Thuyet Trinh Nhom 8 TRiet

Chào mừng thầy và các bạn đến với phần thuyết

trình của nhóm 8

CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN

• 1)Nguyên nhân hình thành CNTB độc quyền.

• 2)Những đặc điểm kinh tế cơ bản của CNTB độc quyền.

• 3)Sự hoạt động của quy luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong giai đoạn CNTB độc quyền.

Theo C.Mác và Ph.Ăngghen:

Cạnh tranh tự do->tích tụ & tập trung SX->độc quyền

1)Nguyên nhân hình thành CNTB độc quyền:

-Sự phát triển của LLSX dưới tác động của tiến bộ KHKT.

-Sự tác động của các quy luật kinh tế.

-Cạnh tranh tự do.

- Khủng hoảng kinh tế 1873.

- Sự phát triển của hệ thống tín dụng TBCN.

• Máy phay

Máy phát điện

Máy phay

2.Đặc điểm kinh tế cơ bản của CNTBĐQ:

• 2.1 Tập trung sx và các tổ chức độc quyền:

- Là đặc điểm kinh tế cơ bản của CNĐQ.

Xưởng đóng tàu Harland and Wolff

Tổ chức độc quyền là tổ chức liên minh giữa các nhà TB lớn để tập trung vào trong tay phần lớn việc sản xuất và tiêu thụ một số loại hàng hoá nào đó nhằm mục đích thu được lợi nhuận độc quyền cao.

a)Các Ten (Cartel):

LOGO Văn phòng chính tại Vienna

Các nước thành viên OPECCác nước thành viên OPEC

Mục tiêuMục tiêu

-Ổn định thị trường dầu thô.

-Giữ giá dầu ở mức có lợi nhất cho các thành viên.

b)Xanhđica(Cyndicate):

.Các Xanhđica giúp công ty huy động vốn nhanh và suôn sẻ hơn.

.Chia sẻ rủi ro phát hành.

c) Tờ rớt (Trust):

• Hình thức độc quyền cao hơn Cácten và Xanhđica

• Sản xuất ,tiêu thụ ,tài vụ do một ban quản trị quản lí.

c) Côngxooc xiom (consortium):Hình thức tổ chức độc quyền có trình độ và quy mô lớn hơn

Liên kết với nhau về kinh tế ,kỹ thuật giữa các ngành khác nhau.

Tập đoàn General Motor

Việt Nam, Indonesia và Braxin thành lập Việt Nam, Indonesia và Braxin thành lập côngxoocxiom kiểm soát thị trường hạt côngxoocxiom kiểm soát thị trường hạt

tiêu thế giớitiêu thế giới

• Giá hạt tiêu ASTA của Ấn Độ giảm rất mạnh so với các nước khác

• Đại diện của 3 nước họp tại Indonesia để thảo luận về "các chiến lược marketing hợp tác và điều tra sản xuất".

2.2. Tư bản tài chính và đầu sỏ tài chính:

a)Sự hình thành các tổ chức độc quyền ngân hàng:

• Tích tụ ,tập trung trong công nghiệp. Quy mô công nghiệp lớn, đòi hỏi ngân hàng lớn.

• Do cạnh tranh dẫn đến tích tụ tập trung TB trong ngân hàng.

b) Sự xâm nhập của ngân hàng vào công nghiệp:

• Khống chế hoạt động của các khách hàng CN

• Đưa người vào các cơ quan giám sát của các tổ chức độc quyền công nghiệp

• Mua cổ phiếu của các công ty làm ăn phát đạt và cử người vào ban quản trị….

c) Quá trình xâm nhập của các tổ chức độc quyền công nghiệp vào

ngân hàng:• Mua nhiều cổ phần của các ngân

hàng lớn

• Lập ngân hàng riêng cho họ

-Tư bản tài chính là kết quả của sự hợp nhất giữa các tổ chức độc quyền ngân hàng và

các tổ chức độc quyền công nghiệp.

TB tµi chÝnh

Ban qu¶n trÞ

ĐQ c«ng nghiÖp

ĐQ ng©n hµng

Ban qu¶n trÞ

d) Hình thức tổ chức và cơ chế thống trị của tư bản tài chính

• Hình thức tổ chức:tập đoàn tư bản tài chính bao gồm hàng loạt công ty công,thương nghiệp độc quyền hoạt động dựa vào nguồn tài chính chủ yếu do một số ngân hàng lớn cung cấp

• Cơ chế thống trị: +chế độ tham dự + chế độ ủy thác + lập công ty mới, phát hành

trái khoán, đầu cơ chứng khoán….

-Thế lực tư bản tài chính

• Kinh tế: nắm các mạch quan trọng , các ngành then chốt.

• Chính trị: chi phối mọi đường lối đối nội và đối ngoại.

J. P. Morgan

2.3. Xuất khẩu TB:

a)Bản chất của XKTB:

- XKTB là xuất khẩu giá trị ra nước ngoài (đầu tư TB ra nước ngoài) nhằm mục đích bóc lột giá trị thặng dư ở các nước nhập khẩu tư bản.

2.3. Xuất khẩu tư bản:

• + XKTB nhà nước: nhà nước tư bản đầu tư vào nước nhập khẩu TB hoặc viện trợ hoàn lại hay không hoàn lại nhằm các mục tiêu:Kinh tế: hướng vào các ngành kết cấu hạ tầng để tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư tư nhânChính trị: cứu vãn chế độ chính trị thân cận ,hoặc tạo ra mối quan hệ phụ thuộc lâu dàiQuân sự:lôi kéo các nước phụ thuộc vào các khối quân sự..+ XKTB tư nhân:là hình thức XKTB do tư nhân đảm nhận

- Nếu xét theo chủ thể sở hữu:

b) Các hình thức xuất khẩu tư bản

-Nếu xét cách thức đầu tư:

+ Đầu tư trực tiếp: xây dựng xí nghiệp mới,mua lại các xí nghiệp đang hoạt động

+ Đầu tư gián tiếp:cho vay để thu lãi

c)Những biểu hiện mới của XKTB trong giai đoạn phát triển hiện nay của CNTB:

Một là :Hướng XKTB hiện nay đã có sự thay đổi cơ bản

-Trước đây luồng XKTB chủ yếu từ các nước phát triển sang các nước kém phát triển(70%)

- Những thập kỷ gần đây đại bộ phận dòng đầu tư lại chảy qua lại giữa các nước TB với nhau,đặc biệt 3 trung tâm:Mỹ,Tây Âu ,Nhật Bản

-Hai là :chủ thể của XKTB có sự thay đổi lớn

• Vai trò các công ty xuyên quốc gia ngày càng to lớn đặc biệt trong FDI (những năm 90 các công ty xuyên quốc gia đã chiếm 90% nguồn vốn FDI)

• Xuất hiện nhiều chủ thể XKTB từ các nước đang phát triển nổi bật là các nước Châu Á

-Ba là: hình thức XKTB đa dạng:

• Sự đan quyện XKTB với XK hàng hóa tăng lên

VD:trong đầu tư trực tiếp xuất hiện những hình thức mới như: BOT,BT…

• Sự kết hợp giữa XKTB với các hợp đồng buôn bán hàng hóa ,dịch vụ chất xám không ngừng tăng lên

Bốn là:sự áp đặt mang tính chất thực dân trong XKTB đã được gỡ bỏ dần và nguyên tắc cùng có lợi được đề

cao

2.4 Sự phân chia thế giới về kinh tế

giữa các liên minh độc quyền:

-Thực chất sự phân chia thế giới về kinh tế là phân chia thị trường tiêu thụ hàng hóa ,nguồn nguyên liệu và đầu tư

-Biểu hiện mới của sự phân chia thị trường trong giai đoạn hiện nay:

• Một là:chủ thể phân chia thị trường thế giới không chỉ có các tổ chức Độc Quyền quốc gia mà bên cạnh đó còn có các nhà nước TB phát triển và đang phát triển.

• Hai là: kết quả của việc phân chia kinh tế thế giới hình thành các liên minh và các khối liên kết khu vực

đ)Sự phân chia thế giới về lãnh thổ giữa các cường quốc, đế quốc:

• CNTB phát triển càng cao, nguyên liệu càng thiếu thốn, sự cạnh tranh càng gay gắt và việc tìm kiếm các nguồn nguyên liệu trên toàn thế giới càng ráo riết, thì cuộc đấu tranh để chiếm thuộc địa càng quyết liệt hơn.

• Sự phân chia lãnh thổ và phát triển không đồng đều của CNTB tất yếu dẫn đến cuộc đấu tranh đòi chia lại thế giới

• Bản chất của CNĐQ về mặt kinh tế là sự thống trị của CNTB độc quyền, về mặt chính trị là hiếu chiến, xâm lược.

3.Sự hoạt động của quy luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong

giai đoạn CNTB độc quyền:

a) Quan hệ giữa độc quyền và cạnh tranh trong giai đoạn CNTB độc quyền:

- Độc quyền sinh ra từ cạnh tranh tự do, độc quyền đối lập với cạnh tranh tự do.

- Có các loại cạnh tranh sau:

• Một là: cạnh tranh giữa các tổ chức độc quyền với các xí nghiệp ngoài độc quyền.

• Hai là: cạnh tranh giữa các tổ chức độc quyền với nhau.

• Ba là: cạnh tranh trong nội bộ các tổ chức độc quyền.

b) Biểu hiện hoạt động của quy luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong giai đoạn

CNTB độc quyền:

• Quy luật giá trị • Quy luật giá cả độc

quyền

Nguồn gốc của LNĐQ

-LĐ không công của công nhân trong các xí nghiệpĐQ-Một phần LĐ không công của nhân công ở các xí nghiệp không ĐQ-Một phần giá trị thặng dư của các nhà TB vừa & nhỏ.-LĐ thặng dư & một phần LĐ tất yếu của những người SX nhỏ,nhân dân LĐ ở các nước Tb & các nước thuộc địa phụ thuộc

•Quy luật giá trị thặng dư Quy luật lợi nhuận độc quyền cao

Bµi tËp cñng cè:1.So s¸nh CNTB ®éc quyÒn vµ CNTB tù do

c¹nh tranh, chóng ta thÊy: a.§©y lµ hai chÕ ®é x· héi kh¸c nhau vÒ

chÊt. b.§©y lµ 2 giai ®o¹n ph¸t triÓn cña CNTB. c.§©y lµ 2 giai ®o¹n cña cïng mét

PTSX TBCN, kh«ng cã sù kh¸c nhau vÒ chÊt mµ chØ kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn.

d.§©y lµ 2 PTSX kh¸c nhau nh ng cïng mét chÕ ®é x· héi

2.§éc quyÒn sinh ra tõ tù do c¹nh tranh, nh ng khi ®éc quyÒn ra ®êi th×: a.Kh«ng cßn c¹nh tranh b.Cã c¹nh tranh nh ng ®éc quyÒn lµ chñ

yÕu c.§éc quyÒn vµ c¹nh tranh cïng tån

t¹i song song d.C¹nh tranh kh«ng bÞ triÖt tiªu, tr¸i

l¹i c¹nh tranh ngµy cµng ®a d¹ng vµ gay g¾t.

3)Biểu hiện của quy luật giá trị thặng dư trong giai đoạn CNTB độc quyền đó là:

a) Lợi nhuận bình quân và giá cả SX b) Giá trị và giá cả thị trường c) Lợi nhuận độc quyền cao d) Cả a và c

4. Trong 5 ®Æc ®iÓm kinh tÕ c¬ b¶n cña CN§Q, ®Æc ®iÓm chñ yÕu nhÊt lµ: a.Tích tụ và tập trung sản xuất đến mức cao b.TB công nghiệp kết hợp với TB ngân hàng

tạo thành TB tài chính và bọn đâu sỏ tài chính

c.XKTB d. Hình thành những khối liên minh TB & chia

nhau thị trường TG e. Các cường quốc đế quốc đấu tranh để

chia lại lãnh thỗ TG

5)Trong giai đoạn CNTB độc quyền: a) Quy luật giá trị biểu hiện thành quy luật giá

cả SX. b) Quy luật giá trị không còn hoạt động. c) Quy luật giá trị biểu hiện thành quy luật giá

cả hàng hóa. d) Quy luật giá trị biểu hiện thành quy luật giá

cả độc quyền.

6)Tư bản tài chính: a) Là kết quả của sự hợp nhất các thế lực tài

chính b) Là kết quả của sự hợp nhất giữa các tổ chức

độc quyền ngân hàng và các tổ chức độc quyền công nghiệp

c) Là kết quả của sự hợp nhất giữa các tổ chức độc quyền ngân hàng với nhau nhằm tạo ra một tổ chức độc quyền ngân hàng lớn mạnh hơn

d) Là kết quả của sự hợp nhất giữa các tổ chức độc quyền ngân hàng với nhau

Rất tiếc sai rồi bạn ơi

Đúng rồi…

CẢM ƠN THẦY VÀ CÁC BẠN

ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE