บทท 10การเงนและการธนาคาร

เงน (Money)            เงน (Money) เปนสงทคนในสงคมยอมรบกนโดยทวไปในขณะนนเพอใชเปนสอกลางในการแลกเปลยนสนคาและบรการ ใชในการชำาระหนและอน ๆ ตามตองการ

จากคำาจำากดความของเงน จะเหนไดวาเงนจะเปนอะไรกได ถาคนในสงคมยอมรบวาเปนสอกลางในการแลกเปลยน ในประวตศาสตรมผใชสงของหลายอยางเปนเงนขนอยกบความนยมของคนในสมยนน

หนาทของเงน (The Function of Money)เงนเปนเครองมอสำาคญในการซอขายแลกเปลยนสนคาและ

บรการในระบบเศรษฐกจ มราคาแนนอน และเปนทยอมรบกนทวไปในการซอขายและชำาระหน เงนมหนาทสำาคญทางเศรษฐกจดงน

1. เปนสอกลางในการแลกเปลยน - อำานวยความสะดวกใหแลกเปลยนสนคาและบรการ

ระหวางบคคลในสงคมเปนไปได คลอง- ชวยใหสามารถแบงงานกนทำาและเกดความชำานาญ (Division labor and Specialization) ซงทำาใหเกดความสะดวก และมการขยายตวในการซอขายมากยงขน

2. เปนมาตรฐานในการวดมลคา และเปนหนวยบญช (Standard of value and unit of Account)

- เงนเปนเครองมอวดมลคาของสงของและบรการตาง ๆ ทงนดวยการเทยบคาของ

สงของ และบรการเหลานนออกมาเปนหนวยเงนตรา เชน หมราคา กก.ละ 35 บาท ไข ไกฟองละ 2 บาท เปนตน ในการทำา บ/ช เพราะสามารถรวมมลคาสงของตางๆ เขา ดวยกนได เนองจากเปนหนวยเดยวกน

3. เปนมาตรฐานการชำาระหนภายหนา (Standard of deferred payment )

- สามารถชำาระหนสนกนดวยเงน ซงอำานวยความสะดวกใหแกทงลกหนและเจาหน

4. เปนเครองรกษามลคา (Store of value) - เงนเปนสนทรพยรปหนงทคนทวไปนยมสะสมไวเปนสมบต

ทงนเพราะเงนเปน สนทรพยทมสภาพคลองมากทสด สามารถซอสนคาและ

บรการทกชนดตามความ ตองการไดทนท แตการสะสมทรพยในรปของเงนมขอเสย

อยประการหนง คอ ไมเกด ดอกผลใหกบเจาของ ซงตรงกบหน, พนธบตร จะใหดอก

ผล-2-

คาของเงน (Value of Money)คาของเงนม 2 ลกษณะ1.คาภายนอก (External value) คอราคาของเงน

ตราสกลหนงเมอคดเปนราคาของเงนตราสกลอน คาภายนอกจงถกกำาหนดโดยอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ

2. คาภายใน (Internal value) คออำานาจซอ (Purchasing Power) สนคาและบรการ

ของเงนแตละหนวย

ลกษณะของเงนทดโดยทวไปสงของทนำาใชเปนเงนตองเปนสงทสงคมยอมรบวา

เปนสอกลางในการแลกเปลยน เงนมลกษณะแตกตางกนไปตามสภาพทองถน ภมศาสตร และความจำาเปนของมนษย สงทเหมาะสมทจะนำามาใชเปนเงนควรมคณสมบตดงน            ยอมรบกนโดยทวไป เงนจะตองเปนสงทสงคมยอมรบวาเปนสอกลางในการแลกเปลยน ดงนน เงนจงมอยหลายชนดตามความแตกตางของสงคม เปนสงททกคนตองการและยอมรบเปนตวกลางในการแลกเปลยน            หายาก (Scarcity) สงของทหาไดงายมกมมลคาตำาและไมเปนสงทยอมรบกนโดยทวไปทจะใชเปนเงน ในขณะทสงของหายากซงมมลคาในตวสงจะเหมาะสมทจะนำามาใชเปนเงนมากกวา            คงทนถาวร (Durability) สงทนำามาใชเปนเงนควรมความคงทนถาวร ไมเนาเป อย สกหรอ เพราะจะทำาใหมลคาหมดไปและสงคมกไมยอมรบเปนสอกลางในการแลกเปลยน             มลกษณะเหมอนกน (Homogeneity) เงนทเปนสอกลางในการแลกเปลยนควรมลกษณะเหมอนกนเพอใหเงนมมลคาคงท เพอใหผรบมความพอใจเทากนและมความเชอถอในเงนนน            ดออกงาย (Recognition) เปนสงทเหนจำาไดงายและรไดทนทวาเปนเงนจรง ซงจะทำาใหสะดวกในการใชเงนนน             แบงเปนหนวยยอยได (Divisibility) เงนควรจะแบงออกเปนสวนยอยไดสะดวกและมมลคาตางกนได เนองจากการแลกเปลยนสนคาและบรการในระบบเศรษฐกจมการแลกเปลยนในปรมาณทมากนอยแตกตางกน             มมลคาคงตว (Constant Value) เงนทดจะตองทนทาน ไมเนาเป อยและเสยไดงาย สามารถเกบไวไดโดยมมลคาคงตวไมเปลยนแปลง

            ขนยายไดสะดวก (Portable) เงนทดตองสะดวกทจะนำาไปใชในทตางๆ มขนาดไมใหญและเลกจนเกนไป พกตดตวไดสะดวก

-3-

จากลกษณะของเงนทดขางตน เปนเหตผลททำาใหมการยกเลกการใชสงของบางชนดแทนเงนเนองจากไมเหมาะสมกบเหตการณในชวงเวลานนและมการกำาหนดสงใหมๆ ขนมาแทนเงนเสมอ 

ปรมาณเงนหมนเวยนปรมาณเงนตามความหมายอยางแคบ (M1) ประกอบดวย

เงนเหรยญ ธนบตร และเงนฝากกระแสรายวนทอยในมอประชาชน

ปรมาณเงนตามความหมายอยางกวาง (M2) ประกอบดวย M2 = M1+ เงนฝากออมทรพย+เงนฝากประจำา

การสรางเงนฝากโดยระบบธนาคารเนองจากแตละประเทศมธนาคารหลายแหลง ถาพจารณา

ธนาคารทมอยทงหมดรวมกนเรยกวา ระบบธนาคาร“ ”การสรางเงนฝากโดยธนาคารทงระบบ จะเกดขนเมอลกคานำา

เ ง น ส ด ม า ฝ า ก ท เ ร ย ก ว า เ ง น ฝ า ก ช น ห น ง (Primary Deposit)ธนาคารไม จ ำา เป นต อง เก บ เง นสดส ำารอง (Cash Reverie) เพอเตรยมจายแกผฝากทมาถอนไวเตม 100% ทงนเพราะปกตผฝากแตละคนจะไมมาถอนเงนทฝากไวคราวเดยวกนทงหมด ธนาคารจงมโอกาสนำาเงนฝากสวนหนงไปหาผลประโยชนจากการใหกยมธรรมดา (Loan) หรอใหเบกเงนเกนบญช (Ower Draft ) และลงทนซอหลกทรพยตางๆ ได สวนทธนาคารพาณชยจะตองเกบสำารองไวมากนอยเพยงใดขนอยกบ

(1) อตราเงนสดสำารองทกฎหมายกำาหนด

(2) เงนสดทธนาคารตองเกบไวจายใหแกลกคาการทำาลายเงนฝาก โดยวธเรยกเงนกกลบคน

บทบาทของเงนทฤษฎการเงน (Monetary Theory)

เปนทฤษฎทอธบายความสมพนธระหวางปรมาณเงนกบ ราคาสนคาและบรการ

ทฤษฎการเงนแบบดงเดม ซงเปนของสำานกคลาสสก (Crude Monetary Theory)(David Ricardo

John Stuart Mill)

-4-

- ทฤษฎน มกเนนบทบาทของเงนในฐานะเปนสอกลางในการแลกเปลยน คนเราตองการถอเงนไวกเพอจบจายใชสอยซอสนคาและบรการเทานน เมอมการ Ms P โดย... หรอเขยนเปนสมการไดดงน

M = cP M 3 เทา P 3 เทา c

คงท

ทฤษฎการเงน ในรปสมการแลกเปลยน (The Question of Exchange) (Irving Fisher)

ไดนำาเอาทฤษฎแบบดงเดมมาดดแปลงแกไขโดยเพมการหมนเวยนของเงน (Velocity of Circulation) และปรมาณสนคาทซอขายแลกเปลยน (Volume of Transaction) ..ไปดวย มสมการวา

MV = PQM = ปรมาณเงนทหมนเวยนV = อตราความเรวในการหมนเวยน

P = ระดบราคาสนคาQ = ปรมารรายการคาทงหมด

สมการนใหทกสงทกอยางคงท นอกจากตว M , V และ... เทานนทเปลยนแปลไปได สมการนชใหเหนถงผลทมระดบราคาสนคาเมอปรมาณเงนเพมขน ถา V และ T คงท ระดบราคาคอ P จะเปลยนแปลเปนปฏภาคตรงกบปรมาณเดยวกน.. และระดบราคาสนคาจะเปลยนแปลงเมอ (1) M (2) V

(3) T

ทฤษฎการเงนของเคนส (Kenesian Monetary Theory)

เคนสมความเหนวา ผบรโภคมความจำาเปนตองถอเงนดวยเหตผล 3 ประการ คอ

1. เพอเอาไวจบจายใชสอยในชวตประจำาวน (Transaction motive)- สำารองเงนไวกบตวจำานวนหนง เพอซอสนคาและ

บรการLi = f(y,r)Li = ความตองการถอเงนเพอใชจายY = รายไดr = อตราดอกเบย

-5-

2. เพอสำารองไวใชในกรณฉกเฉน (Precautionary Motive) - เหตการณ ในอนาคตไมแนนอน จงตองสำารองไวใชใน

กรณมรายจาย ซงไมไดคาดหมายมากอน อาทเชน การเจบปวย รถยนตเสย อบตเหต เปนตน

เงนทสำารองไวใชในกรณฉกเฉน ดงกลาว จะผนแปรไปตามรายไดเชนเดยวกน และมสวนนอยทเปลยนแปลงไปตามอตราดอกเบย

3. เพอแสวงหากำาไร (Speculative Motive) Pop สำารองเงนสวนน เพอซอหลกทรพยในราคาตำา

และนำาออกขานเมอหลกทรพยมราคาสง

ราคาหลกทรพย อปสงคตอเงนเพอเกงกำาไร อตราดอกเบยใน

ตลาดสงตำา

สงตำา

ตำาสง

สมการความปรารถนาทจะถอเงน (Liquidity Preference)ของเคนส จงเปน

M = M = KY + L(r) P

ในภาวะปกต ความปรารถนาทจะถอเงนเพอเกงกำาไรจะเปลยนแปลงไปในตรงขามกบอตราดอกเบย แตเมอถงระดบดอกเบยตำาสดแลว (Liquidity Trap) ความปรารถนาทจะถอเงน เพอเกงกำาไรจะเปนแบบ Perfectly elastic ซงผถอเงนเพอเกง กำาไรจะถอเงนไวตราบเทาทอตราดอกเบยยงอยในระดบตำาสด ธนาคารกลาง (Central bank)

ธนาคารกลาง (Central bank) เปนหนวยงานของรฐบาลทดำาเนนการเกยวกบเงนตรา มบทบาทสำาคญในการระดมเงนออมเพอนำาไปใชจายในการลงทนและพฒนาเศรษฐกจของประเทศ จงเปนสถาบนการเงนทสำาคญของประเทศ ธนาคารกลางของ

ประเทศไทยเรยกวา ธนาคารแหงประเทศไทย (Bank Of Thailand) มหนาทดงน

- ออกธนบตร ธนาคารกลางเปนผออกธนบตรเพยงผเดยวตามกฎหมาย โดยมสนทรพยเปนทนสำารอง ดวยเหตน ธนาคารกลางจงสามารถควบคมภาวะเงนและเครดตของประเทศได

- รกษาเงนทนสำารองระหวางประเทศ (International Reserves Management) ธนาคารกลางมหนาทในการรกษาเงนทนสำารองระหวางประเทศโดยการลงทนในตลาดหลกทรพยทมความมนคง ปลอดภย ใหผลตอบแทนคมคา รวมทงตองดแลเงนสดสำารองใหมสภาพคลองสงสดเพอรกษาอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศใหมเสถยรภาพ โดยเงนทนสำารองจะมากนอยเพยงใดขนอยกบฐานะทางเศรษฐกจและดลการชำาระเงนของประเทศ

- เปนนายธนาคารของรฐบาล โดยใหบรการรฐบาลในดานการเงนดงน รบฝากเงนของรฐบาลและรฐวสาหกจซงเรยกเงนนวา "เงนคงคลง" โดยไมตองจายดอกเบยเงนฝาก นอกจากนยงใหรฐบาลและรฐวสาหกจกยมเพอใหนำาไปใชจายตามงบประมาณหรอกรณฉกเฉน ทำาหนาทเปนทปรกษาดานการเงนและตวแทนของรฐบาลในการตดตอหรอกระทำาธรกรรมทางการเงนตางๆ ตามทรฐบาลไดมอบหมาย

- เปนนายธนาคารของธนาคารพาณชย ธนาคารกลางจะไหบรการแกธนาคารพาณชยดงน เกบรกษาเงนสดสำารองธนาคารตามทกฎหมายกำาหนด ใหบรการในการโอนเงน ใหกยมเงนในกรณทขาดแคลนเงนสด โดยคดดอกเบยเปน "อตราสวนลด (Discount Rate)” ตรวจสอบกจการของธนาคารพาณชยเพอปรบปรงแกไขหรอวางนโยบายใหถกตองและเหมาะสม ควบคมปรมาณเงนทหมนเวยนในระบบเศรษฐกจใหมสดสวนเหมาะสม

- ควบคมสถาบนการเงน ธนาคารกลางจะควบคมการขยายตวของสถาบนการเงนใหมประสทธภาพ มความปลอดภยของเงนทน

ทประชาชนฝากไว มความมนคง และจำานวนพอเหมาะกบภาวะเศรษฐกจของประเทศ อยภายใตขอบเขตของกฎหมาย กำาหนดนโยบายและแกปญหาตางๆใหดำาเนนการอยในกรอบ ไมสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจจนเปนผลเสยหายตอการพฒนาประเทศ

- ควบคมอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ ธนาคารกลางจะกำาหนดอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศกบเงนตางประเทศสกลตางๆ ควบคมการซอขายและแลกเปลยนเงนตราตางประเทศเพราะจะมผลกระทบตอปรมาณเงนภายในประเทศและปรมาณเงนสดสำารองของธนาคารเปลยนแปลงไดสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจ ธนาคารกลางเปนสถาบนทางการเงนของรฐบาลทมบทบาทสำาคญในการกำาหนดและการวางแผนเศรษฐกจ ซงจะเปนไปไดรวดเรวเพยงใดขนอยกบความสามารถและประสทธภาพในการดำาเนนงานทางการเงนของธนาคารกลาง การควบคมปรมาณเงน

การควบคมปรมาณเงนเปนหนาททสำาคญทสดของธนาคารกลาง เพอใหอยในระดบทเหมาะสมกบระบบเศรษฐกจ มการจางงานเตมทและมเสถยรภาพทางราคา วธควบคมปรมาณเงน คอ การควบคมเงนสำารองสวนเกนของธนาคารพาณชย  ซงทำาไดโดยการใชนโยบายการเงนดงน

-7-

การเปลยนแปลงอตราเงนสดสำารอง (Change in The Legal Reserve) โดยอตราเงนสำารองตามกฎหมายเปนตวกำาหนดคาของตวทวของเงนฝากดงน

วธเพมลดอตราสวนเงนสำารองตามกฎหมาย (Changer Segal Reserve)

ลด LR ทำาใหเงนสำารองสวนเกน ธ.พาณชย ขยายสนเชอ

เพม LR Excess reserve Cr

เมอธนาคารกลางลดอตราสำารองตามกฎหมายจะทำาใหเงนสำารองสวนเกนเพมขนตวทวและปรมาณเงนในตลาดเพมขนดวย ดงนน ธนาคารกลางสามารถเปลยนแปลงปรมาณเงนดวยการเปลยนแปลงอตราสำารองตามกฎหมายของธนาคาร

การเปลยนแปลงอตราสวนลด (Change in Discount Rate)

อตราสวนลด (Discount Rate) หมายถง อตราดอกเบยทธนาคารพาณชยจายใหธนาคารกลางเมอกเงนจากธนาคารกลาง ซงทำาได 2 วธ คอ ธนาคารพาณชยนำาตวสญญาใชเงนทธนาคารรบซอไปขายลดตอธนาคารกลางและขอกจากธนาคารกลางโดยมหลกทรพยคำาประกน ซงจะทำาใหตนทนในการกยมของธนาคารพาณชยเปลยนแปลงและอตราดอกเบยในตลาดเปลยนแปลงไปดวย

การซอขายหลกทรพยในทองตลาด (Open Market Operation) ธนาคารแหงชาตจะซอขายหลกทรพยของรฐบาลใหแกธนาคารพาณชยและสาธารณชน สงผลกระทบตอปรมาณเงนสำารองสวนเกนซงเปนสงสำาคญตอการสรางเงนของธนาคารพาณชย ลกษณะการซอขายหลกทรพยของธนาคารกลางแกธนาคารพาณชยและสาธารณชนจะแตกตางกน

ธนาคารพาณชย (Commercial Bank)            ธนาคารพาณชยเปนสถาบนการเงนททำาหนาทในการใหสนเชอรวมทงระดมเงนออมของประชาชนเขาสระบบเศรษฐกจ  โดยหนาทของธนาคารพาณชยมดงน

            การรบฝากเงน (Deposits) แบงได 2 ประเภทคอ เงนฝากกระแสรายวน (Current Account) เปนเงนฝากทธนาคารจะตองจายคนใหแกผฝากเงนทนทเมอทวงถาม การตดตอจะกระทำาโดยการใชเชค เงนฝากประเภทนไดรบอตราดอกเบยตำาเพราะธนาคารไมสามารถนำาไปลงทนระยะยาวได เงนฝากอกประเภทหนงคอ เงนฝากออมทรพย (Saving Deposits) เงนฝากประเภทนการตดตอจะใชสมดฝาก (Pass Book) ซงธนาคารจะออกใหกบผฝาก ปจจบนไดมการอำานวยความสะดวกโดยออก

-8-

บตร ATM ใหโดยผฝากจงเปนทนยมของผฝากมากขน และเงนฝากประจำา (Fixed or Time Deposits) เงนฝากประเภทนมการกำาหนดระยะเวลาของการฝากไวชดเจน อตราดอกเบยจะสงกวาการฝากประเภทอนเพราะธนาคารสามารถนำาเงนไปลงทนในธรกจหรอสรางเงนฝากในระบบธนาคารได กรณทตองการถอนเงนกอนกำาหนดธนาคารจะคดอตราดอกเบยใหในอตราทตำาลงหรอตามระยะเวลาทฝาก            การใหกยม (Loans) การใหกยมของธนาคารหรอการใหสนเชอและเครดต (Credit) ในปจจบนใชกนมากในวงธรกจและการคา การใหสนเชอในทนรวมถงการใหเบกเงนเกนบญช (Over Draft : O/D) ซงธนาคารจะใหกยมในกรณทลกคามเงนฝากอยกบธนาคารและสามารถสงจายเชคไดมากกวาจำานวนเงนทมฝากอย สวนใหญผกจะเปนพอคาหรอนกธรกจทมเงนทนหมนเวยนตลอดเวลา มความตองการเงนมาก การกชนดนจะกไดเรอยๆ เมอนำาเงนเขาบญชครบแลวจะสามารถกไดอก            การซอลดตวเงน (Discounting Rates) ธนาคารจะรบซอตวสญญาใชเงนทยงไมถงกำาหนดชำาระทระบไวในตว เมอผถอตวเงนนำาตวเงนนนจะขายลดใหกบธนาคารสามารถรบเงนไดทนทกอนถงกำาหนดวนชำาระเงนตามทตวระบไวโดยหกสวนลด

(Discount Rate) จากผขายตว และธนาคารอาจจะนำาตวไปขายตอใหกบธนาคารกลางกอนถงวนกำาหนด  อตราทธนาคารกลางรบชวงซอลด (Rediscount  Rate) จะตำากวาทธนาคารคดลดไวจากลกคาทขายตวเงน            การโอนเงน การโอนเงนจากทหนงไปอกทหนงโดยดราฟททางไปรษณย ทางโทรเลข ทางโทรศพท หรอทางโทรพมพ โดยธนาคารกลางจะคดคาธรรมเนยมตามอตราบรการทกำาหนดไวเปนการตอบแทน            การเรยกเกบเงนตามตราสาร เมอธนาคารไดรบตราสารทางการเงนจะทำาการเรยกเกบแทนลกคาเมอเรยกเกบไดแลวจะนำาเขาบญชใหลกคา โดยทตราสารนนอาจจะเปนตราสารทองถนหรอตราสารตางประเทศกได            การรบรองและการคำาประกน ธนาคารจะพจารณาฐานะของลกคาเชนเดยวกบการใหกยม โดยจะพจารณาถงความสามารถของบคคลทจะคำาประกนยดหลกปฏบตตามสญญาทจะคำาประกน หรอวางหลกประกนตามความเหมาะสม            การลงทนในหลกทรพย ธนาคารพาณชยจะนำาเงนไปลงทนในหลกทรพยทมระยะเวลาสนเพอหารายได รวมทงลงทนในสนทรพยทกอใหเกดรายได สวนการลงทนในหนบรษทจะลงทนไดไมเกนรอยละ 10 ของจำานวนหนทบรษทนนจำาหนาย และจำานวนเงนทนำาไปลงทนตองไมเกนรอยละ 20 ของเงนกองทนรวมทงหมดการสรางเงนฝากโดยระบบธนาคาร

-9-

            การสรางเงนของระบบธนาคารมหลายลกษณะขนอยกบลกษณะของระบบธนาคารทพจารณา ในทนจะพจารณาการสรางเงนของธนาคารตามลกษณะของระบบธนาคาร ดงนกรณธนาคารเดยว ธนาคารจะสรางเงนฝากไดสงสดไมเกนเงนสดสำารองสวนเกนทธนาคารมอย เพราะธนาคารจะสรางเงนฝากจาก

การนำาเงนสดสำารองสวนเกนออกใหก ดงนน เงนฝากจะเพมขนเทากบจำานวนเงนทใหก เงนฝากทสรางขนนเรยกวา เงนฝากขนทสอง (Secondary Deposits)             กรณธนาคารผกขาด ธนาคารผกขาดคอ ธนาคารทผกขาดการประกอบการแตผเดยวในประเทศนน ธนาคารอนจะไมสามารถเขามาประกอบการแขงขนได การสรางเงนฝากมวธการเชนเดยวกบกรณธนาคารเดยวแตเนองจากมเพยงธนาคารเดยวแมจะมหลายสาขา ธนาคารผกขาดไมตองสญเสยเงนสดใหกบธนาคารอนจงสามารถสรางเงนไดมากกวา            กรณระบบธนาคาร ระบบธนาคารคอ ธนาคารพาณชยทงหมดทมอยภายในประเทศ ระบบธนาคารจะสรางเงนฝากจากเงนสดสำารองสวนเกนทมอย ระบบธนาคารจะสรางเงนฝากไดมากกวาเงนสดสำารองสวนเกนเพราะเงนสดสำารองสวนเกนของระบบธนาคารจะหมนเวยนภายในระบบเทานน   การทำาลายเงนฝาก (Destruction of Money)            การทำาลายเงนฝาก (Destruction of Money) คอ การทธนาคารพาณชยมเงนสดสำารองสวนเกนลดลงจงไดเรยกเงนกกลบคนจากหนวยธรกจหรอประชาชนทไดปลอยสนเชอไป การกระทำานเรยกวา การทำาลายเงนฝาก ในกรณทเปนธนาคารเดยว จำานวนเงนฝากทลดลงจะเทากบจำานวนเงนสดสำารองสวนเกนทลดลง ถาเปนธนาคารผกขาดหรอระบบธนาคาร จำานวนเงนฝากทลดลงจะเทากบเงนสดสำารองสวนเกนทลดลงคณดวยตวคณของการสรางเงน

ธนาคารออมสน (Savings Bank) ธนาคารออมสนจดตงขนเพอประกอบธรกจระดมเงนออม ซงสวนใหญเปนเงนออมของผออมรายยอย ๆ ทกระจดกระจายอยในรปของเงนฝากออมทรพย เงนฝากประจำาเปนสวนใหญและยงระดมเงนออมดวยการขายพนธบตรและสลากออมสน โดยการดำาเนนงานอยภายใตการควบคมของรฐบาล

เนองจากธนาคารออมสนเปนธนาคารของรฐบาล นโยบายของธนาคารจงไมไดมงในดานการคาและแสวงหาผลประโยชนเชนเดยวกบธนาคารพาณชยอนๆ แมมงไปในทางทจะกอประโยชนใหแกประเทศและประชาชนสวนรวม เชน การลงทนซอพนธบตรรฐบาลเพอชวยในการพฒนาประเทศ การใหรฐวสาหกจและหนวยงานราชการกยมเพอกจกรรมตาง ๆ (การปลอยสนเชอใหเอกชนคอนขางนอยมาก)

-10-

ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร : ธ.ก.ส. (Bank for Agriculture and Agricultural Cooperative : BAAC)

จดตงขนโดยมวตถประสงคเพอใหความชวยเหลอทางการเงนแกเกษตรกรและสหกรณการเกษตรโดยมกระทรวงการคลงเปนถอหนใหญ สวนทเหลอไดแก สหกรณการเกษตร และกลมเกษตรกร เนองจากสถาบนนเปนธนาคารจงการรบฝากเงนจากประชาชนทวไป แตเงนทนสวนใหญทใชในการดำาเนนการไดมาจากการกยมจากสถาบนการเงนตาง ๆ โดยเฉพาะธนาคารพาณชย เงนกจากกระทรวงการคลง เงนกองทนสงเคราะหเกษตรกร ธนาคารแหงประเทศไทยและจากตางประเทศ เชน ธนาคารโลก สนเชอสวนใหญท ธ.ก.ส. ปลอยกแกเกษตรกรเปนสนเชอระยะสน และระยะปานกลาง โดยคดดอกเบยในอตราตำาทงนเพราะมไดมเปาหมายเพอแสวงหากำาไร

ธนาคารอาคารสงเคราะห (Government Housing Bank)

ธนาคารอาคารสงเคราะหจดตงขน เพอสงเสรมการนำาเงนไปลงทนเกยวกบการจดใหมอาคารหรอทดน โดยมรฐบาลเปนเจาของและอยในความควบคมของกระทรวงการคลาง มหนาทสำาคญ คอ ชวยเหลอผมรายไดปานกลางและรายไดนอยใหมทอยอาศยเปนของ

ตนเอง โดยวธใหกยมเงนในระยะยาวและดอกเบยตำา และยงทำาหนาทจดหาเงนทนดวยการระดมเงนออมจากประชาชน กยมเงนทงในและนอกประเทศเพอนำามาปลอยสนเชอเพอทอยอาศยแกประชาชน

บรรษทเงนทนอตสาหรรมแหงประเทศไทย (Industrial Finance Corporation of Thailand : IFCT)

เปนสถาบนการเงนของเอกชนทมสภาพเหมอนบรษทจำากด วตถประสงคในการจดตงเพอสงเสรมการอตสาหกรรมของประเทศ โดยมไดมงหวงกำาไรเทานน แตเพอพฒนาเศรษฐกจของประเทศเปนสำาคญ

แหลงเงนทนทสำาคญของบรษทม 3 แหลง คอ1. เงนทนทรบโดนมาจากเงนทนของธนาคารเพอการ

อตสาหกรรมแหงประเทศไทย ซงยบกจการ เงนจำานวนนเปนเงนกจากรฐบาลอาย 50 ป ไมมดอกเบย

2. เงนคาหนทน ผถอหนสวนใหญ คอ ธนาคารพาณชย3. เงนกจากทนในประเทศและตางประเทศนอกจากวตถประสงคเพอการจดหาเงนทนระยะยาวเพอกอตงหรอขยายกจการ

-11-

อตสาหกรรมแลว บรษทฯ ยงใหบรการรบคำาประกนเงนกใหแกลกคาทสามารถกยมเงนจากสถาบนการเงนทงหลายภายในและภายนอกประเทศ และรบคำาประกนใหกบลกคาทสามารถของเครดตจากผขายเครองจกรทใชในโรงงานทงในและนอกประเทศ

บรษทประกนชวตและประกนภย (Life and Non-Life Insurance Companies)

หนาทของบรษทประกน คอ ระดมเงนออมจากประชาชนในรปของการขายกรมธรรมประกนภย โดยผซอประกนจะตองจายเงนคาประกนเมอซอกรมธรรม

การประกนภยแบงตามลกษณะการประกนได 2 ประเภท คอ1. การประกนชวต2. การประกนทรพยสนลกษณะของการประกนภย เมอผซอกรมธรรมประกนภยประสบความเจบปวยพการ

สญเสยทรพยสน หรอถงแกชวตแลวแตกรณ ภายในเวลาของกรมธรรม บรษทประกนภยจะตองชดใชเงนใหแกผเอาประกนหรอทายาทตามทผเอาประกนระบไว ดงนน เมอบรษทประกนระดมเงนออมจากประชาชนได บรษทจะตองกนเงนไวสวนหนงเพอจายสนไหมทดแทนแกผเอาประกน สวนเงนทเหลอจะนำาไปหาประโยชนโดยการใหกยม การซอลดตวสญญาใชเงน เปนตน

สหกรณออมทรพย (Saving Cooperative) และสหกรณการเกษตร (Agricultural Cooperative)

สหกรณ หมายถง สถาบนจดตงโดยความรวมมอของบคคลกลมหนง มวตถประสงคเพอชวยเหลอสมาชกในดานตาง ๆ และอยภายใตการควบคมดแลของกรมสงเสรมสหกรณกระทรวงการเกษตรและสหกรณ

สหกรณออมทรพย หมายถง สกรณทจดตงขนโดยสมาชกของหนวยงานตาง ๆ เขารวมเปนผถอหนสหกรณ ทำาธรกจสหกรณโดยการรบฝากเงนจากสมาชก และนำาเงนนนไปใหสมาชกกยมในอตราดอกเบยตำา ดงนนจดมงหมายของสหกรณออมทรพยคอการระดมเงนออมจากสมาชกในรปของคาหนและเงนฝากเพอเปนการสงเสรมการออมทรพย และใหสนเชอแกสมาชกเพอการตางๆ เชน เงน

กฉกเฉน เงนกเพอการเคหะสงเคราะห เกนกเพอซอบานและทดน เปนตน

สหกรณการเกษตร หมายถง สหกรณทจดตงขนโดยสมาชกทกคนเพอจะเปนเกษตรกรดำาเนนธรกจรบฝากเงนจากสมาชกเพอสงเสรมการออมทรพย และใหเงนกแตสมาชกเพอสงเสรมการเพาะปลก

-12-

บรษทเครดตฟองซเอร Credit Foncier Companies)บรษทเครดตฟองซเอร หมายถง ธรกจทดำาเนนการใหกยม

โดยวธการรบจำานองอสงหารมทรพย และรบซอสงหารมทรพยตามสญญาขายฝากเพอการคาตามปกต การดำาเนนการจะคลาย ๆ กบธนาคารอาคารสงเคราะหโรงรบจำานำา (Pawn Shop)

โรงรบจำานำา หมายถง สถาบนการเงนขนาดเลกทจดตงขนโดยมวตถประสงคเพอใหประชาชนกเงนในวงเงนทไมมาก และเปนสนเชอเพอการบรโภคเปนสวนใหญ การกจะตองมสนทรพยคำาประกนเงนกเรยกวา การจำานำา ถาราชการเปนผดำาเนนงานเรยกวา สถานธนานเคราะห ถาเทศบาลดำาเนนงานเรยกวา สถานธนานบาล ถาเอกชนดำาเนนงานเรยกวา โรงรบจำานำาบรษทเงนทน (Finance Companies)

บรษทเงนทน หมายถง สถาบนทจดทะเบยนเปนบรษทจำากดซงดำาเนนธรกจเงนทนบรษทเงนทนจะกยมเงนจากประชาชนทวไป โดยออกตวสญญาใชเงนเพอเปนหลกฐานในการกยมและบรษทจะนำาเงนนนกลบไปใชหประชาชนกยม ตวสญญาใชเงนทบรษทเงนทนออกใหประชาชนผใหบรษทกยมจะตองมมลคาไมตำากวาทธนาคารกลางกำาหนด และบรษทเงนทนจะตองคดดอกเบยใหแกผถอตวสญญาใชเงนในอตาทไมเกนกวาอตราทธนาคารกลางกำาหนด

ตลาดหนหรอตลาดหลกทรพย (Stock or Securities Market)

ตลาดหนหรอตลาดหลกทรพย หมายถง ศนยกลางทนายหนาผคาหลกทรพยซงเปนสมาชกของตลาดมาชมนมซอขายหลกทรพยโดยวธประมลราคา และปฏบตตามฎเกณฑและระเบยบแบบแผนของตลาดอยางเครงครด เพอใหการซอขายหลกทรพยเปนไปดวยความยตธรรมซอตรง เปนระเบยบและคลองตว

วตถประสงคของการพฒนาตลาดหลกทรพย1. เปนศนยกลางในการซอขายหลกทรพยเพอใหเกดความ

ยตธรรมและมสภาพคลอง2. เปนแหลงระดมเงนทนระยะยาว3. เพอปกปองผลประโยชนใหกบนกลงทนรายยอย4. สนบสนนใหประชาชนเปนเจาของกจการหลกทรพยทมการซอขายกนมอย 2 ชนด คอ 1. หลกทรพยจดทะเบยน2. หลกทรพยรบอนญาต