Stan obecny i tendencje rozwojowe polskiej branży mięsnej

Prof. dr hab. Andrzej PisulaDr inż. Tomasz Florowski

Zakład Technologii Mięsa Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

SGGW w Warszawie

Produkcja mięsa (tys.ton)

Świat 2011

Polska w roku

2010 2011 2012 2013

Ogółem 290 000 3627 3687 3687 3571

Wieprzowe 108 000 1863 1876 1734 1524

Drobiowe 84 000 1374 1426 1582 1685

Wołowe 66 000 390 385 371 362

Ludność Ok. 7,0 mld

SGGW w Warszawie

Polski handel zagraniczny w ekwiwalencie mięsa [tys. ton]

Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013

Eksport ogółem 1218 1327 1505 1635

Wieprzowe 418 503 588 660

Drobiowe 456 492 583 645

Wołowe 344 332 334 330

Import ogółem 711 797 849 878

Wieprzowe 602 676 742 770

Drobiowe 86 99 78 82

Wołowe 23 22 23 26

Saldo 507 530 656 757

Dane IERiGŻ-PIB

SGGW w Warszawie

Baza hodowlana trzody chlewnej w Polsce

800 gospodarstw wielkostadnych(>200 loch lub >2000 tuczników)

10% pogłowia

60 000 gospodarstw specjalistycznych(>50 loch lub >100 tuczników)

70% pogłowia

95% pogłowia świń stanowią krzyżówki towarowe

SGGW w Warszawie

Baza hodowlana trzody chlewnej w Polsce [tys. szt.]

Gospodarstwa 2002r. 2010r. 2011r.

Ogółem 2933 2278 ?

Utrzymujące świnie

760 398 360

Utrzymujące prosięta

452 257 208

Dane wg. POLSUS 2012Import prosiąt w 2011r. – 2,2 mln. szt.

SGGW w Warszawie

Uboje bydła w Polsce [tys. szt.]

Rok Pogłowie Bydło dorosłe

Cielęta

2007 4 023 1 336 735

2008 4 061 1 348 752

2009 4 179 1 438 780

2010 4 267 1 331 663

2011 4 288 1 372 572

2012 4 309 1 294 454

2013 4 275 1 238 192** Pierwsze półrocze

SGGW w Warszawie

Rozwój produkcji

Produkcja mięsa w UE po 2015r. Presja WTO na liberalizację handlu mięsem

Różnice w kosztach produkcji mięsa

Zniesienie / ograniczenie subsydiowania rolnictwa w krajach UE w 2015 r.

JAKOŚĆJAKOŚĆ(M. Fischer Boel, Komisarz UE ds. Rolnictwa i Rozwoju Regionalnego)

SGGW w Warszawie

Rozwój produkcji

Czynniki decydujące o rozwoju produkcji mięsa

Genetyczne Środowiskowe Paszowe Weterynaryjne

Dobrostan zwierząt Ochrona środowiska Ochrona zdrowia konsumenta

SGGW w Warszawie

Rozwój przedsiębiorstw / firm

GLOBALIZACJA

KONCENTRACJA

INTEGRACJA

SGGW w Warszawie

Rozwój przedsiębiorstw / firm

Największe firmy branży mięsnej na świecie

Firma Kraj Obrót (mld. USD)

Tyson Foods USA 26,0

Smithfield USA 11,4

Swift & Co USA 9,8

Cargill (Excel) USA N/A

Nippon Japonia 8,7

Danish Crown Dania 7,3

Vion Holandia / Niemcy 7,1

Hormel Foods USA 4,7

Sara Lee Foods USA 4,1

SGGW w Warszawie

Rozwój przedsiębiorstw / firm Największe firmy branży mięsnej w UE

SGGW w Warszawie

Rozwój przedsiębiorstw / firm

Wielkość produkcji

Rodzaje przedsiębiorstw / firm Łącznie Rok 2006

Pełny profil produkcji

Ubojnie Przetwórnie

Duże 24 6 6 36 75

Średnie 60 20 90 170 325

Małe - - 350 350 940

Lokalne 150 450 500 1100 1 900

Łącznie 234 476 946 1656 3 240

Docelowy model polskiego przemysłu mięsnego

(Źródła: Urban i wsp. 2000; Dane IERiGŻ-PIB)

SGGW w Warszawie

Charakterystyka przemysłowych producentów żywności pochodzenia zwierzęcego według grup wielkości przedsiębiorstw

Wyszczególnienie 1999 2002 2007 2012

Liczba firm dużych 155 139 158 147

średnich 565 528 564 466

małych 1 638 1 338 1 139 1 048

łącznie 2 358 2 005 1 861 1 661

Zatrudnienie w firmach: (liczba osób)

dużych 85 124 73 901 87 333 89 539

średnich 65 350 55 711 59 879 51 107

małych 28 885 26 864 24 101 23 111

łącznie 179 359 156 476 171 313 163 757

Wartość produkcji firm: (ceny bieżące, w mln zł)

dużych 14 615 17 691 31 041 49 310

średnich 9 227 11 520 19 247 24 411

małych 8 566 6 477 9 295 11 389

łącznie 32 408 35 688 59 583 85 110

Źródło: Procesy dostosowawcze polskiego przemysłu spożywczego do zmieniającego się otoczenia rynkowego (3). Praca zbiorowa pod red dr. inż. R. Mroczka. IERiGŻ PIB , 75, 2013

SGGW w Warszawie

Kanały zbytu produktów mięsnych

13 międzynarodowych organizacji handlowych (260 hipermarketów, 2900 supermarketów)

95000 sklepów spożywczych (w tym 5450 supermarketów SPOŁEM)

SGGW w Warszawie

SPRZEDAŻ MIĘSA I PRZETWORÓW MIĘSNYCH W ZALEŻNOŚCI OD WIELKOŚCI ZAKŁADÓW MIĘSNYCH

Rodzaj SupermarketyTradycyjne

sklepy

Grupy kapitałowe 60% 40%

Duże zakłady > 50 ton 50% 50%

Średnie zakłady > 20 ton 30% 70%

Małe zakłady < 20 ton 15% 85%

SGGW w Warszawie

Rozwój przedsiębiorstw / firm

Specjalizacja produkcji Wzrastający wpływ sieci handlowych na

asortyment produkcji

Kreowanie wizerunku producenta

Segmentacja / kreowanie marki własnej

SGGW w Warszawie

Rozwój produktów

Bezpieczeństwo konsumenta

Dobór dostawców

Kontrola surowców

Kontrola procesów

Kontrola produktów

„traceability”

SGGW w Warszawie

Rozwój produktów

Różnorodność produktów

Spożycie mięsa kulinarnego w różnych postaciach (porcjowane, przyprawione, półfabrykaty)

Wędliny (surowo-dojrzewające, parzone)

Malejąca produkcja konserw

Dania gotowe

Wyroby garmażeryjne

SGGW w Warszawie

Rozwój produktów

Produkty o określonym składzie lub przeznaczeniu

O obniżonej kaloryczności

Dla określonej grupy konsumentów (np. dzieci, osób starszych)

Produkty etniczne

Produkty o obniżonym udziale dodatków funkcjonalnych (np. soli, azotynu, fosforanów itp.)

Produkty naturalne (free – range –farming)

Dyspozycyjność produktu (gramatura, opakowanie, okres przydatności do

spożycia)

SGGW w Warszawie

hiperlipidemia nadciśnienie tętnicze otyłość cukrzyca

miażdżyca tętnic

zawał serca

udar mózgu

Inne choroby cywilizacyjne związane z dietą i czynnikami środowiskowymi osteoporoza nowotwory złośliwe

Żywieniowozależne choroby metaboliczne:

największe zagrożenie zdrowia w krajach rozwiniętych

Spożywanie mięsa a choroby cywilizacyjne

Rys. http://www.knowledgebase-script.comwww.nasztomaszow.pl, www.polskieradio.pl/

SGGW w Warszawie

Rozwój produktów

Preferencje konsumentów Wzrastające spożycie mięsa kulinarnego

Produkty ready – to – eat

Produkty ready – to – cook

Spożywanie posiłków poza domem

Zmniejszanie częstości zakupów (1 – 2 w tygodniu)

SGGW w Warszawie

Główne kierunki w rozwoju polskiego

przemysłu mięsnego

Zwiększenie produkcji i konsumpcji mięsa

Zwiększenie eksportu mięsa kulinarnego i przetworów

Zwiększenie konkurencyjności ekonomicznej sektora

SGGW w Warszawie

Główne problemy polskiego przemysłu mięsnego (do rozwiązania w najbliższym czasie)

Integracja produkcji (w łańcuchu od produkcji zwierzęcej do konsumenta)

Koncentracja zdolności produkcyjnych zakładów

Poprawa zagospodarowania odpadów

Integracja służb kontroli produkcji, jakości i bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego

Optymalizacja produkcji w celu ograniczenia kosztów i zwiększenia konkurencyjności

Kanały dystrybucji produktów mięsnych

SGGW w Warszawie

Udział w koszcie produkcji przetworu mięsnego [%]

Składowa kosztów [%]

Surowce (mięsne, dodatki, osłonki) 60-70

Koszty ogólne (amortyzacja budynku, wyposażenia technicznego)

5-7

Robocizna bezpośrednia 8-10

Administracja 2-4

Koszty utrzymania ruchu (media, ochrona środowiska, itp..)

6-10

Marketing, dystrybucja 4-8

Pozostałe koszty 1-2

SGGW w Warszawie

Dlaczego mechanizacja?

WydajnośćKoszt robociznyHigienaPowtarzalność

SGGW w Warszawie

Dlaczego mechanizacja?

WydajnośćKoszt robociznyHigienaPowtarzalność

SGGW w Warszawie

Przyszłość branży mięsnej

Dziękuję za uwagę