Upload
nandacepteorg
View
1.124
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
POST-OPERATİF AĞRIYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER 2 GRUPTA TOPLANABİLİR.
1-BEKLENEN FİZYOLOJİK NEDENLER; Özellikle hastanın ameliyat girişimini kabullenmesinde etkin rol oynar.
• Hastanın önceki deneyimleri beklenen ağrının düzeyi üzerinde etkilidir.
• Kaçınılmaz olarak özellikle insizyona bağlı kas dokusu yıkımı, ağrının ortaya çıkmasında en önemli faktördür.
1-BEKLENEN FİZYOLOJİK NEDENLER
2-BEKLENMEYEN FİZYOLOJİK NEDENLER
Herhangi bir alanda serum ya da kan toplanması ve bunun yaptığı basıPost-op. yetersiz analjezik kullanımıYara kapanmasında aşırı sıkı sütur konulmasıKötü yerleştirilmiş tüp ve drenlerYara ayrılmasıYara sepsisi ve intra-abdominal abseler
POST-OP AĞRI KONTROLÜNÜ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
MEG Postoperatif Neden Tedavi edilmeli
Akut Ağrıyı Tedavi Etmemenin Zararlı Etkileri
Ağrı şiddetini belirlemek amacı ile kullanılan skalalar
A- Sözel Skala(VRS-Vizüel Anolog Skala)
B-Sayısal Skala(NRS-Numerical Rating Skala)
C-Görsel Skala(VAS-Verbal Rating Skala)
A- Sözel Skala(VRS)
B- Sayısal Skala(NS)
• Hasta ağrı yoğunluğunu 0 ile 10 puan arasında değerlendirir.
• Değerlendirme 0 ile 100 rakamları arasında da yapılabilir.
• Hastaların çoğu, özellikle tedavi sürecinde ağrı şiddetini % kavramı ile ifade etmeyi tercih ederler.
• Yeterli derecede entelektüel olmayan hasta aynı sayısal değerlendirmeyi parmak hesabı ile de yapabilir
C- Görsel Skala(VAS)
Hasta 10 cm lik dikey veyayatay bir çizgi üzerinde hastanın
ağrısınınşiddetini işaretlemesi istenir. Çizginin solu hiç ağrısızlığı, sağ ucudadayanılmaz ağrıyı gösterir.
Ağrıyı en kolay değerlendirme yolu,hastaya ağrısının olup olmadığını
Sormaktır.
• Preoperatif dönemde ve
• Post-op dönemde;
cerrahi girişim türü ve beklenen ağrı şiddetine
göre belirlenen aralıklarla düzenli olarak
değerlendirilmelidir.
AĞRI;
POST-OPERATİF 30. DAKİKADA,
1, 2, 3, 4, 5, 6, 12, 24, 48 SAATLERDE
DEĞERLENDİRİLMELİDİR.
• Her yeni ağrı bildiriminde,IV analjezik
uygulamasından 30 dk, PO’den 1 st sonra
• Diğer ağrı giderici yöntemlerden sonra
Post-op dönemde ağrı; • Yaranın açılması • Enfeksiyon • Derin ven trombozu
•Beklenmeyen şiddetli ağrı,•Ani oligüri ya da •Hipotansiyon,•Taşikardi,•Hipertermi
Problemlerin habercisi olabileceğinden
Yönünden değerlendirilmelidir
• Hastaların ağrısız uyku süresini uzatmak, • Dinlenme ve hareket halinde ağrı
hissettirmemek, • Ağrıya verilen otonomik ve somatik refleksleri
engellemek, • Hastanın rahat nefes almasını ve hareket
etmesini sağlamak ,• Günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmesini
sağlamak ve yaşam kalitelerini geliştirmektir.
Postoperatif Ağrı yönetiminin amacı
Klasik tedavisi
Modern Tedavisi
• Hastada anksiyete oluşmaz,• Günlük ilaç gereksinimi minimal olur,• Yan etki ve tolerans görülmesi en aza iner.
AMAÇ• Hastanın rahatsızlığını en aza indirme-
ortadan kaldırma,
• Derlenmeyi kolaylaştırma,
• Yan etkileri etkili bir şekilde önleme ve yan etkilerden koruma,
• Tedaviyi ekonomik olarak yapma olmalıdır.
KUVVETLİ OPİOİD+NSAID+ KUVVETLİ OPİOİD+NSAID
+ADJUVANT
ZAYIF OPİOİD+NSAID +ADJUVANT
NSAID+ADJUVANT
WHO’nun TEDAVİSİNDE MERDİVEN SİSTEMİ
A
AĞRISÜRERSE
SÜRERSEAĞRI
Farmakolojik Tedavide Hemşirenin Sorumlulukları
POST-OP AĞRISI OLAN HASTANIN BAKIMI
AĞRIYI TANILAMA VE DEĞERLENDİRME
• Ağrının yeri, şiddeti, niteliği
• Başlangıç süresi
• Hastanın ağrıyı ifade etme şekli
• Ağrıyı arttıran/azaltan faktörler
• Ağrının hasta üzerindeki etkileri
• Sözsüz ve otonomik ağrı yanıtları
Ağrı Değerlendirme/Yönetimi: Ağrı İle İlgili Değerlendirmelerinizi Eksiksiz Olarak Altta Gördüğünüz Şekilde Kodlayınız Ağrı Yok
Ağrı Değerlendirme
Tarih /Saat
Ağrı skoru (0-10)
Ağrı niteliği
Farmakolojik tedavi
Nonfarmakolojik tedavi
Yan etkiler
Altı Aydan Daha Uzun Süren Ağrı mı?: Hayır EvetArttıran Faktörler: ……………………………………………………………………Azaltan Faktörler: ……………………………………………………………………Beklenen Ağrı Skoru (0-10): ……………………………………………………………
Nitelik Farmakolojik tedavi Non-farmakolojik tedavi
Yan etkiler
1.İğneleyici 2.Yanıcı 3.Kramp 4.Kesici 5.Yanıcı 6.Batıcı 7.Spazmkası
lma8.Zonklayıcı Diğer………
1. IV Non-Steroid AntiEnflamatuar (NSAID)
2. Oral Non-Steroid AntiEnflamatuar
3. IM İlaç 4. Hasta Kontrollü
Analjezi (PCA) 5. Opoidler 6. Diğer ………………
1. Masaj
2. Dikkati
dağıtma
3. Müzik
4. Pozisyon
5. Sıcak/soğuk
uygulama
6. Diğer……..
1.Sedasyon 2.Konstipasyon 3.Hipotansiyon 4.Bulantı - Kusma
5.Kaşıntı 6.Üriner retansiyon
7.Uyuşukluk/karıncalanma
Diğer……….
• Ağrı izlem formlarının kullanılması
• İzlem formunda; izleme zamanı, ağrı şiddeti, tedavi planı,
• Solunum,Nabız,KB,bilinç takibi
• Ağrı giderme; analjezi dışındaki yöntemler
• Tedavini etkilerinin izlemesi
• Ağrı anamnezi alma• Ağrıya bağlı semptomları izleme• Uygulanan ilaç ve yöntemin kayıt edilmesi• Hasta bakım planının hazırlanması• Hasta tanı ve girişim formunun
doldurulması• Hastaya herhangi bir tedavi uygulanması
ve invaziv bir girişim sonrası bilgilerin kayıt edilmesinden sorumludurlar.
• Ağrının kontrol altına alınabilmesi için hasta sık aralıklarla izlenmeli
• Hastada verbal olmayan belirtiler (yüz ifadesi, anksiyete) gözlenmeli
• Hastada otonomik belirtiler (terleme, bulantı, kusma) değerlendirilmeli
• Önerilen narkotik analjezikler uygulanmalı ve yan etkiler gözlenmeli
• Analjezikler, ağrılı işlemlerden önce verilecek biçimde planlanmalı
• İlacın etkisini arttırmak için farmakolojik olmayan yöntemler kullanılır.
• Dinlenebilmesi için sakin bir çevre sağlanır, rahat edebileceği pozisyon verilir.
• Öksürme, derin nefes alma vb.gibi nedenlerle hareket ederken operasyon bölgesi desteklenir.
• Ağrı skalası kullanılarak, yapılan ağrı kontrol girişimlerinin etkinliği saptanır.
Non-farmakolojik Yöntemler
• Bu girişimler farmakolojik girişimlerin yerini
almak için değil, bunların etkilerini arttırmak
için uygulanmalıdır
• Bu yöntemlerin kullanılması ve bilinmesi,
hemşirenin bağımsız fonksiyonlarından olduğu
için önemlidir.
SONUÇ OLARAK;
SAĞLIK BAKIMI HEM TEKNİK, HEM DE ETİK BİR İŞTİR
AĞRININ ÖNLENMESİ YA DA
YETERİNCE GİDERİLMESİ
HASTANIN HAKKIDIR.
KAYNAKLAR
1.Eti Aslan F. (Editör) (2010) Ağrı Doğası ve Kontrolü. 2.Akyolcu N., Aksoy G., Kanan N.(2011) Cerrahi Hemşireliği Uygulama Rehberi3.Karadakovan A., Eti Aslan F. (2010) Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım4.Doenges M.E., Frances Moorhouse M., Murr A.C. (2010) Nursing Care PlansGuidelines for Individualizing Client Care Across the Life Span, Edition 8