52
DÜNYADA YENİLEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ KULLANIMI

Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

DÜNYADA YENİLEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ KULLANIMI

Page 2: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Enerji tüketimi ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin bir göstergesi, bireylerin rahat yaşam sürmeleri için vazgeçilmezidir. Gelişen teknoloji ve artan nüfusla birlikte enerji tüketimindeki artış enerjiyi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir problem olarak karsımıza çıkarmaktadır. Fosil yakıt kaynaklarının hızla tükeniyor olması ve tükenirken de doğal yasam ve çevreye onarılmaz zararlar vermesi, gelecek nesillerin yaşamlarını tehdit etmektedir. Bu nedenle, yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanma yönündeki çalışmalar son yıllarda daha da büyük önem kazanmıştır. Hammadde ve enerji kaynaklarının kapasitelerinin sınırlı olmasına karşın, hammaddeye ve enerjiye gereksinimin sürekli ve her zaman hızlı bir biçimde artış göstermesi ve birincil enerji kaynaklarının rezervlerinin kısıtlı olması, insanlığı geleneksel olmayan yeni kaynaklar bulmaya zorlamaktadır. Birincil enerji kaynaklarının rezervlerinin kısıtlı olmasının yanı sıra, yakıt fiyat artışı, nüfus artışı, endüstrileşme, ulusal kaynakların değerlendirilmesinin zorunluluğu, mevcut yakıtların çevre üzerindeki olumsuz etkileri ve iklim değişikliği sorunu yeni enerji teknolojileri kapsamında, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını gerekli kılmaktadır.

Page 3: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Rüzgâr Enerjisi Güneş Enerjisi Hidroelektrik Biyoenerji Dalga Enerjisi Jeotermal Enerji

Page 4: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Rüzgar Enerjisi Nedir?

Rüzgâr enerjisi, rüzgârı oluşturan hava akımının sahip olduğu hareket (kinetik) enerjisidir. Bu enerjinin bir bölümü yararlı olan mekanik veya elektrik enerjisine dönüştürülebilir.Rüzgar, kinetik enerjisi nedeniyle doğal bir potansiyele sahiptir. Bunun enerjiye çevrilebilen kısmına "rüzgar ener jisi teknik potansiyeli" denir. Diğer enerji kaynaklarına gö re ekonomik olarak kullanılabilen kısmı ise, "rüzgar enerjisi ekonomik potansiyeli" olarak adlandırılır.

Page 5: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Rüzgar Enerjisinin İlk Uygulamaları

Rüzgar türbinleri tarihçesiyle ilgili değişik dökümanlara rastlanmakla birlikte, en eski rüzgar kuvvet makinası olan yel değirmeninin, bundan 3000 yıl önce İskenderiye yakınlarında yapıldığı tahmin edilmektedir.

1918 yılı sonrasında büyük şehirler elektriğe kavuşmuş ve dizel yakıtların ucuzluğu nedeniyle rüzgar enerjisini değerlendirme çabaları bir kenara bırakılmıştır. Rüzgar enerjisinin bir kenara itilmişliği, enerji sıkıntısı nedeniyle 2.Dünya Savaşına kadar sürmüştür. Rüzgar enerjisinin tarihsel gelişimine; 1942 yılında üretilen 17,5 m pervane çaplı ve 50 kW nominal güçlü Smidth rüzgar türbini ve 1957 yılında üretilen 24 m pervane çaplı ve 200 kW nominal güçlü Gedser rüzgar türbini örnek verilebilir.

Rüzgar türbini (RT) sektöründeki üretim yapısı değişiktir. Örneğin bazı firmalar kanat, nasel (dişli kutusu, jeneratör ve diğer ekipmanları koruyan muhafaza kutusu), kule üretimi yaparken bazı firmalar da bunların tasarımını yapmaktadır. RT montaj sektörü, doğal olarak RT üretim sektörüne paralel bir seyir izlemiştir. R üzgar türbini üreten ülkeler arasında; Almanya, Danimarka, Amerika, İspanya, Hindistan ve Çin yer almaktadır.

1973 Petrol Krizi ilk kez enerji kaynakları konusunda bir güvensizlik ortamı yaratmış ve bütün dünyada yeni ve yenilenebilir kaynaklara karşı yoğun bir ilgiye neden olmuştur. 1980'lerin ortalarında petrol fiyatları düşmüş ancak, petrol krizi sonucu gündeme gelen “enerji güvenliği” kavramı kalıcı olmuş ve “enerjinin çeşitlendirilmesi” enerji politikalarının vazgeçilmez unsurlarından biri haline gelmiştir. Enerji güvenliği ve kaynak çeşitliliği, yenilenebilir enerji kaynaklarının da enerji yelpazesinde yer almasına yol açmıştır.

1990'lı yıllarda çevre bilincinin ortaya çıkması yenilenebilir enerji kaynaklarının gelişimini destekleyen bir başka gelişimdir. Bu bilinç, geleneksel enerji üretim ve tüketiminin çevre ve doğal kaynaklar üzerinde yerel, bölgesel ve küresel seviyede olumsuz etkilere neden olduğunun anlaşılmasına ve atmosfere kirlilik yaratıcı emisyon vermeyen yenilenebilir enerji kaynaklarının “temiz enerjiler” olarak destek görmesine yol açar.

Yenilenebilir enerji kaynakları; yenilenebilir kaynak oluşları, en az düzeyde çevresel etki yaratmaları, işletme ve bakım masraflarının az olması ve ulusal nitelikleri ile güvenilir enerji sağlama özellikleri sebebiyle Ülkemiz için oldukça önemli bir yere sahiptir.

Page 6: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Rüzgar Enerjisi Kullanım Alanları

Evler İşletmeler Park, bahçe ve cadde aydınlatmaları Sinyalizasyon Sulama sistemleri Karavan, tekne ve mobil istasyonlar Elektrik enerjisi ihtiyacı olabilecek her yer

Page 7: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Rüzgar Enerjisinin Olumlu Yönleri

Atmosferi kirletici etkiye sahip gazların salınmasına sebep olmaz. Yenilenebilir ve temiz bir enerji kaynağıdır, çevre dostudur. Kaynağı güvenilirdir, tükenme ve zamanla fiyat artma riski yoktur. Bölgesel olması ve dolayısıyla kişiler kendi elektriğini üretebilir Bakım ve işletme maliyetleri düşük ve kolaydır. Rüzgâr tesislerinin kurulumu ve işletilmesinin diğer tesislere göre daha

kolaydır. İstihdam yaratır.

Page 8: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Rüzgar Enerjisinin Olumsuz Yönleri

İlk yatırım maliyetleri yüksektir. Kapasite faktörü düşüktür (%25-40 arasındadır). Üretim değeri sabit değildir. Rüzgar tribunleri gürültü yapabilir. Kuş ölümlerine sebep olabilir. 3 km’ye kadar radyo ve tv alıcılarını karıştırabilir. Haberleşmede parazitlere sebep olur.

Page 9: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Rüzgar enerjisinde geleneksel sıralamadaki ilk beş ülke Çin (80.000 MW) ABD (60.000 MW) Almanya (32.000 MW) İspanya (23.000 MW) Hindistan (19.500 MW)Toplamda %73’ lük dilimi kapsıyorlar. Yeni yatırımlar düşünüldüğünde ABD ve İspanya daha geride kalıyor böylelikle ilk 5 ülkenin toplamı %57’ e düşüyor. 2012’ de 1 GW üzeri kurulum yapan üç ülke varken ilk defa 2013’ de İngiltere’ nin eklenmesi ile 2013’ ün ilk yarısında 1 GW üzerinde kurulum yapan 4 ülke oluyor: Çin(5,5 GW), İngiltere (1,3 GW), Hindistan (1,2 GW) ve Almanya (1,1 GW).2012 ile kıyaslandığında kapasite arttıran ülkeler Çin Almanya İngiltere Kanada Danimarka2012 ile kıyaslandığında gerileyen ülkeler: İspanya Hindistan İtalya Fransa ABD

Page 10: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

2013 yılı için;Geliştiriciler ilk altı ayda kapasiteye 1.080 MW daha ekleyerek dünya kapasitesini %20 oranında arttırdı. Toplam on beş ülkenin deniz rüzgar kapasitesi 6.500 MW. Yıl sonunda dünya toplamı 7.100 MW’ ı aşacaktır. 300.000 MW kapasiteli kara rüzgar enerjisi ile karşılaştırıldığında hala küçük olan deniz kapasitesi yılda %40 oranında artıyor.

Page 11: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Rüzgar Enejisinin Dünyada Kullanımı

Page 12: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı
Page 13: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Güneş Enerjisi Nedir?

Güneş, yarıçapı 695.500 km (dünya yarıçapının yaklaşık 109 katı) , kütlesi 2x10^27 ton olan(dünya kütlesinin yaklaşık 333.000 katı) ve kütlesi tamamiyle gazdan oluşan bir yıldızdır. Güneşin dünyamıza olan uzaklığı 149.600.000 km’dir. Güneş ortalama olarak santimetre küp başına 1.4 gr yoğunluğa sahiptir. Fakat güneşin merkezinde bulunan güneş korunda bu değer santimetre küp başına 155 gr’dır ve güneş koru güneş kütlesinin yaklaşık yarısını oluşturmaktadır. Güneş kütlesinin %72’sini en parlak element olan hidrojen, %26’sını helyum gazı ve geri kalan %2’lik kısmını ise ağır metaller oluşturmaktadır. Güneş yüzeyinin sıcaklığı 5.500° C’dir. Güneş koru sıcaklığı ise yaklaşık 15 milyon ° C’dirGüneş enerjisi, güneşin merkezinde, temelde hidrojen çekirdeklerinin kaynaşmasıyla nükleer füzyon reaksiyonu sonucu meydana gelir. Güneşin merkezinde oluşan bu reaksiyon sonucu yaklaşık 15 milyon derecelik bir sıcaklık oluşur

Page 14: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Güneş Enerjisinin Olumlu Yönleri

Tükenmeyen, bedava bir enerji kaynağıdır Doğaya ve çevreye karşı dost bir enerji türüdür. Gaz, duman, toz, karbon veya kükürt gibi çevreye zararlı maddeleri

içermez. Sağlığa karşı zararlı değildir, yan etkileri yoktur. Çoğu ülkenin dışa olan enerji bağımlılığını ortadan kaldırabilir/azaltabilir. Atık bertaraf etme ve atıkları taşıma zorunluluğu yoktur. Her tür arazi yapısında bu enerjiden yararlanmak mümkündür.

Page 15: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Güneş Enerjisinin Olumsuz Yönleri

İlk yatırım maliyetleri günümüz şartlarında yüksektir. Elde edilen enerji miktarı sabit veya kararlı bir yapıda değildir. İklim ve arazi koşullarından etkilenir. Gelen enerji miktarı kontrol edilemez. Günümüz teknolojisiyle hem enerjiyi depolama işlemi zordur hemde

güneş enerjisini depolamak için gerekli yatırım maliyeti yüksektir.

Page 16: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Güneş Enerjisinin Dünyada Kullanımı

Page 17: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

2012 Yılı Güneş Enerjisi Gücünde İlk 20 Ülke   

1- Almanya: 32.411 MW 

2- İtalya: 16.361 MW 

3- Çin: 8.300 MW 

4- Amerika: 7.777 MW 

5- Japonya: 6.914 MW 

6- İspanya: 5.166 MW 

7- Fransa: 4.003 MW 

8- Belçika: 2.650 MW 

9- Avustralya: 2.412 MW 

10- Çek Cumhuriyeti: 2.072 MW 

11- İngiltere: 1.829 MW 

12- Yunanistan: 1.536 MW 

13- Hindistan: 1.205 MW 

14- Güney Kore: 1.064 MW 15- Bulgaristan: 908 MW 

16- Kanada: 765 MW 

17- Slovakya: 523 MW 

18- Avusturya: 418 MW 

19- İsviçre: 416 MW 

20- Danimarka: 394 MW

Page 18: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Hidrolik-hidroelektrik Enerji Nedir?

Bir miktar yükseklik kazandırılmış akışkanın(suyun) potansiyel enerjisine hidrolik enerji denir. Bu enerjinin önce çeşitli düzeneklerle mekanik enerjiye, oradan da elektrik enerjisine dönüştürülmesiyle elde edilen yeni elektrik enerjisine ise hidroelektrik enerji denir.

Page 19: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Hidroelektrik Enerjinin Olumlu Yönleri

Nehir tipi santrallerin özellikle kırsal kesimde istihdam olanakları ve kırsal kalkınma üzerinde olumlu etkileri vardır

Çevresel atık ve kirlilik söz konu değildir. Çevreye uyumlu, temiz, yenilenebilir, yüksek verimli (% 90’ın üzerinde), yakıt gideri olmayan, uzun ömürlü (200 yıl), yatırımı geri ödeme süresi kısa (5-10 yıl), işletme gideri çok düşüktür.

Boşa akan suların değerlendirilmesine olanak sağlar. Maliyet, arz güvenliği, yerli kaynak olması, çevreye uygunluğu açısından

da değerlendirildiğinde önemli faydaları bulunmaktadır. Hidroelektrik santrali işletmeciliğinin getireceği ekonomik bağımsızlık

sayesinde dışa bağımlılık azalmış olacaktır.

Page 20: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Hidroelektrik Enerjinin Olumsuz Yönleri

Hidroelektrik santralin çalışması için suyunun kullanılacağı derelerdeki doğal hayatın devamı üzerinde zararlar söz konusu olabilir.

Santral inşası çalışmalarının çevresel tahribata yol açması ve çevreye gerekli özenin gösterilmemesinin yol açacağı tahribat sorunları olabilir.

Suyu kullanılacak derenin bir yerden başka bir yere akıtılması için kanalların yapılması esnasında ormanların tahrip edilmesi riski bulunmaktadır.

Sulama amacıyla kullanılan dere sularından bu amaçla faydalanma imkânının sınırlandırılmasının veya tamamen ortadan kalkmasının, yöredeki tarımsal üretime olumsuz etkileri olacaktır.

Hastalıklarda artışlar yaşanabilme olasılığı yüksektir. Barajlarda meydana gelecek buharlaşmadan dolayı topraktaki tuzluluk oranı artacak

verimli tarım arazilerimizi yavaş yavaş yok olacaktır. Sismik hareketlerde ve erezyon, sel gibi doğa olaylarında olası bir artış söz konusu.

Page 21: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Hidrolik Enerjinin Dünyada Kullanımı

Page 22: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

2011 yılı hidrolik enerji kurulu gücü, hidrolik enerjiden elektrik enerjisi üretim miktarı ve dünya hidrolik enerji üretimindeki payı verilmektedir. 2011 yılı itibarıyla dünyanın toplam hidrolik kurulu gücü 970 GW olup kurulu gücü en yüksek olan ülkeler sırasıyla; Çin, ABD, Brezilya ve Kanada’dır.

Page 23: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Dünyada halen ICOLD standartlarında, amaç ve tipleri farklılık gösteren yaklaşık 45.000 büyük baraj ve 100.000 dolayında ise küçük baraj bulunmaktadır. Bu barajların %20'si enerji amaçlı kullanılmaktadır. Büyük barajların %31 'i gelişmiş ülkelerde, %46'si Çin'de, %9'u Hindistan'da, %3'ü Afrika kıtasında ve %1'i Türkiye'de inşa edilmiştir.

Page 24: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Biyokütle Enerjisi nedir? Biyokütle biyolojik kökenli fosil olmayan organik madde kitlesidir. Ana

bileşenleri karbo-hidrat bileşikleri olan bitkisel veya hayvansal kökenli tüm doğal maddeler biyokütle enerjikaynağı, bu kaynaklardan elde edilen enerji ise biyokütle enerjisi olarak tanımlanır.

Page 25: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Deniz ve/veya karada bulunabilen bitkisel veya hayvansal biokütle enerji kaynakları

Odun (enerji ormanları, ağaç artıkları). Yağlı tohum bitkileri (ayçiçek, kolza, soya, aspir, pamuk, v.b). Karbonhidrat bitkileri (patates, buğday, mısır, pancar, v.b). Elyaf bitkileri (keten, kenaf, kenevir, sorgum, v.b.). Bitkisel artıklar (dal, sap, saman, kök, kabuk v.b). Hayvansal atıklar. Şehirsel ve endüstriyel atıklar.

Page 26: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Biyokütle Enerjisinin Olumlu Yönleri

Atmosferde CO2 dengesinin sağlanması. Diğer enerji kaynaklarına göre sera etkisi oluşumuna daha az sebep

olması. Depolanabilir olması. Çevre kirliliği oluşturmaması (NOx ve SO2 salınımlarının çok düşük

olması). Hammaddesinin hemen hemen her yerde yetiştirilebilmesi. Asit yağmurlarına yol açmaması. Her ölçekte enerji üretimi için uygun olması.

Page 27: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Biyokütle Enerjisinin Olumsuz Yönleri Düşük çevrim verimine sahipolması. Tarım alanları için rekabet oluşturması.

Page 28: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Biyokütle Enerjisinin Dünyada Kullanımı

İsveç enerjisinin % 16’sı gibi büyük bir kısmını biokütleden elde etmektedir. Avusturya enerjisinin % 13’ünü biokütleden sağlamaktadır. Dünya toplam enerji tüketiminin yaklaşık % 15’i, gelişmekte olan ülkelerde ise enerji tüketiminin yaklaşık % 43’ü

biokütleden sağlanmaktadır.

Page 29: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Biyoetanol

Biyoetanolün motor yakıtı olarak tarihçesi içten yanmalı motorların tarihi kadar eskidir. N.A. Otto 1897’de motor çalışmalarında alkol kullanmış, Henry Ford tasarım çalışmalarında alkollerin de yanmasını dikkate almıştır. Konuya ilişkin bilimsel çalışmalar İkinci Dünya Savaşı yıllarından başlayarak yoğunlaşmıştır (Karaosmanoğlu, 2006: 117). Dünyada en çok üretilen sıvı biyoyakıt biyoetanoldür. Üretilen her 6 birim sıvı biyoyakıttan 5 birimi biyoetanoldür. 2010 yılında dünyada 101,4 milyar litre biyoetanol, 21 milyar litre biyodizel üretilmiştir. Biyodizel üretimi 2011 yılında 22,1 milyar lt olarak kaydedilmiştir. En fazla biyoetanol üreten ülkeler sırasıyla ABD (51 milyar lt), Brezilya (27 milyar lt), Çin, Avrupa ülkeleri(4 milyar lt), ve Fransadır (Şekil 3). En fazla biyodizel üreten ülke AB ülkeleridir. Almanya, İspanya, Fransa ve İtalya en büyük üretici ülkelerdir. Dünyada biyodizel pazarının büyüklüğü 82,7 milyar dolardır. 38 ülkede biyodizel üretimine destek verilmektedir. Biyoetanol üretimi ise 52 ülkede destek görmektedir

Page 30: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı
Page 31: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı
Page 32: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Dalga enerjisi nedir?

Dalga enerjisi direk olarak dalga yüzeyinden veya yüzey altındaki dalga basınçlarından elde edilir. Dalgalar deniz veya okyanusların yüzeyinde esen rüzgârlar tarafından üretilir. Dünyanın birçok yerinde rüzgâr sürekli dalgalar oluşturacak kadar düzenli ve sürekli eser. Deniz ve okyanus dalgalarında çok büyük enerji vardır. Dalga enerjisi makineleri dalgaların yüzey hareketlerinden veya dalga basınçlarından direk olarak enerji üretir.

Page 33: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Dalga Enerjisinin Olumlu Yönleri

Temiz sınırsız enerji üretir. İlk yatırımından başka hiçbir girdisi yoktur. Primer enerjiye hiçbir bedel ödenmez.

Dalyan görevi görerek, denizlerdeki balık neslinin çoğalmasına yardım eder, ekolojik dengeye katkıda bulunur.

Deniz üzerinde kurulduğu için, tarım arazilerini yok etmez. Dış ülkelere bağımlı olmayı gerektirecek hiçbir girdisi yoktur. Tamamen yerli

teknoloji ve yerli imalattır. Her zaman kesintisiz ve kaliteli enerji üretir. ( Sabit frekans, sabit voltaj ) Dalgalardan elde edilen Ucuz Elektrik Enerjisi, yoğun nüfuslu büyük şehirlerimizde

ısınma amaçlı kullanılacağından, soluduğumuz havanın kalitesi yükselir. Dalga Elektrik Santrallerinin üzeri Otel, Sosyal Tesis, Disco, Restaurant olarak

kullanılabilecektir. Sistemde gürültü dahil hiçbir kirlilik ve kirletici yoktur.

Page 34: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Dünyada Dalga Enerjisi Potansiyeli

.

Page 35: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı
Page 36: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Jeotermal Enerji Nedir?

Jeotermal enerji, yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısının oluşturduğu, sıcaklıkları sürekli olarak bölgesel atmosferik ortalama sıcaklığın üzerinde olan ve çevresindeki normal yeraltı ve yerüstü sularına göre daha fazla erimiş mineral, çeşitli tuzlar ve gazlar içerebilen sıcak su ve buhar olarak tanımlanabilir. Ayrıca herhangi bir akışkan içermemesine rağmen bazı teknik yöntemlerle ısısından yararlanılan, yerin derinliklerindeki "Sıcak Kuru Kayalar" da jeotermal enerji kaynağı olarak nitelendirilmektedir.

Page 37: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Jeotermal Enerjinin Olumlu Yönleri

Jeotermal enerji yerinde kullanılabilen bir enerji kaynağıdır. Jeotermal temiz ve çevre dostu bir enerji kaynağıdır . Tükenmeyen bir enerji kaynağıdır. Meteorolojik koşulladan bağımsızdır. Hazır ve ucuz enerjidir. Yangın, patlama gibi riskleri yoktur.

Page 38: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Jeotermal Enerjinin Olumsuz Yönleri

Jeotermal santrallardan atılan sular, doğal su kaynaklarından daha yüksek  sıcaklığa sahip olduklarından potansiyel ısıl kirleticilerdir

Rezervuardan büyük miktarlarda akışkan çekimi, bölgenin morfolojisine bağlı olarak toprak yüzeyinde kademeli olarak ortaya çıkan çökmelerle kendini gösterebilir

Jeotermal akışkanın büyük  miktarlarda çekimi ve/veya enjeksiyonu bazı bölgelerde sismik  aktivite oluşturabilir ya da tetikleyebilir

Jeotermal elektrik  santrallarının işletilmesinde gürültü bir  problemdir Jeotermal akışkanlar, yoğuşmayan gazlar  ve miktarı sıcaklıkla artan çözünmüş

katı partiküller  içerir. Yoğuşmayan gazlar, çoğunlukla karbondioksit (CO2) ve değişen miktarlarda hidrojen sülfür  (H2S), amonyak (NH3), azot (N2), hidrojen (H2), civa (Hg), bor  buharı (B), radon (Rn)  ve metan (CH4)  gibi hidrokarbonlardan oluşur[

Page 39: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Jeotermal Enerjinin Tarihçesi ve Dünyada Kullanımı M.Ö. 10.000: Jeotermal akışkandan Akdeniz Bölgesi'nde çanak, çömlek, cam, tekstil, krem imalatında

yararlanıyorlardı.  M.Ö. 1.500: Romalı'lar ve Çin'liler doğal jeotermal kaynakları banyo, ısınma ve pişirme amaçlı olarak

kullanıyorlardı.  630: Japon İmparatorluğu'nda kaplıca geleneği yaygınlaştı.  1200: Jeotermal enerji ile mekan ve su ısıtması yapılabileceği Avrupa'lılar tarafından keşfedildi.  1322: Fransa'da köylüler doğal sıcak su ile evlerini ısıtmaya başladı.  1800: yine Fransa'da yerleşim birimlerinin jeotermal enerji ile ısıtılması yaygınlaştı.  1800: ABD'de kaplıcacılık hızla yaygınlaşmaya başladı.  1818: F. Larderel ilk defa jeotermal buhar kullanarak Borik Asit elde etti.  1833: P. Savi tarafından İtalya'daki Larderello Bölgesi'nin altındaki jeotermal rezervuarın yayılımı araştırıldı.  1841: İtalya (Larderello)'da yeni teknikler kullanılarak jeotermal kuyularının açılmasına başlandı. 1860: ABD (California)'da "The Geysers" tesisleri açıldı.  1870: ABD'de kaplıca ve benzeri yerlere büyük talep doğdu.  1890: ABD (Boise Idaho)'da ilk jeotermal bölge ısıtma sistemi uygulaması gerçekleşti. 

Page 40: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

1900: California (Calistoga)'da otuzdan fazla kaplıca merkezi açıldı.  1904: İtalya'da Larderello jeotermal buhardan ilk elektrik üretimi sağlandı.  1920: California (The Geysers)'de ilk jeotermal kuyular açıldı.  1929: Oregon (Klamath Falls)'da evler jeotermal enerji ile ısıtıldı.  1930: İzlanda'da büyük ölçekli merkezi ısıtma projesi çalışmaları başladı.  1930: İzlanda, ABD, Japonya ve Rusya'da jeotermal akışkanın kullanımı yaygınlaştı.  1943: İtalya (Larderello) jeotermal sahasından elektrik üretimi 132 MWe kapasiteye erişti.  1945: Süt pastörizasyonunda ilk kez jeotermal akışkandan yararlanıldı.  1945: ABD'de buzlanmaya karşı yer ısıtmasında, hacim ısıtmasında ve sera ısıtmacılığında jeotermal ısı

kullanıldı.  1958: Yeni Zelanda'da "Flash Metodu" ile jeotermal elektrik üretimine başlandı.  1960: California (The Geysers) jeotermal alanında ticari elektrik üretimi için ilk kez kuru buhar kullanıldı.  1963: Türkiye'de ilk jeotermal sondaj kuyusu İzmir (Balçova)'de açıldı.  1966: Japonya'da ilk jeotermal elektrik santrali kuruldu. 

Page 41: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

1968: Türkiye'de elektrik üretimi amaçlı ilk jeotermal kuyu Denizli (Kızıldere)'de açılarak, Denizli (Kızıldere) jeotermal alanı keşfedildi. 

1969: İkincil çevrim jeotermal teknolojiler ABD (California)'de başarı ile uygulandı.  1969: Fransa'da büyük jeotermal ısıtma projeleri başladı.  1970: Çin'de ilk kez elektrik üretiminde jeotermal akışkandan yararlanıldı.  1975: ABD (California)'de "The Geysers" jeotermal alanındaki kaynaklardan 500 Mwe'lık elektrik üretimi kapasitesine

ulaşıldı.  1978: ABD (Nevada)'de ilk jeotermal gıda kurutma tesisi kuruldu.  1978: Meksika (New Mexico)'da kızgın kuru kayada jeotermal rezervuar oluşturulup test edilmeye başlandı.  1979: Endonezya'da ilk jeotermal elektrik üretimi gerçekleştirildi.  1980: Batı Amerika'da bazı jeotermal elektrik santralleri kuruldu.  1981: Hawaii (Puna)'de kurulan jeotermal tesisler faaliyete geçti.  1982: Türkiye'de Aydın (Germencik) jeotermal alanı keşfedildi.  1983: Türkiye'de kuyu içi eşanjörlü ilk jeotermal ısıtma sistemi İzmir (Balçova)'de kuruldu.  1984: Türkiye'nin ilk ve Avrupa'nın İtalya'dan sonra ikinci jeotermal enerji santrali (20.4 MWe kapasiteli) Denizli

(Kızıldere)'de hizmete açıldı. 

Page 42: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

1984: ABD (Oregon)'de mantar yetiştiriciliğinde jeotermalden yararlanıldı.  1985: Jeotermal elektrik santrallerinde yaklaşık 2.000 MW'lık elektrik üretim kapasitesine

ulaşıldı.  1987: ABD (Nevada)'de jeotermal akışkan altın üretiminde kullanıldı.  1987: Türkiye'nin ilk jeotermal merkezi ısıtma sistemi Balıkesir (Gönen)'de işletmeye açıldı.  1990: ABD'de jeotermal elektrik üretimi kurulu kapasitesi 3.000 MWe'e yükseldi.  1992: Dünya'da 21 ülkede jeotermal elektrik üretimi yaklaşık 6.000 MWe'e ulaştı. 1996: Türkiye'de 15.000 konut ana kapasiteli İzmir (Balçova) jeotermal merkezi ısıtma

sistemi devreye girdi.  2000: Tüm Dünya'da jeotermalden yaklaşık 8000 MWe jeotermal elektrik ve 17.000 MWt

civarında jeotermal doğrudan kullanım gerçekleştirildi.  2001: Türkiye'nin jeotermal kurulu ısıtma gücü 493 MWt'e ulaştı. Türkiye böylece jeotermal

elektrik dışı uygulamalarda Dünya'nın 5. büyük ülkesi durumuna geldi.

Page 43: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Filipinler'de toplam elektrik üretiminin %27'si, Kaliforniya Eyaleti'nde %7'si, İzlanda'da toplam ısı enerjisi ihtiyacının %86'sı jeotermalden

karşılanmaktadır.2000 yılı itibariyle, dünyadaki jeotermal elektrik üretimi 7974 MW elektrik kurulu güç olup, 65 Milyar kWh/yıl üretimdir.Jeotermalin doğrudan kullanımı ise 17174 MW termal olup, 3 Milyon konut ısıtma eşdeğeridir. Dünyada 10 bin dönüm, Türkiye'de is 500 dönüm jeotermal sera vardır. Şanlıurfa'daki yaklaşık 250 dönümlük jeotermal seradan Avrupa'ya ihracat yapılmaktadır.

Page 44: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Dünyada Jeotermal Elektrik Üretiminde İlk 5 Ülke

A.B.D. Filipinler İtalya Meksika Endonezya

Page 45: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Dünyada Jeotermal Isı Ve Kaplıca Uygulamalarındaki İlk 5 Ülke

Çin Japonya A.B.D. İzlanda Türkiye

Page 46: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı
Page 47: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

DÜNYADA YENİLEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ KULLANIMI

Page 48: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı
Page 49: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı
Page 50: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı
Page 51: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı
Page 52: Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Kaynakları ve Dünyada Kullanımı

Rabia Zeyneb K.