Hagupit ng Init
B a s i c L i t e r a c y L e a r n i n g M a t e r i a l B u r e a u o f A l t e r n a t i v e L e a r n i n g S y s t e m
D E P A R T M E N T O F E D U C A T I O N
11111
Reformatted for distribution via DepEd LEARNING RESOURCE MANAGEMENT and DEVELOPMENT SYSTEM PORTAL
Karapatang Ari 2005
Kagawaran ng Edukasyon
Kawanihan ng Alternatibong Sistema sa Pagkatuto Kagawaran ng Edukasyon
3/F Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City, Philippines
Tel. No.:(02) 635-5188, Fax No.: (02) 635-5189
Inilathala sa Pilipinas ng:
KAWANIHAN NG ALTERNATIBONG SISTEMA SA PAGKATUTO
Ang modyul na ito ay pag-aari ng Kawanihan ng Alternatibong Sistema sa Pagkatuto, Kagawaran ng Edukasyon. Ang alinmang bahagi nito ay hindi maaaring ilathala o kopyahin sa anumang paraan o anumang anyo nang walang nakasulat na pahintulot ng
Hagupit ng Init
Panimula
“Heat Wave” isang kalamidad na nagdudulot ng kapinsalaan sa tao at kalikasan. Mahirap na iwasan at mahirap sugpuin pagkat tao rin ang may kagagawan.
“Heat Wave” nga ba’y ano? Mga sintomas ng sakit na dulot nito, ating aalamin sa modyul na ito.
1
Tungkol saan ang modyul na ito?
Bakit nga ba nagkakaroon ng heat wave? Saan ito galing? Kaya ba natin sugpuin ang heat wave?
Tuklasin at alamin ang katotohanan. Pag-aralang mabuti ang modyul upang malaman mo kung ano ang mga dahilan at epekto nito sa tao.
Ang modyul na ito ay nahahati sa tatlong aralin
Aralin 1: “Heat Wave”
Aralin 3: Pag-iwas sa Hagupit ng Init
2
Ano-ano ang mga matututuhan mo sa modyul na ito?
Pagkatapos pag-aralan ang modyul na ito, magkakaroon ka nang sapat na kaalaman upang masiguro ang mga sumusunod.
1. Natutukoy ang pinanggagalingan ng sobrang init
2. Natutukoy ang sakit na dala ng “Heat Wave”
3. Natutukoy ang paraan ng pag-iwas sa “Heat Wave”
4. Nakapagkukwenta ng 1-2 digit sa pamamagitan ng pagbabawas at pagdaragdag
5. Nakasusulat ng mga payak na salita
3
Ano-ano na ang Alam Mo?
Lagyan ng tsek (!)ang mga paraan upang makaiwas sa mga sakit na dulot ng “heat wave” at ekis (")kung ito ay sakit na dulot nito.
1. Pamumula ng balat
2. Paninikip ng dibdib
6. Labis na pagpapawis
7. Kanser sa balat
Ang daming nagagawa kapag nandyan ka
Ngunit ngayong nagbago ka na
Sa taglay mong init kami’y nagdurusa
7
Damdam ang kanyang hagupit Anong hitsura na ng mundo
Nagbago na anyo nito.
Mga tao’y naging gahaman Kinalbo pati kabundukan Kapabayaan sa kalikasan
talaga ba ang dahilan?
Subukin Natin
Alin sa mga sumusunod ang nagiging dahilan ng “heat wave” dahil sa maling kagagawan ng tao. Lagyan ng (!) tsek.
1. 2. 3.
4. 5. 6.
10
Tandaan Natin
Iwasan labis na pamumutol ng puno. Palitan ang mga nawala dito.
Sobrang init maiiwasan kung basura’y ililigpit nang maayos at mahusay.
Kalikasa’y alagaan para sa aming kinabukasan.
Susulong at uunlad itong mundo kung magkakaisa tayo na iwasan ang mga gawing makasisira dito.
11
Heto ang nagiging bunga ng hagupit ng init.
1. Ipinapayo ng mga dalubhasa na uminom ng 8 basong tubig sa isang araw upang maiwasan ang kakulangan ng tubig sa katawan. Kung si Marissa ay uminom lamang ng 3 basong tubig, ilang basong tubig pa ang kanyang iinumin?
2. Kung sa isang ward ng ospital ay may 10 pasyente, apat dito ay biktima ng hagupit ng init o sobrang init, ilan ang may ibang karamdaman?
12
Alamin Natin Ang Iyong Natutuhan A. Punan ng kulang na titik ang kahon upang makumpleto
ang ngalan ng larawan.
1. lugar na may
B. Sagutin ang mga sumusunod na tanong.
1. May 6 na kasapi ang pamilya Reyes. Nagkasakit ang 2 sa kanila dahil sa hagupit ng init. Ilan ang hindi nagkasakit?
2. Sa klase ni G. Rojas ay may dalawampung (20) mag-aaral ng Alternative Learning System (ALS). Lima (5) sa kanila ay hinimatay dahil sa sobrang init. Ilang learners ang hindi nahimatay?
14
16
Pag-isipan Natin
Sa ospital… Dok, tulungan nyo po kami, bigla po siyang hinimatay habang naglalakad kami sa initan.
Aray! Ang sakit ng balat ko. Nasobrahan yata ng bilad sa araw.
Kahapon pa po ito Nay! Medyo makati nga po eh.
Anak, ano ang nasa braso mo?
17
Balat” Sa sobrang init
Tao’y naghuhubad Ngunit ito’y hindi dapat Kung ikaw ay nakabilad
18
Subukin Natin
Lagyan ng tsek (!) kung nagpapakita ang larawan ng sintomas ng “heat wave” at ekis (") kung hindi.
1. binting namamanhid 2. nagbubutlig-butlig na balat
19
5. pagpapalamig
Isulat Natin
Isulat sa mga kahon ang mga nawawalang titik. Kopyahin sa loob ng malaking kahon.
Pahalang 1. rashes 4. panlalamig 5. stroke
Pababa 2. hika 3. heat stroke
r h
Bebang na may asthma.
Tsk, tsk, kawawa naman.
Marami na sa lugar natin ang nagkakasakit simula ng magtag-init.
Ang dami po kasi n’yang bungang araw at nangangati siya.
Dapat kasi ay huwag mo siyang damitan ng makapal.
Oo nga po nilagyan ko na nga po ng pulbos para maibsan ang pangangati.
ang anak mo bebang?
Tandaan Natin
I - wasan ang pagpapainit simula ikasampu (10:00) nang umaga hanggang ikatlo (3:00) nang hapon.
N - akakatakot ang mga sakit na puwedeng idulot ng sobrang init.
I - saisip lagi ang kalusugan ng iyong katawan.
T - andaan mga sakit puwedeng iwasan.
23
Uri ng Sakit Enero Pebrero Marso Kabuuang Bilang
1. stroke 1 2 5 2. panlalamig 1 2 3 3. hika 1 2 3 4. bungang araw 1 2 4 1. Ilan ang kabuuang nagkasakit mula Enero hanggang
Marso? 2. Ilan ang na stroke sa buwan ng Pebrero? 3. Ilan lahat ang nagkasakit sa Baryo Magiliw sa buwan ng
Marso?
24
B. Bilangin ang mga larawan ng tao sa kahon at isulat ang sagot sa patlang.
(Baryo Maaraw) (Baryo Liwanag) (Baryo Masikat)
1. 2. 3.
25
Alamin Natin Ang Iyong Natutuhan A. Isulat ang salitang angkop sa larawan. Piliin ang sagot sa
kahon.
1. 3.
2. 4.
26
B. Pag-aralan ang talaan ng bilang ng nagkasakit dahil sa “heat wave” sa iba’t ibang ospital.
Ngalan ng Ospital Stroke Hika Bungang araw 1. Ospital ng Maynila 1 2 8 2. Ospital ng U.S.T. 1 2 6 3. Ospital ng Makati 1 2 6
1. Ilan lahat ang nagkasakit sa Ospital ng Maynila? 2. Ilan lahat ang inatake sa tatlong ospital? 3. Ayon sa talaan, ilan lahat ang nagkasakit ng dahil sa
“heat wave” sa tatlong ospital?
PAG-IWAS SA HAGUPIT NG INIT
28
Sobrang init kinatatakutan Pagkat dulot nito,y kapahamakan Hagupit ng init maaring labanan
Nang mga dulot nitong sakit ay maiwasan.
Pag-inom ng sapat na tubig iIsang mabuting paraan Gayon din ang pagtigil Sa maaaliwalas na lugar
Proteksiyon sa balat Dapat na ilagay
Upang hagupit ng init Ay ating maiwasan.
29
30
Subukin Natin
Ano ang ipinakikita ng bawat tauhan sa larawan upang maiwasan ang hagupit ng init?
1 2 3
4 5 6
Pag-aralan Natin
Ano-ano ang magagawa mo upang pag-labanan ang tindi ng sikat ng araw?
32
Mga Paraan Upang Makaiwas sa “Heat Wave”
1. Uminom na maraming tubig. 2. Magsuot ng manipis na damit. 3. Iwasan ang pagpapaaraw
simula ika-10 nang umaga hanggang ikatlo nang hapon.
4. Dampian ng basang panyo ang balat.
HEALTH CENTER
Kwentahin Natin
1. Nakapagtala ng 41oC na temperatura sa Kamaynilaan. Kung 32oC ang normal na temperatura, ilan ang itinaas nito?
2. Umiinom ng walong basong tubig sa isang araw si Neth kaya ang temperatura niya ay hindi tumataas sa 36oC. Kung lumabas siya ng bahay at naging 38oC, ilang digri ang itinaas ng kanyang temperatura?
34
Alamin Natin Ang Iyong Natutuhan A. Kumpletuhin ang pangungusap sa tulong ng larawan.
1. Magsuot ng __ __ __ __ __ __ __ __.
3. Buksan ang __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ kung
__ __ __ __ __.
35
B. Lagyan ng tsek (!) kung nagpapakita ng tamang paraan sa pag-iwas sa “heat stroke” at ekis (") kung hindi.
1. 3.
2. 4.
C. Pag-aralan mo ito.
Bilang ng nagkasakit sa San Jose dahil sa sobrang init Buwan Bilang ng Lalaki Bilang ng Babae Enero 2 1 Pebrero 1 2 Marso 2 1 Abril 3 2
1. Ilan ang nagkasakit na lalaki sa San Jose mula Enero hanggang Abril?
2. Ilan naman ang babae? 3. Ilan lahat ang nagkasakit sa San Jose dahil sa hagupit ng
init?
37
Sagutin ang mga sumusunod na tanong: (Babasahin ng guro)
1. Ang 10 learners ng ALS ay nagpunta sa dalampasigan upang ipagdiwang ang kaarawan ng isang kamag-aral. Dahil sa init ng panahon 5 sa kanila ay sumakit ang ulo samantalang ang karamihan ay nasunog ang balat. Ilan ang sumakit ang ulo?
2. Alin ang makatutulong sa pag-iwas ng Heat Wave? a. nagtatanim ng halaman b. nagpuputol ng puno c. gumagamit ng spray d. nagsusunog ng basura
38
3. Noong buwan ng Abril ang temperatura ng Maynila ay umabot sa 38 digri. Naging sobrang mainit sa ika 2:00 ng hapon at ito ay bumaba ng 3 digri pagsapit ng ika 7:00 ng gabi. Ano ang temperatura sa Maynila sa ganap na ika 7:00 ng gabi?
39
ARALIN 1:
Subukin Natin
1. " 2. " 3. 4. " 5. "
40
2. basura 3. puno
B. 1. 4 ang hindi nagkasakit 2. 15 ang hindi
ARALIN 2:
Subukin Natin 1. " 2. " 3. " 4. ! 5. !
Kwentahin Natin A. 1. 27 2. 2 3. 15 B. 1. 5 2. 7 3. 4
41
2. Pulikat 3. bungang araw 4. hika
B. 1. 11 2. 3 3. 29
ARALIN 3:
Subukin Natin 1. nagsusuot ng manipis na damit 2. nagpapayong 3. nagsusuot ng de kolor na salamin 4. umiinom ng malamig na inumin 5. nagpupunas ng pawis 6. sumisilong sa lilim
42
Kwentahin Natin 1. 9 digri sentigrado 2. 2 digri sentigrado
Alamin Natin ang Iyong Natutuhan A. 1. tsinelas
2. damit 3. bentilador 4. tubig
B. 1. " 2. " 3. " 4. ! C. 1. 8 2. 6 3. 14
Post Test 1. 5 2. nagtatanim ng halaman 3. 35 digri sentigrado
Cover Page.pdf