8
Hvernig sáu Íslendingar fyrir sér lífið og tilveruna? Hvaða trúarbrögð tileinkuðu þeir sér? Norrænir menn komu með menningu sína og lífsviðhorf til Íslands, þar á meðal trúna sem var heiðni. Árið 1000 var kristni tekin upp á Íslandi, eftir að Þorgeir Ljósvetningagoði skar úr um það hvor trúin skyldi vera iðkuð. Þorgeir hafði lagst undir feld í einn dag og hugsað málið og sagði að betra væri að aðhyllast kristni. Landsmenn yrðu að hafa sameiginlega trú og sömu lög, annars gæti ekki orðið friður í landinu.

5. kafli Kristintakan bls. 43 – 49

  • Upload
    coye

  • View
    72

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

5. kafli Kristintakan bls. 43 – 49. Hvernig sáu Íslendingar fyrir sér lífið og tilveruna? Hvaða trúarbrögð tileinkuðu þeir sér? Norrænir menn komu með menningu sína og lífsviðhorf til Íslands, þar á meðal trúna sem var heiðni. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: 5. kafli   Kristintakan bls. 43 – 49

Hvernig sáu Íslendingar fyrir sér lífið og tilveruna? Hvaða trúarbrögð tileinkuðu þeir sér? Norrænir menn komu með menningu sína og

lífsviðhorf til Íslands, þar á meðal trúna sem var heiðni.

Árið 1000 var kristni tekin upp á Íslandi, eftir að Þorgeir Ljósvetningagoði skar úr um það hvor trúin skyldi vera iðkuð.

Þorgeir hafði lagst undir feld í einn dag og hugsað málið og sagði að betra væri að aðhyllast kristni.

Landsmenn yrðu að hafa sameiginlega trú og sömu lög, annars gæti ekki orðið friður í landinu.

Page 2: 5. kafli   Kristintakan bls. 43 – 49

Íslendingabók segir kristintöku Íslendinga merkilega, þar sem að landsmenn hafa tekið kristni með friðsömum hætti.

Víða í Evrópu voru þegnar konunga kristnaðir með valdi.

Þorgeir virðist gera eins konar málamiðlun við heiðna menn og leyfa þeim að rækta áfram ýmsa siði úr heiðni

Trúarskiptin fóru því átakalaust fram á Íslandi. Sagt er að Þorgeir Ljósvetningagoði og lögsögumaður

hans hafi kastað styttum af goðum sínum í foss einn í Skjálfandafljót eftir kristintökuna og fossinn heiti því Goðafoss.

Page 3: 5. kafli   Kristintakan bls. 43 – 49

Heiðni var forlagatrú, en samkvæmt henni er líf okkar ákvarðað fyrirfram. Hún var fjölgyðistrú.

Skapanornarnar þrjár réðu lífi fólks, en þær nefndust Urður, Verðandi og Skuld. Megineinkennin heiðninnar var tvenns konar. Vættatrú en samkvæmt henni var allt umhverfið lífi gætt. Vættir voru yfirnáttúrulegar

verur sem bjuggu í náttúrunni og bar því að umgangast hana með virðingu. Dæmi um vætti er trú manna á álfa, huldufólk og drauga sem þekkjast enn í dag.

Page 4: 5. kafli   Kristintakan bls. 43 – 49

Heiðni samanstóð af fjölda goða og taldist því til fjöl-gyðistrúar. Óðinn var einn af æðstu goðunumí Ásatrúnni, goð hernaðar og skáld-skapar. Mest tignaður af höfðingjum og skáldum Þór þrumugoðinn, sterkastur allra, verndaði bæði menn og goð. Mest dýrkaður allra goða á Íslandi. Frjósemisgoðið Freyr réð árferði, Freyja var ástargyðja Heiðnir menn heiðruðu goð sín með blóti, þeim til dýrðar

Page 5: 5. kafli   Kristintakan bls. 43 – 49

Stór hluti Norður-Evrópu var heiðinn þegar landnám Íslands átti sér stað.

Kristni var ríkjandi trú í Suðvestur-Evrópu í upphafi víkingaaldar, en var að sækja í sig veðrið.

Kaþólska kirkjan hélt því fram að kristni væri hin eina rétta trú og ættu menn að snúa baki við heiðninni.

Kristin trú hafði aðeins einn sannan guð, eingyðistrú. Norrænir menn kynntust kristni um árið 800. Norðurlöndin urðu fyrst kristin á 10. og 11. öld

þegar norrænir konungar tóku til við að kristna þegna sína.

Page 6: 5. kafli   Kristintakan bls. 43 – 49

Margir landnámsmenn höfðu haft kynni af kristni í Bretlandi, og voru sumir landnámsmenn kristnir þegar þeir námu hér land.

Auður djúpúðga var ein af þeim og lét hún reisa mikla krossa og hélt uppi bænahaldi á Krosshólum.

Þórður víðförli var fyrsti Íslenski trúboðinn og ferðaðist ásamt þýskum trúboða um landið um 980

Ólafur Tryggvason Noregskonungur ákvað að kristna Íslendinga, en þeir létu ekki tilleiðast, þar til að Ólafur hélt fjórum höfðingjum eftir og hótaði að drepa þá.

Gissur Teitsson og Hjalti Skeggjason lofuðu konungi að fá Íslendinga til að skírast til kristinnar trúar

Page 7: 5. kafli   Kristintakan bls. 43 – 49

Árið 1000 var kristni samþykkt á Þingvöllum af höfðingjum landsins eftir úrskurð Þorgeirs Ljósvetn-ingagoða.

Það tók langan tíma að byggja upp kristið samfélag.Mennta þurfti presta, byggja kirkjur og fræða lands-

menn um kristni. Páfinn er æðsti yfirmaður kaþólsku kirkjunnar með

aðsetur í Róm.Fyrsti íslenski biskupinn var Ísleifur Gissurarson í

Skálholti 1056. Árið 1106 var Jón Ögmundsson vígður að Hólum í Hjaltadal.

Page 8: 5. kafli   Kristintakan bls. 43 – 49

Kristnin færði okkur Íslendinga ýmislegt, t.d. menntun, með skólahaldi á seinni hluta 11. aldar og fór kennslan fram á heimilum höfðingja.

Íslendingar kynntust fyrst ritmenningu og bókmenntum með kristin tökunni.

Menntamenn lærðu allt á latínu og og skrifuðu á því máli.

Klaustur risu víða um land á 12. öld, sem skiptust í munka- og nunnuklaustur.

Nunnur og munkar héldu uppi bænahaldi, stunduðu bókagerð og önnuðust sjúka og aldraða.