สมยอาณาจกรสโขทย ปกครองแบบ ราชาธปไตย

ปตราชา (พอปกครองลก )

ธรรมราชา

เปนการปกครองในระยะแรก คอ กษตรยมฐานะเปน “พอขน” เชน

- พอขนศรอนทราทตย - พอขนรามค าแหง

การน าหลกธรรมค าสอนมาใชในการปกครองเรอง “ทศพธราชธรรม”

กษตรยมฐานะเปน “มหาธรรมราชา” หรอ “พญา” เชน พระมหาธรรมราชาท

1 (พญาลไท)

ปกครองแบบธรรมราชา ส าหรบการปกครองหวเมองใชรปแบบแสงเทยน ซงเปรยบใหสโขทยเสมอนไสเทยนสองสวางใหความส าคญเมองทอยใกล สามารถทจะดแลได สวนเมองทอยไกลใหปกครองกนเอง

สโขทย

ศรสชนาลย

นครชม สองแคว

สระหลวง

นครศรธรรมราช

เมองลกหลวง หวเมองชนนอก (เมองพระยามหานคร) เมองประเทศราช

สมยอาณาจกรอยธยา

กษตรย เปรยบเสมอนฐานะเปน สมมตเทพ ปกครองแบบราชาธปไตย

อยธยา ตอนตน

อยธยา ตอนกลาง

อยธยา ตอนปลาย

กษตรยเปรยบดง สมมตเทพ นายปกครองบาว

ปรบเปลยนหนาทเพอถวงดลอ านาจ

การปฏรปการปกครอง

อยธยาตอนตน

กษตรยเปรยบเสมอนสมมตเทพ ใชการปกครองแบบราชาธปไตย นายปกครองบาว เรมตงแตสมยพระเจาอทอง

o ระบบศกดนา ก าหนดสทธหนาทของคนแตละชนชน o ระบบไพร ระบบควบคมก าลงพล แรงงาน o การปกครองสวนกลางใชแบบ “จตสดมภ” o การปกครองสวนภมภาค แบงเปนหวเมองชนนอกขนไป

พระมหากษตรย / เจาเมอง

เวยง วง คลง นา

o เวยง ดแลความสงบเรยบรอยในเมอง o วง รบผดชอบในวง และคดความ o คลง รบผดชอบการคลง การเกบภาษ o นา รบผดชอบการเกษตร นาหลวง การเกบภาษนา

การปกครองแบบจตสดมภ

การปกครองสวนภมภาค

อยธยา

ลพบร

สพรรณบร นครนายก

นครเขอนขนธ

นครศรธรรมราช

สรรคบร พษณโลก

เมองลกหลวง เมองหลานหลวง เมองประเทศราช

หวเมองเอก - เมองโท - เมองตร - เมองจตวา

อยธยาตอนกลาง

เกดการปฏรปการปกครองครงใหญสมย สมเดจพระบรมไตรโลกนาถ ถงสมย สมเดจพระนารายณมหาราชดงอ านาจเขาสศนยกลาง

o แยกการปกครองทหาร (สมหกลาโหม) ออกจากพลเรอน (สมหนายก)

o ยกฐานะจตสดมภ เปนกรม แตหนาทเหมอนเดม o ลดฐานะเมองลกหลวง (เมองชนใน) เปนเมองจตวา o เมองพระยามหานคร ตามขนาด เปนเมอง เอก โท ตร

การปฏรปสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ o ขยายอ านาจเมองหลวงไปปกครองแทนเมองลกหลวง o เมองพระยามหานครใหขนนาง หรอ ราชวงศ ไปปกครอง o สมยสมเดจพระนเรศวรมหาราช ปรบเปลยนใหขนนางเปนเจา

เมองแทนราชวงศ ลดอ านาจราชวงศ ดงอ านาจเขาสศนยกลาง

เปนอครมหาเสนาบด บงคบบญชากรมทางดาน

พลเรอน

เปนอครมหาเสนาบด บงคบบญชากรมทางดาน

ทหาร

การดงอ านาจเขาสศนยกลาง

สวนกลาง (ราชธาน) สวนภมภาค

สมหนายก สมหกลาโหม

การดงอ านาจเขาสศนยกลาง

สวนกลาง (ราชธาน) สวนภมภาค

สมหนายก สมหกลาโหม

กรมเวยง กรมวง กรมคลง กรมนา

อยธยาตอนปลาย

เรมในสมยพระเพทราชา แหงราชวงศบานพลหลวง มการปรบเปลยนหนาทเพอถวงดลอ านาจ

o ให สมหกลาโหมดแลหวเมองฝายใต o ให สมหนายกดแลหวเมองฝายเหนอและอสาน

ในสมยพระเจาอยหวบรมโกศ สมหกลาโหมไมมอ านาจคมงานเปนเพยงทปรกษาราชการแผนดน และใหเจาพระยาโกษาธบด ดแลหวเมองฝายใต และหวเมองทะเลฝงตะวนออกแทนสมหกลาโหม

ธนบร

การปกครองในสมยกรงธนบรยงคงมรปแบบเหมอนกบสมยอยธยาตอนปลาย

การปกครอง

การปกครองสวนกลาง หรอ การปกครองในราชธาน

การปกครองสวนภมภาค หรอ การปกครองหวเมอง

หวเมองชนใน หวเมองชนนอก หวเมองประเทศราช

พระมหากษตรย เจาฟาอนทรพทกษ

พระมหาอปราช

สมหพระกลาโหม เจาพระยามหาเสนา

สมหนายก เจาพระยาจกร

กรมเมอง (นครบาล)

พระยายมราช

กรมวง (ธรรมาธกรณ)

พระยาธรรมา

กรมพระคลง (โกษาธบด)

พระยาโกษาธบด

กรมนา (เกษตราธการ)

พระยาพลเทพ

จตสดมภ

การปกครองภายในเขต

ราชธาน

เรอกสวนไรนา เสบยงอาหาร เกบภาษคานา และพจารณาคด

การรบจายเงนของแผนดน และตดตอ

ท าการคากบตางประเทศ

กจการภายใน ราชส านกและ

พพากษาอรรถคด

การปกครองสวนกลาง หรอ การปกครองในราชธาน

การปกครองสวนภมภาค

หวเมองชนใน หวเมองชนนอก หวเมองประเทศราช

การปกครองสวนภมภาค หรอ การปกครองหวเมอง

การปกครองสวนภมภาค

หวเมองชนใน หวเมองชนนอก หวเมองประเทศราช

จดเปนเมองระดบชนจตวา มขนนางชนผนอยเปนผดแลเมอง ไมมเจาเมอง ผปกครองเมองเรยกวา ผรง หรอ จาเมอง อ านาจในการปกครองขนอยกบเสนาบดจตสดมภ

การปกครองสวนภมภาค หรอ การปกครองหวเมอง

การปกครองสวนภมภาค

หวเมองชนใน หวเมองชนนอก หวเมองประเทศราช

นนทบร พระประแดง สามโคก (ปทมธาน)

การปกครองสวนภมภาค หรอ การปกครองหวเมอง

การปกครองสวนภมภาค

หวเมองชนใน หวเมองชนนอก หวเมองประเทศราช

o ก าหนดฐานะเปนเมองระดบชน เอก โท ตร จตวา ตามล าดบ o หวเมองฝายเหนอ ขนอยกบอครมหาเสนาบดฝายสมหนายก o หวเมองฝายใตและหวเมองชายทะเลภาคตะวนออก ขนอยกบกรมทา

(กรมพระคลง) o เมองชนเอก พระมหากษตรย จะสงขนนางชนผใหญ ออกไปเปนเจาเมอง ท า

หนาทดแล

การปกครองสวนภมภาค หรอ การปกครองหวเมอง

การปกครองสวนภมภาค

หวเมองชนใน หวเมองชนนอก หวเมองประเทศราช

ระดบเมองชนจตวา ระดบเมองชนโท ระดบเมองชนเอก ระดบเมองชนตร

พษณโลก จนทบรณ

สวรรคโลก ระยอง

เพชรบรณ

พจตร นครสวรรค

ไชยบาดาล ชลบร

การปกครองสวนภมภาค หรอ การปกครองหวเมอง

การปกครองสวนภมภาค

หวเมองชนใน หวเมองชนนอก หวเมองประเทศราช

มกษตรยปกครอง แตตองไดรบการแตงตงจากกรงธนบร ประเทศเหลานน ประมขของแตละประเทศจดการปกครองกนเอง แตตองสงเครองราชบรรณาการมาใหตามทก าหนด

การปกครองสวนภมภาค หรอ การปกครองหวเมอง

การปกครองสวนภมภาค

หวเมองชนใน หวเมองชนนอก หวเมองประเทศราช

นครศรธรรมราช เชยงใหม

(ลานนาไทย)

ลาว (หลวงพระบาง,เวยงจนทน, จ าปาศกด)

กมพชา (เขมร)

การปกครองสวนภมภาค หรอ การปกครองหวเมอง

สมยสโขทย และ อยธยา

สมยธนบร

สมาชกกลม 2

นาย ณฏฐ รตนรมย เลขท 2 นาย สรญพงษ ใจแกว เลขท 7 นางสาวชนกาญจน สบตอ เลขท 14 นางสาวพมพชนก ตะแปงปน เลขท 21 นางสาววนชพร ค าวงพฤกษ เลขท 23 นางสาวสชญา มศร เลขท 29 นางสาวอพชราภรณ เดยวตระกลชย เลขท 32

ชนมธยมศกษาปท 6/2