Mis Mai a Mis Tachwedd

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Mis Mai a

Mis Tachwedd

Dafydd ap Gwilym

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Oes!

Cynghanedd lusg

Gynghanedd sain

neu

Hawddamor, glwysgor glasgoedHawddamor, glwysgor glasgoed A oes odl yn y llinell?

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Cynghanedd sainMae diwedd rhan 1 a 2 yn odli yn y llinell, felly cynghanedd sain ydy hi.

Rhan 1

Rhan 2

Hawddamor

glwysgor

glasgoed

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Cynghanedd sainMae rhan 2 a 3 yn cyfateb cytseiniaid:

Rhan 1

Rhan 2

Hawddamor

glwysgor glasgoedglwysgor

glasgoed

Rhan 3

Cliciwch i weld pa gytseiniaid sy’n ateb:

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Cynghanedd sain

glwysgor glasgoedglwysgor glasgoed

Mae’r un patrwm ar y ddwy ochr, felly mae hi’n gytbwysMae’r ddwy ochr yn gorffen yn ddiacen

Cynghanedd sain gytbwys ddiacen

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

A oes odl yn y llinell?Nac oes!Cynghanedd draws

Gynghanedd groes

neu

Fis Mai haf, canys mau Fis Mai haf, canys mau hoedhoed

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Fis Mai haf, canys mau Fis Mai haf, canys mau hoedhoed

Er mwyn darganfod a yw’n Groes neu Draws, mae Er mwyn darganfod a yw’n Groes neu Draws, mae angen edrych ar y gytsain / cytseiniaid sy’n dod angen edrych ar y gytsain / cytseiniaid sy’n dod ar ôlar ôl y toriady toriad

s s s s

Mae hon yn gynghanedd Draws Mae hon yn gynghanedd Draws gan eich bod yn gorfod mynd ar gan eich bod yn gorfod mynd ar DRAWS y ‘c’ a’r ‘n’ ar ôl y toriad.DRAWS y ‘c’ a’r ‘n’ ar ôl y toriad.

c c

nn

hh

mm

MM hh

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Fis Mai haf, canys mau Fis Mai haf, canys mau hoedhoed

s s s s c c nn

hh

mm

MM hh

Mae’r un patrwm ar y ddwy ochr, felly mae hi’n gytbwysMae’r ddwy ochr yn gorffen yn acennog

Cynghanedd draws gytbwys acennog

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Oes!

Cynghanedd lusg

Gynghanedd sain

neu

Cyfaill cariad ac adar,Cyfaill cariad ac adar,A oes odl yn y llinell?

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Cynghanedd lusgMewn cynghanedd lusg, mae’r sillaf olaf ond un yn odli gyda gair yn nes nôl yn y llinell e.e. ac adar, Cyfaill cariad…

Y sillaf olaf ond un

Gair nes nôl yn y llinell

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

A oes odl yn y llinell? Nac

oes?Cynghanedd draws

Gynghanedd groes

neu

Ar fryd arddelw frwd urddasAr fryd arddelw frwd urddas

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Cynghanedd Groes

Mewn Cynghanedd Groes, mae rhan gyntaf y llinell yn

dilyn yr un patrwm â’r ail ran.

Rhan 1

Rhan 2

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Mewn Cynghanedd Groes, mae patrwm y cytseiniaid a’r acen yr un peth y ddwy ochr (Does dim angen cyfri’r ‘r’ ar ddechrau’r llinell hon)

Ar fryd arddelwfr d rdd…frwd urddas

fr d rdd

Cliciwch i weld pa gytseiniaid sy’n ateb:

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Er mwyn darganfod pa fath o gynghanedd Groes, mae angen i ni edrych ar batrwm yr acenion

Ar fryd arddelw…frwd urddas

Cofiwch fod yr acen yn dod ar y gair olaf a’r gair cyn y

toriad bob tro:

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Er mwyn darganfod ble mae’r acen ar y gair ‘arddelw’, dwedwch y gair ‘arddel’ heb yr ‘w’ gan nad oedd Cymry’r cyfnod yn ynganu’r ‘w’ fel sillaf lawn.

Cliciwch i weld lle mae’r acenion:

Ar fryd arddelw…frwd urddas

CYNGHANEDDCYNGHANEDD  

Ar fryd arddelw…frwd urddas

Mae’r un patrwm ar y ddwy ochr, felly mae hi’n gytbwysMae’r ddwy ochr yn gorffen yn ddiacen

Cynghanedd groes gytbwys ddiacen