TS EN ISO 15614-1

TRK STANDARDITURKISH STANDARD

TS EN ISO 15614-1Nisan 2007

ICS 25.160.10

METALK MALZEMELER N KAYNAK PROSEDRLERNN ARTNAMES VE VASIFLANDIRILMASI - KAYNAK PROSEDR DENEY BLM 1: ELKLERN GAZ VE ARK KAYNAI, NKEL VE NKEL ALAIMLARININ ARK KAYNAI Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure test - Part 1: Arc and gas welding of steels and arc welding of nickel and nickel alloys

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEKKalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI

TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

nsz Bu standard, CEN tarafndan kabul edilen EN ISO 15614 -1: 2004 standard esas alnarak, TSE Metalurji htisas Grubunca hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 10 Nisan 2007 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir. Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


indekilerGiri ........................................................................................................................................................1 Kapsam...................................................................................................................................................1 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar .........................................................................................2 Terimler ve tarifler .................................................................................................................................3 lk kaynak prosedr artnamesi (pWPS ) .........................................................................................3 Kaynak prosedr deneyi ....................................................................................................................3 Deney paras ........................................................................................................................................4 6.1 Genel ....................................................................................................................................................4 6.2 Deney paralarnn ekli ve boyutlar ...................................................................................................4 6.3 Deney paralarnn kayna .................................................................................................................4 7 Muayene ve deney.................................................................................................................................7 7.1 Deney kapsam.....................................................................................................................................7 7.2 Deney numunelerinin yeri ve alnmas .................................................................................................8 7.3 Tahribatsz muayene..........................................................................................................................11 7.4 Tahribatl deneyler..............................................................................................................................11 7.5 Kabul seviyeleri ..................................................................................................................................13 7.6 Muayene tekrar..................................................................................................................................13 8 Vasflandrma aral ...........................................................................................................................14 8.1 Genel ..................................................................................................................................................14 8.2 malt ile ilgili hususlar.....................................................................................................................14 8.3 Malzeme ile iIgiIi hususlar ..................................................................................................................14 8.4 Btn kaynak prosedrleri iin genel hususlar...................................................................................18 8.5 lemlere ait hususlar .........................................................................................................................20 9 Kaynak prosedr vasflandrma kayd (WPQR)..............................................................................21 Ek A (Bilgi iin) - Kaynak prosedr vasflandrma kayt formu (WPQR).............................................22 Ek A (devam) - Kaynak deneyi kayd ........................................................................................................23 Ek A (devam) - Deney sonular................................................................................................................24 Ek ZA (Bilgi iin) - Bu standardda eerleri verilmeyen uluslararas ve Avrupa Standardlarnn karl ........................................................................................................................................................25 Ek ZB (Bilgi iin)Bu standardn AB direktiflerinin esas kurallarna veya dier hkmlerine atf yapan maddeleri 26 Ek ZC (Bilgi iin)Bu standardn AB direktiflerinin esas kurallarna veya dier hkmlerine atf yapan maddeleri 27 0 1 2 3 4 5 6

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas - Kaynak prosedr deneyi - Blm 1: eliklerin gaz ve ark kayna, nikel ve nikel alamlarnn ark kayna 0 Giri

Btn yeni kaynak prosedr deneyleri, bu standardn yaym tarihinden itibaren bu standarda gre yaplmaldr. Bununla birlikte, bu standard nceki standardlar veya artnameler veya bu standardn nceki yaynlarna gre daha nce yaplm olan kaynak prosedr vasflandrma ilemlerini geersiz klmaz. Vasflandrma ilemini teknik olarak edeer hale getirmek iin ilve deneyler yaplmak zorunda kalndnda, yalnzca bu standarda gre yaplmas gereken bir deney paras zerinde ilve deneylerin, yaplmas gerekir.

1

Kapsam

Bu standard EN ISO 15607: 2003 Ek Ada ayrntlar verilen bir seri standardn parasdr. Bu standard, bir ilk kaynak prosedr artnamesinin kaynak prosedr deneyleri ile nasl vasflandrlacan belirtir. Bu standard, kaynak prosedr vasflandrma deneylerinin yapm ve Madde 8de verilen deikenler aralndaki btn pratik kaynak ilemleri iin vasflandrlm bir kaynak prosedrnn geerlilik snrlar iin gerekli koullar kapsar. Deneyler bu standarda gre yaplmaldr. Uygulama standardlar tarafndan ilve deneyler istenebilir. Bu standard, btn mamul biimlerindeki eliklerin gaz ve ark kaynana ve btn mamul biimlerindeki nikel ve nikel aIamlarnn ark kaynana uygulanr. Ark ve gaz kayna, EN ISO 4063 standardna gre aadaki iIemler vastasyla kapsanr: 111 - Elle metal ark kayna (rtl elektrotla metal ark kayna), 114 - Kendinden korumal boru eklinde zl elektrot ark kayna, 12 - Tozalt ark kayna, 131 - Metal asal gaz kayna, MIG kayna, 135 - Metal aktif gaz kayna, MAG kayna; 136 - Aktif gaz korumal boru eklinde zl elektrot ark kayna, 137 - Asal gaz korumal boru eklinde zl elektrot ark kayna, 141 - Tungsten asal gaz ark kayna, TIG kayna, 15 - Plzma ark kayna, 311 - Oksi-asetilen kayna. Bu standardn prensipleri dier ergitme kaynak ilemlerine uygulanabilir.

1

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


2

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi halinde en son basks kullanlr. EN, ISO, IEC, Ad vb. No (ngilizce) EN 439 Welding consumables Shielding gases for arc welding and cutting. EN 571-1 Non-destructive testingPenetrant testing - Part 1: General principles EN 875 Destructive tests on welds in metallic materials - Impact tests Test specimen location, notch orientation and examination. EN 895 Destructive tests on welds in metallic materials - Transverse tensile test. EN 910 Destructive tests on welds in metallic materials - Bend tests. EN 970 EN 1011-1 Non-destructive examination of fusion welds - Visual examination. Welding - Recommendations for welding of metallic materials Part 1: General guidance for arc welding Destructive tests on welds in metallic materials - Hardness testing - Part 1: Hardness test on arc welded joints. Non-destructive examination of welds - Magnetic particle examination of welds Destructive tests on welds in metallic materials - Macroscopic and microscopic examination of welds. Welding personnel - Approval testing of welding operators for fusion welding and resistance weld setters for fully mechanized and automatic welding of metallic materials. Non destructive examination of welds - Radiographic examination of welded joints. Non-destructive examination of welds - Ultrasonic examination of welded joints. TS No1) TS EN 439 Ad (Trke) Kaynak sarf malzemeleri - Ark kayna ve kesme iin koruyucu gazlar Tahribatsz muayene - Penetrant muayenesi - Blm 1: Genel kurallar Metalik malzemelerde kaynaklar zerinde tahribatl deneyler - Vurma deneyleri Deney numunesi yeri, entik yn ve muayene Metalik malzemeler - Kaynaklar zerinde tahribatl deneyler - Enine ekme deneyi Metalik malzemelerde kaynak dikileri zerinde tahribatl muayeneler - Eme deneyleri Ergitme kaynaklarnn tahribatsz muayenesi - Gzle muayene

TS EN 571-1 TS EN 875

TS 287 EN 895 TS 282 EN 910 TS EN 970

TS EN 1011-1 Kaynak - Metalik malzemelerin kayna iin tavsiyeler - Blm 1:Ark kayna iin genel klavuz TS 9913 EN 1043-1 TS EN 1290 TS EN 1321 Metalik malzemelerdeki kaynaklar zerinde tahribatl deneyler - Sertlik deneyi - Blm 1: Ark kaynakl birletirmelerde sertlik deneyi Kaynaklarn tahribatsz muayenesi Kaynaklarn manyetik parackla muayenesi Melatik malzemelerdeki kaynaklarda tahribatl muayene - Kaynaklarn makroskobik ve mikroskobik muayenesi Kaynak personeli - Metalik malzemelerin tam mekanize ve otomatik ergitme kayna iin kaynak operatrlerinin ve diren kaynak ayarclarnn yeterlilik snav Kaynak dikilerinin tahribatsz muayenesi Kaynakl birletirmelerin radyografik muayenesi Kaynaklarn tahribatsz muayenesi Kaynakl birletirmelerin ultrasonik muayenesi

EN 10431:1995, EN 1290 EN 1321

EN 1418

TS EN 1418

EN 1435 EN 1714

TS 5127 EN 1435 TS EN 1714

1)

TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. * iaretli olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaynlanm olan Trk Standardlardr.

2

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI TS No1) TS 7307 EN ISO 4063 TS EN ISO 6947 TS EN 287-1

TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007 Ad (Trke) Kaynak ve kaynakla ilgili ilemler lemlerin adlandrlmas ve referans numaralar Kaynaklar - alma konumlar - Eim ve dnme alarnn tarifleri Kaynaklarn yeterlilik snav - Ergitme kayna - Blm 1: elikler

EN, ISO, IEC, Ad vb. No (ngilizce) EN ISO 4063 Welding and allied processes Nomenclature of processes and reference numbers (ISO 4063:1998). EN ISO 6947 Welds - Working positions Definitions of angles of slope and rotation (ISO 6947:1993) prEN ISO 9606- Qualification testing of welders 1 - Fusion welding - Part 1: Steels (ISO/DIS 9606-1:2000). EN ISO 9606-4 Approval testing of welders Fusion welding Part 4: Nickel and nickel alloys. (ISO 96064:1999). EN 12062, Non-destructive examination of welds - General rules for metallic materials. EN ISO Specification and qualification 15607:2003 of welding procedures for metallic materials - General rules (ISO 15607:2003). CR ISO Welding - Guidelines for a 15608:2000 metallic material grouping system (ISO/TR 15608:2000). prEN ISO Specification and approval of 15609-1 welding procedures for metallic materials Welding procedure specification Part 1: Arc welding (ISO/DIS 156091:2000) EN ISO 15609-2 Specification and qualification of welding procedures for metallic materials Welding procedure specification Part 2: Gas welding (ISO 15609-2:2001) EN ISO 15613 Specification and qualification of welding procedure for metallic materials Qualification based on pre-production welding test (ISO 15613:2003) EN 25817 Arc-welded joints in steel Guidance on quality levels for imperfections (ISO5817:1992)

TS 6868-4 EN Kaynaklarn yeterlilik snav - Ergitme ISO 9606-4 kayna - Blm 4: Nikel ve nikel alamlar TS EN 12062 Kaynaklarn tahribatsz muayenesi - Metalik malzemeler iin genel kurallar TS EN ISO 15607 TS CR ISO 15608 TS EN ISO 15609-1 Metalik malzemeler iin kaynak prosedr artnamesi ve vasflandrlmas - Genel kurallar Kaynak - Metalik malzemeleri gruplandrma sistemi iin klavuz Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas - Kaynak prosedr artnamesi - Blm 1: Ark kayna Metal malzemeler iin kaynak prosedrleri artnamesi ve snflandrmas - Kaynak prosedr artnamesi-Ksm 2: Gaz alt kayna (ISO 1509-22001) Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas - malt ncesi kaynak deneyini esas alan vasflandrma eliklerde ark kaynakl birletirmeler Kusurlar iin kalite seviyeleri klavuzu

TS EN ISO 15609-2

TS EN ISO 15613

TS 7830 EN 25817

3 4 5

Terimler ve tarifler lk kaynak prosedr artnamesi (pWPS ) Kaynak prosedr deneyi

Bu standardn amalar iin, EN ISO 15607:2003de verilen terimler ve tarifler uygulanr.

lk kaynak prosedr artnamesi, prEN 15609-1 veya EN ISO 15609-2e gre hazrlanmaldr.

Deney paralarnn kayna ve deneyi, Madde 6 ve Madde 7ye uygun olmaldr. Bu standarda uygun olarak kaynak prosedr deneyini uygun bir ekilde yapmay stlenen kaynak veya kaynak operatr, ilgili deney artlarn karlayarak, prEN ISO 9606-1 veya EN ISO 9606-4 veya EN 1418e gre uygun vasflandrma aral iin vasflandrlr. 3

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


6

Deney paras

6.1 Genelmaltta kaynak prosedrnn ilikiIi olaca kaynakl birletirme, Madde 6.2de belirtiIdii ekiIde standard bir hale getirilmi deney paras veya paralar yaplmak suretiyle temsil edilmelidir. Bu dokmanda gsterilen standard bir hale getirilmi deney paralar imalt/birletirme geometrisi artlarn karlamadnda, EN ISO 15613n kullanm gerekli olur.

6.2 Deney paralarnn ekli ve boyutlarDeney paralarnn boy veya says, btn gerekli deneylerin yaplmasn salamak iin yeterli olmaldr. lve deney paralar veya en kk boyuttan daha uzun deney paralar, fazladan ve/veya deney tekrar iin deney numuneleri yaplmasn salamak zere hazrlanabilir (Madde 7.6). Tli balantlar (ekil 4) ve i ke kaynaklar (ekil 3) hari btn deney paralar iin malzeme kalnl t, kaynak edilen borularn/plkalarn her ikisi iin ayn olmaldr. Uygulama standard tarafndan istendiinde, plka haddeleme yn, deney paras zerinde iaretIenmeli, vurma deneyleri gerektiinde sdan etkilenmi blgeden (HAZ) alnmaldr. Deney paralarnn kaInI ve/veya boru d ap Madde 8.3.2.1, Madde 8.3.2.2 ve Madde 8.3.2.3e uygun olarak seilmelidir. Deney parasnn biim ve en kk boyutlar aadaki gibi olmaldr:

6.2.1 Plkada tam nfuziyetli aIn kaynaDeney paras, ekil 1e uygun olarak hazrlanmaldr.

6.2.2 Borularda tam nfuziyetli aIn kaynaDeney paras, ekiI 2ye uygun olarak hazrlanmaldr. Not Boru kelimesi, tek bana veya baka bir kelime ile kuIIanIdnda boru, tp veya ii bo kesiti ifade etmektedir.

6.2.3 T - birletirmeDeney paras, ekil 3e uygun olarak hazrlanmaldr. Bu, tam nfuziyetli aln kaynaklar veya i ke kaynaklar iin kullanlabilir.

6.2.4 Tli baIantDeney paras, ekil 4e uygun olarak hazrlanmaldr. as imaltta kullanlan en kk adr. Bu, tam nfuziyetli birletirmeler (stten, iten veya gemeli birletirme) ve i ke kaynaklar iin kullanlabilir.

6.3 Deney paralarnn kaynaDeney paralarnn hazrlanmas ve kayna pWPSe uygun olarak ve temsil ettikleri genel imalt kayna koullar altnda yaplmaldr. Kaynak konumlar, eim ve dnme as iin snrlamalar, EN ISO 6947ye uygun olmaldr. Punta kaynaklar son birletirme ierisine ergitme yoluyla birletiriIdiinde, deney parasnn iinde kapsanmaldr. Deney paralarnn kayna ve deneyinde bir muayene eleman veya muayene kuruIuu ahit olarak bulunmaldr.

4

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Aklamalar: 1 lk kaynak prosedr artnamesindeki (pWPS) ayrntlara gre birletirme hazrl ve altrma a En kk deer 150 mm b En kk deer 350 mm t Malzeme kalnl ekil 1 - Plkada tam nfuziyetli aIn kayna iin deney paras

Aklamalar: 1 lk kaynak prosedr artnamesindeki (pWPS) ayrntlara gre birletirme hazrl ve altrma a En kk deer 150 mm D Boru d ap t Malzeme kalnl ekil 2 - Boruda tam nfuziyetli aIn kayna iin deney paras

5

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Aklamalar: 1 lk kaynak prosedr artnamesindeki (pWPS) ayrntlara gre birletirme hazrl ve altrma a En kk deer 150 mm b En kk deer 350 mm t Malzeme kalnl ekil 3 - T birletirme iin deney paras

6

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Aklamalar: 1 lk kaynak prosedr artnamesindeki (pWPS) ayrntlara gre birletirme hazrl ve altrma Tli balant as a En kk deer 150 mm D1 Ana boru d ap t1 Ana boru malzeme kalnl D2 Tli boru d ap t2 Tli boru malzeme kalnl ekil 4 - Tli balant iin deney paras

7

Muayene ve deney

7.1 Deney kapsamDeney, izelge-1in artlarna uygun olarak tahribatsz muayene (NDT) ve tahribatl deneylerin her ikisini de kapsar. Bir uygulama standard, ilve deneyler belirtebilir. rnein: - Boyuna kaynak ekme deneyi, - Saf kaynak metali eme deneyi, - Korozyon deneyleri, - Kimyasal analiz, - Mikro muayene, - Delta ferrit muayenesi, - stavroz deneyi.

7

ICS 25.160.10 Not -

TRK STANDARDI


Daha ok bilgi kazanmak ve sadece ilve deney verileri elde etmek iin daha sonraki bir tarihte kaynak prosedrnn tekrarndan kanmak iin zel hizmet, malzeme veya imalt koullar bu dokman tarafndan belirtilenden daha ayrntl deney gerektirebilir.

izelge 1 - Deney paralarnn muayenesi ve deneyi Deney paras Tam nfuziyetli aln kayna ekil 1 ve ekil 2 Muayene/deney tipi Gzle Radyografik veya ultrasonik Yzey atla bulma Enine ekme deneyi Enine eme deneyi Vurma deneyi Sertlik deneyi Makroskopik muayene Tam nfuziyetli T birletirme - ekil 3 Tam nfuziyetli tli balant ekil 4 ke kayna ekil 3 ve ekil 4 Gzle Yzey atla bulma Ultrasonik veya radyografik Sertlik deneyi Makroskopik muayene Gzle Yzey atla bulma Sertlik deneyi Makroskopik muayenea)

Muayene/deney kapsam % 100 % 100 % 100 2 numune 4 numune 2 takm gerekli 1 numune % 100 % 100 % 100 gerekli 2 numune %100 % 100 gerekli 2 numune

Not a) b)

c) d) e)

f) b)

ve vef)

f) g) f)

a),f) e)

ve

f) b) e)

ve vef)

f) f)

Ultrasonik muayene, t < 8 mm ve 8, 10, 41den 48e kadarki gruplardan olmayan malzeme gruplar iin kullanlmaldr. Penetrant muayenesi veya manyetik parack muayenesi. Manyetik olmayan malzemeler iin penetrant muayenesi. Eme deneyleri iin Madde 7.4.3e baknz.

b)

c) d)

12 mm kalnlk ve belirtilen vurma zelliklerine sahip malzeme iin 1 takm kaynak metalinde ve 1 takm HAZda. Uygulama standarlar 12 mm kalnln altnda vurma deneyi isteyebilir. Deney scakl uygulama veya uygulama standard dikkate alnarak imalt tarafndan seilmeli, ancak ihtiya esas metal artnamesindekinden az olmamaldr. lve deneyler iin Madde 7.4.5e baknz. Alt grup 1.1 ve 8, 41den 48e kadarki esas metal gruplar iin istenmez.

e) f)

Ayrntl deney, birletirmenin mekanik zellikleri zerinde bilgi salamaz. Bu zellikler uygulama ile ilgili olduunda, rnein, bir aln kaynann vasflandrlmas gibi ilve bir vasflandrmay da kapsamaldr. D ap 50 mm iin ultrasonik muayeneye gerek yoktur. D ap 50 mmden byk olduunda ve teknik olarak ultrasonik muayene mmkn olmadnda, birletirme ekli anlaml sonulara izin vermeyi salayacak ekilde bir radyografik muayene yaplmaldr.

g)

7.2 Deney numunelerinin yeri ve alnmasDeney numuneleri,ekiI 5, ekiI 6, ekiI 7 ve ekiI 8e uygun olarak alnmaldr. 8

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Deney numuneleri, btn tahribatsz muayenelerin (NDT) yaplmasndan sonra alnmal ve kullanlan tahribatsiz muayene metotlar iin ilgili muayene kriterlerini gemi olmaldr. Deney numunelerinin, kullanlan tahribatsiz muayene metotlar iin kabul edilebilir snrlar iinde kalan kusurlarn olduu blgelerden olmamak kaydyla uygun yerlerden alnmasna msaade ediIir.

Aklamalar: 1 Hurda 25 mm 2 Kaynak yn 3 Blge iin : - 1 ekme deney numunesi - eme deney numuneleri 4 Blge iin : - Gerektiinde vurma ve ilve deney numuneleri 5 Blge iin : - 1 ekme deney numunesi - eme deney numuneleri 6 Blge iin : - 1 makro deney numunesi - 1 sertlik deney numunesi Not - lekli deildir. ekil 5 Plkada bir aln kayna iin deney numunelerinin yeri

9

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Aklamalar: 1 Sabit borunun st 2 Blge iin : - 1 ekme deney numunesi - eme deney numuneleri 3 Blge iin : - Gerektiinde vurma ve ilve deney numuneleri Not - lekli deildir. ekil 6 Boruda aln kayna iin deney numunelerinin yeri 4 Blge iin : - 1 ekme deney numunesi - eme deney numuneleri 5 Blge iin : - 1 makro deney numunesi - 1 sertlik deney numunesi

Aklamalar: 1 Hurda 25 mm 2 Makro deney numunesi 3 Makro ve sertlik deney numunesi 4 Kaynak yn ekil 7 Bir T birletirme iin deney paralarnn yeri 10

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Aklamalar: 1 Alnacak makro ve sertlik deney numunesi (A konumunda) 2 B konumunda makro deney numunesi Tli balant as ekil 8 Bir tli balant veya boruda i ke kayna iin deney paralarnn yeri

7.3 Tahribatsz muayeneBtn tahribatsz muayeneler, Madde 7.1e ve izelge 1e gre deney numunelerinin kesilmesinden nce deney paralar zerinde yaplmaldr. Belirtilen her bir kaynak sonras sl ilemi, tahribatsz muayene ncesi tamamlanm olmaldr. Hidrojen atlamasna hassas malzemeler iin ve son stma veya kaynak sonras sl ilem belirtilmediinde, tahribatsz muayene geciktirilmelidir. Tahribatsz muayene; birletirme geometrisi, malzemeler ve aIma artlarna bal olarak, izelge 1de istendii ekilde EN 970e (gzle muayene), ISO 1435e (radyografik muayene), EN 1714e (ultrasonik muayene), EN 571-1e (penetrant muayenesi) ve EN 1290a (manyetik parack muayenesi) gre yaplmaldr.

7.4 Tahribatl deneyler7.4.1 GenelDeney kapsam, izelge 1de istendii gibi olmaldr.

7.4.2 Enine ekme deneyiAln birletirmeIerinde enine ekme deneyi iin numuneler ve deney, EN 895e uygun olmaldr. D ap 50 mmden byk borular iin, deney numunesine, boru et kaInlna eit bir kalnlk vermek iin ar kaynak metali, her iki yzeyde de giderilmelidir. D ap 50 mmye eit veya 50 mmden kk borular iin ve kk apl borularn btn kesiti kuIIanldnda, ar kaynak metali, borunun i yzeyinde oIduu gibi braklabilir. Deney numunesinin ekme mukavemeti, deneyden nce aksi belirtilmedike, esas metal iin deere karIk gelen en kk deerden daha kk olmamaldr. belirtilen

Benzer olmayan esas metal birletirmeleri iin ekme mukavemeti, en dk ekme mukavemetine sahip esas malzeme iin belirlenen en kk deerden az olmamaldr.

7.4.3 Eme deneyiAIn birletirmelerde eme deneyi iin numuneler ve deney, EN 910a uygun olmaldr. 11

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


12 mmden kk kalnlklar iin iki kk ve iki yz eme deney numunesi deneye tbi tutulmaldr. 12 mmye eit veya byk kalnlklar iin kk ve yz eme deneyleri yerine drt kenar eme deneyi tavsiye edilir. Plkalarda benzer olmayan birletirmeler veya heterojen aln kaynaklar iin, drt enine eme deneyi yerine, bir kk ve bir boyuna yz eme deney numunesi kullanlabilir. Mandrel ve i makara ap 4t olmal ve A % 20 uzamal esas metal iin eme as,180 olmaldr. A < % 20 uzamal esas metal iin aadaki forml uygulanmaldr.d= (100 x t s ) A ts

Burada: d Mandrel veya i makara ap, ts Eme deney numunesinin kalnl, A Malzeme artnamesi tarafndan istenen en dk ekme uzamas dr. Deney srasnda, deney numuneleri herhangi bir ynde 3 mmden byk tek bir hatay gstermemelidir. Deney srasnda bir deney numunesinin keIerinde beliren hatalar deerlendirmede ihmal edilmelidir.

7.4.4 Makroskopik muayeneDeney numunesi hazrlanmal ve bir tarafnda ergime hattn, (HAZ) ve yIan pasolar aka gstermek iin EN 1321e gre dalanmaldr. Makroskopik muayene etkilenmeyen esas malzemeyi kapsamal ve her bir prosedr deneyi en az bir makrokopya (macroreproduction) ile kaydedilmelidir. Kabul seviyeleri Madde 7.5e uygun olmaldr.

7.4.5 Vurma deneyiVurma deneyleri iin deney numuneleri ve deney, numunelerinin yeri ve deney scakl iin bu standarda uygun, boyutlar ve deney iin EN 875e uygun olmaldr. Kaynak metali iin, VWT tipi (V : Charpy V-entik - W : entik kaynak metalinde - T : entik kalnlk boyunca) deney numunesi ve HAZ iin VHT tipi (V : Charpy V-entik - H : entik sdan etkilenmi blgede - T : entik kalnlk boyunca) numune kullanlmaldr. Belirtilen her yerden, her set 3 numune kapsamaldr. Charpy V-entikli numuneler kullanlmal ve esas metal yzeyinin en ok 2 mm altndan ve kaynaa enlemesine alnmaldr. HAZdaki entik, ergime hattndan 1 mm 2 mm mesafede olmal ve kaynak metalindeki entik, kaynak orta ekseninde olmaldr. 50 mmnin zerindeki kalnlklar iin biri kaynak metalinden dieri sdan etkilenmi blgeden olmak zere iki ilve numune seti orta kalnlktan veya kaynan kk blgesinden alnmaldr. Absorbe edilen enerji, uygulama standard tarafndan deitirilmedike uygun esas malzeme standardna gre olmaldr. numunenin ortalama deeri, belirtilen artlar karlamaldr. Her bir entik yeri iin tek bir deer, en dk ortalama deerin % 70inden daha az olmamak kaydyla en dk deerin altnda olabilir. Benzer olmayan metal birletirmeleri iin vurma deneyleri, her bir esas metaldeki her bir HAZdan alnan numuneler zerinde yaplmaldr. oklu kaynak ilemleri tek bir deney parasnda vasflandrldnda, vurma deney numuneleri, her bir ilemi kapsayan kaynak metali ve HAZdan alnm olmaldr.

12

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


7.4.6 Sertlik deneyiHV 10 ykyle Vickers sertlik deneyi, EN 1043-1e uygun olarak yaplm olmaldr. Kaynakl birletirme boyunca sertlik deerleri araln deerlendirmek iin serlik lmleri kaynaktan, sdan etkilenmi blgelerden ve esas metalden alnmaldr. 5 mmye eit veya daha az malzeme kalnlklar iin yalnzca tek iz sras olacak ekilde kaynakl birletirmenin st yzey altnda, 2 mm derinlie kadar yaplmaldr. 5 mm nin zerindeki kalnlklar iin kaynakl birletirmelerin st ve alt yzeylerinin 2 mm altndaki derinlikte, iki iz sras olacak ekilde yaplmaldr. ift tarafl kaynakl birletirmeler, i ke ve aln kaynaklar iin kk alan boyunca ilve bir iz sras oluturulmaldr. Tipik bir iz dzeni rnei, EN 1043-1:1995in ekil 1 a), b), e) ve f)sinde ve ekil 3 ve ekil 4te verilmitir. Her bir iz sras iin, en aadaki blgelerin her birinde en az 3 tek iz bulunmaldr: - Kaynakta, - Her iki sdan etkilenmi blgede, - Her iki esas metalde. HAZ iin ilk iz mmkn olduunca ergime hattna yakn yer almaldr. Sertlik deneyi sonular izelge 2de verilen artlar karlamaldr. Bununla birlikte, Grup 6 (sl ilemsiz), 7, 10 ve 11 ve her bir benzer olmayan metal birletirmesi, deney ncesi belirtilmi olmaldr. izelge 2 zin verilen en yksek sertlik deerleri (HV 10) elik gruplar CR ISO 15608 1a) , 2 3b) 4,5 6 9.1 9.2 9.3a) b)

Isl ilemsiz

Isl ilemli

380 450 380 350 450 450

320 380 320 350 300 350 350

Sertlik deneyleri gerekirse.

En az ReH > 890 N/mm2li elikler iin zel deerler belirlenmelidir.

7.5 Kabul seviyeleriBir kaynak prosedr, ar kaynak metali, ar d bkeyIik, ar kaynak ykseklii ve ar nfuziyet gibi C seviyesinin uyguland kusur tiplerinin haricinde, deney parasndaki kusurlar, EN 25817de B seviyesinde belirtilen snrlar ierisinde kaldnda vasflandrlr. Not EN 25817nin kalite seviyeleri ve farkl tahribatsz muayene tekniklerinin kabul seviyeleri arasndaki bant EN12062de verilmitir.

7.6 Muayene tekrarDeney paras, Madde 7.5te belirtilen gzle muayene veya tahribatsz muayene artlarndan herhangi birine uymadnda, ilve bir deney paras kaynak edilmeli ve ayn muayeneye tbi tutulmaldr. Bu ilve deney paras ilgili artlar saIamadnda, kaynak prosedr artnamesi baarsz saylr. 13

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Herhangi bir deney paras, sadece kaynak kusurlarndan dolay Madde 7.4e uygun tahribatl deney iin artIara uyumsuz olduunda, uyumsuz olduu her bir deney paras iin ilve iki deney paras deneye tbi tutulmaldr. lve deney numuneleri, yeterli malzeme mevcut olduunda ayn deney parasndan veya yeni bir deney parasndan alnabilir. Her bir ilve deney paras ilk deney parasnn baarsz olduu deneylerin aynsna maruz braklmaldr. lve deney paralarndan biri artlara uymadnda, kaynak prosedr artnamesi baarsz olur. ekme deney numunesi Madde 7.4.2de belirtilen artlar karlamadnda, baarsz olanlarn her biri iin iki deney numunesi daha alnmaldr. Alnan deney numunelerinin her ikisi de Madde 7.4.2de belirtilen artlar karlamaldr. izelge 2de verilen deerlerin zerinde, farkl deney blgelerindeki mnferit sertlik deerleri mevcutsa ilve sertlik deneyleri yaplabilir (numunenin ters tarafnda veya deneye tabi tutulan yzeylerin yeterince talanmasndan sonra). lve sertlik deerlerinin hibiri izelge 2de verilen en byk sertlik deerlerini amamaldr. numunelik bir setten alnan sonularn artlara uygun olmad durumda, % 70in altnda sadece bir dk deerle Charpy vurma deneylerini yapmak iin ilve numune alnmaldr. Bu numunelerin ortalama deeri ilk sonularla birlikte, gerekli ortalamadan daha az olamaz.

8

Vasflandrma aral

8.1 GenelMadde 7de verilen koullarn her biri bu standarda uygun olarak karlanmaldr. Belirtilen aralklarn dndaki deiikIikler, yeni bir kaynak prosedr deneyini gerektirir.

8.2 malt ile ilgili hususlarBir imalt tarafndan bu standarda gre bir kaynak prosedr deneyi vastasyla yaplan bir pWPSin vasflandrlmas, imaltnn ayn teknik ve kalite kontrol altndaki atlyelerde veya antiyelerde yaplan kaynak iin geerlidir. Kaynak prosedr deneyini yapan imalt, yaplan btn kaynaklarn sorumluluunu stlendiinde kaynak, ayn teknik ve kalite kontrol altndadr.

8.3 Malzeme ile iIgiIi hususlar8.3.1 Esas malzeme gruplandrmasKaynak prosedr deneylerinin saysn en aza indirgemek iin, elikler, nikel ve nikel alamlar, CR ISO 15608e gre gruplandrlr. Gruplandrma sisteminin kapsamad her bir malzeme veya malzeme kombinasyonu iin ayr kaynak prosedr vasflandrmas gerekir. Bir esas malzeme iki grup veya alt gruba sahip olduunda, her zaman daha dk grup veya alt grupta snflandrlmaldr. Not - Ulusal standardlarn kullanmndan dolay ortaya kan benzer snflar arasndaki kk bileim farkllklar, yeniden vasflandrma gerektirmez.

8.3.1.1 eliklerVasflandrma aralklar, izelge 3te verilmitir.

8.3.1.2 Nikel alamlarVasflandrma aralklar, izelge 4te verilmitir.

8.3.1.3 elikler ve nikel alamlar arasndaki benzer olmayan birletirmelerVasflandrma aralklar, izelge 4te verilmitir.

14

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


izelge 3 elik gruplar ve alt guplar iin vasflandrma aral Deney parasnn malzeme grubu / alt grubu 1-1 2-2 3-3 4-4 5-5 6-6 7-7 7-3 7c - 2 8-8 8-6 8-5 8-3 8-2 9-9 10 -10 10 - 8 10 - 6 10 - 5 10 - 3 10 - 2 11 - 11a) b) c)

Vasflandrma aral 1a) 1 2a) 2, 1 - 1, 2a) 1 3a) 3, 1 - 1, 2 1, 2 - 2, 3a) - 1, 3a) 2 4b) 4, 4b) - 1, 4b) - 2 5 b) 5, 5 b) - 1, 5 b) - 2 6 b) 6, 6 b) - 1, 6 b) 2 7c) - 7 7c) - 3, 7 c) - 1, 7 c) - 2 7c) - 2a), 7 c) - 1 8 c) 8 8c) - 6b) , 8c) - 1, 8c) - 2, 8c) - 4 8c) - 5b) , 8c) - 1, 8c) - 2, 8c) - 4, 8c) - 6.1, 8c) - 6.2 8c) - 3a) , 8c) - 1, 8c) - 2 8c) - 2a) , 8c) - 1 9b) - 9 10b) - 10 10b) - 8c) 10b) - 6b) , 10b) - 1, 10b) - 2, 10b) - 4 10 b) - 5 b) , 10 b) - 1, 10 b) - 2, 10 b) - 4, 10 b) - 6.1, 10 b) - 6.2 10 b) - 3 a) , 10 b) - 1, 10 b) - 2 10 b) - 2 a) , 10 b) - 1 11 b) - 11, 11 b) - 1

Ayn grubun eit veya daha dk belirtilen akma mukavemetli eliklerini kapsar. Ayn alt gruplardaki ve ayn gruptaki daha dk her bir alt gruptaki elikleri kapsar. Ayn alt gruptaki elikleri kapsar.

15

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


izelge 4 Nikel ve nikel alamlar/elik gruplar ve alt guplar iin vasflandrma aral Deney parasnn malzeme grubu / alt grubu 41 - 41 42 - 42 43 - 43 44 - 44 45 - 45 46 - 46 47 - 47 48 - 48 41den 48 2ye kadar 41den 48 3e kadar 41den 48 5e kadar 41den 48 - - 6ye kadar 41c) - 41 42 c) - 42 43 c) 43, 45 c) 45, 47 c) - 47 44 c) 44 45 c) 45, 43 c) - 43 c) 46 c) - 46 47 c) 47, 43 c) - 43 c) ,45 c) - 45 c) 48 c) 48 41den 48 c) 2a)ye kadar, 41den 48c) 1e kadar 41den 48 c) 3 a)e kadar, 41den 48 c) - 2 veya 1e kadar 41den 48c) 5b)e kadar, 41den 48c) - 6.2 veya 6.1 veya 4 veya 2 veya 1e kadar 41den 48b) - 6b)ya kadar , 41den 48c) - 4 veya 2 veya 1e kadar Vasflandrma aral

Not - Grup 41den Grup 48e kadar ki gruplar iin, bir grup iindeki keltme sertlemesi yaplabilen bir alamla yrtlen bir prosedr deneyi ayn grup iindeki btn kat zelti alamlarna kaynak edilmi grupta bulunan keltme sertlemesi yaplabilen btn alamlar kapsar.a) b) c)

Ayn grubun eit veya daha dk belirtilen akma mukavemetli eliklerini kapsar. Ayn alt gruplardaki ve ayn gruptaki daha dk her bir alt gruptaki elikleri kapsar. Grup 41den Grup 48e kadar ki gruplar iin, bir grup iindeki kat zelti alam veya keltme sertlemesi yaplabilen bir alamla yrtlen bir prosedr deneyi ayn grup iinde srasyla, btn kat zelti alamlar veya keltme sertlemesi yaplabilen alamlar kapsar.

8.3.2 Malzeme kalnI ve boru ap 8.3.2.1 Genel- Tek ilem vasflandrmas iin kalnlk t, aadaki anlamlar tamaldr : a) Bir aln birletirme iin: Esas malzeme kalnl. b) Bir i ke kayna iin : Esas malzeme kalnlklar. izelge 6da belirtildii gibi vasflandrlan her bir kalnlk aral iin, Madde 8.3.2.2de verildii gibi, tek pasolu i ke kaynaklar iin de, a kaynak kalnlklarna bal vasflandrma aral mevcuttur. c) stten tli balant iin: Esas malzeme kalnlklar. d) ten ve geme tli balant iin: 16

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Esas malzeme kalnlklar. e) Plkada tam nfuziyetli bir T birletirme iin: Esas malzeme kalnl. - ok ilemli vasflandrma iin, kaydedilen her bir ilem katlm kalnl, tek kaynak ilemi iin vasflandrma kapsamna bir esas olarak kullanlmaldr.

8.3.2.2 Aln birletirmeleri, T- birletirmeleri, tli balantlar ve i ke kaynaklar iin vasflandrma aralt kalnlndaki bir kaynak prosedr deneyinin vasflandrlmas, izelge 5 ve izelge 6da verilen aadaki kalnlk aralklar iin vasflandrmay kapsamaldr. Tli balantlar ve i ke kaynaklar iin vasflandrma aral, her iki esas malzemeye bamsz olarak uygulanmaldr. ke kayna aln kayna vastasyla vasflandrldnda izelge 6 uygulanr. izelge 5 - Aln kaynaklar malzeme kalnlklar ve ylan kaynak kalnl iin vasflandrma aral ller mmdir. Deney parasnn kalnl t t3 3 < t 12 12 < t 100 t >100a)

Vasflandrma aral Tek pasolu 0,7 t -1,3t 0,5 t (en az 3) -1,1 ta) 0,5 t -1,1 t Uygulanmaz ok pasolu 0,7t - 2 t 3 - 2 ta) 0,5 t - 2 t 50 - 2 t

Vurma artlar belirtildiinde, vurma deneyi yaplmadka vasflandrma st snr 12 mm dir.

izelge 6 - ke kaynaklarnn malzeme kalnlklar ve kaynak kalnl iin vasflandrma aral ller mm dir. Deney parasnn kalnl t Malzeme kalnl Tek pasolu t3 3 < t < 30 t 30 0,7 t 2 t 0,5 t (en az 3) -1,2 t 5 0,75 a 1,5 a 0,75 a 1,5 aa)

Vasflandrma aral Kaynak kalnl ok pasolu Snrsz Snrsz Snrsz

Not 1 - a deney paras iin kullanlan kaynak kalnldr. Not 2 - Bir i ke kayna bir aln kaynak deneyi vastasyla vasflandrldnda, vasflandrlacak kalnlk kapsam, ylan metal kalnln esas almaldr. Sadece zel uygulamalar iin. Her bir kaynak kalnl, bir kaynak prosedr deneyi vastasyla ayr ayr deneye tbi tutulmaldr.a)

17

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


8.3.2.3 Borularn ve tli balantlarn ap iin vasflandrma aralD ap zerinde bir kaynak prosedr deneyinin vasflandrlmas, izelge 7de verilen aadaki aralklardaki aplar iin vasflandrmay kapsamaldr. Plkalar iin verilen vasflandrma d ap 500 mmden byk olan veya PA veya PC dnen konumda kaynak edilen 150 mmden byk apl borular da kapsar. izelge 7 - Boru ve tli balant aplar iin vasflandrma aral ller mmdir. Deney parasnn ap D a) D 25 D > 25a)

Vasflandrma aral 0,5 D - 2 D 0,5 D (en az 25 mm)

Not - Yapsal ii bo kesit iin D, en kk kenar boyutudur. D, boru d ap veya tli balant borusunun d apdr

8.3.3 Tli balant as

asna sahip bir tli baIant zerinde yaplan prosedr deneyi, 1 90 araInda olan btn 1 tli balant alarn da vasflandrmaldr.

8.4 Btn kaynak prosedrleri iin genel hususlar8.4.1 Kaynak iIemiMekanizasyonun her bir derecesi bamsz olarak (elle, ksm mekanize, tam mekanize ve otomatik) vasflandrlmaldr. Ayn ekilde, uygulama aralarnn (elle, mekanize edilmi veya otomasyona gemi) deiimine izin verilmez. Vasflandrma, yalnzca kaynak prosedr deneyinde kullanlan kaynak ilemi/ilemleri iin geerlidir. ok ilemli prosedrler iin kaynak prosedr vasflandrmas, her bir kaynak ilemi iin ayr kaynak prosedr deneyi ile yaplabilir. Bir ok ilemli prosedr deneyi gibi kaynak prosedr deneyi yapmak da mmkndr. Byle bir deney vasflandrmas, yalnzca, ok ilemli prosedr deneyi esnasnda yaplan ilem sras iin geerlidir. Not - Deney, bu standarda uygun kaynak ilemi zerinde yaplmadka herhangi bir tek ilem vasflandrmas iin ok ilemli bir prosedr deneyi kullanmna izin verilmez.

8.4.2 Kaynak konumlarHerhangi bir konumdaki deney kayna (boru veya plka), ayr bir kaynak prosedr deneyi gerektiren PG ve J-L045 haricindeki btn konumlarda (boru veya plka) yaplan kaynaklar vasflandrr. Vurma ve/veya sertlik artlar belirtildiinde, btn konumlarn vasflandrlmas iin vurma deneyleri en yksek s girdisi konumlarndaki kaynaktan alnmal ve sertlik deneyleri, en dk s girdisi konumlarndaki kaynaktan alnmaldr. rnein, plkada aln kaynaklar iin en yksek s girdisi konumu normal olarak PF ve en d PC dir. Sabit boru kaynaklar iin sertlik deneyleri tavan kayna konumundan alnm olmaldr. Ne vurma ne de sertlik artlar belirtilmediinde, herhangi bir konumdaki kaynak (boru veya plka) btn konumlarda (boru veya plka) yaplan kaynaklar vasflandrr. Bir tek konumun vasflandrlmas istenmedike, sertlik ve vurma artlarnn her ikisinin de salanmas iin farkl kaynak konumlarndaki 2 deney paras gerekir. Btn konumlar iin vasflandrma istendiinde her iki deney paras tam olarak gzle muayeneye ve tahribatsz muayeneye tbi tutulmaldr. 18

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Malzeme grubu 10 iin, en dk ve en yksek s girdisi konumlar, vurma ve sertlik deneyinin her ikisine de tbi tutulmaldr. Not Dier tahribatl deneyler, her iki deney parasndan alnabilir. Deney paralarndan birinin boyu drlebilir.

8.4.3 BirIetirme/kaynak tipiKaynakl birletirme tipleri iin vasflandrma kapsam, dier maddelerde verilen snrlamalara maruz kalan kaynak prosedr deneyindekilere (ap, kalnlk gibi) ilveten aadaki maddeler gibidir. a) Aln kaynaklar, tam ve ksm nfuziyetli aln kaynaklar ve i ke kaynaklarn vasflandrr. ke kayna deneyleri, imalt kaynann ar basan biimi olduunda gerekli olmaldr. b) Borudaki aln birletirmeleri, 60 lik bir aya sahip tli balantlar da vasflandrr. c) Aln kaynakl T birletirmeleri sadece, aln kaynakl T birletirmeleri ve i ke kaynaklarn (a bendine baknz) vasflandrr. d) Tek taraftan altlksz yaplan kaynaklar, her iki taraftan yaplan kaynaklar ve altlksz kaynaklar vasflandrr. e) Altlkla yaplan kaynaklar her iki taraftan yaplan kaynaklar vasflandrr. f) Kk amadan her iki taraftan yaplan kaynaklar, kk aarak her iki taraftan yaplan kaynaklar vasflandrr. g) ke kaynaklar sadece, i ke kaynaklarn vasflandrr. h) Verilen bir ilem iin ok pasolu ymadan tek bir pasoya (veya her bir taraftaki tek pasoya) deiimine veya tersine izin verilmez.

8.4.4 lve malzeme, ksa gsterililve malzemeler, ilgili ilve malzeme iin uygun Avrupa standardndaki ksa gsterilite belirtilen edeer mekanik zellikler, ayn tip rt z veya pastas, ayn anma bileimi ve ayn veya daha dk hidrojen muhtevasna sahip dier ilve malzemeleri kapsar.

8.4.5 lve malzeme, yapm (imalt ve ticar isim)111, 114, 12, 136 ve 137 ilemleri iin vurma deneyi istendiinde geerlilik aral, prosedr deneyinde kullanlan zel yapmla snrldr. lve bir deney paras kaynak edildiinde ilve malzemenin zel yapmn ksa gsteriliin mecburi ksm ayn olan dier bir ilve malzeme ile deitirilmesine izin verilir. Bu deney paras ilk deney paras gibi ayn kaynak parametreleri kullanlarak kaynak edilmeli ve sadece kaynak metali vurma deney numuneleri deneye tbi tutulmaldr. Not Bu koul ayn ksa gsterili ve ayn kimyasal anma bileimlerine sahip masif tel ve ubuklara uygulanmaz.

8.4.6 lve malzeme boyutuMadde 8.4.8e uygun olmak artyla ilve malzemenin boyut deiimine izin verilir.

8.4.7 Akm tipi

Verilen vasflandrma, kaynak prosedr deneyinde kullanlan akm tipi [doru akm (d.a), alternatif akm (a.a), darbeli akm)] ve kutuplama iindir. lem 111 iin, vurma deneyi gerekmediinde alternatif akm doru akm (her iki kutuplama) da vasflandrr.

8.4.8 Is girdisiVurma artlar uygulandnda, vasflandrlan s girdisinin st snr, deney parasnn kaynanda kullanlandan % 25 daha byktr. Sertlik artlar uygulandnda, vasflandrlan s girdisinin alt snr, deney parasnn kaynanda kullanlandan % 25 daha dktr. Is girdisi, EN 1011-1e uygun olarak hesaplanr. 19

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Kaynak prosedr deneyleri, hem yksek hem de dk s girdisi seviyelerinde yapldnda, orta s girdileri de vasflandrlr.

8.4.9 n stma scakln stma gerektiinde, vasflandrmann alt snr, kaynak prosedr deneyinin balangcnda uygulanan anma n stma scakIdr.

8.4.10 Pasolararas scaklkVasflandrmann st snr, kaynak prosedr deneyinde uIaIan en yksek pasolararas scakIktr.

8.4.11 Hidrojen yaynm iin son stmaHidrojen yaynm iin son stma scakl ve sresi azaltlmamaldr. Son stma atlanamaz ancak ilve edilebilir.

8.4.12 Kaynak sonras sl ilemiKaynak sonras sl ileminin ilvesine veya karlmasna izin verilmez. Geerli scaklk kapsam aksi belirtilmedike kaynak prosedr deneyinde kullanlan tutma scakl 20 C tur. Gerektiinde stma hzlar, soutma hzlar ve tutma sresi mamule bal olarak seilmelidir.

8.4.13 lk sl ilemikelme sertletirmeli malzemelerin kayna ncesi, ilk sl ilem koullarndaki bir deiime izin verilmez.

8.5 lemlere ait hususlar8.5.1 lem 12 8.5.1.1 lem 12nin (121den 125e kadar) her bir deiik biimi, ayr ayr vasflandrlmaldr. 8.5.1.2 Toz iin verilen vasflandrma, kaynak prosedr deneyinde kullanlan yapm ve ksa gsterili ilesnrldr.

8.5.2 lem 131, 135, 136 ve 137 8.5.2.1 Koruyucu gaz iin verilen vasflandrma, EN 439a gre gazn sembol ile snrldr. Bununla birlikteCO2 muhtevas prosedr deneyini vasflandrmada kullanlan % 10 amamaldr. EN 439 vastasyla kapsanmayan koruyucu gazlar, deneyde kullanlan anma bileimi ile snrldr.

8.5.2.2 Verilen vasflandrma, kaynak prosedr deneyinde kullanlan tel sistemi (rnein, tek telIi veya oktelli sistem) ile snrldr.

8.5.2.3 Masif ve metal zl teller iin ksa devre geii (dalma) kullanarak vasflandrma sadece ksa devregeiini (dalma) vasflandrr. Sprey veya damlasal gei kullanlarak vasflandrma, hem sprey hem de damlasal geii vasflandrr.

8.5.3 lem 141 8.5.3.1 Koruyucu gaz ve altlk gaz iin verilen vasflandrma, EN 439a gre gazn sembol ile snrldr.EN 439 tarafndan kapsanmayan koruyucu gazlar, deneyde kullanlan anma bileimi ile snrldr.

8.5.3.2 Bir altlk gaz kullanlmadan yaplan bir kaynak prosedr deneyi, altlk gazyla bir kaynakprosedrn vasflandrr.

8.5.3.3 lve malzeme ile kaynak, ilve malzemesiz kayna veya ilve malzemesiz kaynak, ilve malzeme ile kayna vasflandrmaz.

20

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


8.5.4 lem 15 8.5.4.1 Kaynak prosedrnn vasflandrlmas, kaynak prosedr deneyinde kullanlan plzma gaz bileimiile snrldr.

8.5.4.2 Koruyucu gaz ve altlk gaz iin verilen vasflandrma, EN 439a gre gazn sembol ile snrldr.EN 439 tarafndan kapsanmayan koruyucu gazlar, vasflandrlan anma bileimi ile snrldr.

8.5.4.3 lve malzeme ile kaynak, ilve malzemesiz kayna veya ilve malzemesiz kaynak, ilve malzeme ile kayna vasflandrmaz. 8.5.5 lem 311lve malzeme ile kaynak, ilve malzemesiz kayna veya ilve malzemesiz kaynak, ilve malzeme ile kayna vasflandrmaz.

9

Kaynak prosedr vasflandrma kayd (WPQR)

Kaynak prosedr vasflandrma kayd (WPQR), deney tekrarlar da dahil olmak zere, her bir deney parasnn deerlendirme sonularnn ifadesidir. EN ISO 15609-1de WPS iin verilen ilgili hususlar, Madde 7de belirtilen artlar tarafndan reddedilebilecek zelliklerin ayrntlar ile birlikte verilmelidir. Reddedilecek zellik veya kabul edilemeyen deney sonular bulunamadnda, deney paras kaynak prosedr deneyinin ayrntlarn veren WPQR, muayene eleman veya muayene kuruluu tarafindan imzalanmal ve tarih belirtilerek onaylanmaldr. Dzenli bir takdim ve veri deerlendirmesini kolaylatrmak iin kaynak prosedr ve deney sonularnn ayrntlarn kaydetmek iin bir WPQR formu kullanlmaldr. Bir WPQR-formu rnei Ek Ada gsteriImitir.

21

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Ek A (Bilgi iin) Kaynak prosedr vasflandrma kayt formu (WPQR)Kaynak prosedr vasflandrma - Deney belgesimaltnn WPQR No: malt : Adres : Talimat / Deney standard : Kaynan yapId tarih : Vasflandrma kapsam Kaynak ilemi /ilemleri: Birletirme ve kaynak tipi : Esas malzeme grup/gruplar ve alt grup/gruplar : Esas malzeme kalnl (mm) : Kaynak metali kalnl (mm) : Kaynak kalnl (mm) : Tek paso/ok paso : Boru d ap (mm) : lve malzeme ksa gsterilii : lve malzeme yapm : lve malzeme boyutu : Koruyucu gazn/tozun ksa gsterilii : Altlk gaznn ksa gsterilii : Kaynak akm tipi ve kutuplama: Metal gei biimi: Is girdisi : Kaynak konumlar : n stma scakl : Pasolararas scaklk : Son stma : Kaynak sonras sl ilemi : Dier bilgiler (Madde 8.5e de baknz): Bu form, deney kaynaklarnn yukarda belirtilen talimat/deney standard artlarna uygun olarak hazrlandn, kaynak ediIdiini ve deneye tbi tutuIduunu belgeler. Muayene eleman veya muayene kuruluu Referans No :

. Yer

.. Dzenleme tarihi

Muayene eleman veya muayene kuruluu: sim, tarih ve imza :

22

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Ek A (devam) Kaynak deneyi kaydYer : maltnn pWPS No : maltnn WPQR No : malt : Kaynaknn ad : Metal gei biimi : Birletirme ve kaynak tipi : Kaynak hazrl ayrntlar (ema)* : Birletirme tasarm Muayene eleman veya muayene kuruluu : Hazrlama ve temizleme metodu : Esas metal artnamesi : Malzeme kaInl (mm) : Boru d ap (mm) : Kaynak konumu : Kaynak ilem sralar

Kaynakla ilgili ayrntlar Paso Kaynak ilemi lve metal boyutu Akm A Gerilim V Akm tipi / Kutuplama Tel srme hz lerleme hz* Is girdisi

lve metal ksa gsterilii ve yapm : Herhangi bir zel frnlama veya kurutma : Gaz/toz: - Koruyucu : - Altlk : Gaz ak hz - Koruyucu : - Altlk : Tungsten elektrot tipi/boyutu : Kk ama/altIk ayrntlar : n stma scakl : Pasolararas scaklk : Son stma : Kaynak sonras sl ilem ve/veya yalandrma : Sre, scaklk, metot, lstma ve soutma hzlar* : malt sim, tarih ve imza: ______________________________ *Gerektiinde

Dier bilgiler* rnein: SaInm (en byk paso geniIii) : Salnm (genlik, frekans, toplam sre): Darbeli kaynak ayrntlar : Temas ucu/i paras mesafesi : Plzma kaynak ayrntlar Tor as :

. Muayene eleman veya muayene kuruIuu sim, tarih ve imza:

23

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Ek A (devam) Deney sonularmaltnn WPQR No : Gzle muayene : Penetrant/Manyetik parack * ekme deneyleri Muayene eleman veya muayene kuruIuu Referans No : Radyografi* : Ultrasonik * : Scaklk : Rm N/mm2 %A %Z Krlma yeri Notlar

Tip / No art

Re N/mm2

Eme deneyleri Tip / No

Mandrel ap : Eme as Uzama* Sonular Makroskopik muayene :

Vurma deneyi* entik Yeri / Yn

Tip : Scaklk C 1

Boyut : Deerler 2 3 Ortalama

art : Notlar

Sertlik deneyleri * Tip/yk Esas metal : HAZ : Kaynak metali :

lmlerin yeri (ema*)

Dier deneyler*: Notlar: Deneylerin hangi artlara gre yapId : Lboratuvar raporu referans no: Deney sonular kabuledilebilir/kabul edilmez (uygun olan izin) Deneyin kimin huzurunda yapld : * Gerektiinde Muayene eleman veya muayene kuruIuu sim, tarih ve imza

24

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Ek ZA (Bilgi iin) Bu standardda edeerleri verilmeyen uluslararas ve Avrupa Standardlarnn karlBu standardn yayn srasnda aadaki dokmanlarn basklar geerliydi. ISO ve IEC yeleri hlen geerli kaytlar muhafaza etmektedirler. EN 439 EN 571-1 EN 875 EN 895 EN 910 EN 970 EN 1043-1 EN 1290 EN 1321 EN 1418 ISO 14175 ISO 3452-1 ISO 9016 ISO 4136 ISO 5173 ISO 17637 ISO 9015-1 ISO 17638 ISO 17639 ISO 14732 Welding consumables Shielding gases for arc welding and cutting. Non-destructive testing Penetrant testing Part 1: General principles Destructive tests on welds in metallic materials Impact tests Test specimen location, notch orientation and examination. Destructive tests on welds in metallic materials Transverse tensile test. Destructive tests on welds in metallic materials Bend tests. Non destructive testing of welds Visual testing of fusion-welded joints Destructive tests on welds in metallic materials - Hardness testing Part 1: Hardness test on arc welded joints. Non destructive testing of welds Magnetic particle testing. Destructive tests on welds in metallic materials - Macroscopic and microscopic examination of welds. Welding personnel. Approval testing of welding operators for fusion welding and of resistance weld setters for fully mechanized and automatic welding of metallic materials. Non destructive testing of welds Radiographic examination of fusionwelded joints. Non destructive examination of welds Ultrasonic examination of welded joints Non-destructive testing of welds - General rules for fusion welds in metallic materials. Arc-welded joints in steel Guidance on quality levels for imperfections.

EN 1435 EN 1714 EN 12062 EN 25817

ISO 17636 ISO 17640 ISO 17635 ISO 5817

25

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Ek ZB (Bilgi iin) Bu standardn AB direktiflerinin esas kurallarna veya dier hkmlerine atf yapan maddeleriBu standard Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birlii tarafndan CENe verilen bir talimatla Yeni Yaklam Direktifi No 97/23/ECnin nemli zelliklerine uygunluk salamak zere hazrlanmtr. Bu standard yukardaki Direktif altnda Avrupa Birliinin Resm Gazetesinde yer aldnda ve en az bir ye lkede Ulusal bir Standard olarak kullanldnda, izelge ZBde verilmi olan bu standarda ait maddelerle uygunluk (bu standardn kapsam snrlar iinde olmak zere) bu Direktifin tekabl eden nemli zellikleri ve ilgili EFTA talimatlaryla uygunluk nedeni olarak addedilir. izelge ZB - Bu standardla EU Direktifi 97/23/EC arasndaki iliki Bu standardn maddeleri ve alt maddeleri Btn Maddeler AB Direktifi 97/23/ECnin nemli zellikleri (ERs) Ek I, Madde 3.1.2 Notlar Kalc birleme

Uyar: Baka zellikler ve baka AB Direktifleri bu standardn kapsamna giren mamullere uygulanabilir.

26

ICS 25.160.10

TRK STANDARDI


Ek ZC (Bilgi iin) Bu standardn AB direktiflerinin esas kurallarna veya dier hkmlerine atf yapan maddeleriBu standard Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birlii tarafndan CENe verilen bir talimatla Yeni Yaklam Direktifi No 87/404EECnin nemli zelliklerine uygunluk salamak zere hazrlanmtr. Bu standarda ait maddelerle uygunluk bu Direktifin tekabl eden nemli zellikleri ve ilgili EFTA talimatlaryla uygunluk nedeni olarak addedilir. izelge ZC - Bu standardla EU Direktifi 87/404EEC arasndaki iliki Bu standardn maddeleri ve alt maddeleri Madde 9, Ek A AB Direktifi 87/404EECnin nemli zellikleri (ERs) Ek II, Madde 3.c.iii Notlar Kaynak prosedr vasflandrma kayd

Uyar: Baka zellikler ve baka AB Direktifleri bu standardn kapsamna giren mamullere uygulanabilir.

27

Documents

TS EN ISO 15614-1