БРОЈ 3 МАЈ - ЈУНИ 2015 - vasaptekar.mk · ЗА ЈАК ИМУНИТЕТ П О Т Р У Д Е Т С Е П О Д Е Т О К С И К А Ц И Ј А Т А Д А Н Е В Н

Va[

МАЈ - ЈУНИ 2015

БЕСП

ЛАТ

ЕН П

РИМ

ЕРОК

БРОЈ 3

ISSN 1857-971X

ДЕТОКСИКАЦИЈАвреме е за природно чистење на организмот

ВИТАМИНИи минерали

ПЧЕЛИНИТЕ производихрана и лек

www.vasaptekar.mk

®

®

®

®

®

ваш аптекар мај- јуни 2015 3

стр.10-11

Содржина

Va[ ИздаваМакедонијалек ДООЕЛ, Скопје Боца Иванова бр.1Тел:+389 2 261 49 [email protected]

ДиректорСолунка Момчиловиќ

УредникПанче ГелевскиЛекторСветлана ВасевскаДизајнПредраг Андонов

Почитувани читатели,Пред вас е третиот број на ВашАптекар, за кој несомнено се надевамедека ќе биде интересно и поучночетиво, кое ќе се исчита од почеток докрај.Како и во претходниот број, така и воовој, ќе ви понудиме интересни ирелевантни содржини, кои ќе гозадржат вашето внимание. Не случајнокако тема на бројот, која во сегментисе провлекува низ целиот број, јаодбравме детоксикацијата на телотокако важен процес во зачувувањето иодржувањето на добро телесно иментално здравје. Доколку верувамево добро познатата изрека „Во здравотело – здрав дух“, тогашпрочистувањето на телото несомненое клучната алка во комплексот од низадруги фактори, кои ја поддржуваатоваа изрека.Сo цел, пак, да ги следиме модернитетрендови на електронскоинформирање, а се разбира и на вашибарања и сугестии, отсега Ваш Аптекаре достапен и на www.vasaptekar.mk,каде што, исто така, може да гинајдете сите актуелни теми и да иматепристап до архивата на сите броеви насписанието во електронска форма.За крај, ве оставаме во добро здравједа го исчитате Вашиот Аптекар, адоколку ви се потребни дополнителнисовети и информации, иницирани одтемите во овој број, стручен советпобарајте од вашиот фармацевт.

Со почит,Ваш аптекар

стр.4-6

стр.12-13

стр.12-13

Тираж:30.000Печати: Европа 92 - Кочани

ДЕТОКСИКАЦИЈАвреме е за природно чистење на организмот

МЛЕЧНИ ЗАБИ

ДО ЗДРАВИКАКО

ПОВРАЌАЊЕ ВО БРЕМЕНОСТА

ХРАНА И ЛЕКстр.20-21

ПЧЕЛИНИТЕ ПРОИЗВОДИ

Здравје

ваш аптекар мај - јуни 20154

Имате чувство дека сте постојано уморни, постојано ви се спие и немате доволно енергија? Време е за чистење на организмот!

време е за природно чистење на организмот

ДЕТОКСИКАЦИЈА

)))


М-р фарм. Елена Станојевска

Детоксикацијата вонашето тело се одвивапреку функцијата набелите дробови,бубрезите, кожата ицрниот дроб. Доколкуфункцијата на кој билоод овие органи енарушена, штетнитематерии сеакумулираат, што водидо појава на симптомикако што се:

�умор�главоболка�алергии�ослабен имунитет�ментален замор и нарушена концентрација �болки во мускулите и зглобовите�дебелеење�промени во расположението�депресија�несоница�покачени масти и шеќер во крвта и сл.

Главно, штетнитематерии секојдневносе отстрануваат одорганизмот прекуурината, фецесот,процесот на дишењеили, пак, преку нивнонеутрализирање.Жолчната кеса,лимфните жлезди,кожата и крвта секанали кои даваатподдршка во процесотна детоксикација.

Доколку не направимеприродно чистење нанашето тело, сите овиераспадливи и штетниматерии се собираат во

каналите заелиминација, порадишто често серазболуваме и тешкозакрепнуваме. Додека

го прочистувамесвоето тело, особеноважно е сите овиеканали да бидатотворени и проточни.

Дали знаевте дека чистењето наорганизмот може да ви помогне вовраќањето на енергијата и да ви јаподобри здравствената состојба?! Сè што треба да направите е дапосветите малку внимание и време – и резултатите се тука!

)))

Постојат повеќе начини задетоксикација на телото.Речиси секој WELLNESSцентар може да ви понудитретман за детоксикација,но немојте да брзате:

Природата ни нуди едноставни и бесплатниначини на чистењена организмот

ЧИСТЕЊЕ ВО ТРИ ФАЗИПрвата фаза вклучува чис-тење на бубрезите, вто-рата – на црниот дроб, атретата – на цревата. �За време на првата фаза,важно е да внесуватебилни диуретици. Чајот одмагдонос, ѓумбир, глу-варче и коприва, како исокот од лимон и од брус-ница, се одлични за про-чистувањето на бубрезите.�Втората фаза вклучувазголемено внесување назелјест зеленчук, а особенозеленчук богат со горчливиматерии (рукола, марула,кељ, прокељ, артичока), коиго прочистуваат и го реге-нерираат црниот дроб. �Третата и последна фазае насочена кон прочисту-вање на цревата. Хранатабогата со растителнивлакна и Омега-3 масникиселини го помага овојпроцес (овошје, зеленчук,ленено семе, житарици).

Седумдневен план за детоксикација на организмот, споредМери Филиповиќ – нутри-ционист и стручен советникШтом ќе станете одспиење: напијте се топлавода во која претходно сте

исцедиле половина лимон.Пред спиење: напијте сечаша вода со една лажицабентонит и една лажицамелено семе од лен.Прв ден: може да јадетекакво било овошје, освенбанана. Се препорачуваатјаболка, круши, манда-рини, портокали, цитронии киви. Овошјето, свежоили конзервирано, ќе гиобезбеди сите потребнихранливи материи.Втор ден: може да јадетеразни видови зеленчук,свеж или зготвен, во коли-чини во кои сакате. За ве-чера подгответе еденпоголем компир, печен ворерна со путер. Зеленчукотќе ви ги даде сите пот-ребни хранливи материи ии влакна.Трет ден: може да јадетесè од овошје и зеленчук,освен банани и компири,во количини во кои сакате.Немојте да се зачудите акоимате желба за храна,затоа што веќе од след-ниот ден таа желба ќепочне да се намалува.Четврти ден: денес можеда изедете до осум банании да испиете три чашимлеко, а може и зеленчу-кова супа. Бананата служи

за да се надоместат коли-чините на калиум и на-триум кои сте ги изгубиле.Петти ден: може да из-едете до 600 грама го-ведско месо и до 6домати. Од месото ќе гидобиете железото и про-теините, а од доматот –витамините и влакната.Истовремено, зголемете говнесувањето вода. Шести ден: говедско месои зеленчук во неограни-чени количини.Седми ден: денес може дајадете интегрален ориз исите видови зеленчук,како и да пиете незасла-дени овошни сокови.Во текот на денот испијтенајмалку 10 чаши вода идве чаши билен чај (зеленчај, чај од коприва, чај одглуварче, чај од нане)без шеќер.

Кој не смее да јапрактикувадиетата задетоксикацијаТрудниците идоилките ни-како не бисмееле да јапробуваат дие-тата за детоксика-ција. Исто така,

ваквата диета не е препо-рачлива за луѓе кои имаатпроблеми со анемија,дијабетес, со бубрезите,штитната жлезда, коиимаат карцином или одре-дени генетски болести,како и проблеми со исхра-ната. Сепак, доколку се од-лучат да ја започнатдиетата, се препорачувазадолжителен струченнадзор.По завршувањето на про-цесот на детоксикација,продолжете со урамноте-жена (избалансирана) исх-рана. Немојте нагло дапреминете на прејадувањеи внесување тешко свар-лива храна (во тој случајќе предизвикате сосемаспротивен ефект и оптова-

рување нацрниот

дроб).


Здравје

Иако чистењето на организмот можете даго направите кога и да посакате, најдобро времеза тоа се пролетта и летото. По долгата зима,кога исхраната е сиро-машна со свежо овошје и зеленчук, пролетта е одлично време да го прочистите своето тело и да го наполните со витамини и минерали.

ПРИРОДНА ДЕТОКСИКАЦИЈА

ЗА ЈАК ИМУНИТЕТ

ПОТРУДЕТЕ СЕ ПО

ДЕТОКСИКАЦИЈАТА

ДА НЕ ВНЕСУВАТЕ:

�индустриски

преработена и брза храна

�шеќер, мајонез и кечап

�алкохол, цигари и

други нездрави

намирници

�газирани пијалаци


Болести

Познато е дека црниотдроб е најголематажлезда во човечкиот

организам и служи за скла-дирање на хранливите ма-терии и за неутрализирањена штетните материи и ток-сини. Има многу важнаулога во метаболичнитепроцеси и затоа се нарекува„централна лабораторија“на човечкиот организам.Иако црниот дроб вршипреку 500 различни фун-кции, неговата главна за-дача е детоксикација наорганизмот.Едни од најважнте функциина црниот дроб се филтри-рање и прочистување накрвта, одржување на нивотона гликоза, разградување намастите, протеините и jагле-хидратите, создавање жол-чен сок, складирање навитамините и железото ипродукција на виталните ен-зими за разложување натоксините.

ОД ЗАМАСТЕН ЦРН ДРОБ ДО ЦИРОЗАЗамастен црн дроб претходикај 10-15% од случаите на ци-роза, што може да предизвикасериозни компликации.Стеатозата (замастен црндроб) е првиот и најблагстепен на оштетување нацрниот дроб, кое настанувапоради наталожување намасти во овој орган.Зголемувањето на телес-

ните масти од необјаснивипричини, надуеноста во сто-макот, покачениот крвенпритисок, малаксаноста иливисокото ниво на холесте-рол во крвта се само некоиод индикаторите за преоп-товареност на црниот дроб иза нарушен метаболизам.Често, оваа болест уште сенарекува и „тивка болест“,бидејќи почетната фаза не епроследена со никакви сим-птоми. Доколку се занемариоваа состојба и не се тре-тира соодветно, може дапредизвика и посериознинарушувања и комплика-ции.Проблемот со замастен црндроб може да се санира поприроден пат, доколку на-времено се реагира, со про-мена на животните навики,воведување на специфиченрежим на исхрана и со зго-лемена физичка активност.

Производи кои го чистатцрниот дроб

Цвекло — моќен „чистач“на црниот дроб Свежиот сок од цвекло ебогат со беатин, состојкаод која потекнува бојата на

цвеклото, а истовремено гиотстранува масните наслагиод црниот дроб, особенооние кои се предизвиканикако резултат на недостатокна протеини, алкохолизамили дијабетес. Порадисвојот јак вкус, најдобро еда се комбинира со другипоблаги сокови, како одморков, целер или од крас-тавица. Во оваа комбина-ција, краставицата е важназа прочистување на бубре-зите. Цвеклото и морковот,пак, се богати со флаво-ноиди и каротеноиди, кои јапоттикнуваат и ја подобру-ваат функцијата на црниотдроб.

Главичест зеленчук –ги буди ензимите на црниот дроб (зелка, карфиол, брокула,прокељ, кељ) Овој зеленчук е богат со ан-тиканцерогени супстанции,кои учествуваат во поттик-нувањето на ензимите одго-ворни за чистење на црниотдроб и на цревата. Зголеме-ната продукција на овие ен-зими помага во отстрану-вање на канцерогените и надругите токсични компо-ненти, што значително го на-малува ризикот од канцер.

Храна која содржи сулфурЦрвените лути пиперчиња,лукот, кромидот, брокулатаи прокељот помагаат вопроцесот на врзување иисфрлање на токсините.Особено лукот има способ-ност да ја поттикне елими-нацијата на штетните мате-рии, благодарение на висо-ката концентрација на али-цин и селен – две природнисостојки кои помагаат вочистењето на црниот дроб.

Зелјест зеленчук – извор на хлорофил Хлорофилот претставуваеден од најмоќните сојуз-

ЗАМАСТЕН

ЦРН ДРОБ– НЕ БОЛИ,НО ТИВКО УБИВА

Замастен црн дроб, или како штоуште се нарекува – стеатоза, е„тивка“ епидемија на 21-виот век.Секој петти возрасен човекстрада од ова метаболично нару-шување, кое настанува порадипрекумерно таложење на мастиво црниот дроб. Причина запојава на оваа болест не е самопрекумерното внесување алко-хол, туку и неправилната исх-рана, прекумерната телеснатежина, нарушувањето на мета-болизмот со шеќер во крвта итоксичните ошетувања предиз-викани од внесување на хемискиотрови како пестициди и ади-тиви.

ЧИСТИОТ ЦРН ДРОБ ОБЕЗБЕДУВАЗДРАВЈЕ,

ВИТАЛНОСТ, УБАВИНА,

СВЕЖ ДУХ ИРАСПОЛОЖЕНИЕ


ВИТАМИНИ И МИНЕРАЛИ НЕОПХОДНИ ЗА ЦРНИОТ ДРОБЦинк – учествува во многу повеќе ензимски процеси отколкукој било друг минерал. Потребен е за првата фаза на деток-сикација на црниот дроб. Препорачлива храна богата со цинк:ѓумбир, јаткасти плодови, боранија, ореви, бадеми, овес,елда, лешници, морков, пченка, лук, карфиол, спанаќ изелка.Бакар – неопходен минерал кој учествува како кофактор заправилно функционирање на ензимите на црниот дроб иважна состојка за втората фаза на детоксикација. Храна бо-гата со бакар: бадеми, лешници, ореви, морков, лук, ѓумбири шеќерна репка.Магнезиум — неопходен минерал за првата и за вторатафаза на детоксикација на црниот дроб. Недостатокот на маг-незиум во телото доведува до натрупување на токсични ма-терии. Храна богата со магнезиум: бадеми, лешници, ореви,јаткасти плодови, цвекло, спанаќ, магдонос, свеж грашок,сладок компир, слатка пченка, брокула, карфиол, морков,целер и авокадо. Фолна киселина – учествува во процесот на врзување на ток-сините. Ореви – богати се со незаситени Омега-3 масни киселини иминерали (бакар, магнезиум, цинк) и учествуваат во одржу-вањето на секојдневните функции за детоксикација нацрниот дроб. Витамин Ц – моќен антиоксидансХраната богата со витамин Ц му помага на телото да проду-цира глутатион, состојка на црниот дроб која ги врзува иисфрла токсините надвор од телото преку бубрезите. Лимон и цитронОвие цитрусни овошја имаат особено значајна улога во про-цесот на исфрлање на токсините преку бубрезите. Високатаконцентрација на витамин Ц му помага на организмот да гипретвори токсичните материи во материи што се лесно раст-ворливи во вода, кои понатаму брзо, лесно и едноставно сеисфрлаат надвор преку бубрезите.За време на процесот на детоксикација на организмот, буб-резите, исто така, играат огромна улога, па затоа во овој пе-риод потребно е да се внесува голема количина течности,вода, зелен чај, чај од ѓумбир, коприва и од глуварче. Чајот од коприва ја прочистува и ја освежува крвта, додекачајот од глуварче е одличен за отстранување на вишокотмасти и холестерол од крвта, како и за прочистување нажолчката и на црниот дроб.

ници за обезмастување нацрниот дроб. Храната богатасо хлорофил (спанаќ, ру-кола, брокула, блитва, шта-веј, зелје, марула) ги врзуватоксините од крвотокот, гинеутрализира тешките ме-тали, штетните материи ипестицидите и на тој начинучествува во одбраната нацрниот дроб. Лековити билки кои гоштитат црниот дроб

Куркума

Веќе одамна е познато декакуркумата има антивоспа-лителни својства, а поновитенајразлични истражувањапокажуваат дека куркуматае вистинско чудо на приро-дата. На куркумата и се при-пишува антивирусно,

антибактериско, антимико-тичко (спречува настану-вање на мов) иантиканцерогено дејство.Исто така, откриено е декакуркумата е добра зацрниот дроб бидејќи ја про-чистува и ја зголемува него-вата способност задетоксикација.Глуварче Има способност да го зго-леми протокот на жолчнакиселина, ги отстранувамасните наслаги од црниотдроб и го намалува воспа-лението на жолчните ка-нали. Содржи многухранливи материи и соеди-ненија кои ја подобруваатработата на црниот дроб.

Периодот на млечни заби воустата, всушност, и не е толкукраток. Последниот млечензаб во устата останува не-каде до дванаесеттата, од-носно тринаесеттата годинаод животот, па затоа мисламдека тие не смее да се зане-марат. Квалитетот на живо-тот со расипани или прераноизвадени млечни заби ни-како не може да се споредисо оној на здравото млечнозабало, почнувајќи од доб-рите навики и добрите ис-куства со стоматологот,преку функцијата на џвака-њето и подготвувањето нахраната за понатамошно ва-рење во дигестивниот тракт,па сè до чувањето простор вовилицата за правилно никну-вање на трајните заби. Би-дејќи на оваа тема имамногу да се зборува, ќе јаподелам на неколку периодии во овој текст ќе се задржамна периодот од 0 до 3 го-дини.

Каков е редоследот на никнувањето на млечните заби?Првиот млечен заб во устатана бебето најчесто сепојавува помеѓу четвртиот идванаесеттиот месец од жи-вотот. Најчесто, тоа се првитедолни секачи. По нив след-уваат првите горни секачи,потоа вторите горни секачи,па вторите долни секачи. Поовој период следува некаквомало затишје, а потоа околуосумнаесеттиот месец сепојавуваат првите молари

(четворките), потоапесјаците и на крајот вторитемолари (петките). Овој редо-след многупати не е запа-зен, но кај родителите немапростор за грижа сЀ до тре-тата година од животот надетето, кога растот на млеч-ните заби треба да заврши икога во неговата уста требада ги има дваесет на број.Многу ретко се случува бе-бето да се роди со заби, т.н.натални заби.

Кога треба да започнеме со миење на забите?За да имаме здрави заби издравје во устата, потребно еда започнеме со грижата занив уште со никнувањето напрвиот млечен заб. На поче-токот, секако нема потребада користиме класична четказа заби и паста. Првите зап-чиња најчесто ги чистиме согазичка замотана на прст илисо гумена четкичка, која ро-дителот како напрсток ја

става на својот прст. На беби-њата оваа хигиена им годикако игра и им помага вочешкањето на набрекнатитенепца, каде што ќе пробиваатмлечните заби. По првиот ро-денден веќе можеме да поч-неме со четкање на забите содетска четка, со исклучи-телно мал активен дел, апрепорачливо е без паста.Горните заби ги четкамеодозгора надолу или какошто врне дождот, а долните


МЛЕЧНИ ЗАБИДО ЗДРАВИ

КАКО

Ана Кртолица-Георгиев, д-р дент. мед.

Стоматологија


заби, пак, одоздола нагореили како што расте тревата.Пастата можеме да ја вове-деме во втората година одживотот. Количеството назабна паста на четката требада биде колку ноктето од ма-лото прсте на раката на ва-шето дете. Пастата да бидеприспособена за деца и за-должително да содржифлуориди.

Од што им се расипуваатзапчињата на малите деца?Она што им ги расипува, од-носно им ги топи запчињатана малите дечиња е т.н.„Bottle“ кариес. Тој настанувакако резултат на пиењемлеко и засладени течностипреку шише. Шеќерите и ки-селините од тие течности,кои долго се задржуваат воустата на детето, ја топаткревката глеѓ и на тој начиннастанува циркуларен ка-риес околу забите. На поче-токот, тој кариес изгледакако бела наслага околу зап-чињата, која со четкање неможете да ја отстраните, би-дејќи тоа е всушност деми-нерализација на глеѓта.Потоа, кога кариесот се про-длабочува и го зафаќа ден-тинот (внатрешнатасупстанција на забот), забитестануваат разјадени околузабните вратови. Со напред-увањето на кариесот запчи-њата целосно се топат и сеодронуваат.

Како да ги заштитиме децата од овој кариес?Бидејќи овој кариес е исклу-чително инвазивен и брзонапредува, им советувам народителите да избегнуваатсекакви засладени течностикои детето би ги консуми-рало преку шише. Бебињатаи малите дечиња кои корис-тат шишенца се приличноприврзани за нив – и токмутука е проблемот. Слаткитетечности долго време сеприсутни во нивната уста, сошто се намалува pH нивотово неа и се создаваат иде-ални услови за топење наглеѓта и за појавување наовој тип кариес. Значи, пре-порачливо е на детето да мупонудите вода по секојпијалак кој содржи шеќерили овошни киселини. Вокритичните пијалаци говбројувам и млекото, осо-

бено вечерното бидејќи тоаостанува во устата преку це-лата ноќ и е можеби најод-говорно за настанувањето на„Bottle“ кариесот. Прекуноќта излачувањето наплунката е намалено, а сотоа е намалена и функцијатана спонтано плакнење на ус-тата, па затоа најдобро е на-вечер дечињата даконсумираат исклучивовода. По првата година, пре-порачливо е да се усвои тех-никата на пиење од чаша, со

што пијалакот ќе се консу-мира одеднаш, а потоа ус-тата ќе се исплакне со вода.Кога првпат да се направистоматолошки преглед?Првиот стоматолошки пре-глед можете да го направитесо никнувањето на првитезапчиња, односно по првиотроденден. Детето тогаш сезапознава со лекарот и соординацијата. Родителитедобиваат корисни советиоколу начинот на кој треба

да се грижат за забите нанивните малечки и совети заправилна исхрана. Контро-лен преглед е пожелно да сеправи на шест месеци. Така,лекарот може редовно да госледи вашето дете и до-колку има потреба за каквабило интервенција, таа ре-чиси секогаш е кратка и без-болна. Со тоа создаватедобар пациент кој немастрав од посетување стома-толог и кој има добри на-вики за усното здравје.

Иновативен пробиотик од најнова генерацијаПробиотик од најнова генерација за брзо воспоставување на природната рамнотежа и регулирање на цревната микрофлора. Содржи единствена формулација на внимателно одбрани пробиотски соеви, апигенин од цвет од камилица и екстракт од лист од нане кои даваат дополнителен спазмолитичен и противвоспалителен ефект, како и цинк и витамин Б6 како потпора на метаболизмот.

Претставува комбинација од добри млечно киселински бактерии и пребиотици

Го урамнотежува метаболизмот

Го зајакнува имунитетот

Делува смирувачки

Пробиотиците се заштитени со желудечно отпорна капсула поради што значајно се зголемува бројот на преживеани бактерии

ПхармаС Лекови дооел, Бул. 8-ми Септември 2/2-2/5, 1000 Скопје Р. Македонија | Т:+389 2 2550 350 | Ф:+389 2 2550 351 | www.pharmas.hr Од сега и за деца

Иновативен пренерацијад најнова гтик оПробиодинственжи едрлора. Сомикроф

д нд лист окамилица и екстракт отпорамин Б6 како пои цинк и вит

авува комбинација сттПреерлински бактмлечно кисе

абоГ

д најнотик оробиодавување на прироа за брзо воспост

дбрално оелација на вниматна формууллен спазмелнитнане кои даваат допо

.тлизмоабота на ме

д добриотицирии и пребио

енерацијаова глирање на цржа и регуулета рамноднат

д ценин оски соеви, апигтани пробиолен ефекетиввоспалитлитичен и проо

аревнатдт оцве

, какокт

лиабоотжува меето урамноГГо

тотео зајакнува имунитГГо

увачкилува смирДе

ене се заштиттицитПробиола поради шуултпорна капсо

жит на прелемува бројоозг

ември 2/2-2/5л. 8-ми Септл, БуПхармаС Лекови доое

тизмо

дечнолуеени со жо значајно сешт

ерииивеани бакт

. Мак5, 1000 Скопје РР.

а и за Од сег

деца


Бременост

Повраќањето во бременоста –вклучувајќи ја и најсериознатаформа, позната како Hypereme-

sis gravidarum – се манифестира кајречиси половина од трудниците.Околу две третини од нив се прво-ротки и помлади жени. Во повеќетослучаи се манифестира во поблагаформа, но понекогаш состојбата нанекои жени налага потреба од хоспи-тализација. За повраќањето во бре-меноста не постојат докажанипричини. Според некои истражувања,причина може да биде наглиот порастна естрадиолот или хориогонадотро-пинот, познат како ХЦГ (HCG). Имено,ХЦГ е еден од најважните хормони набременоста, кој својот врв го достиг-нува помеѓу 5. и 14. гестациска не-дела и кој преку дејството нахипоталамусот (дел од мозокот)предизвикува мачнина и, следственона тоа, повраќање. Според други, пов-раќањето има психосоматско потекло.Всушност, психоаналитичарите ука-

жуваат дека стравот од сопственатанеподобност и емоционалните

конфликти доведуваат до фи-гуративно – симболично от-

фрлање на бременоста,што се манифестира соповраќање. Се потенцирадека тешкотиите се поиз-разени доколку жената не

може да се адаптира на социјал-ните и на сексуалните ограничувањадо кои доведува самата бременост.Секоја личност има индивидуаленпраг на дразбата за повраќање, штоќе се манифестира со индивидуалниваријации во манифестацијата на пов-раќањето и тежината на клиничкатаслика. Мачнината и повраќањето се појаву-ваат главно наутро, по будењето, сошто го уништуваат апетитот и потре-бата за каква било храна. Најчесто за-почнуваат од 5. или 6. гестацисканедела и траат, во најголемиот бројслучаи, до 16. гестациска недела, когасе губат „како со рака однесени“. Вомногу ретки случаи, мачнината и пов-раќањето може да продолжат вотекот на целата бременост.Во почетниот стадиум, покрај субјек-тивните тешкотии, нема манифестен

ПОВРАЌА

ваш аптекар мај - јуни 2015 13

нутритивен дефицит.Со влошувањето на кли-ничката слика, доаѓа доденутриција. Поради гу-бењето на апетитот ипојавата на одбивносткон храната, женатанагло слабее, поткож-ното масно ткиво сетопи и се намалува мус-кулната маса. Кај теш-ките форми, трудницатаможе да изгуби до еднатретина од првобитнататежина. Како резултатна изразената дехидра-тација, усните се испу-кани и суви, јазикот есув, обложен и разра-нет, а здивот мириса наацетон. Лабораторис-ките анализи покажу-ваат хемоконцентрацијаи присуство на кетонскитела (ацетон) во ури-ната. Кај потешкитеформи на болеста доаѓадо појава на иктерус(жолтица), како резул-тат на оштетувањето нацрниот дроб, како и на-рушен електролитенстатус и хемостаза. На почетокот лекува-њето е амбулантско, содавање поддршка напациентката и нејзиноослободување од стра-вот и од конфликтитеод бременоста. Се пре-порачуваат мирување,благи седативи, антие-метици (лекови противповраќање) и витамини.Многу е важен хигиено--диететскиот режим соисклучување на лошитенавики во исхраната,како што е консумира-њето на многу мрснахрана. Треба да се кон-сумира лесна храна,која содржи белковинии јаглехидрати. Да сеизбегнуваат мрснатахрана (путер, полно-

масно млеко, пав-лака...), зачините(пипер, цимет, лук...),запршките, намирни-ците со киселкаст вкус(кисели краставички,костен, јужно овошје) ичоколадата. Трудницататреба да ги избегнувагазираните пијалаци, атреба да пие обичнавода повеќепати вотекот на денот, но во по-мали количини. Таатреба да престане дапуши цигари и да консу-мира алкохол. Ако пов-раќањето се јавува вопотешка форма, трудни-цата треба се хоспита-лизира и се третира соинфузиона терапија.

Д-р Ѓорги Николовспец. гинеколог-акушерГинеколошко-акушерскаординација: Genesiswww.Genesis.mkТел.: 078 446333

� � � � � � � � � � � � � � � � � � !

� � � � � � � � � �

� � � � � � � � �

� � � � � ��

M :� � � � � � � � � � � � � � �

� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � .

� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �:

АЊЕ ВО БРЕМЕНОСТА


Офталмологија

заболување на

современиотчовек

Еден од здравственитепроблеми кај совре-мениот човек, повр-

зан со работата и начинотна живот е синдромот насуво око. Тој се изразувасо нарушување на квали-тетот и количината на сол-зниот филм. Солзниотфилм придонесува заздравјето на очната повр-шина и за квалитетот нагледањето. Во него сесодржат многу заштитнифактори, кои обезбеду-ваат заштита на очнатаповршина од вируси ибактериски инфекции. Тојима функција постојано даго чисти окото од прав,честички и алергени одоколната средина. За жал,овој синдром може дабиде предизвикан одмногу фактори, што соз-дава предуслов за честаманифестација кај луѓе насекоја возраст.

Најчестите факторишто го предизвикуваатсиндромот на суво око сеповрзани со начинот наживот на луѓето, какодолготрајната работа накомпјутер, гледањето те-левизија, читањето, возе-њето автомобил иносењето контакни леќи.Потоа, тука се факторитешто се поврзани со среди-ната во која живееме,како сувиот воздух (кли-матизирани простории,радијатори), провевот иатмосферското загаду-вање. Исто така, овој син-

дром може да има и фи-зиолошка етиологија,како хормонални про-мени (менопауза),дијабетес, ревматоиденартритис, процес на при-родно стареење и многудруги. Операциите наочите се често поврзанисо појавата на овој син-дром.

Општите симптоми насуво око се: уморни очи,црвенило на очите, очнанепријатност, чувство напесок во очите, понеко-гаш болка при отворањена очните наутро, нетоле-ранција на контактнилеќи, остри болки на оч-ната површина, повре-

мено заматен вид (штопонекогаш се подобрувасо агресивно трепкање), апонекогаш и чешање.

Третманот на синдро-мот на суво око е неопхо-ден најмногу за да сеподобри очната удобност.Хроничната очна неудоб-ност води до нервоза кајпациентите и до намалу-вање на квалитетот наживот. Тешките состојбина сувост се одразуваатзначително врз здравјетона очната површина,водат до повреда на епи-телот на рожницата и довлошување на видот.

Третманотот на синдро-мот на суво око се спрове-

дува со помош на капки,наречени вештачки солзи.Се препорачуваат веш-тачки солзи за подмачку-вање, кои овозможуваатефикасно и брзо ослобо-дување од симптомите.

Најважно е да сфатитедека сувото око може дабиде причина за многу не-пријатни субјективничуства во очите, па на-место да се трауматизи-рате, посетете очен лекари започнете итен третмансо вештачки солзи, којведнаш ќе ги ублажи про-блемите и ќе ви овозможиочна и психичка удобност.

Асс. д-р Христијан Дума

СУВО ОКО

Лубрикантни капки за очиULTRA

Гледање на и работаТВна компјутер подолго

и поудобно

Читањеподолго и поудобно

Поудобноноќно возење

Да се ослободите одсуво око никогаш не

било полесноОстрината на гледањето се влошува побрзо кај пациентите со суво око !

Анкета направена кај повеќе од 3000 пациенти со суво око потврдува дека

Systane Ultra лубрикантни капки за очи кај овие пациенти им ги подобрува

комфортот и визуелните перформанси.

Mk-Ph-009/06/2014

ваш аптекар мај- јуни 2015

Лекови

Земањето витамини и минерали преку исхра-ната, односно преку храната збогатена со вита-мини и минерали и, особено, преку разни

препарати и додатоци на исхраната, предизвикувасè поголем интерес кај корисниците и кај ме-дицинските работници. Во последните деце-

нии, тоа претставува цел на повеќе научни истручни истражувања, кои треба да одговорат на

најчесто поставуваните прашања:� Дали исхраната ги задоволува потребите на ор-ганизмот од витамини и минерали?

�Дали и кога тие треба да се земаатво форма на лековити препарати

или додатоци на исхра-ната?� Колку и како влијаат

врз правилниот расти развој на орга-низмот?� Дали влијаат на

подобрувањетона состојбатапри некои забо-

лувања или сос-тојби?� Како да јаутврдиме по-

требата од земање допол-нителни вита-

мини и мине-рали?� Во која

доза и колкучесто да се зе-маат?� Дали преку-

мерното земањедоведува до

штетни последиции како се манифес-тираат?

Недостатокот од ви-тамини и минерали

често доведува до бо-лест, но и прекумерното

нивно внесување може даима негативен ефект.

проф. д-р Бистра Ангеловска

15

И МИНЕРАЛИВИТАМИНИ


Витамините и минера-лите се неопходни заздраво функциони-рање на организмот,бидејќи учествуваат воразлични биохемискипроцеси. Организмотне може да ги синте-тизира (освен витами-нот D) и затоа мора даги внесуваме прекуисхраната: како дода-тоци во форма на ле-ковити препарати иликако додатоци на исх-раната. Нашиот органи-зам најдобро може даги искористи витами-ните и минералите одхраната, односно одприродните извори. Соразновидна исхрана сеобезбедува внесувањена сите неопходни ви-

тамини и минерали занормален раст и развојна организмот.Во случај на непра-вилна исхрана, како ипри одредени заболу-вања или состојби прикои е попречена нор-малната исхрана илипостои зголемена пот-реба од витамини иминерали, се препора-чува нивно внесувањепреку препарати и до-датоци на исхраната,за да се задоволат пот-ребите на организмот.Својата функција вобиохемиските процесиво организмот, витами-ните ја извршуваат за-едно со минералите, инедостатокот на којбило од неопходните

витамини и минерализадолжително влијае иврз искористувањето иостварувањето на фун-кцијата на постојните. Некои диети може дадоведат до недостатокод поединечни вита-мини и олигоелементи.Така, диетата богата сопротеини, а сиромашнасо јаглехидрати дове-дува до недостаток навитамин А, витамин С,железо и калциум, анекои други диети до-ведуваат до недоста-ток на витамини одВ-комплексот и кал-циум.

ВИТАМИНИВитамините (лат. vita –живот) претставувааткомплексни органскисупстанции, кои при-родно се наоѓаат ворастителниот и во жи-вотинскиот свет и сенеопходни во мали ко-личини за метаболис-тичките процеси воорганизмот. Човечкиот организамне може да синтети-зира ниту еден вита-мин (освен витаминотD), така што, за неговоправилно функциони-рање неопходно е тие

да се внесуваат прекуисхраната.

ВИТАМИНИТЕ СЕ ДЕЛАТНА ДВЕ ГРУПИ:

1. Витамини раствор-ливи во масти (вита-мин А, D, E и K) – можатподолго да се задржати да се акумулираат воорганизмот, порадишто треба внимателнода се земаат препа-рати со овие витамини,за да не дојде до хи-первитаминоза.

2. Витамини раствор-ливи во вода (витаминC, групата на витаминиВ, фолната киселина) –брзо се излачуваат одорганизмот и пократкосе задржуваат во него,поради што треба дасе внесуваат секој-дневно со исхраната.Витамините се исклу-чително важни за фун-кциите на организмоти за некои групи паци-енти е неопходно нив-ното вклучување какододатоци на исхраната.Такви се децата, повоз-расните луѓе, лицатакои се на диета, спор-тистите и лицата штосе занимаваат со

ШТО ПРЕТСТАВУВААТВИТАМИНИТЕ ИМИНЕРАЛИТЕ?


тешка физичка работа.Така, кај бебињата севклучуваат витаминотА – за видот и витами-нот D – за коските. Недостатокот од вита-мин D кај децата можеда предизвика рахи-тис, а кај возраснитеостеопороза. Витаминот В12 е важенза создавањето ерит-роцити и неговиот не-достаток може дадоведе до анемија. Витамините од В-ком-плексот се добри закожата, косата, нокти-те, како и за перифер-ниот и централниотнервен систем. На нашите просториретко се јавува недос-таток од овие витами-ни поради начинот наисхрана, но често се неоп-ходни како додатоци наисхраната кајлица кои однекоја причинане ги примаатво доволни количини иликои имаат зго-лемена потре-ба од нив.

MИНЕРАЛИМинералите се носители на важни животни функции – од одржување наелектролитниот баланс, до учество во биохемиските процеси. Некои однив се потребни во позначајни количини (натриум, калиум, калциум идруги), а некои во микроколичини, речиси во траги (селен, цинк, кобалт,бакар и други олигоелементи). Земањето поголеми количини може значи-телно да го наруши балансот во организмот и/или може да доведе дотруење. Функционираат заедно со витамините и најдобро се искористу-ваат земени преку исхраната. Во додатоците на исхрана се содржат во из-балансирани количини во согласност со потребите на организмот.

Кога и колку се потребни додатни витамини и минерали?Витамините и другите додатоци во никој случај не се форма или облик зазамена на здрава исхрана. Секојдневното јадење брза храна нема да гонадоместите земајќи дополнителни витамини и минерали. Добро изба-лансираната исхрана и дополнителните витамини и минерали ќе ви помог-нат да постигнете и да одржите здрав начин на живот. Прекумернатаупотреба на витамински и минерални додатоци во исхраната, кај лица коинемаат недостаток, може да има штетни ефекти. Поради тоа, на консуми-рањето витамински и минерални додатоци треба, сепак, да се гледа вни-мателно и треба да се следат советите на лекарот и на фармацевтот.

КАКО ЌЕ ВИ ПОМОГНЕ ФАРМАЦЕВТОТ?Пациентите понекогаш земаат повеќе витамини и минерали отколкушто им се навистина потребни, најчесто поради незнаење и неупатеност.

Се случува да бараат повеќе препарати со ист илисо сличен состав и доколку ги употребуваат истов-ремено да земат преголема доза. Тука е клучнаулогата на фармацевтот, кој е должен да ги запоз-нае пациентите со составот, да ги предупреди заможната предозираност, да им советува кој од ба-раните препарати е најсоодветен за нивната сос-тојба и детално да им го појасни начинот наупотреба. При искажаната потреба од земање натакви додатоци на исхраната, неопходно е лицатада се советуваат со лекарот и/или фармацевтот,притоа јасно наведувајќи ги лековите кои веќе гиупотребуваат.

БЕРОВОБИОМЕДИКА ФАРМ 070/701-913ФАРМАМЕДИКА 033/471-145

БИТОЛААДОНИС 047/612-940ВИВОФАРМ 047/609-764ВИС МЕДИКУС 047/222-127ЕМА ФАРМ 047/612-485КОРОНА ФАРМ 047/240-330МЕДИКА КАРТА 047/225-285МЕДИКА КАРТА 2 047/258-852ОРХИС ФАРМАЦИЈА 4 047/242-040ПРИМА ЛЕК 047/235-102РОСА-ВИТА 047/236-468

БОГДАНЦИБИОМЕНТ 034/221-321

БОГОВИЊЕАНАКОНДА 5 044/333-972ЕЛАРДА 044/373-490

БРВЕНИЦАДАНИ-ФАРМ 044/455-488

ВЕЛЕСВЕСНА ФАРМ 043/613-037ВИВА 043/230-677ВИТА ФАРМ 043/231-003ВИТА ФАРМ 2 043/211-707ХЕРБА 043/231-807ЦИТО ФАРМ 043/228-222

ВИНИЦААЛПИ ФАРМ – 11 033/360-234ФАРМАКРИН 033/364-433

ВРАПЧИШТЕШИФА 070/910-133

ГЕВГЕЛИЈАФАРМАЦИЈА ПЛУС 034/550-201НОВАФАРМ ММ 034/213-905ПУНИКА 034/216-998

ГОСТИВАРФАРМЕД М 042/214-266ФАРМЕД М 2 042/211-383СТАР ФАРМ 042/222-133П.Р. ФАРМ 042/211-495МЕЛАНИ ФАРМ 042/221-959

ДАБИЛЕЕЛИКСИР 4 076/231-493

ДЕБАРАР-ФАРМ 046/833-007ВЕ ФАРМ 046/831-890ВЛЕР-ФАРМ 078/241-065ДО ФАРМ 046/834-938

ДЕЛЧЕВОДЕЛ-ФАРМ 033/413-413

Д. ХИСАРОЛИМПИЈА 047/276-809ОРХИС ФАРМАЦИЈА 3 047/276-004

ДОБРОШТЕПАКОМ-ФАРМ 070/629-371

ЖИТОШЕРОСА-ВИТА 048/474-500

КАВАДАРЦИАЛТЕА 043/410-940ГЛОРИЈА 043/413-088ДАЛИА-ФАРМ 043/400-070ДИАНА 043/400-330КАМЕЛИЈА 043/413-434КИАНА 043/609-607КРИСТИНА ФАРМ 043/550-145РЕМЕДИА-М 043/410-085Св. ПАНТЕЛЕЈМОН 043/550-765ФАРМАКОН-ЛЕК 043/411-891ХИГИЈА 043/400-445

КИЧЕВОАЛТЕА ФАРМАЦИЈА 045/228-663Б-1 045/223-834Б-3 045/224-340БЕЛ ЛЕК 045/225-450БЛИНА 070-651-187ЗДРАВЈЕ 045/227-301ЛИНОВА 045/222-324НИНЕКС 045/216-001ОРХИС 10 045/282-844ФАРМАЦИЈА ЕРА 1 045/222-025ФАРМАЦИЈА ЕРА 2 045/225-125ФАРМАЦИЈА ЕРА 3 045/223-318ФАРМАЦО 077/913-553

КОЧАНИАЛПИ ФАРМ – 6 033/237-060АЛПИ ФАРМ – 7 033/275-010ГАЛЕНИУМ 033/277-184ЛЕК-ФАРМ 033/276-650РОСИЦА 033/273-452

КРАНИАЛПИ ФАРМ – 13 02/2603-863

КРАТОВОЗДРАВЈЕ 031/482-832

К. ПАЛАНКАМЕЛИСА 031/374-922МЕЛИСА-ЦЕНТАР 031/372-114

КУМАНОВОАРДИ ФАРМ ЛЕА 031/419-616АХИЛЕА 031/424-648ВАВИЛОН 031/430-460ВИТАЛИКА 031/411-645ДРИТА ФАРМ 070/509-406КАРПОШ 031/445-165МАРК ФАРМ 031/430-760ОРХИС 12 031/413-593ПРО ВИТАЛИС 031/415-303ШЕНДИ ФАРМ 031/421-181ШИК-ЗДРАВЈЕ 031/414-523

ЛАБУНИШТА ХЕРБА 078/422-797

ЛЕСКОЕЦХРИСТИ-1 и ФИЛИП-2 046/257-740

ЛОЗОВОМЕДИКА ФАРМ-ЕЛ 2 072/266-679

М. КАМЕНИЦАВИВА 033/431-779

МАТЕЈЧЕПАНАКС 031/511-899

МОГИЛАРОСА-ВИТА 071/235-233

НЕГОТИНОБЕЛА ФАРМ 043/553-570

НЕРАШТЕБЛЕ-МЕДИКА 4 044/345-309

Аптека Телефон Аптека Телефон Аптека Телефон

аптеки


НОВАЦИНИДЕАФАРМ 047/511-655

ОХРИДАКВА ФАРМ 046/611-599АНГЕЛИКА 046/258-852ВИТЕЗДА 046/254-233ГАЛИУМ ФАРМ 046/250-202ДОНЕВИ 046/258-920ЗДРАВЈЕ И УБАВИНА 046/200-321ЛИСА ФАРМ 046/611-266КАМИ ФАРМ 046/258-002МАЈА ФАРМ 046/257-447МЕРИ ФАРМ 046/260-668Св. ВРАЧИ КУЗМАН И ДАМЈАН

046/260-500Св. ПАНТЕЛЕЈМОН 046/263-600ФЛОС 046/268-693

ОРИЗАРИАЛПИ ФАРМ – 14 033/511-711

ПЕХЧЕВОБЕНИ-ФАРМ 033/442-955

ПРИЛЕПАЛЕК ФАРМ 048/421-600ВЕНЕНА 048/421-372ЕУКАЛИПТУС 075/489-142ЗДРАВЈЕ ФАРМ 048/426-888ИСКРА-НАДЕЖ 048/551-257МЕЛИСА 075/353-438МИА ФАРМ 075/440-414ОЛИМПИЈА 048/424-120РЕМЕДИЈА 048/423-455РЕМЕДИЈА ФАРМ 048/550-900ТЕА 048/435-330ХЕРА 048/420-421ХЕРБА 048/420-520

ПРОБИШТИПАЛТЕА 1 071/271-029

РАДОВИШАМБРОЗИЈА 032/634-050МЕДЕА 032/635-190МЕДИКУС 032/630-808МЕЛИСА 032/635-364

РЕСЕНАЛПИ ФАРМ – 12 047/452-550

РОСОМАНХИГИЈА 2 043/441-575

РОСТУШЕВЕРА 042/222-265

СКОПЈЕАЛПИ ФАРМ – 1 02/2638-315АЛПИ ФАРМ – 2 02/2432-462АЛПИ ФАРМ – 3 02/2673-944АЛПИ ФАРМ – 4 02/3179-457АЛПИ ФАРМ – 5 02/3076-097АЛПИ ФАРМ – 8 02/3118-088АЛПИ ФАРМ – 9 02/2780-040АЛПИ ФАРМ – 10 02/2533-050АЉ-НЕ 02/2638-240БАЗИЛИКА 02/3171-313БЕРНА ФАРМ 02/2614-502БОЖИЛАК 02/2060-208ДЕРМА-ФАРМ 02/2634-071ДОНА ФАРМ 02/3068-919ЕФЕДРА 02/3067-500ЗАНА-ФАРМ 02/3223-126ИВАНДРЕЈ 02/2772-585ИВИ-ТА 02/2795-212ЈОВАНА-ФАРМ 02/2524-300ЈОВАНА-ФАРМ 2 02/2562-712КАРПЕДИЕМ ФАРМ 02/2727-759ЛИЗА-ФАРМ 02/2057-181МАРИЈА ГАЛЕН ФАРМ 02/3212-760МЕДИКО ПОИНТ-ФАРМ 02/2036-952МОЛИКА 02/2720-014МОЛИКА – 2 02/2620-785НИ-РА 02/2650-522ОРХИС ФАРМАЦИЈА 02/2658-800ОРХИС ФАРМАЦИЈА – 1 02/3222-282ОРХИС ФАРМАЦИЈА – 2 02/2791-445ОРХИС ФАРМАЦИЈА – 6 02/2521-757ОРХИС ФАРМАЦИЈА – 7 02/2573-440ОРХИС ФАРМАЦИЈА – 9 02/2060-099ПЕНИЦИЛИН 02/2534-572РЕМЕДИУМ-ЛЕК 02/3071-105РЕЧИ ФАРМ 02/2640-017САРАХ 02/2617-573САРАХ 1 075/258-308ХЕДЕРА 02/3162-364

СЛАТИНОМЕГА ПАКОМ-ФАРМ 070/629-371

СТРУГААНГЕЛИКА 046/789-333МЕДИКА 046/786-790НИТА ФАРМ – 1 046/789-383НИТА ФАРМ – 2 046/787-602ОРХИС ФАРМАЦИЈА 8 046/788-533ОРХИС ФАРМАЦИЈА 11 046/846-570ПЕНТАМЕДИКА 071/390-809ПРИМАВИТА 046/786-139Св. ПЕТКА 046/520-504

ФАРМАНОВА 046/783-103ФАРМАЦИЈА ПОЛОЖАНИ

046/782-996

СТРУМИЦААЛТЕА 071/271-029АДОНИС 034/322-522БЕЛАДОНА 034/329-606ЕЛИКСИР 034/323-511ЕЛИКСИР – 2 034/330-483ЕЛИКСИР – 3 034/330-482СНЕЖАНА ФАРМ 034/344-679СНЕЖАНА ФАРМ – 2 034/320-840ЧИФЛИК 034/345-316ЧИФЛИК – 2 078/345-316

ТЕАРЦЕАГ ФАРМАЦИЈА 044/521-399ДЕА-ФАРМ 044/381-720

ТЕТОВОАНАКОНДА 044/338-689АНАКОНДА 2 044/333-972АНАКОНДА 4 044/333-972АОРТА ФАРМ 070/502-755АПОЛОН ФАРМ 070/502-755АСЛИ ФАРМ 044/338-532БЛЕ-МЕДИКА 044/339-820БЛЕ-МЕДИКА 1 044/613-410БЛЕ-МЕДИКА 2 070/565-037БЛЕ-МЕДИКА 3 044/613-508БЛИНИ 044/331-170ВАША АПТЕКА 044/332-220ВИТАЛЕК 044/331-631ВИТАЛЕК 1 044/342-511ЕКАЛЕК 044/521-507ЖАНЕ ФАРМ 044/341-115ЈЕТА-ФАРМ 070/777-120М&М ФАРМ 044/336-222МЕКА 044/616-614МЕЛ-ФАРМ 044/338-696МЕРИ 044/332-254ОЛИФАРМ 044/343-255

ЧЕГРАНЕМЕД-ФАРМ 042/321-363

ШТИПЕСКУЛАП 032/607-652МЕДИКА ФАРМ 032/389-044МОРФЕЈ 032/393-656РАДО ЛЕК 032/380-190СОФИЈА 032/388-777

Аптека Телефон Аптека Телефон Аптека Телефон

19ваш аптекар мај- јуни 2015

ваш аптекар мај- јуни 201520

билки

)))



ОПШТИ КАРАКТЕРИСТИКИ ИНАЧИН НА УПОТРЕБА

Пчелите, како најорга-низирана заедница, гособираат најубавиот инајкорисниот дел одрастенијата, поточнонектарот, поленовиотправ и други материи,кои тие со својата ра-бота и со своите ензимиги претвораат во совр-шен производ – мед. За

пчелите да создадат 1 кг мед, една пчелатреба да помине од360.000 до 400.000 км,одејќи од цвет на цвет. Медот се зема содрвено или со плас-тично лажиче, никакосо метално. Најдобро еда се раствори во 300 мл млака вода, ноникако не потопла од45 степени, бидејќи наповисока температурасе разградуваат ензи-

мите и некои други ма-терии, со што медот гигуби своите лековитисвојства. Се пие на пра-зен стомак. Доколкумедот се зема дирек-тно, треба малку да сезадржи во устата, биде-јќи преку слузокожата оди директно во крвта.

СОСТАВ

Медот содржи:- јаглехидрати: фрук-тоза (38%), глукоза

(30%), дисахариди иполисахариди- сите есенцијални ами-нокиселини- витамини: Б1, Б2, Б3,Б5, Б6, Б 12 и витамин Ц- минерали: калциум,цинк, калиум, магнези-ум, селен, хром, фос-фор, манган, железо...- органски киселини:рибонуклеинска, фолна,лимонска, јаболкова... - биогени стимулатори,билни антибиотици, фи-

прим. м-р Илчо Захариев

Медот претставува најсовршениот и најунивер-залниот природен производ, чие совршенство се гледа преку неговиот состав од над 200 компоненти, кои му даваат не само висока енергетска вредност, туку и голема лековитост

ХРАНА И ЛЕК


Мед и коприва – одличен рецепт за лекување на анемијаПодготовка:Во форма на ситен прашок се мелат 100 гр суви листови од коприва, па семешаат со 1 кг ливадски мед, а за под-обрување на вкусот може да се додадесвежо исцеден сок од лимон. Сето тоаубаво се меша за да се изедначи сме-сата. Користете го трипати на ден, поедна лажица, на гладно. Лекот е добарза сите оние кои имаат слабокрвност, однајмалите деца и бремените жени донајвозрасните.

Мед и цимет Оваа мешавина одамна се сметала заеликсир на младоста, кој обезбедуваенергија и виталност. Бројни научни ист-ражувања покажале дека комбинацијатаод мед и цимет има силни лековитисвојства, ги регенерира ткивата, го зајак-нува имунитетот, ги чисти арте риите и гиуништува слободните радикали. Утвр-дено е дека овој пијалак е одличен про-тив вишокот килограми.

Подготовка:Една лажичка цимет се прелева со шолјаврела вода, се поклопува и се остава даотстои 30 минути. Кога ќе се олади, седодава една лажица мед. Половинашолја се пие пред спиење, а другата по-ловина се остава во ладилник и се пиенаутро, на празен стомак. Не смее да сеподгрева, па доколку ви пречи ладенпијалак, оставете го на собна темпера-тура да се згрее.

РЕЦЕПТИ:

тохормони и многу ан-тиоксиданси.

ВИДОВИ МЕД

Според видовите расте-нија од кои се добива,тој се дели на монофло-рен (се добива од еденвид растенија: багрем,липа и сл.) и полифло-рен (се добива од не-колку видови растенија:ливадски, шумски идр.).

ЛЕКОВИТИ СВОЈСТВА НА МЕДОТ

Различни типови меддејствуваат на различниздравствени проблеми.- Медот од лаванда секористи противнадуеност и грче-ви, ја регулира ра-ботата на срцето,помага кај чир нажелудникот идејствува противнапнатост и миг-рена.

- Темниот мед од кос-тен ја поттикнувациркулацијата, ја ре-гулира работата наорганите (желудник,црева, црн дроб ижолчка), ја лекува

анемијата, го нама-лува заморот и гозајакнува имунитетот. - Медот од багрем секористи при проблемисо крвоносниот систем,кај опстипација (запек),а помага и за смиру-вање (несоница, нер-воза и напнатост).- Ливадскиот (цветен)мед се препорачува кајалергии и за зајакну-вање на имунитетот.


Превенција

ПРИЧИНИ ЗА ОПСТИПАЦИЈАОпстипацијата еболест на совреме-ниот човек. Најчестапричина за опстипа-ција е современиотначин на живот и ис-храна, што подразбира:нередовна исхрана, брзахрана (fast food), лошахрана, посебно често кори-стење месо, млеко и млечнипроизводи, производи сомногу шеќер, недоволнопиење течности, често седење,недоволно физичка активност и,секако, напнатост и стрес. Опсти-пацијата повеќе е присутна каj по-старите лица поаради „мрзливостна цревата“, но сЀ повеќе младилица имаат ваков проблем, што седолжи на брзата храна, пиењето га-зирани сокови и алкохол, консумира-њето јаки зачини, кафе и цигари, какои преобилни и неправилно распоре-дени оброци, јадење „од нога“, без до-волно џвакање на храната.

ДОБРИ НАВИКИДобрите навики за спречување на за-творот се: редовно земање по 4-5мали оброци во текот на денот, пиењеповеќе течности, редовно јадење назеленчук и овошје, богати со расти-телни влакна. Се препорачува да се на-мали седењето, а да се зголематдвижењето и умерените физички ак-тивности (прошетки, умерено трчање исл.). На органите за варење поволновлијаат: компот од сливи или круши, чајод нане или ѓумбир, сок од спанаќ, сокод јаболко, сок од грозје, мед, лененосеме и др.

Совети за превенција од опстипација

� сувото овошје, особено смоквата исливата, изобилува со растителнивлакна, па затоа редовно јадете го; � грашокот, морковот, гравот, ком-пирот, брокулата, пченката, спана-ќот, блитвата и зелената салата сеодлични сојузници на доброто ва-рење на храната, бидејќи изоби-луваат со висок процент нарастителни влакна; � од сите жита и житарициовесот содржи најмногурастителни влакна, затоајадете го многу почесто.

ОПСТИПАЦИЈАТАЈА

Опстипација или затвор e многу опасна и подмолна појава, која никогаш не треба да ја игнорирате. Се манифестира со ретко празнењена цревата, надуеност во стомакот и столица којатешко и болно се исфрла. Како последици можеда се јават хемороиди, главоболка, непријатенздив од устата, проблеми со кожата, замор, малаксалост и сл.Здравствените статистики покажуваат дека секој трет човек на планетава има проблеми со празнење на цревата.

)))

ПОБЕДЕТЕ


Една супена лажица ленено семе се прелевасо 2 децилитри ладнаводa и поклопено се за-грева до вриење. Потоасе остава да стои 30 ми-нути и се процедува. Дасе пие трипати на ден,пред јадење, по 2 децилитри од вакаподготвениот чај.

Препораки за регулирањена столицатаЛаксативното дејство насвежата и сувата смоква епознато уште од анти-чката и старата народнамедицина. И денес сеупотребува како приро-ден лаксатив, кој неостава никакви после-дици, ниту создава на-вика, а нема стравувањениту од можен ирити-рачки пролив. Регули-рање на столицата сосвежа или сува смоквасекогаш е добра и ко-рисна препорака. Повре-

мениот затвор на столи-цата го лекуваме со ком-пот од суви смокви илиод суви сливи, како и сонивна комбинација.

Навечер исецкајте 3-4суви смокви и 3-4 сувисливи и ставете ги во 2 длладна вода. Наутро про-мешајте ја течноста и ис-пијте ја, а набабренитепарчиња смоква и сливаизедете ги.Денот започнете го соовошје. Во правилната ис-храна со овошје мора дасе тргне од научно дока-жаните факти дека тоа не

останува долго во орга-ните за варење, штозначи дека никогаш не бисмееле да го јадеме сонекоја друга храна иливеднаш по јадење.Најважното правило зајадење овошје е декатоа мора да се земана празен желудник. На овој начин се по-стигнува максималнадетоксикација. Истотака, се ослободуваголемо количествоенергија и се растова-руваат органите заварење. Доколку јадетеовошје по консума-ција на друга храна,настануваат многупроблеми.Некои од нив се:

� наместо да се вари,овошјето ферментира, семеша со другата храна ипочнува процес на рас-паѓање и ослободувањена киселини (го закисе-луваат организмот);� почнуваат проблемисо варењето и мачнина,па се јавува тежина вожелудникот.

Најлошо е тоа штојадејќи неисправно, нави-дум немате некои страш-ни последици. Но, смет-ката доаѓа подоцна, апоследиците се бројниболести.

pH ТЕСТ ленти за уринаВо вашата аптека побарајте тест-ленти за брза и едноставна проверка на pH вредноста на вашиот организам во домашни услови.

СОВЕТ:Не јадете овошје со оброкот

или како десерт, туку најмалку

30 минути пред оброкот или

2 часа по оброкот.

Aко го јадете овошјето на прави-

лен начин, ќе ја откриете тајната

на убавината, долговечноста,

здравјето, енергијата

и среќата.


Актуелно

Со почетокот на пролетта, започнува и цветањето на поголемиот делод вегетацијата, а тоа води до зголемување на количината на полени други алергени во воздухот. Доколку сте склони кон алергии, дознајте нешто повеќе за нив и запознајте се со некои од начините како да ги одбегнете предизвикувачите.

)))

ШТО СЕ АЛЕРГИИТЕ?Алергиите настануваат кога организмот погрешноќе препознае безопасни материи од околинатакако голема опасност, при што иницира невооби-чаено силна одбранбена реакција. Материите коипредизвикуваат алергиски реакции се нарекувааталергени, а најпознати пролетни алергени се по-ленот од дрвјата, тревата и мувлата. Од нивнајчест предизвикувач на пролетни алергии е по-

ленот. Тој е составен од многу мали зрнца, кои вопериодот на оплодување на растенијата се осло-бодуваат во воздухот. На луѓето кои се склони коналергии, кога ќе ги вдишат ситните зрнца од по-ленот, имунолошкиот систем започнува да импроизведува антитела, кои се подготвени за борбасо алергенот. Во таа борба се ослободуваат бројнихемиски супстанции, како што се хистамините, коисе одговорни за интензивирање на алергискитесимптоми.

Пролетни алергииПролетни алергии


СИМПТОМИСимптомите на алергис-ките реакции, кои сепредизвикани од по-ленот од дрвјата, тре-вата или мувлата,може да бидат:

� Ринитис – затнатили растечен нос икивање;� Конјунктивитис – че-шање, солзење илицрвенило на очите;� Уртикарија – контак-тен дерматитис, црве-нило на кожата;� Астма – отежнато ди-шење, снемување здиви кашлање.

КАКО ДА ГИ ОДБЕГНЕТЕПРЕДИЗВИКУВАЧИТЕ НАПРОЛЕТНИТЕ АЛЕРГИИ

Алергените може да на-влезат во вашиот домпреку миленичињата,децата, па дури и прекувашите чевли. Откако ќенавлезат во вашиотдом, тие најчесто се за-држуваат на килима-уредите и на завесите.Затоа, обидете се со

следниве препораки даги избегнете:• Топлото, суво и ветро-вито време е периодоткога количината наалергени во воздухот енајголема. Затоа, оби-дете се прошетките воприрода да ги практику-вате кога времето е пос-тудено и кога не е многуветровито. Најдобровреме за излегување еведнаш по дождот.• Количината на полен енајвисока во утринскитечасови, па затоа, до-колку е возможно, пла-

нирајте ги вашите ак-тивности попладне. • Избегнувајте косењетрева, а ако морате,тогаш задолжителнокористете заштитнамаска и очила.• По надворешнитеактивности веднашисперете ја обле-ката, истуширајте се

и измијте си ја косата. • Намалете го бројотна килими и завеси вовашиот дом.

ПРЕПОРАКИ НАСПЕЦИЈАЛИСТИТЕ ОДРУСКАТА МЕДИЦИНАПРОТИВ СЕЗОНСКИТЕАЛЕРГИИ

• ДД-р Генадиј Малаховпрепорачува: Во чашатопло млеко додајтеедна лажица мед и по-ловина лажица ренданѓумбир. Добро изме-шајте го и пијте го наве-чер пред спиење. Овојрецепт помага противалергиите на полен и гиотстранува токсините одорганизмот.

• Д-р Ханин препора-чува: Исцедете сок одсвеж корен од целер.Пијте по една до двелажици сок дневно,половина час предјадење. Можете даподготвите и чај: двелажици сомелен кореноставете да отстои двачаса во чаша со ладнавода, па процедете гои пијте по 1/3 чаша, потрипати на ден, предјадење. Овој рецептособено е делотворенкај уртикарија.

• Четири лажици су-шени листови од ко-прива се прелеваат со 1 л врела вода и се ос-таваат поклопени даотстојат половина час.Се цедат и се пијат 3-4шолји чај дневно, секо-гаш со свежо цеден сокод лимон или со вита-мин Ц. Се пие 3 дена, пасе прави пауза од 4дена. Тоа се повторуваеден месец. Овој чај еодличен против полен-ската треска.

Куркумата ја

забрзува блокадата на

имуноглобулинот Е

и на тој начин учествува

во превенција и

ублажување на

симптомите на алергија.

Здрава храна


Лековит дел: Покрај пло-довите, за лекувањеможе да се користат ко-ренот и листовите одјагодата. Таа содржи го-лема кочичина витаминЦ, витамин А, влакна,железо и фолна кисе-лина, која покрај друготое неопходна за трудни-ците или за жените коипланираат да раѓаат.Лековити својства: Леко-витите својства на јаго-дата се познати уште одантички времиња. Чајотод листовите на јагодатасо столетија се користипротив опстипација(запек), воспаление нагрлото, грип и настинка.Јагодата може да по-могне при заздравување

по болест, зајакнувањена имунитетот, кај болниод жолтица, како пре-венција од желудочнизаболувања, кај артири-тис и ревма, камен вобубрегот и покачен хо-лестерол во крвта. Истотака, јагодата може да секористи и како средствоза нега на кожата, што седолжи на витаминот Ц ина витаминот А, кои јаодржуваат кожата нежнаи затегната. Се препора-чува употреба на масказа лице приготвена одјагоди исечкани на кру-гови или во форма накаша.Потоа измијте го лицетопрво со млака, а потоа соладна вода.

Доколку постои овошје со неодолив изглед, пријатен мирис и заносен вкус, a воедно здраво и лековито, тогаш тоа сигурно е јагодата. Таа спаѓа во семејството рози (Rosaceae) и претставува чудесна билка, која избилува со специфичности. Имено, јагодата е единственото овошјечии семки се надвор, а не се скриени во плодот, и има многу видови, при што може да се сретнат и јагоди во жолта боја.

СМУТИ- 300 гр јагоди- ½ ананас- една до една ипол банана- 300 мл вода- цеден сок од 4портокалиСето ова се блендираи се пие.

JаJа


Начини на користење:Чај: Земете две полни ла-жици суви листови одјагода и прелијте ги со 250 мл врела вода. По 15минути процедете го чајоти пијте го трипати на ден,по една шолја по јадење.Чајот може да го употре-бувате и за гаргара.За чистење на организмот:Доколку сакате да го про-чистите организмот, сепрепорачува навечер да сепочестите со порцијајагоди (без шеќер илишлаг), па утрото ќе се раз-будите свежи, одморени иполни со енергија.Против болки: Јагодатасодржи природни салици-лати и затоа има анал-гетски својства, па доколкуве боли главата изедетеедна чинија свежи јагоди.

Исто така, јаго-дата има и анти-

пиретски иантибактериски

својства и може да се ко-ристи за ублажување навоспалителните процеси,за намалување на темпе-ратурата и против болкиво мускулите. Целулит: Благодарение наВитаминот А и на витами-нот Ц, јагодите помагаат воборбата против целулитот.Овие витамини имаат ан-тиоксидативни својства,кои го забавуаат старее-њето, но и губењето наелестачноста на ткивата, авоедно ги уништуваатштетните радикали. Ре-довното консумирањејагоди ја забрзува цирку-лацијата и помага во бор-бата против целулитот.Дебелина: Доколку иматепроблеми со вишокот ки-лограми, јагодата е одли-чен оброк, бидејќи содржималку калории, а го забр-зува метаболизмот и гонамалува аптетитот.

ПУДИНГ - 150 гр јагоди- 150 гр боровинка- 3 банани

Ова се блендира и сеостава во обичен ладилник најмалкудва часа.

годагода


Совети

Замрзнувањето на зе-ленчукот е одличенначин да се подготвисвежиот зеленчук за во зима. Екстремно нискитетемператури го спре-чуваат растот намикроорганизмите,а ги спречуваат ипромените што до-ведуваат до расипу-вање на храната.

БЛАНШИРАЊЕЗеленчукот треба доброда се измие под млазстудена вода и потоа дасе бланшира. Бланшира-њето е краткотрајно ста-вање на зеленчукот воврела вода. Тоа е многуважно, бидејќи ја заба-вува или стопира актив-носта на ензимите.Имено, ензимите семногу важни за растот изреењето на зеленчукот.

Аконивната актив-ност не се стопира предсмрзнувањето, зеленчу-кот ја губи бојата и вку-сот, се стврднува истанува невкусен во рокод неколку недели посмрзнувањето. Времетона бланширање е раз-лично за различни ви-дови зеленчук.Непосредно по бланши-рањето, зеленчукоттреба да се излади подмлаз студена вода за дасе сопре процесот на гот-

вење (бланши-рање). СпанаќВо смрзната сос-тојба, бланши-ран, трае 10-12месеци.БрокулаВо смрзната сос-тојба, бланши-

рана, трае 8-12месеци.Келераба

Во смрзната сос-тојба, бланширана,

трае 7-9 месеци.Зелена боранијаВо смрзната состојба,бланширана, трае 9-12месеци.ГрашокВо смрзната состојба,бланширан, трае 9-12месеци.

НАМИРНИЦИ КОИ НИКАКО НЕ ТРЕБАДА СЕ ПОДГРЕВААТ

Поради денешниотбрз начин на живот, кога

свежо подготвените об-роци стануваат луксуз, аподгревањето на хранатастанува секојдневие,консумирањето на под-греана храна стануваголем непријател на на-шето здравје. Подгрева-њето на храната воопштоне е препорачливо, би-дејќи голем број намир-ници содржат состојки кои со

КАКСМР

ИЗБЕГНУВАЈТЕ:

- бел леб, производиод бело брашно, лис-нато тесто- полномасни, тврди икрем сирења, путер,кајмак и маргарин- сите црвени маснимеса- пржени јајца

КОНСУМИРАЈТЕ

- ½ килограм овошје изеленчук дневно- ’ржан, црн и интеграленлеб, зрнести житарици - мешункаст зеленчук(грав, соја)- маслиново масло - јогурт- бадем, лешник, орев- вода и лимонада


КО ПРАВИЛНО СЕ РЗНУВА ЗЕЛЕНЧУКОТ?

подгревањето стану-ваат штетни, односнотоксични. Меѓу ониекои спаѓаат во ризич-ната група ги издвојуваме:

Спанаќот и зелено-лис-ниот зеленчук – нико-гаш не смеете да гиподгревате, затоа штодоаѓа до големи хе-миски промени. Тие восебе содржат нитрати,кои со дејството на мик-роорганизмите и загре-вањето преминуваат вонитрити, а понатаму вонитрозамини, кои семногу штетни и канце-рогени. Спанаќот енајризичен во оваагрупа, па затоа јадете гоисклучиво по приготву-вањето.

Компирот, исто така,спаѓа во група намир-ници кои со подгрева-њето ги губат своите

хранливи својства. Најновите истражу-вања покажуваат дека компирот енајздрав за јадење кога е сварен и разладен.

Печурките, поради протеините лесно го

менуваат својот состав, со што стану-ваат штетни.

На оваа листа треба да се најде и кар-фиолот, како и сите намирници штосодржат сулфур.

Што се крлежи?Крлежите (Ixodes) сe ситничленконоги кои се хранатсо крвта на својот домаќин,преку својата цврсто за-риена рилка во кожата начовек, диви животни и до-машни миленици. Крлежите се закачуваатбезболно и без да предиз-викаат чешање, сè додекане се нацицаат доволно крв(2-7 дена) во подрачјата сопотенка кожа: зад ушите,под градите и во косата, нои на деловите кои не сезаштитени со облеката.

Кого напаѓаат и каде?Крлежите живеат во веге-тацијата (дрвја, грмушки итрева) каде што се движаттоплокрвните животни илуѓето. Нивната активностзапочнува напролет и траедо првите заладувања воесен. Најчесто ги напаѓаатдецата, поради нивната из-ложеност и безгрижна игра

на тревните површини и кајгрмушките, како и рекреа-тивците со активности воприродата, кои, притоа, несе соодветно облечени и несе заштитени со посебнисредства (репеленти).

Зошто убодот од крлежтреба да го сфатиме сериозно?Убодот од крлежот, освеншто може дапредизвика ло-кална непријат-ност, порадицицањето накрвта, може дапренесе и бак-терии, од коинајопасна еBorrelia bur-gdorferi –предизвику-вач наЛајмска бо-лест. Симп-томите наЛајмска бо-лест се: прсте-несто црвенило на кожатана местото на убодот, коесе шири, осипување на ко-жата, главоболка, умор,зголемена телесна темпе-ратура, болки во мускулитеи во зглобовите, отоци назглобовите и на лимфнитејазли. Ненавременото тре-

тирање на Лајмската бо-лест доведува до трајниоштетувања и инвалиди-тет.

Како можеме да се заштитиме?• Избегнување активностиво висока неискосена треваи грмушки.•Задолжително носењесветла облека, која го пок-

рива телото(долги ракавии ногавици,преку кои сенавлечени чо-рапи, капаили шешир) ина која можеда се забе-лежи и да сеотстраникрлежот. • Задолжи-телна упот-

реба насредства коиги одбиваат

инсектите – репе-ленти, во соглас-ност со упатството

за употреба, поради дол-жината на дејството. Кај по-мали деца не сепрепорачува употреба нарепеленти на рацете, би-дејќи ги доближуваат доустата.

,

КРЛЕЖ НА КОЖАТАИТНО ВО АМБУЛАНТА!

Една обична про-шетка во приро-дата или вопаркот може дадоведе до не-пријатности, до сериозно заболување предизвикано од убодот накрлеж, како и допренесување наопасни бактерии. Што треба дапреземеме за да се заштитимеод крлежи и што треба да направиме зада го лоцирамекрлежот на кожaта?

)))

Зошто треба ИТНО да се отидево амбуланта?

• Нестручното отстрану-вање го зголемува ризи-кот од пренос намикроорганизмите одкрлежот на човекот. По-ради тоа се советува вопрвите 18-24 часа одубодот ИТНО да се отидево амбуланта, во која ќесе отстрани крлежот и ќесе препише соодветнатерапија, која ќе го за-штити пациентот одЛајмска болест.• Нестручното отстра-нувње на крлежот од ко-жата речиси секогаш енеуспешно, бидејќи рил-ката на крлежот оста-нува зариена во кожата. • Никогаш, навистина ни-когаш, не мачкајте гокрлежот со алкохол,масло, бензин и другитечности, поради опас-ност од испуштање натоксични материи и бак-терии во вашиот органи-зам.

По активностите воприрода, ослободетего детето од гардеробата којатреба да се испере зада не се внесат крле-жите дома, па прегле-дајте дали на кожатаима закачен крлеж.

Не заборавајте детално да ја прегледате и кожатапокриена со коса.


Внимание

MicroSilverсо микрочестички на сребро

6м+

Инстантнаапликација 1-2 пати на ден Долготрајнанега


рецепти

Боранија со млад компирПотребни состојки:- 600 гр боранија- 400 гр млад компир- 4 чешниња лук- 3-4 парчиња месеста сланина- маслиново масло- сол и црн пипер- црвена пиперкаПодготовка:Младиот компир исечкајте го и сварете го. Сланинатаисечкајте ја на коцки и запржете ја во тавче, додајтего лукчето, ситно сечкано (внимателно, да не загори).Боранијата исечкајте ја и сварете ја во малку вода. Наборанијата додајте ги варениот компир и сланинатасо лукчето. Додајте малку црвен пипер (може и буко-вец), бибер и сол, па заедно варете ги уште неколкуминути.

Грчка салатаПотребни состојки:- 400 гр исечкан домат- 150 гр исечкана

краставица- 90 гр исечкани жолти,црвени или зелени слаткипиперки- 40 гр исечкан кромид- 1 ½ лажица свежамајчина душица или поло-вина лажица сушена мајчина душица, добро иситнета- 1 лажица свежо оригано или ¼ лажица суво оригано- 50 гр фета/сирење- Маслиново масло- Лимон- МаслинкиПодготовка:Во голема чинија измешајте ги доматот, краставицата,слатката пиперка, кромидот, мајчината душица и ори-ганото. За прелив, во помал сад изматете лимон имаслиново масло. Мешавината од лимонот и маслотопрелијте ја врз мешавината од зеленчукот. Проме-шајте и додајте го сирењето.

Потребни состојки:- 10-20 листови штавеj или зелје- 6 млади кромитчиња,со перца- сирење по желба- 4 јајцаПодготовка:Штавеjот и кромитчето убаво се мијат и се сечкаат. Сепржат до омекнување и се прелеваат со матени јајцасо сирење. Убаво е да не се меша, за да може да сеисече на идеални делови. Со него оди салата одсвежи краставици со лукче.

Уштипци од месоПотребни состојки:- 500 гр мешано мелено месо- 3-4 главици кромид, изрендан- 4 лажици лебни трошки (презла)- 1 чаша кисела вода- 1 филџан масло за готвење- 1 ќесичка прашок за печиво- 4 чешниња лук, изгмечени- сол, бибер и сув зачинПодготовка:Сите состојки добро се мешаат, може да се додавабрашно до густина од која може да се вадат уштип-ците со лажица. Смесата се става во ладилник да от-стои најмалку 2 часа. Потоа со лажица се вадатуштипците и се пржат во загреано масло. Се служатсо салата, рестован компир, пире од спанаќ и другиприлози по желба.

Брз зелен омлет

Јагнешка чорбаПотребни состојки:- 1 кг јагнешко месо или јагнешка глава- 2 компира со средна големина- 3-4 моркови- 1 главица стар кромид- магдоносПодготовка:Јагнешкото месо се вари. Во посебен сад се пржи сеч-каниот кромид. Се додаваат морковот и компирот,исечен на ситни коцки, а по кратко време се додаваат2 лажици брашно. Кратко се пропржува и се додавацрвениот пипер. Веднаш се прелева со водата од ва-реното месо, кое е искинато на ситни парченца. Убавосе меша и се вари дваесетина минути со сите зачини(сол, сув зеленчук, бибер). На крајот, се трга од шпо-ретот, се додава магдонос, се покрива и се остава даотстои десетина минути. Чорбата се служи со преливнаправен од ситно сечкан магдонос, толчен лук,јаболков оцет и маслиново масло.


Интегрални земичкиПотребни состојки: - 1 кг брашно (500 гр бело брашно, - 100 гр ’ржано брашно, 400 гр интегрално брашно)- 500 мл пресно млеко- 1 свеж квасец- 100 мл масло- 1 јајце- 5 супени лажици кафеав шеќер- 3 кафени лажички сол (рамни)

Oвошен колачПотребни состојки:- 4 жолчки- 4 белки- 1 шолја шеќер- 2 шолји брашно- ½ шолја масло за готвење- 200 мл јогурт или киселомлеко- 1 ќесичка прашок за печиво- 1 кеса ванилин шеќер- 500-600 гр овошје (вишна,цреша, боровинка, малина,кајсија или кое било другосезонско или смрзнатоовошје)Подготовка:Се матат белките во вид нацврст снег. Одвоено се мататжолчките со шеќерот иванилата, додека не станаткако пена, па се додавајогуртот и се продолжува соматење сè додека не серастопи шеќерот. Потоа седодаваат зејтинот ибрашното, во кое е измешанпрашокот за печиво. Во оваасмеса се додаваат белките исе меша полека, за добро дасе соединат смесите.Половина од смесата се стававо четириаголно тавче,обложено со хартија запечење. Се пече на 200степени, околу десетинаминути. Тавчето се вади одрерната и се додева саканотоовошје, па колачот се прелевасо останатиот дел од смесата.Се пече уште 20 минути.

Подготовка:Квасецот се остава да нарасне со еден дел одмлекото (млако), малку шеќер и малку брашно. Вакаподготвената смеса се додава на горенаведенитесостојки и се меси до изедначување на тестото.Тестото се остава да нарасне околу половина час.Потоа се дели на 20-22 делови и од истите се

формираат земички со елипсовидна форма, сепремачкуваат со жолчка од јајце, а потоа сенаросуваат со сусам, лен и сончоглед. Се оставаат данараснат уште 10-15 минути и се печат во загреанарерна, на 200 степени, околу 20 минути (уште 5минути во исклучена рерна) во плех претходноподмачкан со масло.


крстозбор

RAKETPA[AN

,RETKAOTEM

,AKAROPTEVAZ

-TELAB-NATAKS

AKRA^).NM(

-NARFIKSUC

-OPMOK,ROTIZ

@RO@

ANAGIL"-OIPMA[

"IN

TORETKAIDEB

-RETKAATAK

-ITABASIN

RAKETPA RADUDIVAKPOTOS NEMUL

ROBIRPAZ

ATOBAR

DIVEJ[OVO

-MIZDIVONELEZ

OVRD----------------

AVA@RDAJIZAOV

-TEPIGEIKS

RETKA

RATIL----------------ABAGDIV

AZEWELAP

-ATISKE.NAJIL

,AKRETKAADILA

-ALDIV-OTAROB

IKSIRDAS

---------------ROTUT

ONLISAN-IRP

-IDEOSEWAVUN-ETA\UTAJIROTIR

RAGAZ-----------------

-IRIPSAKÎTSIT

ABDERS

OVAKERAKSLOP

-LA.ZUMANMUBONATEAK

OSOLEV--------------

A[ANAKÂJIKS ,

AJIRAM

OVOLES-LOTIB

OKS

-TSDERS-ORPAV

VITOVIKLOB

ETI[U).TAL(

NORTUEN-----------------

OVOLESOKSPOKS

.NUREMAK,.LABDUF

LEUMAS----------------.NAMREG

AKRETKA

NEMULOV

-AMANDE.ÎTAMET

AJINIL----------------

.RAGNU.TEMOKAR

BULK

-MESKULGRUB

----------------ANÂVAJ).NM(WOK

-IRPOKRAN

-ZIL.REG,AKÂG

NIRAK-----------------ROPSKE

.LAGUTRELABDUF

.E.K

[AN,ÂJEP

LISAV-----------------

SAMOTAVLA

NOSIDE

-ULRFSIEWAV

MU[RUKDO

ONENGOEJ@URO

REBEVATAKRETKA------------------------------

ANEINENIDEOSJOKENOSDOROLSIK

TNEMELE

NELAIRUN

------------------NAVI

RAKNAC

OSDOLPATSRVC

DOAP[ULOMELOG

OVRD

IKSINEKPOH-PIHTSITRA

----------------.SILGNA

ÂJEP

SIRKTREVE

ILETI@-OLSAN

AKÂV--------------

ANOANOTSEM

-NAVTIL-DUFIKS

IKSLABBULK

TORAKERP-IBUQAN

-ASA[]IXRAM

REBLAIMAK

---------------ALAMAJIRA

.E.C----------------

ONLIS-AODAN

EWA\

-IGAMIANRAN

ACINIDE

OT[JORB-AMANE

NEL---------------

OVDARGAJIRTSVA

-ONDENERFIC

JORB

-[ILIROBET

----------------TOBAROK

EONAN

SUIDAR-----------------

OVAKER-NARF

AJIC

ILVEÂZAJOB------------------------------

ACIVABU

SKIFERP.BALDAZ

TSORATS----------------

OVAKER.CNARF

-UBOLKCER

-REMARPAK

--------------WOK

OVI]IKAN

-AKRETKA-VECOKAT

AKS-----------------MESKUL

GRUB

KOTADODAN

ONVALGEWEDAJ

DIVIKSUR

KALAJIP

Оревот уште се нарекува ихрана за мозокот, не самопоради неговиот сличен из-глед, туку и поради изобил-ството со хранливи материи.Содржи многу минерали,најмногу калиум, потоа кал-циум, железо, цинк, бакар ифосфор. Од другите хран-ливи материи содржи вита-мини, омега масникиселини и белковини. Зна-чајно е тоа што оревот со-држи повеќе белковини одмесото. Затоа оревот требада биде застапен во исхра-ната три до четири пати вонеделата, а почесто требада го користат луѓето сосрцеви заболувања и сослаб имунитет.

„ЕЕдно јаболко на ден, здравкако дрен“. Оваа стара по-говорка содржи сЀ штотреба да знаете за хранли-вата вредност на јаболкото.Благодарение на комбина-цијата од витамини, мине-рали и други хранливисостојки, јаболкото го зајак-нува имунитетот и е многукорисно во борбата противвирусите, бактериите иштетните радикали. Какорезултат на тоа нЀ штити однастинки и го намалува ри-зикот од појава на карциномна дебелото црево.

Аптамил 3подржува

имун систдопринес

3 со Пронутраа развој на мозок

темсува за здрав

+а+

от

04-15-SIN-01-NO/04-15/04-174-15-SIN-01-NO/04-15/04-170

Documents

БРОЈ 3 МАЈ - ЈУНИ 2015 - vasaptekar.mk · ЗА ЈАК ИМУНИТЕТ П О Т Р У Д Е Т С Е П О Д Е Т О К С И К А Ц И Ј А Т А Д А Н Е В Н