1

TÜRKİYE’DE BU HAFTA

Son ekonomik gelişmeler...

Dış ticaret açığı, altın ithalatındaki düşüş ve AB'ye olan ihracattaki artışın desteğiyle Mayıs'ta yüzde 28.7 düşüşle beklentilerin hafif altında 7.11 milyar dolar olurken Ocak-Mayıs'ta yüzde 24.9 düşüşle 31.61 milyar dolar oldu. Aralarında altının da yer aldığı kıymetli taşlar ithalatının geçen yıl Mayıs ayındaki 2.22 milyar dolardan 751 milyon dolara gerilemesi dış ticaret açığının düşüşünde önemli bir katkı yaptı. Geçen yılın ilk beş ayında aynı kalemde 7.83 milyar dolar olan ithalat bu yılın ilk 5 ayında 2.29 milyar dolara geriledi. İhracat Mayıs ayında yüzde 3.6 artarak 13.75 milyar dolar, ithalat yüzde 10.3 düşüşle 20.86 milyar dolar oldu. İhracat Ocak-Mayıs döneminde yüzde 7.4 artarak 67.39 milyar dolar, ithalat yüzde 5.6 düşüşle 99 milyar dolar oldu. Türkiye'nin yıllık yaklaşık 12 milyar dolar ile ikinci büyük ihracat pazarı olan Irak'ta yaşananlara ilişkin gerçekleşmelerin Haziran ayı verilerine yansıması beklenmekte. Çin'den yapılan ithalat ise 2014 yılı Mayıs ayında 2.11 milyar dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla 2.1 milyar dolar ile Rusya, 1.89 milyar dolar ile Almanya ve 1.15 milyar dolar ile ABD izledi.Verilere göre ihracatın ithalatı karşılama oranı 2013 Mayıs ayında yüzde 57.1 iken, 2014 Mayıs ayında yüzde 65.9'a çıktı. Avrupa Birliği'nin (AB-28) ihracattaki payı ise 2013 Mayıs ayında yüzde 39.1 iken, 2014 Mayıs ayında yüzde 43.8 oldu. AB'ye yapılan ihracat, 2013 yılının aynı ayına göre yüzde 16 artarak 6 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Haziran ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) %0.31, yurtiçi üretici fiyat endeksi (YÜFE) %0.06 arttı. Gerileme beklentilerine rağmen Haziran ayında tüketici fiyatları artış gösterdi. Böylece yıllık enflasyon TÜFE’de %9.16; YÜFE’de %9.75 olarak gerçekleşti. Gıda ve hizmet fiyatlarındaki artış enflasyonu yukarı çekti.

Türkiye’nin brüt dış borç stoku ilk çeyrek sonu itibarıyla 386.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Net dış borç stoku ise ilk çeyrek sonu itibarıyla 232 milyar dolar oldu.

Türkiye’nin kamu net borç stoku ilk çeyrek sonu itibarıyla 191.8 milyar TL olarak gerçekleşti. Türkiye AB tanımlı genel yönetim borç stoku ilk çeyrek sonu itibarıyla 578.9 milyar TL oldu.

Türkiye imalat PMI endeksi Haziran'da 48.8'e gerileyerek sektörün ikinci çeyreğin son ayını daralarak kapattığına işaret etti. Sektördeki daralmaya Ortadoğu'daki jeopolitik belirsizlik ve durağan pazar koşulları nedeniyle gerileyen siparişler öncülük etti. Markit tarafından HSBC için hazırlanan imalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) Mayıs ayındaki 50.1 düzeyinden 48.8'e gerileyerek sektörün geçen yıl Temmuz ayından bu yana ilk defa daraldığını gösterdi. Çeyrek dönem bazında bakıldığında ise imalat PMI ikinci çeyrekte ortalama 50 değerini alarak 2009'un ikinci çeyreğinden bu yana en düşük değeri aldı. Endeksin 50'nin üzeri büyümeye, altı ise daralmaya işaret ediyor.

04 Temmuz 2014

2

Türkiye'nin fiyat düzeyinin dış ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine göre değişimini gösteren TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi (REK) Haziran ayında 109.56'ya geriledi. TCMB tarafından endeksin Mayıs ayı için değeri 110.05 olarak açıklanmıştı. REK Ocak ayında 101.74 ile Haziran 2006'dan bu yana en düşük değerini aldıktan sonar Mayıs'ta ise Kasım 2013'ten bu yana en yüksek değeri aldı.

Moody’s’e göre Irak'taki kriz Türkiye'de ekonomi üzerinde baskı yaratıyor...

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Irak'taki krizin Türkiye'nin cari işlemler açığı ile büyüme üzerinde baskı yarattığını ve enflasyon baskılarını artırdığına dikkat çekerek, kredi notu üzerinde negatif bir unsur olduğunu belirtti. Moody's analisti Alpona Banerji tarafından yayımlanan notta, Irak'taki krizin uzaması ve özerk Kürt yönetimi bölgesine de yayılması halinde Türkiye'nin toplam ihracatının yüzde 15'ini etkileyebileceği ve büyümenin yavaşlayabileceği belirtildi. Türkiye'nin geçen yıl 12 milyar dolar ihracat gerçekleştirdiği Irak'taki Körfez Arap ülkeleri ve Ürdün'e yapılan ihracatı da zorlaştırdığına dikkat çekilen raporda ihracatçıların Süveyş Kanalı veya İran gibi alternatif yolları kullanmaları halinde maliyetlerinin yükseleceği belirtildi. Ayrıca Musul'un militanların eline geçmesiyle 115 dolara kadar yükselen, fakat daha sonra 113 doların altına gerileyen petrol fiyatlarında kalıcı yükselişlerin cari açığın dengelenme trendini zedeleyebileceği belirtildi. Moody's Türkiye'nin cari işlemler açığının yılın kalan döneminde daralarak yıl sonunda gayrı safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 5.8'i oranında olacağını tahmin ediyor. Moody's Türkiye'yi "negatif" görünüm ve Baa3 kredi notu ile derecelendiriyor. Moody's Türkiye'nin kredi notuna yönelik düzenli gözden geçirme sonuçlarını 8 Ağustos'ta açıklayacak.

Banka kredileri 20 Haziran itibariyle haftalık %0.44 arttı...

Bankacılık sektörü kredileri 20 Haziran itibarıyla bir önceki haftaya göre yüzde 0.44 artışla 1.12 trilyon lira olurken; yılın başında yüzde 32 seviyelerinde olan yıllık artış oranı yüzde 21.75'e geriledi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, krediler geçen yıl 21 Haziran dönemindeki 922.8 milyar liraya göre yüzde 21.75 arttı. Kredilerde 2013 sonuna göre artış ise yüzde 5.52 oldu.

Hazine Temmuz'da 6, Ağustos ve Eylül'de 5'er ihale ile borçlanacak...

Hazine Müsteşarlığı'nın Temmuz-Ağustos-Eylül dönemine ilişkin İç Borçlanma Stratejisine göre, Hazine Temmuz'da toplam 14.8 milyar TL iç borç servisine karşılık 11.5 milyar TL iç borçlanma öngörüyor. Ağustos'ta toplam 12.3 milyar TL iç borç servisine karşılık 9 milyar TL iç borçlanma öngörülüyor. Hazine Eylül'de ise toplam 13.1 milyar TL iç borç servisine karşılık 10 milyar TL iç borçlanma gerçekleştirmeyi planlıyor.

AKP'nin cumhurbaşkanı adayı Başbakan Tayyip Erdoğan...

AKP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, AKP'nin cumhurbaşkanı adayının Başbakan Tayyip Erdoğan olduğunu açıkladı. ATO kongre merkezinde düzenlenen toplantıda Şahin, "Grubumuzdaki tüm milletvekili arkadaşlarımızın imzalarını topladık, milletvekillerimizin ittifakıyla cumhurbaşkanı adayımızı belirledik, aziz milletimizin takdirlerine sunmaya karar verdik. Onikinci cumhurbaşkanı adayı Genel Başkanımız, Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan" diyerek Erdoğan'ın adaylığını açıkladı.

3

CHP ve MHP dahil beş parti cumhurbaşkanı adayı İhsanoğlu'nu desteklemek için ortak deklarasyon açıkladı...

CHP, MHP, DP, DSP ve BTP Genel Başkanları, 10 Ağustos'ta ilk turu yapılacak olan cumhurbaşkanlığı seçiminde Ekmeleddin İhsanoğlu'nu desteklediklerine dair ortak deklarasyon açıkladı. Parti liderlerinin katılımıyla gerçekleşen törende okunan metinle, ortak uzlaşıyla amaçlananın, sosyal adaletin tesis edilmesi ve herkesin mutlu ve müreffeh yaşamasının sağlanması olduğu belirtildi. CHP ve MHP'nin ortak olarak aday gösterdiği İhsanoğlu, AKP tarafından aday gösterilen Başbakan Tayyip Erdoğan ve HDP'nin adayı Selahattin Demirtaş'a karşı yarışacak. Birinci turda adaylardan birinin seçilebilmesi için yüzde 50+1 oy alması gerekiyor. İlk turda hiç bir adayın gerekli oyu alamaması halinde en çok oy alan iki aday 24 Ağustos'taki ikinci turda yarışacak.

IŞİD, Irak'ta rehin tuttuğu 32 Türk şoförü serbest bıraktı...

Irak'ın Musul kentinde, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) militanlarınca 23 gün alıkonulduktan sonra serbest bırakılan 32 Türk TIR şoförü, Türk Hava Yollarına (THY) ait özel uçakla Erbil'den Şanlıurfa'ya getirildi. Rehin alınan şoförlerin kullandığı 32 aracın geri verilmeyeceğinin altı çizildi. Türk TIR şoförlerinin 23 gün önce Musul'un kontrolünü ele geçiren Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) militanlarınca rehin alındığı açıklanmıştı. IŞİD militanları bir gün sonra da Türkiye'nin Musul başkonsolosluğunu basarak buradaki 49 diplomat, özel harekat görevlisi ve ailelerini de rehin almıştı. Davutoğlu, daha önce şoförlerden başka bir yerde tutuldukları açıklanan 49 konsolosluk personelinin de en kısa sürede serbest bırakılması için çalışmaların devam edeceğini belirtti.

DÜNYA EKONOMİSİ

Fitch’e göre dünya ekonomisi ılımlı büyümesini devam ettirecek...

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch bu hafta açıkladığı Küresel Ekonomik Görünüm raporuyla küresel ekonomik büyümenin kademeli olarak 2014-2015 döneminde süreceğini, ancak aşağı yönlü risklerin devam ettiğini belirtti. Raporda, “2014 yılında dünya ekonomik yükselişi, gelişmekte olan piyasaların büyümesi yavaşlarken, gelişmiş ekonomilerdeki güçlü toparlanma ile yön buluyor. Dünya büyüme rakamlarıyla ilgili son tahminler 2014 yılı için yüzde 2.7 ve 2015 ve 2016 yılları için ise yüzde 3.1 oranında seyrediyor” denildi. Fitch tarafından sunulan raporda, “Euro Bölgesi’ndeki deflasyon önemli bir risk teşkil ederken, Fed’in para politikasını normalleştirmeye yönelik tutumu, finans piyasası volatilitesinin yükselmesini tetikleyebilir. Küresel ticaret büyümesi daha da yavaşlayabilir ve yüksek petrol fiyatları çoğu bölgede büyümeye zarar verebilir” açıklamasında bulunuldu. Fitch, ABD ekonomisinin 2014 yılındaki beklenmedik düşüşün ardından yükseleceğini öngörürken, raporda ABD ekonomisinin bu yıl yüzde 2, 2015’te yüzde 3.1 ve 2016’ta ise yüzde 3 oranında büyüyeceği tahmininde bulunuldu. Raporda ayrıca “ABD’de özel tüketim büyümesi, hane gelirlerinin ve istihdamın artmasıyla ve yatırımın sağlıklı kurumsal bilanço tabloları ve toparlanan konut piyasasıyla desteklenmesi ile ilerleme kaydediyor. Para politikası ise oldukça uyumlu tutumunu devam ettiriyor ve mali düzenlemeden kaynaklanan durgunluk 2013 yılındakine oranla

4

fark edilir şekilde küçük kalıyor. Euro Bölgesi’ndeki toparlanma ise hala kırılgan seyrediyor. Euro Bölgesi için büyüme rakamlarının, 2014’te yüzde 1.1, 2015’te yüzde 1.5 ve 2016’te ise yüzde 1.6 oranında olacağını öngörüyoruz ” açıklamaları yapıldı.

ABD ekonomisinde gelişmeler...

ABD Başkanı Barack Obama, Amerikan hükümetinin diğer gelişmiş ülkelere oranla çok daha az devlet harcaması yaptığını ve bunun ekonominin düzelmesi için yeterli olmadığını söyledi. Obama, yaptığı konuşmada, altyapı ve ulaşım sistemlerinin yeniden yapılandırılmasıyla ilgili projeye değindi. Bu projenin milyonlarca Amerikalıya istihdam olanağı yaratacağını ve ekonomiye gereken güveni getireceğini kaydeden Obama, projenin cari açığı büyütmeyeceğini, çünkü projenin finansmanının vergi yasasındaki boşlukların doldurulmasından gelecek kaynaklarla sağlanacağını belirtti. Altyapı çalışmaları için ayrılması hedeflenen bütçe konusuna da değinen Obama, Cumhuriyetçilerden konuyla ilgili neden harekete geçmedikleri konusunda hiçbir iyi açıklama gelmediğini kaydetti. Kongre'nin bu konuda gelecek bir iki ay içinde harekete geçmemesi durumunda, 700 bin kişinin işini kaybedeceğini vurgulayan Obama, Cumhuriyetçilere bir an önce adım atmaları çağrısında bulundu.

Fed Başkanı Yellen Washington’da yaptığı konuşmada, düşük faiz oranlarının finansal sistemin istikrarını bozacağı endişesiyle Fed’in faiz oranlarını yükseltmeye başlamasına gereklilik görmediğini belirtti. Yellen açıklamalarını şöyle sürdürdü: “ABD’de finansal istikrar konusunda endişe bulunmuyor ve faiz politikası, finansal istikrara değil istihdama odaklanmalıdır. Finansal istikrarı, faiz oranlarıyla düzenlemeye çalışmak enflasyon ve istihdamda kötü etki yaratabilir. Düşük enflasyon oranları ise finansal pazara katılımı artırırken, risk iştahını yükseltebilir. Varolan riskleri hafifletmek için makro ekonomik adımlar atılmalıdır ve son yıllarda parasal politika ekonomik toparlanmayı desteklemiştir". Yellen konut fiyatlarının düşmesinin, ABD tarihinde, büyük resesyondan bu yana en büyük ekonomik düşüşü getireceğini öngöremediklerini ve finansal istikrara karşı risklerin 2010’dan beri arttığını ifade etti. Makro ihtiyati tedbirlerin temel savunma politikası olması gerektiğinin altını çizen Yellen, bazı ülkelerde emlak fiyatlarının ciddi şekilde yükseldiğini, işsizlik ve enflasyon hedeflerinin tutmadığını belirterek, çözümü finansal istikrarı makro ihtiyati tedbirlerde bulduklarını söyledi. Norveç, İşveç ve Kanada gibi ülkelerde mortgage oranlarının sıkılaştırıldığını, kredi, borç ve gelir oranlarında sıkılaştırmaya gidildiğini ifade eden Yellen, finansal istikrarın sağlanması için makro ekonomik adımlar atılması gerekliliğinin altını çizdi. Düşük faiz oranlarının yüksek getiri arayışlarını teşvik etme potansiyeli olduğunu söyleyen Yellen istikrarı desteklemek için faiz oranlarını yükseltmenin istihdamda oynaklığı artıracağını söyledi.

San Francisco Fed Başkanı John Williams, Fed'in politikasının normale dönme yolunda olduğunu belirtirken "Fed'in gevşek para politikası sürekli değil" hatırlatmasında bulundu. Williams gelen verilerin 2015'in ikinci yarısında faiz artışı yaklaşımı ile uyumlu olduğunu

5

söyledi. San Francisco Fed Başkanı, Amerikan Merkez Bankası'nın resesyon bittikten sonra tahvil alımlarına ve düşük faiz politikasına çok uzun süre devam etmemesi gerektiğini savundu. Williams Fed'in faizleri yakın zamanda yükseltme durumunda olmadığını da ifade etti, gelen verilerin 2015'in ikinci yarısında faiz artışı yaklaşımı ile uyumlu olduğunu söyledi. Fed'in tahvil alım programının ise muhtemelen yıl sonunda biteceğini öngördü. Williams Amerikan ekonomisi konusunda iyimser konuştu. ABD ekonomisinin 2015 ve 2016'da yüzde 3'ün biraz üzerinde büyüyeceğini öngördü.

ABD'de sözleşmeleri imzalanan ve bekleyen konut satışları endeksi Mayıs'ta bir önceki aya göre yüzde 6.1 ile beklentilerin üzerinde arttı. İkinci el konut satışlarının Mayıs'ta yüzde 1.5 artması bekleniyordu. Daha önce yüzde 0.4 olarak açıklanan Nisan ayı bekleyen konut satışlarındaki artış yüzde 0.5'e revize edildi.

ISM imalat endeksi Haziran ayında 55.3 ile beklentilerin altında bir değer aldı. Yeni siparişler alt endeksi ise 58.9'a yükselerek Aralık ayından bu yana en yüksek düzeye çıktı. Mayıs'ta 55.4 değerini alan endeksin 55.8'e yükselmesi bekleniyordu.

Markit Economics'in imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI), Haziran'da 57.3'e yükselirken, Mayıs'ta 56.4 seviyesindeydi. Endeksin 57.5 düzeyinde olacağı tahmin ediliyordu.

ADP Ulusal İstihdam Raporu'na göre, özel sektörde istihdam artışı Haziran'da 281,000 ile beklentilerin çok üzerinde ve Kasım 2012'den beri görülen en yüksek seviyede gerçekleşti. ADP raporunun Haziran'da özel sektörde istihdamın 200,000 arttığını göstermesi bekleniyordu.

Fabrikalara gelen siparişler Mayıs'ta yüzde 0.5 ile beklentilerin üzerinde azaldı. Fabrika siparişlerinin yüzde 0.3 azalacağı tahmin ediliyordu. Oynaklık gösteren taşımacılık sektörü dışarıda bırakıldığında ise fabrika siparişleri yüzde 0.1 geriledi. Fabrika siparişlerinde daha önce Nisan ayı için yüzde 0.7 olarak açıklanan artış yüzde 0.8'e revize edildi. Daha önce dayanıklı mal siparişlerinde Mayıs ayı için yüzde 1 olarak açıklanan düşüş yüzde 0.9'a revize edildi.

İnşaat harcamaları Mayıs ayında yüzde 0.1 artarken, yüzde 0.5'lik tahminlerin altında kaldı. Yılın ilk beş ayında, inşaat harcamaları 358.1 milyar dolara ulaşarak, bir önceki yılın ilk beş ayındaki 331.1 milyar doları geride bıraktı.

Dış ticaret açığı Mayıs'ta 44.39 milyar dolar ile beklentilerin altında açıklandı. Dış ticaret açığının 45 milyar dolar olması bekleniyordu. Daha önce 47.2 milyar dolar olarak açıklanan Nisan ayı dış ticaret açığı ise 47.04 milyar dolara revize edildi.

Haziran'da tarım dışı istihdam 288,000 ile beklentilerin üzerinde artarken, işsizlik oranı yüzde 6.1'e geriledi ve Eylül 2008'den beri görülen en düşük seviyede gerçekleşti. Tarım dışı istihdamın Haziran'da 212,000 artması; işsizlik oranının ise yüzde 6.3 olarak açıklanması bekleniyordu. Daha önce 217,000 olarak açıklanan Mayıs ayı tarım dışı istihdamdaki artış 224,000'e revize edilirken, yüzde 6.3 olarak açıklanan işsizlik oranında revizyon yapılmadı.

6

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 28 Haziran'da sona eren haftada 315,000 ile beklentilerin üzerinde açıklandı. İşsizlik maaşı başvurularının 314,000 olması bekleniyordu. Önceki hafta için 312,000 olarak açıklanan işsizlik maaşı başvuru sayısı ise 313,000'e revize edildi.

ABD'de ISM hizmetler endeksi Haziran'da 56'ya gerileyerek beklentilerin altında açıklandı. Mayıs'ta 56.3 değerini alan endeksin Haziran'da aynı seviyede açıklanması bekleniyordu.

AB ekonomilerinde gelişmeler...

AB: Avrupa Birliği (AB) liderleri, İngiltere'nin yoğun muhalefetine rağmen

eski Lüksemburg Başbakanı ve eski Euro Bölgesi Başkanı Jean Claude Junckler'in yeni AB Komisyonu Başkanı olarak atanmasını önerdi. Avrupa siyaset sahnesinin önemli ve en tecrübeli isimlerinden biri olan Juncker, 22-25 Mayıs'ta düzenlenen Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde Hristiyan Demokratlar (EPP) tarafından AB Komisyonu Başkanlığı için aday gösterildi. EPP'nin seçimlerden zaferle çıkmasının ardından AP'deki diğer ana akım siyasi gruplar, Juncker'e bu görev için destek olma kararı aldı. İngiltere ise Juncker'in, "reforma ihtiyacı olan AB için uygun bir isim olmadığı gerekçesiyle" sürecin başından bu yana muhalefet uyguladı. Başlangıçta İsveç ve Hollanda'nın da onayını alan İngiltere'ye son aşamada sadece Macaristan destek verdi. AB liderlerinin yaptığı oylamada 26 ülke Juncker'den yana tavır koyarken İngiltere ve Macaristan aleyhte oy kullandı. Liderlerin Juncker'i önermesinin ardından devreye AP girecek. AB Zirvesi'nin nitelikli çoğunlukla önerdiği Juncker'in, AB Komisyonu Başkanı olarak atanması için AP üyelerinin yarısından bir fazlasının oyunu alması gerekiyor. Bu da Juncker'in 751 AP üyesinden 376'sının oyunu alması gerektiği anlamına geliyor.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) politika faizini değiştirmeyerek beklendiği gibi yüzde 0.15'te tuttu. ECB mevduat faizini de değiştirmeyerek, bulunduğu eksi yüzde 0.10 seviyesinde bıraktı. ECB borç verme faizini de bulunduğu yüzde 0.40 seviyesinde tuttu. ECB 5 Haziran'daki toplantısında politika faizini 10 baz puan düşürerek yüzde 0.25'ten yüzde 0.15'e indirmiş; mevduata uygulanan faizi de 10 baz puan düşürerek eksi 0.10'a düşürmüştü. Banka geçen ay borç verme faizini de yüzde 0.75 seviyesinden yüzde 0.40'a düşürmüştü.

ECB Başkanı Mario Draghi, genel ekonomik ve parasal analizlere göre faiz oranlarını sabit tutmaya karar verdiklerini açıkladı. Euro Bölgesi için enflasyon hedefinin yüzde 2'nin altında oldğunu söyleyen Draghi, para politikasında genişlemeye gitme kararı aldıklarını ve önümüzdeki aylarda genişlemeye devam edeceklerini belirtti. Ekonomik görünümde aşağı yönlü risklerin devam ettiğini ifade eden Draghi enflasyonun gelecek aylarda da düşük kalmasını beklediklerini ve 2016 yılına kadar enflasyonun düşük kalmayı sürdüreceğini söyledi. Draghi, finans sektörü dışı özel sektöre verilen kredilerin sınırlı seyrettiğini söyledi ve Euro Bölgesi ülkelerinin istikrar ve büyüme paktı çerçevesinde reformları sürdürmesi gerektiğinin altını çizdi. Jeopolitik gelişmelerin yarattığı riskleri yakından izlediklerini ifade eden Draghi, 2015'ten itibaren ECB Yönetim Kurulu'nun 45 günde bir toplanacağını ve

7

toplantı tutanaklarını yayınlamaya başlayacaklarını da açıkladı. Fonlama konusunda ECB'nin aldığı önlemlerin büyüme ve enflasyonda etkili olacağını belirten Draghi, Mart 2015'ten itibaren 6 aşamada fonlama programının gerçekleşeceğini ve bankalar için 1 yıllık fonlama imkanı sağlanacağını bildirdi. Draghi ayrıca, Fed ile ECB toplantılarını uyumlaştırmayı planlamadıklarını söyledi. Kredi kanalını onarmak için varlığa dayalı menkul alımı yapmayı düşündüklerini ifaden Draghi, varlığa dayalı menkul kıymet işlemlerinin bankaların fonlama ve sermaye konusundaki risklerini azaltacağını söyledi. Avrupa Merkez Bankası olarak temel önceliklerinin fiyat istikrarı olduğunu vurgulayan Draghi, finansal istikrara karşı olası risklere karşı duyarlı olduklarını ifade etti. Finansal istikrar konusunda ilk alınacak önlemin makroihtiyati önlemler olduğunu söyleyen Draghi, finansal istikrar riskine karşı ilk savunma hattının makroihtiyati önlemler olduğunun altını çizdi. Draghi, negatif mevduat faizinin, faiz koridorunun güçlenmesini sağladığını ve faiz oranlarında teknik ayarlama olasılığını dışlanamayacağını sözlerine ekledi. Draghi ayrıca, bankacılık sektörünün tek elden denetimi için zemin oluşturmaya çalıştıklarını açıkladı. Ekonominin zayıflığı, düşük faiz ve düşük enflasyonun kurun seyrini etkilediğini söyleyen Draghi, açıkladıkları fonlama programının ekonomi üzerindeki etkisini görmek istediklerini belirtti.

Euro bölgesinde tüketici fiyatları endeksi Haziran'da yıllık bazda yüzde 0.5 artış ile beklentiler seviyesinde gerçekleşti. Euro bölgesinde enflasyon Mayıs'ta da yıllık bazda nihai yüzde 0.5 olarak açıklanmıştı.

Üretici fiyatları endeksi (ÜFE), Mayıs'ta aylık bazda yüzde 0.1 geriledi. ÜFE yıllık bazda ise yüzde 1 gerileyerek beklentilerle aynı oranda gerçekleşti. Sermaye ürünü fiyatları aylık bazda değişiklik göstermezken, yıllık bazda yüzde 1.2 geriledi.

İmalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Haziran'da nihai 51.8 ile beklentilerin hafif altında ve yedi ayın en düşük seviyesinde açıklandı. Mayıs'ta 52.2 nihai değerini alan endeksin 51.9 ile Haziran ayı öncü seviyesine paralel açıklanması bekleniyordu.

İşsizlik oranı Mayıs'ta yüzde 11.6 ile beklentilerin hafif altında açıklandı. Euro bölgesinde işsizlik oranının Mayıs'ta yüzde 11.7 olarak açıklanması bekleniyordu. Daha önce Nisan ayı için yüzde 11.7 olarak açıklanan işsizlik oranı ise yüzde 11.6'ya revize edildi.

Hizmet sektörü satın alma yöneticisi endeksi (PMI) Haziran'da nihai 52.8 ile beklentiler seviyesinde açıklandı. Mayıs'ta nihai 53.2 değerini alan endekste 50 seviyesinin altı daralmaya, üzeri ise büyümeye işaret ediyor.

Perakende satışlar Mayıs'ta artış beklentisine karşı değişim kaydetmedi. Perakende satışlar bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 0.7 arttı. Perakende satışların Mayıs'ta aylık bazda yüzde 0.2, yıllık bazda ise yüzde 1.2 artması bekleniyordu. Daha önce Nisan'da aylık bazda yüzde 0.4 artış olarak açıklanan perakende satışlar yüzde 0.2 düşüşe, yıllık bazda yüzde 2.4 olarak açıklanan artış ise yüzde 1.8 artışa revize edildi.

8

Almanya: Almanya'da perakende satışlar, Mayıs'ta aylık bazda artış beklentisine

karşı yüzde 0.6 düşüş kaydetti. Almanya'da perakende satışların Mayıs'ta yüzde 0.7 artması bekleniyordu. Daha önce yüzde 0.9 düşüş olarak açıklanan Nisan ayı perakende satışları yüzde 1.5 düşüşe revize edildi.

İmalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Haziran'da nihai 52 ile beklentilerin hafif altında bir değer aldı. Almanya'da imalat sanayi PMI'ın 52.4 ile Haziran ayı öncü verisiyle aynı seviyede açıklanması bekleniyordu. Mayıs'ta 52.3 nihai değerini alan endeksin 50'nin üzerinde yer alması imalat sektöründe faaliyetlerin arttığı anlamına geliyor.

Mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı Haziran'da yüzde 6.7'de kalarak beklentiler seviyesinde açıklandı. Ülkedeki toplam işsiz sayısı ise, 9,000 artarak 2.916 milyona yükseldi.

Hizmet sektörü satın alma yöneticisi endeksi (PMI) Haziran'da nihai 54.6 ile beklentilerin hafif altında bir değer aldı. Hizmetler PMI'ın Haziran ayı öncü seviyesi olan 54.8 değerini alacağı tahmin ediliyordu.

İmalat sanayi siparişleri Mayıs'ta yüzde 1.7 ile beklentilerin üzerinde düşüş kaydetti. Sanayi siparişlerinin Mayıs'ta yüzde 1 azalması bekleniyordu. Daha önce yüzde 3.1 artış olarak açıklanan Nisan ayı sanayi siparişleri yüzde 3.4 artışa revize edildi.

Fransa: Fransız bankası BNP Paribas, ABD'de tarihin en büyük cezalarından birine çarptırıldı. Fransız bankası BNP Paribas; İran, Sudan ve Küba gibi ülkelere uygulanan yaptırımları ihlal ettiği için ABD'ye 8,8 milyar dolar ceza ödeyecek. Suçunu kabul eden banka ayrıca 13 yöneticisinin işten ayrılmasını da onayladı. ABD yetkili makamlarından ayrıca 35 yöneticinin soruşturulduğu da duyuruldu. ABD, son yıllarda yaptırım ve ekonomik müeyyide uygulanan ülkelere yapılan para gönderimleri üzerine kapsamlı soruşturmalar yürütüyor. Bu soruşturmalar kapsamında, BNP Paribas'ın 2002-2009 yıllarındaki finansal hareketlerinde ambargo kurallarını ihlal edip etmediği inceleniyordu. ABD Adalet Bakanlığı ve finansal otoriteleri BNP Paribas'ı, yaptırımlara rağmen İran, Sudan ve Küba ile 30 milyar dolar civarında işlem yapmakla suçladı. Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, ABD Başkanı Obama'ya yazdığı mektupta yargının konuya daha makul yaklaşmasını istemiş ve olası para cezasının orantısız olduğu görüşünü ifade etmişti. ABD'de diğer fransız bankaları Societe Generale ve Credit Agricole hakkındaki soruşturmalar ise sürüyor. İsveç: İsveç Merkez Bankası politika faizini 50 baz puan ile beklentilerin üzerinde indirerek yüzde 0.25'e düşürdü. Bankanın politika faizinde 25 baz puanlık indirim yapması bekleniyordu. İngiltere:

İngiltere'de hizmet sektörü PMI, geçtiğimiz ay beklentinin üzerinde düşüş gösterdi. Markit Economics'in açıkladığı hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Mayıs'taki 58.6 seviyesinden Haziran'da 57.7'ye geriledi. Tahminler endeksin 58.3'e gerileyeceği yönündeydi.

9

İngiltere'de imalat sanayi PMI Haziran ayında 57.5 ile yedi ayın en yüksek düzeyine çıktı. Endeks Mayıs'ta 57 olarak görülürken, tahminler endeksin 56.8’e düşeceği yönündeydi. İngiltere'de yeni siparişler göstergesi 59.5'ten 61.1'e yükselerek yine yedi ayın zirvesinde gerçekleşti.

Diğer ekonomilerde gelişmeler...

Japonya: Japonya’da sanayi üretimi Mayıs ayında yüzde 0.5 artış gösterdi. Üretim Nisan ayında yüzde 2.8 daralmıştı. Resmi öngörüye göre üretimin Haziran ayında yüzde 0.7; Temmuz ayında ise yüzde 1.5 artış göstermesi bekleniyor. Ekonominin ilk çeyrekteki yüzde 6.7'lik büyümenin ardından bu çeyrekte, yıllık bazda yüzde 4.4 küçülmesi bekleniyor. Temmuz-Eylül döneminde ise yüzde 2.2'lik bir büyüme öngörülüyor. Çin:

Çin döviz kuru kontrollerini bankalar için gevşetiyor. Değişikliğin Çin finansal sistemini biraz daha piyasa yönelimli ve verimli kılması bekleniyor. Çinli döviz kuru regülatörü gidilecek değişikliğe göre bankalara, piyasa talebini ve fiyat belirleyebilmeyi baz alarak döviz kurunu müşterileri ile anlaşmaya varma yolu ile belirleme izni verildiğini duyurdu. Pekin şimdiye kadar yuan için kuru günlük belirliyordu. İşlemleri sıkı denetime tabi tutması sayesinde de kurun, ABD doları ve diğer para birimleri karşısında dar bir bantta dalgalanmasına izin vermişti. Bu bant Mart ayında yüzde 2'ye kadar genişledi. Son değişiklikle beraber, belli bir fiyatta döviz alıp farklı fiyattan satarak kar eden bankalar, iki seviye arasında marjı daraltarak müşterilerine daha elverişli imkanlar sağlayabilecekler. Regülatörün açıklamasında bankaların devletin belirlediği işlem bantının dışına çıkıp çıkamayacaklarıyla ya da ne kadar çıkabilecekleriyle ilgili bir ipucu yoktu.

Çin'de imalat sanayi Haziran ayında bu yılın en hızlı artışını gösterirken hükümetin ekonomideki yavaşlamayı durdurma çabalarının doğru yolda olduğuna da işaret etti. Çin'in resmi istatistik kurumunun verilerine göre PMI, 51.0 olarak gerçekleşti. PMI Mayıs ayında 50.8 olmuştu. HSBC'nin benzer endeksi de geçen ayki 49.4'ten 50.7'ye yükselmişti.

Rusya: Rusya Başbakanı Dmitriy Medvedev, bu yıl Rusya'nın ekonomik

durumunda genel olarak kötüleşme gözleneceğini ve büyüme hızında yavaşlama beklendiğini söyledi. Moskova'da hükümet toplantısında konuşan Medvedev, "Federal bütçe açığı, uygun, sabit ve normal seviyede kalıyor. 2015 yılında gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 0,5'inden az, sonraki yıllarda ise GSYH'nın yüzde 0,5'inin biraz üzerinde olması bekleniyor. Bu yıl planlanan büyüme gerçekleşti" dedi. Medvedev, ekonominin durumu hakkında bilgi verirken, bu yıl Rusya'nın ekonomik durumunda "genel olarak kötüleşme gözleneceğini ve büyüme hızında yavaşlama beklendiğini" belirtti. Rusya Başbakanı, vatandaşlara sosyal destek ve bu alandaki kamu hizmetlerinin sağlanması için 2015-2017 yıllarında toplam harcamaların yüzde 60'ının federal ve bölgesel bütçeden yapılacağı bilgisini paylaştı.

10

Ukrayna'da yaşanan kriz sonrası Rusya'ya katılan Kırım'a Moskova maddi yardım gönderiyor. Rusya, 2020 yılına kadar Kırım'a yaklaşık 18 milyar dolar yatıracak. Rusya bölgesel kalkınma bakanı Igor Slyunyayev, Rusya'nın 2020 yılına kadar Kırım ekonomisine 620 milyar ruble yatırım yapacağını belirtti. Slyunyayev, Rusya Bölgesel Gelişim Bakanlığı'nın hazırladığı yakın dönemi kapsayan Kırım'ın tam gelişim programını açıkladı. Söz konusu yatırım rakamı, ülkedeki medya organlarında Rusya'nın, batılı kaynakların Ukrayna'ya açtığı toplam kredi tutarını geçtiği şeklinde yorumlanıyor.

Arjantin: Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's, Arjantin'in kredi notunu indirebileceğini açıkladı. S&P, Arjantin'in not görünümünü negatif izlemeye alırken 539 milyon dolarlık faiz borcunu ödememesi durumunda ülke notunu tercihli temerrüt seviyesine çekeceğini bildirdi. Arjantin bu hafta ödemesi gerkeen 539 milyon dolarlık tahvil ödemesini gerçekleştirememişti. Standard & Poor's Arjantin'in 30 gün içerisinde bu ödemeyi yapmaması halinde kredi notunu indireceği konusunda uyardı. Bu durumda Arjantin'in bir ay içerisinde tahvilleri ellerinde tutan kreditörler ile anlaşmaya varması gerekiyor. Ukrayna: Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroshenko, Rusya yanlısı ayrılıkçılarla yapılan ve süresi dolan ateşkesin ardından ordu birliklerinin isyancılara karşı operasyonlara yeniden başlayacağını açıkladı. Doğu Ukrayna'daki şiddet olaylarından Rusya'yı sorumlu tutan Poroshenko, Moskova'nın krizi yatıştırma önerilerini reddetti ve isyancıları ateşkese uymamak ve önerdiği barış planını uygulamamakla suçladı. Poroshenko bu açıklamasından önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Almanya ve Fransa liderleriyle dörtlü bir telefon görüşmesi yapmıştı. Görüşmenin amacı, Nisan ayından beri Rusça konuşan nüfusun yaşadığı doğu Ukrayna'daki isyancılarla ordu arasında devam eden çatışmalara son verecek bir çözüm bulmaktı. Ukrayna dışişleri bakanlığının yaptığı bir açıklamada, 20 Haziran'da başlayan ateşkes süresince 27 Ukrayna askerinin öldürüldüğü ve 69 askerin de yaralandığı bildirildi. Irak:

Irak Başbakanı Nuri el Maliki parlamentonun bir sonraki oturumunda yeni hükümetin kurulabilmesi önündeki engellerin aşılabileceğini umduğunu söyledi. Irak'ta Nisan seçimleri sonunda oluşan yeni parlamentonun ilk toplantısı, Şiilerin Nuri el Maliki yerine yeni bir başbakan önermemeleri üzerine Sünniler ve Kürtlerin meclisi terk etmesiyle dağıldı. Meclisin gelecek hafta Salı tekrar toplanması bekleniyor. Toplantının dağılmasından sonra Sünniler, meclis başkanı adaylarını ancak Şiilerin başbakan adayı belli olduktan sonra açıklayacaklarını söylediler. Kürtler de henüz cumhurbaşkanlığı için bir isim belirlemedi. Maliki ayrıca hükümet güçleri ile savaşan aşiretlere af önerisinde bulundu, ancak affın "öldüren ve kan dökenleri" kapsamayacağını söyledi. ABD, Birleşmiş Milletler ve İran'ın yanı sıra Irak'taki Şii din adamları daha kapsayıcı bir hükümet kurmaları için siyasetçilere baskı yapıyorlar. Sünni

11

Tahvil/bono piyasası gösterge faiz oranları

(24.02.16 tahvili, % bileşik)%

4

7

10

13

16

19

22

25

02.01.2006

03.03.2006

28.04.2006

26.06.2006

21.08.2006

17.10.2006

15.12.2006

14.02.2007

11.04.2007

08.06.2007

03.08.2007

01.10.2007

28.11.2007

28.01.2008

24.03.2008

21.05.2008

16.07.2008

10.09.2008

11.11.2008

13.01.2009

10.03.2009

07.05.2009

03.07.2009

28.08.2009

27.10.2009

25.12.2009

19.02.2010

14.04.2010

11.06.2010

05.08.2010

05.10.2010

07.12.2010

01.02.2011

28.03.2011

23.05.2011

18.07.2011

15.09.2011

15.11.2011

10.01.2012

06.03.2012

03.05.2012

28.06.2012

27.08.2012

23.10.2012

21.12.2012

18.02.2013

15.04.2013

13.06.2013

13.08.2013

09.10.2013

11.12.2013

06.02.2014

02.04.2014

02.06.2014

Müslüman militanların ülkenin kuzeyini ve batısını ele geçirdiği Irak mezhep çizgilerinden bölünme tehlikesiyle karşı karşıya.

Terör örgütü Irak Şam İslam Devleti (IŞİD), Irak'ta hilafet devleti kurduğunu ve örgütün lideri Ebubekir el-Bağdadi'yi de halife ilan ettiğini duyurdu. IŞİD'in sözcüsü Ebu Muhammed el-Adnani, Twitter'deki sayfasında yayınladığı bir video kaydında, hilafet devletinin kurulduğunu açıkladı. Adnani, sadece Suriye ve Irak'taki değil tüm dünyadaki cihat gruplarını IŞİD'e bağlılıklarını ilan etmeye çağırdı. Irak ordusu 2014 yılının başından bu yana IŞİD öncülüğündeki silahlı gruplara karşı özellikle El-Enbar, Felluce ve Er-Ramadi gibi bölgelerde savaşıyor. İki hafta önce IŞİD'in başını çektiği gruplar Irak'ın batı ve kuzey kesimlerindeki bazı bölgelerde kontrolü sağlamıştı.

BU HAFTA PİYASALAR

Kur ve faiz hafif yükseldi...

Dolar/TL paritesi diğer gelişmekte olan ülke para birimlerindeki değer kaybına rağmen haftaya yatay bir düzeyde başladı. Dolar/TL 2.12 düzeyinde seyrederken; sepet bazında TL haftaya 2.50 düzeylerinde başladı. 24 Şubat 2016 itfalı gösterge tahvilin bileşik faizi ise haftaya %8.25 düzeyinde başladı. Öte yandan 20 Mart 2024 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilin faizi ise %8.87 düzeyindeydi. Salı günü, kur ve

faizde Erdoğan'ın öngörülen adaylık açıklamasının ardından herhangi bir tepki görülmezken; başta ruble olmak üzere gelişmekte olan ülke para birimlerindeki değer kaybının etkisiyle dolar/TL 2.13’e yaklaştı. Faizlerde ise hafif gerileme kaydedildi. Çarşamba günü dolar/TL, öğleden sonra ABD'de açıklanan ve beklentilerin üzerinde artan özel sektör istihdam verisi sonrasında 2.1330’a kadar yükseldi. 3 Temmuz’da ise enflasyonun Haziran'da değişim olmayacağı beklentilerine karşılık artış göstermesi ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin açıklamaları sonrasında yönünü yukarı çeviren kur ve faizde yükseliş, beklentilerin üzerinde artan ABD tarım dışı istihdam verisinin gelişmekte olan piyasalara olan ilgiyi azaltmasıyla devam etti. Hafta başından bu yana piyasaların ana gündem maddesi olan tarım dışı istihdam verisi, beklentilerin üzerinde açıklanan özel sektör istihdam verisini desteklerken, Fed'in faiz artırımlarını beklenenden daha erkene alma olasılığını artırarak gelişmekte olan piyasalardan çıkışlara neden oldu. Dolar/TL paritesi 2.14’ün üstüne çıkarken; sepet bazında TL de 2.52’yi test etti. Gösterge tahvilin bileşik faizi ise %8.35’e yükseldi. Haftanın son gününde ise ABD'de resmi tatil nedeniyle piyasaların kapalı olması sonucu

12

genel olarak düşük hacimli bir seyir vardı. Dolar/TL 2.13’e doğru hafif gerilerken, faizde sınırlı bir yükseliş görüldü.

Sonuçta 27 Haziran’da Merkez Bankası kurlarıyla 2.1272 olan dolar/TL paritesi, 4 Temmuz’da 2.1320 TL’ye çıktı; 2.8971 TL düzeyinde olan euro/TL paritesi ise 2.8979 TL’ye yükseldi. 27 Haziran’da %8.24 olan gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi ise bu haftanın son günü %8.38’e yükseldi.

Döviz, petrol ve altın fiyatları...

Döviz: ABD Doları hafta başında para birimleri sepeti karşısında son bir ayın en düşük seviyesinde işlem gördü. Euro/dolar paritesi haftaya 1.3645 düzeyinde başlarken; dolar/yen paritesi 101.30 düzeyindeydi. Açıklanan bazı verilerin ABD'deki toparlanmanın gücüne dair kuşkulara neden olması hafta içinde de dolarda kayıpların devam etmesine neden oldu. Euro bölgesinde açıklanan düşük enflasyon verisine rağmen altı haftanın en yüksek seviyesini gören euro dolar karşısında 1.3710 düzeyine kadar yükseldi. Daha sonra ise dolar ABD'de açıklanacak tarım dışı istihdam verisine ilişkin olumlu beklentilerin sağladığı destekle euro ve yen karşısında hafif yükseldi. Euro, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) toplantısı ve ABD istihdam verisi öncesinde dolar karşısında 1.3648'e geriledi. Perşembe günü dolar, ABD'de açıklanan güçlü tarım dışı istihdam verisinin, ekonominin yılın ilk çeyreğindeki sıkıntılardan kurtulduğuna dair beklentileri artırmasıyla güçlendi ve euro/dolar paritesi 1.36’nın altına geriledi. Piyasada gözler Fed Başkanı Janet Yellen'ın 29-30 Temmuz'daki para politikası kurulu toplantısının ardından ve Ağustos'ta Jackson Hole'da yapılacak merkez bankaları zirvesinde yapacağı açıklamalara çevrilmiş durumda. ECB’den gelen ekonominin desteklenmesi yanlısı açıklamalarla euro haftanın son gününde de baskı altında kalmaya devam etti. Japon yeni de dolar karşısında değer kaybına uğrayan para birimleri arasındaydı. 4 Temmuz’da ABD piyasalarının tatil olması nedeniyle bugün piyasalar daha sakindi. Cuma günü itibariyle Euro/dolar paritesi 1.3590; Dolar/yen paritesi 102.07 düzeyindedir. Petrol: Hafta başında Brent ham petrolünün varil fiyatı, Irak kaynaklı arz endişelerinin azalmasının ardından 112 dolara doğru geriledi. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Suudi Kralı Abdullah arasında gerçekleşen toplantı da piyasada rahatlama sağladı. ABD hafif petrolünün varili de hafta başında 105.60 dolar düzeyindeydi. Hafta içinde de fiyatlar fazla değişmedi. ABD'de açıklanan veriye göre ham petrol stokları 27 Haziran'da sona eren haftada 876,000 varil azalarak 381.7 milyona geriledi. Brent ham petrolünün varil fiyatı, haftanın son günlerinde Libya geçici Başbakanı Abdullah el Thinni'nin isyancılarla petrol tesisleri konusunda yaşanan krizin sona erdiğini açıklamasının ardından arz endişelerinin azalmasıyla 111 doların altına geriledi. ABD petrolü de 104 dolara doğru indi. Haftanın son gününde de fiyatlarda aşağı yönlü hareket vardı. Irak konusundaki gelişmeler ve ve İran ile Batılı ülkeler arasındaki nükleer program konulu görüşmeler petrol piyasası tarafından yakından izlenmekte. Cuma günü itibariyle Brent ham petrolünün varili 110.70 dolar düzeyinde; ABD hafif ham petrolünün varili 103.80 dolar civarında seyretmektedir.

13

Altın: Altın hafta başında dolardaki değer kaybına paralel olarak son iki ayın en yükseğine yakın seviye olan ons başına 1318 dolar düzeyindeydi. Altın fiyatları dolardaki düşüş ve Irak'ta yaşanan şiddetin güvenli liman olma özelliğini desteklemesiyle hafta içinde son üç ayın en yüksek seviyesi olan 1327 dolara ulaştı. Daha sonra ise altın fiyatları piyasalarda ABD'de açıklanacak tarım dışı istihdam verisi ve Avrupa Merkez Bankası'ndan (ECB) gelecek açıklamaların beklenmesiyle 1325 doların altına geriledi. ABD verilerinin olumlu gelmesi ve doların değer kazanmasından sonra altın fiyatları 1319 dolara kadar geriledi. Haftanın son gününde ise ABD’deki piyasa tatili sebebiyle işlem hacmi zayıf seyrederken; altın fiyatları 1320 doların üstüne çıktı. Cuma günü itibariyle altının spot fiyatı ons başına 1321 dolar civarındadır.

DÖVİZ KURLARINDAKİ GELİŞMELER (1)

31.12.13 (2)

30.06.14 (3)

04.07.14 (2)/(1)

% değişim

(2)/(1) reel %

değişim

(3)/(2) %

değişim ABD doları/TL* 2,1343 2,1264 2,1320 -1,8 -6,8 0,3 Euro/TL* 2,9397 2,9032 2,8979 -3,0 -7,9 -0,2 Döviz Sepeti ** 2,5370 2,5148 2,5150 -2,5 -7,5 0,0 Euro-dolar paritesi

1,3774 1,3653 1,3592

-1,2

- -0,4

* TCMB döviz satış kuru. ** 0,5 dolar + 0.5 euro. *** Reel % değişim için tüketici fiyat endeksi kullanılmıştır.

PARA PİYASALARINDA GELECEK HAFTA

Yurtiçinde sanayi üretimi ve cari açık verisi izlenecek; yurtdışında Irak ve Ukrayna’daki durum önemli...

Bu hafta küresel piyasalarda veri yoğun bir hafta oldu. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) para politikası toplantısı ve ABD’de açıklanacak istihdam verileri merakla beklendi. ECB toplantısından sonra Başkan Draghi’nin demeçlerinde bir sürpriz yoktu ve Draghi parasal genişlemeye devam edileceğinin sinyalini verdi. ABD’de güçlü gelen istihdam verileri ve düşen işsizlik oranı, Fed’in faiz artırım sürecinin daha erkene alınabileceği endişelerine yol açtı. Fed Başkanı Yellen’in hafta başında yaptığı konuşmada ise piyasalar açısından yeni bir sinyal yoktu. Tüm bu gelişmelerden sonra euro/dolar paritesinin yeniden 1.36’nın altına indiğini görmekteyiz. Irak’taki çatışmalar devam ederken; Ukrayna’daki gerginlik ateşkesin sona ermesiyle birlikte tekrar artış gösterdi. Öte yandan, Arjantin’in bir ay içinde tahvil geri ödemelerini yapmaması durumda temerrüte düşmesi bekleniyor. Gelişmekte olan piyasalara bakıldığında ECB açıklamalarının olumlu etkisi izlenmekle birlikte ABD’den gelen beklentilerden daha iyi verilerin Fed üzerine faiz artırımı baskısı yaratacağı endişeleri piyasaları etkilemekte. Bu hafta petrol fiyatları Irak’taki olayların güneye sıçramayacağı beklentileri ve arz endişelerinin azalmasıyla gerilerken; altın fiyatları dolardaki artışla birlikte düştü. Euro/dolar paritesi 1.3590 civarında seyrederken; dolar/yen paritesi 102.07 dolaylarında. Altının onsu 1321 dolar düzeyinde. Brent ham petrolünün varili 110.70 dolar; ABD hafif ham petrolünün varili ise 103.80 dolar civarında.

14

Türkiye’de ise açıklanan dış ticaret verileri, dış ticaret açığındaki daralma sürecinin devam ettiğini gösterdi ve Mayıs ayı cari açığında da iyileşmenin süreceğine işaret etti. Açıklanan Haziran ayı enflayon verileri ise enflasyonda bir miktar gerileme olmasına rağmen Merkez Bankası’nın bir süredir söylediği ve piyasaların da beklediği ciddi gerilemenin gerçekleşmediğini gösterdi. Bu durumda Merkez Bankası’nın Temmuz ayında faiz indirimi için yeterli bir gerekçesi olmayacak. Ancak bankanın sürekli artan politik baskılara yanıt vermek için ve elverişli küresel finansal koşulları da gözönüne alarak faiz indirimlerine devam etmesi sürpriz olmayacak. Temmuz ayında mevsimsel olarak gıda fiyatlarının büyük olasılıkla gerilemesi ve yakın vadede doğalgaz ve elektrik fiyatlarına zam yapılmayacak oluşu bu konuda bankanın kararını destekleyebilir. Buna karşılık, küresel piyasalardaki havanın olumsuza dönmesi ve Fed’in faiz kararının erkene alınmasını tetikleyebilecek gelişmeler, bankanın faiz indirimleri konusunda çok dikkatli olunmasını gerektirmekte. Zaten enflasyon oranının bankanın beklentileri doğrultusuna azalmayacağı belli oldu. Politik değerlendirmelerle alınan finansal kararların ileride finansal ve ekonomik açıdan daha zararlı sonuçlara yol açabileceği geçmiş deneyimlerle kanıtlanmış durumda. Bu gelişmelerin dışında, haftanın diğer önemli bir olayı Başbakan Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı için adaylığının açıklanması ve Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinin başlamasıydı. Ancak bu açıklama uzun zamandır beklendiği için piyasaları fazla etkilemedi. Bu arada, önümüzdeki hafta Mayıs ayı sanayi üretimi ve ödemeler dengesi verileri açıklanacak. Sonuçta, küresel piyasalarda önemli bir olumsuzluk olmaz ve gelişmekte olan ülkelere yönelik risk iştahı tersine çevrilmezse, önümüzdeki hafta dolar/TL paritesinin 2.12-2.15 aralığında dalgalanmasını bekliyoruz. Gösterge tahvilin bileşik faizinin ise %8.20-8.50 aralığında hareket edeceğini tahmin ediyoruz.

Daha fazla bilgi için: Dr. M.Veyis Fertekligil, Baş Ekonomist e-posta: veyis.fertekligil@tbank.com.tr Tel: 0212 – 368 35 20

UYARI NOTU: Bu rapor Turkland Bank A.Ş. (T-Bank) tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. T-Bank bu raporda yer alan bilgilerin doğru ve tam olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. T-Bank bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan T-Bank hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir.