บทท 2

ขอมล การก าหนดรหสและการสรางแฟมบนทกขอมล

กระบวนการวจยทางวทยาศาสตร การวจยทางการศกษาหรอการวจยทาง

สงคมศาสตร ตางตองมขอมลเพอน ามาวเคราะหคาทางสถตตางๆ ซงลกษณะและประเภทของ

ขอมลเปนสงทผวเคราะหขอมลจ าเปนตองทราบ ทงนเนองจากการวเคราะหสถตในแตละ

ประเภท จะใชขอมลทแตกตางกน ดงนนหากผวเคราะหไมทราบถงประเภทของขอมลอยาง

ลกซงแลว อาจท าใหการวเคราะหทางสถตผดพลาดได

ส าหรบโปรแกรมคอมพวเตอรทใชวเคราะหทางสถตทกโปรแกรม จ าเปนอยางยงท

จะตองมการก าหนดรหส และการสรางแฟมเพอการบนทกรหสขอมล ทงขอมลทเปนขอความ

หรอตวอกษร หรอขอมลทเปนตวเลข ทงนเพอใหงายตอการจดจ าและการวเคราะหทางสถต

แตการก าหนดรหสใหกบขอมลนนสามารถก าหนดไดหลายวธหรอหลายรปแบบ ขนอยกบ

วตถประสงคของการวเคราะห หากก าหนดรหสขอมลผดพลาด กจะเปนเหตใหการบนทก

ขอมลและวเคราะหขอมลทางสถตผดพลาดไปดวย ดงนนการก าหนดรหสขอมลจงม

ความส าคญอยางยง ผก าหนดรหสขอมล จงควรใหความใสใจเพอไมใหความผดพลาดเกดขน

และภายหลงจากการก าหนดรหสขอมลเปนทเรยบรอยแลว ขนตอนตอไปคอการสรางแฟมเพอ

การบนทกขอมล ซงการสรางแฟมบนทกขอมลมรายละเอยดตางๆ ทส าคญและจ าเปนอยางยง

ส าหรบเนอหาในบทน จะอธบายถงความหมายและประเภทของขอมล การก าหนดรหสขอมล

และการสรางแฟมบนทกขอมลดวยโปรแกรม SPSS โดยแสดงใหทราบถงวธการ ขนตอนตางๆ

อยางละเอยด เพอใหงายและสะดวกตอการน าไปประยกตใช

2.1 ความหมายและประเภทของขอมล

2.1.1 ความหมายของขอมล

ขอมล “Data” ตามความหมายในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ป 2542

หมายถง “ขอเทจจรง หรอสงทถอหรอยอมรบวาเปนขอเทจจรง” ซงเปนนยามความหมายโดยทวไปทใชกน แตหากจ าแนกขอมลตามคณลกษณะตางๆ จะสามารถจ าแนกไดอยางหลากหลาย เชน

บทท 2-2

1) เมอจ าแนกตามลกษณะของขอมล สามารถแบงออกไดเปน 2 ชนดคอ

1.1) ขอมลเชงคณภาพ (Qualitative Data) หมายถง ขอมลทไมสามารถบอกได

วา มคามากหรอนอย แตจะสามารถบอกไดวาดหรอไมด หรอบอก

ลกษณะความเปนกลมของขอมล เชน เพศ ศาสนา สผม คณภาพสนคา

ความพงพอใจ ฯลฯ

1.2) ขอมลเชงปรมาณ (Quantitative Data) หมายถง ขอมลทสามารถวดคาได

วามคามากหรอนอยซงสามารถวดคาออกมาเปนตวเลขได เชน คะแนน

สอบ อณหภม สวนสง น าหนก ปรมาณตางๆ ฯลฯ

นอกจากน ขอมลเชงปรมาณยงสามารถแบงออกไดเปนอก 2 ลกษณะ คอ

1.2.1) ขอมลเชงปรมาณแบบตอเนอง (Continues Data) หมายถง ขอมลท

เปนจ านวนจรง ซงสามารถบอกหรอระบไดทกคาทก าหนด เชน

จ านวน 0 - 1 ซงมคามากมายนบไมถวน และเปนเสนจ านวนแบบ

ไมขาดตอน หรอเปนขอมลทเปนทศนยมแลวสามารถอธบายคา

ของทศนยมได เชน คาเงน อาย น าหนก สวนสง อณหภม เปนตน

0 1 2

ภาพ 2.1 เสนจ านวนจรง ระหวาง 0 ถง 2

1.2.2) ขอมลเชงปรมาณแบบไมตอเนอง (Discrete Data) หมายถงขอมลท

เปนจ านวนเตม หรอจ านวนนบ เชน 0 , 1 , 2 , … ,…, 100 ฯลฯ หรอ

0.1 , 0.2 , 0.3 , … , … ซงในชองวางของแตละคาของขอมลจะไมม

คาอนใดมาแทรก เชน จ านวนนกเรยน จ านวนรถยนต เปนตน

2) เมอจ าแนกตามแหลงทมาของขอมล สามารถแบงออกไดเปน 2 ชนดคอ

2.1) ขอมลปฐมภม (Primary Data) หมายถง ขอมลทผวจย หรอผวเคราะห

เปนผเกบรวบรวมขอมลเอง เชน การเกบแบบสอบถาม การทดลองใน

หองทดลอง การบนทกการสงเกต การสมภาษณ เปนตน

2.2) ขอมลทตยภม (Secondary Data) หมายถง ขอมลทผวจย หรอผวเคราะห

น ามาจากหนวยงานอน หรอ ผอน ทไดท าการเกบรวบรวมมาแลวในอดต

เชน รายงานประจ าปของหนวยงานตางๆ ขอมลทองถนซงแตละองคกร

เปนผรวบรวมไว ขอมลจาก Internet เปนตน

บทท 2-3

3) เมอจ าแนกตามระดบการวด สามารถแบงออกไดเปน 4 ระดบคอ

3.1) ขอมลระดบนามบญญต (Nominal Scale) หมายถง ขอมลทแบงเปนกลม

เชน เพศ อาชพ ศาสนา ผวส อาชพ ยหอสนคา บารโคดสนคา ฯลฯ เปน

ขอมลทไมสามารถน ามาจดล าดบ หรอน ามาค านวณได

3.2) ขอมลระดบอนดบ (Ordinal Scale) หมายถง ขอมลทสามารถแบงเปน

กลมได และยงสามารถบอกอนดบทของความแตกตางได แตไมสามารถ

บอกระยะหางของขอมลระหวางอนดบทแนนนอนได หรอไมสามารถ

เปรยบเทยบไดวาอนดบทจดนนมความแตกตางกนของระยะหางเทาใด

เชน อนดบทของการสอบของนกศกษา อนดบของนางสาวไทย อนดบ

การชนะการแขงขนของนกกฬา ฯลฯ ซงถงแมขอมลอนดบจะเปนตวเลข

แตกไมสามารถจ าตวเลขมาท าการค านวณได

3.3) ขอมลระดบชวงชน,อนตรภาค (Interval Scale) หมายถง ขอมลทมชวง

หาง หรอระยะหางเทาๆ กน สามารถวดคาเปนตวเลขไดแตเปนขอมลทไม

มศนยแท เชน อณหภม คะแนนสอบ GPA คะแนน I.Q. คะแนน E.Q.

คะแนนการประเมนผลงานวชาการ ฯลฯ ตวเลขทเกดขนสามารถน ามา

ค านวณได แตจะไมสามารถน ามาเทยบอตราสวนเปนเทาตวได

3.4) ขอมลระดบอตราสวน (Ratio Scale) หมายถง ขอมลทมมาตรวดหรอ

ระดบการวดทสงทสด คอนอกจากสามารถแบงกลมได จดอนดบได และ

มชวงหางของขอมลเทาๆกนแลว ยงเปนขอมลทมศนยแท เชน น าหนก

สวนสง ระยะทาง รายได ปรมาณ ปรมาตรจากการวดตางๆ ฯลฯ ขอมล

ในระดบนนอกจากจะสามารถน ามาค านวณไดแลว ยงสามารถน ามา

เทยบเปนเทาตวหรอเทยบเปนอตราสวนได

2.2 สถตส าหรบการวเคราะหขอมลประเภทตางๆ

ส าหรบการวเคราะหสถต ผวเคราะหขอมลจ าเปนตองทราบระดบการวดของขอมลทจะ

น ามาวเคราะหอยางลกซงเสยกอน ทงนเพราะระดบการวดของขอมลจะเปนตวชวาผวเคราะห

ควรใชสถตอะไรในการวเคราะห ซงถาผวเคราะหไมทราบระดบของขอมลกอาจท าใหใชผ

วเคราะหสถตผดได

บทท 2-4

ตาราง 2.1 แสดงสถตส าหรบการวเคราะหขอมลจ าแนกตามระดบของขอมล

ระดบของขอมล สถตส าหรบการวเคราะหขอมล

ระดบนามบญญต (Nominal Scale) จ านวน(ความถ) , รอยละ , ฐานนยม , ตารางไขว

(Crosstab) Chi – Square Test , สถตไมใช

พารามเตอร (Nonparametric)

ระดบอนดบ (Ordinal Scale) จ านวน(ความถ) , รอยละ , ฐานนยม , มธยฐาน ,

สหสมพนธล าดบท , ตารางไขว(Crosstab) , Chi –

Square Test , สถต ไมใชพารามเตอร

(Nonparametric)

ระดบอนตรภาค (Interval Scale) คาเฉลย , คาเบยงเบนมาตรฐาน , การทดสอบ

สมมตฐานเกยวกบคาเฉลย , การวเคราะห

สมประสทธสหสมพนธ การวเคราะหการ

ถดถอย , การวเคราะหการจดกลม , การวเคราะห

SEM , การวเคราะห HLM ฯลฯ

ระดบอตราสวน (Ratio Scale) คาเฉลย , คาเบยงเบนมาตรฐาน , การทดสอบ

สมมตฐานเกยวกบคาเฉลย , การวเคราะห

สมประสทธสหสมพนธ , การวเคราะหการ

ถดถอย , การวเคราะหการจดกลม , การวเคราะห

SEM , การวเคราะห HLM ฯลฯ

ส าหรบโปรแกรม SPSS จะก าหนดระดบของขอมลในมาตรวดอนตรภาค และ

อตราสวน เปนมาตรวดชนดเดยวกน โดยก าหนดใหมคาเปน Scale

2.3 การเตรยมขอมลกอนการประมวลผลทางสถต

การเตรยมขอมลกอนการประมวลผลทางสถต มขนตอนทส าคญดงน

ภาพ 2.2 ขนตอนการเตรยมขอมลกอนการประมวลผลทางสถต

การเกบ

รวบรวมขอมล

การก าหนดรหส

ขอมล

การ

บรรณาธกรณ

การแปลงขอมล

บทท 2-5

2.3.1 การเกบรวบรวมขอมล

หมายถง การเกบรวบรวมขอมลทตองการศกษา หรอวจย ซงอาจไดจากการเกบ

แบบสอบถาม การสมภาษณ การทดสอบ การทดลอง ซงขอมลลกษณะนเรยกวาขอมลแบบ

ปฐมภม หรออาจไดจากการรวบรวมจากแหลงอน หรอหนวยงานอนทไดเกบรวบรวมไวกอน

แลว ซงขอมลลกษณะนเรยกวาขอมลแบบทตยภม

2.3.2 การก าหนดรหสขอมล

หมายถง การก าหนดรหสใหกบขอมลทไดท าการเกบรวบรวม โดยมากจะก าหนด

รหสขอมลใหเปนตวเลข เวนแตขอมลทเปนชอเฉพาะ เชน ชอคน ชอสถานท โดยมากจะก าหนด

เปนชอเตมใหกบขอมล แตหากเปนขอมลทมลกษณะเปนตวแปรทตองการวเคราะหจะท าการ

ก าหนดรหสใหเปนตวเลข ซงเปนการเตรยมส าหรบการลงรหสขอมลในโปรแกรมคอมพวเตอร

เชน ก าหนดรหสเพศชาย เปน 1 เพศหญง เปน 0 ฯลฯ โดยมากการก าหนดรหสจะใชกบขอมล

เชงกลม ส าหรบขอมลเชงปรมาณจะไมก าหนดยกเวนการเปลยนหนวยขอมล

2.3.3 การบรรณาธกรณ

หมายถง การตรวจสอบความถกตองของขอมลทอยในรปแบบของรหสขอมลแลว

หรอ เปนการทดสอบความสอดคลองของขอมลทรวบรวมมา วาถกตองหรอสามารถเปนไปได

หรอไม ซงกอนการวเคราะหขอมลทางสถต ผวเคราะหควรมการบรรณาธกรณหรอตรวจสอบ

ความถกตองของขอมลกอนท าการวเคราะห ทงนเพอปองกนความผดพลาดจากการวเคราะห

และการแปลผล

2.3.4 การแปลงขอมล

หมายถงการเปลยนแปลงขอมลเพอใหสอดคลองกบสถตส าหรบการวเคราะห ซง

อาจเปนการรวมกลม การสรางกลมใหม การรวมคะแนน การก าหนดน าหนกใหขอมล การ

เปลยนรหสขอมล เปนตน

2.4 การก าหนดรหสขอมล

การก าหนดรหสใหกบขอมล ถอวามความส าคญมาก ทงนเพราะการประมวลผลทางสถต

จ าเปนตองใชตวเลขเพอการวเคราะห การก าหนดรหสทดควรจะก าหนดใหงายส าหรบการ

จดจ า และงายตอการลงรหสขอมล(คยขอมล) ซงผก าหนดรหสขอมลควรก าหนดใหอยใน

รปแบบมาตรฐานทวไป และควรสรางคมอการลงรหสขนดวย เพราะในบางกรณผก าหนดรหส

ไมไดเปนผลงรหสขอมลเองแตใหผอนเปนผลงรหสแทน และภายหลงจากลงรหสขอมลแลวควร

มการตรวจสอบความถกตองของการลงรหสดวย เพอใหผลการวเคราะหทางสถตมความ

ถกตองทสด

บทท 2-6

2.4.1 การก าหนดรหสดวยลกษณะของตวแปร

1) แบบสอบถามปลายปด ซงเลอกไดค าตอบเดยว

วธการ จะก าหนดตวเลขใหกบตวแปรตางๆ ทไมซ ากน เชน

เพศ ชาย หญง

จะก าหนดให เพศชายเปน 1 เพศหญงเปน 0

หรอก าหนดให เพศชายเปน 1 เพศหญงเปน 2

หรอก าหนดให เพศชายเปน 0 เพศหญงเปน 1

ทงนไมมขอก าหนดวาจะตองใหตวแปรใดเปนเลขใด แตจะตองก าหนดไมซ ากน และ

ความหมายของตวเลขนนจะแสดงถงกลมเทานน ไมสามารถน ามาค านวณหรอเปรยบเทยบได

ระดบการศกษาสงสด

ไมไดรบการศกษา ประถมศกษา

มธยมศกษา และปวช. อนปรญญา และ ปวส.

ปรญญาตรหรอสงกวา อนๆ………………………..

จะก าหนดให ไมไดรบการศกษา เปน 1

ประถมศกษา เปน 2

มธยมศกษา และปวช. เปน 3

อนปรญญา และ ปวส. เปน 4

ปรญญาตร เปน 5

อนๆ เปน 6

2) แบบสอบถามปลายปด ซงเลอกไดหลายค าตอบ

วธการ จะก าหนดตวเลขใหกบตวแปรทเกดขน โดยก าหนดให 1 คอตอบ และ

0 คอไมตอบ โดยมากจะใชในกรณทผตอบแบบสอบถามสามารถเลอกตอบไดหลายขอ เชน

ทานคดวาวชาใดททานเรยนไดด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

คณตศาสตร ภาษาไทย คอมพวเตอร

ภาษาองกฤษ พละศกษา ดนตร

สรางเสรมประสบการณชวต (สปช.) ศลปศกษา

การงานพนฐานอาชพ (กพอ.) อนๆ……………………

การลงรหสขอมล จะก าหนดให 1 คอตอบและ 0 คอไมตอบ เชน

วชาคณตศาสตร 1 คอเลอกตอบ 0 ไมไดเลอกตอบ

3) แบบสอบถามปลายปด เลอกโดยใสล าดบท กรณใหเลอกทกขอ

บทท 2-7

วธการ จะก าหนดรหสเปนเลขล าดบทของการเลอก สวนขอใดทไมไดเลอกจะ

ก าหนดรหสใหเปน 0

ทงนการเลอกอาจก าหนดได 2 รปแบบ คอ

1. เลอกตามความส าคญ โดยใหล าดบจากนอยไปมาก

เชน จงเรยงล าดบวชาททานชอบมากทสด

( ) คณตศาสตร ( ) ภาษาไทย ( ) คอมพวเตอร

( ) ภาษาองกฤษ ( ) พละศกษา ( ) ดนตร

( ) ศลปศกษา ( ) อนๆ……………………………..

การลงรหสขอมล จะลงรหสตามตวเลขทเรยงล าดบมาให เชน

(6) คณตศาสตร (5) ภาษาไทย (4) คอมพวเตอร

(7) ภาษาองกฤษ (1) พละศกษา (3) ดนตร

(2) ศลปศกษา ( ) อนๆ……………………………..

จากขอมลขางตนสามารถลงรหสขอมลไดเปน

คณต ไทย คอม องกฤษ พละ ดนตร ศลป อนๆ

6 5 4 7 1 3 2 0

2. เลอกตามคะแนนโดยใหคะแนนจากมากไปนอย

เชน จงใหคะแนนผเขาประกวดโดยก าหนดใหคะแนนเตม 10 คะแนน

1. นางสาวสนทรย …….. คะแนน

2. นางสาวฤด …….. คะแนน

3. นางสาวสมฤด …….. คะแนน

4. นางสาวกาญจนา …….. คะแนน

การลงรหสขอมล จะลงรหสตามตวเลขคะแนนทใหของแตละคนทเขาประกวด

หรอจะลงรหสโดยใชล าดบคะแนนของผเขาประกวดกได เชน

1. นางสาวสนทรย …10.. คะแนน

2. นางสาวฤด …..9. คะแนน

3. นางสาวสมฤด …..7. คะแนน

4. นางสาวกาญจนา …10.. คะแนน

จากขอมลขางตนสามารถลงรหสขอมลเมอใชวธเรยงล าดบไดเปน

นางสาวสนทรย นางสาวฤด นางสาวสมฤด นางสาวกาญจนา

1 2 3 1

4) แบบสอบถามปลายปด เลอกโดยใสล าดบท กรณใหเลอกไมทกขอ

บทท 2-8

วธการ จะก าหนดล าดบทของการเลอก โดยใสเปนรหสของตวแปร

เชน จงเรยงล าดบวชาททานชอบมากทสด (เลอกมา 3 อนดบ)

( ) คณตศาสตร ( ) ภาษาไทย ( ) คอมพวเตอร

( ) ภาษาองกฤษ ( ) พละศกษา ( ) ดนตร

( ) ศลปศกษา ( ) อนๆ……………

การลงรหสขอมล จะลงรหสตามตวเลขทเรยงล าดบมาให เชน

( ) คณตศาสตร ( ) ภาษาไทย (2) คอมพวเตอร

( ) ภาษาองกฤษ (1) พละศกษา (3) ดนตร

( ) ศลปศกษา ( ) อนๆ……………………..

จากขอมลขางตนสามารถลงรหสขอมลไดดงน

ก าหนดรหสใหแตละวชา โดยอาจก าหนดวา

คณตศาสตร รหส 1 ภาษาไทย รหส 2

คอมพวเตอร รหส 3

ภาษาองกฤษ รหส 4 พละศกษา รหส 5 ดนตร รหส 6

ศลปศกษา รหส 7 อนๆ รหส 8

ลงรหสขอมลตามตวแปรทเลอก

ล าดบท 1 ล าดบท 2 ล าดบท 3

5 3 6

5) แบบสอบถามปลายเปด

หมายถงแบบสอบถามทใหผตอบ ตอบไดอยางอสระ

วธการ โดยมากจะก าหนดตามตวเลข หรอตวอกษร ทผตอบไดตอบใน

แบบสอบถาม

เชน

อายการท างาน ……………. ป

อตราเงนเดอน ณ ปจจบน ………….. บาท

รายไดรวมทงครวเรอน ……………….บาท

เกรดเฉลยขณะจบการศกษาระดบปรญญาตร ………………..

คะแนนสอบภาษาองกฤษ ...........................

ระดบน าตาลในเลอด .......................... mg%

6) ค าถามทไมไดรบค าตอบ

บทท 2-9

โดยปกตถาผตอบแบบสอบถามไมตอบกลบ หรอตอบไมหมดทกขอ จะ

ก าหนดใหเปนขอมลสญหาย (Missing Data) โดยจะก าหนดรหสขอมลใหเปนเลข 9 หรอ 99

หรอ 999 ทงนเพอใหงายส าหรบการลงรหสและการวเคราะห

2.5 การจดท าคมอลงรหส

คมอการลงรหส ควรมสวนประกอบทส าคญดงน

1) เลขทแบบสอบถาม

หมายถง ล าดบทของแบบสอบถามทไดรบกบคน

2) ชอตวแปร

หมายถง ชอของตวแปรทก าหนดไว อาจเปนชอยอ หรอรหสกได

3) ความหมายของตวแปร

หมายถง ความหมายของชอทไดก าหนดรหสไว

4) ขนาดของตวแปร(จ านวนหลก/ชอง)

หมายถง ชองหรอหลกทก าหนดเปนความกวางส าหรบการลงรหสขอมล

5) รหสและความหมาย

หมายถง รหสทใชส าหรบการลงรหส และความหมายของรหสนน

6) ขอสงเกต

หมายถง หมายเหต หรอ ลกษณะแบบสอบถามวาถามแบบปลายเปด หรอ ใหเลอก

มากกวา 1 ค าตอบ

บทท 2-10

ตวอยางแบบสอบถามและการสรางคมอการลงรหส

แบบสอบถาม การส ารวจ “ความพงพอใจตอการใหบรการหองสมดของมหาวทยาลย”

ตอนท 1 สถานภาพสวนบคคล

1. เพศ

ชาย หญง

2. อาย ………… ป

3. สงกดคณะ

คณะครศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

คณะเทคโนโลยการเกษตรและอาหาร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม คณะวทยาการจดการ

4. ชนป

ป 1 ป 2 ป 3 ป 4

5. เกรดเฉลย (GPA) ……………..

6. ทพกอาศย

บาน(อาศยอยกบพอแม) บาน(อาศยอยกบญาต)

หอพกเอกชน หอพกของมหาวทยาลย

อนๆ………….

7. การเดนทางมา มหาวทยาลย

รถสวนตว รถเมล มากบเพอน/เดน

ตอนท 2 การใชหองสมด

1. ใน 1 สปดาห ทานเขาใชบรการหองสมดกวน

1 วน 2 วน 3 วน 4 วน 5 วน 6 วน 7 วน

2. จดประสงคของการใชหองสมดของทาน (ตอบไดหลายขอ)

คนควา อานหนงสอพมพ เลน Internet ท ารายงาน,ท าการบาน หลบ

3. ทานคดวาหนงสอในหองสมดพอเพยงหรอไม

พอเพยง ไมพอเพยง

4. ทานคดวานกศกษาในมหาวทยาลยใชหองสมดคมคาหรอไม

คมคา ไมคมคา

บทท 2-11

5. ทานคดวาตองการใหหองสมดปรบปรงดานใด (ใหเรยงล าดบความส าคญ โดยใหขอท

ส าคญทสดเปนล าดบท 1 ขอทส าคญอนๆ เรยงล าดบรองลงไป)

แสงภายในหองสมด อปกรณอ านวยความสะดวกส าหรบการคนควา

บคลากรผใหบรการ จ านวนหนงสอททนสมย

จ านวนหนงสอตางประเทศ การใหบรการยมคนงานวจย

อนๆ………………………………..

ตอนท 3 ความพงพอใจตอการใหบรการของเจาหนาทในหองสมด

ขอสอบถาม มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

ไม

พอใจ

ไมพอใจ

มากทสด

1. การใหบรการของเจาหนาทแผนกยม – คน

2. การใหบรการของเจาหนาทแผนกโสต

3. การใหบรการของเจาหนาทแผนกเทคโนโลย

สารสนเทศ

4. การใหบรการของเจาหนาทแผนกงานวจย

5. การใหบรการของเจาหนาทแผนกงานสบคน

6. การใหบรการของเจาหนาทแผนกงานวรสาร

7. การใหบรการของเจาหนาทแผนกรบ – ฝาก

8. การใหบรการของเจาหนาทโดยภาพรวม

บทท 2-12

ตวอยางการจดท าคมอลงรหส

ตอนท 1 สถานภาพสวนบคคล

ล าดบท

ของ

ค าถาม

ชอตว

แปร

ความหมาย

ของตวแปร

ขนาด

ของ

ตวแปร

รหสและ

ความหมาย ขอสงเกต

1 เพศ เพศ 1 1. ชาย

2. หญง

9. ไมตอบ

เ ล อ ก ไ ด 1

ค าตอบ

2 อาย อาย 2 ตวเลขตามทผตอบได

ตอบกลบ

99 ไมตอบ

ค าถามปลายเปด

ระบอายตามจรง

3 คณะ คณะทสงกด 1 1. คณะครศาสตร

2. คณะวทยาศาสตร

และเทคโนโลย

3. คณะวทยาการ

จดการ

4. คณะเทคโนโลย

การเกษตรและ

อาหาร

5. คณะมนษยศาสตร

และสงคมศาสตร

6. คณะเทคโนโลย

อตสาหกรรม

9. ไมตอบ

เ ล อ ก ไ ด 1

ค าตอบ

4 ชนป ชนปทก าลง

ศกษา

1 1. ป 1

2. ป 2

3. ป 3

4. ป 4

9. ไมตอบ

เ ล อ ก ไ ด 1

ค าตอบ

5 GPA ระดบ GPA 4 ตวเลขตามทผตอบได

ตอบกลบ

9.99

ค าถามปลายเปด

ระบGPAตามจรง

บทท 2-13

ล าดบท

ของ

ค าถาม

ชอตว

แปร

ความหมาย

ของตวแปร

ขนาด

ของ

ตวแปร

รหสและ

ความหมาย ขอสงเกต

6 ทพก ทพกอาศย 1 1. บาน

(อาศยอยกบพอแม)

2. บาน

(อาศยอยกบญาต)

3. หอพกเอกชน

4. หอพกมหาวทยาลย

5. อนๆ

9. ไมตอบ

เ ล อ ก ไ ด 1

ค าตอบ

7 เดนทาง การเดนทาง

มา

มหาวทยาลย

1 1. รถสวนตว

2. รถเมล

3. มากบเพอน/เดน

9. ไมตอบ

เ ล อ ก ไ ด 1

ค าตอบ

ตอนท 2 การใชหองสมด

ล าดบท

ของ

ค าถาม

ชอตว

แปร

ความหมาย

ของตวแปร

ขนาด

ของ

ตวแปร

รหสและ

ความหมาย ขอสงเกต

1 A1 การใช

หองสมดใน 1

สปดาห

1 1. 1 วน

2. 2 วน

3. 3 วน

4. 4 วน

5. 5 วน

6. 6 วน

7. 7 วน

9. ไมตอบ

เ ล อ ก ไ ด 1

ค าตอบ

บทท 2-14

ล าดบท

ของ

ค าถาม

ชอตว

แปร

ความหมาย

ของตวแปร

ขนาด

ของ

ตวแปร

รหสและ

ความหมาย

ขอสงเกต

2 A2.1 คนควา 1 0 : ไมเลอก

1 : เลอก

เลอกไดหลาย

ค าตอบโดย

ก าหนดจ านวน

ตวแปรเทากบ

จ านวนทางเลอก

A2.2 อาน

หนงสอพมพ

1 0 : ไมเลอก

1 : เลอก

A2.3 เลน Internet 1 0 : ไมเลอก

1 : เลอก

A2.4 ท ารายงาน,ท า

การบาน 1 0 : ไมเลอก

1 : เลอก

A2.5 หลบ 1 0 : ไมเลอก

1 : เลอก

3 A3 ความ

พอเพยงของ

หนงสอ

1 1. พอ

2. ไมพอ

9. ไมตอบ

เ ล อ ก ไ ด 1

ค าตอบ

4 A4 ความคมคา

ของการใช

งาน

1 1. คมคา

2. ไมคมคา

9. ไมตอบ

เ ล อ ก ไ ด 1

ค าตอบ

5 A5.1 แสง 1 1. เลอกเปนล าดบท 1

2. เลอกเปนล าดบท 2

3. เลอกเปนล าดบท 3

4. เลอกเปนล าดบท 4

5. เลอกเปนล าดบท 5

6. เลอกเปนล าดบท 6

7. เลอกเปนล าดบท 7

9. ไมเลอก

พมพตามล าดบท

เลอก ก าหนด

จ านวนตวแปร

เทากบจ านวน

ทางเลอก

A5.2 อปกรณการ

คนควา

1

A5.3 บคลากร 1

A5.4 จ านวน

หนงสอ

1

A5.5 จ านวน

หนงสอ

ตางประเทศ

1

A5.6 การใหบรการ

ยมคนงานวจย 1

A5.7 อนๆ 1

บทท 2-15

ตอนท 3 ความพงพอใจตอการใหบรการของเจาหนาทในหองสมด

ล าดบท

ของ

ค าถาม

ชอตว

แปร

ความหมาย

ของตวแปร

ขนาด

ของ

ตวแปร

รหสและ

ความหมาย ขอสงเกต

1 V1 แผนกยม – คน 1 1. ไมพอใจมากทสด

2. ไมพอใจ

3. ปานกลาง

4. มาก

5. มากทสด

9. ไมตอบ

คะแนนล าดบ

ความพงพอใจ 2 V2 แผนกโสต 1

3 V3 แผนก

สารสนเทศ

1

4 V4 แผนกงานวจย 1

5 V5 แผนกงาน

สบคน

1

6 V6 แผนกวรสาร 1

7 V7 แผนกรบ –

ฝาก

1

8 V8 ภาพรวม 1

บทท 2-16

2.6 การสรางแฟมบนทกขอมลดวยโปรแกรม SPSS for Windows

เมอท าการเกบรวบรวมขอมล และก าหนดรหสขอมลเปนทเรยบรอยแลว ขนตอนตอไป

คอการสรางแฟมเพอการบนทกขอมล ซงการสรางแฟมบนทกขอมลในโปรแกรม SPSS ม

รายละเอยดตางๆ ทส าคญและจ าเปนอยางยง แตขณะเดยวกนหากมขอมลอยแลวในระบบ

ฐานขอมลอน กสามารถน าขอมลทมอยในโปรแกรมฐานขอมลอนมาใชในโปรแกรม SPSS ได

เชนกน

จากตวอยาง แบบสอบถาม การส ารวจ “ความพงพอใจตอการใหบรการหองสมดของ

มหาวทยาลย” เมอจะท าการสรางแฟมเพอบนทกขอมลสามารถท าไดดงขนตอนตอไปน

1) เปดโปรแกรม SPSS เพอเตรยมการสรางแฟมเพอลงรหสขอมล โดยไปท Variable

View

2) ก าหนดชอ (Name) หมายถงการสรางชอใหกบตวแปรเพอเตรยมการลงรหส ทงนอาจ

เปนภาษาไทยหรอภาษาองกฤษ กได ทงนตองไมเกน 8 ตวอกษร และตองไมเปน

อกษรพเศษ

ภาพ 2.3 แสดงหนาตาง Variable View

บทท 2-17

ตวอยาง การก าหนดชอตวแปรท 1 คอ เพศของผตอบแบบสอบถาม ในโปรแกรม SPSS ในทน

จะใชภาษาไทยในการก าหนด โดยพมพค าวา เพศ ในสดมภ Name บรรทดท 1

ภาพ 2.4 แสดงหนาตาง Variable View เมอก าหนดชอใหกบตวแปร เพศ

3) ก าหนดชนดตวแปร (Type)

หมายถงการก าหนดชนดตวแปรใหกบรหสขอมล ซงโปรแกรม SPSS จะมใหเลอก

ทงสน 8 ชนด

ภาพ 2.5 แสดงการก าหนดชนดตวแปรชนดตางๆ

บทท 2-18

ความหมายของตวแปรทง 8 ชนด

- Numeric หมายถง ตวแปรชนดตวเลข ทกชนด

- Comma หมายถง ตวแปรชนดตวเลข และมเครองหมาย [ , ] ซงคนในหลกพน

- Dot หมายถง ตวแปรชนดตวเลข และมเครองหมาย [ . ] คนในหลกพน

และหากมทศนยมจะมเครองหมาย [ , ] คนในต าแหนง

ทศนยม

- Scientific Notation หมายถง ตวแปรชนดตวเลขทมสญลกษณทางวทยาศาสตร

เชน 1,000 จะเปลยนเปน 1.00E+003

- Date หมายถง ตวแปรชนดเวลา วน/เดอน/ป

ภาพ 2.6 แสดงการก าหนดชนดตวแปร Date

- Dollar หมายถง ตวแปรชนดตวเลขทตองการใหมเครองหมายคาเงนดอลลาร ($)

ภาพ 2.7 แสดงการก าหนดชนดตวแปร Dollar

บทท 2-19

- Custom currency หมายถง การก าหนดคาตวเลขใหมใหกบคาของตวแปร โดย

สวนมากจะใชกบขอมลทเปนสกลเงน

ภาพ 2.8 แสดงการก าหนดชนดตวแปร Custom currency

- String หมายถง ตวแปรทเปนตวอกษร ซงไมสามารถน ามาค านวณคาทาง

สถตได เชน ชอผตอบ เปนตน ซงการก าหนดคาของ String

สามารถเพมขนาดของจ านวนตวอกษรได ดวยการก าหนด

ตวเลขในชอง Characters :

ภาพ 2.9 แสดงการก าหนดชนดตวแปร String

บทท 2-20

4) ก าหนดความกวางหรอจ านวนหลกของขอมล (Width)

หมายถง การก าหนดความกวางหรอจ านวนหลกของขอมล (รวมเครองหมาย , และ .

ดวย) ซงสามารถปรบเพม – ลด ขนาดความกวางไดตามความตองการของผวเคราะห โดย

ปกตโปรแกรม จะก าหนดความกวางไวท 8

ภาพ 2.10 แสดงการก าหนดความกวางหรอจ านวนหลกของขอมล

5) ก าหนดจ านวนเลขทศนยม (Decimals)

หมายถง การก าหนดจ านวนเลขทศนยม (หลกหลงจดทศนยม) ทงนจะตองก าหนดไม

เกนไปกวาคาของความกวาง (Width)

ภาพ 2.11 แสดงการก าหนดจ านวนเลขทศนยม

บทท 2-21

6) ก าหนดความหมายของชอตวแปร (Label)

หมายถง การก าหนดชอหรอคาหรอความหมายทแทจรงของตวแปร เชนตวแปรชอ

เพศ ก าหนดคาความหมายของตวแปรคอ เพศของผตอบแบบสอบถาม

ภาพ 2.12 แสดงการก าหนดความหมายของตวแปร

7) ก าหนดความหมายของคาของตวแปร (Value)

หมายถง การก าหนดคาใหกบรหสของตวแปร เชน ก าหนดให 1 เปน “ชาย” และ 2

เปน “หญง” โดยมากจะใชกบขอมลระดบนามบญญต และระดบอนดบ

บทท 2-22

ภาพ 2.13 แสดงการก าหนดคาใหกบรหสของตวแปรเพศชาย

ภาพ 2.14 แสดงการก าหนดคาใหกบรหสของตวแปรเพศหญง

8) ก าหนดคาสญหาย (Missing)

หมายถง การก าหนดรหสใหกบคาสญหาย

- No missing values โปรแกรมจะก าหนดคาเปน (.)

- Discrete missing value เปนการก าหนดรหสโดยผใช

- Range plus one optimal discrete missing value หมายถงการก าหนดใหผตอบ

แบบสอบถามตอบขามบางขอ

ภาพ 2.15 แสดงการก าหนดคาสญหายใหกบขอมล

บทท 2-23

ภาพ 2.16 แสดงการก าหนดคาสญหายใหกบขอมล โดยก าหนดใหผทไมตอบเพศมรหส 9

9) ก าหนดความกวางของสดมภ (Columns)

หมายถง การก าหนดความกวางของสดมภ โดยปกต SPSS จะก าหนดใหเปน 8 ถา

ก าหนดความกวางของสดมภนอยกวาความกวางของรหสขอมล อาจท าใหมองเหนคา

ของขอมลไมครบ

ภาพ 2.17 แสดงการก าหนดคาความกวางของสดมภ

10) การก าหนดบรเวณการชดขอบภายในเซลลใหกบขอมล (Align)

หมายถง การก าหนดใหขอมลหรอรหสอยบรเวณใดของเซลล โดยมใหเลอก 3

แนวทาง

- Left ใหชดดานซายของเซลล

- Right ใหชดดานขวาของเซลล

- Center ใหอยกงกลางของเซลล

บทท 2-24

ภาพ 2.18 การก าหนดบรเวณการชดขอบภายในเซลลใหกบขอมล

11) ก าหนดระดบของตวแปร (Measure)

หมายถง การก าหนดระดบมาตรวดของตวแปร โปรแกรม SPSS จะมใหเลอก 3 ระดบ

คอ

- Scale หมายถง มาตรวดระดบอตราสวนและระดบอนตรภาคชน

- Ordinal หมายถง มาตรวดระดบเรยงล าดบ

- Nominal หมายถง มาตรวดระดบนามบญญต

ภาพ 2.19 ก าหนดระดบของตวแปร (ระดบการวด) ใหกบขอมล

บทท 2-25

ตวอยาง 1 การสรางแฟมเพอบนทกขอมลโดยสรางตวแปรอาย

1. สรางชอใหตวแปรอาย (age)

ภาพ 2.20 ก าหนดชอใหตวแปร อาย (age)

2. ก าหนดชนดของขอมล

ภาพ 2.21 ก าหนดชนดขอมลใหตวแปร อาย

บทท 2-26

3. ก าหนดความกวางรหสขอมล

ภาพ 2.22 ก าหนดความกวางใหตวแปร อาย

4. ก าหนดจ านวนทศนยม ส าหรบตวแปรนไมจ าเปนตองก าหนดทศนยม

ภาพ 2.23 ก าหนดจ านวนทศนยมใหกบตวแปร อาย

5. ก าหนดความหมายของของตวแปร

ภาพ 2.24 ก าหนดความหมายใหกบตวแปร อาย

บทท 2-27

6. ก าหนดความหมายของคาของตวแปร (Values) ในทนไมจ าเปนตองก าหนดคา

เนองจากตวแปรอายเปนตวแปรทใหผตอบแบบสอบถามกรอกขอมลแบบปลายเปด

ภาพ 2.25 ก าหนดความหมายคาของตวแปรใหกบตวแปร อาย

7. ก าหนดคาสญหาย ก าหนดคา Discrete missing value เปน 99

ภาพ 2.26 ก าหนดคาสญหายใหกบตวแปร อาย

บทท 2-28

8. ก าหนดความกวางของสดมภ (โดยปกต SPSS จะก าหนดไวท 8)

ภาพ 2.27 ก าหนดคาความกวางของสดมภใหกบตวแปร อาย

9. ก าหนดการปรบแถว (โดยปกต SPSS จะก าหนดไวท Right)

ภาพ 2.28 ก าหนดคาความกวางของสดมภใหกบตวแปร อาย

10. ก าหนดระดบของตวแปร (โดยปกต SPSS จะก าหนดไวท Scale) ในทนใหก าหนดไวท

Scale

ภาพ 2.29 ก าหนดคาระดบของตวแปรใหกบตวแปร อาย

บทท 2-29

ตวอยาง 2 ตวอยางแฟมขอมล เมอท าการก าหนดตวแปรและคาของตวแปรทงหมด

เรยบรอยแลว

ภาพ 2.30 แสดงโครงสรางแฟมบนทกขอมล เมอท าการสรางตวแปรครบทกตว

บทท 2-30

2.7 การลงรหสขอมล

การลงรหสขอมล หมายถงการน ารหสของขอมลทไดแปลงใหเปนระบบตวเลข เชน เพศ

ชาย = 1 เพศหญง =2 มาท าการลงรหสเพอบนทกในแฟมบนทกขอมลทไดจดท าขน

ตวอยาง 3 รหสขอมลของผตอบแบบสอบถามจ านวน 15 คน

ตวแปร

กลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

เพศ 1 1 2 1 1 2 2 2 2 1 2 1 2 2 2

อาย 35 24 19 32 27 19 20 22 20 18 27 19 25 32 28

คณะ 1 2 5 3 4 1 2 3 3 1 4 2 1 4 4

ชนป 3 4 2 4 3 1 2 4 2 1 3 1 4 4 3

gpa 3.02 2.75 3.27 2.44 2.39 2.87 2.56 3.41 2.62 2.22 2.18 2.97 3.34 2.95 3.33

ทพก 1 2 3 1 2 3 3 3 3 2 2 1 1 1 1

เดนทาง 1 2 2 1 3 3 2 3 1 3 9 2 3 1 2

a1 1 2 4 2 1 3 5 5 3 4 2 2 9 9 1

a2.1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1

a2.2 0 1 0 1 1 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1

a2.3 0 1 0 1 0 1 1 0 0 1 0 1 1 0 1

a2.4 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1

a2.5 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1

a3 2 2 2 1 2 2 2 1 2 1 2 2 2 2 1

a4 2 2 2 2 2 2 1 1 2 1 2 1 1 1 2

a5.1 6 4 2 1 5 3 6 9 2 9 3 6 3 1 6

a5.2 2 5 3 5 4 4 5 9 9 9 5 5 2 4 1

a5.3 1 3 1 7 1 1 4 2 4 9 4 1 6 5 4

a5.4 5 2 4 2 9 2 7 1 3 9 1 4 4 6 5

a5.5 4 6 5 6 9 6 3 3 1 1 2 3 5 3 2

a5.6 3 1 6 3 3 5 1 9 9 9 6 2 1 2 3

a5.7 9 9 7 4 9 9 2 9 9 9 9 9 9 9 9

v1 3 2 5 1 3 2 4 2 2 2 2 2 1 4 2

v2 4 2 5 1 2 3 4 2 2 3 4 4 5 4 4

v3 4 3 4 1 5 3 3 4 4 4 4 3 5 4 4

v4 2 2 4 1 3 2 3 3 3 2 2 1 3 3 2

v5 2 3 5 2 3 2 3 3 4 3 5 4 4 3 4

v6 3 3 5 2 4 2 4 3 3 3 2 3 2 2 2

v7 4 5 3 4 5 3 4 5 5 3 3 4 5 5 3

v8 4 3 2 3 3 4 4 2 3 2 2 3 2 3 3

บทท 2-31

เมอลงรหสขอมล ในโปรแกรม SPSS จะไดดงรป

ภาพ 2.21 แสดงคารหสขอมลของผตอบแบบสอบถาม ภายหลงท าการลงรหสขอมล

บทท 2-32

หากผวเคราะหตองการเปลยนคารหสตวเลขขอมล ใหเปนคาความหมายของตวแปรรหสขอมล

สามารถก าหนดไดจากปม Value Labels

ภาพ 2.31 แสดงทตงของปม Value Labels

ภาพ 2.23 แสดงผลลพธเมอคลกปม Value Labels

บทท 2-33

2.8 บทสรป

การวเคราะหขอมลทางสถต เปนสงทส าคญ แตขอมลทางสถตจะถกตองหรอไมนน

นอกจากจะขนอยกบขอมลทไดรบมาแลว ยงรวมไปถงการลงรหสขอมลของผวเคราะหอกดวย

ดงนนหากผวเคราะหไมเขาใจในลกษณะของขอมล หรอไมเขาใจการก าหนดรหสใหกบขอมล

แลว กจะท าใหคาสถตทค านวณออกมาผดพลาดได ดงนนจงมความจ าเปนอยางยงทผ

วเคราะหตองเขาใจระบบทงหมดของขอมล เพอใหคาสถตทจะวเคราะหจากโปรแกรมมความ

ผดพลาดนอยทสด และนอกจากน การสรางแฟมบนทกขอมลกเปนสงทจ าเปนและส าคญอยาง

ยงทผวเคราะหจะตองทราบ ซงการจะสรางแฟมใหถกตองนน ผวเคราะหจะตองมความรและ

ความเขาใจตอระบบของโปรแกรม และระบบของขอมล ทงนเพอไมใหโครงสรางของ

แฟมขอมลมความผดพลาด ซงหากผวเคราะหสรางแฟมผดพลาด กจะไมสามารถลงรหส

ขอมลไดอยางถกตอง ส าหรบขนตอนในการสรางแฟมขอมลในโปรแกรม SPSS for Windows

จะเรมจากการก าหนดชอ (Name) การก าหนดชนดขอมล (Type) ก าหนดความกวางหรอ

จ านวนหลกของขอมล (Width) ก าหนดจ านวนเลขทศนยม (Decimals) ก าหนดความหมายของ

ตวแปร (Label) ก าหนดความหมายของคาของตวแปร (Value) ก าหนดคาสญหาย (Missing)

ก าหนดความกวางของสดมภ (Columns) การก าหนดบรเวณการชดขอบภายในเซลลใหกบ

ขอมล (Align) และการก าหนดระดบของ ตวแปร (Measure)

บทท 2-34

2.9 แบบฝกหดทายบท

1) จงอธยายความหมายและประเภทของขอมล พรอมยกตวอยางประกอบ

2) จงก าหนดมาตรวดตางๆ ใหกบขอมลตอไปน

2.1) เพศ

2.2) อาย

2.3) เกรดเฉลย

2.4) ชนปทศกษา

2.5) คณะทศกษา

2.6) ความพงพอใจตอสนคา

3) จงอธยายขนตอนการเตรยมขอมลกอนการประมวลผลทางสถต มาพอสงเขป

4) จงท าการสรางแฟมบนทกขอมลตอไปน

1) เพศ ชาย หญง

2) อาย....................ป........................เดอน

3) อายราชการ....................ป........................เดอน

4) สาขาวชาทสงกด

เคม ฟสกส ชววทยา คณตศาสตรและสถต

คอมพวเตอร

5) แบบประเมนบคลากรดเดน

ประเดนพจารณา นาย ก. นาย ข.

1 มการเรยนรและพฒนาตนเองอยางสม าเสมอ

2 ทมเทการท างานใหกบองคกร

3 การมภาวะผน า

4 ยอมรบความคดเหนของผอน

5 มมนษยสมพนธ และมน าใจตอผรวมงาน