Solunum sistemine ait Solunum sistemine ait semptom ve bulgularsemptom ve bulgular

DR.SERAP DİKTAŞDR.SERAP DİKTAŞ

SEMPTOMLAR1. Öksürük2. Balgam3. Hemoptizi4. Nefes darlığı5. Göğüs ağrısı

1. ÖksürükAkciğeri aspirasyondan koruyan fazla bronşiyal sekresyonlarınatılmasını sağlayan istemli veya istemsiz refleks yoldan oluşan ani patlayıcı eksprasyon manevrasıdır.

Öksürüğün istemli kolunun kontrolü beyin korteksinden,istemsiz refleks kolunun kontrolü ise medülla oblangatada bulunun öksürük merkezi tarafından idare edilir.

Öksürüğün fizyopatolojisinde başlıca iki farklı duyusal reseptör rol oynamaktadır.Hızlı adapte olan reseptörler ve nervus vagusun miyelinsiz C tipi sinir liflerindeki reseptörler.

Reseptörleri: (RAR, C lifleri)

•Burun, paranazal sinüsler (N.Trigeminus)•Farinks (N. Glossofaringikus)•Larenks, trakea, ana bronşlar,İnterstisiyum, mide (N. Vagus)•Perikard, diafram (N. Frenikus)

Öksürüğün iki temel fonksiyonu vardır;

– Alt solunum yollarına yabancı madde girişini engellemek– Alt solunum yollarından yabancı madde ve aşırı sekresyonları

temizlemek

Birçok durumda öksürüğün etkinliği azalabilir (multipl kosta kırıkları,operasyon sonrası ağrı nedeniyle,solunum

kas paralizilerinde, Guillian barre sendromu,MD,PM,AML,MG,yaşlılık,anestezi…)

Öksürük yetersiz kaldığında atelektazi,gaz değişiminde bozukluklar,pnömoni ve bronşektazi gelişimine neden olabilir.

Öksürük semptomunu incelerken;

Akut(4 hafta ) Kronik ( 8 hafta )

Paroksismal Sabah öksürüğü

Prodüktif Nonprodüktif Pozisyon

2. BALGAMMukus: trakeobronşiyal bezler ile trakeobronşial

ağacın tüm seviyelerrinde bulunan ve yüzey epitelindeki sekretuar hücreler olan goblet hücre sekresyonundan kaynaklanır.

Trakeobronşiyal sekresyonlar: Mukusa ilave olarak alveoler havayolu epiteli ve dolaşımdan kaynaklanan diğer sıvı ve çözünenleride içerir.normal bireyde günlük ortalama 0.1-0.3 mL lik sekresyon oluşur.

Balgam: Ekspektore edilen yada tükrük ile kontamine olmuş mukus,transüde olan serum proteinleri ve inflamatuar ve dökülen epitelyal hücrelerden oluşur.

Trakeobronşiyal sekresyonlar glikoprotein kısmı ve sol-faz proteinlerden (silyalar içinde hareketli) oluşur.Normal trakeobronşiyal sekresyonların %95-%98 ini su oluşturur.

Atropin ,vagal blokaj yada b-bloker sekresyonları azaltırken,B-adrenerjik stimülasyon müköz hücrelerden sekresyonu arttırır.

Balgam tipleriMukoid PürülanMukopürülanKanlıPaslıKötü kokuluSiyahÖzellikliVomik

3. HEMOPTİZİ

• Akciğer parankimi veya hava yollarından kaynaklanan kanamanın oral yolla ekspektorasyonudur.masif hemoptizi 600cc/2gün den fazla kan gelmesidir ve hemoptizilerin yaklaşık %3-10 unu oluşturur.

• Psödohemoptizi alt solunum yolu dışından kaynaklanan kanın alt solunum yollarına aspire edilmesiyle kan ekspektorasyonudur

• Akciğerler düşük basınçlı pulmoner arter ile yüksek basınçlı bronşial arterler tarafından beslenir ve masif kanama daha çok yüksek basınçlı bronşial arterlerden kaynaklanır.

Hemoptizi hematemez ayrımı önemli!!!

Hemoptizi nedenleri• İnfeksiyonlar• Bronşit • Bronşektazi• Pulmoner hastalıklar(PE,P.AV

malf.,P.HT.A.anev.)• Yabancı cisim • Maligniteler• Tüberküloz• Akc apsesi

4. NEFES DARLIĞI(DİSPNE)

----NEFES ALIP VERMENN BL NC NDE O LMAKTIR. . ---İ İ İ İ----NEFES ALIP VERMENN BL NC NDE O LMAKTIR. . ---İ İ İ İ

Sakin solunumda vücudun tükettiği enerjinin %5 nden daha azını solunum kasları kullanır.

Normal istirahatte solunum ortalama 16/dk dır ve her solunumda 600 cc hava alınır ve verilir.

Dispne çeşitleri

– İnspirasyon dispnesi– Eksprasyon dispnesi– Paroksismal dispne– İç çekmeli dispne– Akut dispne– Kronik dispne– Pozisyonel ?

* Ortopne * Platipne * trepopne * Ostodeoksiya

5. GÖĞÜS AĞRISIDoku hasarı sonucu açığa çıkan kinin, PG gibi

maddelerin reseptörleri uyarması sonucu oluşur.

Göğüs ağrısı viseral plevra ve akciğer parankimi dışındaki göğüs kafesindeki tüm yapılardan kaynaklanabilir.

Ağrı reseptörleri:Parietal plevraGöğüs duvarıTrakea, ana bronşlarLarenksMediastinal yapılarAbdominal yapılar

Göğüs ağrısı – santral(viseral)

ve – periferik(plöritik)

olarak 2 grupta sınıflanır.

Başlangıç şekli (Akut?)SüresiSolunumla ilişkisiLokalizasyonu, YayılımıTemasla ilişkisiHareketle ilişkisi

Göğüs ağrısı

FİZİK MUAYENE

İnspeksiyonPalpasyon

Parküsyon Oskültasyon

-İnspeksiyon-Hastanın yüz ve ekstiremitelerinin incelenmesi

Burun solunumu,Büzük dudak Stridor, wheeze (hırıltılı solunum) SiyanozÇomak parmakHipertrofik pulmoner osteoartropatiFlapping tremor

Hastanın pozisyonunun incelenmesiOrtopnePlatipneTrepopne

Toraks yüzeyinin incelenmesi *operasyon skarı*kan damarlarının görülmesi*pelerin tarzı ödem*veziküller (interkostal sinirler boyunca)*her iki hemitoraksın solunuma eşit katılması*çökük göğüs*donmuş göğüs*tietze hastalığı (ikinci kostanın kıkardakla

birleşme yerinde ağrılı şişlik *pulsatil şişlik*supraklaviküler çukur kaybı (lenf ganglion

büyümesi- superior sulkus tümörü)

Göğüs kafesinin şeklinin incelenmesi

Solunum hızı ve şeklinin incelenmesi

- Palpasyon-• Cilt altı amfizemi( kriptasyon)• Kosta kırığı (ağrı)• Her iki hemitoraksın solunuma eşit katılıp

katılmadığı (*üst lop muayenesi,orta lop lingula muayenesi alt lop muayenesi, diyafram hareketleri*)

• Trakea muayenesi (mediastenin yer değiştirmesi)• Vibrasyon torasik( taktil fremitus)

- perküsyon-

- oskültasyon-• Normal solunum sesleri

trakeal bronşiyalbronkovesikülerveziküler

• Patolojik solunum sesleri (ek sesler)kesintili ek sesler( kaba ve ince ral)kesintisiz ek sesler( wheeze, ronküs)plevra frotmmanı

• Konuşma sesleri( vokal rezonans)egofonibronkofonifısıltı pectorolokisi

Teşekkürler…