KÜTÜPHANE VE DOKÜMANTASYON

MÜDÜRLÜĞÜ

Dr. Burcu Bulut

Springer Library Summit 2014 İYTE, 14.03.2014

Türk Kütüphanecileri Açısından E-Kitaplar:

Bize Bir Süper Kahraman Mı Lazım?

Kapsam:

E-kitapları sevdik

Ama kimse bize gül bahçesi vaat etmedi

Deliliğe hiç bu kadar içten ve yakından temas etmemiştik*

Deliliğe çare bir süper kahraman mı?

*Sana Gül Bahçesi Vadetmedim kitabına internet üzerinde yapılan yorumdur, 22.08.2006, kitap_yazarı

E-kitapları sevdik, çünkü…

Saklamak, korumak, taşımak, paylaşmak kolay

Daha çok içerik, daha az iş gücü

Ciltleme, raf artırma, kaybolma riski yok

Sağlamak, erişmek hızlı ve kolay

Görme engelliler için büyütülebilir ekranlar

7/24, mekandan bağımsız erişim olanakları

Sosyal ağlar üzerinden paylaşım, kişiselleştirme, arama kolaylığı,..

Farklı koleksiyonlar altında gruplama

Eş zamanlı olarak çok kişinin erişimi

Baskısı tükenmiyor

Daha az kağıt israfı…

«Bütün bunlar güneşli ve rüzgârlı bir günün boş vaatleri miydi?»

N. Hikmet

Kimse bize gül bahçesi vaat edemezdi, çünkü…

Bütçeler düşüyor

Sağlama yöntemleri süreçleri zorlaştırıyor

Farklı yayıncılar/sağlayıcılar & modeller tek yerden temini imkansızlaştırıyor

Konu uzmanlığı geliştirilemiyor

Analiz araçları e-kitaplar için yetersiz kalıyor

Açık erişim kafaları karıştırıyor

Bilim dalları arası farklılıklar karar vericileri zorluyor

Dijital hakların yönetimi sınırlamaları kullanıcıları mutsuz ediyor

Kitap paketlerine eklenen/çıkarılan kitapların takibi zorlaşıyor

Farklı teknoloji kullanım ihtiyaçları bütçeye ek harcama kalemleri getiriyor

Türkçe içerik istenilen seviyelere çıkarılamıyor

İçerik ve sunum eş zamanlı olarak beklentileri karşılayamıyor…

Deliliğe hiç bu kadar içten ve yakından temas etmemiştik I

Abonelik modelleri

FTE (kurum bazında toplam kullanıcı sayısı)

Kullanım sayısı

Yayın/koleksiyon fiyatı + erişim ücreti (opsiyonlu olarak ilk yıldan sonra

sadece erişim ücreti)

Tüm koleksiyona erişim

Konu koleksiyonlarına erişim

Deliliğe hiç bu kadar içten ve yakından temas etmemiştik II

Satın alım modelleri

FTE (kurum bazında toplam kullanıcı sayısı)

Yayının/koleksiyonun fiyatı + Elektronik Erişim Ücreti

Yayının/koleksiyonun fiyatı + Veritabanı Erişim Ücreti

Tüm koleksiyona erişim

Konu koleksiyonlarına erişim

Seç & karıştır (Kullanıcı/kütüphaneci yönlendirmeli/odaklı)

Deliliğe hiç bu kadar içten ve yakından temas etmemiştik II

Satın alım modelleri

Kullanıcı sayısı + Teknoloji + Bakım Ücreti

Ortak koleksiyon oluşturma

Sınırlı süreli kullanım (kiralama)

Yayının Belirli Sayıda Kullanımı + Platform Ücreti + Bakım Ücreti

Rezerv Koleksiyon için yayın kullanımı

Kullanıcı yönlendirmeli/odaklı (patron driven acquisition, demand driven

acquisition, patron initiated purchasing, purchased on demand)

Kullandıkça öde (pay per view)

Kanıta dayalı sağlama (evidence based acquisition)

Kullanım istatistikleri

Atıf analizleri…

Kimse gül bahçesi vadetmiyor

ama

Deliliğe çare bir süper kahraman mı?

HAYIR! BİZ ZATEN SÜPER GÜÇLERE SAHİP KAHRAMANLARIZ!

İhtiyaçlar/Beklentiler:

Türkiye gerçekleri ile örtüşen kullanıcı odaklı/yönlendirmeli sağlama

modellerinin geliştirilmesi

Kullanım hak ve kısıtlarının en aza indirilmesi

Yayıncı politikalarında (saklama, koruma, erişim, fiyatlandırma, sunum, vb.)

standardın sağlanması

Koleksiyon içeriklerinin tüm ihtiyaçları karşılayacak şekilde oluşturulması

(ders kitapları, referans kitapları, temel eserler, vb.)

Yayıncı Desteği

Deliliğe çare bir süper kahraman mı?

HAYIR! BİZ ZATEN SÜPER GÜÇLERE SAHİP KAHRAMANLARIZ!

Bizlerin Yapması Gerekenler:

Kurum kültürünü ortaya koymak

Kullanıcılarımızın bilgi gereksinimlerini iyi tanımlamak

Kullanıcılarımızın bilgi arama davranışlarını analiz etmek

Uzmanlık alanları geliştirmek

Sürekli çalışma grupları oluşturmak

Seçmeli Kaynakça

Alderson, Carolyn, Woodward, Hazel, (2013). eBooks Purchasing: Consortia

Models.

Akyüz, Asuman, Akbaytürk, Tuba, (2006). Konsorsiyumlarda Elektronik

Kitap Sağlama Modelleri ve Türkiye Örneği: Ebrary.

Bakar, Semih, (2011). E-Kitap Sağlama ve Kullanımında Yeni Paradigmalar.

Bucknell, Tery, (2011). A comparative study of eBook packages for the

UKSG Conference 2011.

Holt, İlkay, (2012). ANKOS E-Kitap Konsorsiyumları: Eğilimler, Zorluklar,

Beklentiler.

Hunter, Ben, (2013). Patron-Driven Acquisition: Turning Theory into

Practice.

Uğur, Handan, (2012). E-Kitaplar Nereye Koşuyor?

Teşekkürler

S&C

bbulut@ipek.edu.tr