Upload
vuongnhi
View
238
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Sunum Planı1. Bağışıklık nedir?
2. Aşılamanın önemi
3. Aşı çeşitleri ve uygulama yolları
4. Güncel Aşı takvimi ve Rutin Aşılar
5. Özel aşılar (Rotavirus, HPV, ADACEL, Grip aşısı)
6. Genel bilgiler
7. Aşı Kontrendikasyonları
8. Aşının saklanması ve kullanımı
9. Özel Durumlarda Aşılama
10. Aşılarla İlgili Aklımıza Takılanlar
11. Kaynaklar
1. Bağışıklık Nedir?
AKTİF BAĞIŞIKLIK
Doğal aktif
(ör. Enfeks.)
Yapay aktif
(aşılar)
PASİF BAĞIŞIKLIK
Doğal Pasif
(ör: anneden bebeğe ab geçişi,
kolostrum)
Yapay pasif
(hiperimmunserum, antitoksik
serum, Ig’ler)
BAĞIŞIKLIKVücudun immun yanıt vermeye hazır hale gelmesi
Aşılamanın Önemi
Dünya Sağlık Örgütü aşılama sayesinde dünya genelinde yılda;
olduğunu tahmin etmektedir.
3 milyon çocuğun hayatının kurtulduğunu
2 milyon çocuğun aşılanamadığından ölmekte
6
Perinatal
23%
Konjenital
anomaliler
4%
HIV/AIDS
4%
Sıtma
11%
İshalli hst.
(diğer)
12%Kızamık
5%
Boğmaca
3%
Tetanoz
2%
ASYE (Hib)
4%
ASYE
(pnömokok)
8%
ASYE (diğer)
6%
Diğer
15%
İshalli hst.
(rotavirus)
3% Aşısı olan hastalıklar (25%)Kaynak: GAVI fact sheet – Immunisation, Aug 2006
Çocuk Ölümü
Nedenleri
Aşılamanın ÖnemiÜlkemizde yalnızca aşılama ile her yıl
yaklaşık 40-50 bin bebeğin ölümü
engellenmektedir.
Unutmayın!
Aşı ile korumak
daha ucuz ve
kolaydır…
Aşı Çeşitleri ve Uygulama Yolları
• Canlı – BCG (i.d)– MMR (S.c)– Oral Polio (p.o)– Suçiçeği (S.c)– Rota virus (p.o)
• İnaktive– Hepatit A (i.m)– İnfluenza (i.m)– Boğmaca (i.m)
• Toksoid– Difteri (i.m)– Tetanoz (i.m)
• Polisakkarid – HiB (i.m)– Menengokok (i.m)– Pnömokok (i.m)
• Rekombinan– Hepatit B (i.m)
AŞILARIN UYGULAMA YOLLARI-3
• İM İNJEKSİYON
< 2 yaş uyluk anterolaterali
> 2 yaş deltoid bölge
• SC İNJEKSİYON
6. Güncel Aşı Takvimi ve Rutin Aşılar
Doğumd
a
1.ayın
sonu
2.ayın
sonu
4.ayın
sonu
6.ayın
sonu12. ay
18. Ayın
sonu
24 ayın
sonu
İlköğr.
1.sınıf
İlköğr.
8.sınıf
Hep B I II III
BCG I
DaBT-İPA-Hib I II III R
KPA I II III R
KKK I R
DaBT-IPA R
OPA I II
Td R
Hepatit A I II
Su çiçeği I
• DaBT-İPA-Hib: Difteri, aselüler Boğmaca, Tetanoz, İnaktif Polio, Hemofilus influenza tip b Aşısı (Beşli Karma aşı)• KKK: Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak Aşısı• OPA: Oral Polio Aşısı• Td: Erişkin Tipi Difteri-Tetanoz Aşısı• KPA: 13 valanlı Konjuge Pnömokok Aşısı
Hepatit-B
Doğumda1.ayın
sonu
2.ayın
sonu
4.ayın
sonu
6.ayın
sonu12. ay
18–24
ay
İlköğreti
m
1.sınıf
İlköğretim
8.sınıf
Hep B I II III
Aşı Kontrendikasyon Yan Etki
Hepatit B Ekmek hamuru mayasına
(Saccharomyces serevisiae )
anafilaktik reaksiyon
Enjeksiyon yerinde
hassasiyet (%3-29)
37.7 C Ateş (%1-6)
Anafilaksi (1/600bin doz)
HBV aşısı çocuklarda (<10 yaşta) çocuk dozu olarak (0.5 ml) uygulanır.
Hepatit B aşısı
• Normal zaman aralığından 4 güne kadar erken aşılama tolereedilebilir
• En az süreden itibaren 5 günü aşan erken aşılama uygun değildir
• Bu süreler dikkate alınmadan yapılan erken aşılamada aşı sayılmaz ve tekrarlanır
1. doz En az 4 hf 2. doz 3.dozEn az 8 hf
En az 16 hf (6 aydan önce yapılmaz, 6-9 ay arasında yapılabilir)
HBsAg-pozitifanne
YD’a doğumu izleyen12 saat içinde HBV aşısı
ve 0.5 ml hepatit B immunglobulini (HBiG)
0-1-6. aylarda aşılama
son aşıdan sonra bebekte serolojik
değerlendirme
Herhangi bir yaş grubunda Hepatit B aşılamasıyapılmadan önce Hepatit B’ye yönelik serolojik
inceleme yapılmasına gerek yoktur.
HBsAg negatif anneden doğan bebeklere rutin 3 doz aşı sonrasında serokonversiyonu belirlemek
için test yapılmasına gerek yoktur.
Aşılama sonrası rutin serolojik değerlendirmeaşağıdaki risk gruplarında ve son aşıdan 1-3 ay sonra önerilir:
• HBsAg pozitif anneden doğan bebekler,
• hemodiyaliz hastaları,
• mesleki veya çalışma ortamı gereği delici kesiciyaralanmalara maruz kalma riski olan çocuklar,
• HIV enfeksiyonu,
6. Güncel Aşı Takvimi ve Rutin AşılarBCG
Doğumda1.ayın
sonu
2.ayın
sonu
4.ayın
sonu
6.ayın
sonu12. ay 18–24 ay
İlköğretim
1.sınıf
İlköğretim
8.sınıf
BCG I
Aşı Kontrendikasyon Yan Etki
BCG Canlı aşının kontrendike olduğu durumlar Süpüratif BCG lenfadeniti(%0.1-4)
Yaygın enfeksiyon
Osteitis (0.1-0.6/milyon doz)
sol omuza, deri içine ilk bir yaşta 0.05 ml (0.5 dizyem), 1 yaş üzerinde ise0,1 ml olarak uygulanır.
Genellikle 2. ayda olmak üzere, 0-3 ay arasında yapılabilir.
3. aydan sonra yapılacaksa PPD sonucuna göre karar verilmelidir.
BCG Aşısı
• PPD deri testi pozitifse (BCG yapılmamışlarda ≥10 mm endürasyon) bebek tüberküloz hastalığı açısındandeğerlendirilmelidir gerekirse tbc hastalığı tedavisi (çokluilaçla tedavi) veya proflaksisine (tekli ilaçla) alınmalı, ayrıcaaile taraması yapılmalıdır.
• Kayıtlara göre BCG yapıldığı bilinen çocuklarda (skar görülsünveya görülmesin) ve BCG skarı bulunan çocuklarda herhangibir yaşta kontrol amacıyla PPD yapılmasına gerek yoktur vebunun sonucuna göre BCG uygulaması gerekli değildir.
Altı yaş üzerinde hiç aşılanmamış çocukta BCG gerekli değildir.
Altı yaş altında BCG yapılmamış olan çocuktaPPD sonucuna göre gerekiyorsa BCG uygulanır.
6. Güncel Aşı Takvimi ve Rutin AşılarDaBT-IPV-Hib
Doğumda1.ayın
sonu
2.ayın
sonu
4.ayın
sonu
6.ayın
sonu12. ay 18–24 ay
İlköğretim
1.sınıf
İlköğretim
8.sınıf
DaBT-IPV-
Hib
I II III R
Aşı Kontrendikasyon Yan Etki
DaBT-
IPV-Hib
DaBT:
Aşıya bağlı ensefalopati (Boğmaca
bileşeni çıkarılarak takvime devam
edilir.)
IPA:
Neomisin, streptomisin veya
polimiksin B’ye karşı anafilaktik
reaksiyon
• Steril apse,
• Ateş (%50’sinde >38 C)
• Durdurulamayan ağlama (%0.1-6)
• Hipotonik,hipores-ponsif atak (3.5-291/100 bin doz)
• Kısa süreli konvulsiyon(3-7/10 bin doz)
• Ensefalopati (1/330bindoz)
• 7 yaşından sonra boğmaca yapılmaz.
• İÖO 1 . sınıf ve İÖO 8 sınıfta erişkin tip difterive tetanoz karması (dT) uygulanır ve dahasonra 10 yılda bir tekrarı önerilir.
KPA (= 7 bileşenli Konjuge Pnömokok aşısı )
Doğumda1.ayın
sonu
2.ayın
sonu
4.ayın
sonu
6.ayın
sonu12. ay 18–24 ay
İlköğretim
1.sınıf
İlköğretim
8.sınıf
KPA I II III R
Aşı Kontrendikasyon Yan Etki
KPAGenel aşı kontrendikasyonları Hafif lokal yan etkiler,
Ateş
Myalji gibi orta derecede sistemik etkiler
• 12. aydan küçük çocuklarda 1. ve 2. dozlar ile 2. ve 3. dozlar arasındabırakılması gereken en az süre 1 ay olmalıdır.
• Üçüncü KPA aşısı ile son (dördüncü) aşı olan pekiştirme/rapel aşısı arasında en az süre 4 ay olmalıdır (Pekiştirme/rapel aşısı 12. aydan önce yapılmamalıdır.)
• 3 doz temel aşılama
• bir doz pekiştirme olmak üzeretoplam 4 doz
3-6 aylıkçocuklara
• 2 doz temel aşılama
• 1 doz pekiştirme olmak üzeretoplam 3 doz uygulanır.
7-11 aylıkçocuklara
• 2 doz KPA
• 1. ve 2. dozlar arasında bırakılmasıgereken en az süre 2 ay olmalıdır.
12-23 aylıkçocuklara
Daha önce aşılanmamış veya eksik aşılanmış çocuklara da 2-5 yaşarasında tek doz yapılır.
5 yaşından büyük sağlıklı çocuklara önerilmez.
MMR (KKK)
Doğumda1.ayın
sonu
2.ayın
sonu
4.ayın
sonu
6.ayın
sonu12. ay
18–24
ay
İlköğretim
1.sınıf
İlköğretim
8.sınıf
MMR I R
Aşı Kontrendikasyon Yan Etki
MMR Neomisin veya jelatine karşı
anafilaktik reaksiyon,
Yumurtaya karşı anafilaktik veya
anafilaktoid reaksiyon (Anafilaksi
dışındaki yumurta allerjileri engel
değildir),
Gebelik,
39.4 C ve üzeri ateş (%5-15)
Geçici morbiliform döküntü
(%5)
Anafilaksi (nadir)
Akut-kronik artrit(nadir)
Polinöropati
SNIK(nadir)
• Aşının uygulanmasında geçikme olançocuklarda, en az bir ay arayla toplam 2 kez aşıyapılmalıdır.
her çocuğun 2 KKK aşısı olmalıdır.
Oral Polio Aşısı
Doğumda1.ayın
sonu
2.ayın
sonu
4.ayın
sonu
6.ayın
sonu
12.
ay
18–24
ay
İlköğretim
1.sınıf
İlköğretim
8.sınıf
OPV I II
Aşı Kontrendikasyon Yan Etki
OPV Canlı aşının kontrendike
olduğu durumlar,
Aynı evde yaşayanlarda
immun yetmezlik durumu,
Paralitik polio (1/2.4milyon
doz),
Allerjik reaksiyon,
• Canlı viral bir aşı olması nedeniyle OPV aşısı, immün yetmezlikli çocukta veya ailesindeimmün yetmezlik birey bulunan çocuklardauygulanmamalıdır.
Hepatit A
12.aydan sonra, 6 ay arayla iki doz18. – 24. ayda uygulanır
Koruyuculuk 8-10 yıl
Avaxim(Pasteur,) Havrix (GSK
Aşı yan etkileri;Lokal reaksiyonlar(%15-21)
Baş ağrısı(%8)
Beslenme problemleri(%8)
Hepatit A Virüs (HAV) Aşısı
• Orta endemik ülkelerde daha çok öneriliyor.
• Mümkünse 2. aşı aynı firmanın aşısıylayapılmalıdır, ancak farklı firmanın aşılarıdeğişimli olarak kabul edilir.
(varicella) Suçiçeği Aşısı
Canlı aşıdır, IM uygulanır
12-15. Ayda 1. doz
(4-6 yaşlarında 2.doz önerilir)
< 13 yaş tek doz
> 13 yaş 4-8 hafta ara ile 2 doz
Varilrix(GSK)
Okavax(Pasteur)
Suçiçeği Aşısı
• Özellikle okul çağı ile birlikte zaman zaman salgınlaryaptığı ve eğitim ve sağlık sistemi ve çalışan anne-babalar açısından ekonomik kayba yol açtığı, bazen komplikasyon ve ölümle seyretmesi nedeniyle UlusalAşı Takvimine alınmıştır.
ROTAVİRUS AŞISIDSÖ, 2007 durum raporu ve önerisi;
• RVA nın, RVAGE nin önemli bir genel sağlık sorunu olduğu özellikle Amerika, Avrupa gibi ülkelerde ulusal aşı programlarına eklenmesi
World Health Organisation. Weekly epidemiological record (No. 32). 2007; 82: 285-96. (http://www.who.int/wer)
DSÖ 2009 durum raporunda önerisi; • RVA nın bütün ulusal aşı programlarına eklenmesi önermiştir
World Health Organisation. Weekly epidemiological record (No.51-52). 2009; 84:533-40. (http://www.who.int/wer)
• İshale bağlı ölümlerin 5 yaş altındaki mortalitenin >%10 una neden olduğu ülkelerde aşı kuvvetle önerilir
World Health Organisation. Weekly epidemiological record (No. 50). 2009; 84: 517-32. (http://www.who.int/wer)
• CDC, AAP, AAFP, ESPID, ESPGHAN bütün çocuklara rotavirus aşısı yapılmasını tavsiye eder
– Matson DO, Edwards MS, Duryea TK, Torchia MM. Rotavirus Vaccines. www.uptodate.com. Accessed 21.03.2011– Cortese MM, Parashar UD, Centers for Disease Control and Prevention (CDC). MMWR Recomm Rep 2009; 58: 1-25.– Committee on Infectious Diseases, American Academy of Pediatrics. Pediatrics 2009; 123: 1412-20.– Vesikari T, Van Damme P, Giaquinto C, et al. European Society for Paediatric Infectious Diseases/European Society for Paediatric
Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition evidence-based recommendations for rotavirus vaccination in Europe. J Pediatr GastroenterolNutr 2008; 46 Suppl 2: 38-48.
• Rotavirüs aşı uygulamasıyla dünyada hastaneye yatışta %70-80 azalma olmuştur.
• İshal vakaları ve mortalitede düşüş izlenmiştir.
Rotavirus AşısıRotarix (GSK) Rotateq (MERCK)
Orgin Human attenüe strain Bovine/Human reassortant
İçerik Monovalan (insan serotip
G1P8)
Pentavalan
Doz sayısı-fiyatı 2 doz-142 TL 3 doz-114 TL
Ağır Rota ishaline
karşı koruyuculuk
*%85 *%98
Avantajı 2 doz uygulanması immunojenitesi geniş
Dezavantajı Non P1 serotiplere karşı
düşük etkinlik
Kompleks aşı, 3 doz
uygulama
Uygulama 2. Ay - 3. ay 2. ay – 3. ay – 4. ay
Aşı oral yolla ilk doz 6-14 haftalık iken uygulanır (15 hf’lık olursa aşılamaya başlanmaz).
İki doz arasında en az 4 hafta olması önerilir.
Aşının ilk dozuna başlama yaşının 3-4 ayı geçmemesi önerilir. Aşılama 7.aydan önce
tamamlanmalıdır. 8. aydan sonra uygulanmaz.
Rotavirüs (RV) Aşısı
• Anne sütü alanlarda aşı yapılabilir
• Rotavirüs aşıları, canlı viral aşılar olduğundanimmun yetmezliği olanlara önerilmez.
• Rotavirüs aşısı diğer aşılarla uygulanabilir (Son doz OPV ile çakışabilir. Önce Rota aşısı sonra diğer aşıyı uygula)
7. Özel aşılar – ADACEL-POLİO
Tdab-IPV kombine aşısı
Her yaş grubunda 0,5 mL’lik tek doz, I.M
ADACEL POLIOTM primer immünizasyonu takiben tekrar doz olarak 3 yaşından itibaren difteri, tetanoz, boğmaca ve çocuk felcine karşı aktif bağışıklama için endikedir.
ADACEL-POLİO
ADACEL’i Kimlere yapalım?
– 4-6 yaş okul öncesi hatırlatma dozu yapılmayanlar,
– *Evinde infant olan erişkinlere ( anne, baba, bakıcı…vb)
(KOZA)
– *11-17 yaş arası adolesanlar, (Temel amaç adolesanlarda
tam bağışıklığı sağlamaktır) (**Boğmaca)
7.Özel aşılar-Grip Aşısı
Koruyuculuğu yapıldıktan 15 gün sonra
başlar ve 6 ay kadar devam eder(% 80).
YAŞ DOZ
6 ay – 3 yaş 0.25ml x 2 (1 ay arayla)
3 – 8 yaş 0.5ml x 2 (1 ay arayla)
9 – 12 yaş 0.5ml tek doz
İnaktif İnfluenza Virüs Aşı endikasyonları
• Yüksek risk grubu
– astım ve kistik fibroz gibi diğer kronik pulmoner hastalıklar,
– solunum sistemini deprese eden veya aspirasyon riskini arttıranhastalıklar,
– hemodinamik olarak önemli kardiyak hastalıklar,
– immunsupresif hastalıklar veya tedaviler,
– orak hücreli anemi ve diğer hemoglobinopatiler,
– uzun süreli aspirin tedavi endikasyonu olan hastalıklar (romatoid artrit, Kawasaki sendromu gibi), kronik renal disfonksiyon, diabetes mellitus gibikronik metabolik hastalıklar sayılabilir.
AYRICA
• 6-23 ay sağlıklı çocuklar,
• 0-5 aylık sağlıklı çocuklarla yakın teması olan kişiler,
• yüksek riskli çocuklarla yakın temaslı (ev teması dahil) kişiler,
• <24 ay çocukların ve yüksek riskli çocukların ev bakımını üstlenen kişiler,
• tüm sağlık çalışanları
Aşı kontrendikasyonları
Yumurta allerjisi olanlara,
Daha önce grip aşısından sonra ağır allerjikreaksiyon geçirenlere
Grip aşısından sonra 6 hafta içerisinde Guillain-Barre Sendromu gelişenlere,
6 aydan küçük bebeklere grip aşısı
uygulanmamalıdır.
Human Papillomavirüs (HPV) Aşısı
• HPV aşıları cinsel ilişki yaşından önce uygulanmalıdır.
• Aşı öncelikli olarak (10-14 yaş) kız çocuklara uygulanır. Aşıetkin güvenilir ve iyi tolere edilen bir aşı olarakbulunmuştur.
• Son yayınlarda genital siğilleri ve epitelyal neoplazileriönlemek için 11 – 12 yaş erkeklerin de HPV’ye karşı kuadrivalan aşının rutin olması gerekliliği savunulmaktadır. Daha önce aşılanmamış 13-21 yaş grubuna aşı önerilir.
• Aşı 9 yaştan önce önerilmez.
• HPV aşıları rutin çocukluk aşılarıyla (adölesandönem aşıları) eş zamanlı yapılabilir.
• 0-2-6 aylar
• Tip 16, 18, 6, 11
• Genital siğillere de etkili
Gardasil; Merck
• 0-1-6 aylık
• Tip 16, 18Cervarix;
GlaxoSmithKline
Antibiyotik tedavisi görme
Konvülsiyon öyküsü
Serebral palsi, Down send. gibi
kalıcı nörolojik durumlar
Lokal reaks.
Kr kalp, akc,
böbrek, kc. hastalıkları gibi kr. hst
lar.
Ameliyat öncesi ve sonrası
Ailede aşıyı takiben yan
etki görülme öyküsü
Nonspes. allerji öyk.
Sağlıklı bir çocukta
38.5 C’nin altında hafif hastalıklar
Ailede konvüls., felç veya epilepsi
öyküsü,
MalnütrisyonYenidoğan
sarılığı öyküsü
Penisilin
alllerjisi
Prematürelik
Aşılamaya Engel Değildir !!!
5. Aşı KontrendikasyonlarıAşı ve içeriğine karşı anaflaksi ve benzeri tablo
Ateşli/ateşsiz ağır ve orta
şiddette enfeksiyon varlığı
DBT sonrası 7 gün içinde ortaya
çıkan ensefalopatide boğmaca aşısı,
Aktif tüberküloz, Klinik AIDS
vakalarına BCG,
Ağır immünsüpresyonda canlı aşı,
5 yaş üzerindekilere boğmaca aşısı
Önceki aşılamada anaflaksi gelişimi
İlerleyici Nörolojik bozukluklar
Hamilelerde canlı aşılar
İmmun yetmezliği olan çocukla
teması olanlarda oral polio
Prematürelerde ve DDA bebeklerde aşılama-1
Gen. normal
çocuklara önerilen
normal doz ve aralıkla
yapılır
2000 gr altı Hepatit B
Aşısı YAPILMAZ, 1
aylıkken başlanır.
(HbsAg (-) anne)
Kronolojik yaş esas
alınır
IVIG alanlarda canlı
aşılar 3 ay sonra
yapılır
Prematürelerde ve DDA bebeklerde aşılama-2
• Bazı istisnalar dışında miadında N doğum ile aynı
• <1500gr veya <29 hf; ab yanıtı azalabilir
• Hepatit B aşısı için 30 gün ya da 2000gr olması beklenir
• Anne HBsAg (+) ise 12 saat içinde HBIG ve aşı uygulanır
ancak ilk aşı yerine sayılmaz. 1 ay sonra 1, 2, 12 şeklinde
yeniden aşılamaya başlanır.
• Prematürelerde aşı dozu az ya da bölünmüş olarak
uygulanmaz
• İnce uçlu enjektör kullanılmalıdır.
AŞILARLA İLGİLİ AKLIMIZA TAKILANLAR ?
Aşı nedeniyle proflaktik antipiretik önerelim mi?
• Önerilmiyor.
• 38.5 ateşe kadar parasetamol verme (immun cevabı olumsuz etkiliyor)
Aşı dozları arasında bırakılması gereken minimum süre ne olmalıdır?
2 inaktive aşı:
Aynı anda veya istenen aralıkla
İnaktive ve canlı aşı:
Aynı anda veya istenen aralıkla
2 canlı aşı:
Aynı yoldan uygulanacak iki canlı virus aşısı aynı gün yapılamamışsa etkileşimi önlemek için aralarında en az 4 hafta bırakılmalı
Aynı gün içerisinde bir çocuğa kaç
aşı yapılabilir?
• Aşıların aynı gün içerisinde yapılması, aşı programına
uyum için temel kriterlerden birisidir.
• ABD’de kombine aşılar kullanılmadığından aynı vizitte 7-
9 aşı yapılmaktadır.
Anne emziriyorsa emziren anneye yapılan aşı küçük bebeği
etkiler mi?
Anne emziriyorsa emziren anneye yapılan aşıküçük bebeği etkiler mi?
• Emziren anneye verilen inaktif veya canlı-zayıflatılmış aşıların bebeğe bir sakıncası yoktur
• Sadece anneye verilen kızamıkçık aşısı virususüte geçebilir– Çocukta enfeksiyon olsa bile genelde hafif seyirlidir, bir sorun
oluşturmaz
Suçiçeği : 96-120 saat içinde aşılanmalı
Hepatit-A : 10-14 gün içinde aşılamalı
Hepatit-B : Hemen aşılamalı ve HBIG yapmalı
Kuduz : Hemen aşılamalı ve RIG yapmalı
Tetanoz: Hemen aşılamalı ve TIG/TAT vermeli
Kızamık: 72 saat içinde aşılama
Oral polio aşısı (OPV) verdikten 10 dakika içinde bebek aşıyı kustu, ne yapılmalıdır, aşı tekrar
edilmeli midir?
Oral polio aşısı (OPV) verdikten 10 dakika içinde bebek aşıyı kustu, ne yapılmalıdır, aşı tekrar edilmeli midir?
• OPV sonrası erken dönemde kusan bebeklere OPV dozu tekrar edilir
• İkinci doz da kusulursa OPV bir kez daha tekrarlanmaz
• Ancak bu iki doz aşı da sayılmaz
• Daha sonra uygun zamanda tekrarlanır
Rotavirus aşısı (RVA) uyguladıktan sonra çocuk kustu, aşıyı tekrar etmeli miyim?
• RVA sonrası kusarsa; tekrar edilmez
• Kusmayı en aza indirmek için;
– Mümkünse beslemeden aşı (10 ‘ sonra beslenebilir)
• Kusan çocuklara normal RVA takvimi (ek fazladan doz
uygulanmaksızın) tamamlanır
Risk grubunda olan bir bebek aşılamasonrası serolojik değerlendirmede
hala AntiHbs negatif ise ne yapmalı?
• Çocuk HBsAg pozitif değilse (<10 mU/ml), primer (temel) aşılama sonrası ek bir 3 doz ile aşılama tekrarlanır.
• Bu ikinci seriaşılamanın son aşıdan bir ay sonra tekrar serolojik değerlendirme yapılır.
• Bu ikinci 3 dozluk seriden sonra da serolojikyanıt olmazsa sonraki dozlara da yanıt alınmaolasılığı çok düşüktür ve tekrar aşılamaserilerine gerek yoktur.
Dördüncü ayda gelen bir bebekte daha
önce bir kez rotavirus aşısı yapıldığı
öğrenildi, ancak hangi tip aşı olduğu
konusunda bir bilgi ve kayıt yok.
Aşılamaya nasıl devam etmeliyim?
• Farklı rotavirüs aşılarıyla doz rejiminin tamamlanmasıile ilgili veri yoktur ve önerilmez.
• Önceki aşı bilinmiyorsa toplam 3 dozu tamamlamak üzere ve aynı tip aşı olmak kaydıyla 2 ek doz rotavirusaşısı (Rotateq veya Rotarix) yapılarak aşı takvimi tamamlanır
Evde immun yetmezlikli bir kardeş var, bebeğe rotavirus aşısı yapabilir miyiz?
• İmmun yetmezlikli ve baskılanmış durumlu, immun sistemi etkileyici ilaç alan kişi veya gebe olması bebeğin rotavirus aşısına engel değildir
• Bebeğe kan veya kan ürünleri verilmesi de rotavirus aşısına engel değildir
Rotavirus gastroenteriti geçirdiği saptanan bir bebeğe rotavirus aşısı yapılabilir mi?
• Rotavirus aşısının birden fazla tipi var
• Değişik tiplerle yeni enfeksiyonlar gelişebilir
• Rotavirus aşıları en uygun zamanlarda ve belli oranda başka tiplere karşı çapraz koruyuculuk oranları yüksek aşı tiplerinden seçilerek hazırlanır
• Rotavirus gastroenteriti geçiren bebeklere normal şekilde rotavirus aşısı yapılır veya daha önceden rotavirus aşılarına başlanmış bir bebekte normal rotavirus aşı takvimi tamamlanır
• Ülkemizde son vaka 1998 yılında görüldü.
• 2002’de Çocuk Felci Eradikasyon sertifikası verildi ancak halen dünyada 5 ülkede çocuk felci vakaları görüldüğü için aşılama devam ediyor.
Çocuk Felci Türkiye’den eradike edilmiş olmasına rağmen neden aşılama devam ediyor?
• Türkiye’deki HBV aşıları birbiriyle değişimliolarak uygulanabilir, yani uygulanan HBV aşıdizisi, farklı üreticilerin aşılarıylatamamlanabilir.
Hib aşısı olan bir bebek bir daha menenjit olmaz mı?
• Olabilir. Çünkü menenjitin tek etkeni Hib değildir. Diğer bct ya da virüslere bağlı menenjit görülebilir.
• prematüre bebeklerin 2 aydan itibaren aşılanmasındaherhangi bir sorun yoktur.
• Bir bebek 2 aylık olduğunda hala hastanede ise, Difteri-tetanoz-aselüler boğmaca- Haemophilus influenza Tip B(Hib) konjugatı-inaktif poliovirus aşısı ya da HepBkomnbine aşısı uygulanmalıdır.
Bir bebek 2 aylık olduğunda hala hastanede yatmakta ise aşı takvimi nasıl olmalıdır?
Yumurta alerjisi olan çocuğa canlı aşılar uygulanabilir mi?
İnfluenza ve yellow fever aşıları dışında aşılar
uygulanabilir.
«Daha önceki anaflaktik reaksiyonlar» yumurta
alerjisi olarak tanımlanmaktadır.
İ.m. Enjeksiyonların s.c. yapılması lokal reaksiyonda artışa
neden olur, tekrarlanmaz
Önerilen dozdan az yapılması: Yetersiz koruma,
Önerilen dozdan fazla yapılması: Lokal veya sistemik yan
etki oranında artış,
Tek bir immünizasyon dozuna eşit olan bölünmüş dozlar
da aşılama yapılmaz.
• Önceki dozdan sonra görülen ciddi alerjik reaksiyonlar (anafilaksi)
• Aşı komponentlerine karşı alerjik reaksiyon
(örn: yumurtaya karşı anafilakside influenza aşısı)
DTaB,Tdap için: • Aşılamadan sonraki 7 gün içinde beliren ensefalopati,
• Progresif nörolojik bozukluklar
(infantil spazm, kontrol edilemeyen epileptik nöbetler); Canlı aşılar için:
• Sürekli immün yetmezlik ve hamilelik
10. Son söz !!!
Ülkemizde yalnızca aşılama ile
her yıl yaklaşık 40-50 bin bebeğin ölümü engellenmektedir,
Aşılanan çocuk sayısını arttırmada en büyük görev
biz hekimlere
düşmektedir…
Aşılama ile her yıl dünyada 3 milyon çocuk ölümden kurtulmaktadır
Aşılama hastalıklardan korunmanın başarılı
ve ucuz yöntemidir
ANCAK………..!!!!
EN başarılı ve EN ucuz aşı
ANNE SÜTÜ’dür
11.Kaynaklar
Nelson’s Pediatri
Olcay Neyzi Pediatri
Sağlık Bakanlığı Genelgesi-2010
CDC Q&A for diseases and vaccines
Güncel Aşılama-Medya yayınları
Red Book 26 th edition 2003,
www.immunize.org
Sanofi Pasteur Aşılar Kitabı
Prof Dr. Mustafa Hacımustafaoğlu, Uludağ Ün. Tıp Fak.,Çocuk Enf. Hast. BD
«Özel Durumlarda Aşılama» sunumu
http://www.asidanisma.com/2012_asi_semalari_08p.asp (aşı danışma
merkezi)