Upload
celalin
View
262
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Türkiye Türkçesi AzerbaycanTürkçesi
Ağustos böce ği — Cırcırama
Ahtapot — Sekkiz ayaq
Akıncı — Hücumçu
Akraba — Qohum
Altıgen — Altıbucaqlı
Ambülans — T əcili yardım ma şını
Amino asit — Amin tur şu
Anahtar — Açar
Ana okulu — U şağ bağçası
Anırmak — Anqırmaq
Anlamak — Ba şa düşmək
Apışmak — Çaşıb qalmaq
Araba — Avtomobil
Arızalanmak — Xarab olmaq
Artı — Müsb ət, üst ə gəl
Arka — Dal
Arkaarkaya — Dalbadal
Aramak — Axtarmaq
Asansör — Lift
Aşçı — Aşbaz
Aşçıbaşı — Baş aşbazAte ş — Od
Ateşböceğı — İşıldaqu ş
Atlet (sporcu) — Qaçı şcı
Atmak — Tullamaq
Anla şma — Saziş
Avcı — Ovçu
Avize — Çılçıraq
Ayva — Heyva
ABANMAK – söyk ənmək, dirs əklənmək
ABARTMAK – mübali ğə etmək, şişirtm ək
ABLA – 1) böyük bacı; 2) bacı (xitab)
ABLUKA – mühasir ə, blokada; abluka ikticadi – iqtisadi blokada
ABONE – 1) abun ə; 2) abun əçi; abonman – abun əçi; abone bedeli (fiatı) – abun ə qiym əti; ABONE olmak – abun ə yazılmaq
ABSTRE – abstrakt, müc ərrəd
ACELE – t əcili, t ələsik
ACEMİ – təcrüb əsiz, naşı, xam, t əzə işçi; ben bu sanatın acemisiyim – m ən bu i şdə təzəyəm.
ACENTA, ACENTE – agentlik, agent, büro; seyahet ace ntesi – s əyahət bürosu
ACI – acı, ağrı, əzab, əziyyət, dərd, kədər; di ş acısı – di ş ağrısı; acısını payla şmak – halına yanmaq, k ədərin ə şərik olmaq
ACIKLI – q əmli, qüss əli, k ədərli, hüznlü, yaslı; acıklı haber – q əmli x əbər
ACIKMAK – acmaq, acımaq
ACIMA – mərhəmət, insaf
ACİL – tez, t ələsik, t əcili, t əxir ə salınmaz; acil tedbirler almak – t əcili t ədbirl ər görm ək
ACİR – icar əyə verən, kiray ə verən, borc ver ən
AÇI – bucaq; on derece açı ile – on d ərəcə bucaq altında
AÇIKÇI – birja, d əllalı
AÇIKLAMA – izah, şərh
AÇIKLAMAK – izah etm ək, aydınla şdırmaq
AÇMALIK(- ğı) – yuyucu madd ə, açmalıq
ADAK(-ğı) – vəd, əhd
ADAMAK – h əsr etm ək
ADALE – əzələ
ADAMAK İLL İ – əsl, möhk əm, layiqli, nec ə lazımdır; adamakilli bir ya ğmur – möhk əm yağış
ADAY – namiz əd; aday göstermek – namiz əd göst ərmək
ADDETMEK – 1) hesab etm ək, qəbul etm ək, qiym ətləndirm ək; 2) saymaq, hesablamaq
ADESE – 1) linza, ədəsə 2) göz bülluru
ADET(-di) – ədəd
ADET(-ti) – ad ət
ADLI – hüquq, hüquqi; adlı tababet – tibbi eksperti za
AF(affı, afvı) – 1) üzr, əfv; affınızı rica ederim! – üzr ist əyir əm!; 2) amnistiya; genel af – ümumi amnistiya
AFET(-ti) – f əlakət; tabii afet – t əbbi f əlakət
AFFEDERSİNİZ – bağışlayın, əfv edin
AFFETMEK – əfv etm ək, bağışlamaq, günahından keçm ək
AFİYET(-ti) – sağlamlıq; afiyet olsun – 1) nu ş olsun 2) sa ğlıqla; afiyetteyim – m ən sağlamam
AFYON – tiry ək
AĞ(ağı) – tor, şəbəkə
AĞABEY(-i, -si) – 1) böyük qarda ş; 2) qarda ş (xitab)
AĞAÇÇİLEĞİ(-ni) – qoruq
AĞIL(-lı) – 1) ağıl, arxac; 2) hal ə, şəfəq, parıltı
AĞIM – ayağın üst t ərəfi
AĞIRBAŞLI – təmkinli, ciddi, a ğır
AĞIRLAMAK – s əmimi qar şılamaq, yax şı qarşılamaq
AĞRANDİSMAN –böyütm ə, böyütm ək
AĞRANDİSÖR – böyüdücü
AĞUSTOS – avqust
AHBAP(-bı) – dost-tanı ş; ahbaplik – dostluq
AHDI – müqavil əli; ahdı tarife – konvension tarif; ahdı vecibeler – müqavil ə öhd əlikl əri
AHENGER – dəmirçi
AHİTNAME – müqavil ə, konvensiya, pakt
AHŞA – daxili orqanlar, içalat
AHŞAP(-bı) – 1) taxta, taxtadan hazırlanmı ş; ahşap körpü – taxta körpü; 2) a ğac (material)
AHTAPOT(-tu) – s əkkizayaqlı ilbiz
AHUDUDU(-nu) – moruq
AİDAT(-tı) 1) – üzvülük haqqı; aidat almak – üzvülük haqqı yı ğmaq; 2) g əlir, m ədaxil
AJAN – 1) agent, nümay əndə, müvəkkil; 2) casus, agent
AJANS – agentlik, nümay əndəlik; anadolu ajansı – anadolu x əbər agentliyi; ticaret ajansı – ticar ət agentliyi
AKAMET(-ti) – 1) sonsuzluq, qısırlıq; 2) müv əffəqiyy ətsizlik, u ğursuzluq; akamete uğramak – müv əffəqiyy ətsizliy ə uğramaq
AKARYAKIT(-tı) – duru yanacaq; akaryakıt borusu – y anacaq borusu
AKÇAAĞAÇ(-cı) – ağcaqayın
AKÇE – sikk ə, pul
AKDETMEK – ba ğlamaq, imzalamaq (müqavil ə, saziş və s.)
AKIM kalmak – puça çıxmaq
AKIT taraflar – sazi ş bağlayan t ərəflər, müqavil ə bağlayan t ərəflər
AK İDE(şekeri) – nabat ( şirni)
AKLISEL İM – sağlam dü şünc ə, aydın fikir, a ğıl, kamal
AKORTÇU – kökl əyici
AKRAN – ya şıdlar, hama şlar
AKTARMAK – 1) bir şeyin yerini d əyişdirm ək; 2) bir şeyin yolunu, yönünü d əyişdirm ək; 3) iqtibas etm ək; 4) t ərcüm ə etmək
AKTÜAL İTE – 1) aktuallıq; 2) kinoxronika
ALA – əl-əlvan, r əngb ərəng; 2) xallı, zolaqlı; ala sı ğın – xallı maral; 3) açıq-q əhvəyi
ALABALIK(- ğı) – qızıl, balıq
ALAB İLDİĞİNE – çox, h ədsiz; fırtına alabildi ğine kudurmu ştu – fırtına çox gücl ənmi şdi
ALABÜM İN – zülal
ALACA – al- əlvan
ALACAKLI – kreditor, borc ver ən
ALAFRANGA – avropasaya ğı; alafranga müzik – q ərb musiqisi; alafranga yemekler – avropa m ətbəxi
ALAKA – 1) əlaqə, maraq, m ənafe; alaka çekmek – maraq oyatmaq; 2) münasib ət, aidiyy ət, iştirak
ALAN – 1) sah ə, ərazi, meydan; sava ş alanı – h ərb meydanı; 2) sah ə, bölm ə; ilim alanında – elm sah əsind ə
ALARM – h əyəcan siqnalı
ALAŞIM – xəlit ə, ərinti
ALAY I – 1) izdiham, yı ğnaq, d əstə, güruh; mitingciler alayı – mitinq i ştirakçılarının izdihamı; 2) nümayi ş, mərasim; cenaze alayı – mat əm mərasimi; 3) alay
ALAY II – zarafat, istehza
ALAYCI – istehza ed ən, ri şxənd ed ən, masqaraçı
ALBAY – polkovnik
ALÇAKGÖNÜLLÜ – t əvazökar, sad ə adam, iddiasız
ALÇI – gips
ALÇILAMAK – gips qoymaq
ALDATI – hiyl ə, saxta
ALDIRMAMAK(-gı) – əhəmiyy ət verm əmək, fərqin ə varmamaq, qulaq ardına vurmaq, fikir verməmək; aldırma! – fikir verm ə, özünü üzm ə!
ALDIRMAZ – laqeyd, etinasız
ALDIRMAZLIK(- ğı) – laqeydlik, etinasızlıq
ALEN İ – açıq, aşkar; aleni mahkeme – açıq m əhkəmə
ALFABE – əlifba
ALFABES İZ – savadsız
ALIKO(Y)MAK – 1) saxlamaq; yeme ğe alıkoymak – nahara saxlamaq; 2) tutub saxlamaq, qoymamaq, mane olmaq; i şinden alıkoymak – i şind ən ayırmaq
ALINGAN, ALINGAÇ – küs əyən
ALIŞIK – adət etmi ş
ALIŞTIRMA – məşq, təlim
ALIŞTIRMAK – öyr ətmək, alışdırmaq
ALLAHAISMARLADIK – xudafiz
ALLAK BULLAK: kafam allak bullak oldu – ba şım hərlənir
ALTYAPI – bazis
AMAÇ(-cı) – 1) m əqsəd, niyy ət, məram; benil amaçlar – q ərəzli məqsədlər; bu amaçla – bu niyy ətlə; 2) hədəf, ni şan; askerı amaç – h ərbi obyekt
AMATÖR – h əvəskar; amatör ressam – h əvəskar r əssam; amatör foto ğraf – h əvəskar fotoqraf
AMBALAJ – qab, tara
AMBALAJ YAPMAK – qabla şdırmaq
AMBERBALI ĞI(-nı) – kaşalot
AMBULANS – 1) poliklinika, ambulatoriya; 2) t əcili yarım ma şını
AMCA – əmi; amca kızı – əmi qızı; amca o ğlu – əmi oğlu
AMELE – f əhlə
AMEL İ – təcrübi; ameli usul – t əcrübi üsul
AMPUL(-lü) – 1) elektrik lampası; 2) ampula
ANAHTAR – açar; şifre anahtarı – şifr əli açar; ingiliz anahtarı – qayka açarı; anahtarını bulmak – çar ə qılmaq
ANARŞİ – anarxiya
ANASON – cir ə
ANAYASA – konstitusiya, əsas qanun; anayasa türesi – konstitusiya hüquqları; Birle şmiş Milletler Anayasası – Birl əşmiş Mill ətlər təşkilatının əsas qanunu
ANDAÇ(-cı) – yadigar, xatir ə
ANGARYA – m əcburi i ş
ANI – xatir ə; anılar – memuar
ANIT(-tı) – abid ə, monument
ANITSAL – monumental, möht əşəm, əzəmətli
ANLAM – m əna
ANLAMDA Ş – sinonim, eyni m ənalı
ANLAMSIZ – m ənasız
ANSIZIN – gözl ənilm ədən, bird ən-bir ə, qəflətən
ANTLAŞMA – müqavil ə, saziş, pakt, konvensiya; barı ş antla şması – sülh müqavil əsi
ANTRENMAN – m əşq, təlim; antrenman uça ğı – təlim t əyyar əsi
ANTRENÖR – məşqçi, t əlimçi; ba ş antrenör – ba ş məşqçi
APARTMAN – ev
APTAL(-lı) – abdal, s əfeh, axmaq
APTES – dəstəmaz; aptes almak – d əstəmaz almaq
ARABULUCU(- ğu) – vasit əçi, münsif; arabuluculuk – vasit əçilik, münsiflik
ARAÇ(-cı) – vasit ə, alət
ARALIK(- ğı) – dekabr
ARAMAK – axtarmaq
ARAPSAÇI – qıvrım saçlar
ARAPSAÇINA dönmek – dola şmaq, dola şıb qalmaq (i şlər və s.)
ARAŞİT(-ti) – araxis, yer fındı ğı
ARAŞTIRMA – tədqiqat; bilimsel ara ştırma enstitüsü – elmi t ədqiqat institutu
ARIZA – xarab yer, nöqsan, nasazlıq, z ədə, qəza; arıza lanıp durmak – dayanmaq, işləməmək; arızaya u ğramak – q əzaya uğramaq
ARKADA Ş – yolda ş, dost
ARMA – gerb; devlet arması – dövl ət gerbi
ARNAVUT(-du) – alban; arnavut dili – alban dili
ARSA – tikinti üçün ayrılmı ş torpaq sah əsi
ART(-dı) – 1) kür ək; 2) arxa, arxa t ərəf, arxa hiss ə; aralık kapı – arxa qapı; biribiri artından – bir-birinin ardınca
ARTI – üst əgəl; iki artı üç – iki üst əgəl üç
ARTIKYIL – uzun il (365 gün)
ARTIRMA – 1) çoxaltma, artırma; 2) auksion, müzaid ə, hərrac; artırma ile satmak – auksiondan satmaq; açık artırma – açıq satı ş
ARZ ETMEK – 1) bildirm ək, ərz etm ək, nəzərin ə çatdırmaq; 2) do ğurmaq, yaratmaq; tehlike arz etmek – t əhlük ə yaratmaq
ASALAK(-gı) – 1) parazit; asalak bilimi – parazitol ogiya; 2) tüfeyli, müft əxor
ASALET(-ti) – alic ənablıq
ASANSÖR – lift
ASGARI – 1) minimum, ən kiçik; asgarı ücret – minimum əmək haqqı; 2) minimum
ASILSIZ – əsassız, əsaslanmamı ş
ASİ – qiyamçı, üsyançı
ASİT(-di) – tur şu
ASSUBAY – unter zabit
ASTEĞMEN – kiçik leytenant
ASTRAGAN – qaragül d ərisi; astragan kalpa ğı – qaragül papaq
ASTROPİKAL – subtropik; astropikal iklim – subtropik iqlim
AŞAMA – dövr, m ərhələ
AŞÇI – aşpaz
AŞI – 1) peyv ənd, aşı; 2) aşı, aşı masası, vaksin
AŞIRI – 1) hədsiz, çox, olduqca çox; a şırı yoksulluk – h ədsiz yoxsulluq; 2) ifrat, qatı; a şırı sağcı – ifrat sa ğçı; 3) aşırı, sonra; gün a şırı – gün a şırı; bizden bir ev a şırı oturuyor – bizd ən bir ev sonra ya şayır
AŞIRMA – plagiat, ədəbi oğurluq
AŞIRMACI – plagiator, ədəbi oğru
AŞIRMAK – oğurlamaq, çırpı şdırmaq
AŞIRTI – israf
ATAMAK – v əzifəyə təyin etm ək
ATEŞÇİ – ocaqçı, ocaq qalayan; ate şçi yeri – ocaqxana
ATKI – 1) arxac; 2) örp ək, şal, şərf, ka şne; 3) balaca qayı ş, toqqacıq
ATLIKARINCA – karusel
ATMACA – qır ğı
AVANTAJ – xeyir, m ənfəət, səmərə, fayda, qazanc; maddi ve manevi avantajlar – maddi və mənəvi xeyir
AVİZE – çilçıraq, lüstr
AVLI, AVLU – h əyət
AVUKAT(-tı) – v əkil
AYAKLANMA – qiyam üsyan
AYAKLANMAK – üsyan etm ək, qiyam etm ək
AYAR – 1) vaxt; 2) əyar 3) yoxlayın düz əltm ə, nizama salma, t ənzim etm ə
AYARLAMAK – 1) t ənziml əmək; 2) standartla şdırmaq, kalibrl əmək
AYÇA – aypara, hilal
AYÇİÇEĞİ(-ni) – gün əbaxan
AYGIT(-tı) – aparat; telefon aygıtı – telefon apara tı; sindirim aygıtı – h əzm orqanı; solunum aygıtı – t ənəffüs orqanı
AYIKLAMAK – bir-bir seçm ək, bir-bir seçib ayırmaq, çe şidl əmək
AYIRICILIK(-ğı) – separatizm
AYIRIM – ayrı-seçkilik
AYIRTMAN – ekspert, yax şı bil ən, müt əxəssis
AYIRTMANLIK(- ğı) – ekspertiza
AYKIRI – zidd
AYLAK(- ğı) – tənbəl, avara
AYRAÇ(-cı) – möt ərizə
AYRICALIK(- ğı) – müst əsna hüquq, imtiyaz
AYRIM – fərq
AYRINTI – təfsilat, t əfərrüat
AZAMI – 1) ən böyük, ən hündür, ən yüks ək; 2) maksimum
AZARLAMAK – danlamaq, m əzəmmət etm ək
AZGEL İŞMİŞ – zəif inki şaf etmi ş
AZIK(-ğı) – ərzaq ehtiyatı, azuq ə
AZIMSAMAK – az hesab etm ək, kafi hesab etm əmək
AZMAY İŞ – təcrüb ə sınaq
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
B
Baba — Ata
Bacak — Qıç
Bağırmak — Qı şqırmaq
Bam teli — Yaralı yer
Bardak — St əkan
Barfiks çekmek — Turnikd ə dartınmaq
Bari — Heç olmasa
Basket — Z ənbil
Bayağı kesir — Adi k əsir
Başka — Özgə
Bebek — Körp ə, çağa
Bebek maması — U şaq yem əyi
Becayi ş — Dəyiş-düyü ş
Bej (renk) — Sümük r əngi
Bek — Müdafi əçi, (futbolda)
Bekar — Subay
Bekçi — Göz ətçi
Beklemek — Gözl əmək
Beklenti — Umaca ğ
Belgesel film — S ənədli film
Bellek — Yadda ş, hafizə
Benzemek — B ənzəmək, ox şamaq
Beşgen — Be şbucaqlı
Bezelye — Noxud
Bilgiç — Çox bilikli, savadlı
Boyacı — R əngsaz
Boynuz — Buynuz
Bozmaq — Pozmaq, xarab etm ək
Bozuk — Xarab
Bozuk (para) — Xırda (pul)
Böbrek — Böyr ək
Böylece — Bel əcə
Bula şıkçı — Qab yuyan
Bulmak — Tapmaq
Bulmaca — Tapmaca
Bunak — H ərif
Buram-buram (terlemek) — İnci-inci (t ərləmək)
Buzdolabı — Soyuducu
Büyük anne — N ənə
Büyük baba — Baba
Büyükba ş (hayvan) — Qaramal
BABA – ata
BACAK(- ğı) – ayaq
BADANA – əhəng
BAĞDAŞMAK – razılı ğa gəlmək, uyğun g əlmək; bu teklif tüzük ile ba ğdaşmiyor – bu t əklif nizamnam əyə uyğun gəlmir
BAĞIL – nisbi; ba ğılık – nisbilik
BAĞIMLI – asılı, tabe
BAĞIMLILIK(-ğı) – asılılıq, tabeçilik
BAĞIMSIZ – müst əqil, s ərbəst, azad
BAĞIMSIZLIK(-ğı) – müst əqillik, s ərbəstlik, istiqlaliyy ət; bağımsızlıkına kavu şmak – müst əqilliy ə nail olmaq; ekonomik ba ğımsızlık – iqtisadi müst əqillik
BAĞIŞ – ianə; bağış toplama – ian ə toplama
BAĞIŞIK – azad edilmi ş (vergid ən və s.)
BAĞIŞIKLAMA – immunizasiya
BAĞIŞIKLIK(-ğı) – immunitet
BAHARAT(-tı) – ədviyyat
BAHÇIVAN, BAHÇES İ – bağban
BAH İS – 1) danışıq, söhb ət; 2) mövzu, tema; 3) m ərc, b əhs
BAKAN – nazir; bakanlar kurulu – Nazirl ər Soveti; devlet bakanı – dövl ət naziri; ba ş bakan – baş nazir; di ş işleri bakanı – xarici i şlər naziri
BAKANLIK(-gı) – nazirlik; adalet bakanlı ğı – ədliyy ə nazirliyi; milli savunma bakanlı ğı – milli müdafi ə nazirliyi; ula ştırma bakanlı ğı – nəqliyyat v ə rabit ə nazirliyi
BAKIR – mis
BAKLA – paxla
BALTALAMA – t əxribat, sabotaj
BAMTEL İne basmak – yaralı yerin ə toxunmaq
BAND – lent (maqnitofon üçün)
BANDO – orkestr (n əfəsli)
BANMAK – batırmaq, salmaq
BANYO – 1) vanna; 2) vanna ota ğı; banyo almak – vanna q əbul etm ək
BARAJ – 1) s ədd; 2) su hövz əsi
BARDAK(-gı) – st əkan
BARINAK(- ğı) – sığınacaq, sı ğınaq
BARINMAK – 1) daldalanmaq, sı ğınacaq tapmaq; 2) yola getm ək, dil tapmaq
BARIŞ – sülh
BASAMAK(-gı) – pill ə
BASIM – çap, çap etm ə
BASIMEV İ(-ni) – m ətbəə
BASIN – m ətbuat, dövri m ətbuat
BASINÇ(-cı) – t əzyiq
BAS İRET(-ti) – b əsir ət, fərasət, ağıl
BASKI – 1) t əzyiq, sıxıntı; 2) ekonomik baskı – iqtisadi t əzyiq; 2) tiraj; 3) n əşr, çap, cap etmə
BASMAKALIP – şablon, standart, basmaq əlib, çeyn ənmi ş; basmakalıp sözler – şablon ifad ələr
BASTON – əl ağacı, əsa
BAŞARI – uğur, müv əffəqiyy ət
BAŞARILI – uğurlu, müv əffəqiyy ətli; ba şarılılı bir deneme – u ğurlu t əcrüb ə
BAŞBAKAN – ba ş nazir
BAŞDELEGE – daimi nümay əndə (BMT-də)
BAŞKAN – s ədr, r əhbər, prezident; ba şkanlık – s ədrlik, r əyasət heyəti
BAŞKENT(-ti) – paytaxt
BAŞKOMUTAN – ba ş komandan
BAŞVURU – müraci ət
BATI – q ərb; batı memleketleri – Q ərb ölk ələri
BATTAN İYE – ədyal (yun)
BAVUL(-lu) – çamadan
BAYAĞI – 1) sadə, adi, h ər günkü; baya ğı gün – adi gün; 2) vulqar, baya ğı
BAYAN – xanım
BAYINDIR – abad
BAYLAÇ(-cı) – gömrük rüsumu
BEBE, BEBEK(- ği) – 1) süd əmər, körp ə; 2) kukla
BEDAVA – pulsuz, havayı
BEDDUA – l ənət
BEDEL – d əyər, qiym ət; malın bedeli – malın qiym əti
BEKAR – subay
BEKÇ İ – gözətçi, ke şikçi, qarovulçu
BEKLEME – gözl əmə; bekleme odası – gözl əmə zalı
BEKLEMEK – 1) gözl əmək; biraz bekle i şin sonu iyi olacak – bir az gözl ə işin axırı yax şı olacaq; 2) qorumaq, ke şiyini ç əkmək
BEKTAŞİÜZÜMÜ(-nü) – qara ğat
BELGE – s ənəd; belge filmi – s ənədli film
BEL İRLEMEK – t əyin etm ək, mü əyyən etm ək
BEL İRLİ – müəyyən, aşkar, b əlli; belirli belirsiz – gücl ə seçil ən, nəzərə çarpmayan
BEL İRMEK – 1) görünm ək, görs ənmək; 2) mü əyyən olmaq, aydın olmaq
BEL İRSİZ – qeyri-mü əyyən, nam əlum
BEL İRTİ – əlamət, ni şanə, təzahür
BEL İRTMEK – bildirm ək, mü əyyən etmək
BEL İT(-ti) – aksioma
BELKEM İĞİ(-ni) – 1) onur ğa sütunu, onur ğa; 2) əsas, dayaq
BELLEK(- ği) – yadda ş, hafiz ə
BEN I – mən
BEN II – xal
BEN III – tələ yemi
BENCİL – xudbin, eqoist
BENCİLİK(-ği) – xudbinlik, eqoistlik
BERE – beret
BERELEMEK – 1) z ədələmək, əzmək 2) cırmaqlamaq, sıyırmaq
BERRAK – şəffaf, t əmiz
BERZAH – boyun, b ərzək
BESBELL İ – 1) tam b əlli, tamamil ə aydın; 2) aydındır, b əllidir, m əlumdur; besbelli artık gelmiyecek – t əmamil ə aydındır ki, o daha g əlməyəcək
BESİN – qida, ərzaq
BESTE – musiqi
BETİM – təsvir
BETONARME – d əmir-beton
BEYEFENDİ – cənab, ağa (xitab)
BEYGİR – at, axta at
BEZ – vəzi; kalkan bezi – qalxanvari v əzi
BEZELYE – noxud, göy noxud
BIKMAK – t əngə gəlmək, bezikm ək, usanmaq; biktim! – cana g əldim!
BİBLO – b əzək-düz ək
BİÇERDÖĞER – kombayn
BİLAK İS – əksin ə, tərsin ə
BİLANÇO – balans; bilanço yapmak – balans tutmaq
BİLDİRİ – məlumat, x əbər, bəyanat, kommunike, birg ə rəsmi m əlumat, m əruzə; bildiri özetleri – m əruzənin tezisl əri
BİLDİRİK(-ği) – bəyanat, deklarasiya, elan; insan hakları bildiri ği – insan hüquqları haqqında deklarasiya
BİLEMEK – itil əmək
BİLEŞİK – mür əkkəb, qarı şıq
BİLGE – müdrik
BİLGEL İK(-ği) – müdriklik
BİLGİ – bilik, m əlumat; bilgiler elde etmek – m əlumat əldə etmək
BİLGİLİ – bilikli, m əlumatlı, t əhsilli
BİLGİN – alim, müt əxəssis; tiyatro bilgini – teatr şünas
BİLGİSİZ – savadsız, cahil
BİLİM – elm
BİLİMSEL – elmi
BİLİNÇ(-ci) – şüur, dü şünc ə, ağıl, dərrak ə
BİLİNÇLİ – şüurlu, dü şünc əli, ağıllı, d ərrakəli; bilinçli şekilde – bil ə-bil ə
BİLİRKİŞİ – ekspert, ixtisasçı, müt əxəssis
BİLİRKİŞİLİK(-ği) – ekspertiza
BİLİT(-ti) – afi şa, reklam, elan
BİNBAŞI(-yı ) – mayor; deniz binba şısı – 3-cü d ərəcəli kapitan
BİNİCİ – atlı, atsür ən
BİNİCİLİK – at çapmaq, minicilik
BİRA – piv ə
BİREY – fərd, şəxs, n əfər
BİRİKMEK – toplanmaq, yı ğılmaq; borç birikti – borc yı ğıldı
BİRİKTİRMEK – yığmaq, toplamaq; para biriktirmek – pul yı ğmaq
BİRKAÇ(-cı) – bir neç ə, bir q ədər, qism ən; birkaç kelime ile – bir neç ə sözl ə
BİRTAKIM – bir q ədər, bir az, bir sıra, bir qrup, b əzi
BİSİKLET(-ti) – velosiped
BİSKÜVİ, BİSKÜVİT(-ti) – biskvit, peçenye
BİTEK – münbit
BİTEVİ(ye) – aramsız, ara verm ədən, durmadan
BİTEY – flora
BİTPAZARI(-nı) – şeytanbazar, alver meydanı, köhn ə şey satılan meydan
BİZZAT – özü, şəxsən, şəxsən özü
BODRUM – zirzəmi
BODUR – alçaqboy
BONBON – konfet
BONCUK(-ğu) – muncuq
BONO – bon, q əbz, talon, adi veksel
BONSERVİS – zəmanət, rəy
BORAZAN – 1) şeypur, truba ;2) şeypurçu, trubaçı
BORDRO – 1) bordero, c ədvəl; maaş bordrosu – maa ş cədvəli; 2) reyestr, siyahı; senelik bordro – illik hesabat
BORNOZ, BORNUZ – hamam xalatı
BORSA – birja; i ş borsası – əmək birjası
BOT(-tu) – kater, qayıq; hücum botu – hücum kateri
BOYLAM – uzunluq
BOYUNBAĞI(-nı) – qalstuk
BOYUT(-tu) – ölçü
BOZDURMAK – 1) pozdurmaq, da ğıtdırmaq; 2) pulu xırdalamaq
BOZGUN – məğlubiyy ət, darmada ğın edilm ə, darmada ğın etm ə
BOZKIR – 1) çöl, düz; 2) açıq boz (at haqda); bozkı r antilopu – sayqak
BOZMAK – 1) pozmaq, riay ət etm əmək; elhapı bozmak – oyunun qaydasını pozmaq, sükutu pozmaq; 2) xırdalamaq (pulu)
BOZUK(-ğu) – 1) xarab, nasaz, yarasız, pis; 2) xırda (pul)
BÖBREK(-ği) – böyr ək
BÖĞÜRTLEN – böyürtk ən
BÖLGE – 1) rayon, zona, bölg ə 2) nahiy ə; bel bölgesi – bel nahiy əsi
BÖN – axmaq, a ğılsız, sarsaq
BÖREK(-ği) – piroq, pirojok
BRANŞ – sahə, bölm ə; spor bran şları – idman növl əri
BRONŞ – bronx (tibb)
BUÇUK(-ğu) – yarım; dört buçuk – dörd yarım; saat iki buçuk – saat üçün yarısı
BUDALA – axmaq, s əfeh, gic; budala yerine koymak – axmaq yerin ə qoymaq
BUDUNB İLİM – etnologiya
BUFA – ilanbalıq
BUJ İ – şam
BUKLE – zülf, tel
BULAŞIK(-ğı) – 1) yolxucu; bula şık hastalik –yolxucu x əstəlik; 2) çirkli, bula şıq; bula şık makinesi – qabyuyan ma şın
BULGU – kəşf, ixtira
BULMACA – krossvord, bilm əcə
BULUNMAK – 1) tapılmaq; 2) olmaq, yerl əşmək; siz ak şamları nerede bulunursunuz? Siz axşamlar harada olunursunuz?
BULUNTU – tapıntı
BULUŞ – kəşf, ixtira
BULUŞMA – görü ş
BULUŞMAK – görü şmək
BUNALIM – böhran; riyasada bunalım ba ş gösterdi – bazarda böhran ba şladı; para bunalımı – valyuta böhranı
BUNALMAK – t əngn əfəs olmaq, töv şümək
BURS – təqaüd
BUZDOLABI(-nı) – soyuducu
BÜNYE – 1) struktura, qurulu ş; sosyal bünye – ictimai-sosial qurulu ş; 2) qam ət
BÜYÜ – cadu, sehr, tilsim, əfsun; büyücü – cadug ər, sehrkar
BÜYÜLEMEK – ovsunlamaq, sehrl əmək, məftun etm ək
BÜYÜLEY İCİ – məftunedici, ovsunlayıcı
BÜYÜTEÇ(-ci) – böyüdücü
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
C
Cadaloz — Çox danı şan qadın
Cafcaflı — T əmtərağlı
Cam — Şüşə
Cambaz — K əndirbaz
Cetvel — X ətkeş
Cırcır böce ği — Cırcırama
Cırlamak — Cırıldamaq
Cıvata — Şurup
Cingöz — Diriba ş
Coplamak — Köt əkləmək
Cüzdan — Pul kis əsi
CADDE – prospekt
CAM – şüşə
CAMBAZ – akrobat, canbaz, k əndirbaz
CAMEKAN – vitrin; dükkan camekanı – ma ğaza vitrini
CAMİ(-ii, -si) – m əscid, cüm ə məscidi
CAMLI – şüşəli;camlı dolap – servant; camlı kapı – şüşəli qapı
CANKURTARAN ARABASI – t əcili yarım ma şını
CAYMAK – boyun qaçırmaq, imtina etm ək; sözünd ən caydı – sözünd ən imtina etdi
CEKET(-ti) – jaket, penc ək, göd əkcə
CELPNAME – çağırış vərəqəsi
CELSE – iclas; açık celse – açıq iclas
CENGEL – cəngəllik
CERAHAT(-tı) – yara, irin
CETVEL – 1) xətkeş; 2) cədvəl
CEVHER – 1) mədən; bakır cevheri – mis m ədəni; 2) cavahirat, da ş-qaş
CEZVE – qəhvədan
CIMBIZ – maqqa ş, pinset
CIVIK(-ğı) – sulu, sıyıq; cıvık kar – sulu qar
CİLA – lak; tırnak cilası – dırnaq lakı
CİLDİYECİ – dermatoloq
CİMRİ – xəsis; cimrilik – x əsislik
CİRİT(-di) – mızraq, cıda
CİVAR – ətraf, şəhər kənarı, civar
CİVCİV – ətcəbala, qu ş balası
CİVCİVLİ – səsli-küylü, hay küylü
COP(-pu) – d əyənək, köt ək
CUDA – dzyudo (idman növü)
CUMARTESİ(-yi) – şənbə
CUMHURBAŞKANI(-nı) – prezident; cumhurba şkanı yardımcısı – vitse prezident;
CUMHURİYET(-ti) – respublika
CURNAL – çu ğul, danos
CÜCE – cırtdan, liliput (çox kiçik adam); cüce çam – cırtdan şam
CÜPPE – mantiya (hakimin v ə s. üst geyimi)
CÜRÜM(-rmü) – cinay ət; cürüm delili – maddi sübut; cürüm i şlemek – cinay ət tör ətmək
CÜZDAN – 1) pulqabı, portmanet; 2) qovluq, papka; 3 ) vəsiq ə, şəhadətnam ə, kitabça; askerlik cüzdanı – h ərbi v əsiq ə; hesap cüzdanı – əmanət kitabçası
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
Ç
Çakışmak — Toqqu şmaq
Çakıl — Çınqıl
Çalçene — Z əvzək
Çalım — Badalaq
Çalımlamaq — Badalaq atmaq
Çalımlanmaq (futbolda) — Aldanmaq (futbolda)
Çalmak (hırsızlık) — O ğurlamaq
Çam — Şam ağacı
Çamaşır makinası — Paltar yuyan ma şı
Çan — Zınqırov
Çapkın — Arvadbaz, şörgöz
Çarpma (matematik) — Vurma
Çatal — Çəngəl
Çeşid — Cür
Çıkık — Sınıq
Çırçır — Pambıq t əmizl əyən maşın
Çocukla şmag — Uşaqlaşmaq
Çorba — Şorba
Çökmek (yıkılmak) — Uçmaq
Çocuk — U şaq, bala
Çuval — Kis ə
Çüş — Çoş
ÇABA – s əy, cəhd; çaba harcamak – c əhd göst ərmək
ÇABALAMAK – c əhd etm ək, çal şmaq, səy etm ək; nafile çabalama! – bo ş yerə səy etm ə!
ÇABUK – tez, yeyin, c əld, iti, çevik
ÇAĞANOZ – krab
ÇAĞDAŞ – müasir
ÇAĞIRMAK – 1) çağırmaq, d əvət etm ək; dü ğüne çağırmak – toya ça ğırmaq; hastaya doktor ça ğırmak – x əstəyə həkim ça ğırmaq; 2) oxumaq; türkü ça ğırmak – mahnı oxumaq
ÇAĞLAR, ÇAĞLAYAN – şəlalə
ÇAĞRI – 1) dəvət; çağrılı – d əvət olunmu ş; 2) çağırış, müraci ət; çağrıda bulunmak – müraci ət etm ək
ÇAĞRILIK(-ğı) – dəvətnam ə
ÇAKAR – balıq toru
ÇAKI – cib bıça ğı, qatlama bıçaq
ÇAKIL – çınqıl, xırda çay da şı
ÇAKIM, ÇAKIN – ildırım
ÇAKMAK – 1) çaxmaq, vurmaq; 2) anlamaq, ba şa düşmək, sezm ək, duymaq; i şi çakmak – işi anlamaq; 3) sırımaq, ötürm ək; kalp parayı çakmak – saxta pul sırımaq
ÇALAR – z əngli; çalar saat – z əngli saat
ÇALCENE – bo şboğaz, çərənçi
ÇALDIRMAK: saatını caldırdı – saatını o ğurlatdı
ÇALI – kol, kolluq
ÇALIKUŞU – torağay
ÇALIM: çalım satmak – özünü ç əkmək, lov ğalanmaq
ÇALIMLAMAK – f ənd i şlətmək
ÇALIŞMA EMNİYETİ – əmək təhlük əsizliyi texnikası
ÇALIŞMA RANDIMANI – əmək məhsuldarlı ğı
ÇALIŞMA SÜRESİ – əmək stajı
ÇAM – şam ağacı
ÇAMUR – 1) çirkab; çamura basmak – çirkaba dü şmək; 2) palçıq; çamur banyosu – palçıq vannası
ÇAMURLU – çirkli, kirli, çamurlu, palçıqlı; yollar cok çamurlu – yollar çox çirklidir
ÇAMURLUK – krılo (avto)
ÇAN – zəng
ÇANÇİÇEĞİ(-ni) – zəngçiç əyi
ÇAP(-pı) – 1) diametr; 2) kalibr; 3) ölçü, miqyas; dünya çapında – dünya miqyasında
ÇAPA – 1) toxa, k ərki, çapacaq, qiym əkeş; 2) lövb ər
ÇAPKIN – 1) qadın dü şkünü, arvadbaz; 2) d əcəl, nadinc, şuluq
ÇAPUL – çapovul, talan, qar ət; çapulcu – talançı, çapavolçu
ÇARPI: üç çarpı iki – üç vurulsun iki
ÇARPIK – əyri; çarpık bacaklı – əyri ayaqlı
ÇARPMAK – 1) toqqu şmaq, çarpmaq, çırpmaq, vurmaq, çalmaq; kapıyı çarpm ak – qapını çırpmaq; kanat çarpmak – qanad çalmaq; onu gune ş çarptı – onu gün vurdu; 2) oğurlamaq, çırpı şdırmaq; 3) vurmaq (riyazi anlamda)
ÇARŞAF – mələfə
ÇARŞI – bazar, ticar ət cərgələri, pasaj
ÇATAL – 1) ç əngəl; 2) haça, ikili
ÇATALLANMAK – ikil əşmək, haçalanmaq; orada yol çatallanıyor – yol orada h açalanır
ÇATI – dam, dam örtüyü, taxtapu ş; çatı altı – çardaq
ÇATIŞMA – 1) toqqu şma; 2) ziddiyy ət, ixtilaf, münaqi şə; devletler arasında çatı şmalar – dövl ətlər arasında ziddiyy ət
ÇATIŞMAK – 1) toqqu şmaq; 2) zidd olmaq, əksin ə getm ək
ÇATMAK – 1) üstün ə düşmək, ili şmək, hirsini tökm ək; 2) kök atmaq, sırımaq
ÇAVUŞ – serjant
ÇAVUŞKUŞU(-nu) – şanapipik, çovu şquşu
ÇAYLAK(- ğı) – çalağan
ÇEKECEK(-ği) – çəkəcək, dabanç əkən, dabangeyindir ən
ÇEKİCİ – cəlbedici, aldadıcı
ÇEKİDÜZEN – qayda, s əliq ə, sahman; i şlere çekidüzen vermek – i şləri qaydaya salmaq
ÇEKİLİR – dözül ə bil ən, yol veril ə bil ən; çekilir gibi de ğil – bu dözülm əzdir
ÇEKİLİŞ – tiraj, oyun
ÇEKİLME – 1) istefa; 2) geri çekilme – ç əkilm ə, geri ç əkilm ə
ÇEKİLMEZ – dözülm əz
ÇEKİM – 1) cazib ə; 2) kino ç əkili ş
ÇEKİMSER – bit ərəf qalan
ÇEKİNGEN – 1) utanaq, ç əking ən; 2) sirr verm əyən, qapalı, ehtiyatlı
ÇEKMECE – 1) siyirtm ə, siyirm ə; 2) buxta
ÇELENÇ(-ci) – keçici kubok
ÇELİK(-ği) – polad; çelik kesilmek – polad kimi b ərkim ək
ÇELİŞKİ – ziddiyy ət, təzad
ÇELME – badalaq; çelme atmak – badalaq vurmaq
ÇENĞEL – 1) qarmaqcıq, qarmaq; kapı çen ğeli – qapı c əftəsi; 2) paraqraf i şarəsi (§)
ÇEŞNİ – dad; çe şnisine bakmak – dadına baxmaq
ÇETE – 1) partizan d əstəsi, silahlı d əstə, çətə; 2) quldur d əstəsi, banda
ÇETECİ – partizan, qiyamçı, ç ətəçi
ÇETREFİL – dola şıq, qarı şıq, çətin
ÇEVİRİ – tərcüm ə; çevirici – t ərcüm əçi
ÇEVİRİM – çəkili ş; çevirim takımı – ç əkili ş qrupu
ÇEVİRME – şişdə qızartma; 2) t ərcüm ə; türkçeden çevirme bir eser – türk dilind ən tərcüm ə olunmu ş əsər
ÇEYREK(-ği) – çərək, dördd ə bir
ÇIĞ – çığ, uçqun; ta ş çığı – daş uçqunu
ÇIĞABALIĞI – çok ə (balıq)
ÇIĞLIK(-gı) – çı ğırtı, qı şqırıq, f əryad
ÇIKAGELMEK – görünm ək, zahir olmaq, çıxmaq, peyda olmaq
ÇIKAR – maraq, m ənafe; devlet çıkarları – dövl ət mənafel əri
ÇIKMAZ – 1) dalan; 2) çıxılmaz v əziyyət
ÇILDIRMAK – ağlını itirm ək, dəli olmaq
ÇIRAK(ğı) – karg ər, usta şagirdi; marangoz çırakı – xarrat şagirdi
ÇITA – ensiz taxta, tamasa, planka
ÇİFT(-ti) – qo şa, cüt; çift kürek çekme – qo şa avar ç əkmə; çift adet – cüt ədəd
ÇİFTÇİ – əkinçi, cütcü
ÇİFTLİK(-ği) – əkin yeri, mülk
ÇİKLET(-ti) – saqqız
ÇİKOLATA – şokolad
ÇİL – qaraba ğır
ÇİLE I – qəm, əzab; çile çekmek – q əm çəkmək ÇİLE II – kələf, yumaq
ÇİLEK(ği) – çiy ələk
ÇİNGENE – qaraçı
ÇİT(-ti) – çəpər, hasar
ÇİTKUŞU – gicitk ən kəpənəyi
ÇİVİ – mismar
ÇİVİLEMEK – 1) mismarlamaq; 2) sancmaq, batırmaq, soxma q (silahı)
ÇİY – şey, şəbnəm, jal ə
ÇİZME – çəkmə; çizme kalıbı – ç əkmə qəlibi
ÇOCUK(-ğu) – uşaq, bala, övlad; çocuka ad koymak – körp əyə ad qoymaq; üç çocuku var – onun üç u şağı var
ÇOĞULCULUK – plüralizm
ÇOLUK(-ğu): çoluk çocuk – ail ə, arvad-u şaq, oğul-u şaq; çoluk çocuk sahibi – ail ə sahibi
ÇÖZME – 1) həll; meseleyi konu şmalar yoluyle çözme – m əsələnin danı şıqlar yolu il ə həlli; 2) evd ə toxunan k ətan
ÇÖZMEK – açmaq, çözm ək; atları arabadan çözmek – atları arabadan açmaq; 2) aydınla şdırmaq; 3) h əll etm ək
ÇÖZÜMLEME – təhlil
ÇUHA – mahud
ÇUHAÇİÇEĞİ(-ni) – primula
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
D
Dağıtıcı — Payla şdırıcı
Daktilo — Çap ma şını
Dalavere — Fırıldaqlıq
Dede — Baba
Defnetmek — Basdırmaq (ölünü)
Defol — R ədd ol
Defterdar — Kargüzar
Degajman — Qapıçının z ərbəsi
Delecek — De şikaçan
Demlik — Çaynik
Denizaltı (gemi) — Sualtı qayıq
Deplasman — R əqib meydançası
Deterjan — Yuyucu toz
Dezavantaj — Cür
Dişarı — Çöl
Dikiz aynası — Yan güzgü
Dinlemek — Qulaq asmaq
Doğurgan — Çox bala ver ən
Doğuştan — Anadan g əlmə
Dolandırıcı — Fırıldaqçı
Dört nala ko şmak — Dörd nala çapmaq
Duayen — A ğsaqqal
Duru şma — Mehkeme çeki şməsi
Düdüklü tencere — Fı ştırıqlı qazan
Düşmek — Yıxılmaq
Düzenbaz — K ələkbaz
Dügün — Toy
Dönmek — Qayıtmaq
DADI – dayə
DAĞ BOĞAZI – dərə
DAĞCI – alpinist
DAĞILIM – paylanma, bölü şdürm ə; milli gelir da ğılımı – milli g əlirin bölünm əsi
DAHİLİYECİ – daxili x əstəlikl ər üzr ə müt əxəssis, terapevt
DAHIL İYE KOĞUŞU – daxili x əstəlikl ər şöbəsi
DAKT İLO – 1) makinaçı; 2) ma şında yazma; 3) yazı makinası
DAL – 1) budaq, şax; 2) sah ə, bölm ə; sanayi dalı – s ənaye sah əsi
DALYA – georgin
DALKAVUK(- ğu) – yaltaq
AMAT(-dı) – kür əkən
DAMITIK: damıtık su – distill ə olunmu ş su
DAMLALIK(- ğı) – pipet, damcıtök ən
DAMPERL İ: damperli kamyon – yükünü özübo şaldan ma şın
DANİŞMAK – m əsləhət almaq, m əsləhətləşmək, müzakir ə etmək, müşavir ə etmək
DANİŞMAN – məsləhətçi, mü şavir; cumhurba şkanının ulusal güvenlik dani şmanı – prezidentin milli t əhlük əsizlik üzr ə müşaviri
DANIŞTAY – dövl ət şurası
DANTEL, DANTELA – krujeva, şəbəkə, tor
DARBE – 1) zərbə (müxt əlif m ənalarda); 2) çevrili ş
DARGIN – incimi ş, küsmü ş; kendisine dargınım – incimi şəm
DAVACI – iddiaçı, t ələbkar, şikayətçi
DAVALI – 1) m əhkəmədə olan i ş, iddialı; 2) i şi məhkəmədə olan; cavabdeh
DAVUL – t əbil, böyük baraban
DAYANIŞIK – həmrəy, həmfikir
DAYANIŞMA – yekdillik, h əmrəylik
DAZLAK – daz, dazba ş
DEBRAYAJ – qo şqu (avtomobil)
DEFANS – müdafi ə; defans hattı – müdafi ə xətti
DEFİLE – modaların nümayi şi
DEFOL – rədd ol!, ç əkil get!, çıx get!
DEĞİNMEK – toxunmaq, d əymək
DEKOVİL – dar raylı d əmiryolu, dar d əmiryolu
DELEGE – nümay əndə
DEMEÇ(-ci) – m əlumat, b əyanat, müsahib ə; demeçte bulunmak – b əyanat verm ək
DEMET(-ti) – d əstə, buket, d ərz, naçka; ot demeti – ot d ərzi; çiçek demeti – gül d əstəsi; bir demet onluk – bir parça onluq
DEMİN – bu d əqiq ə, bu d əm, indic ə
DEMİRBAŞ – dövl ət əmlakı, inventar fond, inventar; dairenin demirba şı – idar ənin inventarı
DEMODE – dəbdən dü şmüş, moddan dü şmüş
DENEME – sınaq, yoxlama; deneme pilotu – sınaqçı-t əyyar əçi
DENETİM, DENETLEME – nəzarət etm ək
DENETLEMEK – n əzarət etm ək
DENEY – tərüb ə; deneysel – t əcrübi
DENGE – tarazlıq, müvazin ət; dengesini kaybetmek – müvazin ətini itirm ək
DENİZANASI(-nı) – meduza
DENİZBİLİM – okeanoqrafiya
DEPAR – start
DEPAR YAPMAK – yarı şa başlamaq
DEPARTMAN – idar ə, müəssis ə
DEPO – anbar, ç ən; silah deposu – silah anbarı; benzin deposu – ben zin ç əni
DEPREM – zəlzələ, yeraltı t əkan; deprem bilimi – seysmologiya
DEREOTU(-nu) – şüyüd (t ərəvəz)
DERGİ – jurnal, m əcmuə
DERLEMEK – yığmaq, toplamaq
DERLİ TOPLU – səliq əli; derli toplu oda – s əliq əli otaq
DERPİŞ(-ı): derpi ş etmek – n əzərdə tutmaq, n əzərə almaq
DERSHANE – sinif ota ğı, auditoriya
DESEN – naxış, ornament (parçada)
DESTEKLEMEK – arxa olmaq, dayaq durmaq
DESTROYER – esmines (eskadra mina g əmisi)
DEVELOPE: develope etmek – aydınla şdırmaq (foto)
DEVİNİM – hərəkət; devinmek – h ərəkət etmək
DEVRİK – çevrilmi ş, dönd ərilmi ş
DEVRİMCİ – 1) inqilabçı; 2) inqilabi
DEVRİYE – patrul
DEVŞİRMEK – 1) yığmaq, toplamaq (meyv ə və s.); 2) qatlamaq (xalça v ə s.)
DEYİM – ifad ə; başka bir deyimle – ba şqa sözl ə
DEYİRGİ – 1) biçin, yı ğım; 2) biçin mövsümü, yı ğım mövsümü
DİŞ – 1) zahiri, xarici görünü şü; 2) xarici; di ş pazar – xarici bazar; di ş siyaset – xarici siyas ət
DİKEY – şaquli
DİLB İLGİSİ – qrammatika
DİLB İLİMCİ – dilçi, dil şünas
DİLEKÇE – ərizə
DİNÇ – sağlam, möhk əm, gümrah, canıb ərk, qıvraq
DİNDİRMEK – dayandırmaq, saxlamaq, k əsmək, sakitl əşdirm ək (hirsi, a ğrını v ə s.) ; ilaç diş ağrısını dindirdi – d ərman di ş ağrısını k əsdi
DİNGİL – ox
DİNLENME – istirah ət
DİPNOT(-tu) – ha şiyə, səhif ənin a şağısında, x ətt altında yazılan m ətn, qeyd, izahat
DİRENİŞ – tərslik etm ək, inadkarlıq etm ək, qarşı durmaq, müqavim ət göst ərmək
DİNMEK – dayanmaq, dinm ək, sakitl əşmək, kəsilm ək; yağmur dindi – ya ğış kəsildi; a ğrı diniyor – a ğrı sakitl əşir
DİREKSİYON – sükan; direksiyon ba şında – sükan arxasında
DİREY – heyvanlar al əmi, fauna
DİYANET(-ti) – dindarlıq, möminlik; diyanet sahibi bi r adamdır – mömin bir adamdır
DİZİ: dizi film – çoxseriyalı film
DİZGE – sistem; güne ş dizgesi – gün əş sistemi
DİZGİN – cilov, yed ək
DİZİCİ – yığıcı
DOĞA – təbiət; do ğa bilimleri – t əbiət elml əri
DOĞAÇ(-cı) – improvizasiya, ekspromt, hazırlıqsız, b ədahətən; – do ğaçtan şiir söylemek – bədahətən şer söyl əmək
DOĞAL – t əbii; do ğal ayıklanma – t əbii seçm ə; doğal gaz – t əbii qaz
DOĞAN – şahin
DOĞAY – fauna
DÖGAÜSTÜ – fövq əltəbii, qeyri t əbii, xariqülad ə
DOĞRAMACI – dülg ər
DOĞU – şərq, şərqi; orta do ğu – orta şərq; do ğu anadolu – şərqi anadolu
DOKU – toxuma (biologiya)
DOKUMA – 1) parça, quma ş; 2) toxuma, toxunma; dokuma sanayii – toxuculuq s ənayesi
DOKUMACI – toxucu
DOKUB İLİM(-i) – histologiya
DOKUNAKLI – 1) t əsirli, h əyəcanlandırıcı; dokunaklı sesle – t əsirli s əslə; 2) güclü, tünd, çox t əsirli; dokunaklı rüzgar – güclü kül ək; dokunaklı şarap – tünd şərab
DOKUNUM – lamis ə, toxunma hissi
DOLANDIRICI – fırıldaqçı
DOLAY – ətraf, ətraf yerl ər; Ankara dolaylarında – Ankara ətrafında
DOLAYI – buna gör ə, bu səbəbdən, bununla əlaqədar
DOLGU – plomb
DOLMAKALEM – avtoq ələm
DOLMUŞ – marşrut, taksi
DOMATES – tomat, pomidor
DONANMAK – b əzənmək, bəzədilm ək; gelin pek güzel donanmı ş – gəlin çox göz əl bəzənmi şdir
DONATIM – təchizat, l əvazimat, avadanlıq; teknik donatım – texniki avadan lıq
DONATMAK – 1) b əzəmək; 2) t əchiz etm ək; hazırlamaq
DONUK – tutqun, donuq; donukbir i şıltı – tutqun i şıq
DORUK(-ğu) – zirv ə
DOSA – pill əkən, nərdivan, trap
DÖKME DEMİR – çuqun
DÖMİFİNAL – yarımfinal
DÖMİŞEK – kəmşirin ( şərab)
DÖNEM – dövr, müdd ət, mərhələ; hazırlık dönemi – hazırlıq dövrü
DÖNEMEÇ(-ci) – döng ə
DÖRTGEN – dördbucaqlı
DÖVİZ – 1) valyuta; serbest döviz – s ərbəst valyuta; döviz rayici – valyuta kursu; 2) deviza, veksel; 3) şüar, çağırış
DURAÇ(-cı) – turac
DURAK(-ğı) – dayanacaq; son durak – son dayanacaq
DURAKLAMA – araverm ə, ayaq saxlama; 2) dur ğunluq; duraklama devri – dur ğunluq dövrü; 3) sakitlik, atı şmanın dayanması; cephede duraklama – c əbhədə sakitlikdir
DURUM – vəziyyət, şərait, hal; buhranlı durum – böhran v əziyyəti; co ğrafi durum – co ğrafi şərait; hava durumu – hava şəraiti
DURUŞMA – işə baxma, m əhkəmə, məhkəmə təhqiqatı
DUYARKAT – emulsiya
DÜĞÜN – toy, toy-düyün
DÜMEN – sükan
DÜRÜŞT(-tü) – sərt, qaba, kobud; dürü şt söz – kobud söz; dürü şt muamele – qaba r əftar
DÜŞ – 1) yuxu, röya, yuxu görm ə; dü ş yormak – yuxu yozmaq; 2) x əyal, t əsəvvür
DÜŞEY – şaquli; dü şey izdü şüm – şaquli k əsik
DÜŞÜK(-ğü) – 1) kiçik, a şağı (qiym ət, temperatur v ə s.); dü şük faiz – kiçik faiz; dü şük fiyat – aşağı qiym ət; 2) devrilmi ş; 3) dü şkün
DÜŞÜNÜR – müt əfəkkir
DÜZEN –1) qayda, qanun, nizam, intizam; 2) rejim, q urulu ş; sosyal düzen – ictimai qurulu ş; 3) akkord
DÜZEY – səviyy ə (müxt əlif m ənalarda)
DÜZME – saxta, q əlp
DÜZYAZI – nəsr
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
E
Ekmek (isim) — Çör ək
Elbise — Paltar
El bombası — Qumbara
Elebaşı — Quldurba şı
Elektrik süpürgesi — Tozsoran
Elma — Alma
Elmacık kemi ği — Yanaq sümüyü, almacı ğ sümüyü
Elveda — Əlvida
Emekli — T əqaüdçü
Emniyet (Güvenlik) — Əmin amanlıq, t əhlük əsizlik
Emsal (ya şıt) — Yaşıd, tay-tu ş
Enfiye — Burun otu
Enik — Pi şik balası, küçük
Enselemek — Günahkarı yaxalamaq
Entel — Ziyalı
Entellektüel — Ziyalı, mün əvvər
Enteresan — Maraqlı
Erkek — Ki şi
Eski — Köhn ə
Espri — Zarafat
Eş (karı-koca) — H əyat yolda şı
Dört nala ko şmak — Dörd nala çapmaq
Eşarp — Yaylıq
Ev — Mənzil
ECZACI – aptekçi, əczaçı
ECZANE – aptek, əczaxana
EDİNMEK – əldə etmək, sahib olmaq; dost edinmek – dost qazanmaq; mesle k edinmek – sənət sahibi olmaq
EFENDİ – 1) ağa, sahib; 2) alic ənab, namuslu; efendiden bir adam – alic ənab adam; 3) cənab (xitab)
EFKAR – fikir, r əy
EGEMEN – 1) suveren; 2) hökmran, hegemon
EGEMENLİK(-ği) – 1) suverenlik, müst əqillik; milli egemenli ği savunmak – milli suverenliyi qorumaq; 2) hökmranlıq, hegemonluq, a ğalıq; egemenli ği altına almak – öz hökmranlı ğı altına almaq
EĞE – qabırğa (anatomiya)
EĞİLİM – 1) eniş, maillik; 2) t əmayül, meyl
EĞİTİM – tərbiy ə, təlim, t əhsil; e ğitim gormek – t əhsil almaq; e ğitim sistemi – t əhsil sistemi; milli e ğitim bakanlı ğı – milli t əhsil nazirliyi
EĞİTMEK – tərbiy ə etmək, təhsil verm ək
EĞRETİ – 1) düzəltmə, süni qoyma; e ğreti di ş – qoyma di ş; 2) saxta, q əlp, süni (da ş-qaş haqda); e ğreti ta ş – süni da ş; 3) müv əqqəti; eğreti körpü – müv əqqəti körpü
EHLİYET(-ti) – 1) bacarıq, s əriştə; 2) səlahiyy ət; şoför ehliyeti – sürücülük hüququ
EK(EK İ) – əlavə, üst əlik; eki sıgorta – əlavə sığorta; ekili – əlavə edilmi ş, artırılmı ş
EKİM – oktyabr
EKİP(-bi, -pi) – 1) komanda, briqada; imdat ekipi – xi las etm ə briqadası; 2) truppa; 3) d əstə
EKLEM – oynaq, b ənd, bu ğum
EKMEK(-ği) – çör ək
EKMEK FIRINI – çör əkxana
EKSELANS – zati ail ələri (xitab)
EKSEN – ox (müxt əlif m ənalarda)
EKSİ – minus, m ənfi; eksi i şareti – çıxma; be ş eksi üç – be ş çıx üç
EKŞİ – 1) tur ş; ekşi elma – tur ş alma; 2) qa şqabaqlı, narazı; ek şi suratlı – narazı sif ətlə
EKŞİMEK – 1) tur şumaq, qıcqırmaq; hamur ek şidi – x əmir qıcqırdı; 2) qa şqabaqlı olmaq, narazı olmaq
ELB İSE – libas, geyim, paltar; bayram elbisesi – bayram libası; i ş elbisesi – i ş paltarı
ELÇİLİK(-ği) – səfirlik
ELDİVEN – əlcək; yün eldiven – yun əlcək
ELEBAŞI(-nı, -yı) – başçı, dəstəbaşı; çetenin eleba şısı – quldur d əstəsinin ba şçısı
ELEĞİMSAĞMA – göy qur şağı
ELEMAN – 1) element, ünsür (müxt əlif m ənalarda); 2) kadr, personal; eleman yeti ştirmek – kadr yeti şdirm ək
ELEME – seçm ə; eleme komisyon – seçki komissiyası
ELEŞTİRİ – 1) resenziya; 2) t ənqid
ELEŞTİRME – tənqid
ELEŞTİRMECİ – tənqidçi
ELYAF – lif; suni elyaf – süni lif
EMARE – 1) ni şanə, əlamət; 2) sübut, d əlil; emare ispatı – maddi sübut
EMEKL İ – təqaüdçü, istefaya çıxmı ş; emekliye çıkmak – t əqaüd ə çıxmaq, istefaya çıxmaq; emekli aylı ğı – pensiya
EMEL – arzu, dil ək, məqsəd; emeline ermek – m əqsədə çatmaq
EMİN – 1) etibarlı; emin kaynaklardan alınan haberler – etibarlı m ənbələrdən alınan xəbərlər; 2) arxayın, əmin; ben arkada şımdan eminim – m ən dostumdan arxayınam
EMNİYET – 1) təhlük əsizlik; devlet emniyet organları – dövl ət təhlük əsizlik orqanları; 2) inam, etibar; emniyet vermek – inandırmaq, arxayın salmaq
EMPOZE: empoze etmek – zorla boynuna qoymaq
EMPRİME – naxışlı ip ək parça
ENAYİ – axmaq, gic
ENDİŞE – narahatlıq, h əyəcan, əndi şə; endi şe duymak – h əyəcan keçirm ək
ENFİYE – burunotu
ENGİN BİLGİ – erudisiya, h ərtərəfli bilik
ENİŞTE – yeznə
ENJEKTÖR – şpris (tibb)
ENKAZ – söküntü, uçuqlar, sınıqlar
ENLEM – en dair əsi; kuzey enlemi – şimal en dair əsi
ENTERESAN – maraqlı, maraq do ğuran
EPE – qılınc
EPEY, EPEYCE – olduqca, h əddən ziyad ə, həddən çox; epey bir adam – vacib adam
ER – 1) kişi; 2) sıravi əsgər
EREK(-ği) – məqsəd
ERDEM – ləyaqət, məziyyət
ERGEÇ – gec-tez, əvvəl-axır, haçansa
ERGİN – 1) yaşa dolmu ş, bulu ğa çatmı ş; aklı ergin – kamil insan; 2) yeti şmiş, dəymi ş; ergin yemi ş – yeti şmiş meyvələr
ERİŞİLMEZ – əlçatmaz, ünyetm əz
ERİŞMEK – 1) nail olmaq, müv əffəq olmaq; yüksek bir mevkiye eri şmek – yüks ək mənsəbə nail olmaq; 2) yeti şmək (meyv ə və s.); yemi şler çabuk eri şti – meyv ələr tez yeti şdi; 3) çatmaq, yeti şmək; bahar eri şti – bahar g əldi
ERİYİK(-ği) – məhlul
ERMEK – 1) çatmaq, yeti şmək, müv əffəq olmaq, nail olmaq, əldə etmək; muradına ermek – muradına çatmaq; 2) yeti şmək, dəymək; ekinler ermeden bicilmez – taxıl yeti şməsə biçilm əz
ESEN – sağlam; esen kalın – sa ğlıqla qalın
ESENLİK(-ği) – sağlamlıq, s əhhət
ESINLENMEK, ESINMEK – ruhlanmaq, ilhamlanmaq
ESNEK(-ği) – elastik, əyilg ən; esnek cisimler – elastik cisiml ər
ESPRİ – hazır cavab, a ğıllı söz, s ərrast cavab, inc ə zarafat
EŞ – 1) tay, ox şar; eşiyok – tayı olmayan; 2) h əyat yolda şı
EŞARP(-bı) – şərf
EŞDEĞER – ekvivalent, b ərabər; eşdeğer ağırlık – eyni ç əki
EŞİT – eyni, b ərabər; eşit haklı – b ərabər hüquqlu
EŞİTLİK(-ği) – eynilik, b ərabərlik
EŞİTSİZ – qeyri-b ərabər
EŞİTSİZLİK(-ği) – bərabərsizlik
EŞKIYA – quldur, soy ğunçu
EŞLİK(-ğı) – 1) oxşarlıq, b ənzərlik, eynilik; 2) mü şayiət; gitara e şliğinde – gitaranın müşayiəti il ə
EŞSİZ – 1) tayı olmayan, çüt olmayan, t ək, tənha; 2) misilsiz, tayı b ərabəri olmayan, qeyri-adi; e şsiz bir ba şarı – qeyri-adi müv əffəqiyy ət
ETEK, ETEKL İK(-ği) – fəallıq, aktivlik
ETKİ – təsir; etki derecesi – t əsir d ərəcəsi; etki yapmak – t əsir etm ək
ETKİLİ – təsirli, effektli
ETKİN – aktiv, f əal
ETKİNLİK(-ği) – fəaliyy ət
EVET – bəli
EVETLEMEK – t əsdiq etm ək, dəm tutmaq
EVRE – mərhələ, faza
EVREN – kainat, kosmos al əmi
EVRENSEL – 1) düny əvi, beyn əlxalq, beyn əlmil əl; evrensel sava ş – dünya müharib əsi; 2) ümumi, universal; 3) sonsuz, h ədsiz, ölçüsüz; evrensel mutluluk – sonsuz xo şbəxtlik
EVRİM – təkamül
EYER – yəhər
EYLEM – hərəkət, fəaliyy ət, iş, əməliyyat
EYLÜL – sentyabr
EZELİ – əbədi, h əmişəlik
EZGİ I – 1) melodiya, hava; 2) üsul, qayda, t ərz
EZGİ II – zülm, t əzyiq, əsarət; sömürge ezgisi – müst əmləkə əsarəti
EZME – paştet, püre
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
F
Fare — Siçan
Farzımuhal — Tutaq ki
Faul (saç) — Birçek
Fazla — Artıq
Fenalaşmak — Pisl əşmək
Fetva — Fitva
Fıkırdamak — Fıqqıldamaq
Fıkır fıkır — Pıq-pıq
Fısıldamak — Pıçıldamaq
Fısılda şmak — Pıçılda şmaq
Fiks mönü — Sabit menyu
Fiske — Çırtma
Fotograf — Foto şəkil
Fotograf makinası — Şəkilç əkən
Fritöz — Kartof qızardan
Futbolsever — Azarke ş
Futbolcu — Komando
FALSO – 1) s əhv; 2) yanlı ş
FANİLA – 1) flanel (yun); 2) fufayka, alt köyn ək; yün fanila – yun fufayka
FARE – siçan, siçovul; fare zeheri – siçan z əhəri
FASLI – mərakeşli
FASULYE – lobya; kuru fasulye – quru lobya
FATURA – faktura, haqq-hesab; fatura bedeli – faktu ra dəyəri
FAUL(-lü) – kobud oyun, qaydanın pozulması; faul ya pmak – oyunun qaydasını pozmaq; faul atı şı – cərim ə zərbəsi
FAVORİ – 1) bakenbard; 2) favorit
FAZLA – 1) h əddən çox, artıqlaması il ə; fazla konu şuyor – o çox danı şır; 2) artıq; burada fazladır – o burada artıqdır
FECİ(-ii, -si) – faci əli, f əlakətli, müsib ətli, d əhşətli; feci akibet – faci əli aqib ət
FELÇ(-ci) – iflic; ekonomik felç – iqtisadi iflic
FENALAŞMAK – pisl əşmək, xarabala şmaq, f ənalaşmaq, ağırlaşmaq
FENALIK(-ğı) – pislik, f ənalıq
FENNİ – 1) elmi; 2) texniki
FERAGAT(-ti) – imtina etm ə; haklarından feragat etmek – hüquqlarından imtina etmək
FERAH – geni ş; ferah oda – geni ş otaq
FERİBOT(-tu) – sal, b ərə; tren feribotu – d əmiryol b ərəsi
FERMUAR – zəncirb ənd
FESHETMEK – 1) ləğv etm ək, pozmaq (müqavil əni v ə s.); 2) buraxmaq (parlamenti), fəaliyy ətini dayandırmaq (c əmiyy ətin v ə s.)
FESİH(-shi) – 1) l əğv, ləğv etmə, pozma, pozulma; nikah fesihi – nigahın pozulması; 2) buraxılma, ba ğlanma; parlamentonun fesihi – parlamentin buraxılma sı
FIÇI – boçka, ç əllək
FIKRA – 1) felyeton, l ətif ə; 2) paraqraf, parça (m ətnd ən), bənd, madd ə (qanun)
FIRIN – 1) peç, soba; elektrik fırını – elektrik pe çi; atom fırını – atom (nüv ə) reaktoru; 2) çör əkxana
FIRINCI – çör əkbi şirən, şatır, çör əkçi
FIRLATMAK – 1) atmaq, tullamaq, tolazlamaq; bir ken ara fırlatmak – k ənara tullamaq; 2) buraxmaq; 1) bir roket fırlatmak – raket buraxmaq
FISILDAMAK – pıçıldamaq, pıçıltı il ə danışmaq; kula ğına fısıldamak – qula ğına pıçıldamaq
FISILAŞMAK – pıçılda şmaq
FISILTI – pıçıltı; fısıltıyle – pıçıltı il ə
FISKIYE – fəvvar ə
FİDE – şitil; fidelik – şitillik
FİİL – 1) hərəkət, iş, əməl; 2) fel
FİİLEN – həqiq ətən, əslind ə, faktiki
FİKSTÜR – təqvim (oyunların t əqvimi)
FİLE – 1) saç üçün tor; 2) tor z ənbil; 3) tor (futbol qapısının)
FİLİKA – avarlı, qayıq
FİLO – donanma, flot, eskadra, flotiliya, eskadrilya; ticaret filosu – ticar ət donanması
FİRAR – fərarilik, dezertirlik
FİRAVUNFARES İ(-ni) – manqusta
FİRKATEYN – freqat (ke şikçi h ərbi g əmi)
FİRKETE – sancaq (saç üçün)
FİSKE – 1) çırtma, şıqqıltı; fiske ile – şıqqıltı il ə; 2) çimdik; bir fiske tuz – bir çimdik duz
FİŞ – 1) payacıq; 2) yarlık, ni şan; 3) jeton, talon; 4) kontakt, ştepsel; di şi fi ş – rozetka, ştepsel yuvası; erkek fi ş – ştepsel ç əngəli
FİYAT(-tı) – qiym ət, dəyər, məzənnə; fiyat biçmek – qiym ət qoymaq
FİYAT L İSTESİ – preyskurant
FLÖRE – rapira (m əşq qılıncı)
FLÜT(-tü) – fleyta; flüt çalmak – fleyta çalmaq
FOK(-ku) – suiti
FON – 1) fon; 2) fond; para fonu – pul fondu
FONT(-tu) – çuqun
FOR – hücumçu; forlar – hücumçular
FORMAL İTE: gümrük formaliteleri – gömrük müamil ələri
FORVET(-ti) – 1) hücum; forvet hattı – hücum x ətti; 2) hücumçu
FREN – əyləc, tormoz
FRENGİ – sifilis
FRENKÜZÜMÜ(-nü) – qırmızı qara ğat; siyah frenküzümü – qara qara ğat
FRENLEMEK – tormozlamaq, əyləmək, ləngitm ək; i şi frenlemek – i şi ləngitm ək
FRİGORİFİK(-ği): frigorifik gemi – refrijerator
FRİJİDER – soyuducu qur ğu, refrijerator
FRİKİK(-ki) – s ərbəst (zərbə)
FUAR – yarmarka; İzmir fuar – İzmir yarmarkası
FÜME – his ə verilmi ş, hisd ə qurudulmu ş, füme balık – his ə verilmi ş balıq
FÜZE – raket, reaktiv m ərmi
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
G
Gaga — Dimdik
Gagalamak — Dimdiklemek
Gala — Təntənəli
Gammaz — Aravuran
Gamze — Batıq (üzd ə)
Gardiyan — H əbsxana n əzarətçisi
Genç — Cavan
Gerici — Köhn ə pərəst
Gıcır gıcır — T əp-təzə
Gösteri — Tama şa
Götürmek — Aparmaq
Gözlük — Eyn ək
Gurk — Kürk
Gümbürdemek — Gupbuldamaq
Gümlemek — Guplamaq
Günaydın — Sabahın xeyir
Güruh — Xo şagəlməz adamlar
Gürüldemek — Guruldamaq
Gürül gürül — Gurhagur
Güvenoyu — Etimadlı s əs
Güzaf — Bo ş söz
Güzəl sanatlar — İncəsənət
GAGA – dimdik; gagasına yem vermek – dimdiyind ən yem verm ək
GAİLE – qayğı, əziyyət, çətinlik; ev gailesi – ev qay ğıları
GALAKS İ – qalaktika
GAL İBA – ehtimal ki, güman ki, y əqin ki; galiba ya ğmur ya ğacak – yəqin ki ya ğış yağacaq
GAR – vağzal
GARDENPART İ – qəbul (ba ğda, təmiz havada)
GAYBUBET(-ti) – i ştirak etm ək
GAYET(-ti) – çox, olduqca çox; gayet elveri şli şartlar – olduqca əlveri şli şərtl ər
GAYRET(-ti) – c əhd, s əy; gayreti batıla – m ənasız cəhdl ər
GAYRİREŞİT(-di) – h əddi bulu ğa çatmamı ş
GAYRİSAFI – 1) ümumi; gayrisafı gelir – ümumi g əlir; 2) brutto (malın tara il ə birlikd ə çəkisi)
GAYRİSIHHİ – səhiyy ə tələblərin ə uyğun olmayan, nat əmiz, çirkli
GAZOZ – qazlı su (butulkalarda)
GAZYAĞI(-nı) – neft, a ğ neft; gazya ğı ocağı – pil ətə, maşınka
GEBE – hamil ə
GECELİK(-ği) – gec ə köyn əyi
GEÇİCİ – 1) müvəqqəti; geçici hükümet – müv əqqəti hökum ət; 2) yoluxucu, keçici
GEÇİM – 1) yaşayış üçün v əsait, güz əran, dolanı şıq; 2) h əyat, varlıq
GEÇİT PARMAKLIĞI – şlaqbaum
GELENEK(-ği) – ənənə; geleneke göre – ənənəyə gör ə
GELENEKSEL – ənənəvi; geleneksel düzen – ənənəvi qayda
GELİNCİK(-ği) – 1) lal ə; 2) gəlincik
GELİŞME – artım, inki şaf; geli şme seviyesi – inki şaf səviyy əsi
GELİŞMİŞ – inki şaf etmi ş
GELİŞTİRMEK – inki şaf etdirm ək, mük əmməlləşdirm ək, təkmill əşdirm ək; etraflıca geli ştirmek – h ərtərəfli inki şaf etdirm ək
GENEL – 1) ümumi; genel e ğitim – ümumi t əhsil; 2) əsas, ba ş; genel kurmay – ba ş qərargah
GENELL İKLE – ümumiyy ətlə
GENSORU – sorğu (parlamentd ə)
GERDANLIK(-ğı) – boyunba ğı, həmail
GEREÇ(-ci) – 1) material; ate şe dayanıklı gereç – odadavamlı material; yapı gereç leri – inşaat materialları; 2) l əvazimat, v əsait; okul gereçleri – m əktəb ləvazimatı
GEREKÇE – əsas, d əlil, sübut
GEREKMEK – lazım olmaq, g ərək olmaq
GEREKSİNMEK – ehtiyac duymaq
GERİCİ – irticaçı, mürt əce
GERİCİLİK(-ği) – irtica, mürt əcelik
GERİLLA – partizan h ərəkatı, partizan müharib əsi
GERİLLACI – partizan
GERİNMEK – gərnəşmək
GEVEZE – çərənçi, bo şboğaz, naqqal, g əvəzə
GEVŞEK(-ği) – 1) zəif, bo ş, lax; gev şek dügüm – z əif b ənd; 2) irad əsiz, müt ərəddid, z əif; gevşek adam – irad əsiz adam; 3) üzgün, süst, halsız
GEVŞEME – zəifl əmə, boşalma; distiplinin gev şemesi – intizamın z əifl ədilm əsi
GEYİK(-ği) – maral, xallı maral
GEZEGEN – planet
GEZEGENLERARASI – planetl ərarası
GİBİ – kimi; aslan gibi – aslan kimi
GİDER – xərc, m əxaric, m əsrəf; bütçenin gider kısmı – büdc ənin m əxarici
GİDERMEK – 1) aradan qaldırmaq, yox etm ək, kənar etm ək; 2) t əmizl əmək
GİŞE – siyirtm ə pəncərə, kassa
GİYSİ – libas, paltar
GÖÇEBE – köç əri
GÖÇMEN – köçkün, qaçqın, mühacir, emiqrant; göçmen kuşlar – köç əri qu şlar
GÖGÜS(-ğsü) – 1) dö ş, döş qəfəsi, sin ə; 2) üst deka (musiqi)
GÖKB İLİMİ(-ni) – astronomiya
GÖMLEK(-ği) – 1) köyn ək; iç gömlek – alt köyn əyi; 2) örtük, üzlük
GÖRENEK(-ği) – adət, vərdi ş; görenekle – v ərdi şlə
GÖREV – 1) vəzifə, xidm əti borc, i ş; 2) rol, funksiya; ne ile görevlidir – onun rolu n ədir?
GÖEVDEN ALMAK – v əzifədən çıxartmaq, i şdən qovmaq
GÖREVLİ OLMAK – v əzifə sahibi olmaq
GÖRGÜ – təcrüb ə, həyat təcrüb əsi, səriştə
GÖRGÜLÜ – təcrüb əli, səriştəli
GÖRGÜSÜZ – təcrüb əsiz, s əriştəsiz
GÖSTERGE – əqrəb, göst ərici
GÖSTERİ – 1) baxış, nümayi ş; 2) proyeksiya (ekrana şəkill ər salma)
GÖSTERİMCI – kinomexanik
GÖZDE – ist əkli, əziz, sevimli; gözde plaklar – sevimli vallar; mevsi min gözde rengi – mövsümün d əbdə olan r əngi
GÖZETLEMEK – izl əmək, güdm ək
GÖZLEM – mü şahid ə; bilimsel gözlemler – elmi mü şahid ələr; yabancı gözlemler – xarici müşahid ələr
GÖZLEMCİ – müşahid əçi
GÖZLEMEVİ(-ni) – r əsədxana
GÖZÜKMEK – görs ənmək, görünm ək
GÖZÜPEK – cəsur, qorxmaz
GREKOROMEN – klassik gül əş
GREV – tətil; greve girmek – t ətil ə başlamaq
GREVCİ – tətilçi, t ətil ed ən
GRİ – boz; koyu gri – tünd boz
GUGUK(-ğu) – ququ qu şu
GÜCENDİRMEK – incitm ək, xətrə dəymək, küsdürm ək, acıqlandırmaq, hirsl əndirm ək, əsəbil əşdirm ək
GÜCENMEK – incim ək, küsm ək, acıqlanmaq, hirsl ənmək
GÜÇ(-cü) – çətin, ağır; güç bir duruma dü şmek – ç ətin v əziyyətə düşmək
GÜÇLEŞMEK – çətinl əşmək, mür əkkəbləşmək, ağırlaşmaq, dola şığa düşmək
GÜÇLÜK(-ğü) – çətinlik, əzab, əziyyət; güçlük cekmek – ç ətinlik ç əkmək; binbir güçlükle – min bir əziyyətlə
GÜDERİ – zamşa, sığın dərisi, maral d ərisi; güderi eldiven – zam şa əlcək
GÜDÜMLÜ – idar ə oluna bil ən, istiqam ətlənə bil ən; güdümlü ekonomi – planlı iqtisadiyyat; güdümlü füze – idar ə olunan raket
GÜL – qızılgül
GÜNCEL – aktual
GÜNDEM – günd əlik; gündeme almak – günd əliyə daxil etm ək
GÜREŞ – gül əş; güre ş meydanı – gül əş meydanı
GÜTMEK – 1) sürm ək, sürüb aparmaq, otarmaq; bu çoban hayvanları iyi guduyor – bu çoban heyvanları yax şı otarır; 2) güdm ək; ba şka bir gaye gütmek – ba şqa məqsəd güdm ək
GÜVEN – 1) etimad; güvene layık olmak – etimada lay iq olmaq; 2) əmin, arxayın; güvenle bakmak – arxayınlıqla baxmaq
GÜVENCE – zəmanət
GÜVENİLİR – etibarlı, möt əbər; bir güvenilir müttefik – etibarlı mütt əfiq
GÜVENLİK(-ği) – 1) təhlük əsizlik; güvenlik garantisi – t əhlük əsizlik z əmanəti
GÜVENSİZ – müt ərəddid, etibarsız, q ətiyy ətsiz, inamsız
GÜVENSİZLİK(-ği) – inamsızlıq, etimadsızlıq; güvensizlik oyu – et imadsızlıq r əyi
GÜVERTE – göyərtə
GÜVEY, GÜVEYİ – 1) adaxlı, ni şanlı; 2) kür əkən
GÜZ – payı; güz gune şi – payız gün əşi
GÜZERGAH – yol, trassa
GÜZLÜK – payızlıq; güzlük ekim – payız əkini
GÜZÜN – payızda
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
H
Hala — Bibi
Hamal — Hambal
Hatırlamak — Yada salmaq
Havacı — Hava qüvv ələrind əki əsgər
Hava durum — Hava haqqında m əlumat
Havale (para) — Pul köçürm əsi
Havale etmek — Tap şırmaq
Havuç — Yer kökü
Haydut — Quldur
Hayhuy — Gurultu, s əs
Haykırmak — Qı şqırmaq
Hayvancılık — Maldarlıq
Helikopter — Vertolyot
Helva — Halva
Hemşire — Tibb bacısı
Hezimet — Tar-mar olmaq
Hınzır — Donuz
Hızar — Mişar
Hizmetçi — Qulluqçu
Homurdanmak — Donquldanmak
Homurtu — Donqultu
Hoplamak — Hoppanmaq
Hovarda — Arvadbaz, şor göz
Huzur evi — Qocalar evi
Hırsızlıq etmek — O ğurlamaq
Havaifi şek — At əşfəşanq
HABBE: habbe yi kubbe yapmak – milç əkdən fil düz əltm ək
HAB İS: habis tümör – b ədxass əli şiş
HAD – kəskin, ç ətin; had apandisti – k əskin apendisit
HAF – yarımmüdafi əçi
HAFİF – 1) yüngül; hafif bir bavul – yüngül çamadan; ha fif bir ba ş ağrısı – yüngül ba ş ağrısı; 2) yüngülxasiyy ət, ciddi olmayan, d əmdəməki
HAFİF HARAKET – dü şünülm əmiş hərəkət
HAFİF SİKLET – yüngül ç əki
HAFTAYM – taym (idman)
HAİZ – malik olan, sahib olan; böyle büyük bir kudreti haizdir – bel ə böyük bir qüdr ət sahibidir
HAKETMEK – layiq olmaq, qazanmaq; cezayi haketti – o cəzaya layiqdir
HAKEM – arbitr, münsif
HALA – bibi
HALAT – kanat, buraz, tros
HALEN I – hal hazırda, indi, bu an, h ələ ki
HALEN II: halen ve kalen – sözd ə və əməldə
HALKOYU(-nu) – referendum, ictimai r əy
HAMMADDE – xammal
HAMUR – 1) xəmir; 2) kütl ə (taxta, ka ğız və s.)
HANEDAN – sülal ə
HANTAL – 1) biçimsiz, kobud, yönd əmsiz; 2) a ğır, ləng
HARCAMA – x ərc, çıxar, m əxaric, m əsarif
HARCIALEM – 1) ucuz, əlveri şli; 2) adi, baya ğı, çeyn ənmi ş, şablon
HAREKAT(-tı) – əməliyyat (h ərbi)
HARİCİYECİ – xarici i şlər nazirliyinin əməkdaşı
HARP(-pı), HARPA – arfa
HASAR – zərər, ziyan, itki; hasara u ğramak – ziyana dü şmək
HASAT(-dı) – biçin, yı ğım
HASIM(-smı) – r əqib, dü şmən
HAŞLAMA – sudabi şmiş, qaynadılmı ş, pörtülmü ş, buğda bi şirilmi ş
HAŞLAMAK – qaynatmaq, pörtm ək; yumurta ha şlamak – yumurta qaynatmaq
HAVAD İS – yenilik, t əzə xəbərlər, sensasiya; havadis konusu – sensasiya mövzusu
HAVALANMAK – 1) havasını d əyişmək; 2) uçmaq, havaya qalxmaq; 3) yell ənmək, dalğalanmaq
HAVALE – 1) tap şırma, h əvalə etmə; 2) gönd ərmə, yollama (pul); posta havalesi – poçtla gönd ərmə
HAVAN – 1) h əvəngd əstə; 2) minomyot
HAVLU – d əsmal, m əhrəba, xovlu
HAVRA – sinaqoq (y əhudi m əbədi)
HAVUÇ(-cu) – kök (botanika)
HAVYAR – kürü, ikra; siyah havyar – qara kürü
HAYAL KIRIKLI ĞI – ümidi k əsilm ə, ümidi bo şa çıxma, x əyalı puç olma
HAYDUT(-du) – quldur, soy ğunçu; deniz haydutu – d əniz qulduru, pirat
HAYDUTLUK(-ğu) – quldurluq, soy ğunçuluq
HAZIRLOP(-pu) – 1) qaynadılmı ş yumurta; 2) yüngülc ə, asanca, z əhmətsiz, əziyyətsiz
HAZİRAN – iyun
HELA – tualet, ayaqyolu
HELEZON – 1) spiral; 2) ilbiz, balıqqula ğı, mərcan qulu; 3) qulaq seyvanı
HELİKOPTER – vertolyot
HEP – 1) hamı, bütün, h ər şey; hepiniz – siz hamınız; hepsini biliyor o – h ər şeyi bilir; 2) həmişə; sen hep geç kalırsın! – s ən həmişə gecikirs ən
HEZİMET – məğlubiyy ət
HIRÇIN – 1) tez özünd ən çıxan, tündm əcaz, tündxasiyy ət, əsəbi, davakar, c əncəl; 2) co şan (dəniz)
HIRS – 1) tamahkarlıq, acgözlük, h ərislik; fazla kar hırsı – varlanmaq h ərisliyi; 2) hirs, acıq
HIRSIZ – oğru
HISIM(-smı) – qohum, qohum- əqrəba
HISIMLIK(-ğı) – qohumluq; hısımlık ba ğı – qohumluq əlaqəsi
HIZ – sür ət; geli şme hızı – inki şaf sür əti; fırtına hızını aldı – fırtına yava şıdı; 2) güc; hız vermek – gücl əndirm ək
HIZGÖSTERGESİ – spidometr
HIZLANMAK – sür ət götürm ək, sür ətlənmək, sür ət artırmaq; rüzgar hızlanmaklandı – kül ək gücl əndi
HIZLI – 1) sür ətli, c əld; 2) güclü, möhk əm, bərk; hızlı konu şmak – b ərkd ən danışmaq
HİPERMETROP(-pu) – uzaqgör ən
HISSE SENEDİ – aksiya; hısse senedi sermayesi – aksiyaya qoyulm uş kapital
HİSSEDAR – payçı, ortaq, şərik, kompanyon, auksioner, s əhmdar
HİSSEDARAN MECL İSİ – səhmdarlar m əclisi, auksionerl ər məclisi
HİZA – səviyy ə; hizaya getirmek – tarazla şdırmaq
HİZMET(-ti) – xidm ət, qulluq; yurda hizmet – v ətənə xidm ət
HİZMETÇİ – xidm ətçi, xadim ə
HOCA – 1) mü əllim, mür əbbi, t ərbiy əçi; 2) xoca
HOKKA: mürekkep hokkası – mür əkkəb qabı; şeker hokkası – q ənd qabı
HORAPLÖR – səsucaldan, reproduktor
HOSTES – stüardessa, bort baxıcısı
HOŞNUT – razı, məmnun, xe şnud
HOŞNUTLULUK(-ğu) – razılıq, m əmnunluq, xo şnudluq
HOŞNUTSUZLUK(-ğu) – narazılıq; ho şnutsuzluk yaratmak – narazılıq yaratmaq
HUBABAT(-tı) – d ənli bitkil ər, taxıl bitkil əri
HUMMA – qızdırma, titr əmə-qızdırma
HUNHARCA – v əhşicəsin ə, vəhşilikl ə
HUSUS – iş, məsələ, hadis ə, vəziyyət; bu hususta ne dü şünüyorsunuz? – siz bu m əsələ barədə nə düşünürsünüz?
HUY – xasiyy ət, xarakter
HUZUR – 1) sakitlik, rahatlıq; 2) i ştirak; huzur unuzda – sizin i ştirakınızla
HUZURSUZLUK(-ğu) – narahatlıq, h əyəcan
HÜMAYUN – sultan; sarayı hümayun – sultan sarayı
HÜR(-rrü) – azad, müst əqil
HÜSNÜKABUL(-lü) – mehriban q əbul, s əmimi görü ş
HÜRRİYET(-ti) – azadlıq; gerçek hürriyet – əsl azadlıq; basın hürriyeti – m ətbuat azadlı ğı
HÜVİYET(-ti) – 1) şəxsiyy ət; 2) şəxsi v ərəqə, pasport
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
I
Ilgıt ılgıt (rüzgar) — Mülayim kül ək
Isırgan — Di şləyən
Izbandut — P əzəvəng
IHLAMUR – çök ə, çökə ağacı
ILICA – mineral bulaq
IRMAK(-ğı) – çay
IRZ – namus; ırına geçmek – namusuna toxunmaq
ISIRIK(-ği) – di şlək yeri
ISIRGAN – 1) gicitk ən; 2) di şləyən, qapağan heyvan
ISIRMAK – di şləmək
ISKARTA – brak edilmi ş
ISKAT(-tı) – devirm ə, yıxma, l əğv etmə, məhrum etm ə
ISKONTO – 1) güzəşt; 2) diskont (veksell ərin uçotu)
ISLIK(-ğı) – fit
ISMARLAMA – 1) sifari ş, tapşırıq; 2) sifari şli, buyurtma; ısmarlama ayakkabı – ayaqqabı sifari şi
ISMARLAMAK – 1) sifari ş etmək; ak şam yemeği ısmarlamak istiyorum – şam yem əyi sifari ş etmək ist əyir əm; 2) tap şırmaq, h əvalə etmək, ismarlamaq
ISSIZ – kims ə yaşamayan, m əskun olmayan, adamsız, ölgün
ISTAKOZ – omar (zoologiya)
ISTOK(-ku) – 1) ehtiyat mal; 2) qalıb xarab olmu ş, brak eilmi ş
IŞILDAK(-ğı) – projektor
IŞIN – şüa; ışın hastalı ğı – şüa xəstəliyi
IŞINIM – şüalanma, radiasiya
IZGARA – 1) ra şper; 2) ra şperd ə qızardılmı ş (ət, balıq)
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
İ
İhtiyar — Ya şlı, ağsaqqal
İlgilenmek — Maraqlanmaq
İllüzyonist — Gözüba ğlayıcı
İmam — Molla
İmza — Qol ç əkmək
İpek böce ği — İpək qurdu
İsevi — Xaç p ərəst
İnmek — Dü şmək
İndirim — Güz əşt
İzin vermek — İcazə verm ək
İleri görü şlü — Uzaq gör ən
İADE – qaytarma; iade etmek – qaytarmaq
İBRAZ – t əqdim etm ə, göst ərmə
İBRE – əqrəb (cihazlarda, saatda v ə s.)
İCAP(-bı) – lüzum, hac ət, zərur ət, tələbat
İÇGÜDÜ – 1) instinkt; 2) intuisiya, duy ğu, duyma qabiliyy əti
İÇERLEMEK – hirsl ənmək, acıqlanmaq (büruz ə vermədən)
İÇİŞLERİ(-ni) – daxili i şlər; içi şlerine karı şma – daxili i şlərin ə qarışma
İÇLİ – 1) həssas, ür əyi yuxa; 2) qüss əli, k ədərli, q əmgin
İÇTEN – səmimi, ür əkdən, qəlbd ən
İÇTENLİK(-ği) – səmimiyy ət, istiqanlılıq, mehribanlıq
İÇYÜZ – mahiyy ət, məğz; meselenin içyüzünü meydana çıkarmak – m əsələnin mahiyy ətini açmaq
İDAREL İ – qənaətcil, ehtiyatlı, s ərhesab
İFRİT: ifrit kesilmek – az ğınlaşmaq, özünd ən çıxmaq
İGFAL: igfal etmek – aldatmaq, yoldan çıxartmaq, tov lamaq
İHANET(-ti) – x əyanət
İHBAR – 1) x əbərdarlıq, bildiri ş, avizo; 2) x əbər
İHBARNAME – 1) bildiri ş vərəqəsi, avizo, ça ğırış vərəqəsi; 2) raport, yazılı m əlumat
İHLAL(-li) – pozma, pozulma; ihlal etmek – qanunu po zmaq
İHMAL – ehtiyatsızlıq, diqq ətsizlik, s əhlənkarlıq, ba şı soyuqluq
İHTAR – xəbərdarlıq, xatırlatma
İHTİMAM – qayğı; ihtimamla bakmak – qay ğı ilə əhatə etmək
İHTİMAMKAR – qay ğıkeş, diqq ətli
İHTİVA: ihtiva etmek – əhatə etmək, bürüm ək
İHYA: ihya etmek – canlandırmaq, diriltm ək
İKAMET: ikamet etmek – ya şamaq
İKAZ – xəbərdarlıq; ikaz i şareti – x əbərdarlıq siqnalı
İKMAL(-li) – 1) tamamlama, ba şa çatdırma; 2) t əchiz etm ə, təmin etm ə
İKNA(-ai) – inam, əminlik, arxayınlıq; ikna etmek – əmin etm ək
İKRAM – 1) qonaqlıq; 2) güz əşt
İKRAM İYE – 1) pul mükafatı; 2) udu ş; ikramiyeli istikraz – udu şlu istiqraz
İL – il (Türkiy ə inzibati ərazi vahidi); vilay ət
İLAÇ(-cı) – 1) dava, d ərman, çar ə, əlac; 2) kimy əvi preparat, insektisid
İLAÇLAMAK – kimy əvi emal etm ək, dezinfeksiya etm ək, dərmanlamaq, mumiyalamaq
İLÇE – ilç ə (Türkiy ədə inzibati ərazi vahidi); q əza
İLERİCİ – müt ərəqqi, qabaqcıl, t ərəqqip ərvər
İLGİ – 1) əlaqə, münasib ət; bununla hiç ilgisi yok – bununla heç bir əlaqəsi yoxdur; 2) maraq, h ər şeyi bilm ək həvəsi
İLGİLENDİRMEK – 1) aid olmaq, d əxli olmaq; 2) maraq oyatmaq, h əvəs oyatmaq
İLGİLENMEK – maraqlanmaq
İLGİLİ – 1) bağlı, aid olan, əlaqədar; 2) mara ğı olan, maraqlanan
İLGİNÇ – maraqlı; ilginç bir kitap – maraqlı kitab
İLHAK(-kı) – 1) birl əşdirm ə; 2) ilhaq, q əsb etm ə, zəbt etm ə
İLİKLEMEK – düym ələmək
İLİŞKİ – münasib ət, əlaqə; uluslararası ili şkiler – beyn əlxalq əlaqələr
İLKE – əsas, prinsip; temel ilkeler – əsas müdd əalar
İLKÖNCE – ən əvvəl, önc ə
İLTİCA – sığınacaq
İMA – işarə, eyham; ince ima – inc ə eyham; üstü kapalı ima – üstü örtülü i şarə; ima etmek – eyham vurmaq, i şarə etmək
İMALAT(-tı) – 1) istehsal; imalat fiyatı – maya d əyəri; 2) m əmulat
İMAR – abadlıq, abadanlıq
İMDAT FRENİ – 1) ehtiyac, əyləc; 2) h əyəcan siqnalı
İMHA – məhv etm ə
İMRENDİRMEK – qibt ə oyatmaq
İMRENMEK – qibt ə etmək
İN – yuva; ayı ini – ayı yuvası
İNANCA – zəmanət
İNANÇ(-cı) – inam, etibar
İNCELEMEK – öyr ənmək, tədqiq etm ək, araşdırmaq
İNÇ – düym
İNDİFA(-aı) – püskürm ə (vulkan)
İNDİRİM – ucuzla şdırma, güz əşt; indirim tarife – güz əştli tarif
İNFİLAK(-kı) – partlayı ş
İNİŞ TAKIMI – şassi
İNME – 1) enmə, azalma; 2) iflic, apopleksiya; kendisine inme ind i – onu iflic vurdu; i şi indi – işi azaldı
İNSANÜSTÜ – fövq əlbəşəri, insan qüvv əsi xaricind ə olan
İNTİKAL(-li) – keçid; intikal devresi – keçid m ərhələsi
İPTAL(-li) – l əğv, ləğv etm ə
İRİYARI – iri, yek ə, böyük ölçülü
İRKİLMEK – diksinm ək, qorxmaq, s əksənmək
İRTİBAT(-tı) – əlaqə, ünsiyy ət rabit ə; irtibatla irtibata geçmek – əlaqə yaratmaq
İSABET(-ti) –1) h ədəfə dəymə, nişanı vurma; 2) d əqiq, düzgün (söz, h ərəkət); sözünd ə isabet var – siz düz deyirsiniz
İSABETL İ – dəqiq, düzgün, u ğurlu, münasib; isabetli karar – düzgün q ərar
İSFENDAN – ağcaqayın
İSKAMB İL – oyun kartı, qumar ka ğızı
İSKARP İN – tufli; ökçeli iskarpinler – dabanlı tufli; ruga n iskarpin – laklı tufli
İSKELE – 1) körpü (g əmil ərin yan alması üçün); 2) trap, pill əkən, nərdivan
İSKEMLE – kətil, taburet, stul
İSKONTO – 1) güzəşt; iskonto yapmak – güz əşt etmək; 2) diskont; ikinci iskonto – yenid ən uçota almaq
İSTAVRİT(-di, -ti) – stavrida
İSTEKA – kiy, bilyard a ğacı
İSTEP(-pı) – çöl, düz, bozqır
İSTİKRAR – möhk əm, davamlı
İSTİKRARSIZ – müt ərəddid, q ərarsız, dayanıqsız
İSTİNDAM – məşğulluq
İSTİRİDYE – istridy ə; inci istiridye – mirvari molyusku
İSTİŞARE – mü şavir ə
İSTİVA HATTI – ekvator x ətti
İŞBİRLİĞİ(-ni) – əməkdaşlıq; iktisadi i şbirli ği – iqtisadi əməkdaşlıq
İŞKEMBE – içalat, ba ğırsaq
İŞLEK – izdihamlı, gur; i şlek cadde – izdihamlı prospekt
İŞLEM – əməliyyat, proses; banka i şlemleri – bank əməliyyatları
İŞTE – bax gör, budur; i şte bu kadar – bax el ə bu q ədər
İTFAİYE – yanğınsöndür ən dəstə
İTFAİYECİ – yanğınsöndür ən
İTİBAR İ – şərti, nominal; itibari kiymet – nominal d əyər
İTİDAL(-li) – 1) sakitlik; 2) möt ədillik, t əmkin, toxtaqlıq
İTİMATNAME – v əkalətnam ə, zəmanət məktubu, etimadnam ə
İTMEK – it ələmək; arabayı arkadan itmek – ma şını arxadan it ələmək
İYİ – 1) yaxşı, əla; 2) sağlam, gümrah
İYİLEŞMEK – 1) yax şılaşmaq; 2) sa ğalmaq; hasta biraz iyile şti – x əstə bir az yax şılaşdı
İYİLİK(-ği) – 1) rifah, yax şı vəziyyət, yax şı xüsusiyy ət; 2) yax şılıq, xeyirxahlıq
İYİMSER – nikbin, optimist
İYİMSERLİK(-ği) – nikbinlik, optimizm
İZCİ – ləpirçi, iztanıyan, k əşfiyyatçı
İZLENİM – təəssürat
İZLENİMCİLİK(-ği) – impressionizm
İZMARİT(-ti, -di) – papiros qırıntısı, papiros kötüyü
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
J
JAMBON – bud, qaxac edilmi ş bud, vetçina
JART İYER – sarıma
JET(-ti): jet uça ğı – reaktiv t əyyar ə
JİLET(-ti) – z ərərsiz ülgüc, x ətərsiz ülgüc
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
K
Kahvaltı — S əhər yem əyi
Kahya — E şik ağası
Kalça — Çanaq
Kale (futbol) — Qapı
Kaleci — Qapıcı
Kampus — T ələbə şəhərciyi
Kapalı — Ba ğlı
Kaplumba ğa — Tısbağa, çanaqlı ba ğa
Kardelen — Novruz gülü, x əccə gülü
Karı koca — Ər arvad
Katliam — Kütl əvi qır ğın
Kavanoz — Banka
Kaynana — Qaynana
Kaynata — Qaynata
Kedi — Pi şik
Kelebek — K əpənək
Kendin — Özün
Kemik — Sümük
Kerahet (vakti) — Şer vaxtı
Ketçap — Ketçup
Keyfi — Özba şına
Kıkırdamak — Hırtıldamaq
Kılıbık — Arvada ğız
Kıpırdamak — T ərpənmək
Kıravat — Yataq
Kırtasiye — D əftərxana
Kirli — Çirkli
Kispet — P əhləvan şalvarı
Kobay (Deneydeki) — T əcrüb ə heyvanı
Kokoreç — Ba ğırsağ kababı
Konfeksiyon — Tikili paltar
Konu şma — Danışma
Korna — Siqnal düdüyü
Koruma (polis) — Can güd ən
Köfte — Küft ə
Kötü — Pis
Kötülemek — Pisl əmək
Köy — K ənd
Kur (yapmak) — E şqbazlıq/td>
Kur şun kalem — Karanda ş
Kuzen — Əmiu şaqları, dayıu şaqları
Küçükba ş (hayvan) — Xırda dırnaqı heyvan
Kürdan — Di ş çöpü
KABA – kobud, qaba
KABLO – kabel
KAÇ(-ğı) – neçə, nə qədər; kaça – neç əyə; saat kaçata – saat neç ədə; kaç ki şi – neç ə nəfər; ona kaç defa söyledim – ona neç ə dəfə dedim
KAÇAMAK(- ğı) – bəhanə
KAÇAMAKLI – 1) qeyri-mü əyyən, ikim ənalı, qeyri-s əmimi; 2) gizli, gizlic ə; bir kaçamaklı i şi yapmak – i şi gizlic ə görm ək
KAÇAR – neç ə-neçə, nə qədər; – kaçar ruble aldılar? – h ərəsi n ə qədər aldı?
KAÇIK(-ğı) – anormal, a ğıldan k əm
KAÇINCI – neç ənci, hansı; kaçıncı katta – neç ənci m ərtəbədə
KAÇINILMAZ – labüd, qaçılmaz
KAÇINMAK – qaçınmaq, yayınmaq, ç əkinm ək
KAD İFE – məxmər
KADRAN – 1) siferblat, şkala (ölçü cihazlarında); 2) telefon diski
KADRO – kadr, şəxsi hey ət, ştat
KAFA – 1) ba ş, kəllə; 2) ağıl, dərrakə
KAFALI – a ğıllı, d ərrakəli
KAFATASI(-nı) – k əllə, kəllə sümüyü
KAF İLE – 1) qrun, d əstə (turistl ərin, ziyar ətçil ərin v ə s.); 2) partiya; kitapların ilk kafilesi – kitabların ilk partiyası
KAĞIT(-dı) – 1) kağız; kağıt para – ka ğız pul; 2) oyun kartı, qumar ka ğızı
KAHROLMAK – q əhr olmaq, devrilm ək
KAHVALTI(-yı) – s əhər yem əyi
KA İDE – 1) qayda; ahlak kaideleri – əxlaq qaydaları; 2) özül, əsas, pyedestal
KAKINÇ(-cı) – m əzəmmət
KAKMA – z ərb olunmu ş, naxışla işlənmi ş, oyulmu ş, həkk edilmi ş; kakma gümü ş tepsi – naxışla işlənmi ş gümü ş podnos
KALABALIK(- ğı) – 1) izdiham, güruh; 2) q ələbəlik, tünlük, basabas
KALÇA – omba, bud
KALDIRIM – 1) dö şəmə, döşənmi ş yol; 2) s əki
KALEC İ – qapıçı (idman)
KALFA – usta köm əkçisi, şagird
KALIT(-tı) – irs
KALITÇI – v ərəsə, varis
KALITIM – 1) varislik; 2) irsiyy ət
KALITSAL – irs
KAL İFYE – ixtisasla şdırılmı ş, ixtisaslı, t əcrüb əli
KAL İTE – keyfiyy ət, növ
KAL İTESİZ – keyfiyy ətsiz
KALKINDIRMAK – inki şaf etdirm ək, qaldırmaq
KALKINMA – qalxma, yüks əlmə, inki şaf
KALKINMAK – qalxmaq, yüks əlmək, inki şaf etm ək
KALOR İFER – mərkəzi isitm ə sistemi
KAMARA – 1) kayut; 2) palata (parlamentd ə); Lordlar kamarası – Lordlar palatası
KAMAROT(-tu) – 1) stüard; 2) nömr əyə xidm ət edən işçi (mehmanxanada)
KAMB İYO – mübadil ə, dəyişmə (valyuta); kambiyo muameleleri – valyuta əməliyyatları
KAMBUR – donqar, qozbel
KAMER İYE – köşk, çardaq
KAMP – dü şərgə (müxt əlif m ənalarda); askeri kamp – h ərbi dü şərgə; turizm kampı – turist düşərgəsi, ç ən
KAMPANA – z əng
KAMU – 1) bütün, tamam, hamı; 2) c əmiyy ət; dünya kamuoyu – dünya ictimai r əyi
KAMUOYU(-nu) – ictimai r əy
KAMYON – yük ma şını
KAMYONET(-ti) – pikap, kiçik yük ma şını
KANAPE – divan, kanape, taxt
KANCA – qarmaq, ç əngəl
KANDAŞ – qanbir, atabir ana ayrı (övlad)
KANDIRMAK – 1) tovlamaq, aldatmaq, şirnikdirm ək; 2) inandırmaq, qane etm ək, yola gətirm ək
KANGAL – k ələf, yumaq
KANI – fikir, əqid ə; kanımca – m ənim fikrimc ə; buna kanıyım – m ən buna əmin əm
KANIKSAMAK – 1) v ərdi ş etmək, alışmaq; 2) t əngə gətirm ək, usandırmaq, çiyr əndirm ək; ete kanıksamak – ətdən çiyr ənmək
KANIT(-tı) – d əlil, sübut, arqument
KANMAK – inanmaq
KANSER – x ərçəng (tibb)
KANTAR: kantara çekmek – götür qoy etm ək, ölçüb-biçm ək
KANT İN – bufet, yem əkxana (zavodda v ə s.)
KAPAMA – bu ğda bi şirilmi ş ət
KAPAN – t ələ; kapana dü şmek – t ələyə düşmək
KAPARO – beh; kaparo vermek – beh verm ək
KAPAS İTE – tutum, güc, qabiliyy ət; imalat kapasitesi – istehsal gücü
KAPATMAK – 1) örtm ək, bağlamaq 2) ba ğlamaq (hesabı)
KAPLAMA – üz, örtük
KAPLAMAK – 1) örtm ək, bürüm ək; 2) üzl əmək, üz ç əkmək; 3) dövr əyə almaq, mühasir əyə almaq
KAPLAN – p ələng
KAPLICA – örtülü qaynar m ədən bula ğı, kurort
KAPLUMBA ĞA – tısba ğa
KAPSAMAK – əhatə etmək, bürüm ək; plan bütün endüstri branslarını kapısyor – plan sənayenin bütün sah ələrini əhatə edir
KAPURTA – kapot (avtomobild ə)
KAPUSKA – pörtülmü ş kələmlə ətdən hazırlanmı ş yemək
KAPUT(-tu) – şinel
KAR – g əlir, qazanc, m ənfəət, xeyir, fayda; kar g ətirmek – g əlir g ətirm ək; kar hırsı – varlanmaq h ərisliyi
KARA – quru, torpaq; kara kuvvetleri – quru qo şunları; karaya ayak basmak – sahil ə (quruya) çıxmaq
KARABET(-ti) – qohumluq; karabet derecesi – qohumlu q dərəcəsi
KARABU ĞDAY – qaraba şaq
KARAKOL – 1) polis m əntəqəsi; 2) göz ətçi, patrul
KARAYOLU(-nu) – şose yolu, şose
KARBON KA ĞIDI – kopirka (sur ət çıxaran ka ğız)
KARDELEN – x əccəgülü, novruzgülü, qargülü
KARE – kvadrat
KAREL İ – damalı, dama-dama
KARI – 1) arvad, h əyat yolda şı; 2) qadın
KARINCA – qarı şqa
KAR İDES – krevet
KARMA – 1) qarı şıq (komissiya v ə s.); 2) yığma; karma futbol takımı – yı ğma futbol komandası
KARMAŞIK – çətin, mür əkkəb; karma şık bir sorun – ç ətin m əsələ
KARNABAHAR, KARNABIT(-ti) – gül k ələm
KARNE – 1) günd əlik (m əktəbli); 2) kitabça (talonların v ə s.); ekmek karnesi – çör ək kartoçkası
KAROSER İ(i) – kuzov (avtomobil v ə s.)
KART(tı) – köhn ə, çox yeti şmiş, qart; (t ərəvəz və s.)
KARYOLA – çarpayı
KAS – əzələ, müskul; kas a ğrısı – əzələ ağrısı
KASIM – noyabr
KASKET(-ti) – kepka, furajka
KASTETMEK – 1) n əzərdə tutmaq, fikrind ə olmaq, dü şünmək; 2) q əsd etm ək
KAŞKOL – kaşne, şərf
KAT(-tı) – 1) m ərtəbə; alt kat – a şağı mərtəbə; 2) qat; 3) d əst; 4) d əfə
KATEDRAL(-li) – kafedral kils ə, yepiskop kils əsi
KATL İAM – soyqırımı
KAVAK(- ği) – qovaq a ğacı
KAVANOZ – banka ( şüşə)
KAVGA – mübahis ə, dava-dala ş
KAVRAM – anlayı ş, təsəvvür
KAYAK(- ğı) – xizək; kayak sporu – xiz ək yarı şı
KAYAKÇI – xiz əkçi, xiz ək sür ən
KAYBETMEK – 1) itirm ək (müxt əlif m ənalarda); gözden kaybetmek – gözd ən itirm ək; 2) uduzmaq
KAYINVAL İDE – qaynana
KAYINTAVUĞU – tetra qu şu
KAYIN – fıstıq
KAYIP(-ybı) – 1) itki; acı bir kayıp – a ğır itki; can kayıpı – insan t ələfatı; 2) itmi ş, itkin düşmüş
KAYIRMAK – himay ə etmək, havadarlıq etm ək
KAYIT(-ydı) – 1) qeyd, yazı; 2) şərt
KAYMAK – 1) sürü şmək; ayağım kaydı – aya ğım sürü şdü; 2) sürünm ək; 3) meyl etm ək, keçm ək; dü şmanların tarafına kaymak – dü şmənlərin t ərəfin ə keçmək
KAZICI – h əkkak, oyucu, oymaçı
KAZIK(-gı) – paya
KEÇİYEMİŞİ – qaragil ə mərcanı
KEDİ – pişik
KEL – keç əl, daz
KELEBEK(- ği) – 1) kəpənək; 2) batterfley (üzm ə növü)
KELEPÇE – əl qandalı
KEMİK(-ği) – sümük; kemike i şlemek – sümüyün ədək işləmək
KENDİ – özü; kendim – özüm; kendi kitabı – onun öz kitab ı
KENDİLİĞİNDEN – öz-özün ə, özbaşına, öz arzusuyla; kendili ğinden anla şılır – öz-özün ə aydındır
KENETLENME – birl əşmə (kosmik g əmil ərin)
KEPÇE – 1) parç, tayqulp, çömç ə; 2) əl toru (uçan cücül əri v ə balıq tutmaq üçün)
KEPTAL(-li) – kintal, sentner
KERESTE – 1) taxta- şalban; 2) pin əçi l əvazimatı; 3) heyv ərə, öküz, qanmaz, yonulmamı ş (söyü ş)
KEREVİDES, KEREVİT – xərçəng
KERMEN – qala
KESAFET(-ti) – sıxlıq; nüfus kesafeti – əhalinin sıxlı ğı
KESİF – qatı; kesif sis – qatı duman
KESİM – rayon, zona, qur şaq
KESİN – 1) qəti, kəskin; kesin tedbirler – qatı t ədbirl ər; 2) d əqiq, mü əyyən; kesin bilgiler – dəqiq m əlumatlar
KESİNLİK(-ği) – 1) qətiyy ətlilik; 2) d əqiqlik, mü əyyənlik
KESTANE – şabalıd; kestane saç – şabalıdı saç
KEZ – dəfə; bir kez daha sor – bir d ə soru ş
KEZA, KEZALIK – h əm, həmçinin, h əm də
KİÇ(-çi) – g əminin dal t ərəfi
KİL – tük, yun; ölmesine kil kalıyordu – onun h əyatı tükd ən asılı idi
KILAVUZ – 1) b ələdçi, gid; 2) losman; 3) turistl ər üçün soraq kitabçası
KILIÇBALI ĞI(-nı) – qılınc balı ğı
KILIF – çexol
KILIK(-ğı) – 1) xarici görünü ş, görk əm; 2) libas, geyim; kılıkını de ğiştirmek – libasını dəyişdirm ək
KIR I – çal, boz
KIR II – çöl, düz
KIR BEKÇ İSİ – tarla göz ətçisi
KIR ÇİCEĞİ – tarla çiç əyi
KIR LOKANTASI – şəhərkənarı restoran
KIR NÜFUSU – kənd əhli
KİRGİNLİK(-ğı) – inciklik, küsü, dilxorluq
KIRITMAK – əzilib-büzülm ək, qır verm ək, naz etm ək
KIRLANG İÇ(-ci) – qaranqu ş
KIRMALI – büzm əli, qırçınlı; kırmalı etek – büzm əli ətək
KIRTAS İYE – yazı ləvazimatı, d əftərxana l əvazimatı
KISIK – xırıltılı, batıq
KISITLAMAK – m əhdudla şdırmaq
KIŞKIRTI – təhrikçilik, qızı şdırıcılıq
KIŞLA – kazarma; kı şlaya yerle ştirmek – kazarmalara yerl əşdirm ək
KIVAM – konsistensiya, qatılıq
KIVANÇ(-cı) – iftixar, f əxr
KIVANMAK – f əxr etm ək
KIVIRMA – qıvrımsaç, buruqsaç
KIVRANMAK – 1) qovrulmaq, qıvrılmaq, qıc olmaq; 2) əzab çəkmək, əziyyət çəkmək
KIYAS – müqayis ə, tutu şdurmaq; kıyasla – nisb ətən
KIYAS İYA – amansızcasına, r əhmsizc əsin ə, insafsızcasına
KIYASLAMAK(ile) – tutu şdurmaq, müqayis ə etmək
KIYI – sahil
KIZAMIK(-ğı) – qızılca (tibbi)
KIZAMIÇIK – m əxmərək (tibbi)
KIZGIN – 1) hirsli, qeyzli, acıqlı; 2) qızmı ş, bərk qızdırılmı ş; kızgın ya ğ – ərinmi ş yağ
KIZGINLIK – acıq, hirs, q əzəb
KIZILAY: kızılay kurumu – Qırmızı Aypara C əmiyy əti
KIZILCIK(-ğı) – zoğal
KIZKARDEŞ – bacı
KIZMAK – 1) qızmaq, köz ərmək; 2) q əzəblənmək, hirsl ənmək, acıqlanmaq
KİBİR(-bri) – qürur, t əşəxxüs, t əkəbbür, kibr
KİBİRSİZ – təvazökar, sad ə
KİLO VERMEK – arıqlamaq
KİMLİK(-ği) – şəxsiyy ət; kimlik belgesi – şəxsi v əsiq ə
KİRAZ – gilas
KİRLOZ – pinti, nat əmiz
KİŞİ – adam, n əfər, şəxs; üç ki şi icin – üç n əfər üçün
KİŞİLİK(-gı) – n əfərlik; iki ki şilik kamara – iki n əfərlik kayuta
KL İMA CİHAZI – kondisioner
KOCA I – ər, həyat yolda şı
KOCA II – 1) n əhəng, böyük, iri; koca memleket – böyük ölk ə; 2) qoca
KOCASIZ – ərsiz qadın, ərə getm əmiş
KOF – bo ş; kof ceviz – içi bo ş qoz; kof kafalı – ba şıboş
KOFLUK – bo şluq
KOĞUŞ – palata (x əstəxana); kamera (h əbsxana)
KOKARCA – skuns (zoologiya)
KOKLAMA(A) – iybilm ə; koklama siniri – iybilm ə siniri
KOKMUŞ – iyimi ş (ət, balıq v ə s.)
KOKU – 1) iy, qoxu; 2) ətir
KOKULU – ətirli, rayih əli
KOLA – 1) kraxmal, ni şasta çiri ş, yapışqan
KOLALAMAK – ni şastalamaq, kraxmallamaq
KOLALI – ni şastalı, ni şastalanmı ş, kraxmallanmı ş; kolalı yaka – kraxmallı yaxa
KOLAY – asan, yüngül; kolay bir i ş – asan i ş
KOLAYLIK(- ğı) – asanlıq; kolaylıkla – asanlıqla
KOL İ – bağlama (poçt), banderol; de ğerli koli – qiym ətli ba ğlama
KOLLAMAK – 1) gözl əmək; fırsat kollamak – fürs ət gözl əmək; 2) qay ğısına qalmaq, qeydin ə qalmaq
KOLONYA – odekolon
KOLORDU(-nu) – korpus (h ərbi)
KOLTUK(-ğu) – 1) qoltuq, qoltuqaltı çuxur; 2) kreslo, qoltuq lu kürsü
KOMODİN – tumba, dolabça
KOMPARTIMAN – kupe; radyo kompartımanı – radio-rubk a
KOMPLO – suiq-q əsd; bir komplo kurmak – sui-q əsd t əşkil etm ək
KOMPLOCU – sui-q əsdçi
KOMPOSTO – 1) kompot; 2) kompost (üzvi gübr ə)
KOMPRİME – həb
KOMUT(-tu) – komanda, əmr
KOMUTAN – komandir
KONAK(-ğı) – 1) imar ət, ev; 2) qonaq evi; konaklamak – gec ələmək; 3) ordugah
KONFEKS İYON – don, tikili paltar
KONFOR – komfort, rahatlıq
KONFORLU – komfortlu, rahat; konforlu bir hayat sür mek – firavan h əyat sürm ək
KONKURH İPİK(-ği) – cıdır yarı şı
KONSEY – şura; Dünya Barı ş Konseyi – Dünya Sülh Şurası
KONTRPLAK(-kı) – faner
KONU – mövzu, süjet; bir tablonun konusu – r əsmin mövzusu
KONUK(-ğu) – qonaq
KONUŞMA – 1) danışıq, söhb ət; konu şma dili – danı şıq dili; 2) m əruzə
KONUŞMACI – natiq, çıxı ş edən, mühazir əçi
KONUŞMAK – 1) danı şmaq, söhb ət etm ək; 2) müzakir ə etmək
KONUT(-tu) – m əskən, mənzil, ev
KOPÇA – qarmaqcıq; di şi kopça – ilg ək; erkek kopça – qarmaqcıq
KORDELE – lent (ip ək)
KORDİPLOMAT İK(-ği) – diplomatik korpus
KORDON – 1) qaytan, ba ğ, şnur; 2) saat z ənciri; 3) ha şiyə, köb ə; 4) kordon, mühasir əyə alma
KORKULUK(- ğu) – 1) hasar, m əhəccər, sürahi; 2) müq əvva, qorxuluq; bostan korkuluku – bostan müq əvvası
KORNER – korner, küncd ən zərbə
KORO – xor
KORO ŞEFİ – xormeyster
KORSAN – pirat, d əniz qulduru
KOŞMAK – 1) yüyürm ək, qaçmaq; 2) qo şmaq; atları arabaya ko şmak – atları arabaya qoşmaq
KOŞU – qaçma üzr ə yarış, qaçış; ko şu yolu – qaçı ş yolu; at ko şusu – cıdır
KOŞUL – şərt; ekonomik ko şullar – iqtisadi şərtl ər
KOŞUT – paralel
KOTA – norma, h ədd, hiss ə, faiz, ölçü
KOVA – vedr ə; bir kova su – bir vedr ə su
KOVALAMA – t əqib, izl əmə
KOVALAMAK – t əqib etm ək, izl əmək
KOVAN – 1) arı p ətəyi; 2) giliz
KOVUK(-ğu) – oyuq, ko ğuş
KOY – buxta, kiçik körf əz
KOYU – 1) qatı; koyu bal – qatı bal; 2) tünd; koyu yeşil – tünd ya şıl; koyu çay – tünd çay; 3) əsil, h əqiqi, qatı; koyu devrimci – əsil inqilabçı
KOYULMAK – ba şlamaq, giri şmək; i şe koyulmak – i şə başlamaq
KOZALAK(- ğı) – qoza; çam kozalakı – şam qozası
KÖLELEŞTİRMEK – köl ələşdirm ək, qul etm ək, əsarət, əsarət altına almaq
KÖRELMEK – 1) sönm ək; 2) qurumaq (bulaq); 3) h əyat qabiliyy ətini itirm ək
KÖRLEŞMEK – kütl əşmək, kor şalmaq; bıçak körle şti – bıçaq kütl əşdi
KÖSELE – gön, d əri; kösele çanta – d əri çanta
KÖSTEK(-ği) – 1) buxov, cidar; köstek olmak – buxov olmaq; 2 ) zəncir; saat köstepi – saat zənciri
KÖŞE – künc, tin; kö şe başında – küç ənin tinind ə
KÖŞK(-kü) – villa, yay sarayı
KÖTÜ – axmaq, pis; kötü niyet – pis niyy ət; kötü kadın – yüngül əxlaqlı qadın
KÖTÜLEŞMEK – pisl əşmək, ağırlaşmaq, xarabla şmaq; hasta kötüle şmiş – xəstənin vəziyyəti ağırlaşmışdır
KÖTÜLÜK(-ğü) – pislik
KÖTÜMSER – bədbin, pessimist
KÖTÜMSERL İK(-ği) – bədbinlik, pessimizm
KÖY – kənd; köy okulu – k ənd məktəbi
KÖYDEŞ – həmkəndli
KÖYLÜ – k əndli
KRAMP(-pı) – qıc, c əng
KRAVAT(-tı) – qalstuk
KREDİ – 1) kredit; 2) nüfuz, avtoritet
KREŞ – körp ələr evi, yasli
KRİZ – böhran, krizis
KRUVAZER – ikibortlu (penc ək və s.)
KRUVAZÖR – kreyser
KULAÇ(-cı) – sajın
KULLANILMI Ş – nimda ş, geyilmi ş, işlənmi ş, köhn ə; kullanılmı ş elbise – ni şdaş geyim
KULLANI ŞLI – rahat, münasib, əlveri şli; kullanı şlı bir ev – rahat ev
KULLANI ŞSIZ – narahat, əlveri şsiz, münasib olmayan
KULLANMAK – 1) istifad ə etmək, işlətmək; güç kullanmak – güc i şlətmək; 2) idar ə etmək (maşını); arabanı kullanmak kullanırmısın? – ma şını sür ərsənmi?
KULUKÇKA – qırt toyuq, kült toyuq
KULÜBE – daxma, koma, d əyə, budka; bahçıvan kulübesi – ba ğbanın daxması; bekçi kulübesi – göz ətçi butkası
KULVAR – cı ğır (stadionda, hovuzda)
KUMAŞ – parça, quma ş, arşınmalı
KUNDAKÇI – t əhrikçi, qızı şdırıcı
KUNDURA – ayaqqabı, ba şmaq
KUPA – kubok (idman)
KUR I – məzənnə; borsa kuru – birja m əzənnəsi
KUR II – eşqbazlıq, mazaqla şma
KURA – pü şk; kura çekmek – pü şk çəkmək
KURAL(lı) – qayda-qanun, nizam, norma
KURAM – n əzəriyy ə; bilimsel kuramlar – elmi n əzəriyy ələr
KURAMSAL – n əzəri
KURDELA – lent; kurdela kesmek – lenti k əsmək (təntənəli açılı ş zamanı)
KURİYE – diplomatik kuryer
KURMAY – ştab, q ərargah; harp kurmayı – sah ə qərargahı
KURNAZ – hiyl əgər
KURNAZLIK(- ğı) – hiyl əgərlik
KURON – 1) koronka; 2) krona (pul vahidi)
KURŞUN – 1) qurğuşun; kur şun eritme oca ğı – qurğuşun əritm ə peçi; 2) güll ə
KURŞUNKALEM – karanda ş
KURŞUNLAMAK – plomblamaq, güll əyə basmaq, at əşə tutmaq
KURTARICI – xilasedici, xilaskar
KURTMASALI(-nı): kurtmasalı okumak – uydurmaq, na ğıl söyl əmək
KURUL – 1) şura, sovet; bakanlar kurulu – nazirl ər soveti; 2) komissiya; seçim kurulu – seçki komissiyası
KURUM – liqa, t əşkilat, c əmiyy ət; hayır kurumu – xeyriyy ə cəmiyy əti; ö ğretim kurumu – tədris mü əssis əsi
KUŞAK(-ğı) – 1) qur şaq (müxt əlif m ənalarda); 2) n əsil; genç ku şak – gənc n əsil
KUŞKİRAZI(-nı) – me şə gilası
KUŞKU – həyəcan, t əlaş, təşviş, qorxu; ku şkuyla – narahatlıqla; ku şkuya dü şmek – qorxuya dü şmək
KUTLAMAK – 1) t əbrik etm ək; bayramınızı kutlarım – bayramınızı t əbrik edir əm; 2) bayram etmək, qeyd etm ək
KUTLU – xo şbəxt, sevincli, şən; kutlu gün – xo şbəxt gün
KUTSAL – müq əddəs
KUTUR(-tru) – diametr
KUVAFÜR – darama, daranma, saç darama forması
KUYRUKLU P İYANO – royal
KUYTU – xəlvət, gizli, t ənha
KUYUMCU – zərgər
KUZGUNKILICI – qar ğasoğanı
KÜFÜR(-frü) – söyü ş
KÜLAH – 1) papaq; 2) torba
KÜLFETL İ – çətin, ağır
KÜLOT(-tu) – 1) qalife, brici; 2) triko (qadın üçün )
KÜLTÜRF İZİK(-ği) – bədən tərbiy əsi
KÜMES – toyuq hini, qu ş damı, qu şxana
KÜPE – sırğa
KÜR – müalic ə; kür şehri – kurort şəhəri
KÜRDAN – di ş qurdalayan
KÜREKÇ İ – avarçı
KÜSTAH – kobud, qaba, ədəbsiz
KÜSTAHÇA – ədəbsizc əsin ə, kobudcasına, qaba t ərzdə
KÜSUR – 1) artıq, əlavə; buna yüz küsur lira harcadım – buna yüz lir ədən artıq x ərcl ədim; 2) pay, hiss ə; by paranın küsurundan vaz geçtim – pulların m ənə düşən payından imtina etdim
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
L
Laklak — Laqqırtı
Lokum — RahetülhülqumLAC İVERT – tünd göy, laciv ərd
LAF – 1) söz, söhb ət, danışıq; 2) laf, bo ş danışıq, bo şboğazlıq, c əfəngiyat
LAHANA – bostan k ələmi
LAH İT(-hti) – s ərdab ə, məqbərə
LAHZA, LAHZE – an, l əhzə
LA İK – düny əvil əşdirilmi ş, düny əvi
LAPA – 1) sıyıq; 2) t əpitm ə, məlhəm
LAST İK(-ği) – 1) rezin, kauçuk; 2) lastik, rezin pozan; 3) şin
LAUBAL İ – ədəbsiz, n əzakətsiz, hörm ət gözl əməyən, təklifsiz
LAVABO – əl-üz yuyan
LENF(A) – limfa
LEVREK(-ği) – xanı balı ğı
LEYLAK(- ğı) – yasəmən
LİKEN – 1) dəmrov; 2) şibyə
LİNYİT(-ti) – liqnit (boz da ş kömür)
LİSAN – dil; lisan bilen – xarici dill əri bil ən
LİSANS – 1) ali t əhsil haqqında diplom; 2) lisenziya; ihracat lisansı – ixracat lisenziyası
LİSE – lisey, orta ixtisas m əktəbi
LİSTE – siyahı, c ədvəl; fiyat listesi – preyskurant; yemek listesi – men yu
LOBUT(-tu) – gürz (idman)
LODOS – cənub kül əyi
LOKANTA – restoran, yem əkxana
LOMBOZ – illüminator
LOP: lop yumurta – qaynanmamı ş yumurta
LOTA – nalim
LUTR – 1) susamuru; 2) susamuru x əzi; 3) susamuru d ərisind ən hazırlanmı ş
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
M
Mama (bebek için) — U şaq yem əyi
Mama (hayvan için) — Heyvan yem əyi
Mandal — Paltar asan
Mantar — Göb ələk
Matador — Bu ğa gül əşdir ən
Mayo — Çimm ə tumanı
Meshetmek — Sı ğallamaq
Mezbaha — Sallaqxana
Milli takım — Yı ğma komanda
Mini — Balaca
Mirasyedi — Miras da ğıdan
Misafir — Qonaq
Miyavlamak — Miyovuldamaq
Moloz — Zir-zibil
Mum — Şam
Mutabık — Yekdil
Musallat — Ba şabəla
Mutlu — Xö şbəxt, m əsud
Mütebessim — Gül əyən
MABET(-di) – m əbəd, ibad ətxana, s əcdəgah
MACERA – 1) mac əra; 2) avantüra, fırıldaq; maceracı – fırıldaqçı
MACUN – 1) pasta; di ş macunu – di ş pastası; 2) zamazka, sürtgü; kayak macunu – xiz ək sürtgüsü
MADALYA – medal
MADEN – 1) metal; maden ala şımı – metal ərintisi; maden kap – metal qab; 2) filiz, mineral, külç ə
MAHCUP(-bu) – utancaq, abırlı, h əyalı; mahcup etmek – utandırmaq
MAHFİL – 1) iclas yeri, klub; 2) c əmiyy ət, dair ə; hükümet mahfilleri – r əsmi dair ələr
MAHREK(-ki) – orbit (astronomiya)
MAHSUS – 1) xas, m əxsus; 2) xüsusi olaraq, m əxsus ən; 3) q əsdən, bil ə-bil ə, bil ərəkdən
MAKARNA – makaron
MAKAS – 1) qayçı; bahçıvan makası – ba ğ qayçısı; 2) k əlbətin, qısqac, ma şa
MAKASTAR – biçici
MAKBUZ – 1) alınmı ş, götürülmü ş, qəbul edilmi ş; yüz lira makbuzum olmu ştur – m ən yüz lir ə aldım; 2) q əbz
MAKTU – mü əyyən, qəti, son; maktu fiyat – son qiym ət
MAKUL – 1) aydın, ba şa düşülən, ağıla batan, m əntiq ə uyğun; 2) f ərasətli, bacarıqlı, işgüzar
MALUL(-lü) – əlil, şikəst
MALZEME – material, l əvazimat; foto ğraf malzemesi – fotol əvazimat; in şaat malzemesi – inşaat materialı
MAMUL(-lü) – m əmulat, mal, m əhsul
MAMUR – abad
MANAV – meyv ə-tərəvəz satan, göy ərti satan, s əbzəvatçı; manav dükkanı – meyv ə-tərəvəz dükanı
MANDA I – k əl
MANDA II – mandat
MANŞET(-di) böyük s ərlövh ə, başlıq
MANŞON – mufta (qadınlar üçün)
MANTAR – 1) göb ələk; 2) probka, mantar; mantar agacı – mantar a ğacı
MARANGOZ – xarrat
MARATON – marafon qaçı şı
MARİFET(-ti) – ustalıq, çeviklik, bacarıq, m əharət
MARŞANDİZ – yük qatarı
MARTI – qağayı
MARUL – kahı
MASAL – na ğıl, əfsan ə
MAŞRAPA – krujka, parç, tayqulp
MATİNE – səhər tamaşası, səhər seansı
MAVUNA – barja
MAYDANOZ – c əfəri (botanika)
MAYIN – mina (h ərbi)
MAYIS – may
MAYO – 1) çim ərlik kostyumu, ülgücü tumanı; 2) triko, mayka
MAZERET(-ti) – üzr, üzrlü s əbəb; mazeret beyan etmek – üzr ism ətəm; sağlık mazereti – xəstəlik haqqında arayı ş, bülleten
MAZHAR: mazhar olmak – nail olmaq
MAZİ – keçmi ş, ötmü ş; mazide – keçmi şdə
MAZUR – 1) bağışlanılmı ş, günahından keçilmi ş; 2) üzrlü, m əzur, bağışlana bil ən; mazur görmek – üzrlü hesab etm ək
MEBUS – deputat, v əkil
MELEZ I – 1) metis, m ələz, mulat; 2) hibrid
MELEZ II – şam ağacı
MEMURİYET(-ti) – xidm əti tap şırıq, ezamiyy ət
MENDİL – cib d əsmalı
MENEKŞE – 1) bənövşə; 2) bənövşəyi
MENSUP: basın mensupları – m ətbuat nümay əndələri
MERCEK(-ği) – linza (fizika)
MERAK ETMEK – 1) maraqlanmaq; 2) narahat olmaq, h əyəcan keçirm ək
MERCİ(-ii) – instansiya, pill ə, mərhələ
MERHABA – salam, salam əleyküm, xo ş gördük
MERSİNBALIĞI(-nı) – nərə, nərə balığı
MESAİ – zəhmət, əmək, iş; mesai birli ği – əməkdaşlıq; mesai arkada şı – iş yolda şı
MESAJ(-ji) – müraci ətnam ə, məktub; tebrik mesajı – t əbrik m əktubu
MESLEK(-ki) – s ənət, peşə; meslek hastalıkları – pe şə xəstəlikl əri
MEŞALE – m əşəl, işıq, nur; hayat me şalesi – h əyat m əşəli
MEŞE – 1) palıd ağacı; me şe ormanı – palıd me şəsi; 2) palıddan hazırlanmı ş
MEŞRU – haqlı, düz, qanuni; me şru haklar – qanuni hüquqlar
METABOL İZMA – madd ələr mübadil əsi
MEVDUAT(-tı) – kapital qoyulu şu, əmanət, təminat pulları, depozit; mevduat sahibi – əmanət sahibi
MEVKİ(-ii) – 1) d ərəcə, sinif; birinci mevki kamara – birinci d ərəcəli kayut; 2) mövqe, yer
MEVKUF – həbs olunmu ş, tutulmu ş
MEVZİ(-ii) – döyü ş meydanı
MEZE – çərəz, məzə
MIKNATIS – 1) maqnit; 2) maqneto
MINTAKA – 1) rayon, zona; 2) zona, qur şaq
MISIR – qarğıdalı
MİĞFER – dəbilq ə, şlem, taskulah, d əmir papaq
MİLİS – 1) yığma qo şun; 2) milis
MİNDER – 1) idman dö şəyi; 2) nimdar, dö şəkçə
MİNİBÜS – mikroavtobus
MİNİK – kiçicik, bambalaca
MİNK – su samuru
MİSAFİR – qonaq, müsafir; misafir salonu – qonaq ota ğı
MİSAFİRPERVER – qonaqp ərvər, qonaqsev ər
MİSAK(-kı) – xartiya, pakt
MİTOLOJ İ – mifologiya
MİYOP – yaxından gör ən, uzağı görm əyən
MİZAH – yumor, m əzhəkə
MİZAHÇI – yumorist, m əzhəkəçi
MOBİLYA – mebel; mobilya fabrikası – mebel fabriki
MOLA – t ənəffüs, fasil ə, dinclik, əylənmə, dayanma, n əfəsini d ərmə
MOR – bənöv şəyi
MORARMAK – göy ərmək; soguktan morarmak – soyuqdan göy ərmək
MORINA – treska (zoologiya)
MOTORBOT(-tu) – motorlu qayıq
MUAMELE – 1) r əftar, münasib ət; 2) əməliyyat; 3) qanunil əşdirm ə, rəsmil əşdirm ə
MUAZZAM – qüvv ətli, güclü, əhəmiyy ətli, mühüm; muazzam silahlı kuvvetler – güclü silahlı qüvv ələr
MUHAB İR – müxbir, reportyor; foto muhabiri – fotomüxbir
MUHAFIZ – keşikçi
MUHAKKAK – 1) etibarlı, möt əbər, səhih, d əqiq; 2) hökm ən, şübh əsiz, mütl əq, yəqin
MUHTEMEL – mümkün olan, ola bil ən, ehtimal edil ən; kuvvetle muhtemel – çox ehtimal edil ən
MUHTEVİYAT(-ti) – m əzmun, mahiyy ət
MUHTIRA – 1) qeyd, yadda ş; 2) yadda ş dəftərcəsi; 3) memorandum
MUKABELE – 1) cavab; 2) əvəzini verm ə, əvəzini çıxartma, öd əmə; 3) qar şıqoyma, müqayis ə etmə, tutu şdurma
MUKAVVA – karton
MUM – şam
MURABAHA – s ələmçilik, müamil əçilik
MUSLUK(-ğu) – kran; su musluku – su kranı
MUTABAKAT(-ti) –1) razılıq, uy ğunluq, müvafiqlik, mütabiqlik; maksada mutabakat – məqsədə uyğunluq; 2) eynilik, b ərabərlik (riyaziyyat)
MUTABIK – razı; mutabık kalmak – razı qalmaq
MUTLU – məsud, xo şbəxt, b əxtəvər
MUVAFAKAT(-ti) – icaz ə, razılıq; muvafakat etmek – razı olmaq, icaz ə verm ək
MUVAZENE, MUVAZENET(-ti) – 1) müvazin ət, tarazlıq, dayanıqlılıq; 2) balans; ödeme muvazenesi – öd əmə balansı
MUZ – banan
MÜCADELE – 1) mübariz ə; mücadelede bulunmak – mübariz ə aparmaq; 2) qov ğa, dava
MÜCEVHER – daş-qaş, cəvahirat
MÜDAHALE – müdaxil ə; müdahaleden masun – toxunulmaz
MÜFREZE – dəstə (hərbi); ihraç müfrezesi – desant d əstəsi
MÜFRİT – qatı, sərt, ekstremist
MÜHİMSEMEK – mühüm hesab etm ək, əhəmiyy ət verm ək, vacib saymaq
MÜKELLEF – 1) t əmtəraqlı, d əbdəbəli; 2) mük əlləfiyy ətli, borclu
MÜNEVVER – 1) işıqlı, aydın; 2) ziyalı, oxunmu ş, mədəni, aydın fikirli, elmli, bilikli; münevver bir adam – ziyalı adam
MÜNFERİT(-di) – ayrı, xüsusi. t ək; münferit emir – xüsusi əmr
MÜPHEM – aydın olmayan, dumanlı, qeyri-mü əyyən
MÜSABIK – yarı ş iştirakçısı
MÜSAİT – 1) əlveri şli, münasib, yararlı; 2) mümkün olan, yol veril ən
MÜSAVAT(-tı) – b ərabərlik
MÜSAVİ – 1) bərabər, eyni; müsavi olmak – b ərabər olmaq; 2) b ərabərlik i şarəsi (riyaziyyat)
MÜSHİL – işlətmə dərmanı
MÜSTACEL – t əxir əsalınmaz, t əcili
MÜSTAHZAR – hazır d ərman
MÜSTAKBEL – g ələcək, qar şıda gözl ənil ən
MÜSTEŞAR – mü şavir, m əsləhətçi, m əşvərətçi; elçilik müste şarı – səfirliyin mü şaviri
MÜŞTEŞRİK(-ki) – şərqşünas
MÜSVEDDE – 1) qaralama; 2) parodiya
MÜTAREKE – barı şıq, sülh; mütareke etmek – sülh ba ğlamaq; mütareke teklifi – barı şıq təklifi
MÜTECAVİZ – 1) təcavüzkar; 2) h əddini a şan
MÜTEHARRİK MERDİVEN – eskalator
MÜTEVAZİ – təvazökar, sad ə
MÜZMİN – xronik, uzunsür ən, çox davam ed ən, kök salmı ş; müzmin hastalık – xronik xəstəlik
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
N
Nara — Nərə, qışqırıq
Nasıl — Necə
Nerede — Harada
Nüfuz cüzdanı — Şəxsiyy ət vəsiq əsi
NAFİLE – nahaq, bo ş, əbəs, mənasız
NAKIL(-kli) – 1) na ğıl etmə, nəql etm ə; 2) danışma, aparma, ötürm ə, verm ə; 3) köçürm ə (tibb); 4) t ərcüm ə
NALIN – taxta s əndəl (hamam üçün)
NAMLU – 1) lül ə (silahda); 2) tiy ə (qılıncın v ə s.)
NASIL – nec ə; bu nasıl bir adam? – bu nec ə adamdır? nasıl geldiniz? – nec ə gəldiniz?
NASIR – qabar, döy ənək
NAVLUN – 1) fraxt; mesafe navlunu – uzaq m əsafə fraxtı; 2) g əmid ə getm ə haqqı
NAZİ – nasist
NEBAT(-tı) – bitki, n əbatat; nebat bahçesi – n əbatat ba ğı; nebat mah şeri – sıx me şəlik, cəngəllik
NEHIR(-hri) – çay; nehır kolu – çayın qolu
NERE – hara; nereniz a ğrıyor? – haranız a ğrıyır?; nere bulundunuz? – harada oldunuz?
NEREDE – harada
NERELİ – haralı; siz nerelisiniz – siz haralısınız
NET – aydın, t əmiz, dürüst, d əqiq; ayda net be ş yüz lira – ayda be ş yüz lir ə qalır
NEZLE – zökəm, tumov
NİCELİK(-ği) – kəmiyy ət, miqdar; nicelik zarfı – k əmiyy ət zərfi
NİHAİ – son, q əti
NİSAN – aprel
NİTEKİM – həmçinin, h əm də
NİTEL – keyfiyy ət; nitel analiz – keyfiyy ət analizi
NİTELEMEK – xarakteriz ə etmək, səciyy ələndirm ək
NİTELİK(-ği) – keyfiyy ət, səciyy ə, xass ə, xüsusiyy ət
NOEL – milad (bayramı)
NOT(-tu) – 1) qeyd, i şarə; 2) qiym ət, bal, d ərəcə; iyi not – yax şı qiym ət; tam not – ən yüks ək bal
NOTER – notarius
NÖBET(-ti) – 1) növb ə; 2) keşik, qarovul (h ərbi), növb ətçilik; 3) tutma (x əstəliyin)
NUTUK(-tku) – nitq, çıxı ş
NÜFUS – 1) əhali, xalq; nüfusun artması – əhali artımı; 2) adam, sakin; burada be ş nüfus var – burada be ş adam var
NÜKLEER – nüv ə; nükleer denemeler – nüv ə sınaqları
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
O
Obur — Qarınqulu
Oda — Otaq
Oflamak — Ufuldamaq
Okşamak — Tumarlamaq
OCAK – yanvar
ODA – 1) otaq; 2) nömr ə (mehmanxanada); 3) palata
ODAK(-ğı) – fokus (fizika); odak uzaklı ğı – fokus m əsafəsi
OFİS – ofis, idar ə, müəssis ə, şöbə, departament; ticaret ofisi – ticar ət idar əsi
OJE – lak (dırnaq üçün)
OKUL – məktəb, təhsil oca ğı; özel okul – xüsusi m əktəb
OKULÖNCES İ – məktəbəqədər; okulöncesi e ğitim – m əktəbəqədər tərbiy ə
OKUNAKLI – aydın, s əlist (x ətt)
OKUR – oxucu
OKURYAZAR – savadlı
OKYANUS – okean; okyanus bilgisi – okeanoqrafiya
OLACAK(-gı) – əlveri şli, yararlı, münasib; olacak bir fiyat söyle – müna sib bir qiym ət de
OLAĞAN – adi, ad ət edilmi ş
OLAĞANÜSTÜ – qeydi-adi, fövq əladə
OLANAK(- ği) – imkan
OLANAKLI – mümkün
OLANAKSIZ – mümkün olmayan
OLANCA – bütün; olanca gücüyle – var gücüyl ə
OLASILIK(- ğı) – ehtimal
OLAY – hadis ə, əhvalat
OLGUN – 1) yeti şmiş, dəymi ş (meyv ə və s.); 2) yetkin, kamil (insan); 3) t əkmill əşmiş, təcrüb əli
OLMUŞ – yeti şmiş, dəymi ş; bu karpuz fazla olmu ş – bu qarpız çox yeti şib
OLTA – tilov
OLUK(-ğu) – növ, novalça
OLUMLU – müsb ət; olumlu kar şılamak – müsb ət qar şılamaq
OLUMSUZ – inkar, m ənfi; olumsuz cevap – m ənfi cavabı; olumsuz cümle – inkar cüml əsi
OLUŞMAK – yaranmaq, əmələ gəlmək, tör əmək, düz əlmək
OLUŞTURMAK – t əşkil etm ək, yaratmaq, düz əltmək, tərtib etm ək
OMUR – onur ğa; omur kemi ği – onur ğa sümüyü
OMUZ – çiyin
OMUZLUK(-ğu) – paqon, epolet
ONAMAK – b əyənmək təqdir etm ək, təsdiq etm ək
ONARIM – təmir
ONARMAK – t əmir etm ək, düzəltmək
ONAYLAMAK – t əsdiq etm ək
ONUR – 1) mənlik, qürur; onuruna yedirememek – m ənliyin ə sığışdıra bilm əmək; 2) ləyaqət, heysiyy ət; 3) şərəf; onur üyesi – f əxri üzv
OPERATÖR – 1) cərrah; 2) operator; telsiz operatörü – radiooperator , radist
ORAN – nisb ət, faiz; do ğum oranı – do ğum faizi; oranla – nisb ətən
ORG(-gu) – orqan (musiqi)
ORTAM – mühit, şərait; bu ortamda calı şılmaz – bu şəraitd ə işləmək olmaz
ORTODOKS – pravoslav; ortodoks kilisesi – pravoslav kils əsi
OTOPSI – yarma (tibbi), yarılma (meyiti)
OTORİTE – avtoritet
OTURUM – 1) iclas; 2) daimi ya şayış yeri
OVA – düz ənlik, düz əngah
OY – 1) rəy, fikir, mülahiz ə; 2) səs, səs verm ə hüququ; oy birli ği ile – bir s əslə
OYALAMAK – 1) fikrini da ğıtmaq, ba şını qarı şdırmaq; 2) ba şını tovlamaq, aldatmaq, k ələk gəlmək
OYLAMA – s əs verm ə; açık oylama – açıq s əsverm ə; gizli oylama – gizli s əsverm ə
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
Ö
Ön yargı — Vaxtsız hökm
Örtbas etmek — Ört basdır etm ək
Örümcek — Hörümç ək
Ön — Qabaq
ÖBEK(-ği) – qrup, d əstə, yığın
ÖÇ(ÖCÜ) – intiqam, qisas; öç alma – intiqam alma
ÖDEM – şiş (tibbi)
ÖDENEK(-ği) – ayrılmı ş məbləğ, təxsisat
ÖDEV – borc, v əzifə; ödevini yapmak – borcunu yerin ə yetirm ək
ÖDLEK(-ği) – qorxaq
ÖDÜL – mükafat, priz
ÖDÜNÇ(-cü) – borc (pul); ödünç almak – borc almaq
ÖFKE – acıq, hirs, q əzəb; ofkeden – acı ğından; öfke ile – hirsl ə
ÖFKECİ – hirsli, acıqlı, q əzəbli
ÖFKELENMEK – acıqlanmaq, hirsl ənmək, qəzəblənmək
ÖĞLE – günorta; ö ğle paydosu – nahar fasil əsi
ÖĞRENCİ – şagird, t ələbə
ÖĞRENİM – təhsil, öyr ənmə, təlim
ÖĞRETİCİ – 1) tədris; ö ğretici filmi – t ədris filmi; 2) ibr ətamiz, faydalı
ÖĞRETİM – dərs, t ədris, t əhsil
ÖĞRETMEN – müəllim
ÖKAL İPTÜS – evkalipt
ÖKÇE – daban
ÖKSÜZ – yetim
ÖNAYAK: önayak olmak – t əşəbbüs göst ərmək, başçılıq etm ək
ÖNCE – əvvəl, qabaq, h ər şeydən, əvvəl
ÖNCEDEN – əvvəlki, qabaqkı
ÖNCEL – sələf
ÖNCELİK – 1) birincilik, qabaqcıllıq; 2) beh, t əminat
ÖNCÜ – avanqard
ÖNDER – lider, r əhbər, başçı
ÖNEM – məna, əhəmiyy ət
ÖNEMLİ – əhəmiyy ətli, mühüm, vacib, qiym ətli; önemli bir rol oynamak – mühüm rol oynamaq
ÖNERGE – təklif
ÖNERMEK – təklif etm ək
ÖNGÖREN – uzaqgör ən, tədbirli
ÖNGÖRMEK – nəzərə almaq, qabaqcadan fikird ə tutmaq
ÖNGÖRÜ – ehtiyatlılıq, t ədbirlilik, uzaqgör ənlilik
ÖNGÖRÜLÜ – ehtiyatlı, t ədbirli, uzaqgör ən
ÖNLEMEK – qar şısını almaq, mane olmaq; dünya harbini önlemek – dü nya müharib əsinin qarşısı almaq
ÖNSEZİ – ürəyə damma, qabaqcadan hiss etm ə, duyma
ÖRGÜT(-tü) – t əşkilat
ÖRGÜTÇÜ – təşkilatçı
ÖRGÜTLEMEK – t əşkil etm ək
ÖRNEĞİN – məsələn, misal üçün
ÖTE – 1) o biri t ərəf, o tərəf; dağın ötesi – da ğın o t ərəfi; 2) yerd ə qalan, qalan hiss ə
ÖTEBERİ – xırda-para, cürb əcür; öteberi alma ğa çıktım – xırda-para alma ğa çıxdım
ÖTEKİ(-ni) – o, o biri; öteki dünya – o dünya
ÖTÜCÜ – cəh-cəh vuran, oxuyan qu şlar
ÖVGÜ – 1) tərif, m ədh; 2) m ədhiyy ə, mədhnam ə
ÖVMEK – mədh etm ək, tərifl əmək
ÖVÜCÜ – mədhedici, t ərifl əyici
ÖYKÜ – hekay ə, novella; hayat öyküsü – t ərcümeyi-hal
ÖZDEKÇİLİK(-ği) – materializm
ÖZEL – şəxsi, xüsusi, özünün; özel araba – şəxsi ma şın; derginin özel sayısı – jurnalın xüsusi nömr əsi
ÖZELL İK(-ği) – xüsusiyy ət, özün ə məxsusluq
ÖZEN – 1) səy, cəhd, çalı şqanlılıq; 2) s əliq ə, diqq ət
ÖZENSİZ – səthi, öt əri, başdansovma, s əliq əsiz
ÖZERKL İK, ÖZERKL İLİK(-ği) – muxtariyy ət
ÖZET(-ti) qısa, m əzmun, rezyume, xülas ə, nətic ə; haberlerden özet – x əbərlərdən xülas ə; özetini çıxarmak – n ətic ə çıxarmaq
ÖZETLEMEK – xülas ə çıxarmaq, n əticə çıxarmaq, yekunla şdırmaq
ÖZGÜ – 1) xas olan, xarakterik, s əciyy əvi; 2) ayrılmı ş, nəzərdə tutulmu ş, məxsus; bu bahçe çocuklara özgüdü – bu ba ğça uşaqlara m əxsusdur
ÖZGÜN – orijinal, xüsusi
ÖZGÜR – sərbəst, azad, müst əqil
ÖZGÜRLÜK(-ğü) – azadlıq, müst əqillik, istiqlaliyy ət; özgürlüke kavu şmak – azadlı ğa çıxmaq
ÖZLEM – həsrət, qüss ə, xiff ət
ÖZVERİ – fədakarlıq, candan keçm ə
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
P
Pallet — Tırtıl
Pamuk — Pambıq
Pantolon — Şalvar
Panzer — Piyadanın döyü ş maşını
Paratoner — İldırım saxlayan
Patinaj (yapmak) — Yerind ə fırlanmaq
Patlıcan — Badımcan
Pek — Lap
Peki — B əli
Pezeveng: pezi — İriyarı adam
Plaj — Çim ərlik
Pösteki — Qoyun v ə ya keçi d ərisi
Pratisyen — Can h əkimi
Piliç — Cüc ə
Puan (okulda) — Bal
PAÇA – balaq ( şalvarda)
PAKETLEMEK – qabla şdırmaq, yı ğıb bağlamaq
PALAMUT(-du) – palıd qozası
PALET – 1) tırtıl; paletli traktör – tırtıllı trakt or; 2) palitra
PALYAÇO – kloun, m əzhəkəçi, t əlxək
PANAYIR – yarmarka
PANCAR – çu ğundur, pazı; şeker pancarı – şəkər çuğunduru
PANCUR – jalyuzi (nazik taxtadan, metaldan düz əldil ən pəncərə, pərdə və s.)
PANKART(-tı) – plakat, transparant
PANSIMAN – sar ğı (tibbi)
PAPAĞAN – tutuqu şu
PAPATYA – çobanyastı ğı
PAPAZ – 1) ke şiş; 2) korol (kart ka ğızlarında tuzdan sonra ən böyük kart)
PARA – 1) pul; para bozmak – pul xırdalamaq; 2) par ça, tik ə, hiss ə, bir tik ə, bir parça, dilim
PARAD İ – qalereya (teatr)
PARANTEZ – möt ərizə
PARASIZ – pulsuz, havayı
PARDÖSÜ – nazik palto
PARFÜM – ətir
PARS – bəbir
PASKALYA – pasxa
PASTA – pirojna, peçenye
PASTA(H)ANE – q ənnadı ma ğazası, şirniyyat ma ğazası
PATATES – kartof
PATEN – 1) konki; 2) rolik, ayaq diyirc əyi
PATIRTI – səs-küy, hay-küy
PATİKA – cığır
PATİNAJ – konkid ə gəzmə
PATİNAJCI – konki sür ən
PATLICAN – badımcan
PATRON – sahib, a ğa
PAYDOS – 1) tənəffüs, fasil ə; yemek paydosu – nahar fasil əsi; 2) b əsdir!, yet ər!, bitdi!, kifay ətdir!
PAYLAMAK – danlamaq, m əzəmmət etm ək
PAYTAK(-ği) – 1) piyada ( şahmatda); 2) əyriayaq
PEÇETE – salfet, əlsil ən
PEK – olduqca, çox
PEKALA – 1) göz əl, yara şıqlı, q əşəng; 2) çox göz əl, əcəb, yaxşı
PEKİ – çox yax şı, çox göz əl, yax şı, olsun
PEKİŞMEK – bərkim ək, möhk əmlənmək
PEKİŞTİRMEK – bərkitm ək, möhk əmləndirm ək
PEKSİMET(-ti) – suxarı, qalet
PELTE – jele, marmelad
PEMBE – çəhrayı
PERKİ – xanı balı ğı
PERŞEMBE – cüm ə axşamı
PERTAVSIZ – böyüdücü şüşə, lupa, z ərrəbin
PERUKA – parik, qoyma saç, süni saç
PERVANE – 1) pərvan ə; 2) propeller, p ər; 3) nazimçarx, yay; saat pervanesi – saat yayı
PEŞİN – 1) əvvəldən, qabaqcadan, əvvəlcə; peşin cevap – hazır cavab; 2) na ğd; pe şin para ile satı ş – nağd pulla satı ş
PEŞKİR – salfet, əl dəsmalı
PEŞTAMAL – önlük, dö şlük, q ənşərlik
PETROL(-lü) – benzin, neft
PEYKE – taxta skamya
PİRASA – k əvər
PIRLANTA – brilyant; pırlanta küpe – brilyant sır ğa
PİDE – kök ə
PİL – batareya, qalvanik element; elektrik pili – ele ktrik batareyası
PİLAV – plov
PİLİÇ(-ci) – cüc ə
PİNEKLEMEK – mürgül əmək, mürgü döym ək
PİPO – tənbəki çubu ğu, mü ştük; pipo içmek – t ənbəki çubu ğu çəkmək
PİRİNÇ(-ci) – düyü, ç əltik
PİRZOLA – döyülmü ş ət, kotlet
PİSKOPES – yepiskop
PİST(-ti) – qaçı ş zolağı (idman); ini ş pisti – enm ə zolağı (aviasiya); 2) meydança; dans pisti – r əqs meydançası
PİŞKİN – 1) bişmiş; 2) yeti şmiş, yetkin; 3) ədəbsiz, n əzakətsiz; 4) t əcrüb əli, dünyagörmü ş; pişkin bir tavırla – dünyagörmü ş adam kimi
PİTORESK(-ki) – m ənzərəli, səfalı; pitoresk bir köy – m ənzərəli k ənd
PİYANGO – lotereya; piyango bileti – lotereya bileti
PİYASA – 1) bazar; piyasa ekonomisi – bazar iqtisadiy yatı; 2) bazar qiym əti
PLAK(-ğı) – 1) val, qramafon valı; 2) fotoplastinka
PLAKA – nömr ə nişanı (maşının)
POLİÇE – 1) veksel; poliçe farkı – veksel m əzənnəsi; 2) polis (sı ğorta v əsiq əsi)
POMPA – nasos
POMPALAMAK – nasosla doldurmaq
PORSELEN – farfor, çini; porselen fincan – çini fin can
PORTMANTO – paltarasan
POST(-tu) – d əri, gön; ayı postu – ayı d ərisi
POSTA – 1) poçta; 2) qrup, komanda; 3) reys; otobus oraya günde üç posta yapar – avtobus ora günd ə üç reys edir; 4) növb ə; gece postası – gec ə növb əsi
PRİM – 1) sığorta haqqı; 2) mükafat, priz; prim vermek – mükafat vermək
PRİZ – ştepsel, rozetka (elektrik)
PROJE – layih ə
PROPAGANDA – t əbliğat
PUL – 1) marka; posta pulu – poçt markası; 2) axça, pul (balıqda)
PULCU – 1) marka satan; 2) marka kolleksioneri; fil atelist
PULLUK(-ğu) – kotan
PUNTO – şrift
PURO – siqar
PUSULA I – kompas, bussol
PUSULAII – 1) s ərəncam ka ğızı, əmrnam ə, order, ça ğırış vərəqəsi; 2) bülleten (seçki)
PUTREL – tir (d əmir)
PUVAN – xal (idman); puvan hesabı yle yenmek – xal hesabı il ə udmaq
PÜNEZ – knopka, pünez (d əftərxana)
PÜRÜZ – 1) əyri-üyrü, k ələ-kötür; 2) çatı şmamazlıq, qüsur; 3) mane ə, çətinlik
PÜRÜZSÜZ – 1) hamar, düz; 2) qüsursuz, nöqsansız; 3 ) sadə, asan
PÜSKÜRTEÇ(-ci), PÜSKÜREN – pulverizator, püskürdücü , tozlandırıcı
PÜSKÜRTMEK – geriy ə oturtmaq (h ərbi), d əf etmək; dü şmanı geriye püskürtmek – düşməni geriy ə oturtmaq; 2) çil əmək, püskürtm ək, tozlandırmaq
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
R
Rafadan — İlıq yumurta (yarı bi şmiş)
Rahatsız — Narahat
Rastgele — Nec ə gəldi
Revir — Tibb m əntəqəsi, tibb ota ğı
Rezak — Ruzi ver ən
Roketatar — Qumbara atan
Rozet — Dö ş nişanı
Röntgenlemek — Pusmaq
Rüşvetçi — Rü şvətxor
Rüzgar — Kül ək
RAFADAN: rafadan yumurta – ilıq bi şmiş yumurta
RAFİNERİ – neftayırma zavodu
RAĞMEN – baxmayaraq, əksin ə olaraq; bütün ricalamarıma ra ğmen – bütün xahi şlərim ə baxmayaraq
RAKI – rakı, araq
RAKIM – d əniz səviyy əsind ən hündürlük
RAMPA – eni ş
RANDEVU – görü ş; randevu vermek – görü ş təyin etm ək
RANDIMAN – 1) m əhsuldarlıq, s əmərəlik; çalı şma randımanı – əməyin s əmərəliyi; 2) faydalı i ş əmsalı
RANDIMANLI – m əhsuldar, s əmərəli
RAPOR – 1) məruzə, hesabat, raport; 2) m əlumat ; hava raporu – hava haqqında m əlumat; 3) arayış, xəstəlik v ərəqəsi
RAPTİYE – sancaq, qısqac; raptiye ignesi – d əftərxana sanca ğı
RASGELE – 1) t əsadüfi; 2) nec ə gəldi, t əsadüf ən, bəxtəbəxt
RAY – rels; raydan çıkmak – relsd ən çıxmaq; rayına girmek – yoluna dü şmək (işlər)
REÇEL – mür əbbə
REÇETE – resept; reçete yazmamak – fikir verm əmək
REFAKAT(-tı) – 1) mü şayiət (hərbi) 2) akkompanement; mü şayiət; piano refakat ile – pianonun mü şayiəti il ə; 3) mühafiz ə dəstəsi, svita, m əiyyət (böyük bir şəxsin müşayiətçil əri); refakat etmek – mü şayiət etmək
REHBER – 1) bələdçi, gid; 2) soraq kitabçası
REHİN(-hni) – girov; rehin bırakmak – girov qoymaq
REİS(RESİ) – rəhbər, başçı, rəis, s ədr; aile reisi – ail ə başçısı; mahkeme reisi – məhkəmənin s ədri
REKOLTA, REKOLTE – m əhsul, k ənd t əsərrüfatı m əhsulları
REKUN – yenot (zoologiya)
REN, RENGEYİĞİ – şimal maralı
RESEPSİON – 1) qəbul; 2) qeyd şöbəsi; resepsion şefi – növb ətçi adminstrator
RESEPTÖR – 1) radioq əbuledici, q əbuledici aparat; 2) telefon d əstəyi
RESİTAL(-li) – konsert, solo konserti
RESTORE, RESTORASYON – bərpa
REVELATOR – aydınla şdırıcı preparat (foto); revelator banyosu yapmak – şəkli aydınla şdırmaq
REVİR – tibb m əntəqəsi, lazaret
RIHTIM – sahil, d ənizk ənarı, çay qıra ğı
RİCAL(-li): devlet ricali – dövl ət xadiml əri; ricali siyasi – siyasi xadiml ər
RİCAT(-tı) – geri ç əkilm ə (hərbi)
RİMEL – kirpik üçün tu ş
RİNGA – siy ənək (zoologiya)
ROTA – yol, s əmt, istiqam ət; rotasından çıkmak – yolundan çıxmaq
ROZET(-ti) – dö ş nişanı
RÖMORK(-ku) – qo şqu (n əqliyyat vasit əsi)
RUGAN – 1) lak, parıltı; 2) lak ç əkilmi ş, laklı; rugan iskarpin – laklı tufli
RUHSAT TEZKERES İ – vəqis ə
RUJ – pomada (dodaq üçün kosmetik ya ğ)
RULMAN – pod şipnik; bilyalı rulman – diyirc əkli pod şipnik
RÜZGAR – kül ək; rüzgar çıktı – kül ək qalxdı
RÜZGARLI – kül əkli
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
S
Sabıka — Qeydiyyata alınmı ş günah
Salıncak — Yell əncək
Sallamak — Yell əmək
Sallapati — Qay ğısız
Salt (ço ğunluk) — Bir s əs artıqlı ğ
Satranç — Şahmat
Saygıdeğer — Hörm ətli
Seyirci — Tama şaçı
Sırtarmak — Di şlərini a ğardaraq gülm ək
Stepne — Ehtiyat t əkəri
SABAHLIK(- ğı) – qadın xalatı
SABAN – kotan; kara saban – xı ş, cüt
SAÇMA – 1) axmaq, s əfeh; 2) bo ş söz, m ənasız fikir, c əfəngiyat
SAÇMALAMAK – bo ş-boş danışmaq, m ənasız danı şmaq
SAFHA – faza, m ərhələ, dövr, etap; hazırlık safhası – hazırlıq m ərhələsi
SAFİ – təmiz, saf, xalis; safi kar – t əmiz g əlir
SAĞANAK(-ğı) – şidd ətli ya ğış, sel, tufan
SAĞDUYU(-nu) – sağlam fikir, sa ğlam dü şüncə
SAĞIR – kar; sa ğır edici – qulaq batırıcı
SAĞLAMAK – 1) t əmin etm ək, təchiz etm ək; 2) nail olmaq, müv əffəq olmaq; ba şarı sağlamak – müv əffəqiyy ətə nail olmaq
SAĞLIK MEMURU – feld şer
SAHANDA YUMURTA – qay ğanaq
SAKAT(-tı) – 1) z ədəli, qüsurlu, xarab; 2) şikəst, əlil
SAKATLAMAK – 1) şikəst etm ək, eyb əcər hala salmaq; 2) z ədələmək, xarab etm ək, korlamaq
SAKATLIK(- ğı) – 1) şikəstlik, əlillik; sakatlık emekli aylı ğı – əlilliy ə gör ə pensiya; 2) nöqsan, z ədə, qüsur
SAKIN – ehtiyatlı ol, gözl ə, bax
SAKINMAK – qorunmaq, yayınmaq, özünü gözl əmək; so ğuktan sakınmak – soyuqdan özünü gözl əmək
SAKLANMAK – 1) gizl ənmək, daldalanmaq; 2) qorunmaq, saxlanmaq
SAKLI – 1) saxlanılmı ş, qorunmu ş; 2) gizl ədilmi ş, gizli, gizlin; saklı mevzi – gizli mövqe
SALAM – s əlyami (b ərk kolbasa növü)
SALAMURA – 1) duzlu su, şoraba suyu; 2) şoraba; duza qoyulmu ş; balık salamurası – duzlu balıq
SALÇA – 1) sous, xör ək şirəsi; 2) tomat pastası
SALDIRGAN – t əcavüzkar
SALDIRI – hücum, basqın, t əcavüz; saldırıya u ğramak – hücuma m əruz qalmaq
SALDIRMAK – cummaq, hücum etm ək, təcavüz etm ək
SALGIN – 1) epidemiya; 2) hücum, axın, basqın; çeki rge sal ğını – çəyirtk ə basqını
SALI – ç ərşənbə axşamı
SALIK: salık vermek – m əsləhət görm ək, tövsiy ə etmək
SALIVERMEK – azadlı ğa buraxmaq, azad etm ək
SALINCAK(- ğı) – yell əncək
SALLAMAK – bulamaq, yell əmək; ba şını sallamak – ba şını bulamaq
SALLANTI – 1) yell ənmə, yırğalanma, silk ələnmə, titr əyiş; 2) etinasızlıq, laqeydlik, saymazlıq, diqq ətsizlik
SALT(-tı) – t əkcə, yalnız; bu i ş salt kendisini ilgilendirmez – bu i ş təkcə ona aid deyil
SALTÇILIK(- ğı) – mütl əqiyy ət
SALVO – yaylım at əşi, salyut
SANATORYUM – v ərəm sanatoriyası
SANCAK(-ğı) – bayraq
SANDAL – qayıq
SANDALYE – 1) stul, kürsü, oturacaq; koltuklu sanda lye – qoltuqlu kürsü; 2) v əzifə, stol; sandalye kavgası – v əzifə davası
SANIK(-ğı) – mütt əhim, müq əssir; öldürmekten sanık – adam öldürm əkdə müq əssir sayılan
SANSAR – daş dələsi
SANTRFOR – mərkəz hücumçusu
SANTRHAF – m ərkəz yarımmüdafi əçisi
SANTRAL(-lı) – 1) m ərkəzi stansiya; elektrik santralı – elektrik stansiyas ı; 2) kommutator
SAPMAK – 1) çevirm ək, dönd ərmək; soka ğa sapmak – küç əyə dönd ərmək; 2) əl çəkmək, uzaqla şmaq; amacından sapmak – m əqsədind ən uzaqla şmaq, yoludan çıxmaq
SAPTAMAK – 1) b ərkitm ək, möhk əmlətmək, bənd etm ək; 2) mü əyyən etm ək, təyin etm ək; bu olayın sorumlularının saptanmasını istedi – bu h adis ənin günahkarlarının mü əyyən olunmasını t ələb etdi
SARFİYAT(-ti) – x ərc, m əsrəf, məsarif; sarfiyat ve varidat – m əxaric v ə mədaxil
SARKMAK – sallanmaq
SARNIÇ(-cı) – 1) nohur, hovuz; 2) sistern
SARP(-pı) – 1) sıldırım, yalçın, dik; sarp bir da ğ – sıldırım da ğ; 2) çətin, ağır
SATICI TEZĞAHI – pi ştaxta
SATRANÇ(-cı) – şahmat; satranç tahtası – şahmat taxtası
SATRANÇCI – şahmatçı
SATRANÇLI – dama-dama, xana-xana, göz-göz
SAVCI – prokuror; ba ş savcı – ba ş prokuror
SAVMAK – qovmaq, qovub çıxartmaq
SAVRUK – nizamsız, qeyri-müt əşəkkil, intizamsız
SAVUNMA – müdafi ə; savunma hattı – müdafi ə xətti; milli savunma – mili müdafi ə
SAVUNMAK –müdafi ə etmək, qorumaq
SAYDAM – şəffaf; cam saydamdır – şüşə şəffafdır
SAYGI – hörm ət, ehtiram
SAYGISIZ – hörm ətsiz, ehtiramsız, say ğısız
SAYILI – 1) sayılmı ş, sayılı; 2) nadir, qeyri-adi
SAYIN – hörm ətli, möht ərəm; sayın beyim – möht ərəm cənab
SEBATSIZ – q ətiyy ətsiz, h ərdəmxəyal, müt ərəddid
SEÇİM – 1) ayırma, seçm ə, seleksiya; 2) seçki; seçim çevresi – seçki dair əsi
SEÇMEN – seçici
SEDİR – sədr ağacı (botanika)
SEDYE – xərək (sanitar)
SEFAHAT, SEFAHET(-ti) – əxlaqsızlıq, poz ğunluq
SEHPA – 1) ştativ (foto); 2) molbert; 3) dar a ğacı
SEK – tünd (spirtli içkil ər)
SEMİZ – kök əldilmi ş (heyvan, qu ş)
SENDİKA – h əmkarlar ittifaqı
SENE – il; senelerce – ill ərlə; sene ba şı – yeni il
SENELİK(-ği) – illik, birillik; senelik gelir – illik g əlir
SERİ(-i) I – cəld, çevik, tez, sür ətlə; makinede seri yazmak – makinada sür ətlə yazmaq
SERİ II – seriya, seriyalı; seri imalat – seriyalı iste hsal
SERÜVEN – macəra, sərgüzəşt
SERVİS – xidm ət, qulluq, servis; casus arama servisi – əks k əşfiyyat xidm əti
SESBİLİM – fonetika
SEVKETMEK – 1) gönd ərmək, yola salmaq, yollamaq; tekaüde sevketmek – t əqaüd ə yola salmaq; 2) istiqam ətləndirm ək (hərbi), yön əltmək; 3) toplanmaq, c əmləmək, yığmaq (qoşunu); 4) vadar etm ək, sövq etm ək, təhrik etm ək
SEYİR(-yri) – gedi ş, inki şaf; hadiselerin seyiri – hadis ələrin gedi şi
SEYİRCİ – tamaşaçı; beyaz perde seyircisi – kinotama şaçısı
SEYYARE – planet, s əyyar ə
SEZGİ – duyma, hiss etm ə, intuisiya
SICAK(ğı) – 1) isti; qaynar; sıcak yemek – isti yem ək; 2) istilik; 3) h ərarətli, co şqun, qız ğın; sıcak istek – co şqun h əvəs
SICAKLIK(- ğı) – istilik, h ərarət, temperatur
SIĞ(-ğı) – dayaz; sı ğ nehir – dayaz çay
SİĞİRTMAÇ(-cı) – çoban (iri buynuzlu heyvanları otaran)
SİHHİ – 1) sanitar, gigiyenik; 2) cana faydalı, cana xey irli
SIKI – 1) sıx, dar, ensiz; yaka sıkıdır – yaxası en sizdir; 2) q əti, k əsin, ciddi; sıkı tedbirler – ciddi t ədbirl ər
SIKILGAN – utancaq, h əyalı, abırlı; sıkılgan bir eda ile – utancaq bir t ərzdə
SİKİYÖNETİM – hərbi v əziyyət; şehirde sikiyönetim ilan edildi – şəhərdə hərbi v əziyyət elan olundu
SIKLET(-ti) – ç əki, ağırlıq; sıklet merkezi – a ğırlıq m ərkəzi; atom sıkleti –atom ç əkisi
SINAV – imtahan, sınaq; bitirme sınavı – buraxılı ş imtahanı; giri ş sınavları – q əbul imtahanları
SINIR – sərhəd, hüdud, h ədd; sınır dire ği – sərhəd dir əyi; sınır eri – s ərhədçi; tahammülün sınırına gelmi şlerdi – onların hövs ələsi son h əddə çatıb
SINIRLAMAK – 1) m əhdudla şdırmaq, s ərhəd qoymaq, h ədd qoymaq; 2) ç ərçiv əyə salmaq, haşiyə çəkmək
SINIRLI – məhdud, s ərhəddi olan, m əhdud edilmi ş
SIRIK(-ğı) – şüvül, uzun a ğac
SIRT(-tı) – arxa, kür ək
SITMA – malyariya (tibbi), qızdırma, isitm ə
SİLECEK(-ği) – qətfə
SİLO – anbar; bu ğday silosu – bu ğda anbarı, elevator
SİMGE – simvol, ni şan
SİMİT(-di) – 1) bublik; 2) avtomobilin sükan çarxı
SİNDİRİM – həzm, həzm prosesi; sindirim aygıtı – h əzm orqanı
SİNEK(-ği) – 1) milç ək; 2) tref, xaç (xallı qumar ka ğızları)
SİNİRBİLİM – nevrologiya
SİNİRLİ – əsəbi
SİNLİK(-ği) – qəbristan
SİNMEK – 1) gizl ənmək, sinm ək; 2) canına hopmaq, canına ç əkmək
SİNSİ – xain, x əyanətkar, nam ərd
SİNYAL – i şarə, siqnal; sinyal vermek – siqnal verm ək, işarə etmək
SİTE – şəhərcik; basın sitesi – m ətbuat m ərkəzi; öğrenci sitesi – t ələbə şəhərciyi
SİVA – mala, suvaq
SİVİL – mülki, sivil; sivil elbise – mülki geyim
SİVİLCE – sızanaq
SİVRİSİNEK(-ği) – hünü, mı ğmığa
SİYAH – qara; siyah ekmek –qara çör ək
SKOR – hesab (idman); skor 3:2 lehimizedir – hesab 3:2 bizim xeyrimiz ədir
SLOGAN – şüar; Ya özgürlük ya ölüm – Ya azadlıq ya ölüm şüarı
SOKAK(-ğı) – küç ə; sokak ba şı – küç ənin ba şı
SOLUK(-ğu) – nəfəs; rahat bir soluk almak – rahat n əfəs almaq
SOLUNMAK – n əfəs almaq, t ənəffüs etm ək
SOMURTKAN – qa şqabaq, qaraqabaq, tutqun
SOMUT(-tu) – konkret, mü əyyən, dəqiq; somut sayı – mü əyyən ədəd
SONBAHAR – payız
SONDAJ – 1) qazıma; sondajcı – qazmaçı; 2) zondaj ( tibbi)
SONUÇ(-cu) – n ətic ə; sonuç çıkarmak – n ətic ə çıxarmaq
SONUÇLAMAK – tamamlamaq, qurtarmaq, bitirm ək; bu i şi iki güne kadar sonuçlıyabiliriz – bu i şi iki gün ə qurtara bil ərik
SORGU HAK İMİ – müst əntiq
SORU – 1) sual; soru cümlesi – sual cüml əsi; 2) sor ğu; sözlü soru – şifahi sor ğu
SORUM – məsuliyy ət, cavabdehlik; bu i şin sorumunu üzerime alırım – bu i şin məsuliyy ətini üz ərim ə götürür əm
SORUMLU – məsul, cavabdeh; sorumlular – m əsul şəxsl ər; sorumlu tutulmak – cavabdeh olmaq
SORUN – məsələ, problem
SORUŞTURMA – istintaq
SOYUT(-tu) – müc ərrəd, abstrakt; soyut isim – müc ərrəd isim
SÖĞÜŞ – soyutma (bu ğda bi şirilib soyudulmu ş ət)
SÖMÜRGE – müst əmləkə
SÖMÜRGECİ – müst əmləkəçi; sömürgeci devletler – müst əmləkəçi dövl ətlər
SÖMÜRGECİLİK(-ği) – müst əmləkələşdirm ə, müst əmləkəçilik
SÖMÜRÜ – istismar
SÖMÜRÜCÜ – istismarçı
SÖYLEV – nitq; söylev vermek – nitq söyl əmək
SÖZLEŞME – saziş, müqavil ə, kontrakt, ba ğlaşma, razıla şma
SÖZLU – şifahi; sözlu sınav – şifahi imtahan
SPİKER – diktor, spiker; spor spikeri – idman şərhçisi
SPOR – idman; spor haberleri – idman x əbərləri; sporcu – idmançı
STAJ İYER – təcrüb ə keçən, praktikant; stajiyer ö ğretmen – t əcrüb əçi mü əllim
STİLO – avtoq ələm
SUBAY – zabit; subay okulu – zabit m əktəbi
SUÇ(-çu) – 1) günah, suç; suçtan geçmek – günahında n keçm ək; 2) cinay ət
SUÇLU – 1) təqsirkar, günahkar; 2) cani, cinay ətkar; harp suçluları – h ərbi canil ər
SUÇSUZ – günahsız, t əqsirsiz
SUDAN – mənasız, əhəmiyy ətsiz, d əyərsiz, bo ş; sudan bir bahane – m ənasız b əhanə
SUİİSTİMAL(-li) – suiistifad ə; emniyeti suiistimal – inamdan sui istifad ə
SUNMAK – verm ək, təqdim etm ək; bildirm ək; derin saygılarımı sunarım – siz ə dərin ehtiramımı bildirir əm
SUR – qala dirvarları; Topkapı surları – Tonqapı di varları
SUSKUN – dinm əz, azdanışan, sakit
SUSTALI – qatlama bıçaq
SUTYEN – büsthalter
SUVARE – axşam seansı, ax şam tama şası
SÜLÜK(-ğü) – zəli (zoologiya)
SÜMKÜRMEK – burnunu silm ək
SÜRAHİ – qrafin
SÜRDÜRMEK – davam etm ək, davam etdirm ək; sava şı sürdürmek – mübariz əni davam etdirm ək
SÜRE – müdd ət, vaxt, dövr; askerlik süresi – h ərbi xidm ət müdd əti; bir hafta süresince – bir h əftə ərzind ə
SÜREÇ(-ci) – proses; üretim süreçi – istehsal prose si
SÜREĞEN – xroniki
SÜRELİ: süreli yayınlar – dövri n əşriyyat
SÜRMENAJ – h ədsiz g ərginlik, h ədsiz yor ğunluq
SÜRÜM – satış; sürüm pazarı – satı ş bazarı
SÜS – bəzək; süs e şyası – b əzək-düzək, bijuteriya
SÜSLEMEK – b əzəmək, yaraşıq verm ək
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
Ş
Şalvar — Pantalon
Şıkırtı — Şıqqıltı
Şıllık — Yüngül qadın
Şişman — Kök
Şeker — Qənd
ŞAKA – zarafat; şaka bir yana – zarafat bir yana
ŞAKACI – zarafatçı, m əzəli
ŞAKAK(- ğı) – gicgah; şakak kemi ği – gicgah sümüyü
ŞAKAYIK(-kı, - ğı) – pion (b əzək bitkisi)
ŞAMAR – sill ə, şapalaq, qapaz; şamar oğlanı – qapazaltı
ŞAMPU(V)AN – şampun
ŞANSSIZLIK(-ğı) – uğursuzluq, b əxtsizlik; şanssızlıka u ğradım – b əxtim g ətirm ədi
ŞARKI – mahnı
ŞARKICI – mü ğənni
ŞARK İYATCI – şərqşünas
ŞAŞI – çəp, çaş; şaşı gözlü – ç əp gözlü
ŞAYAN: şayan dikkate – diqq ətəlayiq
ŞEMA – sxemi; muhabere hattı şeması – rabit ə xətlərinin sxemi
ŞEMSİYE – çətir, zontik
ŞERİT(-di) – 1) lent; filim şeriti – kinolent; 2) zolaq
ŞIK(-kkı) I – çıxı ş yolu, alternativ
ŞIK II – qəşəng, zərif, inc ə; şık bir elbise – göz əl geyim
ŞIMARIK – ərköyün, söz ə baxmayan
ŞIMARTMAK – əzizləmək, ərköyün böyütm ək
ŞİLEP(-bi) – yük g əmisi
ŞİLİN – şillinq
ŞİLTE – kiçik (pambıq), dö şək, dö şəkçə, içilt ə; eyer şiltesi – y əhər dö şəkcəsi; ot şilte – kül əş döşək
ŞİMDİ – indi
ŞİMDİLİK – hələlik
ŞİMENDİFER – dəmiryolu; dag şimendiferi – funikulyor
ŞİŞMAN – kök, gonbul
ŞÖLEN – ziyaf ət
ŞÖMİNE – buxarı, kamin
ŞÖYLE – bel əlikl ə, bax bel ə, bu qayda il ə; şöyleki – bel əki
ŞU(-nu) – o
ŞURA – ora
ŞUBAT(-tı) fevral
ŞURUP(-bu) – 1) sirop, meyv ə şirəsi; 2) mikstura; kuvvet şurupu – qüvv ət eleksiri
ŞÜKRAN – minn ətdarlıq, t əşəkkür; şükranını ifade etmek – minn ətdarlı ğını bildirm ək
ŞÜT(-tü) – zərbə; kafa şütü – k əllə ilə zərbə (idman)
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
T
Tahtakurusu — Taxta biti
Takim (spor) — Komanda
Taktik — Taktika
Tansiyon — T əzyiq
Tarla faresi — Çöl siçanı
Taxıl anbarı — Silo
Tatlı — Şirniyyat
Tekme — Təpik
Tencere — Qazança
Terlik — Şapşap
Tokatlamak — Şapalaqlamaq
Tıpatıp — Tam eyni
Tıraş — Üz qırxma
Tuvalet — Ayaq yolu
Tüp — Qaz balonu
TAAHHÜT(-dü) – t əəhhüd, öhd əçilik; taahhüt senedi – öhd əçilik s ənədi
TAAHHÜTLÜ: taahhütlü mektup – sifari şli m əktub
TAARRUZ – hücum, basqın; taarruza duçar olmak – hüc uma məruz qalmaq
TABAK(- ğı) – boşqab, nimç ə, nəlbəki; çay tabakı – çay n əlbəkisi
TABAN – 1) daban, p əncə; 2) əsas, özül, bünövr ə; 3) oturacaq (riyaziyyat)
TAB İİYET(-ti) – 1) tabelik, asılılıq; 2) t əbəəlik, v ətəndaşlıq
TAB İR – ifad ə; tabiri caizse – əgər bel ə ifad ə etmək mümküns ə
TABLA – 1) taxta tabaq, xırdavatçı qutusu; 2) külqa bı
TABUR – batalyon
TABURE – k ətil, taburet
TAÇ(-cı) – 1) tac; 2) aut (idman)
TAHAMMÜL – s əbr, dözüm, hövs ələ; tahammüla kabil de ğil – dözülm əzdir; tahammül edemedin – döz ə bilm ədim
TAHDİT(-di) – m əhdudiyy ət
TAHL İYE – 1) azad etmə (həbsd ən və s.); 2) t əxliy ə, köçürülm ə (müharib ə zamanı əhalinin sənaye mü əssis ələrinin v ə s.); 3) bo şaltma (yükü, s ərni şini); tahliye limanı – yükbo şaltma limanı
TAHMİL – yükl əmə; tahmil ambarı – yükl əmə anbarı; tahmil kabiliyeti – yükgötürm ə qabiliyy əti
TAHMİN – fərziyy ə, güman, t əxmin, ehtimal
TAHRİP(-bi): tahrip etmek – m əhz etm ək, dağıtmaq
TAHVİL – istiqraz v ərəqəsi
TAKAS(-ssı) – qar şılıqlı hesabla şma
TAKAT(-tı) – güc (motorun v ə s.)
TAKIM – 1) qrup, komanda, d əstə; çalğı takımı – çal ğıçılar d əstəsi; 2) d əst, serviz, qarnitur; 3) taqım, vzvod (h ərbi)
TAKIMADA(lar) – arxipelaq
TAKIM YILDIZ – bürc
TAKINMAK – əynin ə keçirm ək, əynin ə taxmaq
TAKSALI – markasız m əktub
TAKS İM – 1) bölm ə, ayırma; 2) bölm ə (riyaziyyat), t əqsim
TAKS İT(-ti): taksitle satı ş – kreditl ə satış
TAKV İYE – gücl ənmə, qüvv ətlənmə, gücl əndirm ə, qüvv ətləndirm ə
TAMTAKIR – bo şboş
TANIK(-ğı) – 1) şahid; tanık getirmek – şahid tutmaq; 2) ni şanə, əlamət, dəlil
TANIDIK(-ğı) – tanış
TANIMLAMAK – t əyin etm ək, mü əyyən etm ək, təsvir etm ək, tanımaq
TANSİYON – 1) gərginlik; siyasi tansiyon – siyasi g ərginlik; 2) qan t əzyiqi; dü şük tansiyon – alçaq qan t əzyiqi
TAPINAK(-ğı) – pir, m ədəd, ibad ətgah
TARAFSIZ – bit ərəf
TARIM – kənd t əsərrüfatı; tarım makineleri – k ənd t əsərrüfatı ma şınları
TARLA KU ŞU – torağay
TARTI – 1) çəki, ağırlıq; tartıya göre – ç əkiyə gör ə; 2) tərəzi; 3) Tərəzi bürcü
TARTIŞMA – müzakir ə, disput, mübahis ə
TARTIŞMAK – mübahis ə etmək, müzakir ə etmək
TARTMAK – 1) ç əkmək, ölçm ək; 2) ölçüb-biçm ək, ətraflı dü şünmək; sözlerini tartmak – sözl ərini ölçüb-biçm ək
TASA – d ərd, k ədər, qayğı
TASAR – layih ə, plan
TASARI – layih ə (sənədin); kanun tasarısı – qanun layih əsi; tasarı geometri – t ərsimi həndəsə
TASARLAMAK – layih ələşdirm ək, planla şdırmaq
TASARRUF – q ənaətkarlıq, q ənaətcillik
TASFİYE – təmizl əmə
TASFİYEHANE – neftayırma zavodu
TASLAK(- ğı) – eskiz, cizgi, maket
TASVİP(-bi) – b əyənmə, təqdir etm ə
TAŞIT(-tı) – nəqliyyat, n əqliyyat vasit ələri; ta şıt uçağı – sərni şin t əyyar əsi; uzay ta şıtları – kosmik g əmil ər
TAŞRA – əyalət
TATARSI, TATARIMSI – tam bi şməmiş, alaçiy
TATMİN: tatmin etmek – t əmin etm ək, qane etm ək
TATMİNKAR – q ənaətbəxş
TATSIZ – 1) dadsız; 2) pis, xo şagəlməz; tatsız bir haber – pis x əbər
TAVIR(-vrı) – hal, v əziyyət, tövr, t ərz; tavırını bozmamak – halını pozmamaq
TAVİZ – güzəşt; taviz vermek – güz əşt etm ək
TAVLA – n ərd
TAYYÖR – qadın kostyumu
TAZMİN – zərərin öd ənilm əsi, kompensasiya
TEATİ – mübadil ə; fikir teatsi – fikir mübadil əsi
TEDAVI – müalic ə; tedavı görmek – tibbi yardım almaq; tedavı ve din lenme evi – sanatoriya
TEDİRGİN: tedirgin etmek – narahat etm ək
TEFECİ – sələmçi, müamil əçi
TEFSİR – izah, şərh
TEĞMEN – leytenant
TEHDİT(-di) – t əhdid, qorxu, h ədə; tehdit etmek – h ədə qorxu g əlmək, qorxutmaq
TEKEL – inhisar, monopoliya
TELAF İ: telafi etmek – yerini doldurmaq, əvəzini verm ək; telafisi imkansız – əvəz edilm əz
TELAKK İ: telakki etmek – hesab etm ək, qəbul etm ək, qiym ətləndirm ək
TELEFERİK(-ği) – kanat yolu
TELİF HAKKI – 1) mü əlliflik hüququ; 2) qonorar
TELSİZ – 1) radio; telsiz telgraf – radioteleqraf; 2) ra dioqrama
TELSİZCİ – radist
TEMDİT: temdit etmek – vaxtını uzatmaq, müdd ətini artırmaq, prolonqasiya etm ək (müqavil ənin, vekselin v ə s. vaxtını uzatmaq)
TEMMUZ – iyul
TEMRİN – təmrin, m əşq
TENCERE – qazan
TENTÜRDİYOT(-tu) – yod, yod tinkturası
TENZİLAT(-tı) – güz əşt; tenzilatlı satı ş – ucuzla şdırılmı ş satış
TEPKİ – reaksiya; tepkili – reaktiv; tepkili uçak – reak tiv t əyyar ə
TEPMEK – 1) rədd etm ək, imtina etm ək; 2) şıllaq atmaq, t əpik atmaq
TEPSİ – məcməyi; tepsi kurmak – süfr ə açmaq
TERCİH – üstünlük; tercih etmek – üstün tutmaq
TEREOTU(-nu) – şüyüd
TERİM – termin
TERMİNAL(-lı) – sonuncu stansiya
TERTİBAT(-tı) – 1) ölçü; tertibat almak – ölçü götürm ək; 2) qur ğu, alət, mexanizm
TESBİT(-ti) – möhk əmlətmə, qurma, b ərkitm ə
TESTERE – mişar
TESTERELEMEK – mi şarlamaq
TESVİYE – 1) hamarlama, düz əltm ə; 2) nizama salma, qaydaya salma, h əll etm ə, yoluna qoyma
TESVİYECİ – çiling ər, cilalayıcı f əhlə
TEŞHIR – 1) sərgiy ə qoyma, nümayi ş etdirm ə, göst ərmə; 2) rüsvay etm ə, biabır etm ə
TEŞHIS – 1) tanıma, ayırdetm ə, müəyyən etm ə; 2) diaqnoz (tibbi)
TEŞVİK(-ki) – 1) h əvəsləndirm ə, şirnikl əndirm ə, təşviq etm ə; 2) təhrik etm ə, sövq etm ə
TEVDİ: tevdi etmek – t əqdim etm ək, verm ək
TEVKİF – həbs, tutma; tevkif müzekkeresi – h əbs haqqında order
TEYİT(-di) – t əsdiq
TEYP(-bi) – maqnitofon
TEYZE – xala; teyze kızı – xalaqızı
TEZ I – 1) dissertasiya; tezi müdafaa etmek – disse rtasiya müdafi ə etmək; 2) fikir, müdd əa, tezis; tezlere dayanmak – müdd əalara əsaslanmaq
TEZ II – tez, cəld
TEZKERE – sənəd, arayı ş, vəsiq ə; av tezkeresi – ovçuluq v əsiq əsi; hasta tezkeresi – xəstəlik ka ğızı, bülleten
TIKNAZ – dol ğun və alçaq boylu
TIMARHANE – d əlixana
TIPKI – tamamil ə oxşar, eyni
TIRPAN – dəryaz, k ərənti
TIRAŞ TAK İMİ – üz qırxan al ət
TİKSİNÇ(-ci) – iyr ənc, çirkin
TİPİ – boran, tufan, çov ğun
TİRBUŞON – probkaaçan, ştopor
TİTREKKAVAK(- ğı) – ağcaqovaq
TİTİZ – 1) vasvası, xırdaçı, öc əşkən; 2) t ələbkar, prinsipial, ciddi
TOKAT(-dı) – sill ə, şapalaq
TOMRUK(-ğu) – tir, şalban
TOPLAM – c əm, nəticə, yekun
TOPLULUK(-ğu) – 1) birlik, c əmiyy ət, assosiasiya; 2) kollektiv, qrup
TOPLUM – cəmiyy ət; toplumsal – ictimai
TORUN – nəvə
TOY – dovdaq (zoologiya)
TÖREN – təntənə, şadlıq, şənlik, m ərasim; açılı ş töreni – açılı ş mərasimi; dü ğün töreni – toy şənliyi; tören yapmak – şadlıq etm ək
TÖRENLİ – təntənəli, t əmtəraqlı, d əbdəbəli
TRAFİK(-ği) – yol h ərəkəti
TRAMPET(-ti) – baraban, t əbil; trampet çalmak – t əbil çalmaq
TREN – qatar
TRENÇKOT(-tu) – pla ş, yağmurluq
TROMPET(-ti) – truba (musiqi al əti), k ərənay
TUGAY – briqada
TUĞLA – k ərpic; tu ğla harmanı – k ərpic zavodu
TUHAF – 1) qərib ə, təəccüblü; tuhaf hikayeler – m əzəli əhvalatlar; 2) gülm əli, m əzəli
TUHAFİYE – 1) qalantereya; 2) xırdavat dükanı
TULUM – 1) kombinizon; 2) tuluq; 3) tübik
TULUMBA – nasos; yangın tulumbası – yan ğın nasosu
TURBA – torf
TURFANDA – novbar (meyv ə, tərəvəz)
TURİSTİK ÜS – turist bazası
TURNUVA – turnir; satranç turnuvası – şahmat turniri
TURTA – tort
TURUNCU – narıncı
TURUNÇGİLLER – sitrus bitkil əri
TUŞ –1) klavi ş; 2) tu şe (idman)
TUTAM – 1) dəstə, çəngə, tutam; 2) bir çimdik; bir tutam tuz – bir çimdik duz
TUTANAK(-ği) – 1) protokol; 2) akt
TUTAR – 1) cəm, yekun, n ətic ə; 2) epilepsiya (tibb)
TUTKAL – yapı şqan
TUTUCU – 1) konservator; 2) konservativ
TUTUM – 1) qənaət, qənaətcillik; 2) r əftar, davranı ş; bu adamın tutumunu be ğenmiyorum – bu adamın davranı şını bəyənmir əm
TUTUŞMAK – 1) alı şmaq, yanmaq, alovlanmaq; 2) qo şulmaq, qarı şmaq, giri şmək; tartı şmaya tutu şmak – münaqi şəyə qoşulmaq
TUVAL – yağlı boyalarla ç əkilmi ş şəkil
TUZAK(-ğı) – tələ
TÜKETİCİ – 1) istehlakçı; 2) alıcı, mü ştəri
TÜKETİM – işlətmə, istifad ə, istehlak; özel tüketim – şəxsi istifad ə
TÜKÜRÜK(-ğü) – tüpürc ək
TÜMEN – diviziya; tümen komutanı – diviziya komandi ri
TÜMÖR – şiş (tibb)
TÜP(-bü) – 1) kolba, şüşə; 2) tübik, ampula
TÜR – növ, çe şid
TÜRKÜ – xalq mahnısı; türkü ca ğırmak – mahnı oxumaq
TÜRLÜ – 1) növ, çe şid; 2) müxt əlif, cürb əcür, növb ənöv; türlü dü şünceler – müxt əlif fikirl ər; türlü yemekler – cürb əcür yem əklər
TÜY – tük, l ələk, pərqu; tüy atmak – tük tökm ək
TÜZEL: tüzel ki şi – hüquqi şəxs
TÜZÜK(-ğü) – nizamnam ə, əsasnam ə
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
U
Uçan daire — Uçan bo şqab
Uçkur — Tuman ba ğı
UÇAK(-ğı) – təyyar ə; yolcu uçakı – s ərni şin t əyyar əsi
UFAK – balaca, xırda, kiçik; ufak ev – balaca ev; u fak karde şim – kiçik qarda şım; ufak para – xırda pul
UĞRAŞMAK – 1) m əşğul olmaq, çox i şləmək; 2) əleyhin ə olmaq; bu adam benimle ne diye uğraşıp durur? – bu adam n əyə gör ə mənim əleyhim ə olur?
UĞURLAMAK – ötürm ək, yola salmaq
ULAŞIM – rabit ə, əlaqə, kommunikasiya, kontakt; iki şehir arasında ula şım kesildi – iki şəhər arasında əlaqə kəsildi
ULAŞMAK – 1) çatmaq, yeti şmək, gəlmək; mektup yerine ula ştı – məktub yerin ə çatdı; 2) nail olmaq, müv əffəq olmaq; 3) kifay ət etm ək, çatmaq; bu ip kar şı tarafa ula şmıyor – bu ip o biri t ərəfə çatmır
ULAŞTIRMA – çatdırma, da şıma
ULAŞTIRMAK – çatdırmaq, verm ək, yetirm ək; zafere ula ştırmak – q ələbəyə çatdırmaq
ULUS – mill ət, ulus
ULUSAL – milli; ulusal bayram – milli bayram; ulusa l giysiler – milli geyiml ər
ULUSLARARASI – beyn əlxalq, beyn əlmil əl; uluslararası ili şkiler – beyn əlxalq əlaqələr
UNVAN – 1) titul, rütb ə, ad; dünya şampiyonu unvanı – dünya çempionu adı; 2) ünvan
US – şüur, d ərrak ə, ağıl
USLU – 1) ağıllı, kamallı; 2) dinc, sakit, üzüyola
USTURA – ülgüc
UŞAK(-ğı) – qulluqçu, xidm ətçi, nök ər; u şak tutmak – nök ər tutmaq
UTANÇ(-cı) – xəcalət, həya; utanç duydu – x əcalət çəkdi
UYARI – xəbərdar etm ək, yada salma
UYARINCA – uy ğun olaraq, müvafiq olaraq
UYARMAK – x əbərdar etm ək, diqq ətini c əlb etm ək
UYDU – peyk; yapma uydu – süni peyk
UYGAR – mədəni, sivilizasiyalı
UYGARLIK(-ğı) – mədəniyy ət, sivilizasiya; batı uygarlı ğı – qərb m ədəniyy əti
UYGULAMAK – 1) t ətbiq etm ək, həyata keçirm ək; 2) uzaqla şdırmaq, uy ğunla şdırmaq
UYRUK(-ğu) – vətəndaş
UYRUKLUK(-ğu) – vətəndaşlıq
UYSAL – ita ətkar, üzüyola
UYUKLAMAK – mürgül əmək
UYUM – uyğunluq, harmoniya
UYUŞKAN – yum şaqxasiyy ət, söz əbaxan
UYUŞTURUCU – narkotik
UYUTMAK – 1) yuxuya verm ək, yatızdırmaq; 2) azaltmaq, sakitl əşdirm ək (ağrını d ərdi v ə s.)
UZAKDOĞU – Uzaq şərq
UZAY – kosmos; uzay ara ştırmaları – kosmik t ədqiqatlar
UZGÖRÜR – uzaqgör ən
UZMAN – müt əxəssis; tarım uzmanı – aqronom
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
Ü
Üçgen — Üç bucaq
Üryan — Lüt, çılpaq
ÜCRET(-ti) – əmək haqqı, m əvacib; asgarı ücret – ən aşağı məvacib
ÜCRETLİ – maaşlı, məvacibli; yüksek ücretli – yüks ək maaşlı
ÜÇBOYUTLU – üç ölçülü
ÜÇGEN – 1) üçbucaq; 2) üçbucaqlı
ÜLKÜ – ideal
ÜLSER – yara, xora; mide ülseri – m ədə xorası
ÜN – şan, şöhr ət; ün almak – şöhr ət qazanmaq
ÜNLÜ – məşhur, tanınmı ş, görk əmli; ünlü bir sinir doktoru – görk əmli nevropatoloq
ÜREM – 1) artım, çoxalma; 2) faiz; düz ürem – adi f aiz
ÜRETİCİ – istehsalçı, istehsal ed ən
ÜRETİM – 1) məhsul, hasilat, hazır m əmulat; tarım üretimi – k ənd t əsərrüfatı m əhsulu; 2) istehsal, istehsal etm ə, hasil etm ə; üretim araçları – istehsal vasit ələri
ÜRETMEK – istehsal etm ək, hazırlamaq, hasil etm ək
ÜRÜN – məhsul, hasilat; ürün fazlası – m əhsul bollu ğu
ÜS(üssü) – baza; hava üssü – aviabaza
ÜSLENMEK – yerl əşmək, bazaları yerl əşdirm ək
ÜSTEĞMEN – baş leytenant
ÜŞENMEK – tənbəllik etm ək
ÜŞÜŞMEK – yürü şüb topla şmaq, axı şıb gəlmək
ÜVEZ – üvəz, quş armudu
ÜYE – 1) üzv (c əmiyy ətin, partiyanın, d ərnəyin v ə s.); aile üyeleri – ail ə üzvl əri; 2) üzv (anatomiya), əza
ÜYELİK(-ği) – üzvlük; ortak pazar üyeli ği – ümumi bazar üzvülüyü
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
V
Vahşi köpek — Dinqo
Vali — Şəhərin ba şçısı
Varmak — Çatmaq
Varoş — Şəhərə yapışıq yerl ər
Vazgeçmek — Fikrind ən daşınmaq
Veda — Vida
Velet — Oğlan u şağı
Vızır vızır — Vız-vız
Vızlamak — Vızıldamaq
VAKA – vaqi ə, hadis ə; sıtma vakaları – qızılca il ə xəstələnmə halları
VAL İZ – sakvoyaj, kiçik çamadan, yol çantası
VANTUZ: vantuz çekmek – banka qoymaq
VAPUR – paroxod
VARDİYA – növb ə, iş növb əsi; vardiya subayı – növb ətçi zabit
VARIŞ – 1) gəlmə, gəlib çıxma, çatma, fini ş; varı ş hattı – fini ş xətti; 2) f əhm, f ərasət
VARIŞLI – fərasətli, f əhmli
VARMAK – 1) g əlib çıxmaq, varid olmaq, çatmaq, yeti şmək; i ş buna kadar varmadı – i ş o yerə çatmadı
VARSAYIM – f ərziyy ə, güman
VARSAYMAK – güman etm ək, zənn etm ək, fərz etm ək
VARYOS – gürz, a ğır çəkic
VATMAN – vaqonsür ən
VAZİSTAS – nəfəslik
VECİBE – 1) öhd əçilik; 2) v əzifə, borc
VEKALET(-ti) – ixtiyar, s əlahiyy ət, vəkalət, hüquq
VEKİL – 1) nümay əndə, vəkil, müv əkkil; millet vekili – deputat; 2) müavin; komutan v ekili – komandirin müavini
VERECEK(-ği) – borc; verecekli – borclu
VERESİYE – kreditl ə, nisy ə
VEREV(ine) – ç əp, çəpin ə
VERİM – məhsuldarlıq
VERİMLİ – məhsuldar, b ərəkətli, münbit; verimli bir tarla – m əhsuldar tarla
VERNİ, VERNİK(-ği) – lak ç əkmə, laklama
VERNİKLEME – lak ç əkmə, laklama
VESAYET(-ti) – 1) q əyyumluq, himay ə; idari vesayet – dövl ət himay əsi; 2) v əsiyy ət
VESİLE – 1) bəhanə; 2) fürs ət
VESTİYER – qarderob, soyunma yeri
VEZNE – 1) kassa, x əzinə; 2) tərəzi, qapan
VİNÇ(-ci) – qaldırıcı kran, bucurqad; elektrik vinçi – elektrik kranı
VİRAJ – viraj, döng ə; keskin viraj – s ərt döng ə
VİTES – sür ət, tezlik; a ğır vites – kiçik sür ət; vitesi de ğiştirmek – sür əti d əyişmək
VİYOLON – skripka
VİYOLONİST(-ti) – skripkaçı, skripka çalan
VİZON – 1) su samuru; 2) su samuru x əzi
VURDUMDUYMAZ – laqeyd, hissiz, etinasız
VURKUNCU – möht əkir, alverçi
Y
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
Yamyam — Adamyey ən
Yankesici — Cibgir
Yermek — Pisl əmək
Yırtık — Cırıq
Yirmi — İyirmi
Yardım — Köm ək
Yemek — Xör əkYABAN – 1) yad, özg ə; 2) yabanı, cır (bitkil ər)
YABANGÜLÜ(-nü) – itburnu çiç əyi
YADSİMAK – inkar etm ək, danmaq
YAFTA – etiket, yarlık
YAĞMURLUK(-ğu) – pla ş, yağmurluq, bürünc ək
YAHNİ – yəhni (qızardılmı ş soğanla hazırlanmı ş ət yem əyi)
YAKACAK(- ğı) – yanacaq
YAKINMAK – şikayətlənmək, gileyl ənmək
YAKIT(-tı) – yanacaq; akar yakıt – duru yanacaq
YAKLA ŞIK – təxmini; yakla şık olarak – t əxmini olaraq
YAKLA ŞMAK – yaxınla şmaq
YAKMAK – yandırmaq, alı şdırmaq; oca ğı yakmak – oca ğı yandırmaq
YALDIZ – 1) qızıl suyu, z ər; 2) zahiri b əzək
YALI – 1) çim ərlik, sahil; 2) yay evi, villa (d ənizin, çayın sahilind ə)
YALPA – yır ğalanma, valaylama; gemi yalpa vuruyordu – g əmi yır ğalanırdı
YAMUK(-ğu) – trapesiya; dik yamuk – düzbucaqlı trapesiya
YAN SOKAK – döng ə
YANARDAĞ(-ğı) – yanarda ğ, vulkan
YANGI – iltihab; bo ğaz yangısı – bo ğaz iltihabı
YANKES İCİ – oğru, cibgir
YANKI – əks-s əda, reaksiya
YAPI – 1) bina, tikili, qur ğu; istihsal yapıları – istehsal binaları; 2) tikint i, in şaat, qurma; yapı i şleri – tikinti i şləri; 3) qurulu ş, struktur; dilin yapısı – dilin qurulu şu
YAPICI – 1) quran, yaradan, in şaatçı; 2) əməli, konstruktiv; yapıcı teklif – əməli t əklif
YAPILIŞ – qurulu ş, konstruksiya
YAPIM – qurma, yaratma, istehsal; yapma boyaların y apımı – süni boyaların istehsalı
YAPIT(-tı) – i ş, əsər
YAPMA – 1) yaratma, tikm ə, qurma; 2) t əmir etm ə, düzəltm ə; 3) hazırlama; 4) süni, saxta, qəlp
YAPMACIKSIZ – t əbii
YAPMAK – 1) etm ək, yaratmaq, tikm ək, qurmaq, düz əltm ək, hazırlamaq; bir seyahat yapmak – s əyahət etmək; 2) s əbəb olmaq, do ğurmaq
YARBAY – podpolkovnik
YARGI – mülahiz ə, mühakim ə, fikir, r əy
YARGIÇ(-cı) – hakim; askeri adliye yargıçı – h ərbi hakim
YARGILAMAK – mühakim ə etmək
YARIİLETKENLER – yarımkeçiricil ər
YARIÇAP(-pı) – radius
YARIMCA – paraba ş, miqren
YARIN – sabahkı gün, sabah; yarından tezi yok – sab ahdan tez olmayacaq
YASA – qanun; yasalı – qanuni
YASAK(-ğı) – 1) qadağa, yasaq; yasak koymak – qada ğa qoymaq; 2) qada ğan edilmi ş, yasaq olunmu ş
YASALA ŞMAK – qanunil əşmək, qüvv əyə minm ək
YAŞANTI – həyat; ki şisel ya şantı – şəxsi h əyat
YAŞARLIK(-ğı) – həyat qabiliyy əti
YAT(-tı) – yaxta
YATAK: yatak çar şafı – mələfə
YATAY – üfüqi
YATILI: yatılı okul – internat m əktəb, pansion
YATIRIM – kapital qoyulu şu, investisiya
YAVRU – uşaq, uşaqcığaz, bala; kedi yavrusu – pi şik balası; yavru çıkarmak – cüc ə çıxartmaq
YAYA – 1) piyada (adam); yaya geçidi – piyadalar üç ün keçid; 2) piyada, ayaqla; yaya gitmek – piyada getm ək
YAYGARA – qı şqırıq
YAYIM – 1) nəşr; 2) ötürm ə, yayma, translyasiya
YAYIN – 1) verili ş; 2) nəşr, nəşr etm ə
YAYINLAMAK – 1) n əşr etm ək; 2) translyasiya etm ək, verm ək
YAZ – yay
YAZAR – yazıçı, mü əllif; dram yazarı – dramaturq
YEDEK(-ği) – ehtiyat; yedek anahtar – ehtiyat açar
YEĞEN – qardaş oğlu, bacı o ğlu, qarda ş qızı, bacı qızı
YELEK(-ği) – jilet; cancurtaran yeleki – xilasedici jilet
YELKOVAN – d əqiq ə əqrəbi (saatda)
YELPAZE – yelpik
YELTENİŞ – təşəbbüs
YELTENMEK – c əhd etm ək, səy etm ək, çalı şmaq
YEMİN – and; yemini basmak – and içm ək
YEMİŞ – meyv ə, bar-b əhər, mer-meyv ə; yemi ş tabağı – meyvə qabı
YENGEÇ(-ci) – 1) yeng əc (zoologiya); 2) x ərçəng bürcü (astronomiya)
YENİLGİ – məğlubiyy ət; yenilgiye u ğramak – m əğlubiyy ətə uğramaq
YENİLMEK – m əğlub olmaq, uduzmaq
YENİR, YENİLİR – yeməli
YENMEK – 1) məğlub etm ək, qalib g əlmək, udmaq; 2) aradan qaldırmaq, qaba ğını almaq, öhd əsind ən gəlmək; güçlükleri ve mahrumiyetleri yenmek – ç ətinlikl əri v ə məhrumiyy ətləri aradan qaldırmaq
YERMEK – töhm ət etmək, məzəmmət etm ək, danlamaq
YERMELİ – alçaldıcı, hörm ətdən salan; yermeli fıkra – felyeton
YERUCU – qütb
YERYUVARLAĞI(-nı) – Yer kür əsi
YETENEK(-ği) – qabiliyy ət
YETERLİK(-ği) – 1) bacarıq, s əriştə, qabiliyy ət; 2) s əlahiyy ət
YETİNMEK – kifay ətlənmək, qane olmaq; bununla yetinmiyerek – bununla kifay ətlənməyərək
YETİŞMEN – stajer
YETKİ – ixtiyar, s əlahiyy ət, hüquq; yetkisini kullanmak – öz s əlahiyy ətind ən istifad ə etmək
YETKİLİ – səlahiyy ətli, hüquqlu; yetkili bir şahıs – s əlahiyy ətli şəxs
YIKAMAK – yumaq
YILDIRMAK – qorxutmaq, h ədələmək
YILMAK – qorxmaq, ç əkinm ək
YIPRANMAK – 1) köhn əlmək, dağılmaq; 2) taq ətdən dü şmək, əldən dü şmək
YOĞUN – sıx, qatı
YOĞUNLUK(-ğu) – sıxlıq; nüfus yo ğunluku – əhalinin sıxlı ğı
YORUM – icmal, şərh, izah; yorumdan kaçınmak – şərh el əməkdən boyun qaçırmaq
YORUMCU – şərhçi, icmalçı; radyo yorumcusu – radio şərhçisi
YORUMLAMAK – kommentari verm ək, izah etm ək, şərh etm ək
YÖNETEM – üsul, metod
YÖNETİM – idar ə, rəhbərlik, ba şçılıq; planlı yönetim – planlı idar ə
YÖNETMEK – idar ə etmək, rəhbərlik etm ək
YÖNETMELİK(-ği) – təlimat, göst əriş
YÖNETMEN – 1) rəhbər, başçı, direktor; 2) qurulu şçu, t ərtibatçı
YÖRE – eniş, yamac, ətraf, şəhər kənarı, civar
YÖRESEL – yerli; yöresel saatle – yeri vaxtla
YÖRÜNGE – orbit
YUFKA – 1) yuxa; yufka acmak – yuxa yaymaq; 2) nazi k, zərif, yuxa; yufka yürekli – ürəyiyuxa
YUNUSBALIĞI(-nı) – delfin
YÜKÜM – vəzifə, borc
YÜRÜRLÜK(-gü) – qüvv ədə olmaq (qanun v ə s.); kanun yürürlükte – qanun qüvv ədədir
YÜZBAŞI(-yı) – kapitan, rotmistr
YÜZDE – faiz; yüzde kırk – qırx faiz
YÜZEY – səth; yüzey gerilimi – s əthi g ərilm ə
YÜZEYSEL – səthi; yüzeysel muamele – s əthi münasib ət
YÜZÖLÇÜMÜ(-nü), YÜZÖLÇE – sah ə; ülkenin yüzölçümü nedir? – ölk ənin sah əsi n ə qədərdir?
Türkiye Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
Z
Zampara — Arvadbaz
Zeballa — P əzəvəng
Zıbın — Körp ə paltarı
ZAM(mmı) – artım, əlavə; kıdem zamı – uzun müdd ətə işlədiyin ə görə maaşa edil ən əlavə; fiyatlara zam kondu – qiym ətləş bahala şdı
ZAMİR – əvəzlik (qrammatika)
ZAMK(-kı) – yapı şqan
ZATÜRREE – sətəlcəm (tibb)
ZAYİAT(-tı) – itkil ər, tələfat; zayiat vermek – itkil ər verm ək
ZEKİ – ağıllı, şüurlu, z əkalı
ZERDEVA – dələ
ZIMPARA sumbata; zımpara bezi – sumbata b əzi
ZIPLAMAK – hoppanmaq, tullanmaq
ZIVANA: zıvanadan çıkmak – hövs ələdən çıxmaq, özünd ən çıxarmaq
ZİFİRİ: zifiri karanlık – zülm ət
ZİFOS – palçıq, çirkab; zifos atmak – biabır etm ək, şər atmaq
ZİL – 1) zəng; zile basmak – z əng çalmaq; 2) sinc; zili çalmak – sinc çalmaq
ZİRAAT(-ti) – əkinçilik, k ənd t əsərrüfatı
ZORBA – zülm ed ən, əziyyət ver ən
ZORBALIK(- ğı) – zülm, əziyyət
ZORLUK(-ğu) – çətinlik; bu i şin zorlu ğu var – bu i şin ç ətinliyi var
ZORUNLU – məcburi, z əruri; zorunlu kılmak – m əcbur etm ək
ZORUNLUK(-ğu) – məcburiyy ət, zərur ət
ZÜPPE – şıq geyin ən, modabaz