Univerist® Education Company
Pk:34736 Kozyatağı I Kadıköy I İstanbul I Türkiye
T: 02167061154 I E-Posta: [email protected]
univerist.com
• Abraham H. Maslow klinik gözlemlerinden yola çıkarak insan davranışlarına yön
veren temel gereksinimlerin neler olduğunu çalışmalarında ortaya koymuştur
• Onun gereksinimler hiyerarşisi kuramı, belki de motivasyon ve gereksinimlerle
ilişkili olarak dünyada en yaygın şekilde tanınan motivasyon kuramıdır
• Maslow ’a göre insanlar, doğuştan gelen ve belirli davranışlarına yön veren bir
takım gereksinimlere sahiptir.
• Bu gereksinimler tatmine ulaşıncaya kadar insan davranışlarını etkilemekte ve
hiyerarşik bir düzen içinde aşağıdan yukarıya doğru sıralanmaktadır.
• Maslow’a göre insanlar, alt-düzey gereksimini (yeterince) tatmin ettikçe en
alttakinden en üste doğru ilerlemekte ve ayrıca tatmin edilen gereksinim davranışı
artık etkileyememektedir.
univerist.com
univerist.com
•Fizyolojik gereksinimler motivasyon kuramı
içerisinde genelde fizyolojik dürtüler olarak
ele alınmaktadır .
•Bunlar içerisinde açlık, susuzluk, cinsellik
vb. gibi belli başlı gereksinimler
sıralanabilmektedir.
univerist.com
Maslow fizyolojik gereksinimlerin göreceli
olarak iyi şekilde tatmin edilmesinin
ardından güvenlik gereksinimi başlığı
altında yeni bir gereksinim dizisinin ortaya
çıkacağını belirtmiştir.
Bunlar:Kendini koruma;istikrar;güven
duyma;korkudan,kaygıdan ve karmaşadan
kaçınma;planlama,düzen,kural,limit
gereksinimi ve koruyuculuğun devamlılığı
gibi bir çok faktör olarak kategorize
edilebilir.
univerist.com
• Maslow toplum yapısındaki düzenlemeler ve bireyin sahip olduğu
güvenceler nedeniyle bu gereksinimin aktif bir motivator görevi
görmediğini belirtmiştir
• Ancak, savaş, hastalık, doğal afetler, suç dalgaları, kronik şekilde gelişen
kötü koşulların ortaya çıkması durumunda aktif ve dominant hale
geleceğini belirtmiştir.
univerist.com
• Fizyolojik ve güvenlik gereksinmelerinin
her ikisinin de oldukça tatmin edilmesi
durumunda, sevme, sevilme, ait olma
gereksinimlerini ortaya çıkacaktır.
• Bu durumdaki birey, bir arkadaş, bir sevgili,
bir eş veya çocuğa ilişkin yokluğu daha
önce olmadığı kadar yoğun şekilde
hissedecektir.
• Ailesi ya da bir grup içinde insanlarla
duygusal ilişkinin açlığını duyumsayacak
ve bu gereksinimini karşılamak için yoğun
çaba gösterecektir
univerist.com
• Bu gereksinimler iki temel dizi şeklinde sınıflandırılabilmektedir. Bunlardan ilki,
dünyanın gözünde güç, başarı, yeterlilik, ustalık ve beceri gösterme güven sağlama
arzusu ve ayrıca bağımsızlık ve özgürlük arzusu duymak olarak ifade edilirken.
• İkincisi ise, ün-prestij (bu, diğer insanlardan gelen güven ve saygı olarak
tanımlanabilir), statü, şan ve şeref, üstünlük, tanınma, özen, önem, saygınlık ya da
takdir için duyulan arzu şeklinde belirtilmektedir.
univerist.com
• Maslow , tüm bu sayılan gereksinimlerin tatmin edilmesi durumunda bile, kişiler
bireysel olarak uygun olduğu şeyi yapmıyorsa, kendilerini yeni bir hoşnutsuzluk
ve rahatsızlık duygusu içinde bulunabileceklerini belirtmiştir.
• Bir kişi ne olabiliyor ise onu yapmalı ve kendi doğasına sadık kalmalıdır. Bu
gereksinim kendini gerçekleştirme olarak adlandırılmaktadır. Ebetteki bu
gereksinimin boyutları kişiden kişiye oldukça fazla değişim gösterecektir.
univerist.com
•Gerçeği daha iyi ve yalın şekilde algılar ve gerçekle daha rahat ilişkiler
kurarlar.
•Kendilerini, başkalarını ve doğayı olduğu gibi kabul ederler.
•Davranışlarda kendiliğindenlik, sadelik ve doğallık gösterirler.
•Sorunların kendisine odaklanırlar.
•Çevreden ayrıktırlar, yalnızlığa gereksinim duyarlar.
•Özerklik arzularlar, kültürden ve toplumdan bağımsızlık arzusu ve eylemi
içindedirler.
•Yaşamı sürekli şekilde yeniden yaşarlar, hayata yönelik minnettarlık
duygusu taşırlar.
univerist.com
• Bireyin aç, susuz, uykusuz, yorgun olmaması ortamdaki ısı, hava
sorununun, rahatsız olunan durumların olmadığı ortamların
yaratılması
• Bireyin tehdit, alay, acımasızca eleştiriye maruz kalmaması,
görüşlerini aktaramayacağı ortamların olmaması.
• Korku ve kaygının olduğu, motivasyonun olmadığı ortamların
olmaması. Açık ve net kuralların olması.
univerist.com
•Bireyin ortamdaki diğer kişiler tarafından
benimsenmesi, sevildiğini hissetmesi,
kişilerin birbirleri ile etkileşimin olması.
••Bireyin yeteneklerini sonuna kadar
kullanarak istedikleri yere gelmelerini ve
hedeflerini geliştirmelerini sağlayacak
ortamların oluşturulması
univerist.com
• Varoluşçu yaklaşım insanın biricik
oluşu ve özgün olma özelliğini hiçe
sayarak bir nesne gibi ele alan
yaklaşımlara karşı bir tepki olarak
doğmuştur.
• Varoluşçu düşünce insanın kendini
yaşamakta olduğu zaman içinde var
edebileceği ve değiştirilebileceği
ilkesine dayanmaktadır.
• Bu yaklaşıma göre insan her şeyden
önce tanımlanması gereken bir
nesne değil bir var oluştur.
univerist.com
Kaygıda bir hastalık değil yaşamın sorumluluklarından kaçışın bir anlatımıdır.
İnsan yaşamının belirleyicileri insanın geçmişi ve içsel dürtüleriyle kısıtlanamaz.
Varoluşçu yaklaşımda bireyin problemlerinin çözümü insanın geçmişinde yada
Biyolojik yapısında değil yaşam yollarını özgürce seçip sorumluluğunu
üstlenmesindendir.
univerist.com
Varoluşçu yaklaşım insanı Psikanalitik ve
davranışçı yaklaşımlardan farklı bir bakış
açısıyla yorumlamaktadır.
İnsan her şeyden önce bir var oluştur,
tanımlanamaz. Bu nedenle insan bir kişilik
kuramı çerçevesine alınarak tanımlanıp
incelenemez. İnsan herhangi bir nesne gibi
nicelenerek anlaşılamaz.
Çünkü yeryüzündeki tüm varlıklarda öz
varoluştan önce gelir. Fakat insanda ise
Varoluş özden önce gelir bu nedenle kendi
varlığını kendi yaratabilen tek varlık
insandır.
univerist.com
• İnsan dışındaki tüm varlıklar varoluşlarından önce
yaratılmışlardır.Masa masalığını, ağaç ağaçlığını kendisi
yapamaz.
• Fakat sadece insan insanlığını kendisi yapabilmektedir ve nasıl
yaparsa da öyle var olur öyle de yaşar. İnsan değerlerini ve
yolunu kendi seçer.
• Yaşamaya başlamadan önce insan yoktur. Yaşama anlam veren
yaşayan insandır.
• Doğada insana yol gösterecek yine insanın kendisidir.
• Bu nedenle insan özgürdür ve yaşamını
yönlendirme, seçim yapma özelliğine sahiptir. Böylece kendi
var oluşunu gerçekleştirmektedir.
univerist.com
1. Varoluşçu yaklaşımını diğerlerinden
ayıran en önemli farklardan biri doğa
bilimlerinde geçerli olan nedensellik
kavramının psikolojiye aktarılmasına karşı
çıkmasıdır.
• Bu yaklaşıma göre insanın var oluşunda
neden- sonuç ilişkisi yoktur. Yani çocuktaki
yaşanmış bir olay o insanın yetişkin
yaşamındaki bazı davranışların nedeni
olamaz.
univerist.com
2.Varoluşçu yaklaşım özne ve nesne şeklindeki bir ikiciliğe, düalist
anlayışı da karşı çıkmaktadır.
• Bu yaklaşım dünya içinde birey birliğini vurgulamaktadır ve bu birliği bozan her
türlü görüş insanın varoluşunun anlamını saptırmaktadır.
• İnsan Fenomonolojik bir oluştur. Fenomen de o anda var olan her şeydir. İnsan
ve davranışlarını belli tanımlar ve kalıplar ile açıklamak onun bireyselliğine ve
özgünlüğüne yapılan saygısızlıktır.
univerist.com
3. Varoluşçu yaklaşım açısından insan, kendi varlığının ne yapmakta
olduğunun ve kendisine neler olduğunun bilincindedir.
• Evrende davranışlarının neden ve sonuçlarını bilen seçme özgürlüğü olan tek
varlık insandır.
• Bunun sonucu olarak da insan kendisi ve çevresindeki olaylarla ilişkin kararlar
verme ve kendi sorumluluğunu üstlenme yeteneğine sahiptir.
• İnsan seçip yaparak kendi var oluşunu yapan tek varlıktır ve bu var oluşundan
doğan sorumluluğu yüklenmelidir.
univerist.com
4. Varoluşçu yaklaşımın insana tamamen iyimser bir açıdan baktığı yargısı
doğru değildir. Çünkü varoluşçu yaklaşım yaşamla ilgili olduğu kadar ölümle
de ilgilidir.
• Bir hiçe indirgenme olasılığı her zaman insanla birliktedir.
• Bu olasılık ona hiçliği anlatmaktadır ve hiçlik ölümle simgeleştirilmektedir.
• Bunu bilmek yaşam da sürekli bir kaygı oluşturur. Ölüm de varoluşsal
gerçeklerden biridir insan ölümle de yüzleşmelidir.
• Çünkü insan kendi varoluş gerçeklerinden kaçamaz. Yüzleşerek sorumluluğunu
alabilmelidir. Böylece bu korkuyu yenebilir.
univerist.com
5. Öyle evrende doğruları ve yanlışları aramak çözüm değildir. Doğrular
bireyin yaşadıkları ve algıladıklarıdır. Gerçeğe entelektüel çabalarla değil
fenomenleri anlamaya çalışılarak varılabilir.
• Yani olayların arkasındaki gerçekler onu yaşayan kişi tarafından görüldüğü
biçimi ile anlaşılabilir.Önemli olan olay değil nasıl algılanıp anlamlandırıldığıdır.
• Gerçekte bu olur. Varoluşçu yaklaşımda danışman, danışanın davranışlarını
düşünce ve duygularını olduğu gibi anlayabilmeye yoğunlaşmaktadır.
• Çünkü gerçekleri anlamak bireyin öznel, Fenomenolojik dünyasını anlamak ile
mümkün olabilir.
univerist.com
6. Varoluşçu yaklaşımda psikolojik danışma süreci ve terapi sürecinde
uzmanın tutumları ile ilgili önemli bir açıklama getirilmemiş ve teknikler
önerilmemiştir.
• Çünkü tekniklerin kullanımı, danışanın bir obje gibi ele alınması sonucunu
doğurmakta bununda danışma sürecini etkililiğini bozacağına inanılmaktadır.
• Bu yüzden yöntem ve tekniklere ağırlık verilmemektedir.
univerist.com
7. Varoluşçu yaklaşımda danışma sürecinin özü danışanın kendi
varoluş bilincine ulaşmasıdır. Kendi sorumluluğunun farkına vararak
üstlenmesini sağlamaktır.
• Danışan kendisi ile ilgili ailesi ile ilgili birçok olumsuzluklar ve engeller içinde
olsa bile bazı seçenekler yinede açıktır bu seçimlerinin farkına vararak
kendine karşı sorumluluğunu üstlenmelidir.
• Danışmanın amacını her türlü şartlarda bile danışanın seçme özgürlüğü
nün farkına vararak sorumluluğunu üstlenmesine yardımcı olmaktır.Bu da
gerçekleştirme çabasıdır.
univerist.com
• Hayatınız için anahtar kararlar vermede ne tür kaygılar yaşadınız? Hangi
koşullarda daha fazla kaygı yaşarsınız?
• Seçimlerinizin sonucu ile direkt yüz yüze gelerek kaygıyı yenmeye yatkın
mısınız?
univerist.com
• Mezar taşınıza yazacağınız, yaşamınızdaki anlamlı kişiler, hakkında ne
düşünüyorsunuz? Onlara ne söylemek istersiniz?
• Cenaze töreninizde dağıtılmasını istediğiniz bir mısra yazınız. Gruba veriniz ve
Onlarla paylaşınız.
• Ölümünüze 24 saat var. Ne yapmak istersiniz? Değerleriniz hakkında ne
söylemek istersiniz?
• Ölümden önce başarmak istedikleriniz nelerdir?
univerist.com
• Kendi ölümünüz ve sevdiklerinizin ölümü ile ilgili korkularınız nelerdir? Bu
korkularınız ile nasıl baş ediyorsunuz?
• Eğer size yakın birini kaybettiyseniz, bunun sizin için ne anlama geldiğini
grupla paylaşın. Bu yaşantıdan kendiniz hakkında ne öğrendiniz?
• Eğer yukarıdaki soruları yanıtladıysanız, bir grup lideri olarak, grup üyelerini
kendi ölümleri ile yüz yüze getirmeye ve bununla baş etmeye yardımcı olmak
için yetenekleriniz üzerinde düşünün.
univerist.com
• Ben kimim? Benim ben olmamı sağlayan nedir?
• Tipik olarak oynadığım roller nelerdir? Kendimi nasıl görmekteyim?
• Ne gibi seçimler yaptım? Başkaları benim için ne gibi seçimler yaptı?
• Yanıtlar ve yönetmeler için birilerini ararken kendimi mi kaybettim?
Başkalarını mı?
• Geçmiş yaşantılar, insanlar, olaylar ve başka birçok şey tarafından
yaşantım nasıl şekillendi?
• Yaşamdan daha fazla ne istiyorum? Ne tür bir kimlik arıyorum?
univerist.com
Univerist® Education Company
Pk:34736 Kozyatağı I Kadıköy I İstanbul I Türkiye
T: 02167061154 I E-Posta: [email protected]
Teşekkürler
univerist.com
• Arat, M. (2007). 21. Yüzyıl İçin Yönetim, Söz Yayın, İstanbul.
• Aydar, N.(1999). Bir Eğitim Tekniği Olarak Koçluk (Basılmamış Doktora Tezi).
• Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bacon, T.R.(2003). Helping People Change, Industrial And Commercial
Training,Vol 35, No 2, s. 73-77.
• Branham, L. F.(2000). Keeping the People Who Keep You in Business :
Twenty
• Four Ways to Hang on to Your Most Valuable Talent, Amacom, NY, Usa.
• Case, J., Witemeyer, H.(2006).Intergenerational Coaching And Mentoring:
One
• Size Doesn’t Fit All, Hewlett-Packard Development Company, USA.
• Ceylan, C. (2002). Yönetsel ve Organizasyonel Açıdan Koçluk Yaklaşımı ve
Bir
• Uygulama Basılmamış Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Bursa.
Recommended
