41
ววววว : ววววว วววว (ววววววววว) วววววววว 1

วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

วิ�ภาษ : ทำ�ากุรบาน (อุฎหิ�ยะฮ์�)

ใหิ�คนตาย

1

Page 2: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

การทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) ใหิ�แก�ผู้��ทำ��ล่�วงล่�บไปแล่�วน� น อุ มามอุะบ�ล่หิะสั�น (บ�างก#ว�า อุะบ�อุาศิ ม) ม�หิ�มม�ด อุ บน�อุะหิ�ม�ด อุ�ล่อุ�บบาด� (เสั�ยชี�ว ต ฮ์.ศิ. 458) ปราชีญ์�ชีาวคุ�รอุสัานสั�งก�ดม�ซฮ์�บชีาฟิ-อุ� กล่�าวว�า เป.นทำ��อุน�ญ์าตโดยไม�ม�เง0�อุนไข เพราะการทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) เป.นประเภทำหิน4�งจากการทำ�าทำาน (เศิาะดะเกาะฮ์�) แล่ะการทำ�าทำาน (เ

2

Page 3: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ศิาะดะเกาะฮ์�) น� นถื0อุว�าใชี�ได�ในการทำ�าใหิ�แก�ผู้��ล่�วงล่�บแล่ะเก ดประโยชีน�ตล่อุดจนเป.นสั �งทำ��ม�ภาคุผู้ล่ถื4งผู้��ล่�วงล่�บโดย มต เอุกฉั�นทำ� (อุ จญ์�มาอุ�)

สั�วนเจ�าขอุงต�ารา “อุ�ล่อุ ดะฮ์�” แล่ะอุ มามอุ�ล่บะเฆาะว� (เสั�ยชี�ว ต ฮ์.ศิ. 516) น�กปราชีญ์�ชีาวคุ�รอุสัานสั�งก�ดม�ซฮ์�บชีาฟิ-อุ� กล่�าวว�า “การทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) ใหิ�แก�ผู้��ทำ��ล่�วงล่�บไปแล่�วถื0อุว�าใชี�ไม�ได�ยกเว�นในกรณี�ทำ��ผู้��ล่�วงล่�บน� นได�ม�คุ�าสั� �งเสั�ย (วะศิ�ยะฮ์�) เอุาไว�ว�าใหิ�ทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) แก�ตน ซ4�งตามน� อุ มามอุ�รรอุฟิ-อุ� ชี� ขาดเอุาไว�ในต�ารา “อุ�ล่ม�ญ์�รร#อุด” ทำ� งน� อุ มามอุ�ล่อุ�บบาด� แล่ะน�กว ชีาการทำ�านอุ0�นๆ ได�อุาศิ�ยหิล่�กฐานทำ��ย0นย�นในเร0�อุงการทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) ใหิ�แก�ผู้��ล่�วงล่�บจากอุ�ล่หิะด�ษขอุงอุะล่� อุ บน�อุะบ�ฏอุล่ บ ว�า “แทำ�จร งอุะล่�เคุยทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) แกะ 2 ต�วใหิ�แก�ทำ�านนะบ� (ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม) แล่ะแกะ 2 ต�วใหิ�แก�ต�วขอุงอุะล่�เอุง” แล่ะอุะล่�กล่�าวว�า “แทำ�จร งทำ�านเราะสั�ล่ (ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม) เคุยใชี�ใหิ�ฉั�นทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) ใหิ�แก�ทำ�านเสัมอุ ฉั�นจ4งทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) ใหิ�แก�ทำ�าน เราะสั�ล่ (ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม) เสัมอุ” รายงานโดย อุะบ�ดาว�ด, อุ�ตต รม ซ� แล่ะ อุ�ล่บ�ยฮ์ะก�

แล่ะอุ�ล่บ�ยฮ์ะก� กล่�าวว�า “หิากหิะด�ษเป.นทำ��ย0นย�นว�าถื�กต�อุง (เศิาะหิ� หิ�) ก#ย�อุมปรากฏว�าในหิะด�ษน� ม�หิล่�กฐานย0นย�นว�าการทำ�าก�รบานใหิ�แก�ผู้��ล่�วงล่�บน� นใชี�ได� ว�ล่ล่อุฮ์�อุะอุ�ล่�ม [อุ�นนะวาว�, “ก ตาบ อุ�ล่ม�จญ์�ม�อุ� ชี�รหิ�ล่ม�ฮ์�ซซ�บ” เล่�ม 8 หิน�า 382]

ชี�ยคุ�ม�หิ�มม�ด อุ�ตต�ว�ยญ์ ร� กล่�าวว�า

3

Page 4: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

“สั�งเสัร มใหิ�เชี0อุดอุ�ฎหิ ยะฮ์�สั�าหิร�บผู้��ทำ��ม�ชี�ว ตอุย�� แล่ะอุน�ญ์าตใหิ�เชี0อุดสั�าหิร�บผู้��ทำ��ตายไปแล่�วได� แต�ต�อุงเป.นการเชี0อุดร�วมก�บสั�วนขอุงผู้��อุ0�น ม ใชี�การเชี0อุดสั�าหิร�บผู้��ตายเป.นการเฉัพาะ เว�นแต�ผู้��ตายจะได�สั� �งเสั�ยไว�เชี�นน� น ” [ม�หิ�มม�ด อุ บน�อุ บรอุฮ์�ม อุ�ตต�ว�ยญ์ ร�, “ม�คุตะศิ#อุร อุ�ล่ฟิ-กฮ์� อุ�ล่อุ สัล่าม� ฟิ> เฎาอุ ล่ก�รอุาน ว�สัสั�นนะฮ์� ” (2010)

หิน�า 695]

ด�งน� นหิากผู้��ล่�วงล่�บได�สั� �งเสั�ยเอุาไว� (วะศิ�ยะฮ์�) ว�าใหิ�ทำายาทำทำ�าก�รบานใหิ�แก�ตนด�วย การทำ�าก�รบานน� นก#ย�อุมใชี�ได�โดยไม�ม�ข�อุข�ดแย�งในม�ซฮ์�บชีาฟิ-อุ� แต�ถื�าไม�ม�คุ�าสั� �งเสั�ย (วะศิ�ยะฮ์�) เก��ยวก�บเร0�อุงน� เอุาไว� ก#ม� 2 ประเด#น คุ0อุ อุน�ญ์าตแล่ะถื0อุว�าใชี�ได�ประเด#นหิน4�ง แล่ะไม�อุน�ญ์าตแล่ะถื0อุว�าใชี�ไม�ได�อุ�กประเด#นหิน4�ง

4

Page 5: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ค�าฟั�ตวิาจากุคณะกุรรมกุารถาวิร

เพื่!"อุกุารวิ�จ#ยและชี้'(ขาดปั�ญหิาศาสนา

กุารทำ�ากุรบาน (อุ#ลอุฎหิ�ยะฮ์�) ใหิ�คนตาย

5

Page 6: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ค�าฟั�ตวิาเลขทำ'" 3688

คุ�าถืาม: เก��ยวก�บเน0 อุหิาขอุงการเชี0อุดก�รบานใหิ�คุนตาย คุ0อุเชี0อุดก�รบานใหิ�เขาในชี�วงอุ�ดอุ�ล่อุ�ฎหิาใชี�หิร0อุไม� หิากผู้��ตายไม�ม�เง น สั� �งเสั�ยใหิ�เชี0อุดก�รบาน สัามารถืเอุาเง นจากบรรดาล่�กๆ ขอุงเขา แล่�วเชี0อุดใหิ�เขาเป.นการบร จาคุทำานแทำนเขาได�หิร0อุไม�?

คุ�าตอุบ: เม0�อุผู้��ตายได�สั� �งเสั�ยใหิ�เชี0อุดก�รบาน โดยทำ��เขาได�ทำ งทำร�พย�มรดกไว�เป.นขอุงเขา 1 สั�วน 3 ก#ใหิ�เชี0อุดก�รบานจากทำร�พย�หิน4�งสั�วนสัามขอุงเขา โดยใหิ�ทำ�าตามทำ��เขาได�สั� �งเสั�ยไว�ทำ�กประการ แต�หิากหิน4�งสั�วนสัามขอุงทำร�พย�เขาไม�สัามารถืเชี0อุดก�รบานได� หิร0อุไม�ม� 1 สั�วน 3 แล่ะม�ทำายาทำขอุงเขาคุนหิน4�งคุนใดประสังคุ� หิร0อุคุนอุ0�นๆ ทำ��ไม�ใชี�ทำายาทำขอุงเขา ประสังคุ�ทำ��จะทำ�าเศิาะดะเกาะฮ์� (ทำ�าทำาน) ใหิ�ก�บเขา โดยทำ��เขาเชี0อุดก�รบานใหิ� ด�งกล่�าวน� ถื0อุเป.นเร0�อุงขอุงคุ�ณีธรรมคุวามด�ทำ��มอุบใหิ�ก�บเขา (ผู้��ตาย) สั�าหิร�บการเชี0อุดก�รบานน� น จะต�อุงเชี0อุดในชี�วงว�นทำ��ถื�กก�าหินดใหิ�เชี0อุด คุ0อุว�นอุ�ดอุ�ล่อุ�ฎหิา แล่ะ 3

ว�นหิล่�งจากน� น ตามทำ�ศินะทำ��ถื�กต�อุงขอุงบรรดา อุ�ล่ะมาอุ� การเชี0อุดก�รบานเป.นสั�นนะฮ์� ไม�ได�เป.นฟิ@รฎูB

6

Page 7: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ขอุต�อุเอุกอุงคุ�อุ�ล่ล่อุฮ์� ได�ทำรงโปรดประทำานทำางน�าแล่ะคุวามสั�าเร#จ แล่ะขอุเศิาะล่ะวาต แล่ะสัะล่ามใหิ�ก�บทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม แล่ะวงศิ�วานขอุงทำ�าน แล่ะขอุงบรรดาสัาวกขอุงทำ�านคุณีะกรรมการถืาวรเพ0�อุการว จ�ยแล่ะชี� ขาดป@ญ์หิาศิาสันาแหิ�งราชี

อุาณีาจ�กรซาอุ�ด�อุาระเบ�ยอุ�บด�ล่อุะซ�ซ อุ บน�อุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�บาซ ประธานอุ�บด�ล่ร#อุซซาก อุะฟิ>ฟิ> รอุงประธานอุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�ฆ�ด�ยยาน สัมาชี กอุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�ก�อุ�ด สัมาชี ก

[“ฟิะตาวา อุ�ล่ล่�จญ์�นะฮ์� อุ�ดดาอุ มะฮ์�ฯ เล่�ม ” 11 หิน�า 419-420]

7

Page 8: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ค�าถามทำ'" 6 ค�าฟั�ตวิาเลขทำ'" 2143

คุ�าถืามทำ�� 6: เม0�อุบ�คุคุล่หิน4�งบ�คุคุล่ใด ได�เชี0อุดก�รบานใหิ�ก�บบ ดาขอุงเขาทำ��เสั�ยชี�ว ตไปแล่�ว หิร0อุทำ�าเศิาะดะเกาะฮ์� (บร จาคุทำาน)

ใหิ�เขา หิร0อุขอุด�อุาอุ�ใหิ�ก�บเขา หิร0อุไปเย��ยมเขาทำ��หิล่�มฝั@งศิพขอุงเขา คุนตายจะร� �หิร0อุไม�ว�าสั �งด�งกล่�าวมาจากล่�กขอุงเขา คุ0อุนาย ก

คุ�าตอุบทำ�� 6: ตามหิล่�กฐานทำางศิาสันา ได�ระบ�ว�า คุนตายจะได�ร�บประโยชีน�จากการบร จาคุ ทำาน (เศิาะดะเกาะฮ์�) จากคุนม�ชี�ว ตใหิ�

8

Page 9: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ก�บเขา, การขอุด�อุาอุ� (ขอุพร) ใหิ�ก�บเขา การเชี0อุดก�รบานใหิ�ก�บเขา ก#อุย��ในประเภทำการบร จาคุทำาน (เศิาะดะเกาะฮ์�) เม0�อุผู้��ทำ��ทำ�าการบร จาคุทำานได�ม�คุวามบร สั�ทำธ Eใจในการบร จาคุขอุงเขาทำ��ใหิ�ก�บผู้��ตาย แล่ะในการขอุด�อุาอุ�ขอุงเขา ผู้��ตายจะได�ร�บประโยชีน� ผู้��ทำ��ขอุด�อุาอุ�ใหิ�แล่ะบร จาคุใหิ�ก#จะได�ผู้ล่บ�ญ์ ถื0อุเป.นคุวามโปรดปรานแล่ะคุวามเมตตาจากพระอุงคุ�อุ�ล่ล่อุฮ์� เป.นการเพ�ยงพอุแล่�วสั�าหิร�บเขา ทำ��พระอุงคุ�อุ�ล่ล่อุฮ์�ได�ทำรงร� �ถื4งคุวามบร สั�ทำธ Eใจขอุงเขา แล่ะการทำ�าด�ขอุงเขา ซ4�งพระอุงคุ�ได�ทำรงตอุบแทำนผู้ล่บ�ญ์ใหิ�ทำ� ง 2 ฝัFาย สั�าหิร�บผู้��ตายจะร� �หิร0อุไม�ว�า คุวามด�อุ�นน� ทำ��มาถื4งเขามาจากผู้��ใดน� น ย�งไม�พบหิล่�กฐานทำางศิาสันาทำ��ย0นย�นเร0�อุง น� ตามทำ��เราได�ร� �มา ม�นเป.นสั �งเร�นล่�บ ไม�ม�ใคุรร� � นอุกจากจะเป.นวะหิ�ย� (ว วรณี�) จากอุ�ล่ล่อุฮ์� ใหิ�ก�บทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม

ขอุต�อุเอุกอุงคุ�อุ�ล่ล่อุฮ์� ได�ทำรงโปรดประทำานทำางน�าแล่ะคุวามสั�าเร#จ แล่ะขอุเศิาะล่ะวาต แล่ะสัะล่ามใหิ�ก�บทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม แล่ะวงศิ�วานขอุงทำ�าน แล่ะขอุงบรรดาสัาวกขอุงทำ�านคุณีะกรรมการถืาวรเพ0�อุการว จ�ยแล่ะชี� ขาดป@ญ์หิาศิาสันาแหิ�งราชี

อุาณีาจ�กรซาอุ�ด�อุาระเบ�ยอุ�บด�ล่อุะซ�ซ อุ บน�อุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�บาซ ประธานอุ�บด�ล่ร#อุซซาก อุะฟิ>ฟิ> รอุงประธานอุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�ฆ�ด�ยยาน สัมาชี กอุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�ก�อุ�ด สัมาชี ก

[“ฟิะตาวา อุ�ล่ล่�จญ์�นะฮ์� อุ�ดดาอุ มะฮ์�ฯ เล่�ม ” 11 หิน�า 420]

9

Page 10: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ค�าฟั�ตวิาขอุง ฯพื่ณฯ ชี้#ยค�อุ#บดลอุะซี'ซี อุ�บนอุ#บดลลอุฮ์� อุ�บนบาซี

อุด'ตมฟัต'ใหิญ2แหิ2งราชี้อุาณาจ#กุรซีาอุด'อุาระเบ'ย

10

Page 11: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

คุ�าถืาม: ทำ�านม�ทำ�ศินะเชี�นไร เก��ยวก�บการทำ�าก�รบานใหิ�ก�บคุนตาย ทำ� งๆ ทำ��เขาไม�ได�สั� �งเสั�ยไว� การทำ�าก�รบานจะรวมเอุาคุนม�ชี�ว ตก�บคุนทำ��ตายไปแล่�วม�สั�วนร�วมด�วยก�นได�หิร0อุไม�?

คุ�าตอุบ: การเชี0อุดก�รบานเป.นสั�นนะฮ์�ทำ��เน�นหิน�ก นอุกจากสั �งทำ��ผู้��ตายได�สั� �งเสั�ยไว� จะถื0อุว�าเป.นสั �งวาญ์ บ (จ�าเป.น) จะต�อุงทำ�าใหิ�บรรล่�ตามคุ�าสั��งเสั�ยน� น แล่ะถื0อุว�าเป.นสั �งทำ��เป.นไปตามคุรรล่อุงขอุงศิาสันาทำ��บ�คุคุล่หิน4�งบ�คุคุล่ใดจะทำ�าคุวามด� ก�บผู้��ตายขอุงเขาด�วยก�บ

11

Page 12: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

การเชี0อุดก�รบาน แล่ะอุน�ญ์าตใหิ�น�าเอุาคุนทำ��ตายไปแล่�ว เข�ามาร�วมก�บคุนทำ��ม�ชี�ว ต ในคุรอุบคุร�วเด�ยวก�นก�บผู้��ทำ��เชี0อุดก�รบาน หิล่�กฐานในเร0�อุงด�งกล่�าวคุ0อุ อุ�ล่หิะด�ษทำ��รายงานโดย อุะน�สั เราะฎ ย�ล่ล่อุฮ์�อุ�นฮ์� ว�าทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ได�เชี0อุดก�รบานด�วยก�บแกะ 2 ต�วสั�ขาว แล่ะม�เขาสัมบ�รณี� ทำ�านได�เชี0อุดม�นทำ� งสัอุงด�วยม0อุขอุงทำ�าน โดยทำ��ทำ�านได�กล่�าวพระนามขอุงอุ�ล่ล่อุฮ์�แล่ะกล่�าวต�กบ�ร

แล่ะอุ�กรายงานหิน4�งได�อุธ บายว�า ทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ได�เชี0อุดม�นต�วหิน4�งจากทำ� งสัอุง ทำ�านได�เชี0อุดใหิ�ก�บต�วทำ�านแล่ะคุรอุบคุร�วขอุงทำ�าน แล่ะต�วทำ��สัอุงทำ�านได�เชี0อุดใหิ�ก�บผู้��ทำ��ศิร�ทำธาต�อุอุ�ล่ล่อุฮ์�อุงคุ�เด�ยว จากประชีาชีาต ขอุงทำ�าน ด�งกล่�าวย�อุมรวมถื4งผู้��ทำ��ม�ชี�ว ต แล่ะผู้��ทำ��เสั�ยชี�ว ต แล่ะรายงานจากอุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�อุ�ม�ร เราะฎ ย�ล่ล่อุฮ์�อุ�นฮ์�มา ว�า แทำ�จร งได�ม�ชีายคุนหิน4�งได�ถืามทำ�านว�า การเชี0อุดก�รบานเป.นสั �งทำ��จ�าเป.น (วาญ์ บ) ใชี�หิร0อุไม�?

เขาได�กล่�าวตอุบว�า ทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ได�เชี0อุด แล่ะบรรดาม�สัล่ ม ชีายคุนน� นได�ถืามคุ�าถืามเด มซ� าอุ�ก เขาตอุบว�า ทำ�านไม�เข�าใจหิร0อุว�า ทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ได�เชี0อุด แล่ะบรรดาม�สัล่ ม ชีายคุนน� นได�ถืามคุ�าถืามเด มซ� าอุ�ก เขากล่�าวตอุบว�า ทำ�านไม�เข�าใจหิร0อุว�า ทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ได�เชี0อุด แล่ะบรรดาม�สัล่ ม คุวามหิมายขอุงทำ�าน อุ บน�อุ�ม�ร เราะฎ ย�ล่ล่อุฮ์�อุ�นฮ์�มา คุ0อุ ต�อุงการจะอุธ บายใหิ�ร� �ว�า การเชี0อุดก�รบานน� นเป.นศิาสันบ�ญ์ญ์�ต ใหิ�ก�บม�สัล่ มทำ�กคุน เพ0�อุเจร ญ์รอุยตามทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม[อุ�บด�ล่อุะซ�ซ อุ บน�อุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�บาซ, “ม�จญ์�ม�อุ� ฟิะตาวา วะ มะกอุล่าต� ม�ตะเนาว อุะฮ์� เล่�ม ” 18 หิน�า 41-42]

12

Page 13: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

24- ตามสนนะฮ์�ใหิ�เชี้!อุดกุรบานใหิ�กุ#บต#วิเอุงและสมาชี้�กุในครอุบคร#วิ

คุ�าถืาม: เร�ยน ฯพณีฯ เชีคุ เราได�ย นก�นมากมาย ว�าผู้��คุนในสั�งคุมต�างพาก�นเจตนา (น�ยะฮ์�) เชี0อุดก�รบานใหิ�ก�บคุนตายอุย�างเด�ยว ทำ�านจะแนะน�าอุย�างไร? ก�บผู้��ทำ��ม�หิล่�กย4ดม��น แบบน�

คุ�าตอุบ: ตามสั�นนะฮ์� ใหิ�ผู้��ม�ชี�ว ตเชี0อุดก�รบานใหิ�ก�บต�วเขาแล่ะบ�คุคุล่สัมาชี กในคุรอุบคุร�วขอุงเขา ด�วยก�บแกะต�วผู้�� เหิม0อุนด�งทำ��ทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ได�เชี0อุดก�รบานด�วยก�บแกะต�วผู้��สัอุงต�วสั�ขาว โดยทำ��ต�วหิน4�งทำ�านได�กล่�าวว�า “ใหิ�ก�บม�หิ�มม�ด แล่ะวงศิ�วานขอุงม�หิ�มม�ด” แล่ะต�วทำ��สัอุง “ใหิ�ก�บผู้��ทำ��ศิร�ทำธาในเอุกภาพขอุงอุ�ล่ล่อุฮ์� จากประชีาชีาต ขอุงม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะ

13

Page 14: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม หิากบ�คุคุล่หิน4�งบ�คุคุล่ใดได�เชี0อุดใหิ�ก�บผู้��ตายบางคุน ก#ไม�เป.นไร”

[อุ�บด�ล่อุะซ�ซ อุ บน�อุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�บาซ, “ม�จญ์�ม�อุ� ฟิะตาวา วะ มะกอุล่าต� ม�ตะเนาว อุะฮ์� เล่�ม ” 18 หิน�า 42]

คุ�าถืาม: ฉั�นได�เชี0อุดก�รบานใหิ�ก�บต�วฉั�น, ภรรยาขอุงฉั�น จากทำร�พย�ขอุงฉั�น ทำ�าได�หิร0อุไม� หิากภรรยาขอุงฉั�นจะน�าเอุาพ�อุขอุงนาง แล่ะแม�ขอุงนางทำ��ทำ� งสัอุงได�เสั�ยชี�ว ตไปแล่�ว เข�ามาม�สั�วนร�วมในก�รบาน (ร�วมผู้ล่บ�ญ์)

คุ�าตอุบ: หิากทำ�านได�เชี0อุดก�รบานด�วยก�บทำร�พย�ขอุงทำ�านใหิ�ก�บต�วทำ�าน แล่ะบ�คุคุล่ในคุรอุบคุร�วขอุงทำ�าน ด�งกล่�าวเป.นการกระทำ�าทำ��ถื�กต�อุงตามหิล่�กศิาสันา แล่ะเม0�อุทำ�านม�คุวามเหิ#นว�าจะน�าเอุาพ�อุขอุงภรรยาขอุงทำ�าน หิร0อุแม�ขอุงภรรยาขอุงทำ�านเข�ามาม�สั�วนร�วมด�วย

14

Page 15: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ก#ไม�เป.นไร แต�สั�าหิร�บนาง (ภรรยา) ไม�ม�สั ทำธ ทำ��จะน�าใคุรเข�ามา ด�งกล่�าวนางไม�ม�สั ทำธ Eทำ��จะกระทำ�าใดๆ ในก�รบานขอุงทำ�าน เพราะทำ�านเป.นผู้��ทำ�าก�รบานใหิ�ก�บต�วทำ�านแล่ะคุรอุบคุร�วขอุงทำ�าน หิากทำ�านต�อุงการทำ��จะผู้นวกเอุาพ�อุแล่ะแม�ขอุงภรรยาขอุงทำ�านมาร�วมก�บสัมาชี กในคุรอุบคุร�วขอุงทำ�าน ก#ไม�เป.นไร[อุ�บด�ล่อุะซ�ซ อุ บน�อุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�บาซ, “ม�จญ์�ม�อุ� ฟิะตาวา วะ มะกอุล่าต� ม�ตะเนาว อุะฮ์�” เล่�ม 18 หิน�า 43]

تخصيص األضحية للميتกุารทำ�ากุรบาน (อุฎหิ�ยะฮ์�) ใหิ�แกุ2ผู้4�ตาย

عبد العزيز بن عبد الله بن بازhttp://www.binbaz.org.sa/mat/11651

ه��ل يج��وز أن تخص��ص األض��حية للميت فق��ط بع��د وفات��ه، حيث أن كث��يرا% من الع��وام أص��بح لزام��ا% عليهم إذا ت��وفي والده، أو والدته، أو أخوه نح��ر ل��ه ناق��ة في أول عي���د لألض���احي بع���د وفات���ه مباشرًة%، فهل يجوز ذلك، وما هو الجائز

15

Page 16: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

في األض��حية، وم��ا هي األض��حية، وه��ل هي من اإلب����ل، أم من البق����ر، أم من

الغنم، وأيها أفضل؟เป.นทำ��อุน�ญ์าตในศิาสันาหิร0อุไม�หิากจะทำ�าการก�รบาน (อุ�ฎหิ

ยะฮ์�) โดยต� งใจอุ�ทำ ศิก�ศิล่น� นใหิ�เฉัพาะแก�ผู้��ทำ��ตายไปแล่�ว เน0�อุงจากผู้��คุนทำ��วไปได�ถื0อุเป.นประเพณี�ปฏ บ�ต ว�าเม0�อุบ ดา มารดา หิร0อุญ์าต พ��น�อุงเสั�ยชี�ว ตล่ง ก#จะต�อุงทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์� ด�วยการเชี0อุดอุ�ฐอุ�ทำ ศิผู้ล่บ�ญ์ใหิ�ในว�นอุ�ด ล่อุ�ฎหิาป>แรกขอุงการเสั�ยชี�ว ต อุยากทำราบว�าในศิาสันาอุน�ญ์าตใหิ�กระทำ�าเชี�นน� นได�หิร0อุไม� สั�ตว�ชีน ดใดทำ��สัามารถืน�ามาเชี0อุดเป.นอุ�ฎหิ ยะฮ์�ได� จะเป.นอุ�ฐ ว�ว หิร0อุ แพะ แล่ะเชี0อุดสั�ตว�ชีน ดใดทำ��ถื0อุว�าม�คุวามประเสัร ฐมากกว�าก�น?

الضحية سنة، على الحي والميت، النبي -صلى الله عليه وسلم- كان يضحي شاًة واح��دًة عن��ه وعن أه��ل بيت��ه، أحي��اءهم وأم��واتهم، وإن ض��حى بناق��ة، ببع��ير، ببقرًة فال بأس، أما اعتق��اد أن��ه يض��حى عنه بجمل، أو ببق��رًة، أول س��نة ه��ذا ال أصل ل��ه، الس��نة أن يض��حى بم��ا تيس��ر، سواء كان ببقرًة، أو بناقة، أو برأس من الغنم، الحم��د لل��ه، وإن جم��ع أه��ل بيت��ه بواحدًة كفى، لو ذبح شاًة عنه وعن أهل بيت����ه من زوجات����ه وأوالده أحي����اؤهم وأم���واتهم فال ب���أس، وإن جمعهم في

16

Page 17: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

بقرًة، أو في ناقة فال بأس، األمر واسع.بحمد الله

การทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) ถื0อุเป.นสั �งทำ��สั�งเสัร มใหิ�กระทำ�าสั�าหิร�บผู้��ทำ��ย�งม�ชี�ว ตอุย��แล่ะผู้��ทำ��ตายไปแล่�ว ทำ�านนะบ� ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ได�เชี0อุดแกะ 2 ต�ว โดยต�วหิน4�งทำ�านทำ�าเพ0�อุต�วทำ�านเอุง แล่ะอุ�กต�วหิน4�งทำ�านทำ�าแทำนใหิ�แก�บ�คุคุล่ในคุรอุบคุร�วขอุงทำ�าน ทำ� งทำ��ย�งม�ชี�ว ตอุย��แล่ะได�ตายไปแล่�ว

หิากผู้��ใดประสังคุ�จะทำ�าการอุ�ฎหิ ยะฮ์�ด�วยการเชี0อุดอุ�ฐหิร0อุว�วก#สัามารถืกระทำ�าได�

ส2วินควิามเชี้!"อุทำ'"วิ2าเม!"อุบ�ดา มารดาหิร!อุญาต�เส'ยชี้'วิ�ตลงจะต�อุงทำ�าอุฎหิ�ยะฮ์�ด�วิยกุารเชี้!อุดอุ4ฐหิร!อุวิ#วิในปั6แรกุขอุงกุารเส'ยชี้'วิ�ตขอุงบคคลเหิล2าน#(น เปั7นส�"งทำ'"ไม2ปัรากุฏหิล#กุฐานทำ'"มาในศาสนาแต2อุย2างใด

ตามแบบฉับ�บขอุงทำ�านนะบ� ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ใหิ�ทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ด�วยการเชี0อุดสั�ตว�ทำ��เราม�คุวามสัามารถืทำ��จะหิามาได� ไม�ว�าจะเชี0อุดว�ว อุ�ฐ หิร0อุแพะก#ตาม หิากสัมาชี กในคุรอุบคุร�วคุนใดคุนหิน4�งได�ทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ด�วยการเชี0อุดสั�ตว�เพ�ยงต�วเด�ยวก#ถื0อุว�าเพ�ยงพอุแล่�วสั�าหิร�บคุรอุบคุร�วน� น หิากเขาจะเชี0อุดแกะ 1 ต�วทำ�าเพ0�อุต�วเขาเอุงพร�อุมก�บทำ�าแทำนใหิ�แก�บ�คุคุล่ในคุรอุบคุร�วขอุงเขาทำ� งหิมดทำ� งทำ��ม�ชี�ว ตแล่ะเสั�ยชี�ว ตแล่�วก#ย�อุมกระทำ�าได� หิร0อุถื�าหิากเขาจะเชี0อุดว�วหิร0อุอุ�ฐ 1 ต�วใหิ�ก�บคุรอุบคุร�วขอุงเขาทำ� งหิมด ก#ย�อุมกระทำ�าได�เชี�นก�น เน0�อุงจากเป.นสั �งทำ��ศิาสันาเป-ดโอุกาสัอุย�างกว�างขว�าง

อุ�ล่หิ�มด�ล่ล่ ล่ล่าฮ์�

17

Page 18: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

واألصل في األضحية أنه��ا مش��روعة 4444في ح��ق األحي��اء كم��ا ك��ان الرس��ول

وأص��حابه 4444ص��لى الل��ه علي��ه وس��لم يضحون عن أنفسهم وأهليهم، وأم��ا م��ا يظنه بعض العامة من اختصاص األضحية ب��األموات فال أص��ل ل��ه، واألض��حية عن

: األموات ثالثة أقسام

18

Page 19: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

أن يضحي عنهم تبع%ا لألحي��اءاألول:

أن يضحي الرج��ل عن��ه وعن أه��ل:مثل

بيت���ه وين���وي بهم األحي���اء واألم���وات، صلى الل��ه4444وأص��ل ه��ذا تض��حية الن��بي

عنه وعن أهل بيت��ه وفيهم44عليه وسلم. مgن قد مات من قبل

أن يض���حي عن األم���واتالث���اني: بمقتضى وص��اياهم تنفي��ذ%ا له��ا، وأص��ل ﴿ه����������ذا قول����������ه تع����������الى:

].١٨١[البقرة: ﴾

أن يض���حي عن األم���واتالث���الث:ا مس���تقلhين عن األحي���اء، فه���ذه تبرع���% جائزًة، وقد نصi فقهاء الحنابلة على أن ثوابه���ا يص���ل إلى الميت وينتف���ع به���ا

ا على الص��دقة عن��ه، ولكن ال ن��رى قياس%

أن تخصيص الميت باألضحية من السنmة؛ لم 4444 صلى الله عليه وسلم44ألن النبي

يnضحh عن أحد من أمواته بخصوص��ه، فلم 44444 رضي الله عنه 44يضحh عن عمه حمزًة

وه���و من أع���زm أقارب���ه عن���ده، وال عن أوالده الذين ماتوا في حيات��ه وهن ثالث بنات متزوجات، وثالث��ة أبن��اء ص��غار، وال

19

Page 20: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

عن زوجته خديجة وهي من أحب نس��ائه إليه، ولم يرد عن أصحابه في عه��ده أن

4444أحد%ا منهم ضحى عن أحد من أموات��ه . 44 رضي الله عنهم

ا 44ونرى من الخط��أ م��ا يفعل��ه44 أيض% بعض من الن���اس، يض���حون عن الميت أول س���نة يم���وت أض���حية يس���مونها (أضحية الحفرًة) ويعتقدون أنه ال يج��وز أن يش���رك مع���ه في ثوابه���ا أح���د%ا، أو يضحون عن أمواتهم تبرع%ا، أو بمقتضى وص���اياهم وال يض���حون عن أنفس���هم وأهليهم، ولو علموا أن الرجل إذا ضحى من ماله عن نفس��ه وأهل��ه ش��مل أهل��ه األحي��اء واألم��وات لم��ا ع��دلوا عن��ه إلى

. عملهم ذلكพ0 นฐานขอุงอุ�ฎหิ ยะฮ์�น� น เป.นบ�ญ์ญ์�ต ใหิ�เป.นหิน�าทำ��แก�ผู้��ม�ชี�ว ต

ด�งทำ��ทำ�านเราะสั�ล่�ล่ล่อุฮ์� ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม แล่ะบรรดาเศิาะหิาบะฮ์�ขอุงทำ�านได�ทำ�าการเชี0อุดอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�ตนเอุงแล่ะคุรอุบคุร�ว การทำ��บางคุนทำ4กทำ�กเอุาเอุงด�วยการเจาะจงทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�ผู้��ตายน� น ไม�รากฐานทำางศิาสันา การทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�บรรดาผู้��ทำ��ตายไปแล่�วม�อุย�� 3 ประเภทำด�วยก�น :

ปัระเภทำทำ'"หิน:"ง :

20

Page 21: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

การทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�ผู้��ทำ��ตายไปแล่�วรวมก�บการทำ�าใหิ�ก�บผู้��ทำ��ม�ชี�ว ตอุย�� ต�วอุย�างเชี�น การทำ��คุนหิน4�งได�ทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์� (ก�รบาน) ใหิ�ก�บต�วเอุง แล่ะใหิ�ก�บคุรอุบคุร�วขอุงเขา โดยทำ��เขาเจตนาใหิ�ก�บผู้��ทำ��ม�ชี�ว ต แล่ะผู้��ทำ��ตายไปแล่�ว (การกระทำ�าน� เป.นทำ��อุน�ญ์าต) เด มทำ�แล่�วทำ�านนะบ� ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ได�ทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�ก�บต�วเอุง แล่ะใหิ�แก�คุรอุบคุร�วขอุงทำ�าน ซ4�งในบรรดาคุรอุบคุร�วขอุงทำ�านน� นม�ทำ� งผู้��ทำ��เสั�ยชี�ว ตไปก�อุนหิน�าน� แล่�ว

ปัระเภทำทำ'"สอุง :การทำ�าใหิ�แก�ผู้��ตาย เป.นการปฏ บ�ต ตามคุ�าสั��งเสั�ยขอุงผู้��

ตาย (สั�าหิร�บการทำ�าเน0�อุงจากคุ�าสั��งเสั�ยน� นถื0อุว�าเป.นวาญ์ บจ�าเป.นต�อุงทำ�า นอุกจากไม�ม�คุวามสัามารถืทำ��จะทำ�า) หิล่�กฐานในเร0�อุงน� ด�งด�าร�สัขอุงอุ�ล่ล่อุฮ์� คุวามว�า แล�วิผู้4�ใดเปัล'"ยนแปัลงพื่�น#ยกุรรม “

หิล#งจากุทำ'"เขาได�ย�นม#นแล�วิ โทำษแหิ2งกุารเปัล'"ยนแปัลงพื่�น#ยกุรรมน#(นกุ<ตกุอุย42แกุ2บรรดาผู้4�เปัล'"ยนแปัลง พื่�น#ยกุรรมน#(นเทำ2าน#(น แทำ�จร�งอุ#ลลอุฮ์�ทำรงได�ย�น ทำรงรอุบร4�” [อุ�ล่บะเกาะเราะฮ์�:181]

ปัระเภทำทำ'"สาม :การทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�บรรดาผู้��ทำ��ตาย เป.นการบร จาคุทำาน

เป.นการเฉัพาะจากผู้��ทำ��ม�ชี�ว ตอุย�� (หิมายถื4งทำ�าการเชี0อุดใหิ�แก�บ ดาขอุงเขา เป.นการทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�เป.นการเฉัพาะ หิร0อุทำ�าใหิ�มารดาขอุงเขาเป.นการเฉัพาะ) ก#เป.นทำ��อุน�ญ์าต โดยทำ��บรรดาน�กว ชีาการผู้��เชี��ยวชีาญ์ด�านฟิ-กฮ์�ขอุงม�ซฮ์�บหิ�มบะล่�ได�ระบ�ว�า ผู้ล่บ�ญ์ขอุงการทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�น� นถื4งไปย�งผู้��ทำ��ตาย แล่ะย�งประโยชีน�ใหิ�แก�ผู้��ตายไปแล่�ว เป.นการเปร�ยบเทำ�ยบจากการเศิาะดะเกาะฮ์�ใหิ�แก�ผู้��ทำ��ตายไปแล่�ว

21

Page 22: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

وأهله شمل أهله األحياء واألموات لماعدلوا عنه إلى عملهم ذلك

แต�เราไม�เหิ#นด�วยก�บการเจาะจงทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�ผู้��ทำ��เสั�ยชี�ว ตไปแล่�ว มาจาก สั�นนะฮ์� เน0�อุงจากทำ�านนะบ� ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ไม�ได�ทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�ผู้��ใด ใหิ�แก�ผู้��ทำ��เสั�ยชี�ว ตเป.นการเฉัพาะ โดยทำ��ทำ�านไม�ได�ทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�ล่�งขอุงทำ�าน คุ0อุหิ�มซะฮ์� ซ4�งทำ�านเป.นหิน4�งจากผู้��ทำ��ม�เก�ยรต จากบรรดาเคุร0อุญ์าต ขอุงทำ�าน  แล่ะทำ�านนะบ�ก#ไม�ได�ทำ�าเป.นการเจาะจงใหิ�ก�บบรรดาล่�กๆ ขอุงทำ�านทำ��เสั�ยชี�ว ตในย�คุขอุงทำ�าน ซ4�งล่�กสัาวทำ��แต�งงานแล่�ว 3 คุน แล่ะล่�กชีายเล่#กๆ อุ�ก 3 คุน แล่ะไม�ได�ทำ�าใหิ�ก�บภรรยาขอุงทำ�านคุ0อุทำ�านหิญ์ งเคุาะด�ญ์ะฮ์� ซ4�งเป.นภรรยาทำ��ทำ�านร�กทำ��สั�ด

แล่ะไม�ม�ปรากฏว�า บรรดาเศิาะหิาบะฮ์�ขอุงทำ�าน ในย�คุขอุงทำ�าน จะทำ�าการเชี0อุดก�รบาน ใหิ�คุนหิน4�งคุนใดจากบรรดาผู้��ทำ��เสั�ยชี�ว ต แล่ะเหิ#นว�าม�นเป.นคุวามผู้ ดพล่าด ทำ��ม�บางคุนได�ทำ�าการทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�ผู้��ทำ��เสั�ยชี�ว ต ในป>แรกทำ��เสั�ยชี�ว ต ซ4�งพวกเขาเร�ยกว�า อุ�ฎหิ ยะฮ์� “

อุ�ล่อุ�ฟิเราะฮ์� พวกเขาน� นม�คุวามเชี0�อุว�า ไม�อุน�ญ์าตใหิ�ใคุรมาหิ��นสั�วน”

ในผู้ล่บ�ญ์ขอุงอุ�ฎหิ ยะฮ์� (นอุกจากผู้��ตาย) หิร0อุพวกเขาทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�บรรดาผู้��ทำ��เสั�ยชี�ว ตขอุงพวกเขาเป.นการบร จาคุ หิร0อุกระทำ�าเน0�อุงจากคุ�าสั��งเสั�ยขอุงพวกเขา โดยทำ��เขาไม�ได�ม�เจตนาทำ��จะทำ�าใหิ�ก�บต�วขอุงพวกเขาเอุง แล่ะเคุร0อุญ์าต ขอุงพวกเขา แล่ะหิากพวกเขาร� �ว�าชีายคุนหิน4�งเม0�อุเขาได�ทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�จากทำร�พย�ขอุงเขาใหิ�ก�บต�วขอุงเขาเอุง แล่ะคุรอุบคุร�วขอุงเขาทำ� งทำ��ม�ชี�ว ตแล่ะเสั�ยชี�ว ตไปแล่�ว แล่�วทำ�าไมเขาจ4งไปทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�เป.นการเจาะจงใหิ�แก�ผู้��ทำ��ตาย[ม�หิ�มม�ด อุ บน�ศิอุล่ หิ� อุ�ล่อุ�ษ�ยม�น, “ต�ล่คุ�ศิ ก ตาบ อุะหิ�กาม อุ�ล่อุ�ฎหิ ยะฮ์� ว�ซซะกาฮ์� ” (1430) หิน�า 12-13]

22

Page 23: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

 

วิ�พื่ากุษ�หิล#กุฐานกุารทำ�ากุรบาน (อุฎหิ�ยะฮ์�) ใหิ�คน

ตาย ก�อุนจะว เคุราะหิ�สัถืานะขอุงหิะด�ษ ไปด�ต�วบทำแล่ะสัายรายงาน

ขอุงหิะด�ษบทำว พากษ�ก�นก�อุนด�งต�อุไปน�

23

Page 24: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ต#วิบทำและสายรายงานจากุ สน#น อุะบ'ดาวิด “ ”

“อุษมาน อุ�บนอุะบ'ชี้#ยบะฮ์� เล2าใหิ�เราฟั�งวิ2า ชี้ะร'กุเล2าใหิ�เราฟั�งจากุอุะบ�ลหิ#สนาอุ� จากุอุ#ลหิะกุ#ม จากุหิะน#ชี้ กุล2าวิวิ2า ฉั#นเคยเหิ<นอุะล'เชี้!อุดอุฎหิ�ยะฮ์�ด�วิยแกุะ 2 ต#วิ ฉั#นจ:งถามเขาวิ2า น'"ค!อุอุะไร เขาตอุบวิ2า แทำ�จร�งทำ2านเราะส4ลลลอุฮ์� ศ<อุลล#ลลอุฮ์อุะล#ยฮ์�วิะส#ลล#ม ได�ส#"งเส'ยแกุ2ฉั#นใหิ�เชี้!อุดอุฎหิ�ยะฮ์�แทำนทำ2าน ฉั#นจ:งต�อุงเชี้!อุดอุฎหิ�ยะฮ์�แทำนทำ2าน” [บ�นทำ4กโดย อุะบ�ดาว�ด, เล่ขทำ�� 2790]

ต#วิบทำและสายรายงานจากุ สน#น อุ#ตต�รม�ซี'“ ”

มหิ#มม#ด อุ�บนอุบ#ยด� อุ#ลมหิาร�บ' อุ#ลกุ4ฟั6 เล2าใหิ�เราฟั�งวิ2า ชี้ะร'กุเล2าใหิ�เราฟั�งจากุอุะบ�ลหิ#สนาอุ� จากุอุ#ลหิะกุ#ม จากุหิะน#ชี้ จากุอุะล' วิ2า แทำ�จร�งอุะล'ได�เชี้!อุดอุฎหิ�ยะฮ์�ด�วิยแกุะ 2 ต#วิ โดยต#วิหิน:"ง

24

Page 25: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

เชี้!อุดใหิ�แกุ2ทำ2านนะบ' ศ<อุลล#ลลอุฮ์อุะล#ยฮ์�วิะส#ลล#ม และอุ'กุต#วิหิน:"งเชี้!อุดใหิ�แกุ2ต#วิเอุง  ม'ผู้4�ถามเขาเกุ'"ยวิกุ#บเร!"อุงน'( เขาตอุบวิ2า ทำ2านใชี้�ใหิ�ฉั#นทำ�าม#น หิมายถ:งทำ2านนะบ' ศ<อุลล#ลลอุฮ์อุะล#ยฮ์�วิะส#ลล#ม และฉั#นจะไม2ละทำ�(งม#นตลอุดไปั [บ�นทำ4กโดย อุ�ตต รม ซ�, เล่ขทำ�� 1528]

คุวามจร งแล่�วหิะด�ษบทำว พากษ�น� ย�งม�ระบ�อุย��ในต�าราหิะด�ษอุ�กหิล่ายเล่�ม เชี�น ม�สัน�ด โดยอุ มามอุะหิ�ม�ด“ ” , “อุ�ล่ม�สัต�ดร#อุก โด”

ยอุ�ล่หิาก ม แต�ทำ� งหิมดล่�วนมาจากสัายรายงานเด�ยวก�น แล่ะเหิต�ทำ��เล่0อุกน�าเอุาต�วบทำจาก สั�น�น อุ�ตต รม ซ� แล่ะ สั�น�น อุะบ�ดาว�ด “ ” “ ”

มาแสัดง เน0�อุงจากทำ� งสัอุงม�เน0 อุหิาคุ�ารายงานแตกต�างก�น คุ0อุใน สั�น�น อุะบ�ดาว�ด ระบ�ว�า อุะล่�เชี0อุดแกะ “ ” 2 ต�ว โดยทำ� ง 2

ต�วน� นเชี0อุดแทำนทำ�านนะบ� แต�ใน สั�น�น อุ�ตต รม ซ� ระบ�ว�า อุะล่�เชี0อุด“ ”

แกะ 2 ต�ว โดยเชี0อุดใหิ�ต�วเอุง 1 ต�ว แล่ะเชี0อุดแทำนทำ�านนะบ�ต�วเด�ยวเทำ�าน� น

ใน สั�น�น อุะบ�ดาว�ด ผู้��รายงานเหิต�การณี�ทำ��ชี0�อุ หิะน�ชี ได�“ ”

กล่�าวว�า ฉั�นถืามอุะล่� คุ0อุถืามด�วยต�วเอุง แต�ใน สั�น�น อุ�ตต รม ซ� “ ”

ระบ�ว�า ม�ผู้��อุ0�นถืามอุะล่�ใน สั�น�น อุะบ�ดาว�ด ระบ�ว�า อุะล่�กล่�าวว�า ทำ�านเราะสั�ล่ได�สั� �ง“ ”

เสั�ยไว� แต�ใน สั�น�น อุ�ตต รม ซ� น� นอุะล่�กล่�าวว�า “ ”

ทำ�านเราะสั�ล่ได�ใชี�ฉั�นเหิล่�าน� คุ0อุเกร#ดเล่#กเกร#ดน�อุยทำ��แสัดงใหิ�เหิ#นถื4งคุวามล่ะเอุ�ยด

ล่อุอุขอุงน�กว ชีาการหิะด�ษ ซ4�งม�ผู้ล่ต�อุการพ จารณีาเน0 อุหิาขอุงหิะด�ษ ซ4�งเราจะข�ามผู้�านประเด#นเหิล่�าน� ไปโดยไม�ขยายคุวามต�อุ แต�เราจะต ดตามประเด#นหิล่�กๆ ด�งน�

25

Page 26: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ข�อุส#งเกุตเน!(อุหิาหิะด'ษคุ�ารายงานขอุงหิะด�ษบทำน� เก ดข4 นหิล่�งจากทำ��ทำ�านนะบ�ได�เสั�ย

ชี�ว ตแล่�ว แล่ะผู้�านย�คุการปกคุรอุงขอุงอุะบ�บ�กร�, อุ�ม�ร แล่ะอุ�ษมาน จนกระทำ��งมาถื4งย�คุทำ��อุะล่�ด�ารงต�าแหิน�งเคุาะล่�ฟิะฮ์� ซ4�งหิากการทำ�าก�รบานใหิ�แก�ทำ�านนะบ�เป.นคุ�าสั� �งใชี�หิร0อุคุ�าสั� �งเสั�ยขอุงทำ�านนะบ�จร งแล่�ว ไฉันเล่ย จ4งไม�ม�คุ�ารายงานว�าอุะล่�ได�กระทำ�ามาก�อุนทำ�กๆ ป> ไม�ใชี�เพ �งจะเร �มในย�คุทำ��ทำ�านด�ารงต�าแหิน�งเคุาะล่�ฟิะฮ์�ตามคุ�ารายงาน แล่ะหิากอุะล่�ได�กระทำ�าทำ�กป>หิล่�งจากด�ารงต�าแหิน�งเคุาะล่�ฟิะฮ์� ด�งคุ�ากล่�าวขอุงทำ�านทำ��ว�า ฉั�นจะทำ�าเชี�นน� โดยไม�ล่ะทำ งเด#ดขาด น� นเพราะเหิต�ใดจ4งไม�ผู้��ใดร�บร� �การกระทำ�าขอุงทำ�านแล่�วรายงานต�อุก�นมา

หิากเร0�อุงน� เป.นคุ�าสั� �งขอุงทำ�านนะบ�จร ง ทำ�าไมบรรดาเศิาะหิาบะฮ์�ถื4งไม�สั0บสัานแบบฉับ�บขอุงทำ�านนะบ�เล่�า ซ4�งเราไม�พบหิล่�กฐานว�า อุะบ�บ�กร�, อุ�ม�ร, อุ�ษมาน แล่ะเศิาะหิาบะฮ์�ทำ�านอุ0�นๆ หิร0อุแม�กระทำ��งอุะล่�เอุง ได�สั� �งเสั�ยใหิ�ทำ�าก�รบานใหิ�แก�ตนเอุงเม0�อุเสั�ยชี�ว ตแล่�ว หิร0อุพวกทำ�านเข�าใจว�าม�นเป.นกรณี�เฉัพาะสั�าหิร�บทำ�านนะบ�เทำ�าน� น เหิล่�าน� ล่�วนเป.นประเด#นใหิ�น�าต ดตามหิาข�อุเทำ#จจร ง

ข�อุส#งเกุตสายรายงานและผู้4�รายงานหิะด�ษบทำน� เป.นคุ�ารายงานเด��ยวโดยบรรดาผู้��รายงานจากชีา

วก�ฟิะฮ์� ซ4�งอุ�ล่หิาก มกล่�าวว�า

“ชี้าวิกุ4ฟัะฮ์�รายงานเด'"ยวิจากุต�นจนปัลายสายรายงานโดยไม2ม'ผู้4�อุ!"นร2วิมด�วิย” 

26

Page 27: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

[อุ�ล่หิาก ม อุ�นน�ยสัาบ�ร�, “มะอุ�ร ฟิะฮ์� อุ�ล่�ม ล่หิะด�ษฯ ” (2010) หิน�า 334]

เก��ยวก�บกรณี�น� บรรดาน�กว ชีาการหิะด�ษได�ก�าชี�บใหิ�ระม�ดระว�งหิะด�ษทำ��รายงานโดยบรรดาผู้��รายงานจากชีาวเม0อุงก�ฟิะฮ์�เพ�ยงล่�าพ�ง เพราะสั�วนใหิญ์�จะเป.นหิะด�ษอุ�ปโล่กน� กรณี�น� เป.นเพ�ยงข�อุสั�งเกตเทำ�าน� นม ใชี�คุ�าต�ดสั น แล่ะการทำ��เรากล่�าวว�า “สั�วนใหิญ์�” หิมายถื4งกล่��มผู้��รายงานจากชีาวก�ฟิะฮ์�โดยเฉัพาะคุ�ารายงานทำ��เก��ยวก�บคุวามประเสัร ฐขอุงอุะล่� อุ บน อุะบ�ฏอุล่ บ แล่ะวงศิ�วานขอุงทำ�าน เน0�อุงจากอุ ทำธ พล่ทำางการเม0อุง แล่ะการคุล่��งไคุล่�ในต�วอุะล่�แล่ะคุรอุบคุร�ว ม�ผู้ล่ทำ�าใหิ�เก ดการแพร�ระบาดขอุงหิะด�ษปล่อุมจากเม0อุงก�ฟิะฮ์�ในขณีะน� น

อุ�กกรณี�หิน4�งก#คุ0อุ แม�ว�าหิะด�ษบทำน� จะม�ระบ�อุย��ในบ�นทำ4กหิะด�ษหิล่ายชี�ดก#ตาม แต�ทำ� งหิมดล่�วนมาจากสัายรายงานเด�ยวก�นคุ0อุ จากุชี้ะร'กุ จากุอุะบ�ลหิ#สนาอุ� จากุอุ#ลหิะกุ#ม จากุกุหิะน#ชี้ จากุอุะล'  ซ4�งอุ มามอุ�ตต รม ซ�ได�กล่�าวว จารณี�ไว�ในทำ�ายหิะด�ษว�า 

“น'"ค!อุหิะด'ษเฆาะร'บ”

คุ�าว�า เฆาะร'บ“ ” ในทำางภาษาหิะด�ษน� น หิมายถื4ง หิะด�ษทำ��ม�ผู้��รายงานเพ�ยงคุนเด�ยวไม�ว�าในระด�บใดก#ตาม

[มะหิ�ม�ด อุ�ฏเฏาะหิ�หิาน, “ต�ยสั�ร ม�ศิเฏาะล่ะหิ ล่หิะด�ษ ” (1996)

หิน�า 28]

แล่ะหิะด�ษบทำว พาษ�น� ก#เป.นเพ�ยงสัายรายงานเด�ยวโดยทำ��ไม�ม�รายงานจากสัายอุ0�นมาสัน�บสัน�น (ชีะวาฮ์ ด)

27

Page 28: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ด�งน� นหิากหิะด�ษบทำน� ม�ข�อุบกพร�อุง ไม�ว�าจากสัายรายงาน,

ต�วผู้��รายงาน หิร0อุเน0 อุหิา ก#จะทำ�าใหิ�หิะด�ษน� อุย��ในสัถืานะ เฎาะ“

อุ�ฟิ ” (อุ�อุน) แล่ะ เมาฎูBอุ� “ ” (อุ�ปโล่กน�) เทำ�าน� น

วิ�จารณ�ผู้4�รายงานอุ�ล่ม�นซ ร� ได�กล่�าวว จารณี�ผู้��รายงานว�า1 – ชีะร�ก คุ0อุ อุ บน�อุ�บด ล่ล่าฮ์� อุ�ล่กอุฏ� (อุ�ล่น�คุอุ� อุ�ล่ก�ฟิ>) ม�คุ�า

ว จารณี�เก��ยวก�บเขาหิล่ายประการ แล่ะอุ มามม�สัล่ มได�บ�นทำ4กการรายงานขอุงเขาเป.นกรณี�คุ�ารายงานสั�าทำ�บเทำ�าน� น

2 – อุ�ล่หิะก�ม คุ0อุ อุ บน�อุ�ต�ยบะฮ์�3 – ผู้��รายงานทำ��ชี0�อุ หิะน�ชี น� นไม�ใชี�อุ บน�อุ�บด ล่ล่าฮ์� อุ�สัสัะบะอุ�

ตามทำ��บางคุนเข�าใจ แต�เขาคุ0อุ หิะน�ชี บ นอุ�ล่ม�อุ�ตะม ร อุ�ล่ก นาน� อุ�ล่ก�ฟิ> ซ4�งบรรดาน�กว ชีาการหิล่ายทำ�านว พากษ�ว จารณี�ในต�วเขา เชี�น อุ บน�หิ บบาน กล่�าวว�า : ม�คุวามคุล่�มเคุร0อุมากเหิล่0อุเก นในคุ�ารายงานขอุงเขาเพ�ยงล่�าพ�งจากอุล่�หิล่ายประการ ไม�ล่ะม�ายก�บหิะด�ษขอุงผู้��รายงานทำ��เชี0�อุถื0อุได� จนกระทำ��งได�กล่ายเป.นหิน4�งในบรรดาผู้��ทำ��ไม�สัามารถือุ�างเป.นหิล่�กฐาน

4 – อุะบ ล่หิ�สันาอุ� คุร�ขอุงอุ�บด�ล่ล่อุฮ์� เป.นบ�คุคุล่ม�จญ์�ฮ์�ล่ ด�งทำ��ทำราบก�นด�

ฉัะน� นหิะด�ษบทำน� จ4ง เฎาะอุ�ฟิ“ ”

[อุ�ล่ม�บาร#อุกป�ร�, “ต�หิ�ฟิะต�ล่อุะหิ�วะซ� เล่�ม ” 5 หิน�า 78-79]

อุ บน�หิะญ์�ร อุ�ล่อุ�สัเกาะล่าน� ได�กล่�าวว จารณี�ผู้��รายงานชี0�อุ อุะบ ล่หิ�สันาอุ� ว�า

อุะบ ล่หิ�สันาอุ� น� นบางคุนบอุกว�า เขาม�ชี0�อุว�า อุ�ล่หิะสั�น แล่ะบางคุนก#บอุกว�าเขาชี0�อุ อุ�ล่หิ�สั�ยน� ซ4�งเขาอุย��ในสัถืานะม�จญ์�ฮ์�ล่

28

Page 29: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

[“ต�กร�บ�ตตะฮ์�ซ�บ เล่�ม ” 2 หิน�า 384 ล่�าด�บทำ�� 8086]

อุ�ซซะฮ์ะบ� ได�ว จารณี�ว�าอุะบ ล่หิ�สันาอุ� น� น ชีะร�กได�รายงานต�อุจากเขา แต�เขาไม�เป.นทำ��

ร� �จ�ก แล่ะเขาอุ�างคุ�ารายงานจากอุ�ล่หิะก�ม อุ บน�อุ�ต�ยบะฮ์�[“ม�ซาน�ล่อุ อุ�ต ดาล่ เล่�ม ” 4 หิน�า 515 ล่�าด�บทำ�� 10106]

คุ�าว�า  ม�จญ์�ฮ์�ล่“ ” ในทำางว ชีาหิะด�ษน� นหิมายถื4งบ�คุคุล่ซ4�งไม�เป.นทำ��ร� �จ�ก ไม�สัามารถืสั0บประว�ต ขอุงเขาได� ซ4�งกรณี�น� ม�ผู้ล่ทำ�าใหิ�หิะด�ษบทำน� อุย��ในสัถืานะ เฎาะอุ�ฟิ ไม�สัามารถือุ�างเป.นหิล่�กฐานได�“ ”

ชี�ยคุ�อุ�ล่บาน� ได�คุ�ดแยกหิะด�ษบทำว พากษ�น� จาก สั�น�น อุ�ตต รม “

ซ� ไว�ในหิมวดขอุง”   เฎาะอุ�ฟิ อุ�ตต รม ซ� เล่ขทำ�� “ ” 1495 แล่ะได�คุ�ดแยกจาก สั�น�น อุะบ�ดาว�ด ไว�ในหิมวดขอุง“ ”   เฎาะอุ�ฟิ อุะบ�ดา“

ว�ด” เล่ขทำ�� 2790 แล่ะหิะด�ษบทำว พาษ�น� ทำ��อุย��ในบ�นทำ4กอุ0�นๆ ก#เป.นสัายรายงานเด�ยวก�นทำ� งสั น

มมมอุงขอุงน#กุวิ�ชี้ากุารอุย�างไรก#ตามการทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) ใหิ�แก�คุนตายน� นย�ง

เป.นข�อุข�ดแย�งขอุงบรรดาน�กว ชีาการทำ� งอุด�ตแล่ะป@จจ�บ�น แม�ว�าเร0�อุงน� จะไม�ม�หิล่�กฐานอุ�างอุ งโดยตรงก#ตาม

อุ�ล่ม�บาร#อุกป�ร� ผู้��อุธ บาย สั�น�น อุ�ตต รม ซ� ได�กล่�าวถื4งคุ�า“ ”

ว จารณี�ทำ�ายหิะด�ษขอุงอุ มาม อุ�ตต รม ซ� (หิะด�ษเล่ขทำ�� 1528) ว�า

29

Page 30: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

แล่ะคุ�าพ�ดขอุงเขา (อุ มามอุ�ตต รม ซ�) ทำ��ว�า  น�กว ชีาการบางคุน“

ได�ผู้�อุนปรนใหิ�ทำ�า อุ�ฎหิ ยะฮ์�แทำนผู้��ตายได� แต�น�กว ชีาการบางคุนก#ไม�เหิ#นด�วยในการทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�แทำนเขา หิมายถื4งผู้��”

ตาย โดยผู้��ทำ��ผู้�อุนปรนใหิ�กระทำ�าได�อุ�างหิล่�กฐานหิะด�ษบทำน� ทำว�าม�นเฎาะอุ�ฟิ [อุ�ล่ม�บาร#อุกป�ร�, “ต�หิ�ฟิะต�ล่อุะหิ�วะซ� เล่�ม ” 5 หิน�า 79]

นอุกจากน� บรรดาน�กว ชีาการร�วมสัม�ยก#ม�คุ�าฟิ@ตวาทำ��แตกต�างก�น เชี�น

ชี�ยคุ�อุ�ษ�ยม�น ได�ตอุบคุ�าถืามเร0�อุงการทำ�าก�รบาน (อุ�ฎหิ ยะฮ์�) ใหิ�คุนตายว�า

واألصل في األضحية أنه��ا مش��روعة 4444في ح��ق األحي��اء كم��ا ك��ان الرس��ول

وأص��حابه 4444ص��لى الل��ه علي��ه وس��لم يضحون عن أنفسهم وأهليهم، وأم��ا م��ا يظنه بعض العامة من اختصاص األضحية

باألموات فال أصل له، “พ0 นฐานขอุงอุ�ฎหิ ยะฮ์�น� น เป.นบ�ญ์ญ์�ต ใหิ�เป.นหิน�าทำ��แก�ผู้��ม�

ชี�ว ต ด�งทำ��ทำ�านเราะสั�ล่�ล่ล่อุฮ์� ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม แล่ะบรรดาเศิาะหิาบะฮ์�ขอุงทำ�านได�ทำ�าการเชี0อุดอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�ตนเอุงแล่ะคุรอุบคุร�ว การทำ��บางคุนทำ4กทำ�กเอุาเอุงด�วยการเจาะจงทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�ใหิ�แก�ผู้��ตายน� น ไม�รากฐานทำางศิาสันา ” [อุ�ล่อุ�ษ�ยม�น, “ต�ล่คุ�ศิ ก ตาบ อุะหิ�กาม อุ�ล่อุ�ฎหิ ยะฮ์� ว�ซซะกาฮ์� ” (1430) หิน�า 12]

30

Page 31: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

สั�วนคุณีะกรรมการถืาวรเพ0�อุการว จ�ยแล่ะชี� ขาดป@ญ์หิาศิาสันาแหิ�งราชีอุาณีาจ�กรซาอุ�ด�อุาระเบ�ย ( اللجنة الدائمة للبحوثได�ตอุบคุ�าถืามเร0�อุงน� ว�า (العلمية واإلفتاء

ค�าถามทำ'" 2 ค�าฟั�ตวิาเลขทำ'" 1474 เร!"อุง อุนญาตทำ�าอุฎหิ�ยะฮ์�ใหิ�แกุ2ผู้4�ตายหิร!อุไม2?

อุน�ญ์าตใหิ�ทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�แทำนผู้��เสั�ยชี�ว ตได� โดยอุาศิ�ยหิล่�กฐานโดยรวมจากคุ�าพ�ดขอุงทำ�านนะบ� ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม ทำ��ว�า  เม!"อุมนษย�ได�เส'ยชี้'วิ�ตไปั งานขอุงเขาขาดตอุน ยกุเวิ�นสาม“

ปัระกุารด#งน'( (1) กุารบร�จาคทำานถาวิร (2) ควิามร4�ทำ'"เปั7น

31

Page 32: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

ปัระโยชี้น� (3) ล4กุทำ'"ด'ขอุดอุาอุ�ใหิ�แกุ2เขา” (รายงานโดย ม�สัล่ ม,

อุะบ�ดาว�ด, อุ�ตต รม ซ�, อุ�นนะสัาอุ�, อุ�ล่บ�คุอุร� ใน อุ�ล่อุะดะบ�ล่ม�ฟิร#“

อุด รายงานจากอุะบ�ฮ์�ร#อุยเราะฮ์�” ) แล่ะการเชี0อุดอุ�ฎหิ ยะฮ์�แทำนผู้��ตายก#ถื0อุเป.นการบร จาคุทำานถืาวร ซ4�งเป.นประโยชีน�แก�ผู้��ทำ�าอุ�ฎหิ ยะฮ์�รวมถื4งผู้��ตายแล่ะคุนอุ0�นๆ ด�วย

ขอุต�อุเอุกอุงคุ�อุ�ล่ล่อุฮ์� ได�ทำรงโปรดประทำานทำางน�าแล่ะคุวามสั�าเร#จ แล่ะขอุเศิาะล่ะวาต แล่ะสัะล่ามใหิ�ก�บทำ�านนะบ�ม�หิ�มม�ด ศิ#อุล่ล่�ล่ล่อุฮ์�อุะล่�ยฮ์ วะสั�ล่ล่�ม แล่ะวงศิ�วานขอุงทำ�าน แล่ะขอุงบรรดาสัาวกขอุงทำ�านคุณีะกรรมการถืาวรเพ0�อุการว จ�ยแล่ะชี� ขาดป@ญ์หิาศิาสันาแหิ�งราชี

อุาณีาจ�กรซาอุ�ด�อุาระเบ�ยอุ�บด�ล่อุะซ�ซ อุ บน�อุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�บาซ ประธานอุ�บด�ล่ร#อุซซาก อุะฟิ>ฟิ> รอุงประธานอุ�บด�ล่ล่อุฮ์� อุ บน�ฆ�ด�ยยาน สัมาชี ก

[“ฟิะตาวา อุ�ล่ล่�จญ์�นะฮ์� อุ�ดดาอุ มะฮ์�ฯ เล่�ม ” 11 หิน�า 417-418]

คุณีะกรรมการถืาวรเพ0�อุการว น จฉั�ยแล่ะชี� ขาดป@ญ์หิาศิาสันา ได�ตอุบว�าอุน�ญ์าตใหิ�กระทำ�าได� โดยม ได�อุ�างหิล่�กฐานจากหิะด�ษว พากษ�บทำน� เน0�อุงจากเป.นหิะด�ษเฎาะอุ�ฟิตามทำ��ได�แสัดงแล่�ว คุณีะกรรมการฯ ได�อุ�างหิะด�ษเศิาะหิ� หิ�เป.นหิล่�กฐาน แต�หิะด�ษเศิาะหิ� หิ�ทำ��น�ามาอุ�างน� นก#เป.นเพ�ยงหิล่�กฐานข�างเคุ�ยงโดยอุาศิ�ยการต�คุวาม

บทำสรปักุ<ค!อุ ไม2ม'หิล#กุฐานเศาะหิ'(หิ�ในเร!"อุงกุารทำ�ากุรบาน (อุฎหิ�ยะฮ์�) แทำนผู้4�ตาย และหิะด'ษบทำวิ�พื่ากุษ�ทำ'"ใชี้�เปั7นหิล#กุฐานอุ�างอุ�งน#(นกุ<เปั7นหิะด'ษเฎาะอุ'ฟั 

วิ#ลลอุฮ์อุะอุ�ล#ม

32

Page 33: วิภาษ : ทำกุรบานให้คนตาย (ภาษาไทย)

“และอุย2าตามส�"งทำ'"เจ�าไม2ม'ควิามร4�ในเร!"อุงน#(น แทำ�จร�งหิ4 และตา และหิ#วิใจ ทำกุส�"งเหิล2าน#(นจะถ4กุสอุบสวิน” [สั�เราะฮ์� อุ�ล่อุ สัรอุอุ�, อุายะฮ์�ทำ�� 36]

33