หนงสอ “โรคซมเศรา...รกษาหายได”

ISBN 978-974-296-522-8

โดย นายแพทยธรณนทรกองสข

โรงพยาบาลพระศรมหาโพธ

พมพครงท10 จ�านวน10,000เลม

ก�าหนดแนวคดการออกแบบรปเลม จนตนาลจงเพมพน

ศนยวจยและสารสนเทศโรคซมเศรา

พมพท หจก.ศรธรรมออฟเซท429หม12ถ.อบล-ตระการ

ต.ไรนอยอ.เมองจ.อบลราชธาน34000

โทรศพท045-317491-5

ค�ำน�ำ โรคซมเศราฟงดไมคนหแตถาพดถงเรอง

ซมเศราเรามกจะนกกนวาเปนเรองของอารมณ

ความรสกทเกดจากความผดหวงหรอการสญเสย

มากกวาทจะเปนโรคถาหากเปนอยนานไมมททา

วาจะดขนหรอเปนรนแรงจนมอาการนอนหลบๆ

ตนๆเบออาหารน�าหนกลดลงมากหมดความสนใจ

ตอโลกภายนอก ไมคดอยากมชวตอยอกตอไป

กอาจจะเขาขายของโรคซมเศราแลว

โรคซมเศรา จ�าเปนตองไดรบการดแล

รกษาใหหายหรอทเลาเพราะโรคซมเศราจะท�าให การท�างานหรอการประกอบกจวตรประจ�าวนแยลง

ซงสามารถรกษาใหอาการหายทเลากลบสภาวะ ปกตไดถาหากไดรบการรกษาอยางถกตองตอเนอง

เอกสาร“โรคซมเศรา...รกษาได”จงเปนสง

ทจะชวยใหทานเขาใจในโรคซมเศราและสามารถ

จดการกบโรคนไดอยางเหมาะสม ผทปวยดวย

โรคซมเศรา เขากจะกลบมาเปนผทจตใจแจมใส พรอมจะด�ารงชวตใหปกตสขดงเดม

ธรณนทร กองสข

โรคซมเศรำ

โรคซม

เศรำ

2

สำรบญ

ค�าน�า1

ความรเรองโรคซมเศราและการปฏบต

ส�าหรบผปวยและญาต3

คนไทยเปนโรคซมเศรากนมากเทาไร7

ขอแนะน�าการจดการกบอาการ

ของโรคซมเศรา11

โรคซมเศรำ

3?ควำมรเรองโรคซมเศรำและกำรปฏบต

ส�ำหรบผปวยและญำต

อะไรคอ อำกำรซมเศรำ

หลายคนมความรสกเศราหรอทกขใจเมอมเหตการณทท�าให

ผดหวง เชน เสยเพอน ตกงาน สญเสยคนทรก ซงความรสกเศรา

เปนอารมณทเกดขนไดกบทกคน ความรสกเศราหมองนมกจะหายไป

อยางรวดเรวโดยเฉพาะเมอเราไดรบสงอนทดๆ เขามาในชวตเราแตม บางคนทอารมณหรอความรสกเศรานยงคงเปนอยนานแมจะไมมเหตผล

ใหตองเศรานานขนาดนน เพอนๆ หรอคนในครอบครวพยายาม

ชวยเหลอ หรอแมมสงดๆ เกดขนแตกไมสามารถชวยใหเขาหลดพน

จากความเศรามาเบกบานสนกสนานเหมอนเดมได คนเหลาน

ในระยะแรกอาจจะรสกเศรา เหงาหงอย เซง และรสกชวตทผานไป

แตละวนมแตความนาเบอไมมความสขหากอาการแยลงกอาจสญเสย แรงจงใจหรอไมมก�าลงใจทจะท�าสงตางๆ ไมอยากท�าอะไร ไมอยาก

พดคยกบใคร บางครงอาจถงกบไมอยากลกขนมาลางหนาแปรงฟน

แตงตวในตอนเชา ความรสกและอาการทงหมดทกลาวมาเรยกวา “อาการซมเศรา”ซงจะมขอสงเกตทแยกจากความรสกเศราธรรมดาคอ

สงทจะน�ำเสนอตอไปนเปนสงจ�ำเปนททำนควรทรำบ

จะชวยใหทำนเขำใจโรคซมเศรำไดดยงขน และสำมำรถ

จดกำรกบอำกำรซมเศรำไดอยำงมประสทธภำพ

โรคซม

เศรำ

4

ควำมรเรองโรคซมเศรำและกำรปฏบตส�ำหรบผปวยและญำตจะรนแรงกวาเปนอยนานกวาและท�าใหสญเสยหนาทการงานและชวต

ประจ�าวนมากกวาถาหากอาการซมเศราเปนตอเนองและมอาการอน

รวมดวยจะเขาเกณฑการวนจฉยเปน“โรคซมเศรา”

ลกษณะโรคซมเศรำ มอะไรบำง

1. มอารมณเศรา ซงอารมณเศราจะมอยเกอบ

ตลอดทงวนและเปนทกวนบางวนอาจเปนมากบางวน

อาจเปนนอย

2. ความสนใจหรอความเพลดเพลนในกจกรรม

ตางๆ ทเคยท�าแทบทงหมดลดลงอยางมาก

3. เบออาหารจนน�าหนกลดลงหรอบางรายอาจมความอยาก

อาหารเพมขนกนมากจนน�าหนกเพม(เชน2-3กก.ตอเดอน)

4. นอนไมหลบ หรอหลบมากแทบทกวน สวนใหญจะนอน

ไมหลบกระสบกระสาย หลบดกแตจะตนเชา 1-2 ชวโมงกอนเวลา

ปกตทเคยตนและไมสดชน

5. ท�าอะไรชา พดชาเดนเหนเคลอนไหวชาลงแตมบางราย

กมหงดหงดกระสบกระสายท�าอะไรเหมอนรบเรง 6. ออนเพลยหรอไรเรยวแรงทงวนและแทบทกวน

7. รสกตนเองไรคาหรอรสกผดมากเกนควร (หลายรายท มองตน มองโลก มองอนาคตในดานลบไปหมด เชน ตนไมหลอ

โรคซมเศรำ

5

ไมสวยไมเกงไมดโลกสงคมกแยเสอมโทรมทกอยางแกไขไมไดแลวอนาคตตองยงทกขยากล�าบากมดมน) 8. สมาธหรอความคดอานชาลดลง 9. คดอยากตายไมอยากมชวตอย คดถงเรองการตายอยเรอยๆหรอบางรายพยายามฆาตวตายหรอมแผนฆาตวตายในบางราย ทอาการรนแรงมากจะมอาการประสาทหลอน เปนหแวว ไดยนเสยง คนพดต�าหนตเตยน หรอหลงผดวาทกคนรอบขางมองตนเองไมด แกลงท�าใหตนลมเหลว ถามอาการดงขางตน อยางนอย 5 อาการ อยนานตงแต 2 สปดาหขนไป และมอารมณเศรา (1) หรอเบอหนายไมมความสข (2) กจะเรยกไดวา ปวยเปน “โรคซมเศรา” แลว และตองไดรบ การรกษาอยางถกตอง

โรคซมเศรำและอำกำรซมเศรำ เกดจำกอะไร

ในปจจบนอยในระหวางการศกษาวจยยงไมมใครรอยางแนชดวา โรคซมเศราเกดจากอะไรแน แตพบวา ผปวยโรคซมเศราจะมความผดปกตของสารสอประสาทในสมอง บรเวณสวนทเกยวของกบการควบคมและการแสดงออกของอารมณ คอ สารสอประสาท ดงกลาวจะเสยความสมดลท�าใหการท�างานผดปกตไป ยาตานเศรา สวนใหญจะออกฤทธตอสารสอประสาทเหลาน มผลท�าใหระดบ ของสารสอประสาทในสมองเกดสมดลสามารถลดอาการซมเศราไดด พนธกรรมกเปนปจจยหนงในการเกดโรคซมเศราเพราะพบวา ในครอบครวทเปนโรคซมเศราคนอนๆ ในครอบครวมโอกาสปวย ไดมากกวาคนทวไป 2.8 เทา แตอยางไรกตามการถายทอดทาง

โรคซม

เศรำ

6

พนธกรรมมประมาณ 31-42% ดงนน ถงแมมพอแมปวยเปนโรค ซมเศราลกกไมไดเปนกนทกคนยงมสาเหตและปจจยอนทท�าใหเกด เหตการณทกอความเครยดในชวต จะเปนสาเหตส�าคญท�าใหเกดอาการซมเศรา ทงในการเรมตนเกดโรคและการกลบเปนซ�าหลงหายดแลวเหตการณทกอความเครยดเหลานนไดแกมปญหาการเงนตกงานออกจากงานคลอดบตรหยารางตองอยคนเดยวการสญเสย ของรกหรอคนทรกขดแยงหรอทะเลาะเบาะแวงกบคนอนเมอประสบเหตการณเหลานแลวคนทมแนวโนมจะปวยอยแลวกอาจเกดอาการ ซมเศราไดทนทแตกมบางรายอาการซมเศราจะเกดชาหลงจากนน สองสามเดอน ลกษณะบคลกภาพสวนตวบางอยางกเปนปจจยทท�าใหเสยงตอการเปนโรคซมเศราเชนเปนคนมองโลกในแงรายอยเสมอสนใจแตในดานไมดหรอดานลบของสงตางๆมากกวาดานบวกเมอประสบปญหากใชวธหลกเลยงหรอหนปญหา เกบกดอารมณไมแสดงออก แมในสถานการณทควร บคคลทมลกษณะบคลกภาพแบบนม ความเสยงสงทจะมอาการซมเศราหรอเปนโรคซมเศรา สาเหตอนนอกจากทกลาวมาแลวไดแกการเจบปวยดวยโรคทางกายและยาตางๆมโรคทางกายหลายโรคและยาบางอยางทท�าให เกดอาการซมเศรา เชน โรคไขหวดใหญ ตบอกเสบ โรคไทรอยดโรคเลอดจาง โรคเบาหวาน ยาคมก�าเนดบางชนด การดมสราหรอแอลกอฮอลยาโรคหวใจและยาลดความดนโลหตบางประเภทเปนตน ถงแมวา ในขณะนยงไมสรปชดเจนวา โรคซมเศราเกดจากสาเหตใด แตกพอบอกไดวา โรคซมเศราเปนโรคของสารในสมอง ผดปกตและพนธกรรมโดยมผลกระทบจากบคลกภาพและความเครยด ในชวตจงท�าใหเกดอาการปวยขน

โรคซมเศรำ

7

?คนไทยเปนโรคซมเศรำกน มำกเทำไร

จากการส�ารวจพบคนไทยรอยละ 3 ปวยเปนโรคซมเศรา

ประมาณการวาคนไทยอายระหวาง15-59ปไมนอยกวา800,000คน

ปวยเปนโรคซมเศราทเกดขนเปนครงๆและอกประมาณ300,000คน

เปนโรคซมเศราเรอรง

โรคซมเศรำ รกษำอยำงไร

เนองจากอาการซมเศราเกดไดจากทงมปญหาดานจตสงคม

และเกยวของกบการเปลยนแปลงของสารเคมในสมอง ดงนน

การรกษาโรคซมเศราทดทสดคอการรกษาทางการแพทยรวมกบ

การรกษาทางจตใจ

การรกษาทางการแพทย ประกอบดวย การใหยาตานเศรา

การรกษาดวยไฟฟา (ในรายทมอาการรนแรง) การใหยาตานโรคจต

(กรณมประสาทหลอนหลงผดรวมดวย)สวนการรกษาทางจตใจไดแก

จตบ�าบด การใหการปรกษาแกไขปญหาสงคมจตใจ และการเรยนร

ทกษะจดการความเครยด

ส�าหรบอาการซมเศราระดบนอย การออกก�าลงกาย 30-45นาท (เปนแบบแอโรบกกยงด)อยางสม�าเสมออยางนอย3ครงตอ

สปดาหจะชวยใหดขนไดจากการวจยพบวาไดผลดพอๆกบการใชยา

ถาออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอเปนเวลานานพอ

โรคซม

เศรำ

8

ยำตำนเศรำ

ยาตานเศราโดยทวไปมฤทธระงบอาการซมเศราแตกสามารถ

ชวยปองกนการกลบเปนซ�าของโรคไดดวย โดยการทยาจะไปชวย

ปรบความสมดลของสารสอประสาทในสมองซงตองใชเวลาพอสมควร

กวาทจะท�าใหอารมณเศราหายไปกลบมาเปนปกตหลงรบประทานยา

ไป 2-3 วนแรก จะท�าใหหลบไดดขนและจตใจสงบลง ลดความ

หงดหงด กระวนกระวายใจ บางคนอาจยงร สกเพลยออนแรง

หลงจากนน 1-2 สปดาห อารมณกจะดขนจตใจสดชน แจมใสขน

บางคนอาจตองใชเวลาถง 8 สปดาหกวายาจะออกฤทธเตมท ดงนน

ในการรกษาอาการซมเศราไมควรคาดหวงเหนผลในทนท หลงจาก

อาการซมเศราหายดแลวกยงตองรบประทานตอไปอกระยะหนง

เพอปองกนการกลบซ�าของโรค โดยทวไปจะตองรบประทานยาตอไป

อกเปนเวลาประมาณ6เดอนถง1ปแลวแพทยจงจะลดยาลงเรอยๆ

จนในทสดหยดยาได

เมอรสกวาอาการซมเศราดขนแลวไมควรหยดยาเอง เพราะ

จะท�าใหอาการก�าเรบหรอกลบเปนซ�า การหยดยาทนทจะท�าใหเกด

อาการขางเคยงไดดงนนจงควรปฏบตตามค�าแนะน�าของแพทยอยาง

เครงครด

โรคซมเศรำ

9

จตบ�ำบด

จตบ�าบดเปนวธการรกษาทไดผลดในการลดอาการซมเศรา

วธหนง จตบ�าบดมหลายรปแบบ แลวแตความเหมาะสมกบลกษณะ

ของผปวย

จตบ�าบดแบบมงเนนการปรบความคดความเขาใจ

ผปวยโรคซมเศราจะมความรสกวาชวตลมเหลวสนหวงเมอม

สงไมดเกดขนกจะโทษต�าหนตนเอง แตเมอมสงดเกดขนกลบบอกกบ

ตนเองเพยงแตโชคดเทานน หรอมากกวานนกเชอเลยวาสงตางๆ

ไมมทางดขนอกแลว จตบ�าบดแบบมงเนนการปรบความคดความ

เขาใจน จะชวยผปวยไดเหนการคดทางลบของตนเองและจะสอนวธ

คดในทางทเปนบวกและเกดประโยชนมากขนอกทงจะท�าใหไดเรยนร

วาสามารถควบคมสงตางๆ ทเกดขนในชวต เรยนรทจะฟนจากความ

ลมเหลวและไดคดและเชอมนในสงดๆในชวต

จตบ�าบดแบบพฤตกรรมบ�าบด ผ ปวยโรคซมเศรามกจะมปญหาในการสรางแรงจงใจเพอกระต นตนเอง พบบอยวาจะนงเฉยๆ ไมท�าอะไรไดเปนชวโมง คดหมกม นเกยวกบปญหาของตนจนพลาดโอกาสทดๆ จตบ�าบด แบบพฤตกรรมบ�าบดจะชวยคนหาและปรบพฤตกรรมทอาจจะเปนสาเหตใหอาการซมเศราหายชาหรอคงอยนานพฤตกรรมทปรบเปลยน ได แก การวางแผนปฏบต กจกรรม การแกไขป ญหา การวางเปาหมาย และการ ฝกทกษะทางสงคมเปนตน

โรคซม

เศรำ

10

จตบ�าบดแบบมงเนนความสมพนธระหวางบคคล จตบ�าบดแบบนมเปาหมายทชวยผ ปวยแกไขปญหาความ

สมพนธระหวางบคคลทเปนสาเหตใหอาการซมเศราคงอยนานไมหาย

เชนปญหาในครอบครวปญหาในคสมรสปญหากบเพอนในทท�างาน

หรอชวยใหเกดการปรบตวทดขณะมการเปลยนแปลงในชวต เชน

การเปนพอแมหยารางหรอสญเสยคนรก

กำรใหกำรปรกษำ

เปนกระบวนการชวยเหลอทางจตใจมงเนนใหผปวยไดเรยนร

เขาใจปญหาทแทจรงของตนเอง ผใหการปรกษาจะชวยใหผปวย

ไดหาแนวทางแกไขปญหาเหลานนอยางเหมาะสมขณะใหการปรกษา

ผปวยกจะเรยนรเขาใจตนเองมากขน การใหการปรกษาจะไมได

ลดอาการซมเศราโดยตรง แตจะชวยท�าใหปญหาทกอความทกขใจ

แกผปวยไดรบการแกไขเปนการลดอาการซมเศราทางออม

โรคซมเศรำ

11

ขอแนะน�ำ กำรจดกำรกบอำกำรของโรคซมเศรำ

แนวทางทกลาวถงตอไปนจะชวยใหทานจดการกบอาการ

ทเกดขนอยางมประสทธภาพ

อำกำรเบอเซง ท�ำอะไรไมเพลดเพลน คดชำท�ำชำ

1. ตงเปาหมายส�าหรบกจกรรมแตละวน ก�าหนดกจกรรม

ทจะท�าทงวนโดยจดรายการกจกรรมตางๆ ในแตละ

ชวงเวลา แลวพยายามปฏบตตามอยางเครงครดตามท

ก�าหนดไวเทาทจะท�าได

2. กจกรรมอะไรทเคยท�าแลวเพลดเพลน พยายามเพมเวลา

ส�าหรบกจกรรมเหลานน

3. หลกเลยงการเปรยบเทยบการกระท�าหรอความรสกใน

ปจจบนขณะททานมอาการซมเศรากบเมอกอนทยงปกตด

ไมมอาการ

4. ใหรางวลกบความพยายาม และความส�าเรจกาวเลกๆ

ทท�าไดตามเปาหมาย การหายจากอาการซมเศราตอง

ค อยเป นค อยไปเหมอนการหดเดนใหม หลงประสบ

อบตเหตขาหก

5. ถาร สกวากจกรรมเหลานนยากเกนไป ไมตองผดหวง ใหแตกกจกรรมใหญเปนกจกรรมยอยๆ แลวคอยเรมใหม

อยางชาๆทละกจกรรม

โรคซม

เศรำ

12

เบออำหำร

ควรรบประทานอาหารทละนอยใหบอยขนโดยเฉพาะอาหาร

ทชอบ รบประทานผลไมหรอน�าผลไมใหมากขน ไมควรเรงรบในการ

รบประทานอาหารควรมเวลากบการรบประทานอาหารอยางสบาย

ปญหำในกำรนอน

1. พยายามตนนอนตอนเชาเวลาเดมทกวน

2. หลกเลยงการงบหลบกลางวน

3. ลดชากาแฟใหเหลอนอยทสดและไมควรดมหลงเทยงวน

หรองดไปเลยไดยงด

4. ตนนอนตอนเชาให ลกขนจากทนอนไปท�ากจกรรมท

ผอนคลายไมควรนอนตอขณะทตนแลว

5. ออกก�าลงกาย30-45นาทอยางนอยสามครงตอสปดาห

(ออกก�าลงกายแบบแอโรบก เชน การเดนเรว วง หรอ

เตนแอโรบกไดยงด)

โรคซมเศรำ

13

ควำมคดทำงลบ

ความคดดานลบจะดงความสนใจของทานทปวยดวยโรค

ซมเศราไปในสงทท�าใหไมชอบตวเอง ไมชอบสภาพชวตปจจบน

ของตนเอง ท�าใหมองปญหาแยกวาความเปนจรง และประเมน

ความสามารถตนเองต�า กลวธตอไปนอาจชวยใหทานปรบการคดใหม

ทสมดลกวาเดม

1. นกอยางรอบคอบหาสวนดทสดของทาน อยางนอย 3

อยาง ถาคดไมออกหรอหาไมได ลองใหเพอนสนทหรอญาตใกลชด

ชวยหา แลวเขยนบนทกไวและน�าตดตวตลอดเวลา หยบขนมาอาน

ทกครงททานมความคดทางลบกบตวเอง

2. มสมดบนทกประจ�าวนเลกๆส�าหรบบนทกสงดงามทเกดขน

หรอสงทท�าใหทานสขใจและพดคยสงเหลานกบเพอนหรอญาตสนท

3. นกยอนอดต เหตการณทมความประทบใจ สขใจ และ

วางแผนจดใหมโอกาสหรอเหตการณดๆเชนนนอกในอนาคต

4. หลกเลยงการพดคยเกยวกบความรสกทไมดหรอความคด

ทางลบ เพราะไมกอประโยชน การพดคยเพอแกปญหาทมอยจะม

ประโยชนมากกวา

5. ส�าหรบเหตการณหรอความคดไมดทเกดขน ควรพยายาม

หาค�าอธบายอนๆ นอกเหนอจากการโทษตนเองหรอมองวาเปน

ความผดของตนเอง โดยคดหาขอสรปใหม คดถงความเปนไปไดอนๆ

ทสามารถอธบายเหตการณหรอความคดเหลานน 6. อยาอยวางเกนไป จดกจกรรมใหยงๆ เขาไว หลกเลยง

การนงๆนอนๆโดยไมท�าอะไร

โรคซม

เศรำ

14

คดไมตก กงวลกบปญหำ

ควรท�าความกงวลทมใหเกดเปาหมายทมประโยชน อยา

ปลอยใหตนเองกงวลไปเรอยโดยไมมจดหมาย จงหยบยกเอาปญหา

ทคดวาส�าคญทสดมา 1-2 ปญหา เพอเอามาตดสนใจ แกไขอยาง

จรงจง ทานอาจน�ามาพดคยปรกษากบแพทยพยาบาล หรอผใหการ

ปรกษาทดแลทานหรอเพอนญาตสนท

นงลงในทสงบพรอมกระดาษ ดนสอ/ปากกา และด�าเนนการ

ตามขนตอนการแกไขปญหาทจะแนะน�าดงตอไปน

1. เขยนประโยคทอานแลวใหเขาใจไดวาปญหาจรงๆคออะไร

หรอก�าหนดเปาหมายทอยากท�าใหส�าเรจ

2. นกวธแกไขปญหาทพอจะเปนไปได 5-6 วธ (ไมจ�าเปนวา

จะตองเปนทางทดทสด)แลวเขยนลงไป

3. พจารณาจดดจดดอยของแตละวธ

4. เลอกวธแกไขปญหาทดทสด (คอ มจดดมากกวาและ

จดดอยนนแกไขได)และเหมาะสมกบทาน

5. ก�าหนดขนตอนทจะปฏบตจรงๆ ตามวธแกไขปญหาท

ทานเลอก

6. ปฏบตตามขนตอนทก�าหนดไว(ควรใชความพยายามอยาง

เตมท) อยาลมทบทวนวาปฏบตตามนนแลวไดผลหรอไม ถาไมไดผล

กอยาทอใจเรมใหมอกครง

โรคซมเศรำ

15

กำรจดกำรกบควำมเครยด

อาการซมเศราพบไดบอยในผทประสบกบเหตการณทท�าให

เครยดหรอเหตการณเปลยนแปลงทตองปรบตวในปทผานมาเชน

สญเสยคนทรก หยาราง ตกงาน ยายทอย/ทท�างาน/ยายโรงเรยน

การคลอดบตร มปญหาหนสน ฯลฯ เหตการณเหลานจะท�าใหเกด

ความเครยดตอเนองและมแนวโนมทจะเกดอาการซมเศราได ดงนน

เพอทจะรกษาอาการซมเศราใหหายขาดและปองกนไมใหเกดซ�าอก

จงจ�าเปนอยางยงตองแกไขเหตการณทกอความเครยดเหลานน

การแกไขสามารถใชขนตอนการแกไขปญหาดงทไดกลาวมา

ขางตน การด�าเนนการตามขนตอนดงกลาวจะท�าใหทานทราบวา

ทจรงแลวอะไรคอสงทกอความเครยดจากนนทานจงคอยคดก�าหนด

วธการแกไขและชวยเหลอตนเอง

ไมใชวาความเครยดทกอยางจะแกไขไดจนหมดสน ถาทาน รสกวาไมสามารถจดการไดดวยตวทานเองกควรปรกษาจากผเชยวชาญ

ไดแกแพทยพยาบาลหรอเจาหนาทสาธารณสขทไดรบการฝกอบรมในเรองนอยางดแลวซงเขาเหลานจะสามารถใหค�าแนะน�าวธการหรอ

เทคนคอนๆ แกทาน รวมถงใหการปรกษาเพอชวยทานแกไขปญหาทางสงคมจตใจทม

โรคซม

เศรำ

16

สรป

1. โรคซมเศราเปนโรคทสารเคมในสมองเสยความสมดล

ความเครยดในชวตท�าใหเปนมากขน

2. โรคซมเศรามอาการทสงผลกระทบตอความคดความรสก

การปฏบตหนาทการงานและชวตประจ�าวน

3. ยาตานเศราจะชวยระงบอาการซมเศราไดดแตตองใชเวลา

และตองรบประทานอยนานเพอปองกนการกลบซ�าอก

4. ทานและครอบครวสามารถชวยกน รวมมอกนเอาชนะ

โรคซมเศราได โดยไมท�าตวใหวางมากเกน หลกเลยง

การคดทางลบ ชวยกนแกไขปญหาและลดเหตการณท

กอความเครยด