Projenin son türbin koordinatları

Korkmaz Rüzgar Enerjisi Santralı Son Türbin Koordinatları

UTM ED50 Koordinatları, UTM Zonu: 35S

Türbin No E N

T01 478,672 4,232,774

T02 478,969 4,233,101

T03 478,588 4,233,226

T04 478,649 4,233,681

T05 478,889 4,233,545

T06 478,813 4,234,096

T07 479,044 4,233,951

T08 479,288 4,233,824

T09 479,523 4,233,685

T10 479,765 4,233,566

T11 479,651 4,233,092

T12 479,876 4,232,945

2.2 Karbon Emisyon İndirimleri

Korkmaz Rüzgar Enerjisi Santralı, rüzgar gücü kullanan yenilenebilir enerji kaynağına dayalı bir üretim

tesisi olduğundan doğalgaz, kömür, fuel oil vs. benzeri bir fosil yakıt kullanmamaktadır. Bu nedenle, bir

fosil yakıtın yanmasından kaynaklanan karbondioksit ve metan gibi sera gazları ile kükürt dioksit ve

azot oksit gibi diğer zararlı gazların emisyonu (salınımı) söz konusu değildir. Yaklaşık yılda 68.92 milyon

kWh olarak beklenen ortalama güvenilir üretim ve 0.572 ton-CO2-eşdeğer/MWh olarak hesaplanan

emisyon faktörü ile proje, ortalama 39,422 ton-CO2-eşdeğer/yıl değerinde bir emisyon indirimine

neden olacaktır. Bunun anlamı, proje yapılmasaydı yılda toplam 39,422 ton karbondioksit ve etkisi

karbondioksite benzer diğer sera gazlarının atmosfere salınacağıdır.

Türkiye, doğalgaz başta olmak üzere fosil yakıtlara dayalı bir enerji sektörüne sahip olduğundan, rüzgar

ve benzeri fosil yakıt kullanmayan yenilenebilir enerji projeleri hava kalitesine katkıda bulunmakta ve

sera gazı etkisiyle oluşan küresel ısınmanın önlenmesinde büyük rol oynamaktadırlar.

Projenin, devreye alınma tarihi olan 2014 yılı dahil ilk 7 yıllık kredi döneminde neden olacağı tahmini

ortalama emisyon azaltım miktarları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

5

Tablo 3. Projenin yıllara göre neden olacağı tahmini emisyon azaltım miktarları

Yıllar Emisyon

İndirimleri (t CO2e)

2014 13,645

2015 39,422

2016 39,422

2017 39,422

2018 39,422

2019 39,422

2020 39,422

2021 24,517

Toplam 274,694

Toplam kredi periyodu süresi

7 yıl

2.3 Proje Konumunu Gösteren Haritalar

Şekil 1. Projenin Google Earth Türkiye Haritasındaki konumu.

6

Şekil 2. Projenin Google Earth İzmir Haritasındaki konumu.

Şekil 3. Proje Sahasının yakın köylere göre konumunun Google Earth üzerinde gösterimi.

7

Şekil 3. Türbinlerin Google Earth üzerinde gösterimi.

BÖLÜM 3 - PROJENİN ÇEVRESEL, EKONOMİK VE SOSYAL ETKİLERİ

3.1 Çevresel Etki Değerlendirme

Proje hakkında ilgili mevzuat gereği yapılan değerlendirmede Çevresel Etki Değerlendirmesinden muaf

olduğu kararı verilmiştir. Ancak, sosyal sorumluluk gözetilerek, kredi bulma süreci ve ilgili diğer

konularda sağlayacağı kolaylıklar göz önüne alınarak, ve karbon emisyon indirimi kredileri

sertifikalandırma sürecinde sağlayabileceği faydalar düşünülerek proje sahibi tarafından bir Çevresel

Etki Değerlendirme çalışması yaptırılmış ve bir rapor hazırlatılmıştır.

Projeye ait Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporunda projenin bölgeye herhangi bir muhtemel

olumsuz etkisi bulunamamıştır.

3.2 Korkmaz Rüzgar Enerjisi Santralı Çevresel Etki Değerlendirme Raporu

Proje sahası için hazırlanan Şubat 2011 tarihli Çevresel Etki Değerlendirme Raporu’nda, projenin tanımı

ve amacı açıklanmış, proje için seçilen yerin konumu, projenin çevresel, ekonomik ve sosyal boyutları

tartışılmıştır. Projeden etkilenecek alan, projenin inşaat ve işletme aşamalarında bu alan üzerindeki

etkileri ve alınacak önlemler hakkında bilgi verilmiştir. İşletme faaliyete kapandıktan sonra olabilecek

ve süren etkiler ve bu etkilere karşı alınacak önlemler hakkında bilgi verilmiştir. Arazi edinimi, projenin

alternatifleri, izleme programı ve halkın katılımı da bilgi verilen diğer konulardır.

Proje geliştirme sürecinde uyulan mevzuat da raporda yer verilen konular arasındadır. Sonuç

bölümünde raporda değinilen konular özetlenerek genel bir değerlendirme yapılmıştır.

Sonuç olarak, projenin çevresel, ekonomik ve sosyal yönden muhtemel olumsuz bir etkisine

rastlanmamıştır.

Ayrıntılı bilgi için rapora bakılabilir.

8

3.3 Ornitoloji Raporu

Projeye ait Korkmaz Rüzgar Enerjisi Santralı Çevresel Etki Değerlendirme Raporu’nda projenin

bölgedeki kuşlar üzerindeki etkilerini inceleyen bir ornitoloji raporu da bulunmaktadır. Bu rapor sonucu

projenin bölgedeki kuş hayatı üzerinde herhangi bir olumsuz etkisine rastlanmamıştır.

Ayrıntılı bilgi için rapora bakılabilir.

3.4 Projenin Çevresel, Ekonomik ve Sosyal Yönden Faydaları

Projenin aşağıdaki konularda olumlu etkileri olacaktır:

İklim Değişikliği ve Hava Kalitesi:

Türkiye’de elektrik enerjisi genellikle fosil yakıtlardan (başta doğal gaz olmak üzere kömür, linyit, fuel

oil, vs. ) sağlanmakta, bu durum başta CO2 olmak üzere sera gazlarının, SOx ve NOx gibi diğer zararlı

gazların ve parçacıklı madde formundaki diğer kirleticilerin salınımına neden olmaktadır. Rüzgar

enerjisinden elektrik elde edilen proje bu tür bir salınım yaymadığı için bu zararlı gaz ve diğer

kirleticilerin salınımında azalmaya neden olacak, hava kirliliği ve iklim değişikliği ile mücadeleye

yardımcı olacaktır.

İstihdam ve Gelirde Artış

Projenin hem inşaat, hem de işletme aşamalarında bölgede bir istihdam artışı olacaktır. Bu, bölgeye

projenin gerçekleşmediği duruma kıyasla net bir ekonomik fayda sağlayacak, bir gelir artışına neden

olacaktır.

İş Kalitesinde İyileşme

Proje tarafından oluşturulan işler, özellikle işletme sırasında sağlanacak işler, verilecek eğitim, teknik

düzey ve iş güvenliği standartları yönünden bölgedeki ortalama işlerden daha kaliteli olacaktır.

Bölge Ekonomisine ve Refahına Katkı

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında gerekli malzemeler ve iaşe ihtiyacı bölgeden karşılanacaktır.

Tesisin inşaatı sırasında bazı taşeron işleri için bölgedeki firmalarla anlaşılmıştır. Ayrıca proje sahibi

sosyal sorumluluk kapsamında yapacağı katkılarla bölgede yoksulluğun azaltılması, gelir artışı, sağlık ve

eğitim hizmetlerine ulaşım ve bu hizmetlerinin kalitesinin yükseltilmesi gibi konularda yardımcı olmayı

planlamaktadır.

Temiz ve Ucuz Enerji Hizmetlerine Erişim

Proje, rüzgar enerjisinden elektrik ürettiği için herhangi bir gaz veya diğer kirletici salınımına neden

olmamakta, temiz bir enerji kaynağı olarak ülke elektrik sistemine katkıda bulunmaktadır. Rüzgar

yenilenebilir bir enerji kaynağı olduğundan sürdürülebilir kalkınma ile enerjide arz güvenliğine olumlu

bir katkısı vardır. Rüzgar bedava bir kaynak olduğundan doğal gaz, kömür ve petrol gibi fosil yakıtlara

verilen paradan tasarruf edilerek ekonomik katkı sağlanmakta ve daha ucuz enerji elde edilmesine

yardımcı olmaktadır. Ayrıca Türkiye gibi elektrik enerjisi üretiminin çoğunu yurt dışından ithal edilen

fosil yakıtlardan sağlayan bir ülke için enerjide dışa bağımlılığın azaltılmasında rüzgar enerjisi çok

önemlidir. Elektrik enerjisi ve elektrik enerjisi üretiminde kullanılacak yakıtların ithalinden

kaynaklanabilecek siyasi çatışma ve krizlerin azaltılmasına da katkıda bulunulacaktır.

9

BÖLÜM 4 - HALKIN KATILIMI TOPLANTISI VE PAYDAŞ YORUMLARI

4.1 Toplantı Organizasyonu ve Davet

Toplantı 18 Mart 2011 Cuma günü İzmir İli Seferihisar ilçesi Düzce Köyü Büyük Kıraathane’de (İşletmeci:

Hasan YILMAZER) yapılmıştır. Toplantı öncesi, sadece proje sahası yakınlarındaki bölge halkı değil,

projeyle ilgili olduğu düşünülen diğer tüm yerel, ulusal ve bazı uluslararası paydaşlar (projeden,

doğrudan veya dolaylı bir şekilde, olumlu veya olumsuz olarak etkilenen; veya proje üzerinde,

doğrudan veya dolaylı bir şekilde, olumlu veya olumsuz etkisi olan kişi veya kurumlar) toplantıya davet

edilmeye çalışılmıştır.

4.2 Toplantıdan Fotoğraflar

10

11

4.3 Toplantı Tutanağı Toplantı 18 Mart 2011 Cuma günü saat 14:00’da yapıldı. Toplantının başında katılımcı listesi, projenin teknik olmayan özeti ve broşürler dağıtıldı. Toplantı video kamera ile kaydedildi ve fotoğraflar çekildi. Toplantının açılışı İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’nden Alp Kocabaş tarafından yapıldı. Projenin son durumu ve toplantının yapılış amacından söz etti. Toplantının yapılma amacının proje hakkında fikir alışverişinde bulunmak ve projenin olası etkileri ve yöreye yapılabilecek katkılar konularını tartışmak olduğunu söyledi. Ardından Ayen Enerji A. Ş. adına Elektrik-Elektronik Mühendisi Altuğ Gümrükçü söz alarak projenin etkileri konusunda bilgi verdi. Soru (Anonim) – Türbinlerin elektromanyetik etkileri nelerdir? Cevap – (Altuğ Gümrükçü – Elektrik-Elektronik Müh. – Ayen Enerji A. Ş.) – Türbinlerin neden olacağı elektromanyetik parazitin oranı binde 4 – binde 5 civarında olup önemsizdir.

12

Soru (Anonim) – Santraldan kaynaklanacak atık maddeler nelerdir? Cevap – (Altuğ Gümrükçü – Elektrik-Elektronik Müh. – Ayen Enerji A. Ş.) – Santral kaynaklı atık olmayacaktır. Türbinlerin dişli kutularında kullanılan yağ üç yılda bir değiştirilecek ve santralda yağ tutulmayacaktır. Soru – (Begüm Altıner - Seferihisar Kaymakamlığı Turizm Altyapı Hizmet ve Köylere Hizmet Götürme Birliği Müdürü) – Santraldan kaynaklanabilecek gürültü konusunda bilgi verebilir misiniz? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Bu konuda ÇED raporu dahilinde yapılmış ayrıntılı bir çalışma var. Bu konu ve diğer konularla ilgili bir sunum yapılacak. Ardından Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunu hazırlayan Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.’nden Burcu Kuz proje ile ilgili bir sunum yaptı. Sunumda rüzgar türbinlerinin çevreye olan olası etkileri hakkında bilgi verildi. Ses ve gürültü, inşaattan kaynaklanacak hafriyat, atıklar, fauna ve floraya etkiler, kuş göç yolları, proje alanının yerleşimi gibi konularda açıklamalar yapıldı. Sunumdan sonra katılımcılardan gelen sorulara cevap verildi. Soru (Fethi Geçer) – Üretilecek elektriğin bölgeye katkısı nedir? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Üretilecek elektriğin bölgeye doğrudan bir katkısı yoktur. Santraldan üretilecek elektrik enerjisi trafo merkezleri ve enerji nakil hatları yoluyla ulusal sisteme verilecek. Ülkeye bir katkısı olacak. Dolaylı olarak bölgeye de katkısı olur. Soru (Vahdi Sarıkaya) – Türbinlerden kaynaklanan bir manyetik saha var mı? Varsa ne kadar bir alanı etkileyecek? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Çok az miktarda bir manyetik alan oluşacak. Yakın çevreyi veya bu bölgeyi etkileyecek bir manyetik alan söz konusu değil. Soru (Tayfun İlhan) – 100 m2’lik ortalama bir konut için enerji üretim maliyeti nedir? Cevap – (Yaşar Topçuoğlu – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Kurulum maliyeti 1$/W civarındadır. 500 kW ve altı tesisler için lisans almanıza gerek yoktur. 500 kW bir tesis kurarsanız 500.000 dolar maliyeti olur. Ancak 500 kW bir konut için çok fazla. Tükettiğiniz elektriğin dışında kalanı sisteme satabilirsiniz. 3 – 4 yıl gibi bir sürede kendini amorti edebilir. Bu konuda yeni mevzuat değişikliği oldu. Pratikteki uygulamalar konusunda yeteri kadar bilgi yok. Soru (Hande Sevinç – Peyzaj Mimarı - Seferihisar Belediyesi ve İZKA Proje Koordinatörü ) – Sunumda inşaatta oluşacak hafriyatın miktarını verdiniz ve peyzaj çalışmalarında kullanılacağını söylediniz. Peyzaj konusunda yapılacak çalışmalar nelerdir? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Türbinlerin etrafında ve yol kenarlarında yapılacak çalışmalarda kullanılacak. Soru (Hande Sevinç – Peyzaj Mimarı - Seferihisar Belediyesi ve İZKA Proje Koordinatörü ) – Türbinlerin yükseklikleri nedir?

13

Cevap – (Hakan Demir – Ayen Enerji A. Ş.) – Yerden türbin ortasındaki göbeğe kadar yükseklik 79 m. Kanatlar da hesaba katılırsa maksimum yükseklik 120 m civarında olur. Soru (Hande Sevinç – Peyzaj Mimarı - Seferihisar Belediyesi ve İZKA Proje Koordinatörü ) – Türbinler ve kanatlar getirilirken nakliye sırasında kullanılacak yol güzergahları uygun mudur? Geniş alanlar etkilenebiliyor ve sonra bu yollar halkın kullanımına açılabiliyor. Cevap (Ortak) – Buraya kadar uygun ancak bundan sonra proje sahasına kadar olan arazi ve proje sahası orman arazisi olduğu için orman idaresi ile görüşmeler devam ediyor. Yol açılacak ancak alternatif güzergahlar ve izin konusunda çalışmalar sürüyor. Cevap – (Alp Kocabaş – İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü) – Bu konuyu biz de sorduk. Firmanın alternatif yol güzergahları konusundaki çalışmaları devam ediyor. Henüz kesin bir güzergah yok. Karar verilecek. 45 m pervane uzunluğunu düşünürsek taşıyıcıyla beraber tır uzunluğu 60 m olur. 5 m genişliğinde bir yol yeterli olur. Bizim rastladığımız maksimum yol genişliği Bergama taraflarında bir proje için 6 m idi. Bu proje için 4 – 5 metre yol genişliği yeterli olur diye düşünüyorum. Soru – (Begüm Altıner - Seferihisar Kaymakamlığı Turizm Altyapı Hizmet ve Köylere Hizmet Götürme Birliği Müdürü) – Türbinlerin yerleşimi neye dayanarak belirleniyor? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Yapılan mühendislik çalışmalarıyla belirleniyor. Hem birbirlerini etkilemiyor hem de rüzgarı gereken şekilde absorbe ediyorlar. Soru (Alkan Turnacılar – Ege Bölgesi Sanayi Odası) – Bu tip büyük çaplı pervaneli türbinlerde türbinlerin arkasına doğru bir hava boşluğu oluştuğu ve bunun kuşları etkilediği konusunda bir söylenti var. Bu konuda bilgi verebilir misiniz? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Bu konuda hazırlanmış bir ornitolog raporu var. Bu rapora göre proje sahası ana ve tali göç yolları üzerinde değil. Ancak firma yine de gerekli önlemleri alacak. Gündüz uçan kuşlar için türbin kanatları farklı renklere boyanacak, gece uçan kuşlar için de yanıp sönen ışıklar konacak. Ardından başka soru olup olmadığı soruldu. Muhtardan görüş istendi. Bazı katılımcılar firmadan köye ve yöreye katkı yapmasını istediler. Firmanın bunu yapacağı, ancak yöre halkıyla karşılıklı bir iletişimle bu işlerin yapılmasının daha iyi olacağı söylendi. Soru (Hande Sevinç – Peyzaj Mimarı - Seferihisar Belediyesi ve İZKA Proje Koordinatörü) – İnşaatın son durumu nedir? Cevap – (Hakan Demir – Ayen Enerji A. Ş.) – Türbinler yola çıktı, geliyor. Yazın inşaat başlar. Gelecek sene bahar gibi de inşaatın bitmesini bekliyoruz. Soru (Hande Sevinç – Peyzaj Mimarı - Seferihisar Belediyesi ve İZKA Proje Koordinatörü ) – Türbinler hangi açılardan görülebilecek? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Buradan gözükmeyecek. Soru (Anonim) – Kaç adet türbin var? Cevap – (Hakan Demir – Ayen Enerji A. Ş.) – 12 adet.

14

Soru – (Begüm Altıner - Seferihisar Kaymakamlığı Turizm Altyapı Hizmet ve Köylere Hizmet Götürme Birliği Müdürü) – Proje sahasında ve proje için yapılacak yollarda arkeolojik sit alanı var mı? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Şimdiye kadar böyle bir alana rastlanmadı. Ayrıca Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan izin alındı. Cevap – (Alp Kocabaş - İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü) – Bu tip projelere izin verilirken Çevre Düzeni Planları dikkate alınıyor. Çevre Düzeni Planlarında bu projenin alanı ormanlık arazi olarak gözüküyor. Problemi olan bir alan değil. Yorum - (Begüm Altıner - Seferihisar Kaymakamlığı Turizm Altyapı Hizmet ve Köylere Hizmet Götürme Birliği Müdürü) – Ormanlık alanlarda da tarihi eserler çıkabiliyor. Turgut köyü civarında toprak altında bir kilise tespit edildi ve 1. derece sit alanı ilan edildi. Cevap (Ortak) – Burada halen böyle bir duruma rastlanmadı. Proje sahası köylere uzak olduğu için de rastlamayı beklemiyoruz. Soru – (Begüm Altıner - Seferihisar Kaymakamlığı Turizm Altyapı Hizmet ve Köylere Hizmet Götürme Birliği Müdürü) – Yol güzergahı ne zaman belli olur? Cevap (Ortak) – Kesin bir şey söyleyemeyiz. Çalışmalar sürüyor. Kesinleşince size bilgi verilecek. Soru – (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – İnşaat alanı ne kadar olacak ve ne kadar hafriyat çıkacak? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – İnşaat derinliği 3 m olacak ve toplam 12 türbinin inşaatından 9300 m3 hafriyat çıkacak. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – 12 türbinin yerleşim alanı nedir? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Her türbin 4x4 m bir alan kaplıyor. Aradaki alanlarla beraber toplam alan 7400 hektar. Ancak bu alanın hepsi kullanılmıyor. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Toplam kurulu güç nedir? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – 24 MW. Soru (Anonim) – Yüksek gerilimle ilgili ne gibi çalışmalar yaptınız? Cevap (Ortak) – Bu konu bizim sorumluluk alanımızın dışında. Bununla yetkili kuruluş olan TEİAŞ ilgileniyor. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – (Sunumdaki proje yerleşim alanını ve yakından geçen yolu kastederek) – Proje sahasının ana yola uzaklığı nedir? Cevap – (Yaşar Topçuoğlu – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Kesin bir şey söyleyemeyiz ancak 300 – 400 m kadar.

15

Soru (Alkan Turnacılar – Ege Bölgesi Sanayi Odası) – Türbinlerin çıkaracağı gürültünün desibel değeri nedir? Cevap – (Yaşar Topçuoğlu – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – 40 dB. 70 dB’in altı normal kabul ediliyor. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Desibel değeri nasıl hesaplandı? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – 12 türbinin toplam gürültüsünü hesaplayarak değerlendirme yaptık. Yönetmelikteki sınır değer 70 dB’dir. Biz 250 m’den sonra gürültü değerinin 64 dB’in altına düştüğünü belirledik. En yakın yerleşim birimi 1 km ötedeki bir konut. Ondan ötede ise 3,5 km ötede köyler var. Yani hiçbir şekilde gürültüden etkilenme söz konusu değil. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – 250 m dediğiniz mesafenin başlangıç ve bitiş noktaları neresi, ölçüm nasıl yapıldı? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Şu an sahada türbin olmadığı için bir ölçüm yapmamız mümkün değil. Biz türbin üretici firmanın verdiği bilgilere dayanarak her türbinin dibinden itibaren 250 m ötedeki gürültüyü hesapladık ve tüm türbinler toplam olarak değerlendirildi. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Projenin bitki dokusuna etkisi nedir? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Sadece proje sahasında inşaat sırasında bir etkilenme söz konusu olacak. Yapılan flora ve fauna çalışmalarında toprağın kireçli olduğu, tarıma müsait olmadığı ve endemik bir türün varlığına rastlanmadığı belirlendi. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Şu anda proje sahasında bitki dokusu nedir? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Proje sahası orman arazisi olarak gözüküyor. Yorum (Ortak) – 600 m ilerde narenciye bahçeleri var. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Narenciye rüzgara karşı çok hassastır. Orada koruma altında bir narenciye bahçesi varsa projenin buna etkisi nedir? Bununla ilgili yapılmış bir çalışma var mı? Cevap (Ortak) – Bununla ilgili yapılmış bir çalışma yok. Ancak türbinler rüzgar üretmez, aksine rüzgarın önünde bir set oluşturur ve bu konuda olumlu bir etkisi olur. Soru – (Temel Okyar - Seferihisar Çiftçi Malları Koruma Başkanı) – Proje sahası oradan geçen orman dağ yoluna ne kadar uzaklıktadır? Yöreyi bildiğim içi soruyorum. Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Yerleşim planında göründüğü kadarıyla 500 – 600 m kadar. Yorum – (Temel Okyar - Seferihisar Çiftçi Malları Koruma Başkanı) – Dediğiniz gibiyse 400 m aşağıda narenciye bahçeleri var. Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Rüzgar vadilerde bozuk bir formasyonda ilerler. Yani düzgün bir formasyonda ilerlemez. Rüzgar türbinlerinin yaratacağı formasyon bozuklukları da

16

vadilerden geçen rüzgarın yaratacağı formasyon bozukluklarıyla aynı olur. Dolayısıyla rüzgar türbinlerinin arkasında kalan narenciye bahçeleri vadilerin arkasında kalan narenciye bahçeleri ile aynı düzeyde etkilenecektir. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Etkilenecek ama değil mi? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Aynı düzeyde. Vadinin arkasında iyi ya da kötü nasıl etkileniyorsa türbinlerin arkasında da aynı şekilde etkilenecek. Soru (Hande Sevinç – Peyzaj Mimarı - Seferihisar Belediyesi ve İZKA Proje Koordinatörü) – Bir simülasyon olsaydı çok iyi olurdu. Cevap – (Hakan Demir – Ayen Enerji A. Ş.) – Üretime yönelik bir rüzgar türbini simülasyonu var, ancak bildiğim kadarıyla çevresel etkilere yönelik bir rüzgar türbini simülasyonu yok. Ama şirketimizin Aydın Didim’de halen çalışan bir rüzgar enerjisi santralı var. İsteyen olursa simülasyon değil gerçek türbinleri çalışır durumda görebilirsiniz. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – İlk türbin şu anda bulunduğumuz noktaya kaç km mesafede? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Kuş uçuşu 3,5 km mesafede. Yorum (Anonim) – Kuş uçuşu 3,5 km olamaz. Yol 3,5 km’dir. Kuş uçuşu en fazla 1,5 km olabilir. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Hangi yönde? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Biz proje sahasının güneybatısındayız. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Projede kaç personel çalışacak? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – İnşaat aşamasında 20, işletme aşamasında 5 personelin çalışması planlanıyor. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Bu 5 kişinin yöreye bir faydası olacak mı? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Bu elemanlar yöreden alınacak zaten. Proje sahibi bunu taahhüt etti. Cevap – (Yaşar Topçuoğlu – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – İnşaat aşamasında tüm elemanlar, işletme aşamasında da teknik yeterliği olan tüm elemanlar bu yöreden seçilecek. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Bu türbinlerin bakım ve onarımı nasıl olacak? Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – 6 ayda bir bakım yapılacak. Üç yılda bir de dişlilerden kaynaklanan atık yağ firmanın halen çalışan Didim’deki santralı örneğinde olduğu gibi imha amacıyla lisanslı firmalara teslim edilecek. Soru - (Doğan Albayrak - İzmir İl Genel Meclisi Üyesi) – Kuşlar çok memnun bu işten öyle mi?

17

Cevap – (Burcu Kuz – Topçuoğlu Madencilik Ltd. Şti.) – Kuş bilimci Prof. Dr. Levent Turan tarafından yapılan kuş araştırmalarında sahanın ana ve tali göç yolları üzerinde kalmadığı tespit edildi. Daha önce de söylendiği gibi gündüz ve gece uçan kuşlar için ayrı ayrı önlemler alınacak. Ardından toplantıya son verilerek özel soruları olanların ayrıca soru sorabilecekleri söylendi. Toplantı kapanırken yöre halkı ve proje geliştirici arasındaki iletişim ve danışma sürecinin toplantının kapanışıyla bitmediği, proje sahibinin her zaman yörede olacağı ve her türlü görüş, yorum ve isteğe açık olduğu vurgulandı.

18

4.4 Toplantı İmzalı Katılımcı Listesi

19

4.5 Toplantı Değerlendirme Formları

Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleriyle ilgili Değerlendirme Formları tek yapraklık bir form olarak

dağıtılmıştır. Toplantı sonrası geri alınabilen formlar aşağıda ada göre alfabetik olarak listelenmiştir.

Sadece isim yazılı boş değerlendirme formları da listenin bütünlüğü adına çıkarılmayıp listede

bırakılmıştır.

1 Begüm Altıner

2 Şakir Çay

3 Hakan Çoksayar

4 Mustafa Elbir

5 Mustafa Örün

6 Hande Sevinç

7 Lütfiye Şen

8 Alkan Turnacılar

1) Begüm Altıner:

20

2) Şakir Çay: 3) Hakan Çoksayar:

21

4) Mustafa Elbir: 5) Mustafa Örün:

22

6) Hande Sevinç:

7) Lütfiye Şen:

23

8) Alkan Turnacılar:

24

BÖLÜM 5 - PROJENİN MUHTEMEL ÇEVRESEL, EKONOMİK VE SOSYAL OLUMSUZ ETKİLERİNİ

HAFİFLETME AMAÇLI TEDBİRLER

5.1 Çevresel Etki Değerlendirmesi Proje geliştirme sürecinde, projenin çevreye etkilerini değerlendirmek amacıyla ilgili mevzuata uygun olarak yapılan çalışmalarda, projenin Çevresel Etki değerlendirmesinden muaf olduğu kararı alınmıştır. Buna rağmen, sosyal sorumluluk gözetilerek, kredi bulma süreci ve ilgili diğer konularda sağlayacağı kolaylıklar göz önüne alınarak, ve karbon emisyon indirimi kredileri sertifikalandırma sürecinde sağlayabileceği faydalar düşünülerek bir Çevresel Etki Değerlendirme Raporu hazırlatılmıştır. Projeye ait Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporunda projenin bölgede herhangi bir muhtemel olumsuz etkisi bulunamamıştır.

5.2 Sosyal İlişkiler Proje geliştirme ve lisans alma aşamalarında yerel halkla yapılan görüş alışverişleri, halkın katılımı ve bilgilendirme toplantısında dile getirilen konular ve toplantı öncesi ve sonrasında çeşitli yollarla bölge halkından ve projeyle ilgili diğer paydaşlardan alınan görüş ve yorumlar doğrultusunda proje sahibi, projenin bölge üzerindeki muhtemel çevresel, sosyal ve ekonomik muhtemel olumsuz etkilerini önlemek, minimumda tutmak veya telafi etmek amacıyla bazı önlemlere başvurmuştur. Toplantı ve diğer iletişim kanallarından alınan görüş ve yorumlarda değinilen çeşitli konular olmasına rağmen, iki konunun ön plana geçtiği görülmektedir. Bunlardan ilki ve özellikle projeye yakın köylerdeki bölge halkını ilgilendiren konu, proje yakınlarındaki arazilerin projeden nasıl etkileneceğidir. Proje sahasında özel şahıs arazileri bulunmamasına rağmen, ulaşım yolu ve iletim hattında muhtemel etkilenebilecek araziler ve tarım faaliyetlerinde bulunulan tarla ve meyve bahçeleri vardır. Bu arazilerin sahipleri ve kullanıcıları, projenin kendilerine olan etkileri konusunda görüş ve yorum belirtmişler, proje geliştirici firmadan yardım ve güvence talep etmişlerdir.

5.3 Arazi Edinilmesi Proje sahibi, hem kendisi, hem de arazi sahipleri ve kullanıcıları açısından en iyi çözümü bulmaya çalışmış, bu bağlamda kamu yararı kararı olmasına rağmen kamulaştırmaya gidilmeyerek irtifak hakkı sözleşmeleri ve satın almalar yoluyla arazi sahibi ve kullanıcıları ile anlaşma ve uzlaşma yoluna gidilmiştir. Bu yolla proje sahibi hem uzun bir zaman alma ve projeyi geciktirme ihtimali olan kamulaştırma sürecinden kurtulmuş, hem de arazi sahibi ve kullanıcıları ile oluşması muhtemel anlaşmazlık ve mahkeme işlemleri olabildiğince devreden çıkarılmıştır. Arazi sahibi ve kullanıcıları açısından ise, hem kamulaştırma bedelinden yüksek bedeller alarak maddi bir avantaj sağlanması, irtifak hakkı sözleşmeleri yoluyla arazi mülkiyetinin korunması gibi bir avantaj söz konusudur.

5.4 Doğal Yaşam Bölge halkı ve diğer paydaşlar tarafından vurgulanan diğer bir konu ise, projenin bölgedeki doğal yaşama olan etkileridir. Özellikle projenin bölgede yaşayan veya göç yolu proje sahası ve yakınlarından geçen göçmen kuşlar üzerindeki muhtemel etkileri dile getirilmiş ve bu konuda açıklama ve önlem alınması istenmiştir. Bunun dışında, proje sahası üzerinde bulunan ağaçlar ve diğer bitki örtüsüne projenin etkisi de bilgi talep edilen ve gerekirse önlem alınması istenen konulardır. Bu konularda, projeyle ilgili Proje Çevresel Etki Değerlendirme Raporu’nun hazırlanması sırasında yapılan çalışmalarda herhangi bir negatif etkiye rastlanmamıştır.

25

Çevresel Etki Değerlendirme Raporu kapsamındaki Ornitoloji Raporu’nda projenin bölgedeki yerleşik ve göçmen kuşlar üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi bulunamamıştır. Bu durum toplantı sırasında katılımcılara açıklanmıştır.

5.5 Bitki Örtüsü Proje sahasının bitki örtüsünde, proje öncesi duruma göre kayda değer bir fark gözlenmemiştir. Proje çalışmaları sırasında bazı ağaç kesimi faaliyetleri olmuştur. Ancak, bölge orman idaresi ile yapılan anlaşma ve mevzuat gereği proje geliştirici tarafından ağaçlandırma çalışmaları yapılmıştır. Bu nedenlerle, proje sahasındaki bitki örtüsünün projeden minimum düzeyde etkilendiği söylenebilir. Yukarıda bahsedilen konular dışında, bölge halkı ve diğer paydaşlardan alınan görüş ve yorumlar ile proje sahibinin yaptırdığı araştırmalarda projenin herhangi bir muhtemel negatif etkisi tespit edilememiştir.