หลายคนสงสยวา “รางวลลกโลกสเขยว” เปลยนมาเปน “สถาบนลกโลกสเขยว” เพอ

อะไร?

หลงจากกำเนด “รางวลลกโลกสเขยว” ทตอเนองจากโครงการปลกปาถาวรเฉลม

พระเกยรตฯ 1 ลานไร ของ ปตท. ตลอดระยะเวลากวา 10 ป เราสนบสนน เปนกำลงใจ

ยกยองและเผยแพรผลงานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของบคคลและ

ชมชนใหเปนทรบรสสงคม เปนการกระตนใหเกดการทำงานดานการอนรกษทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอมใหขยายตวในวงกวางและสรางเครอขายการอนรกษฯ

วนน “รางวลลกโลกสเขยว” เปลยนมาเปน “สถาบนลกโลกสเขยว”

ประการแรกทเปลยนจาก “โครงการ” เปน “สถาบน” เพราะ โครงการมกมจดสนสด

แตสถาบนนน บงบอกเจตนารมณของเราเลยวาไมสนสด และจะสบทอดรนตอรนตอเนอง

ประการทสอง แนละ...วา “สถาบน” จะไมใชแคการเปลยนแตชอเฉยๆ เจตนารมณ

การทำงานเดมของโครงการลกโลกสเขยวเคยเปนอยางไร สถาบนฯ กยงดำเนนตาม

เจตนารมณตามนน แตทวาจะขยายงานดานการสรางองคความรรวมกน ความรนนอาจ

จะมาจากการสรางองคความรใหมขนมา หรอจากภมปญญาของพอแมพนองเอง แลวทาง

สถาบนมหนาทตอยอดองคความร โดยการนำหลกวชาการเขามาประกอบ มการวจย

แลวนำความรนนไปใหพอ แม พ นอง ไดนำไปใช ทงหมดนกเพอจะใหชมชนเกดความ

เขมแขง สามารถพงตวเอง ใชประโยชนและดแลทรพยากรธรรมชาตไดอยางยงยน

สวนหนงสอพมพลกโลกสเขยวของปน นอกจากจะนำความรเกยวกบสงแวดลอมท

เปนประโยชนตอพอ แม พ นองแลว เรายงนำเรองราวดๆ ของผทไดรบรางวลลกโลกส

เขยว มาบอกเลา ใหพนองเครอขายไดรบทราบวากำลงทำอะไรกนอย ถอวาเปนการตาม

เยยมเยยน เพอไมใหผทเคยไดรบรางวลฯ หางหายจากกนไป

และฉบบททานถอกนอยน ทางคณะทำงานฯ กไดลงไปเยยมเยยน พดคย และรจก

พนททง 5 พนท ทไดรบรางวลลกโลกสเขยว โดยการนำเสนอเรอง “การทองเทยวเชงนเวศ”

หลายแหงใชการทองเทยวเปนกลไกหนงทสำคญในการดแลธรรมชาต เปนการสรางจตสำนกให

กบผมาเยอน ทำใหเกดกจกรรมการมสวนรวมในชมชน อกทงยงทำใหเกดรายไดเสรม เมอ

ทรพยากรธรรมชาตทสวยงามนนทำใหชมชนเกดรายได เขากตองหวงแหน และรกษาทรพยากร

นนเอาไว และทง 5 พนทในฉบบน จะมเสนห และเอกลกษณทแตกตางกน และยงเรอง

ความงามของธรรมชาตไมตองพดถง...ไปแลว รบรองไมผดหวง

สดทายน...ผมมความหวงวา หนงสอพมพเลมนจะเปนอกชองทางหนงททำใหสถาบนฯ

กบ พอ แม พ นองไดตดตอสอสารกน มเรองอะไรอยากบอกเลา ปญหาประการใด หรอ

เสนอแนะ ตชม ขอใหทานทงหลายเขยนจดหมายเขามา

ใหหนงสอพมพลกโลกสเขยวเปนของพวกเราทกคน

เสยงเพลงทเนนจงหวะหนกดงอกทกออกมาจากมมไหนสกแหงในทามกลางแมกไมใหญ กลบเสยงนกรองของธรรมชาตทเกาะอยตามกงไม แขงเสยงลำธารใสทกำลงเลาะไหลผานหวยกบเสยงนำตกลงแผนหนเบองลางสะทอนมาจากทไกลๆ

ใครๆ กรกความงดงามของธรรมชาต แตนกทองเทยวทวไปมกจะนำความเคยชน ความสะดวกสบายจากในเมองตดเขามาในปาดวย นกทองเทยวบางคนมาเพอเปลยนทดมเหลา เปลยนมมเลนรองเพลง โดยเอาธรรมชาตเปนฉากหลง แตหลายปมาน พฤตกรรมการทองเทยวเรมเปลยนไปเมอมหลายชมชนนำแนวคด “การทองเทยวเชงนเวศ” เขามาเปนเครองมอในการจดการฐานทรพยากรธรรมชาตทอยในบานของตน เกดเปนการทองเทยวเชงนเวศทเนนเรองการจดการทรพยากรปา ทงปาบกและปาชายเลน หรอการทองเทยวเชงเกษตร สำหรบชมชนทไมมปาแตมเรองเกษตรอนทรย

สบกวาปมาน มชมชนทมตนทนทางธรรมชาตกระโจนเขาสแนวคดการทองเทยวเชงนเวศ เปนรอยๆ แตมไมกสบชมชนอยรอดและผลดอกออกผล เพราะกจกรรมดงกลาวตองอาศยหลกการบรหารจดการหลายเรอง แคมตนทนธรรมชาตงดงามกยงไมพอ แตตองสามารถรบมอกบปรมาณนกทองเทยวทมพฤตกรรมตางๆ นานา ความพรอมของพชอาหารทองถน ขอมลสถานททองเทยวและคนนำเทยว การจดการขยะ ไปจนถงการจดสรรรายไดอยางเปนธรรมเพอไมใหเกดความเหลอมลำ และทสำคญ ทกกจกรรมตองเออตอการอนรกษฐานทรพยากรธรรมชาตทเปนหวใจสำคญของการทองเทยว นยนกคอ การทองเทยวเชงนเวศเปนเครองมอหนงในการบรหารจดการทรพยากรดน นำ ปา ททำใหคนกบปาอยรวมกนได

การทองเทยวแหงประเทศไทย มอบหมายใหสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วท.) ทำการศกษาเพอกำหนดนโยบายการทองเทยวเพอรกษาระบบนเวศ และขอใหราชบณฑตยสถานกำหนดความหมาย การทองเทยวเชงนเวศ ดงน

การทองเทยวนเวศ หรอ Ecotourism คอ การทองเทยวอยางมความรบผดชอบในแหลงธรรมชาตทมเอกลกษณเฉพาะถน และแหลงวฒนธรรมทเกยวเนองกบระบบนเวศ สงแวดลอม และการทองเทยว โดยมกระบวนการการเรยนรรวมกนของผทเกยวของ ภายใตการจดการอยางมสวนรวมของทองถน เพอมงเนนใหเกดจตสำนกตอการรกษาระบบนเวศอยางยงยน

องคประกอบหลกการทองเทยวเชงนเวศทดมอย 4 ประการ คอ 1. พนท ตองเกยวกบธรรมชาตทม เอกลกษณเฉพาะถน รวมถงแหลงวฒนธรรมและ

ประวตศาสตร ทเกยวเนองกบระบบนเวศ สรปกคอ เปนการทองเทยวทมพนฐานอยกบธรรมชาตและวฒนธรรมทองถน

2. การจดการ ตองเปนเรองของความรบผดชอบทไมสรางผลกระทบตอสงแวดลอมและสงคม มการจดการทยงยน ครอบคลมไปถงการอนรกษทรพยากรสงแวดลอม รวมทงการปองกนและกำจดมลพษ ทไมมผลกระทบตอสงแวดลอมและสงคม

3. กจกรรมและกระบวนการ ตองศกษาเกยวกบ สภาพแวดลอมและระบบนเวศ เพอเพมพนความร ประสบการณ ความประทบใจ นำไปสการสรางจตสำนกใหกบนกทองเทยว

4. การมสวนรวม ตองคำนงถงการมสวนรวมของชมชนตงแตระดบรากหญา จนถงการปกครองสวนทองถนและผเกยวของ แผนปฏบตงานตองเปนไปเพอประโยชนและมการกระจายรายไดเพอสวนรวม มการตดตามตรวจสอบ และนำผลตอบแทนสวนหนงกลบมาบำรงรกษาและจดการแหลงทองเทยว

ฉะนน หากเขาใจแกนแทของการทองเทยวเชงนเวศ และมกระบวนการจดการทด รขอบเขตรศกยภาพของตวเองในการรบจำนวนของนกทองเทยว การทองเทยวกจะเปนการชวยใชคนในชมชนใหเกดงาน เกดรายได เมอคนในทองถนมรายไดเพมขน กจะชวยลดการเบยดเบยนธรรมชาตในการดำรงชพ การทองเทยวจงเปนวธหนงในการพฒนาเศรษฐกจ สงคม ควบคกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน

(นายสงเกยรต ทานสมฤทธ)

ผอำนวยการสถาบนลกโลกสเขยว

กาวแรก ของสถาบนฯ

คณะผจดทำ คณะทปรกษา : รศ.ดร.บญยงค เกศเทศ พงษศกด พยฆวเชยร นวต กองเพยร ดร.สมศกด สขวงศ นพ.พลเดช ปนประทป สนตวภา พานชกล วนชย ตนตวทยาพทกษ นรนศกด บญจนทร อดม วเศษสาธร ดร.สงเกยรต ทานสมฤทธ อรรถพล ฤกษพบลย ประเสรฐ สลลอำไพ บรรณาธการ : ศรสรางค มาศศรกล เกศนช ชระภากร พรวไล คารร ธรยทธ สายทอง กองบรรณาธการ : ณภค กรรณสต สรญา ประทมวงษ ชฎนลดา เวชกล สภาภรณ วรพรพรรณ วนเพญ เพชรคง อทศา นามวจตร ปรชญาภรณ ศรคณ ขอบคณ : พๆ นอง ๆ ลง ปา แมใหญ พอใหญ ทงหลาย ผมจตอาสาชวยงานในนาม “คณะทำงานภมภาค” รางวลลกโลกสเขยว ทกภาค นแหละเฟองสำคญทำใหหนงสอพมพนสำเรจลลวงทกเลม ออกแบบและจดพมพ : บรษท โพสต-การด จำกด จดทำโดย : สถาบนลกโลกสเขยว บรษท ปตท. จำกด (มหาชน) ชน 5 อาคาร 1 555 ถนนวภาวดรงสต จตจกร กรงเทพฯ 10900 โทร. 02-537-2146, 02-537-1831 โทรสาร 02-537-3829 www.pttplc.com • E-mail : greenglobe@pttplc.com

บทบรรณาธการ เรองจากปก

ลกโลกสเขยว๐๒

“ดนเนอร” บนเรอมาด กลางสายนำใสในปาชายเลน ณ บานสลกคอก

ทเตมไปดวยแสงไฟระยบระยบ เพยบพรอมไปดวย สงอำนวยความสะดวกครบครน แตถาลองเปลยนเปนเลยวซายหลงออกจากเรอเฟอรร ขบรถไปประมาณเกอบ 20 กโลเมตร มงตรงมายงบานสลกคอก ต.เกาะชางใต คณจะไดพบกบการตอนรบของธรรมชาตในอกรปแบบหนง กลนไอของความสงบทามกลางวถชวตชาวประมง และความงามของธรรมชาตทยงคงรกษาไวไมแตกตางไปจากอดตทผานมา ทงหมดนเปนการบรหารจดการของชาวบานในพนท

บานสลกคอกเปนหมบานชาวประมงชายฝงทยงคงรกษาวถชวต ประเพณวฒนธรรมดงเดม นอกจากนยงชวยกนดแลรกษาปาชายเลน 670 ไร ทใหญทสดบนเกาะชาง เปนปาทใชเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศ ชาวบานสลกคอกตระหนกวาทรพยากรในพนทเปนสมบตสวนรวมทตองชวยกนดแลรกษา ถาปลอยใหสกปรก เสอมโทรม กหมายถงจำนวนนกทองเทยวทลดลง เพราะสวนหนงของรายไดทนอกเหนอจากประมงพนบานและการทำเกษตรแลว ชาวบานสวนใหญกมรายไดจากเงนปนผลของหน และการรบพายเรอพานกทองเทยวชมปาชายเลน ดวถชวตประมงและสมผสกบความเงยบ

ดวยความเพยร และการบรหารจดการทด จงทำใหชมชนบานสลกคอกไดรบ “รางวลลกโลกสเขยว” ประเภทชมชน ครงท 12 ประจำป 2553 โดยไดรบในนาม “กลมอนรกษและชมรมนำเทยวพนบานสลกคอก”

หลงจากดำเนนงานเรองการทองเทยว กลมอนรกษฯกไดมโอกาสแบงปนใหสงคมมากขน มการปนผลกำไรเปนเงนชวยเหลองานศพ คาบำรงสาธารณะประโยชน ใหการสนบสนนกจกรรมทางศาสนาของหมบาน การตดสนใจ รวมกจกรรมสาธารณะนนจะใชเวทประชาคมชาวบานท

รวมกบคณะกรรมการ มาคดรวมกนในการประชม ทกวนท 10 ของทกเดอน

เรองการทองเทยว กลมอนรกษฯ ทำกนแบบคอยเปนคอยไป ไมใหการทองเทยวเปนตวทำลายวถชวตดงเดม พยายามรกษาวถชมชนดงเดมไวใหมากทสด แมกระทง การสอสารของชาวบานกใหมการสอสารดวยภาษามอ เพราะชาวบานสวนใหญไมมใครสามารถพดภาษาองกฤษได หากมการสอนใหชาวบานพดภาษาองกฤษกนปรอ กจะเปนการขาดเสนหแบบบานๆ

การนงเรอเทยวชมปาชายเลนโดยใช “เรอมาด” เปนเสนหทสวยงามของบานสลกคอก นกทองเทยวบางคนขนานนามวา “กอนโดลาแหงเกาะชาง” เปนการทองเทยวแบบครอบครว และการนงเรอมาดจะม 2 โปรแกรมใหเลอกคอ

หนง-นงเรอมาดทองปาชายเลน กลางลำเรอมทนงพรอมโตะอาหาร มรมกนแดด มคนแจวเรอซงเปนสมาชกของกลม นกทองเทยวสามารถชมวถชวตชาวประมงทอยกบปาชายเลนอยางกลมกลน ไดเหนทวทศนตงแต ในลำคลองออกมาถงปากอาวสลกคอก หรอจะนงอยางเดยวแบบไมมอาหารกได

สอง-นงเรอมาดชมพระอาทตยตก พรอมกบรบประทานอาหารคำ เนนอาหารทะเลสด พรอมไวนขาว 1 ขวด โปรแกรมนบอกไดเลยวาสดแสนจะโรแมนตก เปนการ รบประทานอาหารใจกลางอาวขนาดประมาณสนามฟตบอล มปาโกงกางโอบรอบ แสงอาทตยคลมทวเขาทสลบซอนกนอยางสวยงาม กอนกลบกจะชมวถประมงพนบานดงเดม เนองจากการเดนทางในเวลากลางคน ชาวประมงพนบานสามารถพายเรอจบสตวนำโดยอาศยแสงจากดวงจนทร นกทองเทยวสามารถชมบรรยากาศการเดนเรอ โดยไม

หลายคนทมาเทยวเกาะชาง หลงจากนงเรอเฟอรร ททาเรอ จ.ตราด

มาลงเกาะชาง มกจะเลยวขวาเพอมงตรงไปยงหาดตางๆ

ตองอาศยแสงไฟนำทาง แสงธรรมชาตจะชวยให เหนรองนำในการเดนเรอ พอกลบถงฝงจะมการแสดงศลปวฒนธรรมของเดกๆ ใหชมกอนกลาวอำลา

สำหรบนกทองเทยวแนวผจญภย กสามารถพายเรอคายคทองปาชายเลนดวยตนเอง พายไปตามลำคลองมการอธบายเสนทางและใหแผนทเสนทาง

คณพชรนทร ผลกาจ ประธานกลมฯ เลาใหฟงวา “หากใครในชมชนมโอกาสไดไปศกษาดงานจากนอกพนท กจะนำประสบการณมาบอกเลาใหคนในชมชนฟง ทงขอด และขอเสยของการทองเทยว ทางกลมของเราเนนทำตามกำลงศกยภาพของชมชนเรา และสงททกคนจะตระหนกรเหมอนกนกคอ หากไมมการทองเทยว ทกคนกอยได เพราะ ทกวนนชาวบานไมไดเปลยนแปลงวถชวต ยงคงออกเรอหาปลา กรดยางกนเหมอนเดม นอกจากนทางกลมยงคอยกระตนผทยงไมไดเขารวมเปนสมาชก ใหมาเขารวม เพราะปาโกงกางเปนของสวนรวม ทกคนจะตองไดใชประโยชน และดแลรวมกน”

กจกรรมการทองเทยวชวยสรางรายไดและยงทำให ชาวบานเหนคณคาของตนทนธรรมชาตทมอย แมวาวนหนง เกาะชางอาจอยในสภาพ “ขาลง” ชาวบานสลกคอกกบอกวา ไมนาจะมผลกระทบ เพราะไมไดยดถออาชพใหบรการ นกทองเทยวเปนหลก เปนเพยงอาชพเสรม แตการดแล ปาชายเลนกวา 600 ไร จะชวยเออตออาชพหลกดงเดม คอการทำประมงพนบาน

ขอนตางหากคอความยงยน

กลมอนรกษและชมรมนำเทยวพนบานสลกคอก บานสลกคอก ต.เกาะชางใต อ.เกาะชาง จ.ตราด

“รางวลลกโลกสเขยว” ประเภทชมชน ครงท 12 ประจำป 2553

สอบถามขอมลเพมเตม : ราชนย ภทนน โทร. 087 748 9497

ลกโลกสเขยว ๐๓

ความสมบรณของธรรมชาต เปน เสนหของทน

เชนเดยวกบความสงบเงยบของชมชน และสวนผลไม

ดวยความโดดเดนเชนน ชาวบานจงรวมตวกนพฒนาบาน

ถำผงใหเปนชมชนเพอการทองเทยวอยางยงยน

ในอดต บานถำผง อ.พนม จ.สราษฎรธาน เคยมตนยวน

หรอตนมะเดออยมาก ผงชอบอาศยทำรง ตนไมนจงเปน

ทมาของชอ ต.ตนยวน ครงนน ผนปา 1,700 ไรรอบ

หมบานเคยเปนฐานทตงของพรรคคอมมวนสตฯ หลง

จากความขดแยงเบาบางลง สมปทานไมกเขามาแทนท

จนกระทงเหนภาพบทเรยนจากซงถลมเมองพปนเมอป

2531 ทำใหชาวบานหาทางปองกน โดยขอเจรจากบ

บรษททไดรบสมปทาน ซงยอมยกเวนพนท 222 ไร ทเปน

ปาตนนำใหชมชนดแล นบเปนกาวแรกททำใหชาวบานหลาย

คนบรจาคพนทเพมเพอทำปา จนกระทงกลายเปนปา

ชมชนทรวมกนดแลอยางตอเนอง

ผานไปเกอบ 2 ทศวรรษทชาวบานถำผงขบเคลอนเรอง

การอนรกษ โดยเนนสรางความมนคงดานอาหารพนถน จาก

นนตอยอดดวยการทองเทยวเชงนเวศ โดยกอตง “กลม

ทองเทยวเชงอนรกษบานถำผง”

“การทองเทยวเกดขน เนองจากมผคนมาดงานเรอง

การจดการ และความอดมสมบรณของปา พอมคนมาดงาน

มาก จงคดกลบไปวา เราจะทำอยางไรใหเกดรายไดเขาชมชน

ไดคำแนะนำจากอาจารยมหาวทยาลยสงขลานครนทร

วทยาเขตสราษฎรธาน ในเรองของการจดการทองเทยว

เชงนเวศ การวางระบบบานพกโฮมสเตย การนำเทยว

การจดอาหารรบรองนกทองเทยว การทำผลตภณฑ จากนนก

เชญชาวบานทสนใจ มารวมกลม” ผใหญบญทน บญชดำ

ประธานปาชมชนบานถำผงเลาความเปนมา

การทำเรองทองเทยวทำใหชมชนมรายไดเพมขน

เฉลยครอบครวละ 3,000 บาทตอป โดยนำเรองการ

อนรกษ และการทองเทยวมาเชอมโยงกบกลมอาชพ แบง

การจดการเปน 5 กลม ไดแก กลมบานพกหรอโฮมสเตย กลม

แมบานและอาหาร กลมขบรถ กลมดแลรกษา และกลม

นำเทยว โดยมหวหนากลมรบผดชอบสงงานตอใหกนเปน

ทอดๆ แนวคดแบบ “บรการลกโซ” เปนกลยทธจงใจให

ชาวบานมสวนรวมในการทำงาน เพราะแตละคนมความ

พรอมคนละแบบ เปนการสรางรายไดใหหมนเวยนใน

ชมชน แทนทจะไปกระจกอยกบคนกลมเดยว

ชาวบานถำผงตอนรบนกทองเทยวทมาพกแบบโฮมสเตย

ดวยกจกรรมนาสนใจ ผมาเยอนจะไดสมผสวถชวตพนถน

พรอมทองชมความงามของธรรมชาต เรมดวยมอกลางวน

แบบพนบาน อรอยกบเมนใบเหลยงผดไข ผกกดราดกะท

นำพรกระกำกบดอกปด แกงสม แลวพาเดนปาตนนำตาม

เสนทางศกษาธรรมชาตระยะทางประมาณ 1 กโลเมตร

ผานปาไมอนชมชนจนไปถงตนนำทไหลออกมาจากรอง

หนใตภเขา และอาจเดนไปถงนำตกธารพฤกษาหรอนำตก

บางคย เปนนำตกขนาดเลกซงมธารนำไหลผานโขดหน

ชวงเชากขนไปจดชมวว จะเหนทะเลหมอกคลมไปทวพนท

ระหวางทางเดนขนจะพบพนธไมหายาก เชน กลวยไม

พนธรองเทานาร และปาลมราห หลงอาหารเทยง คอยไปด

“บอนำดน” ทนำถกแรงอดใตดนดนตวปดๆ ดานบน

ภาษาราชการเรยกวา นำพเยน ใกลๆ กนมบอ “ทรายดด”

ลองเอามอแยลงไปจะรสกเหมอนถกดดจรงๆ

ในเรองของการทองเทยว ผใหญบญทนยำกบสมาชก

ในชมชนอยเสมอวา คนทมาเทยวทนจะตองใหเขากน

อาหาร พช ผก จากปาของบานถำผง กนแลวพาไปเดนด

สงทกน ทำใหเขาเกดความรสกวาสงทกนปลอดภย

เพราะเปนผกปลอดสารพษ นกทองเทยวไดซมซบ

ธรรมชาต เกดความพอใจในการอยการกนแบบเรยบงาย

และเหตผลทนกทองเทยวมาบานถำผงเพราะวา “เราดแลปา

สงทกน นำทอาบ เกดจากปา หากทำลายปา ไมดแลปา

แลวใครจะเขามาเทยว”

รายไดทเกดจากการทองเทยวหลงจากหกเงนเขา

กลมฯ กจะจายเปนเงนปนผลใหกบสมาชก และเงนทเขา

ชมรมจะเปนในเรองการพฒนาหมบาน และเปน

สวสดการของสมาชก เชน คาทำศพ เปนเจาภาพงานศพ

และซอขาวสารให

ถงเมดเงนจะไมมากนก แตมนสะทอนถงนำใจของชาวบาน

ถำผงทไหลรนใหอมกน

บานถำผงโอบลอมดวยธรรมชาตทเปนปาดบชน ชอหมบานมทมาจากถำ

บนภเขาทมผงอาศยอยจำนวนมาก

ทะเลหมอกแหงแดนใต และความมหศจรรยของบอนำดน ทรายดด ทบานถำผง

บานถำผง ต.ตนยวน อ.พนม จ.สราษฎรธาน “รางวลลกโลกสเขยว” ประเภทชมชน ครงท 6

ประจำป 2547 และประเภทสปปนนท เกตทต 5 ป แหงความยงยน ครงท 12 ประจำป 2553 สอบถามขอมลเพมเตม : บญทน บญชดำ

โทร. 089 290 9420

ลกโลกสเขยว๐๔

“เดนปาเขาหลวง” บานวงลง

หากผานเลยนำตกขนไปบนเทอกเขาสง ม เสนทางทผ ร กธรรมชาตสามารถเดน ขนพชตสดยอดขนเขาแดนใตภายใตการ นำของชมรมอนรกษธรรมชาตบานวงลง

อทกภยทนำทอนซงมหาศาลถลมเมองพปน จ.นครศรธรรมราช เมอป 2531 ทำใหชาวบาน

กอตง “ชมรมอนรกษธรรมชาตบานวงลง” เพอสอดสองเรองไมเถอน ฟนฟปาเสอมโทรมทเกดขนในยคแยงชงมวลชนเพราะความขดแยงทางลทธการเมอง โดยใช การทองเทยวเปนกลไกในการสำรวจปา พรอมกบสราง รายได ใหอาสาสมครรวมทงชวยเพาะพนธกลาไมถน เพอปลกเสรมในปา

เมอชมชนเขมแขง ไดมโอกาสแลกเปลยนความคดกบภาครฐ ชมรมอนรกษธรรมชาตฯ จงขยายงานอนรกษ พรอมกบการใชประโยชนจากปา เชน ทำประปาภเขา จดคายเยาวชน โดยไดรบการสนบสนนจากองคกรปกครองทองถน

บานวงลงตงอยเชงเขาหลวงในจดทสายนำสองสายมาบรรจบกน ทำใหนำตกวงลงมชอเรยกแสนโรแมนตก

อกชอวา “นำตกสองรก”

นำไปสการจดการปญหาท เปราะบางทสดของชมชน ทมพนททบซอนกบพนทอนรกษ คอการกำหนดสทธ ถอครองททำกน

ชมรมฯ รวมกบชาวบานวงลง และอทยานแหงชาตเขาหลวง สำรวจพนททำกนเพอยตปญหาการรกปาตนนำ 16,000 ไร และการถอครองสทธ โดยพจารณาจาก “ผลอาสน” หรอผลผลต วธนทำใหชาวบานหาเลยงชพโดยไมตองระแวงวาจะถกจบ และเปนการกำหนดชมชน ดวยวา จะตองไมมการบกรก “ปาใส” หรอวาปาอนรกษในเทอกเขาหลวงอก

ชมรมอนรกษธรรมชาตฯ ไดจดทวรเดนปาจากบานวงลงขนสเทอกเขาหลวงดานยอดเขาฝาม ใชเวลา 3 วน 2 คน รบนกทองเทยวเปนคณะอยางนอย 6 คน แตไมเกน 15 คน เสนทางเดนเปนวงกลมไมตองวกกลบมาทางเดม รวมระยะ ทางประมาณ 20 กโลเมตร แตละวนผานจดนาสนใจดงน

วนแรก เรมเดนทางจากหวยนำผด บรเวณบานวงลง ผานผาหวแดง เปนแหลงอาศยของเลยงผา และเปน จดชมทวทศน ในวนทอากาศดๆ สามารถมองเหนไปไกลถงอางเกบนำกะทน อ.พปน บรเวณนนเตมไปดวยกลวยไมปาดงเตาราง กหลาบพนป และเดนตอไปยง ผาเหยยบเมฆจดคางแรมในคนแรก เปนมมดพระอาทตยขนทสวยงามอกมม

วนทสอง เดนขนยอดเขาฝามทระดบความสงประมาณ 1,600 เมตร สามารถ มองเหนยอดเขาหลวงสงเดนทามกลาง ผนปาดงดบแนนทบ จากนนเดนหนามงตรงไปหวยนำเยนเพอพกแรมทนน แตระหวางเดนจะผานหนสองเกลอ ซงเปนจดชมววทสวยเหนยอดเรอนปาไดรอบทศทาง และระหวางเดนผานปาโบราณ ความรสกเหมอนเดนอยในปานยายเรองใดสกเรองหนง

วนทสาม เดนทางกลบ แวะพกเทยงทนำตกหนานไผ กอนเดนทางลงมาสบานวงลง

อกทางเลอกหนงสำหรบผรกธรรมชาตทมเวลาไม

มากนกคอ เลนนำตกวงลง หรอ นำตกสองรก ทเกดจาก

ธารนำสองสายไหลจากยอดเขามาบรรจบกน จากนนตกลง

มาตามโขดหนใหญนอยสแองดานลางทเหมาะแกการเลน

นำทามกลางผนปารมรน

บานวงลงยงมของดอกอยางหนงคอ นำผงจากปาแทๆ

ซงเปนรายไดดอยางหนงของคนทนน ทางชมรมกลม

อนรกษฯ จงตองมกระบวนการจดการอยางเปนระบบ

เชน ใครจะเขาไปตผงจะตองมาลงทะเบยนกอน และหาม

บคคลภายนอกเขาไปหา นำผงทไดมานนหามนำไปผสม

อยางอนเดดขาด นอกจากนทางกลมยงใหสมาชกทเดอด

รอนเรองเงนสามารถนำนำผงทตมา แตยงขายไมได ให

เอาไปจำนำกบทางกลม ในราคาขวดละ 250 บาท

แมระยะหลง ทผานมาทางกลมอนรกษธรรมชาตฯ

ไมไดเปดรบนกทองเทยวอยางเปนเรองเปนราวกตาม

แตกมผคนทสนใจเขามาอยเปนระยะ เชน มาศกษาดงาน

ผทสนใจในธรรมชาตจรงๆ ทงนกเพราะวา ทางกลม

คอยระวงเรองนกทองเทยวมมากเกนกวาจะจดการได

คอยเปนคอยไปตามกำลง เพอไม ใหมผลกระทบตอ

ธรรมชาตทพวกเขาไดดรกษามายาวนาน

ชมรมอนรกษธรรมชาตบานวงลง ต.ทอนหงส อ.พรหมคร จ.นครศรธรรมราช “รางวลลกโลกสเขยว”

ประเภทชมชน ครงท 6 ประจำป 2547 สอบถามขอมลเพมเตม : อำนาจ อนทรชต

โทร. 075 539 4474, 081 084 9089

ลกโลกสเขยว ๐๕

ทองเทยวเชงเกษตร “ชมผกสดจบกาแฟกลางพงไพร” บานหวยปลาหลด

ทตงบานเรอนคกบปาเขามายาวนานและยดถอวถชวตเกษตรแบบพงธรรมชาต แปลงพชผกของชาวบานตงกลมกลนอยกบปาชมชนผนสมบรณทสด คอยเชอเชญใหผผานทางไดแวะชมผกสดกลางไพร

เมอ 40 กวาปกอน ผนดนทอดมสมบรณของบานหวยปลาหลดเคยเปนพนทปลกฝน ปาถกถางเพอเปลยนเปนไรฝน เหลอเพยงปาตนนำ ปาชา ปาศาลเจา ทชาวบานยดถอตามบรรพบรษโดยไมเขาไปแตะตอง

ตอมาในป 2524 ชมชนเกดระสำระสายเพราะทกตารางนวในหมบานกำลงถกกลนเปนพนทอทยาน มความพยายามจะยายชาวบานออกนอกพนท แตเวลานนมพระธดงครปหนงแสวงบญผานมา ขอเขามาจำพรรษา และไดแนะนำชาวบานให “รกษาปาแขงกบเจาหนาท” จงทำใหเกดการ

บานหวยปลาหลด อ.แมสอด จ.ตาก เปนหมบานชาวไทยภเขา

เผามเซอดำ หรอลาหเฌเล

รวมตวของชาวบาน และพระธดงคกกลายเปนทพงทางใจใหชาวบานยามทตองพลกชวตใหม

หลงจากนน ชาวบานชวยกนหาสาเหตททำใหปา เสอมโทรม และพบคำตอบวา คอไรฝน ถาแกปญหาทตนเหตได กหมายถงพลงตอรองกบภาครฐเรองการยายถนทอย

ในทสดกถงวนทฝนหายไป กลายเปนปาชมชนเนอท 4,000 ไร ซงชาวบานไดทำแผนการจดการปา มการแบงพนท โดยกำหนดเขตทอาศย เขตปาอนรกษ เขตสาธารณะ และพนททำกน ทงพนทวนเกษตร พนททำไร และสวนผก ขณะเดยวกนยงจดกจกรรมปลกปาเพมเตม ควบค ไปกบทำแนวกนไฟ ทำฝายชะลอนำ และลาดตระเวนการปองกนการทำลายปา จนวนนปาชมชนบานหวยปลาหลดไดชอวาเปนปาชมชนทสมบรณทสดในจงหวดตาก และเปนบทพสจนอกบทหนงวา ชาวบานอยรวมกบปาไดอยางยงยน

บานหวยปลาหลดอย ในหบเขามปาอดมสมบรณ โอบลอมทำใหอากาศเยนสบายตลอดป มมะระหวาน ยอดฟกแมว หรอชาโยเต เปนไฮไลทของทน ซงเปนทนยมของผชนชอบบรโภคผกไมวาผลหรอยอดออน ลวนนำมาปรงอาหารแสนอรอยไดหลายเมน ทนเปนแหลงปลกมะระหวานท ใหญทสดของเมองตาก เนองจากอากาศเยน ความชนพอเหมาะ และนำทาอดมสมบรณ มะระหวานทนจงแตกชองามและผลดก สรางรายไดหลก สามารถมาเทยวชมไดตลอดทงป นอกจากนยงมแปลงพชผกพนเมอง และผกอนทรยหลายอยางใหชมใหกนดวย หากเทยววนเดยวไมจใจตองการนอนคาง ทางชมชนกมโฮมสเตยไวบรการ พชผกพวกนนนนแหละ กจะเปนอาหารทกมอ จมกบนำพรกแมว...อรอยอยาบอกใครเชยว!

หากไดนอนคาง แนะนำใหออกมา สดอากาศสดชนยามเชา แลวเดนเลนรอบหมบาน เพอสมผสวฒนธรรมความเปนอยของชมชนทนน นารก ไปอกแบบหนง จากนนเดนไปสะพานหนธรรมชาต จะผานทงไรมะระหวานและปาชมชนบนเขา ระยะทาง 2 กโลเมตรทไปถงสะพานหนธรรมชาต ซงมลกษณะเปนแทนหนขนาดใหญคลายๆ กบสะพานเชอมระหวางหนาผา สง 25 เมตร ยาว 50 เมตร มลำหวยไหลผานใตสะพาน และมถำซงมหนงอกหนยอยงดงาม

“กาแฟดอยมเซอ” ทนนยงมชอเสยงลอนามอกตางหาก เปดรานอยทตลาดชาวเขาดอยมเซอ (ตลาดใหม) ชอราน “Muser Coffee” มทงสายพนธอาราบกาและโรบสตา ซงมชอเสยงมาชานาน กาแฟเปนพชเศรษฐกจทสรางรายไดใหกบชาวบานหวยปลาหลดแทนการปลกฝน โดยลกษณะของพชชนดน ซงเปนพชใตรมเงา การเพมพนทปลกกาแฟจงเปนการเพมพนทปาตนนำไปในคราวเดยวกน และการปลกกาแฟมเซอ เนนการรกษา สงแวดลอมเปนหลกโดยนำกาแฟไปปลกใตตนไมใหญ เปนการผสมผสานใหธรรมชาตเกอกลกน ไมใชสารเคม ใหธรรมชาตดแลกนเอง โดยอาศยปาและตนไมใหญเปนตวควบคมความสมดลของปาและกาแฟ

สงทไดมาจงมใชแคกาแฟเพยงอยางเดยว แตจะไดความสมดลของธรรมชาตสชมชนอกดวย

บานหวยปลาหลด ต.ดานแมละเมา อ.แมสอด จ.ตาก “รางวลลกโลกสเขยว” ประเภทชมชน ครงท 7 ประจำป 2548

สอบถามขอมลเพมเตม : จกรพงษ มงคลคร โทร. 089 857 6850

ลกโลกสเขยว๐๖

“เทยวปารมลำเซบาย” บานวงออ

เตาเผาถานจงกลายเปนเพยงเรองบอกเลายำเตอน

ในขณะทปาดงใหญกำลงฟนคนความสมบรณและเตมไป

ดวยสงนาสนใจใหเทยวชม

หากยอนอดตไปเมอ 50 กวาปกอน บานวงออเคย

มชอเสยงเลองลอวาเปนแหลงเผาถานแหลงใหญทมเตา

เผาถานมากกวา 200 เตา สมยนนชาวบานลวนยดอาชพ

เผาถาน โดยตดไมจากปาดงใหญใกลหมบานมาเผา

ภายในหลมทขดขนทวปา พอถงป 2502 มกลมนายทน

เขามาบกรกตดไมซำเตมหนกเขาไปอก

เมอถกคกคามทงภายในและภายนอกเชนน ความ

สมบรณกคอยๆ เลอนหายจากปาดงใหญ ลำนำเหอดแหง

ฝนไมตกตามฤดกาล สงผลกระทบตอการดำรงชวตของ

ชมชนบานวงออ ชาวบานจงพยายามรกษาปารวมกน โดย

ทำลายเตาเผาถานในปาและหยดยงการตดไม นบแตนน

มาปาดงใหญกคอยๆ ฟนตว พรอมกบชมชนใหความ

สำคญในการดแลรกษาปาเพมขน มการจดอบรมราษฎร

อาสาพทกษปา (รสทป.) จนสามารถฟนฟสภาพปา

นบแตอดตปาดงใหญเคยสมบรณดวยพชพรรณและสตวปา แตมาเสอมสลาย ไปเพราะภยจากเตาเผาถาน กระทงถง

วนทชาวบานไดตระหนกถงผลลพธจากการสญเสยธรรมชาตใกลบาน

เสอมโทรมใหกลบคนความสมบรณไดอกครง ทำใหชมชน

บานวงออไดรบพระราชทาน “ธงพทกษปา รกษาชวต” ป

2541 ในฐานะชมชนทรกษาปาไดดจนเปนทยอมรบของ

ชมชนอนๆ

ทงนชมชนบานวงออเนนการดำเนนการบนพนฐาน

ของการมสวนรวมของชมชนคอ การรวมคด รวมทำ รวม

ตดสนใจ และรวมรบประโยชน โดยผานกระบวนการ

เรยนรจากชวตจรง เพอถายทอดประสบการณใหเยาวชน

รนหลงชวยพทกษปาดงใหญใหอยคบานวงออตลอดไป

ภายในปาผนเลกๆ รมลำเซบาย ซงธรรมชาตเรมฟน

คนสภาพหลงจากถกทำลายมานาน แมจะเหลอตนไม

ใหญไมมาก แตกรมครมดวยไมนานาพนธ และสมบรณ

เพยงพอทจะเปนแหลงอาหารและยาสมนไพรใหชาวบาน

เขาไปใชประโยชนเพอยงชพ โดยเฉพาะชวงฤดฝนจะม

เหดหลายชนดขนตามพนปาใหชาวบานไดเขาไปเกบ

ชมชนบานวงออทำเสนทางศกษาธรรมชาตใหเดน

สะดวกหลายเสนทางทวผนปา โดยมเสนทางสายหลก

ผานฐานตางๆ เพอใหความรเรองปาไม และการอนรกษ

ปาดงใหญจากอดตถงปจจบน

เรมจากฐานแผนท ใหรายละเอยดอาณาเขตและสภาพ

พนทปาดงใหญทชาวบานดแล

ฐานอนรกษไกปา สตวปาเพยงชนดเดยวทยงเหลออย

ชกชมในปาผนน

ฐานสมนไพร ใหความรเกยวกบสมนไพรนานาชนดทพบ

ฐานทำลาย อยในบรเวณทมการตดตนไมมาเผาถาน

เมอครงอดต มรองรอยของซากหลมเผาถานเปนอนสรณ

ฐานอนรกษปาชมชนและประโยชนจากปา เนนใหเหน

การตอสของชาวบานในการอนรกษธรรมชาตและคณคา

ของปาไม

เสนทางจะไปสนสดท ฐานลำเซบาย ลำนำสาขาของ

แมนำมลทหลอเลยงชาวเของใน และอบลราชธาน

สามารถนงพกผอนชมทวทศนลำเซบายอนรมรน และ

เขยวขจดวยแมกไมตลอดสองฝง ซงชมชนบานวงออม

แผนจะจดกจกรรมลองเรอชมธรรมชาตลำเซบายอกดวย

หลงจากททำเรองการทองเทยวเชงนเวศ เปดใหเดน

ศกษาในปาดงใหญ ทางชมชนกไดรบประโยชนหลาย

อยาง ทงในเรองแลกเปลยนเรยนรระหวางคนในชมชน

และคนท เขามาเยยม เดกรนใหม ในหมบานไดเหน

วฒนธรรมประเพณโบราณทใชตอนรบ สวนเรองการเกบ

คานำเทยว บานวงออกเกบไมแพง เกบเพยงแคขอใหพวก

เขาไดดำเนนกจกรรมตอไป เพอทจะสนองวตถประสงค

ทพวกเขาอยากมสวนชวยขยายผลดานการอนรกษ

ธรรมชาต และสรางจตสำนกใหผคนทมารกและหวงแหน

ทรพยากรธรรมชาตตอไป

ลกโลกสเขยว ๐๗

23 ธนวาคม สมาชกเครอขายลกโลกสเขยวภาคกลาง-ตะวนออก กไดกลบมารวมตว

กนอกครง ณ สวนรกขชาตเพรมทะเลสวนสน จ.ระยอง ในเวท “รวมใจ รวมพลง สรรค

สรางลกโลกสเขยว” ครงท 2 งานนจดกน 2 วน 1 คน กน นอนกนทนน เปดโอกาสใหพดคย

เตมเตมความร เพอสรางความเขมแขง รเทาทนภาวะวกฤตในภมภาค รวมถงเปดพนทให

รวมแบงปนประสบการณ เกบเกยววธคด วธจดการ การเคลอนงานของเพอนๆ หวใจส

เขยวในพนทอนๆ ดวย

เมอพนองลงทะเบยนพรอมรบของทระลกกนเรยบรอย รายการเรมตนอยางเปน

ทางการ เมอคณสรพล ดวงแข ประธานเครอขายสงแวดลอมไทย และกรรมการคดเลอก

รางวลลกโลกสเขยว กลาวตอนรบพรอมใหกำลงใจสมาชกเครอขาย กอนจะสงตอเวทให

ดร.เดชรตน สขกำเนด อาจารยประจำคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ขน

เลคเชอรใหนกเรยน เอย!!! ขนเตมเตมความรใหพนองชาวเครอขาย “รเทา กาวทน”

การเปลยนแปลงใน 3 ประเดนหลกทกำลงเดนทางมาเคาะประตบานพนองอยในขณะน

2 วน 1 คน กบเวทรวมใจ รวมพลง สรรคสราง ลกโลกสเขยว ครงท 2

23 พฤศจกายน 2553 มพธมอบรางวลลกโลกสเขยว ครงท 12 ทกรงเทพฯ หนงเดอนผานไป…

เรมทประเดนแรกเรองการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศโลกหรอ “โลกรอน” ซงปรากฏการณนจะสงผลให

บางพนทมปรมาณฝนนอยลงและมแนวโนมวาหนาฝนจะมาชาลง สงผลตอพนองเกษตรกร โดยเฉพาะภาคตะวนออก ทยงไมมแหลงกกเกบนำขนาดใหญ เกษตรกรควรตองมความร หาขอมล เปดรบ

ขาวสารเรองความผนผวนของสภาพภมอากาศ

ตอกนทประเดนทสองเรองการเปดเสรอาเซยน อาจเปนทงโอกาสและภยคกคามของ

เกษตรกรไทย เพราะจะเกดการทะลกเขามาของสนคาเกษตรจากประเทศเพอนบานทม

ตนทนถกกวา ในอนาคตขางหนาถาเกษตรกรยงไมสามารถลดตนทนการผลต สนคาของ

เรากจะไมสามารถแขงขนกบประเทศเพอนบานได สาเหตหนงททำใหตนทนทางการผลต

สนคาเกษตรสง คอการใชสารเคม ปยเคมในปรมาณทสงมาก ซงทางออกคอการทำ

เกษตรอนทรย วนเกษตร หรอเกษตรผสมผสาน

เรองสดทาย แผนพฒนาของภาครฐ ยงคงเนนการพฒนาเศรษฐกจใชอตสาหกรรม

เปนตวนำ อยางทจงหวดจนทบร ทมโครงการจะนำอตสาหกรรมเหลกมาลง ทงทแตเดม

จนทบรไมไดมงเนนทำอตสาหกรรมหนก และไมไดมแรเหลก เพยงแตมพนททจะเปน

ทาเรอได เขาเลยจะเอาแรมาจากตางประเทศมาลง ถอเปนแผนพฒนาทไมตรงกบความ

ตองการของคนในพนท รวมถงการพฒนาดานพลงงาน ความคดของภาครฐทตองการ

สรางโรงไฟฟาขนาดใหญ โดยเลงสถานทกอสรางไวทภาคใตและภาคตะวนออก กเปน

การพฒนาทคนในพนทไมเตมใจจะรบเทาใดนก สำหรบโรงไฟฟานวเคลยรทมแนวคดจะ

สรางในประเทศไทยนน จะสรางทงหมด 5 โรง ขนาดโรงละ 1,000 เมกะวตต เพราะ

ประมาณการวาในอก 20 ปขางหนา เราจะใชไฟฟา ถง 50,000 เมกะวตต ถาเราลดความ

ตองการใชลง 15 เปอรเซนต หรอประมาณ 8,000 เมกะวตต โรงไฟฟานวเคลยรกไมม

ความจำเปนจะตองสราง

กาวสำคญ กาวไปดวยกน กบสถาบนลกโลกสเขยว

ดร.สงเกยรต ทานสมฤทธ ผอำนวยการสถาบนลกโลกสเขยว พดถงบทบาทสำคญ

ของสถาบน โดยยำวาเจตนารมณเดมของโครงการ “รางวลลกโลกสเขยว” กบสถาบน

ลกโลกสเขยวนนไมตางกนคอยงคงมงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ยกยอง

ใหรางวลคนททำดดวยความมงมน แตทตองเปลยนจาก “โครงการ” เปน “สถาบน”

เพราะคำวา โครงการมนมจดสนสด แตสถาบนนน บงบอกเจตนารมณของเราวาไมสนสด

เราจะสบทอดรนตอรนไปเรอยๆ และใชวาจะเปลยนแคชอเฉยๆ การเปนสถาบนมนยท

สำคญอกอยางคอ การสรางองคความรแลวนำไปดแล ตอยอดใหชมชนเพอสรางความ

เขมแขงยงยนตอไป

ไดเวลาแกปญหาแลวส

หลงจากนน คณสรพลกกลบมาสรป ทบทวน สงทเราไดเรยนรกนไปทง 2 วน เพราะ

เรามองเหนปญหา และเราอยากหาทางออกของปญหารวมกน ปญหานนเรมตนมาจาก

วถชวตทเปลยนแปลงไปอยางชาๆ เมอมการเปดรบแบบอยางวถชวตแบบชาวตะวนตก

หลงการเขามาของเทคโนโลยตางๆ อกประเดนคอ เรองการศกษา ทหลกสตรการเรยน

การสอนในหองเรยน ไมสอดคลองกบวถชวต เดกๆ ทมเวลาสวนใหญใหกบการเรยนรใน

หองเรยนและทำการบาน จนอาจไมมเวลา “ใชชวต” เรยนรเรองราวตางๆ นอกหองเรยน

การรวมตวกนในรปแบบเครอขายอยางทพนองทำกนอยน กเปนรากฐานสำคญในการ

เรมตนสรางความเขมแขงในชมชน ประสานความรวมมอ คอยๆ รวมพลงแกปญหาใน

วกฤต และตอยอดขนเปนแบบอยางความรใหแกชมชน

หวใจสเขยว ปณธานเดยวกน

กอนพนองจะแยกยายกนกลบบาน ยงมกจกรรมสงทายสดแสนประทบใจ ทพนองได

แอบดคำมนสญญาในการดแลรกษาสงแวดลอม ทชาวลกโลกฯ คนอนๆ เขยนใสหวใจ

สเขยวไว กอนจะนำหวใจนอยนนไปปกทตนกลวย เราไมอาจรไดครบทกคนวาหวใจ

สเขยวดวงนอยนน มคำมนสญญาอะไรกบตนไม กบสายลม กบธรรมชาต

เราไมร...แตเราเชอวา ธรรมชาตร ตนไม สายลม นนรบร ถงความปรารถนาดของ

เราเปนอยางด

แวดวง

ลกโลกสเขยว๐๘

ระดมความคด ณ เขาบอยา

แลวนำมาลองทำตามรปแบบของตวเอง บนพนฐานทนทม แลวเกดผลอยางเปน

รปเปนรางอยางนาอศจรรยยง

ไมรตวเลยวาผานมา 12 ปแลว เพงมการประชมรวมคณะกรรมการคดเลอกและ

คณะกรรมการภาค เมอวนท 22-23 มกราคม 2554 ณ คลงนำมนศรราชา ชลบร คดวา

นาจะใหบรรลวตถประสงคตอนรบการเปลยนแปลงสกสามประการ ประการแรก ตอนรบ

องคกรใหมจากรางวลลกโลกสเขยว เปนสถาบนลกโลกสเขยว ประการทสองตอนรบ

ผอำนวยการสถาบนคนแรก ดร.สงเกยรต ทานสมฤทธ ทมความชำนาญดาน

วทยาศาสตรกำลงไตบนไดสผชำนาญการดานสงคม และประการสดทายเปนการตอนรบ

ประธานคณะกรรมการคดเลอก คณแดง เตอนใจ ดเทศน

จากการพดคย ทกทาย อยางไมเปนทางการ ประกอบกบการสงเกต พบวาการ

ประชมรวมครงนคณะกรรมการลกโลกสเขยวทกระดบ ทกภาค ไดใกลชด รจกมกคน

แววตาสดใส ไดบรรยากาศ ไดงาน ไดใจ ถาจะดกวานมากๆ ถาผชำนาญการเวทอยาง

คณออด สธดา แสงเพชร จากเพชรบร ใหพวกเราไดขานชอทกคน ซำแลวซำเลา

ตงแตชวโมงแรก ยกเวน พอเลก กดวงศแกว ปราชญจากสกลนคร ทานจำไดหมด

เหมอนกน แตรจกชอคนเดยวคอ ผมเลก กดวงศแกว จากสกลนคร

งานนเหนการเตรยมตวทด มการวางแผน เตรยมทมกระบวนการ เตรยมผชำนาญ

การดานเวท เกบสาระความรจากเวท อยางคณอเนก นาคะบตร คณเสร จยพรก

คณมงคล พนมมตร และนองๆ กองเลขา

หนงวนผานไป ชวงเชาไดสาระการทำความเขาใจการเปนสถาบน เปลยนแปลงมา

เอาใจใสสงคม เนนความยงยนโดย ดร.สงเกยรต ทานสมฤทธ ผอำนวยการคนแรก ชวง

บายระดมความเหน ความคดจากคณะกรรมการภมภาค (คละทกภาค) เกยวกบแนวคด

การทำงาน บทบาทหนาทคณะกรรมการ และกระบวนการจดทำขอมลประกอบการ

พจารณารางวลลกโลกสเขยว มโอกาสถามผอำนวยการฯ วาเครยดไหม ไดสาระทตรง

ตามเปาหมายหรอไม ทานตอบและยมวา “ไดครบ”

คำพดสดทายทานผอำนวยการสถาบนจบแบบทาทายวา “ความเปนสถาบนจะ

เปนความจรงจง ยงยน ขอใหดทผลลพธ ทปรากฏออกมาดวยความมงมน ดด ม

อดมการณ”

นาจะเปนทยนด และนาชนใจสำหรบชาวอนรกษทงหลาย ท เหนองคกรภาคธรกจกบองคกรทดแลเรองอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอมไดจบมอสานการทำงานรวมกน

เรองมอยวา เมอวนท 10 กมภาพนธ 2554 บรษท ปตท. จำกด (มหาชน) ไดลงนาม

บนทกขอตกลงความรวมมอกบมลนธสบนาคะเสถยร ในภารกจโครงการอนรกษผนปา

ตะวนตก หรอโครงการจอมปา (JOMPA) ตอเนองถง 5 ป โดยสนบสนนงบประมาณ 25.8

ลานบาท เพอสนบสนนใหโครงการดงกลาวดำเนนตอไป โดยปจจบนโครงการจอมปาได

ดำเนนการมาถงระยะท 2 ซงทผานมาไดเปดโอกาสใหชมชน 129 ชมชนในพนทคมครอง

ไดเขามามสวนรวมกบเจาหนาท สรางความชดเจนในเรองพนททำกนของชมชนในเขต

อนรกษ ทำใหความสมพนธของทงสองฝายดขนตามลำดบ สำหรบพนทบรเวณแนวขอบ

ของปาตะวนตกทมชมชนอาศยอย มลนธสบฯ ไดรวมกบกรมปาไม เขาไปสนบสนนกอตง

ปาชมชน รวม 135 ชมชน เพอเปนปากนชนใหกบผนปาตะวนตก และชมชนสามารถ

ดแลและใชประโยชนไดอยางยงยน

การสนบสนนของ ปตท. จะสานตอผลการทำงานใหเกดความชดเจนและเปนรปธรรม

มากขน โดยจะนำงบไปใชในการสนบสนนดแล รกษา ทรพยากรธรรมชาตทงในพนทของ

ชมชนและรอบๆ โดยการลาดตระเวนอยางมสวนรวม สนบสนนการทำงานของทปรกษา

ความรวมมอ “สบสานโครงการจอมปา”

(โดย Suan-sky)

ทำงานกบรางวลลกโลกสเขยวแบบไมเปนทางการตงนานแลวบทเรยนทไดคอ ไดเหน ไดเทยว ไดร ไดพบปะผคน ไดแลกเปลยน ไดใชสมองคด

พนทคมครอง ซงเปนตวแทนของชมชน และตวแทนของกลมประชาสงคมในพนททเขามา

ชวยกนทำงานทงดานการแกไขปญหา และสนบสนนสรางองคความรในการบรหารจดการ

พนทอยางมสวนรวมตอไป

ลกโลกสเขยว ๐๙

บกปาบานกลาง

บานกลางซงซอนตวอย

ทามกลางขนเขามานานนบรอยป

มารจกกเมอตอนทพจารณาคดเลอกรบรางวล

ลกโลกสเขยว ครงท 9 กรรมการตดสนกไดพจารณา

เหนชอบใหไดรบรางวลประจำป 2550

พวกเขาเปนชาวกะเหรยงโปวอพยพ จากกาญจนบร

มาราว 300 ปแลว จนสดทายลงหลกปกฐานอยทน เขานบถอศาสนาครสต

มโบสถประจำหมบานเพงจดงานนมสการฉลองครบรอบ 125 ป เมอ 4 กมภาพนธ 2550

เมอเราเดนทางเขาสหมบานผานบานจำปยใกลประตผา ในใจนกยอนกลบไปเมอป 2503 สมย

เปนนกเรยนปาไมรนแรกทมาฝกงานทหวยทาก เลยศาลเจาพอประตผาไปไมกกโลเมตร ตองกางเตนท

นอนรมฝงหวยทากอยหนงเดอน พวกเราไดยนวามชาวเขาอยบนเขาหลงเตนทน รเพยงวาเปน

หมบานเยา บางวนสาวเยาเดนผานหนาเตนท เพอไปซอของในตวอำเภอ วนใดวางงานเพอนบาง

คนขออนญาตอาจารยไปเทยวบานเยา ผมนนเดนขนเขาลงหวยไมเกง กมกอาสาเฝาเตนทเสมอ

บานกลางตงอยตรงรอยตอ อำเภอแมเมาะ กบอำเภองาว จงหวดลำปาง สกดใจมากๆ กตอน

พจารณารางวลลกโลกสเขยว คอในปาชมชนพวกเขาจดทำหมบานสตวปาดวย เพอชวยอนรกษสตว

ปาใหแพรพนธ อนไดแกพวกเกง ไกปา หมปา กระรอก กระตาย เปนตน แนวคดกคลายๆ กบวง

มจฉา ฝรงเรยกวา พนทอนรกษประกาศโดยชมชน (Community Conserved Area หรอ CCA)

บางประเทศถงกบมกฎหมายรองรบ โดยจดเปนพนทอนรกษอกประเภท (Category) หนง เชนใน

ประเทศเนปาล โครงการชวยเหลอประเทศกำลงพฒนาของสหรฐ (USAID) กสนบสนนประเทศ

กำลงพฒนาใหจดทำ CCA ทวาน เมอกอนหมบานสตวปาของบานกลางนนอยไกล ตอนหลงพวก

เขามาทำใกลหมบาน เพอดแลไดงาย สตวชกชมเพราะเปนปาไผ

บรเวณแถบนสวนมากเปนภเขาหนปน ทประตผามภาพเขยนส อายไมตำกวา 3 พนป

เปนภาพวาดคนและสตวเลยง ดแลวคลายวว แสดงวามคนตงรกรากตงแตสมยโบราณ ทำการ

เกษตรและเลยงสตว จงเกดปาไผดาดดนอยแถวน

อากาศทลำปางชวงน ตอนกลางวนรอนมากๆ แตพอกลางคนกลบหนาวเยน เราวดอณหภม

ตอนกลางคนได 12 องศาเซลเซยส คนแรกใชวธซกแหง คนทสองจำใจตองสรางวรกรรมอาบนำ

กอนนอน เพราะเดนขนเขาลงหวยมาทงวน

มาปาครงนกเพอเปนผชวยนกวจยชาวบาน พวกเขาตงทมวจยของหมบาน ประกอบดวย

เดกนกเรยน เยาวชนวยทำงาน พอแมเดกอายไมเกน 40 ป รวมกบคณะกรรมการปาชมชนดวย ก

กลายเปนกลมใหญ ผชวยนกวจย (ตวผม) คนเดยวทอยในรน 7 อพ (ครบ 70 เมอปลายปทแลว) จงดง

คณระว ถาวร จากรคอฟใหมาชวยอกแรงหนงดวย ลมบอกวา กอนมาบานกลางไดไปเทยวทบานแมอมก

จงหวดแมฮองสอนมาเมอสปดาหกอนนเอง เดนขนลงภเขาทนน ปลายเทาจกตลอดเวลา เลบเทา

ชำสคลำคลายจะหลด อาจเปนเพราะชอบใสรองเทาหลวม ไมกระชบเทา หมอทกรงเทพฯ ใหยา

แกอกเสบ และแกปวดมากน ทแรกหมอจะถอดเลบให แตบอกหมอวายงถอดไมได เพราะตองมา

ลำปางอก นดกบเขาไวแลว

ทานทราบ หรอไม?

ปาชมชนบานกลางใหออกซเจน บรสทธแกคน 57,612 คน / ป ในจงหวดลำปาง ทอยใกลชดกบ โรงไฟฟาถานหนใหญทสดใน เอเซยอาคเนย

ประเทศไทยปลอยคารบอนไดออกไซด จากการเผาเชอเพลงซากดกดำบรรพ และอตสาหกรรมซเมนต ถง 277,511,000 ตน / ป เปนลำดบท 23 ของโลก

ปาชมชนบานกลางชวยดดซบ คารบอนไดออกไซดจากรถยนต ไดถง 22,891 คน / ป

โดย สมศกด สขวงศ

วชาการ

ลกโลกสเขยว๑๐

คนแรกประชมชาวบาน ผใหญบานเลาวา หมบานม

62 หลงคาเรอน 271 คน ชาวบานสวนใหญทำไรหมนเวยน

(รอบหมนเวยน 7 ปกยงม) ทำนาตามทราบลมรมเขา

สวนมะแขวน เลยงสตว หม ไก หาของปาบรโภค หนอไม

(ไผหก) นำผงปา ขายเปนรายได ตงกองทนหนอไม เกบเงน

จำนวนหนงมาทำกจกรรมอนรกษปา มกฎระเบยบการใช

ทรพยากรในปาชมชนชดเจน

ป 2547 มนำปาไหลหลาก บานเรอนเสยหายฉบพลน

ชาวบานไดตดไมไปทำเสาเรอน ซงไดผานการพจารณา

ของหมบานแลว ถกเจาหนาทมาจบดำเนนคด ชาวบานไป

มงลอมเจาหนาท ทำใหยากตอการเจรจากน นายอำเภอ

ไดรบขอมลจากทานปลดถงเรองชาวบานลอมเจาหนาทน

ทางอำเภอตงกรรมการสอบ พบวาหมบานนเปนหมบาน

อนรกษ มกฎระเบยบการอนรกษชดเจน และเคยไดรบ

รางวลลกโลกสเขยว ตอมาจงยกฟองเรองการลอมจบ

เจาหนาท ผใหญบานกลาววารางวลทไดกเหมอนยนตกนภย

ป 2553 กโดนคดฟองรองวาการทำไรหมนเวยนนน

ทำลายปา และสงแวดลอมทำใหอากาศรอนขน ดน นำ

สญหาย โดนคดในแปลงรวม แตกยงเปนคดแหง ไมม

บคคลรบผดชอบ หากชาวบานไปทำกน กจะโดนคดไป

เลย ชาวบานทดำเนนวถชวตดงเดมแรนแคนอยแลว

ยงตองลำบากสบสนตอไป

เราไดใหความรเบองตนแกนกวจย ในคนนน ถงวธการสำรวจวดตนไม

เพอเกบขอมลคารบอนในตนไม และไมไผ ตลอดจนพชชนลาง และในดน เพราะชมชนบานกลาง เขาตองการศกษารอยเทานเวศ (Ecological Footprint) อนเปนวธหนงทใช วดความยงยนของการใชทรพยากรในชมชน แมจะอยใกลโรงไฟฟาแมเมาะ แตหมบาน

กยงไมมไฟฟาใช เขาใชไฟฟา จากโซลาเซลล

เราไดวางแผนเกบขอมลจากการใชประโยชนทดนทก

รปแบบ โดยแบงทมนกวจยเปนกลมยอย ไดแก กลมสำรวจ

วดตนไม วางแปลงตวอยางถาวร คาดส ตดแผนเบอรตนไม

ทกตนในแปลง กลมเกบขอมลพชชนลาง กลมเกบขอมลดน

และกลมวดอณหภมทกๆ 2 ชวโมง ตดตอเปนเวลา 24 ชวโมง

กอนเลกประชมคนนน ผใหญบานไดใหเครองรบสงวทย

(วอ) ไวใชงาน 4 ตว เพอสงการตามกลมตางๆ

เชาวนแรก รวมทกคนมาทำงานรวมกนกอนในแปลง

ตวอยางในหมบานสตวปา เพอใหเขาใจงาน ตองเดนผานไร

หมนเวยนขนไปบนเขา อากาศเรมรอนจนตองถอดเสอ

หนาวพนเอว เหลอเสอยดตวเดยว ผมยอมรบวาเปนการ

สำรวจทขนเขาลาดชนทสดทเคยทำมา ยนอธบายตอง

อาศยหลงพงตนไม จะเดนจากมมหนงไปมมหนงของ

แปลงสำรวจนนยากมาก เดนไปตามแนวขอบเขา กลำบาก

ตองระวงเทาพลก การวดตนไมในทลาดชนคอนขางยงยาก

เทยงกวาแลวงานยงไมเสรจ ทองเรมรอง จะเดนลงไปกน

ขาวทขนำขางลางแลวกลบมาทำงานตอ เลบคงหลดแนๆ

ผใหญบานตดสนใจวอลงไปสงอาหารใหนำขนมาในปา

พอหาทนงหยอนกนไดกนงรอขาวกลางวน ปกาเกอะญอ

คนหนงตดไมไผผาครงซกมาทำเปนจานขาวให มอนนม

นำพรก ปลากระปอง แคบหม ผมไดรบเกยรตไดรบ

ปลาท 1 ตว ขาวเหนยวใสมาในไมไผผาครง มอนเปน

อาหาร 5 ดาว จรงๆ ดใจไดกลบมาใชชวตคนปาไมอกครง

ตอนบายหลงเสรจงานในหมบานสตวปา และปา

อนรกษแลว เราไปเกบขอมลในไรหมนเวยนปจจบนและ

ในไรเหลาอาย 3 ป การเดนทางไปใหถงไรเหลาอาย 3 ป

ยงยากกวาเมอตอนเชาเสยอก ตองระวงกลวฝาเทาจะแพลง

จนปกาเกอะญอคนหนงหนมาถามวาอาจารยหนกเทาไร?

ผมกบอกวา 65 กโลกรม แตเขากเงยบไมพดอะไร เขาใจ

ไดวาคงเตรยมแบกกลบบานกนบางแลว

คำคนนนเรามขอมลบางสวนพอนำมาคำนวณเพอสรป

ใหชาวบานฟงวนพรงนได เราไดใชซอฟทแวรคำนวณคารบอน

ในปาชนดตางๆ ได เดกนกเรยน 5-6 คน กมาชวยกน

พลอตกราฟ

เชาวนทสอง ทางทมวจยตกลงกนวาจะเกบขอมลในไร

เหลาอาย 7 ป ในระยะหลงไรหมนเวยนทอนถกทางการ

บบใหหมนเวยนสนเขาเหลอเพยง 3 ป คงจะเอาไรเหลาไป

ปลกปา เมอรอบหมนเวยนสนทำใหดนฟนตวไมทน มวชพช

มากขน ชาวบานตองหนไปใชยาฆาหญา และฆาแมลง เปนหน

เปนสนกนถวนหนา ทางทมวจยเรมเหนใจคนรน 70 อพ

บอกวาเชาวนนอาจารยไมตองไปพวกผมทำได มปญหาอยางไร

จะวอมาถาม ในใจคดวาเปนงานวจยขนสงทสดทเคยทำ

ทำงานบนเขา และใชวอสงการ ไมเคยเจอทไหนมากอน

หลงทกคนทำงานเสรจเกอบบายโมง และไดกนขาว

กลางวนแลว เราไดถอโอกาสสรปใหนกเรยน และเยาวชนฟง

กอนลาจากหมบานวา

นกเรยนคนหนงรองถามวา “กกเกบไวตงแตเมอไร?”

จงตอบวา “ตงแตบรรพบรษของเธอรกษาปา นนแหละ”

เขาอยทนมานาน ถาเขาเปนพวกทำลายปา ปานนปาคง

หมดไปนานแลว หากปหนาพวกเธอกลบไปวดตนไมทคาด

สไวทกตน แลวนำมาคำนวณใหม โดยใชซอฟทแวรทไดให

ไวกบหมบาน เธอกจะรปรมาณคารบอนในปหนา เมอนำ

มาลบกบของปน กจะรวากกเกบคารบอนไดเพมปละ

เทาไร แลวกหาเปนคารบอนไดออกไซดวาตนไมกกเกบไว

เทาไรกได ตามวธทอธบายมาน

แตเพอเปนกำลงใจใหพวกเขาจงขอพดตออกนดวา

ปาเตงรงขนบนภเขาหนทรายแหงแลงมอตราการเพมพน

ของมวลชวภาพ (นำหนกแหง) ประมาณ 1.2% แตปาดบ

แลงซงชมชนกวา มตนไมขนาดใหญกวา เชน ตะเคยนหน

มอตราการเพมพนประมาณ 1.9% (Sangtongpraow and

Sukwong, 1980) ปาชมชนของบานกลางเปนปาเบญจพรรณ

มลกษณะอยกลางๆ ขอประมาณวา อตราการเพมพนของ

มวลชวภาพของปาบานกลางราว ๆ 1.6% ไปพลางกอน

แมวาออกซเจนในโลกยงมเหลอเฟอ แตออกซเจนจากปา

เปนออกซเจนบรสทธ โรงงานไฟฟาแมเมาะ เปนโรงงาน

ไฟฟาถานหนใหญทสดในเอเซยอาคเนย การใชถานหน

ผลตไฟฟา ปลดปลอยสารพษมากมาย แมทางการจะ

พยายามแกไข แตกเปนขาวใหญในหนาหนงสอพมพบอยครง

ปาไมยงชวยดกฝนจากเหมองลกไนทไดอกมากมาย

คนบานกลางมเพยง 62 หลงคาเรอน คนเลกๆ เหลาน

ไดชวยกนรกษาปา ตามวถวฒนธรรมเดมของพวกเขานำหลก

ศาสนามาใชอนรกษปาไมและสตวปาอยางเครงครด บวชปา

หามลาสตวปา กองทนหนอไม ทำแนวกนไฟตลอดพนท

โดยรอบ จดเวรยามเดนตรวจปา และบคคลภายนอกมา

ลาสตว ไรหมนเวยนทปลอยใหดนพนพกตว 7 ป ไมตองใช

ปยเปนการผลตทสะอาด (Clean Production Technology)

งานทำไรนนเปนงานหนก แมหนอไมทำรายไดไมตำ

กวาปละ 6 แสนบาท แตเยาวชนคนหนงเลาวา “อาชพเกบ

หาหนอไม กมเพยง 3 เดอน หลงจากนนกไมมอาชพใด

ตองออกไปรบจางแรงงาน” ถงจะแรนแคนแตพวกเขากด

มความสขทอยกบธรรมชาต เขาจะสขกวานหากมความ

มนคงในชวต ไมถกคกคามจากการประกาศพนทอนรกษ

ซอนทบทดนทำกน

กอนคณะของเราจะลาจากพนองในตอนบาย มแมบาน

คนหนง เอาขาวไรใสถงพลาสตกเกาๆ ให 1 ถง เมอมองตา

เธอ แววตาเธอบอกถงความซาบซงทมาชวยเขา ขาวไร

ดเหมอนจะเปนสงมคาทเธอมเปนของฝากใหกบผมาเยอน

ได ผมขอบคณเธอ เอาขาวใสในกระเปาเสอผา รำลาเสรจ

เรากเดนทางไปทสนามบนเชยงใหม

บายมากแลวทเราเดนทางจากหมบาน เราทงบาน

นอยในปาใหญไวเบองหลง ในใจยงนกถงคำบอกเลาวา

คนบานกลางไดขอใหรฐบาลแกไขปญหาทดนทำกนในเขต

ปารวมกบสมชชาคนจนตงแตป 2538 จนมการเดนสำรวจ

ทำรงวดพนททำกน โดยเฉพาะพนท ไรหมนเวยน กบ

เจาหนาทอทยาน ผลการตรวจสอบพสจนไดผานความ

เหนชอบของคณะทำงานระดบอำเภอแลว แตกระบวน

การตอมากยตลงไมกาวหนาอนใด จนถงป 2547 พวกเขา

ขนทะเบยนความยากจน ตามนโยบายแกปญหาความ

ยากจนของรฐบาลสมยนน กไมมความคบหนาอนใดอก ป

2549 เขารวมจดการทดนโดยชมชน ตามยทธศาสตรของ

ศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะความยากจน ครงแลว

ครงเลาทมโครงการสรางความหวง แตในบนปลายทก

โครงการกไมคบหนาอยางใด แมจะมพระราชดำรสใน

เรองคนรกปา หรอปารกคน มานานหลายปแลว ปญหา

ทดนทำกนของประชาชนกยงคงเปนปญหาหมกหมมใน

สงคมไทยจนทกวนน

ปาอนรกษ 6,600 ไร หมบานสตวปา 1,025 ไร กกเกบคารบอนเหนอพนดนในตนไม และไผในปาอนรกษเฉลย 33.8 ตน/ไร ดงนนปาอนรกษ และหมบานสตวปา กกเกบคารบอนเหนอพนดนได 257,725 ตน CO2

ปาใชสอย 3,000 ไร กกเกบคารบอนเหนอพนดนเฉลย 17 ตน/ไร ดงนนในปาใชสอย กกเกบคารบอนรวมได 51,000 ตน CO2 ทงปาอนรกษ และปาใชสอยรวมเกบได = 308,725 ตน CO2 อตราสวนปรมาณคารบอนสวนใตดน = 0.26 ดงนนปรมาณคารบอนทกกเกบใตดน = 308,725 (0.26) = 80,268.5 ตน CO2 นน รวมปรมาณคารบอนบนดนและใตดน = 388,993.5 ตน CO2 คดเปนปรมาณกาซคารบอนไดออกไซด ทกกเกบได = 388,993.5 (44/12) = 1,426,310 ตน CO2

ดงนนปรมาณคารบอนสทธเพมพน / ป = 388,993.5 (.016) = 6623.9 ตน CO2 / ป คดเปนปรมาณคารบอนไดออกไซดดดซบได = 6623.9 (44/12) = 24,310 ตน CO2 / ป รถยนตขนาดเลก (ใชงานเดอนละ 375 กโลเมตร) ปลอยกาซคารบอนไดออกไซดปละ 1.062 ตน ดงนนปาชมชนบานกลางชวยดดซบกาซคารบอนไดออกไซดจากรถยนตขนาดเลกได 22,891 คน / ป คดเปนปรมาณออกซเจนทปลดปลอยออกมา = 6623.9 (32 / 12) = 17,663.7 ตน O2 / ป คนบรโภคออกซเจน = 0.84 กโลกรม / วน (อางโดย Nowak et al. 2007) ปาชมชนบานกลางใหออกซเจนแกคน = 57,612 คน / ป

ลกโลกสเขยว ๑๑

“ตงหลก” กอนจะทำการทองเทยวเชงนเวศ (ในบานตวเอง) การทองเทยว (Tourism) เกดขนมาอยางยาวนานพรอมๆ กบการเดนทาง (Travel) เนองจากเปนกจกรรมทเกยว เนองกน ในอดตการเดนทางเปนกจกรรมทเกดขนจากความศรทธาในศาสนาเปนหลก เชน การจารกแสวงบญ ของพระภกษจากจนสชมพทวป การทำสงครามครเสดในยโรปกบตะวนออกกลาง เปนตน ตอมาไดแพรขยาย ไปสการเดนทางดวยวตถประสงคอนๆ

กจกรรมการทองเทยวของโลกตะวนตกเกดขนในชวง

ครสตศตวรรษท 18 จากกลมของ “ผด” ทหมายถงชนชน

กลางทมฐานะทางเศรษฐกจด ยงรวมถงการเปน “ลกผด”

ทตองการแสวงหาประสบการณ ความรและความสำราญ

ในรปแบบตางๆ เชน เรยนรอารยธรรมกรก โรมน เรยนร

ภาษาตางประเทศ ตลอดจนวฒนธรรมชนสงอนๆ อกดวย

การทองเทยวเรมขยายตวสกลมอนในสงคมทมใชผด

มากขน นบตงแตการนำเครองจกรมาประดษฐเปนพาหนะ

ในชวงปฏวตอตสาหกรรมระหวางครสตศตวรรษท 19

นบวาสงผลตอการพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยวมาก

ชวยลดคาใชจาย ปลอดภย ลดระยะเวลาเดนทางมากขน

สงผลใหมการจดการทองเทยวในลกษณะธรกจอยางเตม

รปแบบ มบรการทเกยวของกบการทองเทยวรองรบ ม

การจดรายการนำเทยวเฉพาะกลมสาขาวชาชพ จดทำ

คมอนำเทยว เรยกวาธรกจการทองเทยวเกดขนในโลก

ตะวนตกมาราว 300 ปแลว

สวนการทองเทยวในซกโลกตะวนออกกมลกษณะไม

แตกตางกนนก หลงจากพฒนาจากการเดนทางเพอความ

ศรทธาในศาสนา มาสรปแบบการเดนทางในหลายลกษณะ

หากจะนยามความหมายของการทองเทยวใหสอดคลองกน

ทวโลก กเหนจะประกอบดวยเงอนไข 3 ประการ คอ เดนทาง

จากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราวประการหนง

เดนทางดวยความสมครใจประการหนง และเดนทางดวย

วตถประสงคใดๆ ทมใชเพอประกอบอาชพหรอหารายได

อกประการหนง

ธรกจการทองเทยวของโลกนบตงแตครสตศตวรรษท

18 จนถงครสตศตวรรษท 21 มความเปลยนแปลงอยาง

ตอเนองและกลายเปนเงอนไขทางเศรษฐกจทสำคญอยาง

หนงของโลก ในประเทศไทยมการพฒนาหลกสตรการ

ศกษาทางการทองเทยว บางแหงผนวกวชาการโรงแรม

เขาไปดวย เพอรองรบธรกจการทองเทยวทเตบโตเปน

อตสาหกรรมการทองเทยว หลกสตรสวนใหญเนนการ

บรหารจดการแบบตะวนตก สถาบนศกษาบางแหงเปด

สอนการศกษาประเทศเพอนบานในกลมอนโดจนและ

กลมประเทศอาเซยน

แต เมอโลกหนมาใหความสำคญกบการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาต รปแบบการทองเทยวกระแสหลกก

เรมมกระแสทางเลอก เรยกวาการทองเทยวเชงนเวศ

สถาบนการศกษาบางแหงเปดสอนสาขาวชาการอนรกษ

ความหลากหลายทางชวภาพและการทองเทยวเชงนเวศ

สำหรบชมชนททำงานอนรกษ แมจะไมไดรำเรยนวชา

การทองเทยวในสถาบนการศกษา กถอวามความรระดบหนง

เพราะลงมอทำเองกบมอ แตโลกนนเปลยนแปลงเรวทกวน

จงจำเปนตองม “หลก” ในการทำงาน ไมใหลมควำคะมำ

หงายไปเสยกอนทจะไดเหนความสำเรจอยางทตงใจไว

หลกการประชาสมพนธแบบธรกจ กคอการหยบยกจดเดนของพนท

ขนมาเปนจดขาย จดเดนทวากคอตนทนวฒนธรรม ฐานทรพยากร ปราชญพนบาน ตลอดจนภมปญญาทองถน แลวผลต

“สนคา” ออกมาขาย เรยกวาการทองเทยว “เชงอนรกษ” การทองเทยว “เชงนเวศ”

และ “การทองเทยวชมชน” แตละชอมจดรวมหรอจดตางกนอยางไร ?

วาทกรรม “อนรกษ” “เชงนเวศ” “การทองเทยวชมชน”

ดจะเปนถอยคำทมพลงมากในสถานการณปจจบน เนองดวย

มกระแสตอบรบจากชมชนพนถนอยางตอเนอง และให

ความรสกวาดำเนนการโดยชมชนทองถน แตชมชนสวนใหญ

ยงขาดองคความร ในการบรหารจดการแบบเบดเสรจ

จงมงเนนไปทมลคามากกวาคณคา สงผลใหเกดปญหา

กบชมชนและพนทอยางหลกเลยงไมได เปนตนวา การ

เดนปา การสองสตว การชนชมกบตนนำลำธาร การสราง

โฮมสเตย เปนตน

การบรหารจดการทขาดองคความรพนฐานทำใหการ

จดการธรกจทองเทยวเปลยนแปลง แทนทจะเปนการ

อนรกษกลบกลายเปนการทำลายโดยรเทาไมถงการณ ทง

ยงเปนการจดการทองเทยวทไมยงยน มผลกระทบตอ

ชมชนทองถนโดยตรง

ชมชนพนถนในแตละภมภาคของไทยมลกษณะโดด

เดนแตกตางกน ถอเปนอตลกษณทมคณคาในแตละ

ชมชน จงตองตระหนกและมสำนกทางจตวญญาณสงสง

ทสำคญควรสรางองคความรอยางเปนระบบและรเทาทน

กระแสของความเปลยนแปลงในดานตางๆ ไปพรอมๆ กน

ควรมการถายทอดภมปญญาทองถนสาขาตางๆ จากผสง

อายมาสคนรนใหม ควรจดระบบองคความรและสราง

เครอขายใหเชอมโยงถงผคนอยางทวถง รวมทงสถาบนท

เปนตนทนมรดกทางสงคม เพอใหทกคนเขามามสวนรวม

รบผดชอบทองถนทตางเปนเจาของรวมกน นอกจากน

ควรผลตขอมลทางวชาการทสอดรบกบขอมลชมชน รวม

ไปถงขนบ จารต วฒนธรรม ประเพณ ทชมชนมอยหลาก

หลายรปแบบ เพอเปนจดขายใหผบรโภคเฉพาะกลมซงม

ความตองการทแตกตางกน ขณะเดยวกน ตองไมสราง

ความแตกแยกขนในชมชน หากภายในชมชนมการแขงขน

กนเองสงจะสงผลใหการทองเทยวชมชนลมเหลว

นนหมายถงวาตองมการจดตงองคกรขนมาดำเนน

กจกรรม ภายใตการรบรของสมาชกในชมชน มความโปรงใส

ชดเจน ตลอดทงรบรความเคลอนไหวของสถานการณท

ตองกาวทนกระแสของโลก

โดย บญยงค เกศเทศ

ภมปญญาถน

ลกโลกสเขยว๑๒

ชมชน

มตทางประวตศาสตร,ตำนาน, กลมชาตพนธ

มรดกปราชญพ�นบานและ

ภมปญญาทองถ�น

ความรวมมอของสถาบน

ในชมชน

องคกรการบร�หารจดการแบบมสวนรวม

ตนทนทรพยากรธรรมชาต

ตนทนวฒนธรรม

มรดกทางสงคม

พ�นฐานการดำรงชพ

อตลกษณ

โดย ปยะ เฉลมกลน, พชรนทร เกงกาจ, จรพนธ ศรทองกล และ อนนต พรยะภทรกจ สถาบนวจยวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงประเทศไทย

ปม รกสามเศรา ไดมแผนงาน คลายปมรก ตามวธการดำเนนงานวจยทางวทยาศาสตร ในโครงการ “การอนรกษและพฒนาการใชประโยชนของไมรก” ซงดำเนนงานโดยคณะนกวจยจากสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย เพอหาแนวทางการอนรกษตนรกใหญในธรรมชาตใหมชวตยนยาวออกไป ในขณะเดยวกนกหาเทคโนโลยมาชวยขยายพนธ เพอปลกตนรกใหญใหมจำนวนมากขน จะได ใชเปนทกรดยางรก และนำมาใช ในอตสาหกรรมเครองเขน งานจตกรรม งานปราณตศลป งานลงรกปดทอง ฯ

เพอใหการบกรกรบกวนตนรกทมอยในธรรมชาตลดนอยลง เราจำเปนจะตอง ปลกรก โดยจะตองสรางแปลงรกขนมาใหม ใหมตนรกเพอใชกรดยางรก จะไดไมตองไปกรดตนพอพนธแมพนธทมอยในธรรมชาต ทะนถนอมใหมชวตยนยาวตอไป เพอผลตเมลดพนธไวสบตอลกหลาน

กอนทจะ ปลกรก ใหเปนแปลงใหญจะตองมการเตรยมกลารก โดยการเพาะเมลดรก ทไดจากการ เกบรก ซงเปนผลแกของรกทมเมลดรกอยภายใน แลวนำมา บมรก จนไดทแลวจงนำไป เพาะรก

องคความรทเกยวกบการเกบรก เมอตนรกใหญออกดอกเตมตนในเดอนพฤศจกายน-ธนวาคมเปนชอใหญสขาวนวลหรอเหลองออน ตามปลายกงหรอตามซอกใบใกลปลายกง ความยาวชอประมาณ 30 เซนตเมตร

เพอคลายปมรกสามเศราแนวทางการอนรกษตนรกใหญใหอยคคนไทยอยางยงยน

เกบรก ดวยหวงเวลาท นสพ.ลกโลกสเขยวฉบบนออกเผยแพร เปนหวงเวลาแหงความรก ทางคณะผจดจงไดนำเรองราวของความรก ซงกลนจากหวใจของ อ.ปยะ เฉลมกลน และทมงานจากสถาบนวจยวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงประเทศไทย เรยกวาเปนความรกฉบบนกวชาการมาเปดเผยใหทราบกนคะ

กอนทจะ ปลกรก ใหเปนแปลงใหญ จะตองมการเตรยม

กลารกโดยการเพาะเมลดรกทไดจากการ เกบรก ซงเปน

ผลแกของรกทมเมลดรกอยภายใน แลวนำมา บมรก จนไดทแลวจงนำไป เพาะรก

เกบรก เอาไวเตมอก ไมอยากหยบยกรกไปใหใคร.... เกบรก เอาไวดกวา ไมเสอมราคา.... จากปญหา รกสามเศรา ของตนรกใหญ Gluta ustitata (Wall.) Ding Hou ทถกรมเราเปน 3 ปมคอ ...จำนวนตนรกในธรรมชาตลดนอยลง จนจะสญ… ...ไมมการปลกตนรกใหญขนมาใชประโยชน… ...นำยางรกไมเพยงพอตอการใชงาน…

ประกอบดวยดอกยอยขนาดเลกจำนวนมาก หลงจากผสมเกสรแลว กลบดอกจะเจรญแผกวาง และพฒนาเปนผล เตบโตจนเปนผลแกในเดอนมนาคม ลกษณะผล กลมแขง มขนาดเสนผานศนยกลาง 1-1.5 เซนตเมตรแลวจงเรมรวง

หากปลอยใหผลรกรวงโรยตามธรรมชาต พบวาจะงอกขนเปนตนกลา อยตามโคนตนนอยมาก จงจำเปนตองมการ เกบรก ดวยการสงเกตสของผลรกในชวงตนเดอนมนาคม หากผลเรมเปลยน จากเขยวเปนเหลองออน หรอเหลองปนนำตาล มปก 5 ปกสแดง (เปนสวนทเจรญมาจากกลบดอก) แสดงวาผลเรมแกสมบรณแลว สามารถเกบผลรกได

วธเกบใหรวดเรว และไดจำนวนมาก กจะตองปนตนรกขนไปบนยอด แลวจดการขยมตนรก ผลรกจะรวงลงมาหมดทงตน ในชวงทผลรกรวงลงมาพรอมกนทงตน ชางเปนภาพทนาประทบใจยง ผลรกจะหมนและคอยๆ ปลวลงมาอยางชาๆ เพยงครเดยว ผลรกกจะพรเตมพน เปนภาพทสวยงามหาชมไดยากยง หากปลอยไวกบพนผลรกกจะถกไฟไหม หมดโอกาสทจะไดขยายพนธ จงตองเรงรบเกบผลแก นำมาเกบไวในรม 2-3 วน เพอบมรกใหสกงอม แลวจะนำไปเพาะตอไปจนรกแขงแรง มนคงดแลว จงสามารถทจะปลกรกใหเจรญเตบโตพอทจะสามารถกรดยางรกออกมาใชงานได

แผนภมแสดงความเชอมโยงของการบรหารจดการ การทองเทยวเชงนเวศ

ลกโลกสเขยว

เกบมาฝาก

๑๓

นำคาง มาจากไหน

เมอยามตองแสงแดดออนในยามเชา หรอแสงจนทร

ในยามคำคน จะสงแสงระยบระยบ ซงเกดขนเพยง

ชวคราวแลวกจะหายไปในไมชา หรอบางครงบางคราว

อาจพบเหนไดในตอนเยนกอนทพระอาทตยจะลาลบ

พนขอบฟาไดเชนกน และยงเกดขนไดทกฤดไมวาจะเปน

ฤดรอน ฤดฝน หรอแมแตฤดหนาวกตาม

หลายทานคงเคยตงคำถามในใจ “นำคางมาจาก

ไหน” ผเขยนเลยขอขนอาสาไขขอสงสย...ถาลองนกยอน

สมย เรยนเร องวฏจกรของน ำกจะทำให เรา เข า ใจ

กระบวนการเกดนำคางไดงายๆ โดยปกตนำมการระเหย

กลายเปนไอแทรกซมในอากาศไดทกขณะ เมออากาศ

อมไอนำไวมากจนถงจดอมตว มนจะไมรบไอนำอก และ

จะคายไอนำออกมา ซงเรยกจดนวา “จดนำคาง” (Dew

Point) ทำใหเราเหนเปนหยดนำเกาะบนพนผวของวตถ

นนเอง ทงนขนอยกบลกษณะของอณหภม ความกดดน

และปรมาณไอนำทมอยในขณะนน ในชวงตอนเชามดท

เราเหนนำคางปกคลมพนหญา ใบหญา แตไมมนำคาง

บนพนคอนกรต ทงนเกดจากอณหภมพนผวแตละชนด

แตกตางกน ดงนนในบรเวณเดยวกน ปรมาณของนำคาง

ทปกคลมพนผวแตละชนดจงไมเทากน เหตผลอกอยาง

กคอ ใบของพชคายไอนำออกมา จงทำใหอากาศบรเวณ

นนมความชนสง

ในชวงฤดหนาวระหวางปลายเดอนธนวาคม-มกราคม

บนยอดดอยหรอหบเขาทางภาคเหนอและภาคตะวนออก

เฉยงเหนอ เชน เชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน และ

เลย ทมสภาพอากาศหนาวจด อณหภมลดตำกวา

จดเยอกแขง หรออณหภมอากาศลดตำลงและมปรมาณ

ความชนใกลพนดนสง จะทำใหนำคางทเกาะตามใบไม

ยอดหญาหรอวตถตางๆ ใกลกบพนดน แขงตวเปนเกลด

หลายทานคงเคยเหนหยดนำคางใสๆ ถกทอเชอมตอรอยเปนพวงเกาะตามวตถตางๆ

นำแขงขาวๆ ภาษาเหนอเรยกวา “เหมยขาบ” หรอท

ภาษาอสานเรยกวา “แมคะนง” นนเอง การเกดแมคะนง

เปนเรองนาสนใจสำหรบใครหลายๆ คน เพราะนอกจาก

จะทำใหทราบถงระดบความหนาวเยนแลวยงสวยงามเปน

ทประทบใจเมอยามไดเหน แตความสวยงามทหลายคน

ชนชมนน แทจรงแลวไดสรางความเสยหายใหแกพช

ผก ผลไมทางการเกษตรเปนจำนวนมาก เชน ทำใหขาว

กำลงตงทอง (ออกรวง) มเมลดลบ สวนพชไรชะงกการ

เจรญเตบโต ใบพชผกหงกงอ ไหมเกรยม สวนผลไม

เชน กลวย มะพราว ใบจะแหงและรวงลงในทสด หากวา

ปรากฏการณแมคะนงเกดตดตอกนยาวนานผลกระทบ

ตามมาคอความเดอดรอนของเกษตรกรอยางแนนอน

โดย มะขามปอม

“นำคางมาจากไหน” ถาลองนกยอนสมยเรยนเรอง วฏจกรของนำ ซงนำมการระเหย กลายเปนไอแทรกซมในอากาศได ทกขณะ เมออากาศอมไอนำไว มากจนถงจดอมตว มนจะไมรบ ไอนำอก และจะคายไอนำ ออกมา ซงเรยกจดนวา

“จดนำคาง”

ไมวาจะเปนดอกไม ใบไม ตนหญา หรอแมแตตามเสนใยแมงมมโยงจากตนไมตนหนงไปยงอกตนหนง

ถงแมวาการเกดนำคางแขง หรอแมคะนงจะสราง

ความเสยหายใหตนพชกตาม การเกดนำคางกยงคงม

ความสำคญตอระบบนเวศเพราะนอกจากจะชวยสราง

ความชมชนใหแกตนไม พช และดนแลว ยงชวยในการ

เจรญเตบโตของตนออนของพช หรอกระตนการงอก

เมลดพชไดอกดวย

ทมา : เวบไซต ฟสกสราชมงคล http://www.rmutphysics.com

ลกโลกสเขยว

นเวศวทยา

๑๔

ศตวร

รษท

20ศต

วรรษ

ท 21

100

90

80

70

60

50

40

30

20

40

30

20

(100 ลานคน)

(ลานป)

(100 ลานคน)

2,0001,5001,0003,0008,000 500ป ค.ศ. 0

1,000 ปจจ�บน2,0003,0004,0005,000

กำเนดส�งมชว�ต4,000 ลานป

เร�มการเพาะปลกและทำปศสตว

กำเนดพลงงานฟอสซล

65 ลานปกำเนดโลก

4,500 ลานป

เกดกาฬโรคในยโรปกำเนดมนษย

กวา 1 แสนป

การถอกำเนดของแหลงอารยธรรม

ทศวรรษท 18-19ปฏวตอตสาหกรรม

จำนวนประชากร2.5 พนลานคน ในป พ.ศ. 2493

จำนวนประชากร5 พนลานคน ในป พ.ศ. 2530

จำนวนประชากร6 พนลานคน ในป พ.ศ. 2540

จำนวนประชากร6.8 พนลาน คนในป พ.ศ. 2552

จำนวนประชากร9.1 พนลานคน ในป พ.ศ. 2593

กวา 0.1 ลานปทมนษยถอกำเนด

(ค.ศ. 2000หร�อ พ.ศ. 2534)กอน ค.ศ.

มนษย... โดย ตนเสลา

มสงผดปกตเกดขนกบโลกเราแลวหรอ แลวเราจะเปนอยางไรตอไป?

นำทวม แผนดนไหว ความแหงแลง ฝนตกหนกและพาย

เฮอรรเคน เรารบรและรสกไดวา เปนสงผดปกต ซงทผาน

มาเหตการณรนแรงเหลาน มไดมเกดขนมากอน

เม อ เรามองในภาพรวมท งหมดในโลกของเรา

การเปลยนแปลงภาวะอากาศและผลทเกดขนนนเปนจรง

และกำลงจะเกดบอยขน ความรนแรงยากทจะคาดเดา ทง

หลายทงปวงมาจากหมมวลมนษยของโลกทมการเตบโต ม

การขยายตวของเศรษฐกจทำใหมการผลตและการใชพนท

เพมมากขน ใชพลงงานฟอสซลเพมเปนเงาตามตว

คารบอนไดออกไซดและกาซเรอนกระจก รวมถงไอนำก

เพมมากขน ทงหมดนเกดจากกจกรรมของมนษยไมวาจะ

เปนการถางปาเพมพนทเพาะปลก และทอยอาศย รวมไป

ถงการเพมปรมาณขยะ ฯลฯ ซงมผลตอการเพมกาซเรอน

กระจกและอณหภมบรรยากาศของโลก เปนสาเหตหลก

ของภาวะอากาศโลกทเปลยนแปลง จงทำใหเกดภยพบต

สงผลตอการสญเสยพนทการเกษตร เรงใหเกดวกฤตการณ

ขาดแคลนแหลงอาหารและแหลงนำ เกดการยายถนฐาน

พนทปาทยงคงมอยกจะถกบกรกแผวถางเพอเปลยนเปน

พนททำกนทำใหเสยพนทสรางออกซเจนและพนททกก

เกบคารบอน อกทงยงสญเสยสงมชวตทกสรรพสงท

อาศยอย ในปาไปในคราวเดยวกน ผลกระทบทเกดขน

คลายกบโดมโนทจะลมทบตอๆ กนไปเรอย จนทายสดก

ลมทบใสมนษยในทสด

ในระยะ 2-3 ปทผานมา เราไดยนเรองนำแขงท อารคตกละลายบอยขน และเราไดยนได เหน ภยพบตเกดขนทวโลก

* หมายเหต : ถอดบทความบางสวนจากหนงสอ “Conditions for survival : Toward a “Solar Energy-Based Society Full of Vibrant Life” ของ The Asahi Glass Foundation

มนษยเปนสงมชวตชนดหนง และเปนสวนหนงของธรรมชาต

และของโลก ทนาสนใจเปนอยางยงกคอ พฒนาการของมนษยทมภายในระยะเวลาเพยงชวงสนๆ ความสามารถของมนษยไดพฒนาไปอยางรวดเรว โดยเฉพาะในชวงทศวรรษท 18 และ 19 ทเกดเศรษฐกจอตสาหกรรมหรอปฏวตอตสาหกรรม ทเกดขนในกลมยโรป เปนตนแบบ ในการเตบโตทางเศรษฐกจ

ของประเทศ

ซงไดขยายรปแบบตอเนองทวโลก จากแตกอนเทคโนโลย

เปนเพยงฐานอปกรณกระบวนการผลต เทคโนโลยได

กลายมาอปกรณสำหรบการดำรงชวตประจำวน ทเรยกไดวา

จะขาดเสยมได อาท รถยนต โทรทศน โทรศพท เครอง

ปรบอากาศ ตเยน ฯลฯ มนษยพฒนาขดความสามารถได

รวดเรวและดกวาสงมชวตใดๆ ในโลกเลยกวาได มนษย

สามารถใชมอและนวทำสงทละเอยดประณตไดด ขณะทใช

มอและนวไปนน สมองมนษยกจะทำงานควบคไปดวย

เปนการพฒนาเซลประสาทสมองอยางตอเนองและ

สบทอดสรนตอรน กลาวกนวาเปนเหตผลหนงททำให

มนษยเปนสงมชวตทมความสามารถในการพฒนาสมอง

ไดอยางรวดเรว

ถาอยากจะรวามนษยเขามาพฒนาไดเรวหรอชา

เราลองมาดการเกดและการเตบโตของมนษยกนซกนด

โลกของเราถอกำเนดมาประมาณ 4,500 ลานป สงมชวต

เกดขนในโลกเราประมาณ 4,000 ลานปทผานมา

สงมชวตไดพฒนาจากโครงสรางงายๆ แตกเปนความ

ซบซอนและแยกขยายออกไปหลากหลายประเภท ทงสาย

พชและสตว ทงขนาดเลกๆ ทมองไมเหนจนไปถงสตว

ทมขนาดใหญ มความเปนอยทแตกตางกนออกไป

เปนสงมหศจรรย และนวตกรรมของธรรมชาตเลยทเดยว

โดยเฉพาะการเกดมนษยเรานมหศจรรยอยางเหลอเชอ

มนษยเราเกดมาเมอกวา 0.1 ลานป หรอกวา 100,000 ป

ทผานมา เกดทหลงแตพฒนาเรวกวามาก และบรโภค

ทรพยากรธรรมชาตไดทกรปแบบ

ทรพยากรธรรมชาตทนวตกรรมโลกไดสรางและ

สงสมมา สงมชวตทงพชและสตวกวาลานสายพนธ

มจำนวนสญหายหรอสนสดตามสภาพแวดลอมทปรบ

เปลยนไป จากพนทปากลายมาเปนพนททำกน ทอยอาศย

ถนนหนทาง ฯลฯ ดวยความจำเปนของมนษยทเพมขน

และเพมขน ลองมาดกนวามนษยมอตราการเพมขนเปน

อยางไรกนนะครบ

เพยงชวง 60 ปทผานมา จำนวนมนษยเพมจาก 2.5

พนลานคน เปน 6.8 พนลานคน ในขณะทโลกของเราม

ขนาดเทาเดม และอกเพยง 40 ป คาดวาจะมมนษยอย

บนโลกเปนจำนวนถง 9.1 พนลานคน โลกกยงคงมพนท

เทาปจจบน แลวจะอยจะกนกนอยางไร...ดหนอ ?

ลกโลกสเขยว

ทเหนและเปนไป

๑๕