โมดลท 3 การวดและประเมนผลการเรยนรพลศกษาตามสภาพจรง

1. คำาอธบายการวดและการประเมนผลพลศกษาตามสภาพจรง เปนการวดและประเมน

ผลทหลากหลายเพอใหไดผลการประเมนทสะทอนความสามารถทแทจรงของผเรยน รวมทงคณลกษณะอนพงประสงคตามตวชวดและหลกสตร จงควรใชการประเมนการปฏบต (Performance Assessment) รวมกบวธการประเมนอน ๆ ภาระงานควรสะทอนความเปนจรงหรอใกลเคยงกบชวตจรงมากกวาการปฏบตกจกรรมทว ๆ ไป ดงนน การประเมนตามสภาพจรงจะตองออกแบบการเรยนรและประเมนผลไปดวยกนและกำาหนดเกณฑการประเมน (Rubrics) ใหสอดคลองหรอใกลเคยงกบชวตจรง

2. วตถประสงค2.1 จำาแนกประเภทของการวดและประเมนผลการเรยนรทางพลศกษา

ได2.2 เลอกหรอออกแบบเครองมอทใชในการวดและประเมนผลการเรยนร

ทางพลศกษาตามสภาพจรงไดสอดคลองกบตวชวด/ผลการเรยนรทคาดหวง

3. โครงสรางเนอหาสาระ3.1 กระบวนการวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐานพทธศกราช 25513.2 ความหมายและความสำาคญของการวดและประเมนผลการเรยนรใน

ชนเรยน3.3 ประเภทของการวดและประเมนผลการเรยนร3.4 วธการและเครองมอวดและประเมนผลการเรยนรพลศกษา

4. สาระสำาคญ กระบวนทศนใหมในการวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรแกน

กลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (กระทรวงศกษาธการ. 2553

หนา 80) คอการทผเรยนเกดการเรยนรทคงทน เรยนรดวยความเขาใจอยางถองแท สามารถอธบาย ตความ นำาความรไปใชได มมมมองทถกตอง มความเขาใจผอน ตลอดจนเขาใจและรจกตวเอง การจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผลจะตองมการเปลยนแปลงใหสะทอนความเปนจรงหรอใกลเคยงกบชวตจรงมากกวาการปฏบตกจกรรมทว ๆ ไป ซงตองเรมจากบรรยากาศในชนเรยนจะตองเปลยนแปลงจากหองเรยนทยดการเปรยบเทยบผลการเรยนเปนหลก ซงเปาหมายของการวดและประเมนผล คอการสอบใหคะแนน เปน หองเรยนทมการเรยนรเปนหวใจ ซงเปาหมายหลกของการวดและประเมนผล คอการปรบปรงคณภาพการสอนและการเรยนร

การสรางบรรยากาศหองเรยนทมการเรยนรเปนหวใจและมการวดและประเมนผลเพอการปรบปรงคณภาพการสอนและการเรยนรเปนเปาหมายหลก ตองมการปรบเปลยนแนวคดสำาคญดงน

1. มความเชอมนวาผเรยนทกคนสามารถเรยนรและบรรลผลสำาเรจตามเปาหมายทหลกสตรกำาหนดไว ผเรยนทงทมผลการเรยนดและผลการเรยนออนไดรบความเอาใจใสเทาเทยมกน

2. ยดหลกการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ผเรยนเปนผขบเคลอนการเรยนรและไดแสดงออกถงความรบผดชอบตอความสำาเรจในการเรยนรของตนและเพอนรวมหอง มใชผสอนเปนผขบเคลอนการสอนโดยไมแนใจวาผเรยนเกดการเรยนรหรอไม

3. การสอบและการใหคะแนนเปนเพยงแนวปฏบตหนงของการวดและประเมนผลการเรยนรในชนเรยน ผสอนและผเรยนตองมแนวคดรวมกนวาการวดและประเมนผลเปนเครองมอในการคนหาหลกฐานรองรอยของการเรยนรโดยมเปาหมายเพอเปนขอมลในการปรบปรงพฒนาการเรยนรมากกวาการเปนเครองมอเพอจดลำาดบและเปรยบเทยบผเรยน

กระบวนการวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางฯ (กระทรวงศกษาธการ. 2553 หนา 92-96)

2

สงทผสอนตองทำาการวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 คอ (1) ผลการเรยนรใน 8 กลมสาระ (2) ผลการเรยนรดานการอาน คดวเคราะหและเขยน (3) ผลการเรยนรดานคณลกษณะอนพงประสงคทกำาหนดไวในหลกสตรอยางนอย 8 ประการ และ (4) ผลการเรยนรทเกดจากกจกรรมพฒนาผเรยน

ผลการเรยนรตามหลกสตร 4 ประการดงกลาวขางตน มทมาจากองคประกอบ 3 ดาน คอ ดานพทธพสย ดานจตพสย และดานทกษะพสย โดยทง 3 ดานมลกษณะสำาคญทอธบายโดยสงเขปได ดงนคอ

1. ผลการเรยนรดานพทธพสย หมายถง ขอมล สารสนเทศ หลกฐานตาง ๆ ทแสดงถงความสามารถดานสตปญญา 6 ดาน คอ ความจำา ความเขาใจ การประยกตใช การวเคราะห การประเมนคาและการคดสรางสรรค โดยพฤตกรรมทสะทอนวาผเรยนเกดการเรยนรดานพทธพสย ไดแก การบอกเลาอธบาย หรอเขยนแสดงความคดรวบยอดโดยการตอบคำาถาม เขยนแผนภม แผนภาพ นำาเสนอแนวคดขนตอนในการแกปญหา การจดการ การออกแบบประดษฐหรอสรางสรรคชนงาน เปนตน

2. ผลการเรยนรดานจตพสย หมายถง ขอมล สารสนเทศทสะทอนความสามารถดานการเรยนรในการจดการอารมณ ความรสก คานยม คณธรรม จรยธรรมและเจตคต โดยพฤตกรรมทสะทอนวาผเรยนสามารถเกดการเรยนรดานจตพสย คอ ผเรยนมการแสดงอารมณ ความรสกในสถานการณตาง ๆ อยางเหมาะสมตามบรรทดฐานของสงคม มความสามารถในการตดสนใจเชงจรยธรรมและมคานยมพนฐานทไดรบการปลกฝงโดยแสดงพฤตกรรมทสะทอน ใหเหนคณลกษณะทพงประสงคอยางนอย 8 ประการ ตามหลกสตร

3. ผลการเรยนรดานทกษะพสย หมายถง ขอมล สารสนเทศทแสดงถงทกษะการปฏบตงานเกยวกบการเคลอนไหวกลามเนอสวนตาง ๆ ของรางกาย ทเกดจากการประสานงานของสมองและกลามเนอทใชงานอยางคลองแคลวประสานสมพนธกน

ผลการเรยนรทง 3 ดานทเกดขนจากการพฒนาในกระบวนการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรและกจกรรมเสรมหลกสตร ตลอดจนประสบการณ

3

ตาง ๆ ในชวตจรงทผเรยนไดรบการพฒนาเปนผลการเรยนรทเกดขนพรอมกบการเจรญเตบโตในแตละชวงวยของผเรยน ซงเปนพฒนาการทครตองแสวงหาหรอคดคนเทคนค วธการและเครองมอตาง ๆ เพอใชวดและประเมนผลโดยคำานงถงความสอดคลองและเหมาะสม เพอใหไดผลการวดและประเมน ทมคณภาพ สามารถนำาไปใชในการพฒนาผเรยนและกระบวนการจดการเรยนการสอนของครไดอยางแทจรง การประเมนผลการเรยนรทกำาหนดในหลกสตร ซงเปนภารกจของผสอน มขนตอนการปฏบต ดงน

1. ศกษา วเคราะหมาตรฐานและตวชวดจากหลกสตรสถานศกษา สดสวนคะแนนระหวางเรยนกบคะแนนปลายป/ปลายภาค เกณฑตางๆ ทสถานศกษากำาหนด ตลอดจนตองคำานงถงคณลกษณะอนพงประสงค การอาน คดวเคราะหและเขยน กจกรรมพฒนาผเรยน รวมทงสมรรถนะตางๆ ทตองการใหเกดขนในตวผเรยน เพอนำาไปบรณาการ สอดแทรกในระหวางการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยคำานงถงธรรมชาตรายวชา รวมถงจดเนนของสถานศกษา

2. จดทำาโครงสรางรายวชาและแผนการประเมน2.1 วเคราะหตวชวดในแตละมาตรฐานการเรยนรแลวจดกลมตวช

วด เนองจากการวเคราะหตวชวดจะชวยผสอนในการกำาหนดกจกรรมการเรยนร เพอพฒนาผเรยนและประเมนใหครอบคลมทกดานทตวชวดกำาหนด หากเปนรายวชาเพมเตมใหวเคราะหผลการเรยนรตามทสถานศกษากำาหนด

2.2 กำาหนดหนวยการเรยนรโดยเลอกมาตรฐาน/ตวชวดทสอดคลองสมพนธกนหรอ ประเดนปญหาทอยในความสนใจของผเรยน ซงอาจจดเปนหนวยเฉพาะวชา(Subject unit) หรอหนวยบรณาการ (Integrated unit) แตละหนวยการเรยนรอาจนำาการอาน คดวเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค มาพฒนาในหนวยการเรยนรดวยกได ในขณะเดยวกนผสอนควรวางแผนการประเมนทสอดคลองกบหนวยการเรยนรดวย กรณทตวชวดใดปรากฏอยหลายหนวยการเรยนร ควรพฒนาตวชวดนนในทกหนวยการเรยนร ดวยวธการและเครองมอทหลากหลาย กอนบนทกสรปผล เพอสามารถประเมนผเรยนไดอยางครอบคลม

4

2.3 กำาหนดสดสวนเวลาเรยนในแตละหนวยการเรยนร ตามโครงสรางรายวชาโดยคำานงถงความสำาคญของมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด หรอผลการเรยนร และสาระการเรยนรในหนวยการเรยนร

2.4 กำาหนดภาระงานหรอชนงานหรอกจกรรมทเปนหลกฐานแสดงออกซงความรความสามารถทสะทอนตวชวด หรอผลการเรยนร การกำาหนดภาระงาน หรอชนงาน อาจมลกษณะดงน

2.4.1 บรณาการหลายสาระการเรยนรและครอบคลมหลายมาตรฐานการเรยนรหรอหลายตวชวด

2.4.2 สาระการเรยนรเดยวแตครอบคลมหลายมาตรฐานการเรยนรหรอหลายตวชวด

2.5 กำาหนดเกณฑสำาหรบประเมนภาระงาน/ชนงาน/กจกรรม โดยใชเกณฑการประเมน(Rubrics) หรอกำาหนดเปนรอยละ หรอตามทสถานศกษากำาหนด

2.6 สำาหรบตวชวดทยงไมไดรบการประเมนโดยภาระงาน ใหเลอกวธการวดและประเมนผลดวยวธการและเครองมอทเหมาะสม

3. ชแจงรายละเอยดของการวดและประเมนผลใหผเรยนเขาใจถงวตถประสงค วธการเครองมอ ภาระงาน เกณฑ คะแนน ตามแผนการประเมนทกำาหนดไว

4. การจดการเรยนรของแตละหนวยการเรยนร ควรวดและประเมนผลการเรยนรเปน 3 ระยะ ไดแก ประเมนวเคราะหผเรยนกอนการเรยนการสอน ประเมนความกาวหนาระหวางเรยน และการประเมนความสำาเรจหลงเรยน โดยมรายละเอยดดงน

4.1 ประเมนวเคราะหผเรยนการประเมนวเคราะหผเรยน เปนหนาทของครผสอนในแตละรายวชา ทก

กลมสาระการเรยนร เพอตรวจสอบความร ทกษะและความพรอมดานตาง ๆ ของผเรยนโดยใชวธการทเหมาะสมแลวนำาผลการประเมนมาปรบปรง ซอมเสรม หรอเตรยมผเรยนทกคน ใหมความพรอมและมความรพนฐาน ซงจะชวยใหการจดกระบวนการเรยนร ของผเรยนประสบความสำาเรจในการเรยนไดเปน

5

อยางดแตจะไมนำาผลการประเมนนไปใชในการพจารณาตดสนผลการเรยน มแนวปฏบต ดงน

4.1.1 วเคราะหความรและทกษะทเปนพนฐานของเรองทจะเรยนร

4.1.2 เลอกวธการและเครองมอสำาหรบประเมนความรและทกษะพนฐานอยางเหมาะสม เชน การใชแบบทดสอบ การซกถามผเรยน การสอบถามผสอน การพจารณาผลการเรยนเดมหรอพจารณาแฟมสะสมงาน (Portfolio) ทผานมา เปนตน

4.1.3 ดำาเนนการประเมนความรและทกษะพนฐานของผเรยน4.1.4 นำาผลการประเมนไปพฒนาผเรยนใหมความพรอมทจะ

เรยน เชน จดการเรยนรพนฐานสำาหรบผทตองการความชวยเหลอ และเตรยมแผนจดการเรยนรเพอสนบสนนผเรยนทมความสามารถพเศษ เปนตน

4.2 การประเมนความกาวหนาระหวางเรยนการประเมนความกาวหนาระหวางเรยน เปนการประเมนทมงตรวจสอบ

พฒนาการของผเรยนในการบรรลมาตรฐาน/ตวชวด ผลการเรยนร ตามหนวยการเรยนรทผสอนไดวางแผนไวเพอใหไดขอมลสารสนเทศไปพฒนา ปรบปรง แกไขขอบกพรอง และสงเสรมผเรยนใหมความร ความสามารถและเกดพฒนาการสงสดตามศกยภาพ นอกจากนยงใชเปนขอมลของผสอนในการปรบปรงกระบวนการจดการเรยนร การประเมนความกาวหนาระหวางเรยนทดำาเนนการอยางถกหลกวชาและตอเนองจะใหผลการประเมนทสะทอนความกาวหนาในการเรยนรและศกยภาพของผเรยนอยางถกตอง นาเชอถอ โดยผสอนเลอกวธการวดและประเมนผลทสอดคลองกบภาระงานหรอกจกรรมทกำาหนดใหผเรยนปฏบตวธการประเมนทเหมาะสม สำาหรบการประเมนความกาวหนาระหวางเรยนไดแก การประเมนจากสงทผเรยนไดแสดงใหเหนวามการพฒนาดานความรความสามารถ ทกษะตลอดจนมคณลกษณะอนพงประสงคทเปนผลจากการเรยนร ซงผสอนสามารถเลอกใชวธการวดและประเมนผลไดหลากหลาย ดงน

6

4.2.1 เลอกวธและเครองมอการประเมนใหสอดคลองกบตวชวด หรอผลการเรยนร เชน การประเมนดวยการสงเกต การซกถาม การตรวจแบบฝกหด การประเมนตามสภาพจรง การประเมนการปฏบต เปนตน

4.2.2 สรางเครองมอวดและประเมนผลการเรยนใหสอดคลองกบวธการประเมนทกำาหนด

4.2.3 ดำาเนนการวดและประเมนผลการเรยนควบคไปกบการจดกจกรรมการเรยนร

4.2.4 นำาผลไปพฒนาผเรยน

4.3 การประเมนความสำาเรจหลงเรยนการประเมนความสำาเรจหลงเรยน เปนการประเมนเพอมงตรวจสอบความ

สำาเรจของผเรยน ใน 2 ลกษณะ คอ4.3.1 การประเมนเมอจบหนวยการเรยนร เปนการประเมนผ

เรยนในหนวยการเรยนรทไดเรยนจบแลว เพอตรวจสอบผลการเรยนรของผเรยนตามตวชวดหรอผลการเรยนรพฒนาการของผเรยนเมอนำาไปเปรยบเทยบกบผลการประเมนวเคราะหผเรยน ทำาใหสามารถประเมนศกยภาพในการเรยนรของผเรยน และประสทธภาพในการจดการเรยนรของผสอน ขอมลทไดจากการประเมนความสำาเรจภายหลงการเรยนสามารถนำาไปใชประโยชนในการปรบปรง แกไข วธการเรยนของผเรยน การพฒนากระบวนการจดการเรยนรของผสอน หรอซอมเสรมผเรยนใหบรรลตวชวดหรอผลการเรยนรการประเมนความสำาเรจหลงเรยนน จะสอดคลองกบการประเมนวเคราะหผเรยนกอนการเรยนการสอน หากใชวธการและเครองมอประเมนชดเดยวกนหรอคขนานกน เพอดพฒนาการของผเรยนไดชดเจน

4.3.2 การประเมนปลายป/ปลายภาค เปนการประเมนผลเพอตรวจสอบผลสมฤทธของผเรยนในการเรยนรตามตวชวดหรอผลการเรยนร และใชเปนขอมลสำาหรบปรบปรงแกไข ซอมเสรมผเรยนทไมผานการประเมนตวชวดการประเมนปลายป/ปลายภาคสามารถใชวธการและเครองมอประเมนไดอยางหลากหลายและเลอกใชใหสอดคลองกบตวชวด อาจใชแบบทดสอบชนดตาง ๆ หรอประเมนโดยใชภาระงานหรอกจกรรม โดยมขนตอนหรอวธการ ดงน

7

1) เลอกวธการและเครองมอทจะใชในการวดและประเมนผล2) สรางเครองมอประเมน3) ดำาเนนการประเมน4) นำาผลการประเมนไปใชตดสนผลการเรยน สงผลการเรยนซอม

เสรมแกไขผลการเรยนความหมายและความสำาคญของการวดและประเมนผลการเรยนรใน

ชนเรยน (กระทรวงศกษาธการ. 2553 หนา 81-82)คำาศพททใชในการวดและประเมนผลการเรยนรในชนเรยนมความหมาย

แตกตางกน แตบางคนนำามาใชในความหมายเดยวกน ดงนนเพอใหเกดความเขาใจทตรงกนจงใหนยามคำาศพทตาง ๆ ไว ดงน

การวด (Measurement) หมายถง การกำาหนดตวเลขใหกบวตถ สงของ เหตการณ ปรากฏการณหรอพฤตกรรมตาง ๆ ของผเรยน ซงการจะไดมาซงตวเลขนน อาจตองใชเครองมอวด เพอใหไดตวเลขทสามารถแทนคณลกษณะตาง ๆ ทตองการ

การประเมน (Assessment) หมายถง กระบวนการเกบขอมล ตความ บนทก และใชขอมลเกยวกบคำาตอบของผเรยน ททำาในภาระงาน/ ชนงาน วาผเรยนรอะไร สามารถทำาอะไรได และจะทำาตอไปอยางไร ดวยวธการและเครองมอทหลากหลาย

การประเมนคา/การตดสน (Evaluation) หมายถง การนำาเอาขอมลตาง ๆ ทไดจากการวดหลาย ๆอยางมาเปนขอมลในการตดสนผลการเรยน โดยการเปรยบเทยบกบเกณฑ (criteria) ทสถานศกษากำาหนดเพอประเมนการเรยนรของผเรยนวาผเรยนมความเกงหรอออนเพยงใด บรรลเปาหมายทตองการมากนอยเพยงใด ซงคอการสรปผลการเรยนนนเอง

การวดและประเมนผลการเรยนรในชนเรยน (Classroom Assessment) กระบวนการเกบรวบรวม วเคราะห ตความ บนทกขอมลทไดจากการวดและประเมนทงทเปนทางการและไมเปนทางการโดยในการดำาเนนการดงกลาวเกดขนตลอดระยะเวลาของการจดการเรยนการสอนนบตงแตกอนการเรยนการสอน ระหวางการเรยนการสอน และหลงการเรยนการสอน โดยใช

8

เครองมอทหลากหลาย เหมาะสมกบวยของผเรยน มความสอดคลองและเหมาะสมกบพฤตกรรมทตองการวด นำาผลทไดมาตคา เปรยบเทยบกบเกณฑทกำาหนดในตวชวดของมาตรฐานสาระการเรยนรของหลกสตร ขอมลทไดนนำาไปใชในการใหขอมลยอนกลบเกยวกบความกาวหนา จดเดน จดทตองปรบปรงใหแกผเรยนการตดสนผลการเรยนรรวบยอดในเรองหรอหนวยการเรยนรหรอในรายวชา และการวางแผน ออกแบบการจดการเรยนการสอนของครโดยทผลทไดจากการวดและประเมนผลการเรยนรในชนเรยนจะเปนขอมลสะทอนใหผสอนทราบถงผลการจดการเรยนการสอนของตนและพฒนาการของผเรยน ดงนน ขอมลทเกดจากการวดและประเมนทมคณภาพเทานนจงจะสามารถนำาไปใชไดอยางเปนประโยชนตรงตามเปาหมายและคมคาตอการปฏบตงาน ผสอนตองดำาเนนการวดและประเมนผลการเรยนรเพอใหไดขอมลในการสะทอนสภาพจรงนำาไปกำาหนดเปาหมายและวธการพฒนาผเรยน ผสอนจงจำาเปนตองมความรความเขาใจอยางถองแทในหลกการ แนวคด วธดำาเนนงานในสวนตางๆทเกยวของกบหลกสตร และการจดการเรยนร เพอสามารถนำาไปใชในการวางแผนและออกแบบการวดและประเมนผลไดอยางมประสทธภาพบนพนฐานการประเมนผลการเรยนรในชนเรยนทมความถกตอง ยตธรรม เชอถอได มความสมบรณ ครอบคลมตามจดมงหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 หากการวดและประเมนการเรยนรไมมคณภาพ จะทำาใหผมสวนเกยวของขาดขอมลสำาคญในการสะทอนผลการดำาเนนการจดการศกษา ทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตการ ผมสวนเกยวของไดแก ตนสงกดสวนกลาง สำานกงานเขตพนทการศกษา สถานศกษา ผปกครอง หนวยงานทเกยวของ ขาดขอมลสำาคญในการสะทอนผลและสภาพความสำาเรจเมอเปรยบเทยบกบเปาหมาย สงผลใหการวางแผนกำาหนดทศทางการพฒนาผเรยนระยะตอไป ไมสามารถสรางความมนใจไดวาจะสอดคลองกบสภาพปญหาและมความเหมาะสมกบระดบความสำาเรจของการพฒนาผเรยนในระยะทผานมา

ประเภทของการวดและประเมนผลการเรยนร (กระทรวงศกษาธการ. 2553 หนา 82-83)

9

การทราบวาการวดและประเมนผลการเรยนรแบงประเภทเปนอยางไรบางจะชวยใหผสอนออกแบบการวดและประเมนผลการเรยนรไดตรงตามวตถประสงคและเปนประโยชนตอการพฒนาผเรยนยงขน ในทนไดนำาเสนอประเภทของการวดและประเมนผลการเรยนร ดงน

1. การวดและประเมนผลการเรยนรจำาแนกตามขนตอนการจดการเรยนการสอน กอนเรยน ระหวางเรยนและหลงเรยน ม 4 ประเภท ซงมความแตกตางกนตามบทบาท จดมงหมายและวธการวดและประเมนดงน

1.1 การประเมนเพอจดวางตำาแหนง (Placement Assessment) เปนการประเมนกอนเรมเรยนเพอตองการขอมลทแสดงความพรอม ความสนใจ ระดบความรและทกษะพนฐานทจำาเปนตอการเรยน เพอใหผสอนนำาไปใชกำาหนดวตถประสงคของการเรยนร วางแผน และออกแบบกระบวนการเรยนการสอนทเหมาะสมกบผเรยนทงรายบคคล รายกลมและรายชนเรยน

1.2 การประเมนเพอวนจฉย (Diagnostic Assessment) เปนการเกบขอมลเพอคนหาวาผเรยนรอะไรมาบางเกยวกบสงทจะเรยน สงทรมากอนนถกตองหรอไม จงเปนการใชในลกษณะประเมนกอนเรยน นอกจากนยงใชเพอหาสาเหตของปญหาหรออปสรรคตอการเรยนรของผเรยนเปนรายบคลทมกจะเปนเฉพาะเรอง เชน ปญหาการออกเสยงไมชด แลวหาวธปรบปรงเพอใหผเรยนสามารถพฒนาและเรยนรขนตอไป วธการประเมนใชไดทงการสงเกต การสอบพดคย สอบถาม หรอการใชแบบทดสอบกได

1.3 การประเมนผลยอย (Formative Assessment) เปนการประเมนเพอพฒนาการเรยนร(assessment for learning) ทดำาเนนการอยางตอเนองตลอดการเรยนการสอนโดยมใชใชแตการทดสอบระหวางเรยนเปนระยะ ๆ อยางเดยว แตเปนการทครเกบขอมลการเรยนรของผเรยนอยางไมเปนทางการดวย ขณะทใหผเรยนทำาภาระงานตามทกำาหนด ครสงเกต ซกถาม จดบนทก แลววเคราะหขอมลวาผเรยนเกดการเรยนรหรอไม จะตองใหผเรยนปรบปรงอะไรหรอผสอนปรบปรงอะไรเพอใหเกดความกาวหนาในการเรยนรตามมาตรฐาน/ตวชวดการประเมนระหวางเรยนดำาเนนการไดหลายรป

10

แบบ เชน การใหขอแนะนำา ขอสงเกตในการนำาเสนอผลงาน การพดคยระหวางผสอนกบผเรยนเปนกลมหรอรายบคคลการสมภาษณ ตลอดจนการวเคราะหผลการสอบ เปนตน

1.4 การประเมนสรปผลการเรยนร (Summative Assessment) มกเกดขนเมอจบหนวยการเรยนรเพอตรวจสอบผลการเรยนรของผเรยนตามตวชวด และยงใชเปนขอมลในการเปรยบเทยบกบการประเมนกอนเรยนทำาใหทราบพฒนาการของผเรยน การประเมนสรปผลการเรยนรยงเปนการตรวจสอบผลสมฤทธของผเรยนตอนปลายป/ปลายภาคอกดวย การประเมนสรปผลการเรยนรใชวธการและเครองมอประเมนไดอยางหลากหลาย โดยปกตมกดำาเนนการอยางเปนทางการมากกวาการประเมนระหวางเรยน

2. การวดและประเมนผลการเรยนรจำาแนกตามวธการแปลความหมายผลการเรยนร ม 2 ประเภท ทแตกตางกนตามลกษณะการแปลผลคะแนน ดงน

2.1 การวดและประเมนแบบองกลม (Norm-Referenced Assessment) เปนการวดและประเมนผลการเรยนรเพอนำาเสนอผลการตดสนความสามารถหรอผลสมฤทธของผเรยนโดยเปรยบเทยบกนเองภายในกลม หรอในชนเรยน

2.2 การวดและประเมนแบบองเกณฑ (Criterion-Referenced Assessment) เปนการวดและประเมนผลการเรยนรเพอนำาเสนอผลการตดสนความสามารถหรอผลสมฤทธของผเรยนโดยเปรยบเทยบกบเกณฑทกำาหนดขน

วธการและเครองมอวดประเมนผลการเรยนร (กระทรวงศกษาธการ. ๒๕๕๓ หนา ๘๓-๙๐)

วธการและเครองมอวดและประเมนผลการเรยนร หมายถง รปแบบ ยทธวธและเครองมอประเภทตาง ๆ ทใชในการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบการจดการเรยนร โดยทวไปมจดมงหมาย 3 ประการ คอ เพอรจกผเรยน เพอประเมนวธเรยนของผเรยน และเพอประเมนพฒนาการของผเรยน ผสอน

11

สามารถเลอกใชหรอคดคนวธการวดและประเมนผลใหเหมาะสมกบจดมงหมายของการนำาผลการประเมนไปใช เพอตอบสนองความตองการ 3 ประการ ดงกลาวขางตน

วธการและเครองมอวดและประเมนผลแบบเปนทางการ (Formal Assessment) เปนการไดมาซงขอมลผลการเรยนรทนยมใชกนมาแตดงเดม เชน วดและประเมนโดยการจดสอบและใชแบบสอบหรอแบบวด (test) ทครสรางขน โดยการเกบขอมลดงกลาวสวนใหญใชในการวดและประเมนทไดผลเปนคะแนนและนำาไปใชในการเปรยบเทยบ เชน เปรยบเทยบระหวางกอนเรยนและหลงเรยน เพอดพฒนาการ หรอใชเพอประเมนผลสมฤทธ เมอสนสดการสอนในแตละหนวยหรอรายวชาวธการและเครองมอวดและประเมนผลแบบเปนทางการเหมาะสำาหรบ การประเมนประเมนเพอตดสน มากกวาทจะใชเพอประเมนพฒนาการผเรยนหรอเพอหาจดบกพรองสำาหรบนำาไปปรบปรงการจดการเรยนการสอน อยางไรกตาม วธการและเครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลผลการเรยนรแบบเปนทางการ ทใหขอมลสารสนเทศในเชงปรมาณมขอสงเกตทผสอนตองระมดระวงในการนำาไปใชเพอใหไดผลการเรยนร ทมคณภาพเปนตวแทนของระดบความสามารถทแทจรงของผเรยน ตองไดมาจากวธการวดทถกตอง เหมาะสมกบลกษณะขอมล เครองมอวดและประเมนทมความเทยงตรง (Validity) หมายถง สามารถวดไดตรงตามสงทตองการวดและมความเชอมน (Reliability) หมายถง ผลการวดมความคงเสนคงวา เมอมการวดซำาโดยใชเครองมอคขนานหรอเมอวดในระยะเวลาใกลเคยงกน และวธการวดมความโปรงใสสามารถตรวจสอบและเชอถอได (Acceptable)

วธการและเครองมอวดและประเมนผลแบบไมเปนทางการ (Informal Assessment) เปนการไดมาซงขอมลผลการเรยนรทเนนผเรยนเปนรายบคคล จากแหลงขอมลหลากหลายทผสอนเกบรวบรวมตลอดเวลา วเคราะหขอมล ศกษาความพรอมและพฒนาการของผเรยน ปรบการเรยนการสอนใหเหมาะสม และแกไขปญหาการเรยนรของผเรยน ลกษณะของขอมลทได นอกเหนอจากตวเลขหรอขอมลเชงปรมาณแลว อาจเปนขอมลบรรยายลกษณะพฤตกรรมทผสอนเฝาสงเกตหรอผลการเรยนรในลกษณะคำาอธบายระดบ

12

พฒนาการ จดแขง จดออนหรอปญหาของผเรยนทพบจากการสงเกต สมภาษณหรอวธการอน ๆ

การวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนการประเมนผลการเรยนรตามกลมสาระ ผลการเรยนรดานการอาน คดวเคราะหและเขยนผลการพฒนาพฤตกรรมตามคณลกษณะอนพงประสงค และผลการเรยนรทเกดจากการจดกจกรรมพฒนาผเรยนนน มความเหมาะสมกบวธการและเครองมอวดและประเมนผลแบบไมเปนทางการน ขอมลทไดจะเปนประโยชนในการพฒนาการเรยนรของผเรยนเปนรายบคคล ชวยใหผสอนเขาใจพฤตกรรมของผเรยนไดอยางลกซงกวาการประเมนแบบเปนทางการ และเปนวธการทยดหยนตามสถานการณและบรบท

วธการและเครองมอประเมนแบบตาง ๆ ทผสอนสามารถเลอกใชไดดงตอไปน

1. การสงเกตพฤตกรรม เปนการเกบขอมลจากการดการปฏบตกจกรรมของผเรยนโดยไมขดจงหวะการทำางานหรอการคดของผเรยน การสงเกตพฤตกรรมเปนสงททำาไดตลอดเวลา แตควรมกระบวนการทชดเจน และมจดประสงคทชดเจนวาตองการประเมนอะไร โดยอาจใชเครองมอ เชน แบบประเมนคา แบบตรวจสอบรายการ สมดจดบนทก เพอประเมนผเรยนตามตวชวด และควรทำาการสงเกตบอยครงเพอขจดความลำาเอยง

2. การสอบปากเปลา เปนการใหผเรยนไดแสดงออกดวยการพด ตอบประเดนเกยวกบการเรยนรตามมาตรฐาน ผสอนเกบขอมล จดบนทก รปแบบการประเมนนผสอนและผเรยนมปฏสมพนธกนสามารถมการอภปราย โตแยง ขยายความ ปรบแกไขความคดกนได มขอทพงระวงคอ อยาเพงขดความคดขณะทผเรยนกำาลงพด

3. การพดคย เปนการสอสาร 2 ทางอกประเภทหนงระหวางผสอนกบผเรยน สามารถดำาเนนการเปนกลมหรอรายบคคลกได โดยทวไปมกใชอยางไมเปนทางการเพอตดตามตรวจสอบวาผเรยนเกดการเรยนรเพยงใด เปนขอมลสำาหรบพฒนา วธการนอาจใชเวลา แตมประโยชนตอการคนหาวนจฉยขอปญหา

13

ตลอดจนเรองอน ๆ ทอาจเปนปญหา อปสรรคตอการเรยนร เชน วธการเรยนรทแตกตางกน เปนตน

4. การใชคำาถาม การใชคำาถามเปนเรองปกตมากในการจดการเรยนร แตขอมลงานวจยบงชวาคำาถามทครใชเปนดานความจำา และเปนเชงการจดการทวๆ ไปเปนสวนใหญ เพราะถามงาย แตไมทาทายใหผเรยนตองทำาความเขาใจและเรยนรใหลกซง การพฒนาการใชคำาถามใหมประสทธภาพแมจะเปนเรองทยาก แตสามารถทำาไดผลรวดเรวขน หากผสอนมการเปลยนแปลงวธการประเมนในชนเรยน โดยทำาการประเมนเพอพฒนาใหแขงขน (Clarke, 2005) Clarke นำาเสนอวธการฝกถามใหมประสทธภาพ 5 วธ ดงน

วธท 1 ใหคำาตอบทเปนไปไดหลากหลาย เปนวธทงายทสดในการเรมตนเปลยนการถามแบบความจำาใหเปนคำาถามทตองใชการคดบางเพราะมคำาตอบทเปนไปไดหลายคำาตอบ (แตพงระวงวาการใชคำาถามหมายความวาผเรยนตองผานการเรยนร มความเขาใจพนฐานตามตวชวดทกำาหนดใหเรยนรมาแลว) คำาถามแบบนทำาใหผเรยนตองใชการตดสนใจวา คำาตอบใดถก หรอใกลเคยงทสดเพราะเหตใดและทไมถกเพราะเหตใด นอกจากน การใชคำาถามแบบนจะทำาใหผเรยนเรยนรยงขนอกหากมกจกรรมใหผเรยนทำาเพอพสจนคำาตอบ ตวอยาง เชน

คำาถามจำา : การออกกำาลงกายแบบใดทำาใหหวใจทำางานดขน คำาถามคด : การออกกำาลงกายแบบใดตอไปนชวยใหหวใจทำางานไดดขน- การขจกรยาน- การเดน- การเลนกอลฟ- การวายนำา- การกระโดดรม- การพงแหลน

วธท 2 เปลยนคำาถามความจำาใหเปนประโยคบอกเลา เพอใหผเรยนระบ

วาเหนดวย ไมเหนดวย พรอมเหตผล การใชวธนจะตองใหผเรยนไดอภปรายกน ผเรยนตองใชการคดทสงขนกวาวธแรก เพราะผเรยนจะตองยกตวอยางสนบสนนความเหนของตน เมอใหประโยคทผเรยนจะตองสะทอนความคดเหนผเรยนจะตองปกปองหรออธบายทศนะของตน การฝกดวยวธการนบอย ๆ จะเปนการพฒนาผเรยนใหเปนผฟงทด มจตใจเปดกวางพรอมรบฟง และเปลยนแปลงความคดเหนไดผานกระบวนการอภปราย ครใชวธการนกดดนให

14

เกดการอภปรายอยางมคณภาพสงระหวางเดกตอเดก และใหขอมลเพอการพฒนา แกทกคนในชนเรยนตวอยางเชน คำาถามจำา : การออกกำาลงกายแบบใดทำาใหหวใจทำางานไดดขนคำาถามคด : “การออกกำาลงกายแบบตาง ๆ นนทำาใหหวใจทำางานไดดขน ”ทานเหนดวยหรอไม เพราะเหตใด

วธท 3 หาสงตรงกนขาม หรอสงทใช/ถก สงทไมใช/ผด และถามเหตผล วธการนใชไดดกบเนอหาทเปนขอเทจจรง เชน จำานวนในวชาคณตศาสตร การสะกดคำา โครงสรางไวยากรณในวชาภาษาเปนตน เมอไดรบคำาถามวาทำาไมทำาเชนนถก แตทำาเชนนผด หรอทำาไมผลบวกนถก แตผลบวกนผด หรอทำาไมประโยคนถกไวยากรณแตประโยคนผดไวยากรณ เปนตน จะเปนโอกาสใหผเรยนคดและอภปรายมากกวาเพยงการถามวาทำาไมโดยไมมการเปรยบเทยบกน และวธการนจะใชกบการทำางานคมากกวาถามทงหอง แลวใหยกมอตอบ ตวอยาง เชนคำาถามจำา : การออกกำาลงกายแบบใดทำาใหหวใจทำางานไดดขนคำาถามคด :จากภาพเพราะเหตใดภาพท๑ จงเปนการออกกำาลงกายททำาใหหวใจทำางานไดดขน แตภาพท๒ไมเปนการออกกำาลงกายททำาใหหวใจทำางานไดดขน

วธท 4 ใหคำาตอบประเดนสรปแลวตามดวยคำาถามใหคด เปนการใหผเรยนตองอธบายเพมเตมตวอยาง เชนคำาถามจำา : การออกกำาลงกายแบบใดทำาใหหวใจทำางานไดดขนคำาถามคด:ทำาไมการออกกำาลงกายแบบนจงเปนการออกกำาลงกายททำาใหหวใจทำางานไดดขน

วธท 5 ตงคำาถามจากจดยนทเหนตาง เปนวธทตองใชความสามารถมากทงผสอนและผเรยน เพราะมประเดนทตองอภปรายโตแยงเชงลกเหมาะทจะใชอภปรายในประเดนทเกยวกบสภาพเศรษฐกจ สงคม ปญหาสขภาพ ปญหาเชงจรยธรรมเปนตนตวอยาง เชน

15

คำาถามจำา : การสบบหรมอนตรายอยางไรคำาถามคด : การสบบหรควรเปนสงทเลอกกระทำาหรอไม

นอกจากน การใช Bloom’s Taxonomy เปนกรอบแนวคดในการตงคำาถามกเปนวธการทดในการเกบขอมลการเรยนรจากผเรยน

5. การเขยนสะทอนการเรยนร (Journals) เปนรปแบบการบนทกการเขยนอกรปแบบหนงทใหผเรยนเขยนตอบกระท

หรอคำาถามของคร ซงจะตองสอดคลองกบความร ทกษะทกำาหนดในตวชวดการเขยนสะทอนการเรยนรนนอกจากทำาใหผสอนทราบความกาวหนาในผลการเรยนรแลว ยงใชเปนเครองมอประเมนพฒนาการดานทกษะการเขยนไดอกดวย

6. การประเมนการปฏบต (Performance assessment) เปนวธการประเมนงานหรอกจกรรมทผสอนมอบหมายใหผเรยนปฏบต

งานเพอใหทราบถงผลการพฒนาของผเรยน การประเมนลกษณะนผสอนตองเตรยมสงสำาคญ 2 ประการ คอ (1) ภาระงาน (Tasks) หรอกจกรรมทจะใหผเรยนปฏบต เชน การทำาโครงการ /โครงงาน การสำารวจ การนำาเสนอ การสรางแบบจำาลอง การทองปากเปลา การสาธต การทดลองวทยาศาสตร การจดนทรรศการ การแสดงละคร เปนตน (2) เกณฑการใหคะแน น (Scoring Rubrics)

ในการประเมนการปฏบตงาน ผสอนตองสรางเครองมอเพอใชประกอบการประเมน เชน แบบมาตรประมาณคา แบบบนทกพฤตกรรม แบบตรวจสอบรายงาน แบบบนทกผลการปฏบต แบบประเมนความสามารถในการเลนกฬา เปนตน การประเมนการปฏบต อาจจะปรบเปลยนไปตามลกษณะงานหรอประเภทกจกรรม ดงน

□ ภาระงานหรอกจกรรมทเนนขนตอนการปฏบตและผลงาน เชน การทดลองวทยาศาสตร การจดนทรรศการ การแสดงละคร การแสดงการเคลอนไหว การประกอบอาหาร การประดษฐการสำารวจ การนำาเสนอ การจดทำาแบบจำาลอง เปนตน ผสอนจะตองสงเกตและประเมนวธการทำางานทเปนขนตอนและผลงานของผเรยน

□ ภาระงานหรอกจกรรมทมงเนนการสรางลกษณะนสย เชน การรกษาความสะอาด การรกษาสาธารณสมบต/สงแวดลอม การรกษาระเบยบ

16

และความมวนย กจกรรมหนาเสาธง เปนตน จะประเมนดวยวธการสงเกตจดบนทกเหตการณเกยวกบผเรยนและอาจใชแบบตรวจสอบรายการพฤตกรรม

□ ภาระงานทมลกษณะเปนโครงการ/โครงงาน เปนกจกรรมทเนนขนตอนการปฏบตและผลงานทตองใชเวลาในการดำาเนนการ จงควรมการประเมนเปนระยะๆ เชน ระยะกอนดำาเนนโครงการ/โครงงาน โดยประเมนความพรอมการเตรยมการและความเปนไปไดในการปฏบตงาน ระยะระหวาง ดำาเนนโครงการ/โครงงาน จะประเมนการปฏบตจรงตามแผน วธการและขนตอนทกำาหนดไว และการปรบปรงระหวางการปฏบต สำาหรบระยะสนสดการดำาเนนโครงการ/โครงงาน โดยการประเมนผลงานผลกระทบและวธการนำาเสนอผลการดำาเนนโครงการ/โครงงาน

□ ภาระงานทเนนผลผลตมากกวากระบวนการขนตอนการทำางาน เชน การจดทำาแผนผงแผนท แผนภม กราฟ ตาราง ภาพ แผนผงความคด การกระโดดสง การวง 50 เมตร เปนตน อาจประเมนเฉพาะคณภาพของผลงานกได

7.การประเมนดวยแฟมสะสมงาน (Portfolio assessment) แฟมสะสมงานเปนการเกบรวบรวมชนงานของผเรยนเพอสะทอนความ

กาวหนาและความสำาเรจของผเรยน เชน แฟมสะสมงานทแสดงความกาวหนาของผเรยน ตองมผลงานในชวงเวลาตาง ๆ ทแสดงถงความกาวหนาของผเรยน หากเปนแฟมสะสมงานดเดนตองแสดงผลงานทสะทอนความสามารถของผเรยน โดยผเรยนตองแสดงความคดเหนหรอเหตผลทเลอกผลงานนนเกบไวตามวตถประสงคของแฟมสะสมงานแนวทางในการจดทำาแฟมสะสมงานม ดงน

□ กำาหนดวตถประสงคของแฟมสะสมงานวาตองการสะทอนเกยวกบความกาวหนาและความสำาเรจของผเรยนในเรองใดดานใด ทงนอาจพจารณาจากตวชวด/มาตรฐานการเรยนร

□ วางแผนการจดทำาแฟมสะสมงานทเนนการจดทำาชนงาน กำาหนดเวลาของการจดทำาแฟมสะสมงาน และเกณฑการประเมน

□ จดทำาแผนแฟมสะสมงานและดำาเนนการตามแผนทกำาหนด□ ใหผเรยนเกบรวบรวมชนงาน

17

□ ใหมการประเมนชนงานเพอพฒนาชนงาน ควรประเมนแบบมสวนรวม โดยผประเมนไดแก ตนเอง เพอน ผสอน ผปกครอง บคคลทเกยวของ

□ ใหผเรยนคดเลอกชนงาน ประเมนชนงาน ตามเงอนไขทผสอนและผเรยนรวมกนกำาหนด เชน ชนงานทยากทสด ชนงานทชอบทสด เปนตน โดยดำาเนนการเปนระยะ อาจจะเปนเดอนละครงหรอบทเรยนละครงกได

□ ใหผเรยนนำาชนงานทคดเลอกแลวจดทำาเปนแฟมทสมบรณ ซงควรประกอบดวยหนาปก คำานำา สารบญ ชนงาน แบบประเมนแฟมสะสมงาน และอนๆ ตามความเหมาะสม

□ ผเรยนตองสะทอนความรสกและความคดเหนตอชนงานหรอแฟมสะสมงาน

□ สถานศกษาควรจดใหผเรยนแสดงแฟมสะสมงานและชนงานเมอสนภาคเรยน/ปการศกษาตามความเหมาะสม

8.การวดและประเมนดวยแบบทดสอบ การประเมนตวชวดดานการรบรขอเทจจรง(Knowledge) ผสอนควร

เลอกใชแบบทดสอบใหตรงตามวตถประสงคของการวดและประเมนนนๆ เชน แบบทดสอบเลอกตอบ แบบทดสอบถก-ผด แบบทดสอบจบค แบบทดสอบเตมคำา แบบทดสอบความเรยง เปนตน การประเมนผลการเรยนรเกยวกบทกษะเบองตนตามตวชวดดานความสามารถทางทกษะกฬา ใช แบบทดสอบทกษะนน ๆ ทงนแบบทดสอบทจะใชตองเปนแบบทดสอบทมคณภาพ มความเทยงตรง (Validity) และเชอมนได (Reliability)

9.การประเมนดานความรสกนกคด (Attitude) เปนการประเมนคณธรรม จรยธรรมคณลกษณะและเจตคต ทควรปลก

ฝงในการจดการเรยนร ซงการวดและประเมนผลเปนลำาดบขนจากตำาสดไปสงสด ดงน

□ ขนรบร เปนการประเมนพฤตกรรมทแสดงออกวารจก เตมใจ สนใจ□ ขนตอบสนอง เปนการประเมนพฤตกรรมทแสดงวาเชอฟง ทำาตาม

อาสาทำา พอใจทจะทำา

18

□ ขนเหนคณคา (คานยม) เปนการประเมนพฤตกรรมทแสดงความเชอ ซงแสดงออกโดยการกระทำาหรอปฏบตอยางสมำาเสมอ ยกยองชมเชย สนบสนน ชวยเหลอหรอทำากจกรรมทตรงกบความเชอของตน ทำาดวยความเชอมน ศรทธา และปฏเสธทจะกระทำาในสงทขดแยงกบความเชอของตน

□ ขนจดระบบคณคา เปนการประเมนพฤตกรรมการเขารวมกจกรรม อภปราย เปรยบเทยบ จนเกดอดมการณในความคดของตนเอง

□ ขนสรางคณลกษณะ เปนการประเมนพฤตกรรมทมแนวโนมวาจะประพฤตปฏบตเชนนนอยเสมอในสถานการณเดยวกน หรอเกดเปนอปนสย

การวดและประเมนผลดานจตพสย ควรใชการสงเกตพฤตกรรมการปฏบตเปนหลกและสงเกตอยางตอเนองโดยมการบนทกผลการสงเกต ทงนอาจใชเครองมอการวดและประเมนผล เชนแบบประเมนคา แบบตรวจสอบรายการ แบบบนทกพฤตกรรม แบบรายงานพฤตกรรมตนเอง เปนตนนอกจากนอาจใชแบบวดความรและความรสก เพอรวบรวมขอมลเพมเตม เชน แบบวดความรโดยสรางสถานการณ เชงจรยธรรม แบบวดเจตคต แบบวดเหตผลเชงจรยธรรม แบบวดพฤตกรรมเชงจรยธรรม เปนตน

10. การประเมนตามสภาพจรง (Authentic assessment) เปนการประเมนดวยวธการทหลากหลายดงทกลาวมาแลวขางตน เพอให

ไดผลการประเมนทสะทอนความสามารถทแทจรงของผเรยนจงควรใชการประเมนการปฏบต (Performance assessment) รวมกบการประเมนดวยวธการอน ภาระงาน (Tasks) ควรสะทอนสภาพความเปนจรง หรอใกลเคยงกบชวตจรงมากกวาเปนการปฏบตกจกรรมทว ๆ ไป ดงนน การประเมนสภาพจรงจะตองออกแบบการจดการเรยนรและการประเมนผลไปดวยกน และกำาหนดเกณฑการประเมน (Rubrics) ใหสอดคลองหรอใกลเคยงกบชวตจรง

11. การประเมนตนเองของผเรยน (Student self - assessment)

การประเมนตนเองนบเปนทงเครองมอประเมนและเครองมอพฒนาการเรยนร เพราะทำาใหผเรยนไดคดใครครวญวาไดเรยนรอะไรเรยนรอยางไร และผลงานททำานนดแลวหรอยง การประเมนตนเองจงใชเปนวธหนงทจะชวยพฒนาผเรยนใหเปนผทสามารถเรยนรดวยตนเอง การใชการประเมนตนเองของผเรยน

19

ใหประสบความสำาเรจไดดจะตองมเปาหมายการเรยนรทชดเจน มเกณฑทบงบอกความสำาเรจของชนงาน/ภาระงาน และมาตรการการปรบปรงแกไขตนเอง เปาหมายการเรยนรทกำาหนดชดเจนและผเรยนไดรบทราบหรอรวมกำาหนดดวย จะทำาใหผเรยนทราบวาตนถกคาดหวงใหรอะไร ทำาอะไร มหลกฐานใดทแสดงการเรยนรตามความคาดหวงนนหลกฐานทมคณภาพควรมเกณฑเชนไรเพอเปนแนวทางใหผเรยนพจารณาประเมน ซงหากเกดจากการทำางานรวมกนระหวางผเรยนกบผสอนดวยจะเปนการเพมแรงจงใจในการเรยนรเพมมากขน การทผเรยนไดใชการประเมนตนเองบอยๆ โดยมกรอบแนวทางการประเมนทชดเจนน จะชวยสงเสรมใหผเรยนประเมนไดคอนขางจรงและซอสตย คำาวจารณ คำาแนะนำาของผเรยนมกจะจรงจงมากกวาของคร การประเมนตนเองจะเกดประโยชนยงขน หากผเรยนทราบสงทตองปรบปรงแกไขไดตงเปาหมายการปรบปรงแกไขของตน แลวฝกฝน พฒนาโดยการดแล สนบสนนจากผสอนและความรวมมอของครอบครว เครองมอทใชในการประเมนตนเองมหลายรปแบบ เชน การอภปราย การเขยนสะทอนผลงาน การใชแบบสำารวจ การพดคยกบผสอน เปนตน

12. การประเมนโดยเพอน (Peer assessment) เปนเทคนคการประเมนอกรปแบบหนงทนาจะนำามาใชเพอพฒนาผเรยนให

เขาถงคณลกษณะของงานทมคณภาพ เพราะการทผเรยนจะบอกไดวาชนงานนนเปนเชนไร ผเรยนตองมความเขาใจอยางชดเจนกอนวาเขากำาลงตรวจสอบอะไรในงานของเพอน ฉะนน ผสอนตองอธบายผลทคาดหวงใหผเรยนทราบกอนทจะลงมอประเมนการทจะสรางความมนใจวาผเรยนเขาใจการประเมนรปแบบน ควรมการฝกผเรยนโดยผสอนอาจหาตวอยาง เชน งานเขยน ใหนกเรยนเปนกลมตดสนใจวาควรประเมนอะไร และควรใหคำาอธบายเกณฑทบงบอกความสำาเรจของภาระงานนน จากนนใหผเรยนประเมนภาระงานเขยนนนโดยใชเกณฑทชวยกนสรางขน หลงจากนนครตรวจสอบการประเมนของผเรยนและใหขอมลยอนกลบแกผเรยนทประเมนเกนจรงการใชการประเมนโดยเพอนอยางมประสทธภาพ จำาเปนตองสรางสงแวดลอมการเรยนรทสนบสนนใหเกดการประเมนรปแบบน กลาวคอ ผเรยนตองรสกผอนคลาย เชอใจกน และไมอคต

20

เพอการใหขอมลยอนกลบจะไดซอตรง เปนเชงบวกทใหประโยชน ผสอนทใหผเรยนทำางานกลมตลอดภาคเรยนแลวใชเทคนคเพอนประเมนเพอนเปนประจำา จะสามารถพฒนาผเรยนใหเกดความเขาใจซงกนและกน อนจะนำาไปสการใหขอมลยอนกลบทเกงขนได หลกฐานการเรยนรประเภทตาง ๆ

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เนนการเรยนการสอนเพอใหผเรยนไดกระทำา ลงมอปฏบต แสดงความสามารถ มใชเพยงการบอกความรในเรองทไดเรยนมา การออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนจงเปนมากกวาการกำาหนดความรหรอเรองทจะตองเรยน ดงนน เมอการเรยน การสอน ถกกำาหนดดวยกจกรรม ผลงาน ภาระงานทใหผเรยนทำาเพอแสดงพฒนาการการเรยนรตามมาตรฐาน/ตวชวดในแตละสาระการเรยนร หลกฐานการเรยนร (Evidence of learning) จงเปนสงทแสดงใหเหนผลการเรยนรของผเรยนทเปนรปธรรมวามรองรอย/หลกฐานใดบางทแสดงถงผลการเรยนรของผเรยนทสมพนธโดยตรงกบมาตรฐาน/ตวชวด โดยทวไปจำาแนกหลกฐานการเรยนรเปน 2 ประเภท คอ

1.ผลผลต : รายงานทเปนรปเลม สงประดษฐ แบบจำาลอง แผนภม แฟมสะสมงาน ผงมโนทศน การเขยนอนทน การเขยนความเรยง คำาตอบทผเรยนสรางเอง โครงงาน ฯลฯ ซงปรากฏเปนชนงานหรอเอกสาร

2.ผลการปฏบต : การรายงานดวยวาจา การสาธต การทดลอง การปฏบตการภาคสนาม การอภปราย การจดนทรรศการ การสงเกตพฤตกรรมผเรยนของคร รายงานการประเมนตนเองของผเรยน ฯลฯ ซงควรทำาแบบบนทกผลหรอสรปรายงานผลไวเปนเอกสาร

เกณฑการประเมน (Rubrics)การประเมนภาระงานทมความซบซอนจะใชเกณฑการประเมน เพราะเกณฑ

การประเมนเปนแนวทางใหคะแนนทประกอบดวยเกณฑดานตางๆ เพอใชประเมนคาผลการปฏบตของผเรยนในภาระงาน/ชนงานทมความซบซอน เกณฑเหลานคอสงสำาคญทผเรยนควรรและปฏบตได นอกจากนยงมระดบคณภาพแตละเกณฑและคำาอธบายคณภาพทกระดบดงตวอยางตารางท 1 เปนรปแบบ

21

การสรางเกณฑการประเมนแบบแยกประเดน (Analytic rubrics) การนำาเสนอผลงานหนาชนเรยน เปนรปแบบกลางทผสอนสามารถนำาไปปรบใชไดกบวชาตาง ๆตารางท 1 แสดงตวอยางเกณฑการประเมนแบบแยกประเดน (กระทรวงศกษาธการ. 2553 หนา 90)

เกณฑ ระดบการประเมน4 3 2 1 0

ชอเรอง

นาสนใจ ทนสมยเหมาะสมกบเนอเรอง

นาสนใจแตไมทน สมยสอดคลองกบเนอหา

ทวๆไปไมนาสนใจไมสอดคลองกบเนอหา

ไมเกยวของกบสาระ ทเรยน

ไมมขอมลเพยงพอตอการตดสน

เนอหา ขอมลถกตองสมบรณตรงประเดน

ขอมลถกตองตรงประเดน แตขาดรายละเอยด

มขอมลทผดบางและยงไมสมบรณ

ขอมลสวนใหญไมถกตองและขาดหาย

ไมมขอมลเพยงพอตอการตดสน

การลำาดบใจความ

ใจความชดเจนลำาดบเหตการณสมเหตสมผล

ใจความสบสนบางแตยงสามารถเขาใจได ขาดความสมเหตสมผลไปบาง

ใจความไมชดเจนขาดความสมเหตสมผล

ไมตอเนองขาดความสมเหตสมผล

ไมมขอมลเพยงพอตอการตดสน

หลกเกณฑทาง

ประโยคสมบรณถกตองตาม

เขยนประโยคไมสมบรณ

แตถก

เขยนประโยคสมบรณบางไมสมบรณบาง

เขยนประโยคผดหลก

ไมมขอมลเพยงพอ

22

ภาษา หลกเกณฑทางภาษาสอความไดชดเจน

หลกเกณฑทางภาษา สอความได

ผดหลกเกณฑทางภาษาอยางมากสอความไมชด

เกณฑทางภาษา สอความไมได

ตอการตดสน

นอกจากเกณฑการประเมนแบบแยกประเดนแลว ยงมเกณฑการประเมนแบบภาพรวม(Holistic rubric) เชน ตองการประเมนความสามารถในการเลนบาสเกตบอลแตไมไดพจารณาแยกแตละประเดน วาทกษะเบองตนแตละทกษะ การเคลอนททสมพนธกนในทม การแกไขความเสยเปรยบในการเลน และผลการแขงขน แตละประเดนเปนอยางไร แตเปนการพจารณาในภาพรวมและใหคะแนนภาพรวม

ตารางท 2 แสดงตวอยางเกณฑการประเมนแบบภาพรวม (สมาล ตยศวาพร. 2555)คะแนน เกณฑ

5 แสดงทกษะเบองตนไดดมาก การเคลอนทสมพนธกบผเลนคนอนไดด แกไขความเสยเปรยบในการเลนได 3 ใน 4 สวน และผลการแขงขนชนะมากกวา๔คะแนน

4 แสดงทกษะเบองตนไดด การเคลอนทสมพนธกบผเลนคนอนไดปานกลาง แกไขความเสยเปรยบในการเลนได 2 ใน 4 สวน และผลการแขงขนชนะ 1-4 คะแนน

3 แสดงทกษะเบองตนไดด การเคลอนทสมพนธกบผเลนคนอนไดปานกลาง แกไขความเสยเปรยบในการเลนได 1 ใน 4 สวน และผลการแขงขนเสมอ

2 แสดงทกษะเบองตนไดปานกลาง การเคลอนทไมสมพนธกบผเลนคนอน แกไขความเสยเปรยบในการเลนไมได และผลการแขงขนเสมอ

1 แสดงทกษะเบองตนไดปานกลาง การเคลอนทไมสมพนธกบผเลนคนอน แกไขความเสยเปรยบในการเลนไมได และผลการแขงขนแพ

23

1-4 คะแนน0 แสดงทกษะเบองตนไดนอย การเคลอนทไมสมพนธกบผเลนคนอน

แกไขความเสยเปรยบในการเลนไมได และผลการแขงขนแพมากกวา 4 คะแนน

เกณฑการประเมนนอกจากจะใชเพอประเมนชนงาน/ภาระงานแลว ยงสามารถใชเปนเครองมอในการสอนไดอยางด โดยใหผเรยนไดรบทราบวาผสอนคาดหวงอะไรบางจากชนงานทมอบหมาย หรอใหผเรยนรวมในการสรางเกณฑกจะทำาใหเกดการมสวนรวมและความรบผดชอบ ผสอนทใชเกณฑการประเมนเปนประจำาจะพดตรงกนวา เกณฑการประเมนใหภาพทชดเจนดกวาคำาสง และหากมตวอยางชนงานประกอบใหผเรยนไดชวยกนพจารณา อภปรายโดยใชเกณฑทรวมกนสรางขน กจะยงทำาใหผเรยนสามารถแยกแยะไดวาชนงานทดมคณภาพเปนอยางไร เกณฑการประเมนยงใชเปนเครองมอสอสารระหวางผสอนกบผเรยน ผสอนกบผปกครองและผเรยนกบผปกครอง การมภาพความคาดหวงทชดเจนจะชวยใหผสอนสามารถใหขอมลยอนกลบทเปนประโยชนแกผเรยน และเปนประเดนสำาหรบพดคยเพอการพฒนาการเรยนรไดดยงขน

สมรรถนะสำาคญของผเรยน : ประเมนอยางไรผสอนควรพจารณาคำาถาม 2 ขอนกอน1. สมรรถนะสำาคญของผเรยน อนประกอบดวยความสามารถในการ

สอสาร ความสามารถในการคด ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทกษะชวต และความสามารถในการใชเทคโนโลยนน เปนเปาหมายการเรยนรทมความแตกตางจากตวชวด/มาตรฐานการเรยนรหรอไม

2. การประเมนผลการเรยนรททานใชอยในปจจบนเนนการประเมนแบบใด ใชเครองมอประเภทใหผเรยนเลอกตอบ หรอใชเครองมอประเภทใหผเรยนสรางคำาตอบเอง

จากการพจารณาคำาถามขอท 1 จะเหนวาสมรรถนะสำาคญของผเรยน เปนตวแทนตวชวด/มาตรฐานการเรยนรทกำาหนดในการพฒนาผเรยนนนเอง ดงนนจงอยทคำาถามขอ 2 การออกแบบภาระงานการประเมน ตอบสนองใหเกดการพฒนาผเรยนตามตวชวด/มาตรฐานการเรยนรหรอไม ผเรยนไดเปนผลงมอ

24

ปฏบตและสรางความรหรอไม และในกระบวนการเรยนการสอนไดมการใหขอมลยอนกลบทจะนำาใหผเรยนไดพฒนาครอบคลมมตตางๆ ของสมรรถนะสำาคญของผเรยนอยางเพยงพอหรอไมจำาเปนตองมการเปลยนแปลงไดอกเพอใหสามารถพฒนาผเรยนใหบรรลผลตามตวชวดและมาตรฐานการเรยนรการประเมนสมรรถนะสำาคญของผเรยน จงควรใชวธการประเมนทเนนการปฏบตและบรณาการอยในกระบวนการเรยนการสอนแลว ไมเปนการแยกประเมน ตางหากอก

สรปวธการวดและตวอยางเครองมอทนยมใช

วธการวด ประเมน ตวอยางเครองมอ การทดสอบ (Testing) แบบสอบขอเขยน (Written

Test) แบบสอบภาคปฏบต (Performance Test) แบบวด (Scale)

การสมภาษณ (Interview)

แบบสมภาษณ (Interview Guide)

การสอบถาม แบบสอบถาม (Questionnaire) การสงเกต (Observation)

แบบตรวจสอบรายการ (Checklist) แบบมาตรประเมนคา (Rating scale) แบบบนทก (Record)

การตรวจผลงาน แบบประเมนผลงาน (Record) การใชแฟมสะสมงาน (Portfolio)

แบบวด (Scale) แบบบนทก (Record) แบบประเมนผลงาน และแบบประเมนตนเอง

25

ตวอยางการประเมนผลตามสภาพจรงทางพลศกษาซงเนนการประเมนจากการปฏบตงาน/กจกรรมของผเรยน ครผสอนควรเลอกใชวธการประเมนใหเหมาะสมกบลกษณะงานทกำาหนดผเรยนปฏบต ดงตวอยางตามตาราง ดงน

ลกษณะงาน การประเมนผลภาระงาน/กจกรรมทใหนกเรยนทำาเปนรายคน/ กลม เชน การฝกทกษะ

ประเมนวธการฝกตามขนตอน(กระบวนการ)และผลการฝกของนกเรยนเปนรายคน/ กลม

ภาระงาน/กจกรรมทนกเรยนปฏบตในชวต ประจำาวน เชน การออกกำาลงกายเพอสรางเสรมสขภาพและสมรรถภาพ

ประเมนโดยวธการสงเกต จดบนทกเหตการณเกยวกบนกเรยนและทดสอบสมรรถภาพเพอสขภาพ

การสาธต เชน การใชเครองมอ การเลนกฬา

ประเมนโดยวธการสงเกตวธการ และขนตอนการสาธต

การทำาโครงงานเชน การจดการแขงขนกฬา การจดทมเขาแขงขนกฬา

กอนทำาโครงงาน ประเมนความพรอม การเตรยมการ

ระหวางทำาโครงงาน

ประเมนการปฏบตจรง (ตามแผน /วธการ / ขนตอนทกำาหนดไว) การปรบปรงงานระหวางปฏบตงาน

สนสดการทำาโครงงาน

ประเมนผลงาน และวธการนำาเสนอผลการทำาโครงงาน

26

เอกสารอางองกระทรวงศกษาธการ.๒๕๕๓. แนวปฏบตการวดและประเมนผลการเรยนร

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ . กรงเทพมหานคร.โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำากด .

27

ใบงาน คณครชวยพจารณากจกรรมการปฏบตของนกเรยนตอไปนวาควรประเมนผลดวยวธใดโดยเขยนวธประเมนผลลงในชองวางดานขวา

งาน/กจกรรม วธประเมน1. ด.ช.ธงชย ลงมอปฏบตทกษะการยงลกโทษในกฬาบาสเกตบอลในเวลา 1 นาท

…………………………………………………….……………………………………………………..

2. นกเรยนทดลองวธการผายปอด …………………………………………………….……………………………………………………..

3. นกเรยน ชน ป.6 หาขาว/วจารณขาวกฬาทครมอบหมายไว

…………………………………………………….……………………………………………………..

4. การนำาเสนอโครงงานกลมทนกเรยนทำาเสรจแลวในเวลา 1 เดอน

…………………………………………………….……………………………………………………..

5. การเกบอปกรณหลงการสอนรวมกบเพอนกลมสประจำาวนของ ด.ช.อดศย

…………………………………………………….……………………………………………………..

28

เฉลยกจกรรมท 1ขอ 1 ประเมนวธการปฏบตตามขนตอน(กระบวนการแสดง

ทกษะ)และผลการปฏบตขอ 2 สงเกตจากวธการ และขนตอนในการผายปอดขอ 3 ประเมนจากผลงานขอ 4 ประเมนจากผลงาน (ผลสำาเรจของโครงงาน) และวธนำาเสนอ

โครงงานขอ 5 สงเกตพฤตกรรมการทำางาน และจดบนทกเหตการณไว

ขอสอบ1. .การประเมนตามสภาพจรงจะพจารณาเลอกวธการจากอะไรก. นโยบายการวดและประเมนของสถานศกษาข. ลกษณะของภาระงาน/กจกรรมค. เนอหาสาระของบทเรยนง. ความสามารถของผเรยน

2. ถาจะประเมนการแสดงการใชเครองมอวดสวนสง ควรใชวธใดก. สงเกตวธการและขนตอนของการใชเครองข. สงเกตผลจากการใชเครองค. สงเกตวธการใชเครองง. สงเกตความตงใจ

3. การประเมนโครงงานเตรยมทมเขาแขงขนควรประเมน อยางไร

29

ก. ประเมนการวางแผนทำาโครงงานข. ประเมนวธการและขนตอนทำาโครงงานค. ประเมนการนำาเสนองานและผลของงานง. ประเมนตงแตการเตรยมการ จนสนสดและการนำาเสนองาน4. การประเมนการฝกทกษะทใหนกเรยนทำาทงกลม ควรประเมนอะไร

ก. ความรวมมอในกลมข. วธปฏบตการฝกของกลมค. การวางแผนปฏบตการฝกของกลมง. กระบวนการทำางานของกลมและผลงานกลม

5. การสงเกตพฤตกรรมทนกเรยนปฏบต เพอใหไดขอมลเชอถอได ควรทำาอยางไรก. สงเกตหลายครง และหลายสถานการณข. ใหเพอนหลายคนรวมกนสงเกตค. สงเกตโดยใกลชดจากการสมง. สงเกตโดยไมบอกลวงหนา

5. ในการสงเกตการฝกทกษะควรใชเครองมอใดประกอบการสงเกตก. แบบสอบถามข. แบบทดสอบทกษะค. แบบสำารวจรายการง. การบนทกผลการฝกทกษะ

6. การทจะประเมนผลงานทสามารถสะทอนความสามารถและคณลกษณะ ควรประเมนจากขอใด

ก. แฟมสะสมงานข. แบบรายงานตนเองค. การบนทกเหตการณง. ทดสอบโดยปฏบตงานจรง

7. เกณฑสำาหรบใหคะแนนปฏบตงานทซบซอนควรประกอบดวยอะไรบางก. รายการประเมน และระดบคณภาพ

30

ข. รายการประเมน และระดบคณภาพค. รายการประเมน และคำาอธบายคณภาพง. รายการประเมน ระดบคณภาพ และคำาอธบายคณภาพ

8. การวเคราะหตวชวดเพอการวดและประเมนผลการเรยนรองคประกอบในขอใดสำาคญทสด

ก. หลกฐานการเรยนรข. คำาสำาคญ (Key Word)ค. วธการวดและประเมน ง. เครองมอทใชในการวดและประเมน

9. ขอใดเปนคณภาพทสำาคญทสดทวธการและเครองมอวดและประเมนผลทกอยางตองม

ก. ความเชอมน (Reliability)ข. ความโปรงใส (Acceptable)ค. ความตรง (Validity)ง. ความเปนปรนย (Objectivity)

เฉลย

1 ข 2 ก 3 ง 4 ง 5 ก6 ค 7 ก 8 ง 9 ข 10 ค

ปรบปรงเนอหาและขอสอบโดย สมาล ตยศวาพร สถาบนการพลศกษา วทยาเขตสพรรณบร

31