ថងៃ ១ ។ ៥ ឆនា ឆលវ ឯកសក តរវនងថងៃទ ២១ ខែមនា

ឆនាទ ០១ លលែ ០៨ / រថមល ១០០០ លរៀល

ពរៃនគរពរៃនគរ

ភមសាសតរកមពជាករោម ររវតរកមពជាករោម ៃតមានវទយា អនររជាត ៃតមានជាត

ជនរងលតោះលោយសារអគគភយមនលពញចរតនងការវាសខវងដ

ពកអាវតកហមមនតពមចរចាតាមសល ើ Abhisit Vejjajiva

ការបលងកើរបលកផទា លែលន នងផលតប លោជនថនការលតបើតាសបលក

ធនធានធមមជារលៅខដនដកមពជាលតកាម

អពលែរតទកលមម ឬ លែរតកាមា វ >៤ >៣ >៦ >៧ >៨

The Prey Nokor News

កេញផសាយររចា បតរ ហរាលពងៃអាទយតយ WWW.PREYNOKORNEWS.BLOGSPOT.COM ព. ស. ២៥៥៣ គ. ស. ២០១០ ០៦

ខមែរកមពជាករោមមនមានអតរញញា ណរណណ ៃបតករកោរងារកវើ

ភបពពញ ២៣ ធប ២០០៩ ៖ ពោក ពៅ ពេន ជាជនពភៀសខវនខខយរពលោមមនប កកបងច ពោមជនពភៀសខវនខខយរពលោមទាង ២៤ នាក ខដលលរវបានអាជាញ ធរថៃចាបបញជ នមកលបពេសកមភជាវញ ោលពថៃងេ ០៥ ខខធប ឆនប ២០០៩ កពងបងហា ញឯកសារខដលអាជាញធរពវៀរោមរបយកដធវរបសខវនពៅកមភជាពលោម ។ របៃរៈថាច លបជា ព ឿន

ពៅកបងបនធបមយខដលមននេេ ៥ ណនង៣ខមលរ ពៅសងហា របងេពនខណឍ មននជយលកងភបពពញ ពលរដឌខខយរកមភជាពលោមចនន ៨ នាករសពៅយងលបពលជៀរគនប ពោយព ងផទធ លនងឥដឌ ។ ពកគនរ ជាលកមមយកបងចពោម

លបជាពលរដឌខខយរកមភជាពលោមសរបចនន

២២ នាកខដលលរវអាជាញ ធរថៃបញជ នមកកមភជាវញជាបនថបនាធ ប ោលពខខធបឆនប ២០០៩ បនាធ បពេេលបរាជយកបងោរសសេនលជកពោនពៅលបពេសេប ។ ពទាះបជាសទរកបងបនធបរចចពងអៀរ

ខបបពនះកថពកគនរហាកដចជាមននោរពពញចរថនងកខនវងសាប កពៅពនាះោស

ពេើយពកគនរមននបណងរសពៅបនថជវរចងពលោយរបសពកគនរពៅកមភជា ។ កបខនថកថសងឃមរបសពកព កពងៃរ

កបងោរភយលពយពៅព ើយ ពពលោះពកព មនមននលបាក សលមនបពធឝើោរចោយឈបលផធះ ១ ខខ ៧០ ដោវ រពនាះពេ ។ រយៈពពល ២ ខខកនវងមក អងគោរលោដ ជាអបកេេលបនធកពលើោរចោយលបាក ឈបលផធះនងមាបអាហារ ។ ពេើយពៅកបងអ ងខខមនាពនះ ឧរថមសបងោរអងគោរ សេលបជាជារ េេលបនធកសេនមនសសពៅកមភជាបានរាបរង ោរពចញថៃវឈបល ផធះនងមាបចណអាហារឲរអបកទាងពនាះ។ ខខយរកមភជាពលោមទាងពនាះ នងលរវ

លបឈមមខោរបារបងជលមក សាប កពៅ បនាធ បពោចខខមនាពនះពៅ ពបើសនមនមននអងគោរ ឬសបផរសជនោជយ ពេពនាះ ។ ពោក ថាច សង ជាខខយរកមភជាពលោម

មនប កកបងចពោមខខយរកមភជាពលោម ខដលថៃ បានចាបបញជ នមកពនាះបានឲរដងថាពកគនរនងអាចគនយ នកខនវងសាប កពៅ បនាធ បពខខពនះលរវបានបញចបពោយគនរ រថា លប ខេលជាគនយ នអងគោរោមកជយ ឧបរទមមពកគនរបនថពេៀរពនាះពេ ។ ពោក ថាច សង បានមននលប

សាសនថា៖ «បនាធ បពមយខខពនះ ពបើសនមនមននអងគោរោលគនលេពកពយើងខញពេមនដងថា ពយើងរសពៅកខនវងោពេ ។ វាអរមននផធះ វាអរមននកខនវងោខដលលរវលជកពេអញច ងខញ រថា ជវរពកខញ ខខយរពលោមពនះ ពបើសនបញចបពៅខខពនះមនដងជាលរវរសារអខណថ រយងពមថចពេ»។ ខខយរកមភជាពលោមចនន ៧ ល សារ

( រពៅេពរេ ២ )

រោោរលបជាជនពខរថឃលវ ង ថនបកសកមយយនសថពវៀរោម ោលពថៃងសលកេ ១៩ ខខមនា ពនះ បានលបោសសាលលកមឲរពោក វន បា ជាបពនន នាគនរ២ឆនប ពបេពកងចពណញពលើសេន ពសរភាពលេនលបជាធបពរយរ រពោភពលើផលលបពយជនរបសបកសរដឌ សេន នង ផលលបពយជនរបសអងគោរចារតាងថនវណត ៈកមយករនងកសករ តាមមនលតាេ ២៥៨ ថនចាបលពេយេណឍ ពលោយពពោក លរវបានអាជាញ ធរពវៀរោមចាបខវនោក កជរមយឆនប កនវងមកពនះ ។ ពយងតាមសាលលកម បានលប

ោសថាពោក វន បា ជាអបកហានពបាះសនធចរលងភប ពោយបានពធឝើោរបថង ទាមទារដធវរបសខវន តាងពថាប កមលោឌ នព ើងដលថាប កពលើ ពោយបានពឃល សនាលបជាជនជាពលចើនពេៀរ ពធឝើោររវាជាពលចើនពលើកពៅេលកងខលពកឬសស េលកងថលពន រ នងព ើងដលរដឌធានហា ណយ ខដលរោឌ ភបាលពវៀរោមបានចារេកថា នាឲរបារបងសោថ បធាប ប នងសនថសខសងគម នងបះោលដលជវ ភាពរបសលបជាជនជាពលចើនល សារ ។ សាលលកមបានបនថពេៀរថា ពោក

វន បា ធាវ បបានពធឝើោរទាកេងពៅអងគោរពៅពលៅលបពេសខដលរោឌ ភបាលពវៀរ

ោមចារេកថា ជាលកមលបរករយ នយយោបពណដលរោឌ ភបាល នងបផទវ ញពគនលនពយបាយអឝមយ ខដលរដឌោរលកងហាណយចារេកថា «មហាសាម គជនជារ» ។ ពលោយពពធឝើោររវាពថាប កមលោឌ ន

ដលថាប កមជឈម រោឌ ភបាលេលកងហា ណយមនលរមខរមនបានពោះ លសាយ

កោក វន បត កករខមែរករោមរតវបតនតោោរកវៀតណាម

កមតរឃលល ងោតកោឲយជារគក ២ ឆនា

ពោក វន បា លរវបានរោោរពវៀរោម ោរពទាសពៅថៃងេ ១៩ ខខមនា ឲរជាប ក ២ ឆនប ពលោយពបានជាប កជរ ១ ឆនប ពោយពោកលគននខរទាមទារឲរអាជាញធរពវៀរោមពៅពខរថឃលវ ងសងដពកររបសខវនមកវញ ។

( រពៅេពរេ ២ )

សារៃតមានសារៃតមាន ពរៃនគរពរៃនគរ គងៃអាទតយ ០៦ កកើត ខែកេតត ឆនន ឆល វ ឯកសក ព. ស. ២៥៥៣ តតវនងគងៃទ ២១ ខែមនា គ. ស. ២០១០ ២

ៃតមានជាត

សារៃតមាន ពរៃនគរ ៖ ចាងហវា ងកៅសហរដឋអាកមរក ង យង រតនា ចាងហវា ងកៅកមពជា ល ឈន នពនធនាយក ថាេ ររជា កគឿន លែតអនញញា តេាបកលែ៖ ០០៩ ម.ព.តប.ក េះគងៃទ ១១ ខែមករា ឆនន ២០១០

ការយាលយនពនធ៖ សហរដឋអាកមរកៈP.O Box 51201 San Jose CA 95151 USA ,តពះរាជាណាេតកកមពជាៈ ផទះកលែ 791 តកមទ 4 ភមតា 3 សងកា តសទងមានជយ ែណឌ មានជយ រាជធានភនកពញ ទរសពទ: (408) 550 5060 , (855) 99 532-400 , (855) 017369-683 កគហទពរ: http://www.preynokornews.blogspot.com អខមល: preynokornews@gmail.com

កោះពមព៖ករាងពមពអងគរ ផទះកលែ ៦២ អាកប ផលវ ៣៣៦ សងកា តបងតសឡាង ែណឌ ទលកោក រាជធានភនកពញ

( រពេពរេ ១ ) ពនះបានចាកពចញ ពលបពេសពវៀរ

ោមពភៀសខវនមកពៅកមភជា ោលពឆនប ២០០១ពោយសារមននោរភយខលវ ច ពេើយអបកទាងពនាះបានអះអាងថា ពកព លរវអាជាញ ធរពវៀរោមពចាេលបោនថាជាអបកបះពបារ ។ អបកទាងពនាះសាប កពៅកបងលបពេស

កមភជាអសរយៈពពលជាង៣ឆនប បនាធ បមកបានពភៀសខវនបនថពៅពៅលបពេសថៃពេៀរោលពឆនប ២០០៤ ពោយពកព បានអះអាងថា រោឌ ភបាលកមភជាបានពចាេលបោនថា ពកព បពងាើរកងកមនវ ងលបោបអាវធខសចាប។ ខខយរកមភជាពលោមទាងពនាះបានឲរ

ដងថា បរាជយកបងសសេនរសពៅលបពេសេប ពោយសារខល UNHCRបានអះអាងថា រោឌ ភបាលខខយរនងេេលយកពកព រសពៅពពញសេន កបងលបពេស ពបើសនជាពកព វលលរ បមកលបពេសកមភជាវញ ។ កបខនថពៅពពលពនះលរវបានអាជាញ

ធរលកងភបពពញបានបដពសធ កបងោរពចញបណត ល សារ ឬអរថសញញដ ណបណតឲរពោយសអាងថា អបកទាងពនាះមនមននេលពៅលរមលរវពរលបាកដ ។ ពោកថាច សងបានឲរដងបនថថា

អឝខដលពកគនរចងបាន សមឲររោឌ ភបាលខខយរេេលសាគ លពកគនរ នងផថលអរថសញញដ ណបណត ឲរពកគនរផង ពដើមផ ងហយលសលកបងោររកោរងហរជយ សរលដលជវភាពលបចាថៃងរបសពកគនរ ។ ពោកបានបញញជ កថា ោរបដពសធ

ពអាជាញ ធរខដនដ មនលពមលប លអរថសញញដ ណបណត ឲរពកគនរ ពោយស អាងថា មនមននេកខនវងសាប កពៅពរលបាកដពនះពធឝើឲរពកគនរជបោរលបាកជាខលវ ង ដចជាមនអាចរកោរងហរពធឝើបាន ពេើយខៃមទាងមនហានពចញពៅោ

ពេៀរពោយខលវ ចមននោរចាបបញជ នពកគនរពៅលបពេសពវៀរោមវញ ។ ពោក ថាច សង មននលបសាសន

ថា៖«ខញ មនបានពៅពធឝើអពេពោយសារខរពយើងអរមននអរថសញញដ ណបណត ឬលខរអឝសមនគ លខវន អញច ងអរហានពដើរពចញពៅោពេ ។ ពយើងលបឈមមខជវភាពរសពៅ ោរេបចកខឝះខលរយងខលវ ង ពេើយោរងហរកមនបានពធឝើរកមនបានអញច ង ពកខញ ពវេនាយង

ខលវ ង ពេើយពកយងៗមនបានពៅពរៀន» ។ ជវញបញញា ទាងអសពនះ ពោកអ

សអារ អបកល បល ងោរយលយពសើបអពងារថនអងគោរលោដបានឲរដងថា អងគោររបសគនរគនយ នពគនលោរណជយ ឧបរទមមថៃវជលផធះ ឬមាបចណ អាហាររពៅពេៀរពនាះពេ បខនថពកគនរពៅបនថោរជយ ពលជាមខលជងពលើខផបកចាប ដចជា ោរសឝះខសឝងរវាឲររោឌ ភបាលផថលពសៀវពៅល សារ ឬអរថសញញដ ណបណត

ឲរអបកទាងពនាះ។ ពោកបានបញញជ កថា ោរខដលរោឌ

ភបាលមនលពមផថលពសៀវពៅល សារ ឬអរថសញញដ ណបណត ពនាះ ជាោរោកបនធកមយដធងនសលមនបខខយរកមភជាពលោមទាងអសពនាះ ពោយពកគនររសពៅកបងោរភយខលវ ចនងមនអាចរកលបាកជយ លេលេងជវភាពល សារពេៀរផង។ ពោក អ សអារ មននលបសាសន

យងពនះ៖ «រោឌ ភបាលបានេេល

សាគ លថា ខខយរកមភជាពលោម ជាខខយរ អញច ងពបើគនរជាខខយរគនរ កមននសេនដចជាលបជាពលរដឌខខយរដថេពេៀរខដរ។គនរលរវមននអរថសញញដ ណបណត មននបណត ល សារ។ រោឌ ភបាលលរវខរពធឝើដចពមថចពដើមផ ឲរគនរមននឯកសារ ពដើមផឈានពៅេេលបានអរថសញញដ ណបណត ពេើយនងបណត ល សារ ។ ពនះ ជាោរជយ គនបទាងអសគនប ពដើមផឲរគនរពជៀសផរពោរខឝះនវពសផៀងអាហារពដើមផឲរគនរមននោរងហរពធឝើ ។ ពោក ច ចពរ ើន អភបាលខណឍ

មននជយបានឲរដងថា ល បលបជាជនទាងអសពបើមនមននអាសយោឌ នពរលបាកដពេពនាះ មនអាចពចញអរថសញញដ ណបណត បានព ើយ ពេរដពចបះខខយរកមភជាពលោមទាងពនាះ មនអាច ផថលអរថសញញដ ណបណត បានពនាះពេ ពេើយពៅចពោះមខ កមនមននពគនលោរណ កបងោរផថលដសមផទានោមយដលអបកទាងពនាះ ពដើមផបានអរថសញញដ ណបណត ខដរ ។ ពោក ច ចពរ ើន បានមនន

លបសាសនថា៖ «មនអាចពយើងចះបញជ ពោយគនយ នអាសយោឌ នបានពនាះពេ លរវខរមននអាសយោឌ ន ជាោរចាបាច ។ ពយើងពៅចះបញជ ោកពៅេោ ពបើអរអាសយោឌ ន ថាចាបាចលរវខរមននអាសយោឌ នពដើមផបញញជ កថា គនរមននផធះសខមផងពៅឯោ»។

VOA សពមវងសេរដឌអាពមរចបានពធឝើោរទាកេងពោក មនន ពឈឿន អភ បាលរងលកងភបពពញពដើមផបភវបញញា ទាងអសពនះ បខនថពោកបានបដពសធពោយបខងឝរសណរពនះ ពៅោនសមរទកចច បលសវញ ចខណកឯពោក េច ោ រ ៃសបងោរបលសរាជធានភបពពញ មនអាចពធឝើេនាកេនងបានពេ ៕ VOA

ខមែរកមពជាករោមមនមាន អតរញញា ណរណណ ៃបតករកោរកវើ

( រពេពរេ ១ ) ជនពនាះពេ ពៅថៃងេ ១០ ខខ

មករា ឆនប ២០០៨ ោរយលយនាយករដឌមនតនថ ពវៀរោមខៃមទាងបានពចញសារលខរមយចាបបញញជ ឲរពោក វន បា ឈបរវាពរឿងដធវពនះជាោចខលរ ។ សមបញញជ កថា ពោក វន បា ជា

កសករជនជារខខយរពលោម អាយ ៤៧ ឆនប ពៅភម រងវ A (Tân Quy A) ឃរង

េង (Tân Hưng) លសកអណថ ងេក (Long Phú) ពខរថឃលវ ង (Sóc Trăng) លរវបានអាជាញ ធរពវៀរោមចាបខវនោកពនននាគនរោលពខខឧសភាឆនប ២០០៩ ពោយពោក បានពធឝើោរទាមទារដពករដនតារបសខវនជាពលចើនេរតា ខដលលរវបានអាជាញ ធរពវៀរោមលសកអណថ ងេក របយកពៅពធឝើជាកសោឌ នសាធារណៈ ោលពឆនប ១៩៧៩ ។

ពយងតាមរបាយោរណពសើបអពងាររបសរោោរពវៀរោម បានលប ោសថា ឪពកបពងាើររបសពោក វន បា ពឈាយ ះ វន ញក មននដពករចនន 100.000 m2 កបងពនាះរមមននដលពៅឋាន ដចមនា នង ដខលស ខដលមននេតាងពៅកបងភមរងវ A (Tân Quy A) ឃរងេង (Tân Hưng) លសកអណថ ងេក ពខរថឃលវ ង ។ របាយោរណពនះបាន

បនថពេៀរថា ដលពៅឋានរបស ពោក វន ញក ចនន 4.500m2 លរវបានរដឌោរសាធារណរដឌពវៀរោមរបយកខចកឲរលបជាជន ពដើមផបពងាើរភមកបងពគនលនពយបាយអឝមយខដលរបបសាធរណរដឌពវៀរោមពៅថា ចលនាដងព ើយ( Phong trào Đồng khởi) កបងឆនប ១៩៦០ ។ ដពករខដលពៅសលពលោយពរបប

ង ឌញ ពយម បានរបយក ចនន 95.500m2 ពេើយពៅឆនប ១៩៧៩ ណៈ កមនយ ធោរលបជាជនពវៀរោម លសក អណថ ងេក (UBND) បានរបយកដរបសលបជាជនចនន ៦ ល សារ ខដលមននថផធដចនន 29.000m2 កបងពនាះមននដរបសពោក វន ញក ជាឪពកបពងាើររបសពោក វន បា ផង ខដរ ៕

កោក វន បត រតវបតនតោោរកវៀតណាមកមតរឃលល ងោតកោឲយជារគក ២ ឆនា

ជនពភៀសខវនខខយរពលោមពៅមខេសាប កោរ UNHCR ោលពថៃងេ ២៨ ខខធប ឆនប ២០០៩ សឲរ UNHCR ផថលឋានៈជាជនពភៀសខវន ពលោយពពកព ទាង ២៤ នាក លរវបានអាជាញ ធរថៃចាបបញជ នមកកមភជាោលពថៃងេ ០៥ ខខធប ឆនប ២០០៩ ។

សារៃតមានសារៃតមាន ពរៃនគរពរៃនគរ គងៃអាទតយ ០៦ កកើត ខែកេតត ឆនន ឆល វ ឯកសក ព. ស. ២៥៥៣ តតវនងគងៃទ ២១ ខែមនា គ. ស. ២០១០ ៣

ៃតមានជាត

លកមលបជាពលរដឌភា ពលចើនរសពៅរបនពភវើងពឆះជាបវរថនា វនថ កបងសងហា របងកក ២ ខណឍ េលពគនក បានសខមថងោរមនសបាយចរថចពោះអាជាញ ធរខដលបានចះវាសខវងកណរ េតាងៃយពលើដខដលពឆះផធះអសពនាះ ថាជាោរបារដពលចើន ពេើយោរសាងសងផធះព ើងវញអាចរចចពងអៀរពបាករសពៅ ។ សមនជកមនប កពៅកបងចពោមស

មនជក ណៈកមយោរ ១០ របជារោងលបជាពលរដឌ ២៥៧ ល សារខដលរងពលគនះពោយពភវើងពឆះ ពោក ឈន សផល បានឲរដងថា អាជាញ ធរបានោរដពចញពផវវរៃពភវើងចនន ១០ ខមលរ នងៃយពចញពរបងវរថ ៣ ខមលរពេៀរ បញញាពនះបានពធឝើឲរបះោលដលេរងេតាងចាសយងធងនធងរ េេដបានរមរចពលចើន ពេើយអាជាញ ធរមនេកពពលពវោឲរលបជាពលរដឌរវា នងពោះលសាយចពោះបញញា ពនះព ើយ ។ ពោក ឈន សផល បានបញញជ ក

ថា ៖ «គនរថា អចងលរវខរចះមកវាសខរមឋង ពេើយពបាះបពងហគ លខរមឋង! អចងលកមខលងខញ ជនរងពលគនះទាងអសគនប លបជាពលរដឌពៅេពនះ មនសខចរថជាោចខលរ ពលោះថា ពៅកខនវងពនះអបករោងទាង ១០ នាក ពនាះមនទានទាង បានចរចាជាមយគនរថា ពរើ

ដពោះលសាយលបជាពលរដឌព លពម ឬមនលពម?»។ លកមលបជាពលរដឌពៅខរបនថទាម

ទារឲរអាជាញ ធរេកឲរលបជាពលរដឌ សាងសងផធះតាមេតាងចាសពរៀងៗខវន ដចពដើម នងៃយពអកសផវវរៃពភវើងខរ ៥ ខមលរបានពេើយ ៖ «រាជរោឌ ភបាល ដច

ជាសពមឋចនាយកកឋ សមឲរជយ ពោះលសាយឲរលបជាជន។ េកដកខនវងេបងឲរលបជាជនោខដលរសពៅកខនវងោ សមឲរគនប រសពៅបាន។ កអាលឲរវាសខវងអ សមឲរពៅេកខនវងេបងដខដលសន បានពធឝើពៅរច។ ពបើថា ពរៀបចពនាះមនអាចពធឝើពៅរចពេ! មនអាចពធឝើពកើរពេ!

លចបកលចបលគនប មនអាចពោះលសាយពកើរអចងខរមឋង!»។ អភបាលរងខណឍ េលពគនក ពោក

ធម សអាន ខដលដកនាកមនវ ងចះពរៀបចរបនពភវើងពឆះពនាះព ើងវញ បានខៃវងលបាបអបកសារពរមននថា អាជាញ ធរបានអនវរថតាមសពណើ របសលបជាពលរដឌ

ពេើយ ពកគនរចងរសពៅកខនវងចាស ដពចបះអាជាញ ធរលរវពរៀបចជនពកគនរឲរមននសោឋ បធាប បលអ ពចៀសវាងមននពលគនះថាប កពៅពលើកពលោយពេៀរ។ ទាកេននងេតាងពរៀបចៃយ នងេ

េដខដលពលរដឌ អាចេេលពពលអនា រពនាះ ពោក ធម សអាន បញញជ កថា ៖ «ពយើងខបងខចកឲរគនរមននពសយើៗគនប ពេើយឥ វេបងពរើពយើងលរវេកផវវ មននអាផវវរចេេង ២ ខមលរពេៀរ ពលោះផធះេបងពយើងអាចនងពរៀបឲរគនរេលខបងគនប បានមននផវវ។ អបកោពៅមខខលងផវវ ពចញពៅផវវខលងពោះ មខផវវខលងពណះពយើងពចញខលងពណះ។ ដពៅេពនះ ពបើតាមខញ រពមើល វាមនអាចពៅដលពៅសល ២-៣ ខមលរពេ ពៅសមលយមបងបអនលបជាពលរដឌរសពៅបាន។ ជនោលអាចនងលបហាកលបខេល ពេើយជន ោលអាចនងធជាងបងបអនធាវ បរសពៅពមនផងខដលអបកខវះធាវ បពៅរចេបង។ ឥ វដលពពលបានពសយើៗគនប ពៅ អាចនងធជាងកមននខដរ»។ ពទាះយងោកថពៅរពសៀលថៃងេ

១៧ មនា អាជាញ ធរបានលរមខរពបាះរលមយពចាលបពោត ះ ពោយពទានបានខបងខចកពចញ ជាបវងយងោមយចាសោសពៅព ើយពេ ៕ RFA

ជនរងករោះកោយសារអគគភយមនកៃញេតរ េកោះោរវាខវងដ

៩-មនា-២០១០: ពកយងពរ ើសសណលសលពពភវើងពឆះពៅរបនវរថនា វនថ កបងសងហា របងកក២ ខណឍ េលពគនក រាជធានភបពពញ ។ របៃរៈ RFA/Om Uddom

«ខញ សមសណមពរដលរាជរោឌ ភបាលឲរផទអ កោរផឋលសមផទានបះោលពៅពលើជនជារពដើមភា រចទាង ១៥ពខរថលកង»។ ពោលពោយសពមវងអលពដើមក

អបកលស ខវន សាមន ជនជារសយមកពពខរថ កពងសភ ខដលជាអបករោងមនប ករបសជនជារពដើមភា រច មកពពខរថចនន ១៥ បានេេចពៅកបងសនបសេសារពរមននមយ ពៅេលកងភបពពញ ពៅថៃងពធពនះ ខណៈខដលរោងលកមជនជារមកពពខរថពផសងពេៀរ ពខរថកពងធ ររន រ មណឍ ល រ បានពលើកពផលបះោលដលវបផធម លបថពណដនតា នង ោររកចណលសលមនបជវភាព លបចាថៃងខដលបងា ពោយោរលប លដសមផទានដលោរវនពយ ថនលកមេនឯកជន ។ ពយងតាមពោក ឈរ សអារ

នាយកលបរបរថរបសពវេោថនអងគោរមនខមនរោឌ ភបាលសឋពកមភជាបានឲរដងថា កបងរយៈពពលបនាយ នឆនប កនវងមកពនះរោឌ ភបាលកមភជា បានផឋលដសមផទានពៅឲរលកមេនវនពយ ឯកជន យងរចចននមយោនេចតា។

អបកលស ខវន សាមន ខដលជនជារសយរបសអបកលសចនន ៣៥០ ល សារបានរងោរបោនយកដធវជាពលចើន រយេចតា ពោយលកមេនឯកជនមយពឈាយ ះ HLH ខដលសបេនជាមយមនតនឋដកនាជានខភសរបសរោឌ ភបាលមយរប ោលពបនាយ នខខមនពនះ ។ អបកលសមននលបសាសនថា ោរផឋលដសមផទានកនវងមកមនមននោរចលរមផឋលពយបលពជនជារខដលរសពៅកបងរបនជាបោក

ពននពនាះពេ ។ អបកលស ខវន សាមន បានមននលប

សាសនថា៖ «ោរផថលសមផទានមនបាន ពពលគនះពយបលពៅដលសេ មនមលោឌ នឲរបានចាសោសមនបាន ោរឯកភាពពលបជាពលរដឌពេ ោលោខរវនពយ ពេើយអសដ អសថលព ជលមកសរឝកអស»។ ោលពខខកមមៈកនវងពៅពនះ រ

ោងជនជារពដើមភា រចបានលប ល

របាយោរណមយជន ណៈកមនយ ធោរអងគោរសេលបជាជារ េេលបនធកោរលបបបាររាលេលមង ថនោរពរ ើសពអើងពជសាសន ពដើមផឲរ ណៈកមនយ ធោរពនះបានយលអពផលវបាករបសពកព ខដលពកព អះអាងថា បានេេលោររពោភបោន នងពរ ើសពអើងពលកមអាជាញធរនង ពដើមផពសបើឲរអងគោរសេលបជាជារជយ ពធឝើោរតាមោន ពៅពលើបញញារបសពកព ។ ពោក ឈរ សអារ នាយក

លបរបរថរបសពវេោ ថនអងគោរមនខមន រោឌ ភបាល សឋពកមភជាមននលបសាសនថា ោរផឋលសមផទានដពសដឌកចចដលលកមេនឯកជន បានបងាឲរមននោររពោភដលសេនជនជារពដើមជាពលចើន ។ ពោក ឈរ សអារ បានមនន

លបសាសនថា៖ «បះោលពៅដលោររ ពោភសេនមនសស បោឋ លមកព ពរាងអភវឌណនមយចនន ខដលមនមននោរពពលគនះពយបល ។ ជាពពសសបះោលពៅពលើសេនដធវរបសពកគនរ ដពចបះពរឿងពនះលរវខរ រ រពោះលសាយរមគនប »។ ផធយពៅវញពោកពខៀវ ោញារេន

អបកនាោកររាជរោឌ ភបាល បានមននលប សាសនថា ោរវនពយ ទាងពនាះ ជាោរ រ រ ពដើមផជាោរអភវឌឈខវងឆនង យមយដលជនជារពដើម ពោយខៃរកាេកនវកខនវងវបផធមរបសពកព ។ ពោក ពខៀវ ោញារេន បានមនន

លបសាសនយងពនះថា៖ «េមយ ខៃរកា នវសមផរថវបផធមរបសគនរ ។ ពយើងេកកខនវងោថា ជាកខនវងសោា រៈ ខបងខចកពេើយពលសចមនប កៗ ដបនាយ ន ។ ពយើងពលងក បពងាើរកសោឌ នធៗ »។ ពោក អ មច រោងជនជារ

ភា រចកយមកពពខរថកពងធបានពសបើឲររោឌ ភបាល ផឋលឱោសដលជនជារភា រច កបងោរចលរមពពលគនះពយបល សលមនបោរអភវឌឈពៅកបងរបនខដលពកព កពងរសពៅ ៕ VOA

ជនជាតភាគតេជរញឲយរោា ភបតលផអា កោរររគលដមបោន

បងយកសពោម កបងពខរថររន រ ថនលបពេសកមភជា ។ wikipedia

ថលពពឈើពៅកមភជា ។ AP

សារៃតមានសារៃតមាន ពរៃនគរពរៃនគរ គងៃអាទតយ ០៦ កកើត ខែកេតត ឆនន ឆល វ ឯកសក ព. ស. ២៥៥៣ តតវនងគងៃទ ២១ ខែមនា គ. ស. ២០១០ ៤

អនររជាត

ពៅថៃងសលក េ ១៩ មនា ពកបារករអាវលកេម អបកគនលេពោកអររនាយករដឌមនតនថថៃ Thaksin Shinawat បានបដពសធសពណើ សចរចារបសពោកនាយករដឌមនតនថ Abhisit Vejjajiva ។ ជាចពមវើយបដពសធមយខដលបានពធឝើព ើង ចពពលខដលចននបារករពៅេលកងបាងកក មននោនខររចពៅៗ ពមយថៃង ពៅមយថៃង ។

ជរមយសបាថ េពៅពេើយ ខដលពកបារករអាវលកេម អបកគនលេពោកអររនាយករដឌមនតនថថៃ Thaksin Shi-n a wat បាននាគនប ពធឝើបារកមយសពៅេមនវ ករោឌ ភបាលរបសពោកនាយករដឌមនតនថ Abhisit Vejjajiva នងទាមទារឲរមននោរពរៀបចពបាះពឆនប រសភា មនោលកណរ ។ កបខនថបញញា ពៅលរងថា ចននរបសពកព មននោនខររចពៅៗ ពមយថៃងពៅមយថៃង ។ រមកលរមយប េ ១៨ ខខមនា ចននរបសពកព មននមនដល ២ មននាកផង ពោល មនន ៥ដងរចជាង ពបើពលបៀបនងថៃងដបង ។ ជាោរពរ ពកអាវលកេមបានពលបើល បមពធោបាយទាងអស មននទាងបជាឈាមរបសខវន ពលសាចពៅពមខវមនន រោឌ ភបាលខដលខវន រថា ជានមរថរប

មយបងហា ញពោររសសាវ ប-រស ពដើមផ លេនលបជាធបពរយរ ។ ជរមយសបាថ េពលោយមក ភា

ទាងពរ បារករ នងរោឌ ភបាលបានពផថើមោកលកខខណឍ ឲរគនប ពៅវញពៅមក ។ ដ បងខលងរោឌ ភបាល ោលពមសលមញ

ពោកនាយករដឌមនតនថ Abhisit Vejja-j iva បានសពបើកោរចរចាជាមយពក បារករ ខរបានពសបើឲរពកព បញឈបកផនបារកមយជាមនសន ។ ចពមវើយពពកបារករពៅថៃងពនះ ពកព បានពសបើឲរពោក Abhisit Vejjajiva ពគនរពលកខខណឍចននពរ េមយ លរវរោយសភាពចាល នងេពរ ល បភា ខដលោកពននលរវចះេរទពលខលពលើករោសញញដ មយ ខដលសនោពគនរពលេនផលពបាះពឆនប រ ពៅថៃងខលងមខ ។ លកខខណឍ េលនងលកខខណឍ ជា

សញញដ មយបញញជ កថា វបរថនពយបាយថៃពៅមនទានមននលចកពចញ ពៅព ើយពេ ។ មយវញពេៀរ ខណៈពនះ លកមអាវលកេមបានលបោសឲរដងពេៀរថា ពកព នងបថរយេនសានតសថរបសខវន ពៅថៃង

ពៅរេ ២០ ខខមនា ពោរលបមលផថ គនបពលោមលេងលទាយធ ពៅជាលកមរចៗវញ ពដើមផពដើរបញច ះបញច លអបកេលកងឲរយលពបពឝពេររបសខវន ។ សមជលមនបជនថា បារករអាវលកេមភា ពលចើន ពលចើនជាអបកជនបេពធឝើដពណើ រមកពរបនខបកខលងពជើង នងខបកឦសានលបពេស ។ នយយពពោក Thaksin Shi-

nawat វញ ពោកបានលបោសពៅកបងបវក Twitter ពៅថៃងេ ១៩ ខខមនា ថា ពោកបានពធឝើដពណើ រលរលប ពៅេលកង Dubaï វញពេើយ បនាធ បពបានសាប កពៅមយរយៈពៅកបងលបពេស Monté-négro មក ៕ RFI

បារកមយអាវលកេម ពៅបាងកក ពៅថៃងេ ២០ មនា ២០១០ ។ Reuters

ៃកអាវរកហម មនរៃមេរចា តាមកណើ ររកោក Abhisit Vejjajiva

ពេលកង Londres រេរដលេលកងវាសនពតានពេលកង Bruxelles ដលេលកងបារស េសសនៈយលពឃើញចងពលោយរបសអបកពសដឌសានតសថ រ បនពលបើលបាកអរ ពខមនលគននខរមននភាព ផយលសយពោយពេរខរ វបរថថនលប ពេស « Pigs » ពោល លបពេស Port ugal លបពេសItalie លបពេសGrèce លប ពេស Spain ឬពអសាញខដលជាលប ពេសជាបជោកបណលព វណឍ ក ។ កបខនថ របនពលបើលបាកអរ កធាវ កខវនពោយពេរខររងពលគនះនងសណលផល េសពេរថនជញជ ងោណជជកមយអាលវមងផងខដរ ។ ពនះពរជាេសសនៈនងជាោរវភា មយដ រឲរមននោរពងឿងឆងល ។ ពមើល ពេលកង Londres ព យល

ពឃើញថា លបពេសអាលវមង រខរពធឝើោរចាយវាយឲរបានពលចើនជាងពនះ ពោយដព ើងោរនាចល ឲរបានពលចើនពលប ពេសអរ បខលងរផងពោល របនលប ពេសអរ ប Méditerranée ពេើយោរបនទយោរនាពចញពៅោនលបពេសទាងពនាះវញពដើមផជយ បននរសលមនលឧនភាពថនជញជ ងោណជជកមយ ។ េសសនៈខបបពនះបានពធឝើឲរេលកងបារសមននោរពពញចរថយងខលវ ង ពេរដពចបះពេើយបានជាពោកលសរដឌមនតនថលកសងពសដឌកចចបារាង Christine Lagarde បានពឆវៀរ សបញញជ កតាមរយៈសារពរមននFinancial Times ថា “ព ពលរវ រ រខរពពរឿង

វធានោរោកពនននងបញញា ឧនភាព ពពកព ើយ ។ លបពេសខដលមននសណលផលពលចើនពោល លបពេសអាលវមង រខរពធឝើោរនាចលពលបពេសអរ បខលងរផងពោល របនលបពេសអរ ប Méditer ranée ឲរបានពលចើនជាងពនះ ពដើមផជយ សលមនលឧនភាពជញជ ងោណជជកមយថនលបពេសទាងពនាះ ។ រករ សមនគ លថា ពៅពលើវសយ

ពសដឌកចច ពជា ជយថនលបពេសអាលវមងជាោរមយពអាចលបខកកបានព ើយ។ បខនថពជា ជយពសដឌកចចថនលបពេសអាលវមងពនះកជាលបភពថនវសមតា d e s é quilibre ផងខដរសលមនបលបពេសថនរ បនពលបើលបាកអរ ។ ពពលោះថាផលរផលmade in Germany មននរថមវពថាកជាងផលរផលថនលបពេសពលបើលបាកអរ ពោយពេរខរេលកងខបរោងបានចារវធានោរពធឝើឲររថមវពលកមយពៅ លបពេសអាលវមង មននរថមវពថាកជាងលបពេសអ រ បឯពេៀរៗ ។ វធានោរដមននលបសេនភាពពនះបានពធឝើឲររថមវពលកមយពៅលប ពេស អាលវមងចះពថាកលបមនណ១,៤%កបង១ឆនប ៗ ។ ចខណកឯលបពេសបារាងវញរថមវពលកមយបានពកើនព ើងលបមនណ០,៨% កបង១ឆនប ៗ ។ កតាថ ទាងពនះពេើយខដលបានពធឝើឲរផលរផលអាលវមងមននរថមវពថាកខដល ជាោរងហយលសលសលមនបនាពចញពៅលកពៅពលៅលបពេស ។ ជាពពសសពៅកបងរបនពលបើ

លបាកអរ ខដលរោងដលពៅ ៤៤% ថនោរនាពចញរបសអាលវមង ឬលរវជា១៥% ថនផលរផលដលកបងលបពេស។ ផលរផលអាលវមងនាពចញទាងពនាះ ពលចើនពឃើញមននពៅលបពេសបារាង លប ពេសលកក ឬលបពេសពអសាញខដលជាលបភពថនសនធះកពណើ នពសដឌកចចអាលវមង នារយៈ ១០ ឆនប ចងពលោយពនះ។ ពៅកបង macro ពសដឌកចចកដចជា

ពៅកបងខលផងកោ ពៅេបញចបលរវខរមននមនប កជាអបកឈបះពេើយមននមនប កពេៀរជាអបកចាញ ។ ពបើមននលបពេសមយមននោរសលផលពលចើនកបងោរពោះដរោណជជកមយ វាកលរវខរមននលបពេស

មយពេៀរខដរ ជាអបកមននឧនភាពោណជជកមយ ។ ពេើយពបើព ចងឲរមននខលផងពលងបនថពៅពេៀរ ជាោរចាបាច លបពេសមននសលផលោណជជកមយពលចើនលរវខរផថលលបាកកមចឲរពៅ លបពេសខដលមននឧនភាព ដចជាករណរវាងលបពេសចននងសេរដឌអាពមរក។ ដពចបះ បានពសចកថថាលបពេសអាលវមងលរវខរជយ លបពេស « Pigs » ពោល លបពេសPortugal លបពេសItalie លបពេសGrèce លបពេសSpain ឬពអសាញខដលជាលបពេសកពងខរជាបជោកបណលព វណឍ ក។ ពដើមផ ជយ លបពេសលកកឲរពចញ

ផរពវបរថេរញដ វរទ ជាោរចាបាចរោឌ ភបាលថនេលកងA t h è n e sលរវខរពធឝើោរោរបនទយ ឧនភាពសាធារណៈដចោរបញញជ របសេលកងBruxelles។ ពេើយនងលរវពធឝើោរនាេនញពចញ ពៅលកពលៅលបពេសឲរបានពលចើន។ បខនថលបពេសលកកពធឝើោរនាពចញឲរបានពលចើនពមថចនងពកើរ ពបើរបយបណត អរ បមននរថមវខភសខដលជាឧបស គមយដធដលោរនា េ នញពចញពៅលកពលៅលបពេស ពេើយមនខរបពោត ះេនញអាលវមង មនន ណភាពលអពេើយពថាកពេៀរពរើផលរ ផលថនលបពេសPortugal លបពេសItalie លបពេសGrèce លបពេសSpain ឬពអសាញឬលបពេសបារាងពធឝើពមថចនងលប ករលបខជងជាមយផលរផល អាលវមងបាន? លបពេសអាលវមងខដលមននសលផលោណជជកមយដលពៅ ១៣៥ ោន ៨រយោនអរ ពៅឆនប ២០០៩ ជាបចោរថាប កេ២កបងពោកកបងោរនាផលរផលពចញពៅលកពលៅ លបពេស បនាធ បពពលោយមហាយកសចនលរវខរមននោយវោរសាម គជយ ពោះលសាយ បញញា ពសដឌកចចថនលបពេស « Pigs » ពោល លបពេសPor tuga l លបពេសItalie លបពេសGrèce លបពេសSpain ឬពអសាញខដលកពងខរេេលរងពលគនះនងវបរថពសដឌកចចនងវបរថ េរញដ វរទដធងនធងរ ៕ RFI

តរនកររើរបតកអរ ជរនងវរតរកោយកហតខតររកទយអាលលមង លបពេសអាលវមងជាលបពេសសមនជកមលោឌ នថនរបនពលបើលបាកអរ ។ ចះពេរដចពមថចបានជាលបពេសថនរបនពលបើលបាកអរ ជបនង វបរថពោយពេរខរលបពេសអាលវមងពៅវញ?

ពោកលសនាយករដឌមនតនថអាលវមងAngela Merkel ។ Tobias Schwarz/Reuters

សារៃតមានសារៃតមាន ពរៃនគរពរៃនគរ គងៃអាទតយ ០៦ កកើត ខែកេតត ឆនន ឆល វ ឯកសក ព. ស. ២៥៥៣ តតវនងគងៃទ ២១ ខែមនា គ. ស. ២០១០ ៥

អនររជាត

រកមហន Googleនងអាេដកមលនកេញៃររកទយេនកាងខមកមសាខាងមម

លកមេន Google នងលបោសពៅថៃងចនធសបាថ េពលោយពនះនវោរសពលមចចរថ ទាកេងនងោរដកខវនពចញពលបពេសចន។ ពោយលសងយកសដរបសប គលកមនប កខដលពធឝើោរឲរលកមេន Google កបងលបពេសចន ោខសរ China Business Newsបានបពងាើបពរមននពៅថៃងពនះថា លកមេននងអាចបញឈបសកមយភាពរបសខវន ពៅថៃង េ ១០ ខខពមសាខលងមខពនះ ។ ោខសរពសដឌកចច ជាភាសាអង

ព វស បានបនថលសងសដរបសប គលក ខដលសមនបពញចញពឈាយ ះពនាះថា ពៅថៃងចនធខលងមខពនះ លកមេន Googleនងនយយលអរ ពពរមននទាកេងនងអនា ររបសលកមេនកបង លបពេសចន ជាពពសស ខផនោរសលមនបប គលក ខដលបពរ ើោរឲរខវនកបងលបពេស ចន ។ ប គលកខដលបពរ ើោរកបងលកមេន

សេនខរអះអាងលបាប ោខសរថា ពកព បានេេលដណងថា លកមេននងចាកពចញពលបពេសចន។ ោលពពដើមខខមករា លកមេន Googleបានលបោស រាមបេទាឝ រឈបរកស កបងលបពេសចន បនាធ ប ពមននវាយលបហារពៅពលើអនធរខណរ តាមរយៈោរលចចលពមើលអខមលរបសសកមយជនសេនមនសសខដលជាអរៃជនរបសលកមេន Google ។ លកមេនអាពមរោងបានពចាេអាជាញ ធរចនថា ជាអបកពៅពពលោយោរលចយកពរមនន ខដលភា ពលចើនពធឝើព ើងសា កលវេោពរមននកបងលបពេសចន ។ ចាបតាងពមននបញញា ពនាះមកលកម

េនបានផទអ កសកមយភាពរបសខវន បខនថGoogle ពៅបនថចរចាជាមយអាជាញ ធរចន នងអនញញដ រឲរប គលករបសខវន

ពៅពធឝើោរពៅកបងលកមេនរបស ខវនខដលមននេតាងកបងេលកងពបោង ។

ពបើពទាះបជាលកមេន Googleមនទានបានពធឝើោរលបោសជាផវវោរពោរ

បេទាឝ ររបសខវនកពោយ បខនថពបើតាមោ ខសរចនពចញផាយពៅថៃងពធេ ១៧ ខខមនា កនវងពៅពនះ Google បានជនពរមនន ដលអរៃជនរបសខវនរចពេើយពោរបេខវបថសរ ជាភាសាចនរបសខវន Google.cn ពោល ព នងមនអាចអាចរកបាន Google ជាភាសាចនបានពេចាបតាងពចងខខមនាខលងមខពនះ ។ ពរមននពនះបញញជ កបខនទមពោយោខសរពសដឌកចចអងព វស F i -nancial Time ខដលពលើកព ើងថា ពពពលពនះរពៅ លកមេន Googleលបាកដកបងចរថជាង ៩០ ភា រយកបងោរពបាះបងពចាលខវបថសរជា ភាសាចនរបសខវន ។

Google បានពបាះេតាងរបសខវនកបងលបពេសចន កបងឆនប ២០០៦ នងមននអរៃជនពលបើលបាស រេរមកដលពពលពនះមននចនន ៣៦០ ោននាក។ ោរលបោសដកខវនរបស Google ពលបពេសចនខដលជាេផារដធ បានពធឝើឲរអបកវនពយ ជាពលចើនមននោរលពយបារមម ។ ជាកខសថង ចាបតាងពខខមករាមកភា េនរបសលកមេន Google បានធាវ កចះ ជាង៨ភា រយ ៕ RFI

លកមេន Google នងអាចដកខវនពចញពេលកងពបោងលបពេសចនកបងពពលឆនបៗ ខលង មខពនះ ។ Reuters

ហគមនអនររជាតោមោរឲយអរសាខអលរញឈរោរកវើអាណានគមកេច កលើខដនដបតកេទន ពៅថៃងសលកេ ១៩ ខខមនា លកមលបពេស នងអងគោរអនថរជារចនន ៤ រមមនន សេរដឌអាពមរក, រសស, សេភាពអរ ប នងអងគោរសេលបជាជារ ខដលព ឲរពឈាយ ះថា Quartette េេលបនធកកចចោរពដើមបោ បានពចញពសចកថខៃវងោរណរមគនប មយ ទាមទារឲរអលសាខអលបញឈបោរសាងសងេលពៅចលពៅកបងខដនដ បាព សធន ពេើយទាមទារឲរមននោរចរចារវាងអលសាខអល នងបាព សធន ពដើមផខសឝងរកដពោះលសាយសនថភាពឲរបានកបងរយៈពពល ២៤ ខខ ។

ពៅថៃងសលក េ ១៩ មនា ២០១០ពនះ លកម Quartette កពងជបលបជគនប ពៅេលកងមសគ។ ពៅកបងកចចលបជពនះ ព ពឃើញមននឥសសរជនសខលនៗ ដចជា រដឌមនតនថោរបរពេសសេរដឌអាពមរក រដឌមនតនថោរបរពេសរសស មនតនថេេលបនធកកចចោរបរពេសសេភាពអរ ប អ គពលខលធោរអងគោរសេលបជាជារ នងពោករន ខបវរ (Tony Blair) អររនាយករដឌមនតនថអងព វស នងបចចបផនបជាលបធានលកម Quartette ។ លកមពនះ បានពចញពសចកថខៃវង

ោរណរមគនប មយ ពថាា លពទាសអលសាខអល អពោរសាងសងលពៅោឌ នចលពៅកបងខដនដពយរសា មខលងពកើរ ខដល

ជាខដនដរបសបាព សធន ពេើយបានទាមទារឲរអលសាខអល បញឈបខផនោរពនះ ពេើយពបើកោរចរចាជាមយបាព សធន ពដើមផខសឝងរកដពោះលសាយសនថភាពឲរបានកបងរយៈពពល ២៤ខខពេៀរ។ ពនះ ជាោរខៃវងពថាា លពទាសធង

នៗ បផរ ពៅពលើអលសាខអល ខដលពធឝើព ើងរមគនប ពោយលបពេស នងអងគោរធៗ រោងឲរសេ មនអនថរជារ។ ររឭកថា បញញា ពលងកអាោ

ន មចលខដនដបាព សធនពនះ កលរវបានសេរដឌអាពមរក រះ នយងធងនៗបផរខដរ ខដលពធឝើឲរេនាកេនងរវាងអាពមរក នងអលសាខអលលរវធាវ កចះដនោបបផរ មនធាវ បពឃើញមនន ចាប

តាងពឆនប ១៩៧៥ មក ។ កបខនថ ពយើងសពងារពឃើញថា អ

លសាខអល កពងខរពោយមសលមះ សលមលជាមយអាពមរកព ើងវញ។ ោលពមសលមញ ពោក ពនតានយេ (Benjamin Netanyahu) នាយករដឌមនតនថអលសាខអល បានេរសពធពៅពោកលស វនរន ។ ពយង តាមអបកនាោករលកសងោរ

បរពេសអាពមរក ពោកពនតានយេ បានោកសពណើ មយចនន ពដើមផសលមះ សលមលគនប ជាមយអាពមរកព ើងវញ នងពដើមផពរៀបចឲរមននកចចចរចាជាមយបាព សធន ។ កបខនថ ព មនបានដងលមអរអពសពណើ ពនះពេ។ ោរពឆវើយរបរបស

អាពមរកយងោ កព ពៅមនទានដងពៅព ើយខដរ។ លកសងោរបរពេសអាពមរកលគននខរលបោសថានងយកសពណើពនះពៅពនររ នងពចារោ។ កបខនថ ព សពងារពឃើញថា ពលោយ

ពមននជនបតាមេរសពធ រវាងពោកពនតានយងេ នងពោកលស វនរន េនាកេនងរវាងសេរដឌអាពមរក នងអលសាខអល ហាកដចជាបានធរលសាលព ើងវញ ។ ពៅលពកថៃងសលកពនះ ពោកលស វន

រនបានលបោសថា “េនាកេនងរវាងអាពមរក នងអលសាខអល មននភាពរងមន លជាលពលៅ នងលបកបពោយចរភាព”។ ចខណកដពណើ រ េសសនកចចរបស

ពោក ចច មរខឈល (Georges Mitchel) ពលបសរពពសសរបសពោកអបាមន េេលបនធកកចចោរពដើមបោ កបានយលលពមលរ បពៅពធឝើេសសនកចចពៅអលសាខអល នងបាព សធនវញខដរ ពៅចងសបាថ េពនះ ពៅតាមោរពលគនងេកពមន ។ ដពណើ រ េសសនកចចពនះ លរវបាន

ពលើកពពល ពលោយពពល ខដលអាពមរក នងអលសាខអល មននេនាសោករសមថនងគនប ៕ RFI

សារៃតមានសារៃតមាន ពរៃនគរពរៃនគរ គងៃអាទតយ ០៦ កកើត ខែកេតត ឆនន ឆល វ ឯកសក ព. ស. ២៥៥៣ តតវនងគងៃទ ២១ ខែមនា គ. ស. ២០១០ ៦

ៃតមានវទយា

បចចបផនបពនះ ពយើងពឃើញថាលប ពយជន កដចជា ណភាពនងលបសេនភាពថនវសយបពចចកពរមននវេោ កបង សកលពោក ោនខរមននភាពវវឌណន ពឆនភ ះពៅមខជាលោបកបងវសយ ថនោរពលបើលបាសលបពនន អនធណរ ខដលជាមពធោបាយកបងោរេនាកេនង គនប ពៅវញពៅមកពោយឆវងោរតាមរយៈ លប អបសបលរពអ ចលរនច (Electronic-Mail) ខដលពយើង ពៅោរថាអខមល (Email) ពនាះ ជាខផបក មយដសខលនោស សលមនបមនសសពយើងល បរប ពេើយមនលរមខរភាពងហយលសល កបងោរពលបើលបាសអខមលបពោត ះពនាះពេ អឝ ខដលររខរអសាច ររពៅពេៀរពនាះ មននលកមេនជាពលចើន ខដលបានផថលពសវាកមយអនធណរ ដចជា Yahoo, Hot-mail, Gmail, wearehapa, Word-press, Blogspot, ជាពដើម ។ កពងខរសលសាក សលសាកបងោរបពងាើរ នង រះរកនវ នរៃយៗនវខផបក Services មយចននសរាបោកពៅពលើ W e b s i t e របសខវន ។ ដចជាលកមេន Yahoo បានបខនទម នវ នរមយ ឲរបពងាើនវ Webblog (Yahoo 360o) បាន។ លកមេន Hotmail កបានបពងាើរនវ Option ខវះៗ សរាបផធកេនបនយោនខរខភសបខនទមពេៀរ ដចជាផធកនវឯកសារ ផធកនវរបភាព ។ លកមេន Gmail បានបខនទម Services មយចននពេៀររមមនន Colared Lables, Free IMAP, Gmail collaborative video, view as slideshow, Picasa…, លកេន Wearehapa បានបពងាើរ មលរភកថ នង Profile ផទធ លខវនលពមទាងផថល Option ជាពលចើនដលពោកអបកពលបើលបាស សរាប ពធឝើោរផទធ លខវន ពោយពៅកបងពនាះ ពោកអបកកអាចបពងាើរជា Blog, ោរពភា ាកបងោរខវកខញករក នវចណចអឝមយ បពងាើរបានមលរភកថចរះជារសាសន ោរជខជកកសានថពៅពលើ Website ពនះ ជាពដើម ។ ចខណក Wordpress នង Blogspot ខដល សពឝថៃងពនះ លរវបានព ពពញនយមពលចើនជាង Website របសលកមេនពផសងៗពេៀរ ពោយពោកអបកបានដងចាសថា Wordpress នង Blogspot វាអនញញដ រ ឲរពោកអបកបពងាើរនវព េេ ពរផទធ លខវន (WebBlog) របសពោកអបកពោយពសវាកមយឥរ រថៃវ ។ ដចបានពណនារចមកពេើយខលងពលើ អពផលលបពយជនថន ោរពលបើលបាសបពចចកពរមននវេោពនាះ ពោកអបកធាវ បខរមននបណង នងលបាថាប ថានងោវ យជាអបកល បល ងនវព េេពរោមយ ពដើមផ

ខចករខលកពរមនន បេពពសាធន ោរងហរ កដចជាកបងោរសកា ឬ កពោក អបកចងទាកទាញនវអារមយណមនសសទាងោយឲរបានសាគ លអពអបក ទាងអសពនះ ជាកថលសថមរបស ពោកអបកខមនខដរឬ ? ជាោរពរោស ។ ោរបពងហា ះនវព េេពរោមយពៅោន ល បេកខនវងជវញពភពពោក ពោកអបកខរងខរមននអារមយណនក រ ថាទាល ខរអបកមននជនាញខលងខផបកពរ មននវេោ (IT) ពេើបពកព អាចបពងាើរនងពធឝើនវអឝបានដច បណងខដលពកព ចងបាននងោរបារមមដធរបស ពោកអបកមយពេៀរ ោរជបឧបស គចពោះោរលបោសពឈាយ ះរបន នង Host ទាងអសពនះ ជា ចណចខដលពធឝើឲរពោកអបកបារមម ។ ពៅពពល ពនះ សារពរមនន ថលពន រ ពយើងនងសមពធឝើដពោះ លសាយនវរាលបញញា ខដលពោកអបកកពងខរជប ឧបស គនងោរបារមមទាងអសពនាះ ។ ពោក អបកអាចបពងាើរ នវព េេពរពោយខវនឯង បានយងងហយពោយពមននរលមវពអាយពោកអបកមននចពណះ ដងខលងខផបកពរមននវេោ (IT) ពនាះពេ វធោក ផាយពរមននពោយឥរ រថៃវ នងរេសទានចរថ តាម រយៈបវក (Blog) ។ ពរមននផសពឝផាយតាមបវក (Blog) នងអាចពៅដលអបកអានពៅល បេសេថន ពភពពោកដចជា អាពមរក បារាង អនតសាថ ល ឬ លបពេសផទថ ចោរយន , ភមន នង បោថលបពេសជរ ខលងលបពេសកមភជា មននលបពេសពសៀម, ោវ នងខដនដកមភជាពលោម ជាពដើម។ ពលោះោរផសពឝផាយពរមននតាម

បវក (Blog) ជាោរផថលដណងដលមនសសទាងោយពៅជវញពភពពោកឲរជយ ផថលពយបល ខសឝងយលបញញា ។ ជាពពសស លបពេសជារជាេកពណើ ររបសពោកអបក ខដលកពងខរសទរពៅពលោមោរល បល ង ពោយលបពេសឈាវ នោនដថេមយពេៀរពនាះ អបកកអាចសខមថងព ើងនវកថកងឝល ចពោះបញញា អឝមយរបសលបពេសជារ ពដើមផរមគនប ពោះលសាយ ឬ អបកកអាចសខមថងព ើង នវមររបសអបកខលសកលបាបដល ពភពពោកខលងពលៅឲរព បានដង បានឮ នវេពងឝើទាងោយោខដលរោឌ ភបាល ថនលបពេសនមយៗ បានរពោភសេនមនសសពៅពលើជន ជារពដើមរបសពោកអបក ឬ ោរលរោងោរពរថន អាៃកបាងទាងោយោមយ ខដលអបកបានដងថា ពនាះ ជាោរពរពដើមផជាលបពយជន ដលោរខកលមអ កបងោរសាទ បនាលបពេសជារ ។ នយយសរប

មក ពោកអបកអាចោកលបោសផាយ នវអឝកបានពលសច ខរចណងចលចរថរបសពោកអបក ។ ពរើអបកោខវះ អាចបពងាើរបវកបាន ? លបជាពលរដឌខខយរល បរបមនថា កមនរ ឬ មនសសពពញវយ មនថាលបស ឬ លស មនថាជនពករលយ ឬ អបកលរមលរវ មនថាជនផទថ ចោរឬអបកលបជាធបពរយរពនាះពេ ឲរខរពចះពលបើ លបាសកពរេរខវះ សេនសងខរអាចបពងាើរបានបវក មយសលមនបខវនបានទាងអស ។ ោរខដលបពងាើរបវក មននពលចើនោស ដចបានពរៀបរាបខលងពលើមកពេើយ ខលងពលោមពនះសមខណរនាអពរពបៀបបពងាើរ Blog តាមរយៈព េេពរ www.blogspot.com ខដលជាព េេពរកពងខរពពញនយម នង មន រថៃវពោកអបកព ើយ។ អនវរថតាមវធសានតសថថនោរខណនាដចរពៅពនះ ។ ដបងពោកចលពៅោន www.

blogspot.com រចផទធ ងព េេពរនងបងហា ញឲរពោកអបក ។

ពពលផទធ ងព េេពរពនះបាន

បងហា ញ សមចច ពលើសញញដ លពញខដលមននអកសរ GREAT YOUR BLOG NOW ពដើមផពធឝើោរបពងាើរេនបនយរបស ពោកអបកតាមលោបលពោយ ដចខលងពលោមពនះ៖

ោររកងកើតរលកផអទ លមលន នង ផសលររកោជនពនោរកររើរបតរលក

ជហានេ ១ : ោរបពងាើរ ណនរបសពោកអបក ។ បពពញោករពេើយ ចច

ោករថា Continue ។

ជហានេ ២ : ោរបពងាើរ Blog របសពោកអបក ។ បពពញោករពេើយ ចច

ោករថា Continue ។

ជហានេ ៣ :ពលជើពរ ើសយកេលមង Blog ខដលពោក អបក ពពញចរថ ។ ោរពលជើសពរ ើស ពនះ សមចចពលើេលមងបវក រមយកបងចពោមបវក រទាងពនះ ពដើមផបពពញបណងពោក អបក រចចចពលើសញញដ លពញពដើមផបនថ ។

ោរបពងាើរបវករបសពោក អបក បានពជា ជយ ។ សមចចពលើសញញដ លពញពដើមផបនថពៅសរពសរអរទបេខដលពោកចពងហា ះឲរមនសសជវញពភពពោកអាន ។

ខរបពណត ះ ពឃើញថា ពោក អបក េេលបានព េេពរមយពោយឥរ រថៃវពព េេពរបវកសផរ (blogspot) ។ ពពលបានបពងាើររច ព េេពររបសអបកលរវភាជ បជាមយអកសរ blogspot.com ពៅខលងចងជានចច ឧទាេរណដចជាបវករបសសារ ពរមនន ថលពន រ ជាពដើម

ខដលមននអាសយោឌ ន www.prey nokornews.blogspot.com ជាពដើម។ ពលោយពចចពលើសញញដ លពញខដល

មននអកសរ Start Posting ពោក អបកនងឈានដលដោកោល មយពេៀរ ោរសរពសរអរទបេដចរបខលងពលោម។

(ពៅមននរពលខពលោយ )

ពលោយពចចពលើសញញដ លពញខដលមននអកសរ Start Posting ពោក អបកនងឈានដលដោកោលមយពេៀរ ោរសរពសរអរទបេដចរបភាពខលងពលើ ។

សារៃតមានសារៃតមាន ពរៃនគរពរៃនគរ គងៃអាទតយ ០៦ កកើត ខែកេតត ឆនន ឆល វ ឯកសក ព. ស. ២៥៥៣ តតវនងគងៃទ ២១ ខែមនា គ. ស. ២០១០ ៧

ររវតរសាសតរកមពជាករោម

(រពពលខមន) ខដនដកមភជាពលោមឬកសាងសន

លរវបានព ពៅជាភាសាអងព វស ថា Mekong Delta ឬខដនដសណថ េពនវពម ងគឋរពៅភា ខលងរផងថនលបពេសពវៀរ ោមបចចបផនប ។ ពោក ឆនលស ពអេគរ (Charles

Agar) ជាជនបរពេសមនប កបានសរពសរពសៀវពៅលបវរថសានតសថមយកាល មននច ណងពជើងថា"ពវៀរោមរមទាងអងគរវរថ" ពបាះពមភផាយតាងពឆនប ២០០៦ មក បានឲរដងថា Mekong Delta ឬ កមភជាពលោម មននដមយខផបកេេលប មនណ ៦ មន ខមលរោពរឋរពៅតាមដងេពនវពម ងគខដលេរោរបពខរថ ។ កបងចពោមលបជាពលរដឌ ១៧ ោននាកពៅេទាងកមភជាពលោម កបងពនាះរមទាងខខយរពលោមមនច សលសកផង ភា ពលចើនលបកបរបរកសកមយនងពនសាេ ។ សេពននខខយរកមភជាពលោមបានឲរ

ដងថា បចចបផនបមននលបជាពលរដឌខខយរពលោមទាងអសលបមនណ ៨ ោននាករសពៅពលើខដនដកមភជាពលោម ។ កសករខខយរពលោមមយរបអាយ ៤០

ឆនប សជលមនបពឈាយ ះជាអកសរោរ ល.រ. ស ពធឝើជាល បពលងៀនផង រសពៅកបងពខរថឃលវ ង ខដលពវៀរោមពៅថា សកលតាង ពៅឯខដនដកមភជាពលោម មននលប សាសនឲរវេរអាសពសរដងបខនទមអពរបរកសកមយពៅេពនាះ ៖ «របរសខលនពនាះ អាជវកមយពធឝើខលសចមនា រ។ លសវធងនបរាណរបសពយើង វាជរអសពៅពេើយ ១០ភា ពៅសលខរ ១ភា ពេ។ ឥ វ

េបងខលសព បងាបពងាើនផល ១ឆនប ៣រដវ ។ ឥ វេបងព ពធឝើលសវ ៣ខខេបងពលចើនបផរពលខ១ ព ពៅលសវលសាល លសវបពងាើនរដវ។ ឥ វេបងព ពៅរបនខញ ពនះ ១កងសទរពរលបាកដ បានលបមនណព ២៥ ពៅ ៣០ថាងពោយរបន»។ បោថ ញវបសាយៃរបសេសសនាវ

ដថខខយរកមភជាពលោមបានឲរដងខដរ ថា ពៅតាមដងេពនវពម ងគ កបងខដនដកមភជាពលោមមននដខលសនងដថលពេេលបមនណ ៤ មន ខមលរោពរ ។ អបកនពននពសៀវ ពៅ"ពវៀរោមរមទាងអងគរវរថ" ពោក ឆនលស ពអេគរ បានឲរដងបនថថា ដ កមភជាពលោមមនលរវបានព េកឲរេពនរព ើយ ភា ពលចើនព ោបពពញពោយលសវលចេក ។ ោរពធឝើខលសពៅកមភជាពលោម ព ពលបើទាងរហារបមេករេរដលមនសនបមេក។លសវជាធនធានស ខលនបផរ ចារជាជនធលពសដឌកចចជារនងពសផៀងរបសលបពេសពវៀរោម។ ពោក ឆនលស ពអេគរ អះអាងបនថ

ថា Mekong Delta ឬកមភជាពលោម ជាជលងកលសវរបសពវៀរោម ។ កមភជាពលោមអាចផលរលសវ បានដលពៅ ៥០% ថនផលរផលលសវទាងអសពៅេទាងលបពេសពវៀរោម ។ ពសៀវពៅ "ពវៀរោមរមទាងអងគរ

វរថ" បញញជ កថា ផលរផលលសវពៅកមភជាពលោមបានពធឝើឲរលបពេសពវៀរោមជាបចោរថាប កខភស ជរពសយើនងលប ពេសថៃ ជបន នងអាពមរកខលងលច កបងោរនាលសវពចញពៅលកឯបរពេស។ ោលពកបងអ ងពពល ៤ ខខថនពដើមឆនប

២០០៥ ពវៀរោមអាចនាលសវពចញបានដលពៅ ១ ោនពតាន ពលើសពឆនប ២០០៤ ២៥% ។ កបងពនាះពវៀរោមបាននាលសវចនន ៥ ខសន ៥ ោនពតានបញជ នពចញលកកបងរបនអាស រមមននលកពៅលបពេសេឝលពនបានជាង ៤ខសនពតាន ។ ពោក ថាច ងក ថាច លបធាន

សេពននខខយរកមភជាពលោមលបចាេឝបអាពមរកខលងពជើងនង អរ ប មននលបសាសនថា ៖ «ខដនដកមភជាពលោម ជាខដនដសបរពៅ ពោយ ពពសស ដោលសវេបងខរមថង។ ពយើងពឃើញសពឝថៃងេបង លបពេសយនទាងមលបានេកដកមភជាពលោម យន ៨០ បាវ យោននាក រសពោយ សារអងារលសវ ពៅពលើេកដកមភជាពលោមខរមថង»។ អបកនពននជាជនបរពេសមនប កពេៀរ

ពឈាយ ះ ដោវ ស ពអ. េឝលបស (Doug las A. Phillips) សរពសរពសៀវពៅមយកាលោកចណងពជើងថា "ពវៀរោម" ពបាះពមភផាយតាងពឆនប ២០០៦ មក បានឲរដងបខនទមថា ខដនដកមភជាពលោម ឬ Mekong Delta ជារបនសខលនមយកបងចពោមរបនសខលនៗ ទាងបរបសលបពេស ពវៀរោមបចចបផនប ។ ពវៀរោមពៅកមភជាពលោម ឬ Me-kong Delta ថា របន ោ ប (Nam B o ) ពលោះជារបនខដលឋរពៅខផបកខលងរផងថនលបពេសពវៀរោម ។ ពោក ដោវ ស ពអ. េឝលបស

បញញជ កថា កមភជាពលោម ឬ ោមប ជាពរាងចលកផលរពសដឌកចចជារសលមនបពវៀរោម ខដលរាបសបឆនប មកពនះកមភជាពលោមខរងផថលពភា លេពរ ខដលមននរថមវពសយើនងោកកោថ ល ថនធន ធានរបសលបជាជារពវៀរោម ទាង មល ។ លកងថលពន រ ខដលពវៀរោមពៅថា លកងថសេគន ឬេជមញ ឋរពៅកបងខដនដកមភជាពលោម ឬ ោមប មននដកសកមយខដលលបកបពៅពោយជជារលអោស ។ ពលៅពដោលសវ កមភជាពលោមមននោដោកសកមយ ជាពលចើនមខពេៀរ ខដលពវៀរោមបាននាពចញពៅលកពៅឯបរពេសខដរ ។ បរសខខយរពលោមមនប កសមជលមនប

ពឈាយ ះជាអកសរោរ ដ.រ ពោកកពងរសពៅកបងពខរថលកមនស ខដលពវៀរោមពៅថា រាចយ ពៅឯខដនដកមភជាពលោម មននលបសាសនឲរវេរអាសពសរ ដងបខនទមអពដោកសកមយកលមរ ល សារខដលលបជាពលរដឌខខយរពលោមោពៅកមភជាពលោម ។ ពោក ដ.រ បានបញញជ កថា ៖ «ោ

មននោដោដចជាលតាវ ថសភ លមះអជាពដើម។ ចមនា រមននលរម ១េកតា ពលោម ១េកតា មននពដើមពមៀន ពដើមលកច អមភរ ខរ លយររចពេ ភា ពលចើនោធពរនពលចើន។ ពខរថលពះលរោងបានោពលចើន អពៅ»។ ពសៀវពៅរបសអបកនពនន ដោវ ស

ពអ. េឝលបស បានឲរដងថា ដោកសកមយជាពលចើនលបពភេពេៀរខដលមននោពៅកមភជាពលោម រមមននពោរ សខណថ កពសៀង ោពេឝ ខរ ដង ពលមច នងពៅស ។ កសករកមននចញច មសរឝខដរ ដចជាមនន ទា លជក ពគន លកប នងចញច មលរជាពដើម ។ ពោក លរង មននរន នាយកខផន

ោរថនសេពននខខយរកមភជាពលោម មននពដើមកពណើ រ ពៅឯខដនដកមភជាពលោមខដរ ខរសពឝថៃងរសពៅកបងេលកងេឝោពឌលពេឝៀ រដឌផនសលពវញា សេរដឌអាពមរក មននលបសាសនថា ពៅពខរថឃលវ ងជាលសកកពណើ ររបសពោក ខដលសពឝថៃងពវៀរោមពៅថា សកលតាង សបរខលវ ង បងហគ រ ។ ពោក លរង មននរន បានឲរដងថា

៖ «លរខលងេកសាបេបង វាល បធនលរ

ពលចើនខដរ។ ខរសពឝថៃងពលចើនបផរេបង បងហគ រៗធៗបនៗពមពជើង។ សបរបងហគ រោស បងហគ ររាបោនពតាន។ របនខញ លសក ញរពនាះ សពឝថៃងព ឈបពធឝើខលស ពេើយព ចញច មបងហគ រេបងវញ។ ខញពៅពលជាយញ ពខរថឃលវ ង ខរឥ វេបងពខរថឃលវ ង ខរពមនមក ជាពខរថពោវ វ»។ ពលរដឌខខយរពលោមមនប កពេៀរ សពឝថៃង

រសពៅកបងពខរថឃលវ ងពនាះខដរ មននលប សាសនឲរវេរអាសពសរដងបខនទម ថា ពខរថឃលវ ងកសបរពលចើនខដរនវលររស ឬលរផធក ៖ «លរ ខដលសបរជាងព លររស ខដលពយើងពៅថា លរផធកពនាះ សបរពលខ១»។ ចខណកពៅកបងខដនេកថលប ឬស

មលេវញ ដចជាពៅពោះលរល ខដលពវៀរោមពៅថា ពោះភកឝក ខដលជាខដនដកមភជាពលោមខដរពនាះ សបរលរនងសរឝសមលេ រមមននលបពភេលរពពសសមោងខដលពវៀរោមចលមនញរាបោនពតានជាមយ នងកពសពដើមផពធឝើជាេកលរមននរសជារឈងយឆនង ញ លកពចញពៅបរ ពេសកបងមយឆនប ៗ បានរាបោនលលរ។ កមភជាពលោមមននេេជរពសយើនង

ោកកោថ លថនដលបពេសកមភជាសពឝថៃង ជាខដនដខលងពកើររបសលបពេសកមភជា បខនថលរវបានអាោន មបារាងលប លឲរពវៀរោមោនោបជាផវវោរ ពោយោកបញជ លពៅជាខដនដភា ខលងរផងរបសលបពេសពវៀរោម តាងពោកកោថ លឆនប ១៩៤៩មកដលបចចបផនប ៕

(ពៅមននរពលខពលោយ)

នធានមែជាតកៅខដនដកមពជាករោម ពដើមផឲរពលរដឌខខយរមយចននពៅកមភជាខដលគនយ នលេនភាពសាថ ប ឬ ពមើលនវអរទបេពនះតាមរយៈលបពនន Internet ពនាះ សារពរមនន ពរៃនគរ នងពធឝើោរផាយបនថអរទបេ « នាទយខមែរកមពជាករោម » ពវេរអាសពសរ (RFA) ខដលបានពរៀបចព ើងពោយអបកលស កមឿង ទយម ។ អរទបេពនះ សារពរមនន ពរៃនគរ នង ភាជ បមកជាមយនវរបភាពជាភសថតាងសថពអរថសញញដ ណរបសជនជារខខយរពៅខដនដកមភជាពលោម ពេៀរផង ។ សមបញញជ កថា ពបើសនជាពោកអបក ចងដង ចងយល អពពរឿងរាវ ថនខដនដកមភជាពលោម សមអពញជ ើញពបើកសាថ ប « នាទយខមែរកមពជាករោម » ខដលផាយពោយវេរអាសពសរពរៀងរាលរាលរថៃងអាេររ ។ ខរពបើពោកអបកខកខលនមនបានសាថ បដណងពនះ តាមវេរ ពេើយមននលេនភាពពលបើលបាសលបពនន Internet ពនាះ សមចចចលព េេពររបសវេរអាសពសរខដលមននអាសយោឌ ន www.rfa.org/khmer ពោកអបកកអាចអាននងសាថ បកមយវធពនះបានផងខដរ ។

សារមនធរជនជារខខយរ ពៅពខរថឃលវ ង ខដនដកមភជាពលោម

លពះវហារវរថសពរាងឯក េរមពខរថលពះលរោង ។ វរថពនះកពកើរ . ស. ៦៤២

សារៃតមានសារៃតមាន ពរៃនគរពរៃនគរ គងៃអាទតយ ០៦ កកើត ខែកេតត ឆនន ឆល វ ឯកសក ព. ស. ២៥៥៣ តតវនងគងៃទ ២១ ខែមនា គ. ស. ២០១០ ៨

ខវងយលៃភមសាសតរកមពជាករោម

អៃកមតរទយកកមែ ឬ កមតរោមាវ

( រពពលខមន ) ពោយ ថាច លបជា ព ឿន េតាងភមសានតសថ : ពខរថេកព យ មននេតាងលពលបេល

េសខលងពជើង ជាបនងពខរថលកមនស ( Kiên Giang ) ខលងពកើរជាបនងពខរថពលោវ ( Bạc Liêu ) នងឈងសមលេចន ខលងរផងជាបនងឈងសមលេចន នងខលងលចជាបឈងសមលេថៃ ។ ពខរថេកព យ មននផធដ ៥.២១១

ខមលរោពរ ។ រោន បាលភមសានតសថៈ ពខរថេកព យ សពឝថៃង លរវបានរបប

កមយយនសថពវៀរោម ខបងខចកពចញជា ១ េលកង ៨ លសក ៩៧ ខណឍ សងហា រ ឃ កបងពនាះ

ខចកជា ៨ សងហា រ ៨ េរមលសក នង ៨១ ឃ ។ លបជាជនៈ ពខរថេកព យ មននលបជាជនសរប

១.១៦៥. ៨៧៦ នាក ។ លបជាជនរសពៅរបនេលបជជន

មនន ២២០. ៦៥០ នាក ពៅតាមជនបេមនន ៩៤៥ .២ ២២៦ នាក ។ លបវរថសពងខប : សោចារកពៅលបាសាេលបាខលឝង

(Năm Căn) ពៅពខរថេកព យ ខដលបាន

ចារព ើង ពោយលពះរាជកមនរ ណវរ យន កបងសរវរសនេ ៦ ថនល សថសករាជពរៀប រាបអពលបវរថរបសលេងផទធ ល ។ លពះរាជកមនរ ឬ ផទន តាង ពចង ពបើសរពសរ ជាភាសាចនជាលពះរាជបរថ របសលពះនាងកលលបភាវរ នងពោណឍ នរជយវរ យន ខដលបានពសាយេវងគរ ពៅឆនប ៥១៤ ថនល សថសការាជ ។ លពះអងគជាលពះរាជបរថ ថនលពះមហា

កសលរខដលជាលពះចនធ ថនរាជវងសពោណឍនរ លពះអងគបានលររលតាោនោបរបនមយខដលបតារបសលេង បានកសាង

ពៅពលើេេកភក ពៅលសកេកព យ ពខរថ ខលពកឫសស កមភជាពលោម ។ លសកេកព យ សពឝថៃងបានោវ យជា

ពខរថមយមននពឈាយ ះេកព យ យនពៅ ោមនវ ( Cà Mau ) ។ ពឈាយ ះថា េកព យ ពលោះពលជាយេកព យ លបជពោយដងសធង នងខលពកជាពលចើនខដលេកថនដង សធងខលពកទាងពនះ េកពៅពលជាយ ខដលសទរចពនាវ ះសធងបាយហាប នង ោកន មននពណព យ ។ មយវញពេៀរោករថា ពលជាយេក

ព យ មននពដើមកពណើ រកបងសមយលពះ បាេសរយវរ យនេ ២ ពេើយរបនពនះ ពបើតាមពសៀវពៅសរពសរពោយថដ របសលពះពរជលពះ ណ ថាច បាង បានពនរលថា លពះមហាកសលរសរយវរ យនេ ២ បានចារតាងឲរពញញដ ពរពជាពៅលសក បាសាក ពដើមផបពពញពបសកកមយលររ លតាពឆបរសមលេខលងរផង ។ ពញញដ ពរពជា បានលបមលអបកលសកពៅ ពលជាយេកព យពៅកខនវងខដលលពះអងគមនច សខខយរមយអងគ នងលពះអងគមនច សកសលរោវបានបពងើារ ពៅរាជធានមយរបសលពះអងគ ។ លពះអងគបានលបទានពឈាយ ះថាពលជាយខខយរ។ ោករ ថាពលជាយខខយរបានោវ យពៅជាលជងខខយរ។

លជងខខយរ សពឝថៃង ជាភមសាទ នលប មលផឋថនជនជារពដើមខខយរពៅខដនកមភជា ពលោម នងមននវរថមយពឈាយ ះថា វរថ លជងខខយរ ។ ពោកតា តាង ពេើស ខដលគនរ

ពេើបខរអនចចធមយកបងជនាយ យ ៩២ ឆនប

ោលពឆនប ២០០៥ នង ពោកយយ តាង រយ លន បានអនចចធមយោល ពឆនប ២០០៩ កបងជនាយ យ ៧៩ ឆនប លពទានចាររទាងពរពនះ មននលសកកពណើ រពៅលសកភមរាជ យ (រាជលរកល) ឃវាលលសលសពោះ លសកលពះបាេជានេក ( Trần Văn Thời ) ថនពខរថេកព យ នងចាសេជាពលចើនពេៀរបានឲរដងថា មនសនតងហគ មពោកេ ១ ( សលងហគ មពោក ពលើកេ ២ ឆនប ១៩៤៥ ) មនោរោប សមនវ បខខយរពោយរបបយនពយៀកមញ ។ របនពលជាយខខយរ ឬ ពលជាយេកព យ ) មននសេនខរជនជារពដើមខខយរពលោម រសពៅ ។ ខខយរពលោមទាងពនះភា ពលចើនបានចោកលសក មននពលសកលពះលរោង (Trà Vinh) មករសពៅ ។ ខខយរពលោមទាងពនះមននជវភាពធរធារោស កបង មយល សារៗមននដខលសរាបរយេរតា មននផធះ ពកផឿង ជញញជ ងោឋ រ សសរផចរសាយ ចធៗ សរឝលក បរាបសបនម ។ ឯជនជារយននងចនមននមករស ពៅោយ រចរចជនយនទាងពនះមយចននមកសឈបលខខយរពលោមនងបានសេញ សខចកខលសចោររបសខខយរពលោមតាងជាលពៅជាបពណើឋ រៗ ។ ពលោយោរោបសមនវ បខខយរពៅឆនប

១៩៤៥ ជនជារយនបានមករសពៅពលចើនព ើងៗ ជាលោបពៅពខរថេកព យ ។ ពកជនជារយនមកតាងេលពៅ ពលោយឆនប ១៩៤៥ សេនខរជាខខសលសោយនងលកមយនពយៀកមញ (Việ t Minh) ពកព ចលមកេលនាធ ន ោនោបដ ខលសចោរខខយរពលោម ពោយលសសៗ ។ ឯជនជារពដើមខខយរពលោម ខដល

បានរចខវន ពោរោបសមនវ បរបសយនពយៀកមញពនាះ ភា ពលចើនបានរចខវនពោយោរររព ចពៅលបមលផឋគនប លរងមឋ លសកយរាយ លសកេផង ថនពខរថពលោវ នងេសពៅពៅរបនខដលមននខខយរពលោមរស ពៅពលចើន ឯពខរថឃលវ ងជាពលចើនពេៀរផង ។ បនាធ បពោរោបសមនវ មបានផរ

រលរពៅខខយរពលោម បានវលមករសពៅកបងភមសាទ នរបសខវនវញ មននរចរចោស ពលោះពកគនរពៅខរដកជាប ោរភយខលវ ចរអាអពពើោបសមនវ បពរបបយនពយៀកមញ ។

ោរខកខលបពឈាយ ះពខរថ : កបងសមយពសថចយនពឈាយ ះ យ

ង (Gia Long ) មញ មនង (Minh Mạng ) ១៨០៨ េកព យ លរវបានរបបពនះចារជាលសកមយពៅថា លសក ង ពសៀង (Long Xuyên ) សទរកបងពខរថោម ( Hà Tiên ) ។ ឆនប ១៨៨២ របនេកព យ នងរ

បនពលោវ លរវបានចារជាពខរថមយមននពឈាយ ះថាពខរថពលោវ ( B ạ c Liêu ) ។ ឆនប ១៩៥៦ - ១៩៧៥ របបសា

ធារណរដឌពវៀរោម របនេកព យ លរវបានចារជាពខរថមយពឈាយ ះថា អាងពសឝៀង (An Xuyên ) រឯលបជជនេកព យ លរវបានោកពឈាយ ះថា ោឝ ង ង ។ ពខខកមមៈ ឆនប ១៩៧៦ ដល ឆនប

១៩៩៦ កបងរបបយនកមយយនសឋ ពខរថអាងពសឝៀង ( An Xuyên ) នងខផបកមយពេៀររបសពខរថពលោវ លរវបានរមបញច លជាពខរថមយខដលមននពឈាយ ះជាភាសាយនថាមញហាយ ។ ឆនប ១៩៩៧ ពខរថមញហាយ

(Minh Hải) លរវ បានខចកជា ២ ពខរថវញដខដល ៖

ពខរថពលោវ ( Bạc Liêu ) ពខរថេកព យ ( Cà Mau ) តាមពសចកឋសពលមចរបសសមនជ

ពលើកេ IX នាសមយលបជេ ១០ ោលពថៃងេ ០៦ ខខវចឆោ ឆនប ១៩៩៦ ថនរោឌភបាលបកសកមយយនសថពវៀរោម ខដលកបងពពលពនាះ ពខរថេកព យ មននលសកទាងអសចនន ៦ ។ វរថពៅពខរថេកព យ មនន ៧ ៈ ១.វរថសរមងគល ២.វរថលជងខខយរ ៣.វងសលសងលកបពឃវៀច ៤.សរវងាបបាព រាម ៥.មនវងាបបាព រាម (េកព យ ) ៦.រាជ យ (រាជលរកល ) ៧.សតាទ បជនយរាម(ញាថមៃយ) ៕ ឯកសារពយង៖ www.wikipedia.org

(ពៅមននរពលខពលោយ)

ពលោវ ជាពខរថខខយរមយពៅខដនដកមភជាពលោម ឬជាខដនដមយភា ថនអាោចលកន រភប បចចបផនបភា ខលងរផងថនលបពេសពវៀរោម ។ សមយពសថចយនពឈាយ ះ យ ង នង មញ មនង េកព យ យនពៅថា ងពសឝៀង (Long Xuyen ) ជាលសកមយថនពខរថោម (Ha Tien) ដលឆនប ១៨៨២ របនេកព យ នង ពលោវ រមចលគនប ខរមយលរវបានចារេកជាពខរថមយពៅថា ពខរថពលោវ មកដលរបបសាធារណរដឌពវៀរោមពឆនប ១៩៥៦ - ១៩៧៥ របនេកព យ លរវបានចារជាពខរថមយពឈាយ ះថា អាងពសឝៀង ( An Xuyên ) តាមភាសាយន នងមកដលឆនប ១៩៧៦ ដលឆនប ១៩៩៦ កបងរបបកមយយនសឋពវៀរោម ពខរថអាងពសឝៀង ( An Xuyên ) នងខផបកមយពេៀររបសពខរថពសោវ លរវបានរមបញចលជាពខរថមយខដលមននពឈាយ ះជាភាសាយនថា មញហាយ ( Minh Hải ) ។ ចាបពឆនប ១៩៩៧ ពខរថមញហាយ (Minh Hải) លរវបានខចកជា ២ ពខរថវញដខដល ពខរថពលោវ ( Bạc Liêu )នង ពខរថេកព យ ( Cà Mau ) ។ បចចបផនប ពខរថេកព យ មននេរមពខរថមយពឈាយ ះថា េរមពខរថេកព យ នងមននថផធដសរប ៥.២១១ ខមលរោពរ ។

លពះវហារវរថ មនវងាបបាព រាម ពខរថពលោវ ខដនដកមភជាពលោម ។

ខផនេពខរថេកព យ នងខផនេបងហា ញពពខរថេកព យ , ខដនដកមភជាពលោម, លបពេសកមភជា នង លបពេសពវៀរោម បចចបផនប ។ ខដនដកមភជាពលោមមននថផធដេេ ៦៨.៩៦៥ ខមលរលកោ ។ ពខរថេកព យ មននថផធដេេ ៥.២១០,៥ ខមលរលកោ ។