แรงจงใจ (motive) เปนค าทไดความหมายมาจากค าภาษาละตนทวา movere ซงหมายถง "เคลอนไหว (move) " ดงนน ค าวาแรงจงใจจงมการใหความหมายไวตางๆ กนดงน

1. แรงจงใจ หมายถง "บางสงบางอยางทอยภายในตวของบคคลทมผลท าใหบคคลตองกระท า หรอเคลอนไหว หรอม พฤตกรรม ในลกษณะทมเปาหมาย" (Walters.1978 :218) กลาวอกนยหนงกคอ แรงจงใจเปนเหตผล ของการกระท า นนเอง

2.แรงจงใจ หมายถง "สภาวะทอยภายในตวทเปนพลง ท าใหรางกายมการเคลอนไหว ไปในทศทางทมเปาหมาย ทไดเลอกไวแลว ซงมกจะเปนเปาหมายทมอยนภาวะสงแวดลอม" (Loundon and Bitta.1988:368)จากความหมายนจะเหนไดวา แรงจงใจจะเกยวของกบองคประกอบทส าคญ 2 ประการ คอ(1) เปนกลไกทไปกระตนพลงของรางกายใหเกดการกระท า และ(2) เปนแรงบงคบใหกบพลงของรางกายทจะกระท าอยางมทศทาง

แรงจงใจ คอ พลงผลกดนใหคนมพฤตกรรม และยงก าหนด

ทศทางและเปาหมาย ของพฤตกรรมนนดวย คนทมแรงจงใจสง จะใชความพยายามในการกระท าไปสเปาหมายโดยไมลดละ แตคนทมแรงจงใจต า จะไมแสดงพฤตกรรม หรอไมกลมเลก การกระท า กอนบรรลเปาหมาย

ความส าคญ สามารถสรปความส าคญของการจงใจในการท างานไดดงน

1. พลง (Energy)

2. ความพยายาม (Persistence)

3.การเปลยนแปลง (variability)

4.บคคลทมแรงจงใจในการท างาน

1. พลง (Energy)

ท าใหขยนขนแขง กระตอรอรน กระท าใหส าเรจ ซงตรงกนขามกบ บคคลทท างานประเภท "เชาชาม เยนชาม" ทท างานเพยงเพอใหผานไปวนๆ

2. ความพยายาม (Persistence)

ท าใหบคคลมความมานะ อดทน บากบน คดหาวธการน าความรความสามารถ และ ประสบการณของตน มาใชใหเปนประโยชนตองานใหมากทสด

3.การเปลยนแปลง (variability)

เกดการคนพบชองทาง ด าเนนงาน ทดกวา หรอประสบ ผลส าเรจมากกวา เปนเครองหมายของ ความเจรญ กาวหนา ของบคคล

4.บคคลทมแรงจงใจในการท างาน

จรรยาบรรณในการท างาน (work ethics) ผมจรรยาบรรณในการท างาน จะเปนบคคล ทมความรบผดชอบ มนคงในหนาท มวนยในการท างาน

การท างานหากขาดพลง หรอแรงจงใจในการท างานแลว อาจมผลท าใหการท างานขาดชวตชวาและนาเบอ ดงนน เพอสรางแรงจงใจในการท างานสามารถสรปไดงาย ๆ เพยง 6 ขนตอนเพอสรางแรงจงใจในการท างานและความผกพนในองคกร

1.) สอสารอยางชดเจนถงความเชอมโยงระหวางผลการปฏบตงานและผลตอบแทนของพนกงาน

2.) สรางความมนใจในการประเมนผลการปฏบตงานทสามารถแยกแยะผมผลการปฏบตงานดได

3.) ขจดอปสรรคในการท างานทสามารถสงผลกระทบในเชงลบตอการสนบสนนพนกงาน เชน งานทไมจ าเปนหรอซ าซอน

4.) เลอกคนใหเหมาะสมกบงานโดยค านงถงคณสมบตของต าแหนงงานและความสามารถของผทจะด ารงต าแหนงงานนน

5.) ตดตามและพฒนาบรรยากาศในการท างานโดยผน าตองมความสามารถและมรปแบบการบรหารงานทเหมาะสมเพอจงใจพนกงาน

6.) มงเนนถงผลตอบแทนทไมไดอยแคในรปของเงนเทานน เชน โอกาสการเตบโตในหนาทการงาน การพฒนาในดานตางๆ และการยกยองชมเชยพนกงาน

1. ทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s hierarchy of needs theory) เปนทฤษฎทเกยวของกบความตองการขนพนฐานของมนษย โดยแบงกลมความตองการออกเปน 5 กลม

ทฤษฎความตองการของ Maslow • สมมตฐาน : 4 ประการ

– เฉพาะความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองทสามารถกระตนการท างานได ความตองการทไดรบการตอบสนองแลวจะไมสามารถจงใจได

– ความตองการของคนเรยงล าดบตามความส าคญ– คนเราจะตองไดรบตอบสนองในล าดบลางกอน

จงจะมความตองการในขนสงตอไป– ถาความตองการทไดรบการตอบสนองแลวหมดไปความ

ตองการนนจะกลบมาอกครง

1. ความตองการพนฐานทางดานรายกาย (Physiological)

• เปนความตองการพนฐานเพอการอยรอด เชน– ปจจยส (อาหาร, เครองนงหม, ทอยอาศย, ยารกษาโรค)– การขบถาย, การพกผอน– เรองเพศ เปนตน

• เงนเปนตวกลางในการไดมาซงสงจ าเปนตางๆ

2. ความตองการความปลอดภยและมนคง(Safety)

• มนษยตองการอยหางจากอนตรายทงปวง เชน อบตเหต, โรคภยไขเจบ, โจรขโมย เปนตน

• ความมนคงในอาชพ

• มการสนใจในหลกประกนมากขน ดจาก...– ประกนภยในรปแบบตางๆ (ดานสขภาพ, อบตเหต และ ชวต)– เงนสะสม หรอ บ าเหนจบ านาญ เมอเกษยณอาย

3. ความตองการมสวนรวมทางสงคม(Social)

• ตองการเปนสวนหนงของสงคมและเปนทยอมรบ รวมถงความตองการในความรกใครดวย เชน จากบดามารดา สามหรอภรรยา เพอนรวมงาน เปนตน

4. ความตองการเกยรตยศชอเสยง (Esteem Needs)

• ความตองการของบคคลทจะมคณคาในสายตาคนอน เชน การไดรบชอเสยง, การไดรบอ านาจ,ไดรบความสนใจ, ถกใหความส าคญ, การรสกวามคณคาส าหรบโลกน

5. ความตองการทจะประสบความส าเรจสงสด(Self-Actualization)

• ความตองการความเจรญเตบโต และความตองการใชความสามารถอยางเตมท หรอ แนวโนมทบคคลมความปรารถนาทจะเปนอยางทตนเปนมากขน สงขน โดยเปนทกสงทกอยางทเขาสามารถจะเปนได

• ความแตกตางของบคคลมมากทสดทระดบน

2. ทฤษฎ ERG ของ Alderfer

• ไดปรบปรงทฤษฎความตองการของ Maslow โดยมองวา

– มความตองการทเกดขนไดมากกวา 1 อยางในเวลาเดยวกน– ถงแมวาความตองการในขนทสงกวาเกดขนแลวแตในขนทต ากวาก

ยงตองการอย– แบงความตองการใหม จาก 5 เหลอ 3 ขอ

• ความตองการด ารงอย (Existence Needs) ตองการมชวตอยรอด รวมถง ความเปนอยทด

• ความตองการความสมพนธ (Relation Needs) เปนความตองการทเนนความสมพนธกบบคคลอนๆ ทางสงคม

• ความตองการการเจรญเตบโต (Growth Needs) เปนความตองการทจะพฒนาตวเอง

ทฤษฎความตองการ ของ McClelland

• ความตองการของมนษยจะเกดจากแรงขบภายใน และแบงความตองการเปน 3 กลมคอ– ความตองการความส าเรจในการท างาน (The need for

Achievement: nAch) ตองการผลลพธทดทสด– ความตองการอ านาจ (The need for Power: nPow) อยาก

ควบคมผอน– ความตองการความสมพนธ (The need for Affiliation:

nAff) เนนความสมพนธอนด

ทฤษฎสองปจจย ของ Herzberg

แบงปจจยในการท างานออกเปน• ปจจยบ ารงรกษา (Hygiene Factors)

– ปจจยทสามารถขจดความไมพอใจของพนกงานไดแตไมสามารถจงใจพนกงานได เชน นโยบายและการบรหาร การบงคบบญชา สภาพการท างาน คาตอบแทน เปนตน

• ปจจยจงใจ (Motivation Factors)– คอ ปจจยทสามารถจงใจใหพนกงานท างานได เชน ความส าเรจในงาน

ทท า การยอมรบ ความทาทายของงาน การเพมงาน ฯลฯ

เปนหลกฐานการอนญาตใหผประกอบวชาชพควบคมตามมาตรา 43 ของ พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546 เปนผมสทธในการประกอบวชาชพ ซงไดแก ผปฏบตงานในต าแหนง ครผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา และบคลากรทางการศกษาอน ทงนเปนไปตาม มาตรา 53 ของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทก าหนดใหคร ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษาและบคลากรทางการศกษาอนทงของรฐและเอกชนตองมใบอนญาตประกอบวชาชพ ยกเวนบคลากรทางการศกษาทจดการศกษาตามอธยาศย

ชมวดโอ ประกอบ

1. ผลดตอวชาชพ ผทอยในวงวชาชพครจะตองยดถอจรรยาบรรณ ในการด ารงวชาชพใหเปนทยอมรบ จงท าใหเกดผลดตอวชาชพ ดงน

1.1. เกดความศรทธาตอวชาชพ1.2. เกดการธ ารงและปกปองวชาชพ1.3. เกดการพฒนาองคความรในวชาชพ1.4. เกดการสรางองคกรวชาชพใหแขงแกรง1.5. เกดความรวมมอในกจกรรมขององคกรวชาชพ

2. ผลดตอผเรยน

2.1. ครตงใจถายทอดวชาการแกผเรยนอยางเตมท ท าใหผเรยนเกดการเรยนรไดเตมตามศกยภาพ2.2. ครมความรกและเขาใจผเรยน สามารถชวยใหผเรยนประสบความส าเรจในการเรยน และด ารงชวตไดอยางถกตอง2.3. ผเรยนสามารถหาวธการศกษาหาความรดวยตนเองมากขน จากการทครสงเสรมการเรยนรและชแนะใหแกผเรยน2.4. ผเรยนไดรบความยตธรรมจากผทเปนคร2.5. ผเรยนไดซมซบแบบอยางทดจากครทประพฤตปฏบตตามจรรยาบรรณวชาชพคร

3. ผลดตอตนเองและสงคม

3.1. ครมการพฒนาตนเองในดานตางๆ ตลอดเวลา เชน ดานความร ดานความประพฤต ดานจตใจ3.2. เกดความช านาญในการปฏบตงาน สามารถท าผลงานไดอยางมคณภาพ3.3. เกดความภาคภมใจในความเปนคร3.4. ไดรบการยกยองเชดชเกยรตจากผลงานเชงประจกษ3.5. เกดการแลกเปลยนเรยนร และรวมพฒนาในกลมผประกอบวชาชพ3.6. มการพฒนางานจนเกดเปนวฒนธรรมการท างานแบบสงสมความร

การทจะไดซงใบประกอบวชาชพครนนเปนเรองทซบซอนมขนตอนทเปนมาตรฐานกวาจะไดบคคลทมคณสมบตครบถวนตองผานกระบวนการทละเอยด จงสงผลกระทบตอองคการดงน

1. องคการเสยโอกาสทจะไดผรวมงานทมความรความสามารถแตไมมใบอนญาตผประกอบวชาชพ ใชความรใหเกดประโยชนแกองคการ เชน1.1. ผทมความรความสามารถสง แตไมมใบประกอบวชาชพทางการศกษาไมสามารถท าการสอนในสถานศกษาได1.2. ผบรหารทางการศกษาทไมมใบประกอบวชาชพไมสามารถท าการบรหารสถานศกษาใหมคณภาพและมมาตรฐานทสงขนได

2. องคการไดรบบคคลทมคณสมบตไมครบถวนตามมาตรฐานทก าหนดเขามาในองคการ เนองจาก วชาชพครเปนวชาชพชนสง มความมนคง และมคาตอบแทนคอนขางสง จงเปนแรงจงใจใหคนหาวธทจะเขามาอยรวมในวงการคร ซงบางคนขาดคณสมบตไมสามารถมใบประกอบวชาชพครได กใชวธการตางๆ ทจะไดมาซงใบประกอบวชาชพครโดยไมค านงถงความถกตอง

ทฤษฎแรงจงใจทน ามาใชใหเกยวของกบการมใบประกอบวชาชพครทรฐบาลน ามาใชเพอเปนแรงขบเคลอนใหการศกษาบรรลถงเปาหมายทวางไว โดยมทฤษฎส าคญหลายทฤษฎ แตทฤษฎทมเนอหาอธบายองคประกอบทเกยวของกบการใหแรงจงใจไดด คอทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว 5 ขน

1. ความตองการทางรางกาย (Physiological Needs) การมใบประกอบวชาชพครเปนเสมอนใบเบกทางทท าใหมอาชพ มเงนทจะน ามาใชจาย เพอใหมชวตอย

2. ความตองการความปลอดภย (Safety Needs) เมอมงานท า มเงนใช กตองการความมนคงและปลอดภยในการท างาน ดงนนจะตองปฏบตตนตามมาตรฐานจรรยาบรรณของครในการรกษาใบประกอบวชาชพใหคงอยกบตนเพอทจะไดประกอบอาชพครตอไป

3. ความตองการทางสงคม (Social Needs) วชาชพครเปนวชาชพชนสง ผทไดอยในวงวชาชพนถอวามเกยรต สามารถเชดหนาชตาในสงคมไดอยางเตมภาคภม ถาประพฤตตวไมเหมาะสมขดตอจรรยาบรรณครกจะถกเพกถอนใบประกอบวชาชพ เปนเหตใหไดหลดจากวงวชาชพคร ดงนนใบประกอบวชาชพครจงเปนตวก าหนดใหครมพฤตกรรมตามมาตรฐานทวางไว

4. ความตองการเกยรตยศชอเสยง (Esteem Needs) บคคลทไดเขามาอยในวงวชาชพครแลวนนเมอความตองการบรรลถงขนท 3 แลวยงมความตองการเกยรตยศชอเสยงอกเพราะมความรความสามารถสงจงพยายามสรางผลงานใหเปนทรจก เปนทยอมรบนบถอของคนทวไป แตถาท าผดจรรยาบรรณของวชาชพครแมเพยงบางประการ ถงจะมความสามารถสงแคไหน กอาจถกเพกถอนใบประกอบวชาชพได นนเปนเหตใหตองออกจากวงวชาชพครไป ดงนนใบประกอบวชาชพยงมอทธพลตอความตองการในขนน

5. ความตองการความสมหวงของชวต (Self-Actualization Needs) ความตองการในขนนแตละคนจะมความตองการไมเทากน บางคนมความตองการสมหวงในชวตคอไดรบราชการคร บางคนเปนครแลวยงตองการมต าแหนงหนาททสงขนไปเรอยๆ แตไมวาจะมความตองการขนใดในวงวชาชพครสงทตองค านงถงและตองยดถอประพฤตปฏบตตามจรรยาบรรณวชาชพคร

สรป

แรงจงใจมความสมพนธกบความตองการอยางแยกไมออก และตางกเปนตวเรงทส าคญใหคนท างานอยางมทศทางและมเปาหมาย มทฤษฎแรงจงใจและความตองการเปนจ านวนมากทพยายามอธบายเพอคนหาค าตอบวาแรงจงใจมก าเนดมาอยางไร อะไรเปนตวผลกดนใหเกดแรงจงใจในมนษยหรอผลกดนใหมนษยท างานไดอยางมประสทธภาพเพยงใด แรงจงใจจงนบวามความส าคญตอการบรหารงานและผบรหารเปนอยางยงใบอนญาตประกอบวชาชพครเปนหนทางหนงในการยกระดบมาตรฐานวชาชพครใหมมาตรฐานเฉกเชนวชาชพชนสงอน อกทงเปนการสรางแรงจงใจใหคนเกง คนด มจตใจใฝพฒนาเยาวชน สามารถเขาสวงการวชาชพครดวยความมนใจซงจะน า ไปสการกระตนใหครพฒนาตนเองทงดานความรความสามารถ คณภาพการปฏบตงาน และความ