18
c LI 1. ti.J.. SPECIMEN ACADEMICUM, DE ./ Ih ENTIA CITIw Quod, SUFFRAGANTE AMPLISS. SEN. PHILOSOPH. IN REGIO LYCEO UPSALIENSI, PRAESIDE VI RO A MP LIS SI MO ATQUE CELFJiEHlUMO, DN. MAG LAURENTIO DAHLMAN, Morae. et Polit. PROFESS. Reg. et Ord. PUBLICE VENTIL ANDSISTIT JOHANNES BEHM, WESTMANNUS. IN AUDIT. CAROL. MAJ. DIE XIII. DECEMBR. ANNI MDCCLVIII. H. A. S. U P S A L I £,

SPECIMEN ACADEMICUM, DE Ih ENTIA CITIw1198043/FULLTEXT01.pdf · c li 1. ti.j.. specimen academicum, de./ih entia citiw quod, ajt. suffragante ampliss. sen.philosoph. in regiolyceoupsaliensi,

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

cLI

1. ti.J..SPECIMEN ACADEMICUM,

DE

./ Ih ENTIACITIw

AJt.

Quod,SUFFRAGANTE AMPLISS. SEN. PHILOSOPH.

IN REGIO LYCEO UPSALIENSI,

PRAESIDEVIRO AMPLISSIMO ATQUE CELFJiEHlUMO,

DN. MAG LAURENTIODAHLMAN,

Morae. et Polit. PROFESS. Reg. et Ord.

PUBLICE VENTIL ANDSISTIT

JOHANNES BEHM,WESTMANNUS.

IN AUDIT. CAROL. MAJ. DIE XIII. DECEMBR.ANNI MDCCLVIII.

H. A. S.

U P S A L I £,

Hög-Ådla Frun,SUSANNAMATH IESEN,Född WESTERLING,

FRU till Skultuna Måfiings - Bruk ochSura Hammare &c.

Hög - Gunftiga Gynnarinna.

När af viljan, Själens fmyckeyVäljes ut fanfardigt godt,Når förnuftet fiyr värt tycke y

Da har Dygd fin bnfltan nadt;Detta äry hvarom jag fkrifverFå de blad jag nu framgifver.

Lät Hög-Adla Fruy jag bederAf Ert Namn deni fkyddas få.

Allt (kall lända mig till heder,Om mitt hopp fä längt kan gä.

Ert exempel fkall förjvaraHvad jag talt om Dygden rara.

Vord-

Vördnad ville nu ock vifa ^Hur jag fådt Ert Adelmod

Ifrån fpädfla åren prifa;Hur J fjelf vid Dopet flod

Till att vittna, det jag tvagenÅr bland Nådens barn upptagen.

Men jag fer det fattas ord,Jag ej kan om allt nu nämna.

Godhet utan ändring fpordHar Er täckts ?nin Far ock lennia.

Für aUtfatnmans Himlen Ihne,Och ?ned ftändig fällhet kröne I

-vi ^ . v

Edert hjerta ädelt lyferUtaf Dygders råtta (ken.

Tackfamt brbfl hos mig ock hyferStadig vårdnad, bnjkan ren:

Hhnlen flyre all Er lefnad,Gifve ofbrgänglig trefnad!

Hög-Ådla Fruns

iåmjukafte tiettareJOHAN BEHM.

• D. D.

$• L ; - , ' Ialis tantaque deprehenditur burnas*narum propenfionum > {luäiorum ,

pariter ac morum diverfitas, utunus appetat vet averfetur con¬traria iis, ätter concupifcere £vet abominari fölet. Profe£k>haec fumrna, per fingula fere

individua, varietas adeo maniftfla ed, ut eandemmirari, non vero negare conveniat. Scilicet hautfallaci edoeemur experieoria, non folurn integrasgentes, fed homines eodem fub ccelo natos, eademin domo educatos, ex eisdem parentibus ortos, in«clinationibus, imrno padionibus fepe ita difcrepare,ut, pro capitnm fere numero, in diverfa tenderevideantur. Hinc toto fere vitse genere a fe invicemdifferunt Sueci, Gallf Germani, /Prhiopes, Sinen-fes & Americani, aliaeque gentes, earumqne pro«clivitas in certas virtutes aut vitia, h ii toriis & tabu-Iis, nullo non tempore > commendatur aut ncratur.

Quid?

& >h mQuid? quod iidem homines paulatim ita mutantur^ut nec eadem pueris, quie viris; nec viris, quae fe-nibus arrideant: quam in rem, rt placet, legoturHo-ratius, qui in arte Poetica, chara&eres puerorum,mores juvenum, rtudia virorum, fenum deniqueadfe&us & propenfiones eleganter admodum depin-git. Ex hi(ce jure meritoque concludimus, ad in»clinationes & mores permulcum conferre fangvinistemperiem & corporum conflitutionem, qux proaeris & cceli diverfitate, cibo & potu, laboribus &otiis, educatione, colloquiis, exemplis, confvetudi-ne, ceteris, alteratur. Hinc fimul confht, mentcmihumanam a corpore fuo varieadfici,ejusque quafi con-filia in appetendo& averfando fequi; non enim tantumfoi,fed & corporis fibi uniti fibi confcia ert, fe non tan¬tum, fed & corpus fuum amat, iisque delettatur,quae non tantum fibi, fed & corpori grata, & jucundavidenturjContrariaque removere rtudet. Haec ad nos-metipfos attendentes femper obfervare licet, fnrtru-xititaque Optimum Numen hominem appetitn boni,quo utique careref, nifi facultas eius cognofcitiva abillo generaliter ita determinata efiet,ut a&iones tan-quam bonas fibi fifteret, ex quibus voluptatem per-cipir, & tanquam malas fibi reprsefentaret, quaedium illi creant, unde inclinationes & reclinationesnaturales originem fuam ducere, nulli dubitarnus,et*fi modum, quo mens, quae (ubrtantia ert immateria-Iis, in corpus agat, & rurfus a corpore agi poffit inmeritem, ignoramus. a) Inclinationes igitur anima-

• r rum

Viil Heineccii Element. Philof. Mor. jf. 44.

% )Ö( &rum eße propenßones incertum bonorum genus ad dagernappetitus fenfitivi > reciinationes vero earundem aver-fationes cerri generis malorum ad clajjem averfa*tibnis fenfitivte pertinentes , non immerito ftatuimus.Cum vero inclinationes & reciinationes genenditerad certum bonorum genus adpetendum,malorumvefugiendum follicitent, extra omnem dubitationis a-leam pofiium ed:, Deum animas humanas in aräitfl.mo -cum corporibus vinculo non fruftra ad hoc il-ludve bonum adpetendum, &contraria mala aver-fanda difpofuiffe, led potius ut domeftica eflentmo-tiva, quibus homo facilius permoveretur ad hoc velillud pcragendum autnon,prout finis obtinendus po-ftulat, intendifle. Dolendum tarnen in prasfenti fta-tucorrupto, has inclinationes etiam effe depravatas,& mortales bona adparentia a veris fsepiffime nondiftingvere, nec mala adparentia a veris malis, undeproni in varia ruunt praecipitia, quod non Deo, ledmalitix ftultitiseque eorum tribuendum eft. Nosprseienti opella Libiti Licitique convenientiam, promodulo ingenii, oftenfuri, qua ratione inclinationes& reciinationes noftrae ad licite agendum nos permo.vere debeant, indagabimus. Te vero C.L. enixero-gamus, digneris iunoxios hofce conatus sequi boni-que confulere* quamvis in tam arduo argumento de-fiderio Tuo ingenii noftri tenuicas minus fatisfeceric.

IlFrtusquam ulterita progrediamur inftituto vela

diffus,quidper Libitwn ac Ikitum tntelligmm, enticlea•bimus

a )7( srbitnus. libitum vocamus id9 quccl placet, voluptatem•

, ßve in bcno impetranao, five /» malo averrun-cando occupati fmuu Idem örtum debet inclinationi-♦bus hominum & reclinafionibus, quae eos §. I. ad te-licitatem fuam quaerendam', &, mala'evitanda ftimu-laut. Difpefci id poteft in rationale Sc jen/itivum. Sen-firivum confifiit in repneientatione rei cujusdam, con-fufe cognita?, quam vel ut bonam adpetimus, ve! utmala»! averfamur. Rationale fundatur in idea di--»ftingvente id, quod verum elf, ab apparente, Scvocatur fignificatu ftri&iori Muntas. Omne id Licitinomine venit, ad quod agendum tantummodo jus habe-mus, aut quod nec pr*ceptum9 nec prohibitum eß. Ob-fervavit Grotius b) vocabulum Liciti variam figni-„ficationem induere. Interdum Heere, inquit, dici-„tur id, quod re£him ex omni parte piumque eft,„etjamfi aliud forte quid fieri poflit laudabilius, quäle,„cft illud Apoftoli i.Cor. 6:12. Omnia mihi licitayfunt, fed non omnia expediunt. Alias licere dicitur,,;non quod falva pietate Sc officiorum regulis fieri„poteft , fed quod apud homines peenae non fubja-ycet. Sic apud populos multos fcortari licet, apud„Lacedaemonios & iEgyptios furari licebat. Hanc„vero vocis fignificationem minus efle propriam, ob-„fervavit Cicero, c) eoque fenfu faepe opponi vide-„mus, quod licet, Sc quod oporter.

Licitum vero & permifjum vulgo pro fynonymisbabentur. Omne enim id, quod legibus neque pra?-

ceptumb) De .7. /?. ö' P. L.3. Cap. 4. jf, 2. e) TufculQuxß,

V. & OratiQne pro Balbo.

\

JK ) 8; ( &

ceptum,' neque prohibitum eft, permiffum fit, ne-ccffe ert; & id, quod lex neque pracipit, nequeprohibet, Licitum etjam dicitur, confequenter idquod licitum e(Tr, etjam permiffum effe debet.

Not. /. Diflingvends funt inclinationes & recli-natione& ab adpetitione & averfacione fenfitiva, etfiejusdem funt generis 5 hx namque faepius funt aftustranfeuntes Sc momentanei, dum \\\x longiori tem¬poris incervallodurant. Differunt quoque ab adfe- '£tibus, qui funt appetitiones & averfationes vehe-mentiores, motivo, extra corpus conftituto, origbnem debentes; illae autem fine tali cauffa externaexiftunf. Differunt denique a moribus, qui funt pro-penfiones St averfationes diuturna confvetudirce fir-matae. Verbo: inclinationes funt quafi cauffie; hi verotanquam effe&us, qui fine illis vix ac ne vix quidemlocum haberent.

Not. II. Cum maxima hominum pars id bonum,quodfibi eftgratumjdque malum,quod fibi ed ingra- 41tum, judicet, St proindc illud eligat, hoc averfetur;patet, cur adpetitionis 8t averfationis fundamentumpracipue in inclinationibus ponatur. Quid? quodfentiunt maxime licet emendati, quanta fit natura? vis,Quam ß vel expellas jurca,) tarnen usque recurret d).

III.Homini in ßatu perfetfo conflituto, aEiones, in fe

hona, bona grataque, in fe autem mala, mala ac in-grata juerunt, Vroinde in majora bona magis propen-debat, quam in minora, £$ majora mala pra minor ibus

aver- ,

ä) Horatius Libr. |4 Epift. X. v. 24.

$ )9( 5K

avevfabatuv, levebatur quoque in bona ex Ileitis, quagloriam Divinam, fuamque felicitatem maxime provebe.rent. Quoniam Deus, ut ia Theologia Naturali de-monflratur, homines in fummi Nominis fui gloriam& propriam illorum felicitatem creavit, libera quxli-bet hominum a&io in fe bona luic* qua; cum bis d-nibus coni'entiebat, mala vero* qua; ab iisdem dis-fentiebat. Ut igitur finibus bis non exciderent, fedbonafemper patrarent facinor», malaque omitterent,perfe&o intelfeföu liberaque voluntate divinitus ex-ornati erant, dne quibus alias necefie fuiffet, ut ccecoinclinacionum impetu raperentur, nec bona a malisdifeernere, nedum eadem adpecere poflent. In fiim-mi itaque Numinis fapientiam , bonitatem ac fan-Ütifatem impium & injurium foretcogitare, illum im-perfe£hs concedide dotes, quas contumeli^ Divinse& miferias humane forent inflrumenta. Iilud igiturtanquam indubium remanet, intelleflum 8z volun-tatem data fuifie, ut ex a&ionibus bonis voluptatempereiperent, ex malis vero taedium Q. E. P.Hincporrofluit, homines recensconditos in majora

magis, quam minora bona propendifTe,m3joraque ma¬la prae minoribus averfatos effe. Quo pradtantius ali-quod bonum eft, eo pluribus majoribusque particu-laribus bonis conftat; hsec vero ab intelleåu diftin&ccognita 8z repradentata, non poffunt non voluntatemfortius allicere, quam pauciora. Nid vero bonitatisa&ionum internas gradus cum propendonum gradi-bus confpiraviffent, homines primi ad majus minus-ve bonum inclinarent ex Eequo, aut majori praefer-

B rent

/

& ) 10 c

rent minus- Cum atitem minus bonnm rafione mau

joris, in utriusquc collifione, fit makimvfcqueretur irr-de, malum fuifle eis bono gratius, vel ialtem sequebonum ac acceptum. Q. E. A. & per anrea demon»ftraca fieri nequit.

Deniqoe iraxirne ferebantur in ea ex licitis, quaeglorix Divinas fussque felicitati prcvehendse quammaxime infervirent* Primi homines perfefto gaii»debant intelleftu fper$. hnius membr. I:mum,)h.e.perfekte eognofcebanpquid magis,quidve minus glo.riam Dei fuamaue feliertatem promoveret, liberaque gaudebanc vofunrate, adeoque illa pras his exfe-qui cupiebanr. Q. E. T.

Not. Hominis recens conditi libitum magis fuitrationale, quam fenfitivum, vel fi fenfitivum fuerir,ratione tarnen, antequam erumperet, tempcratumfuifle, prorfus eil indubium e).

5. iv.In freefcnti ftatu corrufto iteqae tnchnatnus femper

ad attiones in fe bonas, neque reclinamus ab aHionibus inJe malis. Certegradus homtatis intern£ & maliti& inter-nee cumgradtbus propenftonum, ut oportet, non confptrant.Nee debitum licitorum delcäum fimper inftitnere lubet.

Ipfi gentifes quefti funt, quod connata proclivi-tas qusedam prava illos excitaveric ad apparentia bo¬na verrs praderenda; hinc inter millena exempla ad«,ducendus eil Ovidius y), qui ita canit:

Nitrmur in vetitum femper, cupimusqne negata.Pro«

é) M. R. D. Nie Waüerii Pfycbolog. Empir. PJL Sefl.LCap.Af. §.596* f) Libr.Äm.y, Lieg. 4.

& ) n ( $ ;Prodent quoque Medea, quae, amore in Jafonem

ardens, diu fatis fecurn lutlata, rationine pareret, a-niorem damnanti,an adpetitui fen fici vo, illum adpro-banti, ifaapud Ovidium ioquicur:

- - - Träbit invitam nova vis: aliudquccupido,Mens aliud ju■ides - -

& tandem fe ab appedtu fenntivo vi&am efle fatetur:- - Video meliora proboqueDeteriora fequor g).

Quid? quod crifti cujuslibet, ad femetipfum ätten-dentis, experiencia convincimur, nos fufficienti cog-nitione deftitui in perfpicienda interna aftionum bo*nitate ac malitia, dum faepidime fenfibus, imaginatio-ne & adfe&ibus nosmet exccecari patimur. Hinc fiprsefentem ftatum cum ftatti hominis perfe&i con-tulerimus, in quo Deus (per §. ni.) perfe&o intel-le£hi, liberaque voiuntate homines donavit, clarifS-me patet, nos vivere in tfatu corrupto, ubi nec in-trinfeca a&iontim bonitas, nec rnalitia, nec earurnbonitatis & rnalitia gradus,nec denique Jicitorum re-latio ad gioriam Divinam, & hurnanam feli.citateniaccurate perlpiciuntur. Q. £. D.

Not, Ex folo natur« lumine originem peccati,&nobis connatas corruptionis, cum omnibus fnis cir-cumftantiis apodi&ice demonftrare non valemus. O-mnia, quae hac de re dici poffunr, in univerfales hasrefolvuntur propofitiones: Deus non potefi efle cauflapeccati. Homines per abufum virium fuarumgeccatum inmundum introduxerunt.

B 2 §.V.g) Mctm. Libr. 7. Fab. 7.

$ )M< &

§. V.Cum i'ndinat iones {$ reclmationes humane, in fe ton*

fiderate, tion fint (vi jh /.) ?«*?/<£ >• ///<?, que easdem con-comitatuv, malitia, homini, libere eas ad malumdetermunanti, e/2 imputanda, Inclinationes funt propenfionesanimarum in ccrtum bonum fenfuale, & reclinatio-nes i'unt averfariones cujusdam mali fenfualis. (§. i.)Bonum & malum fenfuale, quam vis fspius fit appa«rens, tarnen interdum eft verum bonum & verummalum. E. inclinationes & reelinationes,quanlvis nosiaepius moveant ad apparens bonum & malum, pos-funt tarnen cendere ac commovere ad verum bonumadpetendum. Q. E. P.

Porro ut inclinationes legi natura* conformentur,& rationi obtemperent, nec impoffibile eft. Etfi vo-luntas ad bona adparentia haud raro fle&itur, mo-remque adpetitui fenfitivo gerit,attamen inde conclu-dere non licet, animam rationalem ubique inclinatio-ne inordinata contra legem naturs vel rationem ferri.Ed enim homini, praeter boniformitatem, feu ten-dentiam in bonum mere phyficam & pafilvam, quamalum averfari, fuamque felicitatem qusrere anniti-tur, etiam tendentia quaedam a&iva & libera, re-fpe&uin habens heic & nunc exercitii, & hujus velillius obie&i, aut eiigendi aut averfandi, ideoque di-citur elicita 8z libera. Huic inclinationi morem gerenshomo certe verfus bonum morale fe faltem fimplici-ter determinare valet. Et nifi hoc verum eftet, Deusnobis legem fruftra dediflet,nec ulla ratio legis nobisefter habenda; quod ramen cogitatu impium eft ac

ratio-

& ) «3 (rationi maxime inimicum. Dantur ergo inclinatio»nes legi naturs conformes & rationi obfecundantes,quamqnam a mulris fxpenumero, lege ipfa virium-que animx ufu fusque deque habitis, turpiter negli-guntur. Q. E. A.

Not. /. V7oIuntati tam eflentialis efi libertas^acanimx voluntas. Ad libertatem verorequiritur volitio.nis, & a&ionum,quas volumus, conringentia, intelli¬gentia obje&i appetibilis vel averfabilis,& fpontaneitas.

Not, II. Philofophi demonftrant, eflentiam re-rum ita immutabilem efle, ut nullo modo mutari-queat: quare homo peccans facultates fuaseflentiales,intelle&um nempe, voluntatem ejusqne libertatemrctinet, quamvis vires earum peccato valde debilitatx fint.

Not. IIfé hnputatio efi declaratio alicujus profacti au&ore, qua hujns confequens: neminiitaqueimputari potefi- a£Ko, nifi ejusdem au&ori. AuQorvero feu caufla efficiens efi duplex Phyfica 8c Mora¬lis. Cauffa Phyfica illa dicitur, qua aUtonem ttudeper-petrat: Moralis vero, quee aclioni confentit, Requiri¬tur ergo ad cauflarn moralem, ut fit fciens 8c volens,ideoque fa&um ipfi merito imputatur,

$. VI.Indinationes c? vechnationes naturaliter debitae funt9

ad quas fovendas lege naturali prreceptiva oblipamur, na¬turaliter vero UJicit£ ad quas Jupprimendas lege eademprohibitiva adflringimur. Licit<e vero funt, quas ut [e-quamur vel non, Lex natura nobis dat jus. Ponamusnondari debitas velillicitas indinationes & reclinatio-

B 3 nes^

&' ) H C &

nes", tanquam verum iflud principium, quod alioquinomnis inobedientias & rransgredloms di tons admic«tendum eflet: Tacienäum quicquid hhet, five idem pr<e-ceptum , ßve vetitum fit, Quid vero idem aliud eflet,ge imperium Dei neg-re & excutere, quem Übet ho-minem lui ipfiua Dominum coudituere, & latifHmasomni perrinaeiae ac licentiae aperire portas. Q. E. P.

Ponamus deinde licltas non dari inclinationes, in-cle fequéretur, nollas licitas dari acliones, fed :dan-tur hse (per §. V.) E.& ilfas Q. E. A.

Not. Sane in vernaculo fermone ab ulu loquendiminime abhorret, (i inclinationes & reclinacioneshominum, pro fubftrata materia, adpellites tillbör¬liga y lofiiga, icem olofliga böjelfer: quas ü rite difh'n-gvere^arumqueinfluxum inaÖiones noftrasintimiusperfpicere noverimus, non pofTunc non eximiumin ipfa praxi nobis pnebere ulum; cum permulti den-tur homines, qui ab inclinationibus fuis ideo fe ab-dnci non patiuntur^quia easdem pro licicis habent.

§. VII.Quamvis non omne libitum fit licitum, tarnen omne licu

tum libitum ejje pote/l: verum cum licitum diflingvatur inperfe&e imperfetté tale; libiti cum iIIo, mu vero cumhoCy convenientia ivtercedat, necejje e[l\ quod exemphsinfra adducendis ofiendetur. Non omne libitum eft Ii-citum, dantur enim inclinationes & reclinationes nonfolum debitse, fed & illicitae (vi §. VI.) at omne Incitum libitum elfe poteft, i. e. noftro reliftum arbi-trio, an quae licita funt, commitcere vel omittere ve-

Jimus,

3K J i; ( &

limus, fiquidem tam orniflxo quam commifllo eoruracum lege non pugnat. Q. E D.

Libitum cum perjette licito convenire debet, Puf-fendorffio åttio perfette licita vocatur, quse nequeDivina naturali pofitivave lege, neque humana civilipraecipitur vel vetatur. Circa hane tarnen oblervan-dnm eft, multain lege contineri, quas aut ex necef-faria confequentia, aut propter fimilitudinem indededuci poffunt; ideoque non ubique mihi dicere li¬cet: hxc nulla civili lege prohibentur, E. permiflafunt; leges enim civiles non de omnibus rebus prae-cipiunt, fed quzdam honeftati & regulis officii re-linquunt, quz non permittunc, ut hoc vel illud agas*Åttio eft perfette ticita, qua^ pro lubitu,. & finc pec-cato fufeipi vel omitti potefL Sic ex tenorc tam le¬gis Divinse naturalis, quam pefitivas, homines finepeccato vota Deo nuneupare, & non nuncuparc,prolubitu, pofiunt. Deut. XXfll. 2t. 22, Ita licitumeft5 in civitate rem emere a quo volueris, ifs eibigeneribus, quse maxfme placent, ad vitx fuffenta»tionem uti, albis vel migris veftibus indui, nifi lexquasdam prohibieiva vel praeeeptiva certi quid deter-minet.

Per fette etiam licitis annumerari efebent ea, quaequamvis in fe fint illicita, cafus fumma» neceffitatislicita reddit. Sic e. g. Judaei olim obddione cin£ti^inopiaque alimentorum laborantes, infueto eibo fa-mem fedare, carneque fuiila vefei licite potoerunt*Ita pauper, qui, citra culpam, neceffario vi&u &ami&u caret* ditiorum licet perlajpe imploraverit

open^

& ) I* c &

opcm, G triftem fempcr retulerit repulfam, Iicitepoteft, cum miferia alioquin ipfi pereundum fit, adjndigentiam fublcvandam, ditioribus aliquid fubdu-cere, cum animo tarnen illud rependendi, fi illfus fa-cultates, temporis fucceflu, ita tulerint: revivifciteocafu communio primaeva, neque dominia introduttafupponi poflurit in alicujus hominis exitium.Nulla vero libito cum imperfeäc Ileitis cfje debet conve-

mentia. Aåio imperfefte lieita ea dicitur, quam legeDivina Naturali aut pofitiva prohibitam ins civile ne¬que prohibet, neque punit, fed fuo cujusqtie pudo.ricommittit, de quo Boeclerus: Licere quaedamdi.„cuntur, quod peenae non fubjacent, fed modo di«„verfo: Vel enim poenae non fubjacent quaedam ob„defe&um fori humani; vel impune aliquid licet fa-„cere, eo quod lex plane nihil de ea re in ullam par¬atem conftituit. Cum Cambyfes Rex Periaruro, iiii-cita fororis ducendae cupiditate flagrans, a Judicibusqu3efivifict,numfibi iiceret illam in matrimonium du-cere, hi impotentis regis iram metuentes, ifto licen-tiae praetextu male ufi refpondebant, illud quidemlegibus non permitti; fedalia lege confbtutum efle,utRegi Beeret, quidquid liberet b)% Re&ius vero Seneca:

Minimum decet libere, cui multnm licet.Honoriumque Claudianus elegantiffime, quid in

vitae imperiique ratione re&e inftituenda, oblervarcdebeat, hoc carmine monet:

• - • * Sed comprime rnotus'Nee tibi quid liceat, fed quid fecifje decebit

Occur-b) Herodot, Libr\ III.

» ) l7 C &öccurrat, mentemque dornet re/pettus hotiefli. t)

Ad imperfctte licita inter alia referri potefl vete-rum crudelis in fcrvos licentia, abje&iones & expo-fitiones infantum, &c. nec non lupanarium in qui-busdam rebuspublicis toleratio. Huc quoque fpe-ftantea, quas in bellis minus honefte admittuntur,& gentes tarnen aliquando conniventia quadam tole¬rant, ut funt flupra & caedes feminarum, infantumnecatio, doli mali, eorum,'qui hofti fubje&i funt.,corruptio, fidei hoftibus datas violatioin captivos& dedititios crudelitas, faerorum profanatio, & res.hoftiles fine difcrimine comburendi licentia, atqueid genus alia. Ex hifce ita difputatis patct, ubicun-que ratio regnat, ibi libitum licitumque idem efle,& amiciflimam utriusque efTe harmoniam. In id ig*-tur enitamur, ut nil quidquam adpetamus, nil exfe-quamur, präster id, quod re&um, honeftum ac le¬gibus Divinis & humanis conlentaneum fit, quodquc

glorias Divinae,* & rroftras aliorumque falutipromovendas quam maxime inlerviat.

i) Panegyr, in 4 Conful. Honorii*TANTUM.

Till Herr AUCTOREN.

Ej lofligt Ar, att följa allt,Hvad finnlig luft behagar.Naturens HERre har befalltAtt lyda högre lagar.

DS låmjas ock på flutet nattHvad hjertat eftertragtar,Hvad viljan kåraft agtar,Med det fom lofligt år och rått.

Ert Verk förden/kuld nu, Min Vårc,All Vishets Troppen prifar.Hår kånnes fannfng ftrax igen,Och J beröms, fom vifar>Hur flnnets luft och loflighetHvarannan böra möta,Att famma gärning fkötaOch ledas af förnuftighet.

Mån tro då den c; hittar på,Som fpår att J lår vinna

Den heder, hvilken hånder fåAtt lyckligt kunna hinna.

På fpetfen at Parnaffens högd ,Der ådla frukter trifvas,Der Årans glänts upplifvas,

Jag fpår J fegrar fnart och nögcL

N. B*