จังหวัดราชบุรี...บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาล ยศ ลปากร อน ม ต ให การค นคว าอ

การสารวจทนทางสงคมของชมชน : กรณศกษาหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง

จงหวดราชบร

โดย

นายสมบรณ จนทรพงษ

การคนควาอสระน�เปนสวนหน�งของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2554

ลขสทธ�ของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

การสารวจทนทางสงคมของชมชน : กรณศกษาหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง


โดย

นายสมบรณ จนทรพงษ

การคนควาอสระน�เปนสวนหน�งของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต


บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2554

ลขสทธ�ของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ


A SURVEY OF COMMUNITY SOCIAL CAPITAL : A CASE STUDY OF MOOBAN MON,

TAMBON NAMUEANG, AMPHOE MUEANG, RATCHABURI PROVINCE

By

Mr. Somboon Janpong

An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Arts Program in PUBLIC AND PRIVATE MANAGEMENT

Program of (public and private management)

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2011

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ


บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเร�อง “ การสารวจทนทาง

สงคมของชมชน : กรณศกษาหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง จงหวดราชบร ” เสนอโดย นาย

สมบรณ จนทรพงษ เปนสวนหน�งของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต


……...........................................................

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย

วนท�..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยท�ปรกษาการคนควาอสระ

ผชวยศาสตราจารย ดร.สธรรม รตนโชต

คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ

.................................................... ประธานกรรมการ

(รองศาสตราจารย พรชย เทพปญญา)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร.อาคม เจรญสข)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร. สธรรม รตนโชต)

............/......................../..............

สำนกหอ


ง

50601372 : สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน

คาสาคญ : ทนทางสงคม/ประเภทเครอขาย/ประเภทปทสถาน/ประเภทความไววางใจ

สมบรณ จนทรพงษ : การสารวจทนทางสงคมของชมชน : กรณศกษาหมบานมอญ

ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง จงหวดราชบร. อาจารยท�ปรกษาการคนควาอสระ : ผศ.ดร.สธรรม

รตนโชต. 67 หนา.

การวจยน�มวตถประสงคเพ�อ ศกษาระดบทนทางสงคม ปจจยท�มผลตอทนทางสงคม

ไดแก อาย การศกษา รายได ระยะเวลาการต�งถ�นฐาน การสบเช�อสายความเปนมอญ และ

เสนอแนะการใชทนทางสงคมในการพฒนาชมชนหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง

จงหวดราชบร กลมตวอยางในการวจยคร� งน� คอ หวหนาครอบครวท�อาศยอยในหมบานมอญ

จานวน �� ครวเรอน ใชแบบสอบถามเปนเคร�องมอเกบรวบรวมขอมล แลววเคราะหขอมลดวย

สถตเชงพรรณนา ผลการวจยพบวา

1. ทนทางสงคมในภาพรวมของหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง จงหวด

ราชบร อยในระดบปานกลาง เม�อพจารณาเปนรายดานพบวา ทนทางสงคมดาน

ปทสถานสงกวาทนทางสงคมดานความไวใจและเครอขาย

2. อาย รายได และระยะเวลาในการต�งถ�นฐานไมมผลใหระดบทนทางสงคมภาพรวม

ตางกน ในขณะท� การศกษา และการสบเช�อสายความเปนมอญมผลใหระดบทน

ทางสงคมภาพรวมตางกน

3. จากการท�ทนทางสงคมดานเครอขายอยในระดบท�นอยกวาทนทางสงคมดานความ

ไวใจ และปทสถาน ผวจยขอเสนอแนะเพ�อเปนการเพ�มระดบทนทางสงคมดาน

เครอขาย โดยจดต�งองคกรความรวมมอประสานงานระหวางคนในชมชนกบองค

ภายนอกชมชนข�น

สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2554

ลายมอช�อนกศกษา ........................................

ลายมอช�ออาจารยท�ปรกษาการคนควาอสระ ........................................

สำนกหอ


จ

50601372 : MAJOR : (PUBLIC AND PRIVATE MANAGEMENT) KEY WORD : SOCIAL CAPITAL/NETWORK/NORMS OF RECIPROCITY/SOCIAL TRUST SOMBOON JANPONG : A SURVEY OF COMMUNITY SOCIAL CAPITAL A CASE STUDY OF MOOBAN MON, SUBDISTRICT OF NAMUEANG, AMPHOE MUEANG RATCHABURI PROVINCE. INDEPENDENT STUDY ADVISOR : ASST. PROF. SUDHAM RATTANACHOT. 67 pp. The objectives of this research were to study the levels of the social capital , factors affecting the levels of social capital in age, education, income, period of settlement, descent of mon, and suggested the use of social capital in community development. The samples were 75 householders who were the residents in MOOBAN MON Tambon Namueang Amphoe Mueang Ratchaburi Province. The data were collected by using the constructed questionnaire, and analyzed by using frequency, percentage and mean as descriptive statistics, using one way ANOVA to test hypotheses. Results of the study were briefly presented below.

1. Overall, the social capital of MOOBAN MON was hight and each aspect of social capital were in “high level”.

2. Education, and descent of mon affected the levels of social capital at α = 0.05. The others such as age, income, and Period of settlement did not affect the levels of social capital.

3. Since the problem on social capital found in MOOBAN MON was mainly on social network. Therefore, the best recommendation for increasing social capital was that the government and the local administration organizations should support the community radio laboratory center to use it as a channel to conver the local people making social network.

Program of (PUBLIC AND PRIVATE MANAGEMENT) Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2011

Student's signature ........................................ Independent Study Advisor's signature ........................................

สำนกหอ


ฉ

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระน�สาเรจลงได ดวยความกรณาของ ผชวยศาสตราจารย ดร.สธรรม

รตนโชต อาจารยท�ปรกษาวทยานพนธซ�งไดกรณาสละเวลานอกเหนอเวลางาน ใหคาปรกษาอยาง

ละเอยด ซ�งไดใหคาแนะนาระเบยบวธวจยใหคาปรกษาและตรวจทานแกไขขอบกพรองตาง ๆ จน

สาเรจเรยบรอย

ขอขอบคณรองศาสตราจารย พรชย เทพปญญา และอาจารย ดร.อาคม เจรญสข ท�

กรณาใหคาปรกษาและเปนประธานคณะกรรมการและกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ

ขอขอบคณนายวนย เพชรเทยนชย ประทานชมชนหมบานมอญ ท�กรณาใหขอมล

เปนอยางด และรวมทากจกรรมจนบรรลวตถประสงคของงานวจยคร� งน�

สดทายน�ขาพเจาใครขอขอบพระคณผท�มสวนเก�ยวของทกทานท�มสวนรวมในการให

ขอมลและเปนท�ปรกษาในการทาวจยฉบบน� จนเสรจสมบรณ

สมบรณ จนทรพงษ

สำนกหอ


. ' , lJ'YlfWl!Jllfll\11 'YIV ••••••••.••••••••••.••••••••••..•••••.•.•..•••••••••..•••••••.••••••••.••.•.•••••••••••.••••••••••••••..•••.••••••••

u'Ylfi'>ttivm\11li~nq\l .............................................................................................................. . Q Q .I flill~fl1llJUl~flli'f.. .................................................................................................................. .

!Yl>Uty~U1~ .......................................................................................................................... . .;

lJ'Yl'Yl

lJ'Yllh ........................................................................................................................... .

"' 0 • -~ fl11lJ !u'll li 1!!1l~fl11lJ ll1flty'IJtl ~utylll ............................................................... .

"" -1 " .... cv 1~Qu>~ll~flflll1~U ............................................................................................ .

lllJ lJ~ l!l'W rm'l'ii v ................................................................................................ . 'IJtlll!'IJ~fm'l'iiv .................................................................................................... .

tl>~ 1~'11unn'l'iiu ................................................................................................. .

1

5

5

6

6

2 ""' .d """' .d. .d. 'JI U'll1flfl 'YlfJ\It) !!1l~Hil~1'111~U'Yl!flU1'1Jtl~..................................................................... 8

!!'1111-lfi'IJ'Il 'Yl1~ff ~fllJ ............................................................................................ .

il~'IJ'Il'Yl1~ff~fllJ ···················--··············································································· !! '111fifi'YlfJ\I Q'1flJ'll'll ....................................... -.- ................................................... .

"""" od,d !J) Wflll1> ~1'111~V'Yl!f1V1'1Jtl ~ ................................................................................... .

Q 1 .. f11tllJfl11lJflfl 'llfll:iflfl\11 .................................................................................. .

II

18

24

26

27

3 1ii.J1ti'lumli'iiv........................................................................................................... 29 ' .

!!1'11l~'UtllJ11 ··························································--·············································· tJ . "" . >~'111f11!!1l~fl!)lJ~1tJV1~ ................................................................................... .

t 'JI ~ o<!l

'IJ'Il~ <I'll flU!!> 1~!fl 1 tJ ~lJtl .................................................................................. . d •

f1U!fllJ111J>1lJ'IJtllj11 ......................................................................................... .

"" ,. """" flU1!fl>1~1'1'Yl1~llll~ ........................................................................................... .

29

30

32

33

34

4 flllm>i'iiv ··········································--·································-·--·-------···························· 35

'll'VlJ11~1'lti'IJv~mimhmi1~ ···-···-····························--·----·-··································· 35

rl'n~;~w~~1 1ti'lltJ~flQlJ<i1mh~ ............................................................................ . • • 1

l~fllJ'IJ'Il'Yil~ll~fllJ AU11lJ ................................................................................. .

fll1'YlfllltllJlllJlJ~!1'11 ·····································································-····················

36

39

43

สำนกหอ


.; lJ'I1'11

5 ff1Uflll/tJnli'i 1VI'Hllll1~'1l'm ff'W vuu~ ......................................................................... .

_, ~ ' ffcllfll1mnlml~11 ............................................................................................. .

""'A I ""' .... tlflll'i1Vfll1fll'i1~V .............................................................................................. . y

'lltllff'Wtlll'W~ ··········································································································

m 'i Wl'lj m lJ ............................................................................................................................ .

fllflfl'W1fl ·································································································································

_, ~ .... ll'i~1flf:j1~V ............................................................................................................................ .

53

53

55

57

59

61

67 สำนกหอ


d 9111Hl'l

I

2

3

4

5

6

7

8

9

10

41 , .:., 0 ~ 0

flflliiU::'Il!liJll'l'l'l U'IJlNfli)IJ911!l!JH ······························································ .... .... 1,..

Nlll1111 ::911l'IJ U '11 H ff ~tliJ'IJ lN 'fiJ'Ifll111J 1J lU IJ!l 1)1 •••••••.••••••••••.•••••.••.•••••••••.••• f .d f d I "" ~ I

tlllllll{l l!ll:; tll!1J!J~!1JU IJ1911 flU 91 !l'IJUl'lHff ~tliJ!tl1!l'lll!J ....................... . I .::t 1 ..J I Ql jJ tl ~

tll!llfl{l !!fl:;tll!1W~!1JUIJll'llflU l'l!l'IJUl'll~ff ~fliJ911U l'lfffllU .............. . I Q I ..J I Ql "' , ... tll!llfl!J Ull:;fll!1J!J~!1JUIJll'll!lU l'l!l'IJUl'll~ff~fliJmU fl111J 1!~ ............ .

"" <I Ql .... ....

Nl1 fll11!t11 1:;11 'IJU l'lH ff ~fl1Jfl1J1 :;911J!ll~ ..................................................... .

""" QIQIQI Ql Nll flU 1! flll:; 11 'IJU l'll ~ ff ~ lliJ fl1J1:; 9111 fll Hlfllll ............................................ . Q ' ~ ,.,~ .""

Nl1 fll11!tl1 1:;111:;91111 l!J i'lfltl'IJU l'1H<1 ~fliJ ...................................... •. "" " .... .... ~..;, Hllfll11!tl n:;l!'IJU lll~ ff ~tl1Jfl1J1::!J::!1lllfll1 l'l~tlU flU .............................. . ""' _. .., ..., .a..l ~I

Hl1fll11 !tl1l::li'IJU l'lHff ~tliJfl1JflU ff1J! 'li!lffl!Jfl111J!llU IJ!lt)l ..................... .

ill.·

37

39

43

45

47

49

51 ส

ำนกหอสมดกลาง

1

บทท� �

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

การพฒนาของสงคมไทยไดนาแนวทางสรางความทนสมยแบบตะวนตกกาหนด

แผนพฒนาเศรษฐกจสงคมแหงชาตเพ�อพฒนาสงคมไทยนโยบายแนวทางพฒนาสงคมไทยสมพนธกบ

ระบบทนนยม โลกในมตเศรษฐกจกระแสโลกาภวฒนทาใหเกดกระแสหลกท�มอทธพลครอบงาสง

กระทบตอดานโครงสรางเศรษฐกจสงคมวฒนธรรม และโครงสรางทางดานการเมอง คอกลม

ผลประโยชนท�แสวงหาผลกาไร แสวงหาทรพยากรเพ�อนามาสการผลตสนคานามาสมลคาสรางรายได

และกาหนดเงนตราเปนเคร�องมอของการแลกเปล�ยน ปจจบนระบบทนนยมโลกไดกาหนดแนวทางมง

สยทธศาสตร New World Order โดยเร�มจากการครอบครองและยดแหลงพลงงาน ใชนโยบายการเมอง

การทหาร เศรษฐกจ วฒนธรรมเปนเคร�องมอในการขยายอทธพล

รปแบบของระบบทนนยมในดานเศรษฐกจและวฒนธรรมไดกาหนดรปธรรมโดยสราง

ระบบตลาดมการซ�อขายแลกเปล�ยน คาเงนตรานามาสระบบเงนตราระหวางประเทศเปนการบงคบส

ระบบตลาดหน ระบบอตราดอกเบ� ย เกดระบบดลการคา ดลชาระเงน เกดพนธบตร หน� สน เกดการ

ปฏวตทางวทยาศาสตร การสรางระบบส�อสารแบบทนสมยทาใหโลกเปนสงคมขอมลขาวสารโลกไร

พรมแดน และนามาสการจดลขสทธ� ทรพยสนทางปญญา แยงชงภมปญญาทองถ�น เชน พชสมนไพร

การตดตอยนทางพนธกรรม นอกจากน� ระบบทนนยมโลกไดผลตสนคาวฒนธรรม เชนกฬา เกมส

อนเตอรเนท สรางกระแสลทธบรโภคนยม เชนสนคาภาคอตสาหกรรม รถยนต เคร�องเลน วซด วดโอ

โทรทศน และโทรศพท

สำนกหอ


2

ดานการเมอง การทหาร การกาหนดยทธศาสตร New World Order ไดสรางรปแบบโดย

อาง ระบบประชาธปไตย และสทธมนษยชน เชนในประเทศพมา สวนกลมประเทศมสลมไดสราง

กระแสผกอการรายหวรนแรงท�จะเปนภยตอชาวโลกและสรางความแตกแยกกบประเทศเพ�อนบานเม�อ

ทาประเทศตาง ๆ ใหเปนเปาหมายของยทธศาสตรโลกทนนยม เชนประเทศไทย เกาหล อนเดย

ผลกระทบท�ระบบทนนยมจดระเบยบโลก ในสงคมไทยกลมคนท�ไดรบผลกระทบจากปรากฏการณ

ของระบบทนไดแกชาวไร ชาวนา เกษตรกร เยาวชน นกศกษา นายทน ขาราชการ การพฒนาของระบบ

ทนนยมเปนการพฒนาในดานพลงการผลตทาใหกระแสเศรษฐกจโลกาภวฒนไดพฒนาไปอยางรวดเรว

ภายใตการปฏวตวทยาศาสตรและเทคโนโลย ในชวงระยะเวลาเดยวกนแนวโนมท�ภาวะของโลกได

พฒนาเปนแบบหลายข�วและเศรษฐกจโลกาภวฒนเปนการพฒนาไปตามกฎเกณฑของการเปล�ยนแปลง

ตามสภาพวสยท�ดารงอยเปนการสะทอนความสมพนธท�พ�งพา แขงขนและรวมมอซ�งกนและกนระหวาง

รฐตอรฐและประชาชาตตอประชาชาตเปนแนวโนมชนดหน� งท�พฒนาสทางหลอมรวมกนผนกกาลง

รวมกนลกษณะหลายข�วเปนแนวโนมชนดหน�งท�พฒนาภายหลงการเกดภาวการณของโลกไดเกดการยต

การเผชญหนาของ 2 ข �วอานาจและมหาอานาจข�วเดยวกนกไมสามารถบงการโลกได ขมกาลงสาคญ

ตาง ๆ ของโลกกพฒนาไปสทศทางท�มอสระเปนตวของตวเองและขยายตวอยางรวดเรว ส�งแรกเปนการ

สะทอนใหเหนระดบความสมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศตาง ๆ กระชบแนนข�นอยางเปน

ประวตการณ

การดารงอยของสภาพสงคมปจจบนท�มรปลกษณะของระบบการผลตท�ระบบทนพฒนาส

ข�นท�4คอทนผกขาดโดยรฐเปนลกษณะพ�นฐานซ�งปรากฏข�นโดยทนผกขาดไดประสานเขากบอานาจรฐ

กลไกการดาเนนงานและระบบการบรหารจดการไดเปล�ยนแปลงระบบทนนยมไดสรางอารยธรรมท�

กาวหนาของสงคม และไดสรางสรรคนวตกรรมใหมทางวทยาศาสตรเทคโนโลยอยางไมขาดสาย จาก

ผลของการเปล�ยนแปลง ภายในของระบบภายในสงคมมแรงตานทานท�จะหยดย �งการผลตคดสรางและ

การใชวทยาศาสตรเทคโนโลยท�ดารงอย ท�มท�งการเสาะคนและสะสมประสบการณ จนสามารถสราง

กลไกทรงประสทธภาพเช�อมโยงการพฒนาพลงการผลตของสงคมข�นชดหน�ง นอกจากน� ระบบทนทว

ความรนแรงใหกบความขดแยงภายในการพฒนาพลงการผลตของสงคมอกชดหน�ง

สำนกหอ


3

นอกจากน� ยงทวความรนแรงใหกบความขดแยงภายใน โดยตวของระบบทนเปนตวถวง

ไมใหพลงการผลตเพ�มข�นอยางมเสถยรภาพ โดยสรางโภคทรพยทางสงคมอนมากมายมหาศาลสราง

ความยากจนใหเกดแกบคคลกลมคนชาวนาชาวไร ทาลายจตวญญาณและการลมสลายของศลธรรม

จรยธรรม ระบบทนนยมไดใชเทคโนโลยใหมในการผลต การผลตท�เจรญและทนสมยและการตลาดท�

หลากหลายเปล�ยนแปลงโลกในยคปจจบน รวมไปถงยงทาลายระบบนเวศ สรางมลภาวะแกส�งแวดลอม

ความคดเอ�ออาทรถกทาลายลง ระบบทนนยมท�มกระแสเศรษฐกจโลกาภวฒนเปนกระแสหลกทาให

เกดปรากฎการณตอสงคมและมขอจากดของเศรษฐศาสตรแหงยตอตสาหกรรม เชน การแยกตวโดด

เด�ยว ความไมใสใจจรยธรรม ขาดความชดเจนเก�ยวกบความเขาใจในธรรมชาตของมนษยเกดความ

ตองการบรโภคท�หลากหลายเกดรปธรรมการทางาน เกดความขดแยง การแขงขนการสรางคานยม

บรโภค เกดการผลตสภาพทางภววสยการดารงอยของสงคมเปนส�งท�กาหนดและทาใหเกดจตสานกทาง

สงคมการรบรของมนษยเก�ยวกบปรากฏการณทางสงคมเปนการสะทอนการดารงอยของรปธรรมระบบ

ทนนยมซ� งสภาพแวดลอมท�อยรอบตวมนษยเปนความรบรท�สมพนธทางสงคมและความรบรตอ

กระบวนการทางสงคม ซ�งเปนการรบรในรปแบบจตสานกของระบบทนนยม เชน รปแบบความคด

ทางการเมอ ความคดในดานศลธรรม ความคดในดานปรชญา ศลปะ และศาสนา การพฒนาของ

กระแสเศรษฐกจโลกาภว ฒนมการพฒนาสแนวโนมท�สมาชกประเทศตาง ๆ จะ ใชรปแบบ

ประชาธปไตยสากล คอจะตองปลกจตสานกสากลหรอจตสานกโลกาภวฒน ท�ยดถอทศนะสวนท�งหมด

กบทศนะท�เปนระบบโดยปรบความสมพนธระหวางผลประโยชนของรฐกบผลประโยชนรวมกนโลก

ปจจบนคอการผนกรวมกนทางดานเศรษฐกจกบกระแสการแผขยายของภาวการณโลก ซ�งแนวโนมของ

เศรษฐกจโลกาภวฒนจะมการปรบตวคอการสราง โลกาภวฒนท�มมนษยธรรม ในดานตรงขามเศรษฐกจ

โลกาภวฒนพฒนาข�นภายในขอบเขตของระบบทนนยม บทบาทท�ครอบงาคอ กฎท�วไปและระเบยบ

ทางเศรษฐกจส�งท�กาหนดบทบาทครอบงาคอพลงทางวทยาศาสตรเทคโนโลย พลงการเงน พลงทาง

เศรษฐกจและพลงทางการเมอง

สำนกหอ


4

สงคมไทยไดรบผลกระทบจากกระแสโลกาภวฒนท�งในสงคมเมองและสงคมชนบท

โดยเฉพาะในดานจตสานกทางสงคมซ�งแสดงออกในดานแนวคดการรบผดชอบตอสงคมสวนรวมซ�งม

ผลตอทนทางสงคมท�มองคประกอบในดานของ เครอขาย,ความไววางใจ และบรรทดฐานทนทางสงคม

เหลาน� บางชมชนไดลมสลายซ�งตวช�วดแสดงออกเกดลทธบรโภคนยม ความคดปจเจกบคคล การเหน

ประโยชนในสวนตนอยในฐานะครอบงาความคดเพ�อประโยชนตอสวนรวมซ�งเปนปรากฏการณท�เกด

ในภาวะวกฤตของสงคมไทยและของโลกในปจจบนซ� งสรางผลกระทบไปทกบรบทท�ง 3 มต เชน

ผลกระทบในระดบโครงสรางสงคมท�งในสงคมเมองและสงคมชนบทกระทบโครงสรางทางเศรษฐกจ

ท�งโครงสรางเศรษฐกจในภาครฐและในโครงสรางเศรษฐกจในชมชนและกระทบโครงสรางทาง

ว ฒนธรรมท�งโครงสรางวฒนธรรมเมองและโครงสรางวฒนธรรมชมชนซ� งปรากฏการณท�ง 3

มตทาใหชมชนเกดการเปล�ยนแปลงโดยเฉพาะวถการดาเนนชวตแบบเนนดานวตถ ทนทางสงคมซ� ง

เปนปจจยหน�งของแนวทางการพฒนาและเปนปจจยภายในซ�งสมพนธกบปจจยภายนอก สมพนธใน

ดานของการสรางพลง การประสานภาครวมพฒนาในทกบรบทเพ�อทาใหเกดการเปล�ยนแปลงท�กาล ง

จะทาใหชมชนลมสลาย

ทนทางสงคมเปนปรากฏการณหน� งท�เปนนามธรรมเปนผลตผลจากการท�มนษยได

สมพนธกบปจจยการผลตโดยพลงการผลตเปนส�งท�ทาใหเกดสานกของชมชนและจตสานกของสงคม

ความรบรและการสมผสกบสภาพสงคมปจจบน มนษยเรยนร รบรและเขาใจปรากฏการณธรรมชาต

และปรากฏการณทางสงคม การรบรเปนการสะทอนการดารงอยทางสงคม สจตสานกของมนษยการ

ดารงวถชวตของคนในสงคม ไดเรยนรรปลกษณะคอ รปลกษณะแบบโครงสรางทางเศรษฐกจ

โครงสรางทางอานาจ โครงสรางทางสงคมและโครงสรางทางวฒนธรรม คอรฐชาต รฐประชาชาต

สานกแหงรฐ การบรหารจดการสงคม กลไกรฐ คอการควบคมกลมคนในสงคม ในเน�อแทของทน

ทางสงคมประกอบไปดวย เครอขาย ความไววางใจ และบรรทดฐาน องคประกอบสามสวนน�นาไปส

กระบวนการของการเปล�ยนแปลงทางโครงสรางทางสงคมและทาใหเกดพลงของชมชนซ�งเปนปจจย

ภายในชมชน ประสานกบปจจยภายนอกซ� งเปนทนทางสงคมทางกายภาพ เชน ทนทางมนษย ทน

ทางปญญา และทนทางวฒนธรรม ความสมพนธระหวางทนภายในและทนภายนอกเม�อมรปแบบม

กระบวนการและสรางปจจยนาไปสการปรบตวทามกลางกระแสทนนยมชมชนได

สำนกหอ


5

จากพ�นฐานความสนใจเน�อหากระแสโลกาภวฒน ผวจยสงเกตเหนวามชมชน ๆ หน� งไมวา

กระแสโลกจะเปนแปลงไปอยางไร ชมชนน� ยงคงอยในสภาพม�นคงรกใครกนอยางนาสงสย มความ

สามคค ประกอบกบสบทอดวฒนธรรมตอ ๆ กนมาอยางเขมแขง เหนไดจากแผนพฒนาชมชนและบท

สมภาษณหวหนาชมชนท�วา ภายในชมชนหมบานมอญมสมาชกท�มความรกกนเหมอนพ�นองเวลาใครม

งานสาคญเพ�อนบานกจะไปชวยจดงาน ทางานโดยไมตองเอยปากขอความชวยเหลอ การศกษาวจย

เร� องทนทางสงคมคร� งน� เพ�อศกษาคนควากระบวนทางความคด จตสานกและคนควาหารปแบบ

กระบวนการและองคความรของทนทางสงคมในชมชน โดยการสารวจทนทางสงคมของชมชน

กรณศกษาหมบานมอญเพ�อทาใหทราบตนทนทางสงคม ของชมชนหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง

อาเภอเมอง จงหวดราชบร วายงคงมอยมากนอยเพยงใดเพ�อเปนแนวทางในการพฒนาชมชนอยาง

ย �งยนตอไป

วตถประสงคการวจย

1. เพ�อศกษาระดบทนทางสงคมของชมชนหมบานมอญ โดยภาพรวมและจาแนกตาม

เครอขาย (Network) ปทสฐาน (Norms) และความไววางใจ (Trust)

2. เพ�อเปรยบเทยบระดบทนทางสงคมท�แตกตางไปตาม อาย การศกษา รายได

ระยะเวลาการต�งถ�นฐาน และการสบเช�อสายการเปนมอญ

สมมตฐานในการวจย

สมมตฐานท� 1 ระดบทนทางสงคมโดยรวมแตกตางกนไปตามอาย

สมมตฐานท� 2 ระดบทนทางสงคมโดยรวมตางกนไปตามระดบการศกษา

สมมตฐานท� 3 ระดบทนทางสงคมโดยรวมตางกนไปตามระดบรายได

สำนกหอ


6

สมมตฐานท� 4 ระดบทนทางสงคมโดยรวมตางกนตามระดบระยะเวลาการต�งถ�นฐาน

สมมตฐานท� 5 ระดบทนทางสงคมโดยรวมตางกนไปตามการสบเช�อสายความเปนมอญ

ขอบเขตในการศกษา

1. ขอบเขตดานเน�อหา ศกษาทางสงคมโดยรวม ซ�งประกอบดวยมตดานเครอขาย ความ

ไววางใจและดานปทสถาน

2. ดานประชากร ประชากรท�อยในชมชนหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง

จงหวดราชบร จานวนท�งส�น �� ครวเรอน โดยมกลมตวอยางท�ใชคร� งน� จานวน ��

ครวเรอน

3. ตวแปรท�ศกษา ในการวจยคร� งน� ประกอบดวยตวแปร � ประเภท ไดแก

ตวแปรตน (Independent Variable) ไดแก ปจจยดานสถานภาพทางประชากร

ประกอบดวย อาย รายได ระดบการศกษา ระยะเวลาการต�งถ�นฐาน และการสบเช�อ

สายความเปนมอญ

ตวแปรตาม (Dependent Variable) ไดแก ระดบทนทางสงคมโดยรวม ซ�งประกอบไป

ดวย ดานเครอขาย ความไววางใจและดานปทสถาน

ประโยชนของการวจย

1. ไดแนวทางในการวเคราะหทนทางสงคมท�สงผลตอทนทางสงคมโดยรวมในชมชน

2. เขาใจถงระดบของทนทางสงคมท�สงผลใหเกดทนทางสงคมและดารงอยได

สำนกหอ


7

3. เปนแนวทางในการสงเสรมการพฒนาดานตาง ๆ ของชมชน

นยามศพทเชงปฏบต

ทนทางสงคมของชมชนหมบานมอญ หมายถง ระดบความเขมแขงชมชนทองถ�นของ

ประชาชนหมบานมอญใน ดานเครอขาย ปทสฐาน และความไววางใจ

เครอขาย หมายถง ความสมพนธระหวางครอบครวเครอญาตของประชาชนในชมชน

หมบานมอญ หรอกบองคกรอ�น ๆ ภายนอกชมชน

ความไววางใจ หมายถง บรบทของบคคลหน�งซ�งสรางความคาดหวงตอการกระทาของ

บคคลอ�นซ� งจะเก�ยวกบทางเลอกในการกระทาของเขา

เปนยทธศาสตรทางพฤตกรรมซ�งเปนท�ยอมรบของทก ๆ คนในลกษณะของกฎท�วา “ทา

อยางน� ถาส�งน�นเกดข�น หรอทาอยางน�นถาเขาทาส�งน� ”

สำนกหอ


8

บทท� 2

แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยท�เก�ยวของ

การศกษาวจยเร�อง “การสารวจทนทางสงคมโดยรวมของชมชนกรณศกษาหมบานมอญ”

ศกษาแนวคด ทฤษฏ และรวบรวมผลงานวจ ยท� เก�ยวของ สาหรบใชเปนพ�นฐา นในการวจย

ประกอบดวย

1. แนวคดทฤษฏทนทางสงคม

2. มตทนทางสงคม

3. แนวคดทฤษฎชมชน

4. เอกสารงานวจยท�เก�ยวของ

แนวคดทฤษฎทนทางสงคม

แนวคด (Concept) เร�อง “ทนทางสงคม” (Social Captial) เร�มมการกลาวถงทางวชาการ

ในราวทศวรรษ �� และปจจบนเปนแนวคดท�มการถกเถยงและกลาวถงกนอยางแพรหลายในกลม

นกวชาการทางดานสงคมศาสตร ไมวาจะเปนนกสงคมวทยา นกรฐศาสตร นกพฒนาการเศรษฐกจ

หรอนกทฤษฏองคการ โดยมการใหคานยาม ความหมาย ฯลฯ แตกตางกนออกไป ซ� งผวจยได

รวบรวมและขอนาเสนอสาระสาคญของแนวคดดงกลาวตามลาดบดงน�

สำนกหอ


9

ความหมายของทนทางสงคม

Pierre Bourdieu (1985 อางถงใน Treevanchi, 2003: 5) ใหความหมายทนทางสงคมวา

หมายถง การรวมตวกนตามความเปนจรง หรอทรพยากรท�มศกยภาพ ซ� งนาไปสการมเครอขายท�

เขมแขง โดยจะมความสมพนธในเชงสถาบนมากหรอนอยข�นอยกบการคนเคยและการยอมรบซ� งกน

และกน

James S. Coleman (1988: 16) ไดอธบายความหมายโดยหนาท� (Function) ของทนทาง

สงคมวา เปนส�งตาง ๆ ท�มอยอยางหลากหลาย แตมความเหมอนกน 2 ประการคอ �) คอมตในดาน

โครงสรางทางสงคม และ 2) เอ�ออานวยใหมกจกรรมท�แนนอนของผกระทา (Certion action of actors)

ไมวาจะเปนบคคลหรอเปนหมคณะ (Corporate actors) ภายในโครงสรางสงคมดงกลาว

W. Baker (1990 อางถงใน Adler P. S. and SeokWoo Kwon, 2000: 91) ใหความหมาย

ทนทางสงคมวาทรพยากรซ�งผกระทาไดรบมาจากโครงสรางทางสงคมท�เปนเฉพาะและนาไปใชเพ�อ

ไดมาซ� งผลประโยชนของพวกเขา ท�งน� อาจเกดข�นจากการเปล�ยนแปลงในความสมพนธระหวางกน

Ronald Burt (1992 อางถงใน Adler P. S. and Seok-Woo Kwon, 2000: 91) อธบายความ

หมายถง ความเปนเพ�อนเพ�อรวมงาน และการตดตอโดยท�วไป ซ� งทาใหผตดตอไดรบโอกาสท�จะใช

ทนมนษยและทนทางเศรษฐกจ

Robert D. Putnam (1993 อางถงใน Treevanchai, 2003: 6) ใหความหมายทนทางสงคมวา

เปนคณลกษณะสาคญขององคกรทางสงคม อาทความไววางใจบรรทดฐาน และเครอขายซ�งกอใหเกด

ประสทธภาพของสงคมโดยเสรมสรางใหเกดการกระทาท�เปนความรวมมอระหวางกน

Alejandro Portes (1995 อางถงใน Adler P.S. and Seok-Woo Kwon, 2000: 92) อธบาย

วาทนทางสงคมหมายถง ขดความสามารถของปจเจกบคคลท�จะควบคมทรพยากรซ� งมอยอยางจากด

จากการเปนสมาชกในเครอขายหรอโครงสรางทางสงคมท�กวางออกไป

สำนกหอ


10

F. Fukuyama (1997 อางถงใน Adler P.S. and Seok-Woo Kwon, 2000: 92) ใหความหมาย

วา ทนทางสงคมเปรยบเสมอนชดของคณคาท�ไมเปนทางการซ� งมอยหรอบรรทดฐานท�มรวมกน

ระหวางสมาชกของกลม ท�อานวยใหเกดความรวมมอระหวางกน

Pal S. Adler and Seok-Woo Kwon (2000: 93) ใหความหมายทนทางสงคมวา หมายถง

ทรพยากรสาหรบปจเจกบคคล และหมคณะ (Collective Actors) ซ�งถกสรางข�นโดยองคประกอบและ

เน�อหาของเครอขายท�พวกเขาเขาไปมความสมพนธทางสงคม

Ismail Serageldin and Christiaan Grootaert (2000: 45-47) ไดอธบายทนทางสงคมโดย

จาแนกออกเปน 1) แนวคดตามความหมายแคบ (Narrow concept) อธบายจากแนวคดของ Putnam วา

เปนชดของความสมพนธในแนวราบระหวางประชาชน ซ� งมผลตอการเพ�อผลผลตภาพของชมชน โดย

ท�ความสมพนธเหลาน� รวมถงเครอขายของความผกพนในชมชนและบรรทดฐานทางสงคม �) แนวคด

ตามความหมายกวาง อธบายจากแนวคดของ Coleman โดยขยายแนวคดของทนทางสงคมจากเดมท�ม

ความหมายเฉพาะความสมพนธในแนวราบ ใหรวมไปถงความสมพนธในแนวด�ง และพฤตกรรมของ

ส� งอ�น ๆ ท�มอย อาท หนวยธรกจ เปนตน ซ� งขอบขายของความสมพนธท�กวางข�น ครอบคลม

เปาประสงคท �งในดานบวกและในดานลบ 3) แนวคดเชงสถาบนซ�งใหความหมายทนทางสงคมไปกวา

1) และ 2) โดยรวมไปถงสภาพแวดลอมทางการเมองและสงคม ซ�งเปนผลใหบรรทดฐานสามารถสราง

และกาหนดรปแบบโครงสรางทางสงคม ดงน�นนอกเหนอจากความสมพนธในแนวราบและแนวด�ง

แลว แนวคดน� ยงมความหมายรวมไปถงโครงสรางและความสมพนธของสถาบนท�เปนทางการ อาท

รฐบาล ระบอบการปกครอง กฎหมาย กระบวนการยตธรรม และเสรภาพทางการเมองอกดวย

ทนทางสงคม ในบรบทของสงคมไทย หมายถง “ผลรวมของส�งดงามตาง ๆ ท�มอยใน

สงคมทงในสวนท�ไดจากการส�งสมและการตอยอดรวมถงการรวมตวของคนท�มคณภาพเพ�อสราง

ประโยชนตอสวนรวมบนพ�นฐานของความไวเน�อเช�อใจ สายใยแหงความผกผนและวฒนธรรมท�ด

งาม” ซ� งหากนามาพฒนาและใชประโยชนอยางเหมาะสมแลวจะเปนปจจยสาคญในการพฒนา

ประเทศชาตและสงคมใหสมดลและย�งยน

สำนกหอ


11

ทนทางสงคม มองคประกอบท�สาคญคอ ความไววางใจระหวางบคคลในสงคม ความ

เก�อกลชวยเหลอซ�งกนและกนทางสงคม บรรทดฐานทางสงคม เครอขายทางสงคม ความเกาะเก�ยว

ทางสงคม สญญาประชาชน และความไววางใจในรฐบาล “ทนทางสงคม” คอความเปนเครอญาต ภม

ปญญาทองถ�น สานกรวมตอทองถ�น เครอขายทางสงคม ศลธรรม จรรยา คานยม สตปญญา ความม

น� าใจตอเพ�อมนษย ความชวยเหลอเก�อกลกนในสงคมนอกจากน�นยงมการใหความหมายระดบการ

รวมกลมทางสงคมจากครอบครว ชมชน สงคม ใหความหมายตามหนาท�และประโยชนของทนทาง

สงคมท�ควรจะเปน เชน ระดบปจเจกบคคล ควรเปนพลเมองท�ดสนใจสวนรวม ในระดบครอบครว

ตองมครอบครวท�ด รวมถงหนาท�ของครอบครวในการถายทอด คานยม ความคด ความคาดหวงของ

สงคมท�ถกตองใหบตรดวย สวนในระดบชมชน สวนใหญจะใหความหมายในลกษณะท�เปนการ

โตตอบกบกระแสโลกาภวฒนตามสานกความคดเสรนยมประชาธปไตย การพ�งตนเอง การอางสทธ

ความชอบธรรมในการพฒนาหรอความเคล�อนไหวทางสงคม โดยนกคด นกวชาการไทยมการพยายาม

ปรบใหเขากบบรบทไทยคอนขางมาก และออกจะเปนการมองในแงของการนาแนวคดไปใชเพ�อการ

พฒนามากกวาเพยงการวดสภาพสงคม

แนวคดทนทางสงคม

นกวชาการไทยไดอธบายแนวคดของ “ทนทางสงคม” ไวซ�งผวจยไดสรปรวบรวมเพ�อเปน

พ�นฐานในการศกษาวจยในคร� งน�ดวย

ไพบลย วฒนศรธรรม (สานกงานกองทนเพ�อสงคม, 2541 อางถงในชาตชาย ณ เชยงใหม,

��: ��) กลาววา ทนทางสงคม หมายถง ความเขมแขงของชมชนทองถ�น ความสามคครวมพลง

การมองคกรมหนวยท�จะจดระบบตาง ๆ ในชมชนมศลปวฒนธรรม มจดรวมใจมความสมครสมานรก

ใครกลมเกลยวกน

ประเวศ วะส (2541: 47-48) อธบายความหมาย ทนทางสงคม คอ ความเปนกลมกอน

ทางสงคม การมการศกษาด การมวฒนธรรม การมความเช�อสตยสจรต การมความรบผดชอบตอ

สวนรวมการมประสทธภาพในการทางาน การมการเมองและระบบราชการท�ด

สำนกหอ


12

อมรา พงศาพชญ (2541: 47-48) อธบายความหมาย ทนทางสงคม คอ ความเปนกลม

กอนทางสงคม การมการศกษาด การมวฒนธรรม การมความซ�อสตยสจรต การมความรบผดชอบตอ

สวนรวม การมประสทธภาพในการทางานการมการเมองและระบบราชการท�ด

อมรา พงศาพชญ (2543 อางถงในพระมหาธนพล พรหมสวงศ, ��: ��) ใหความหมาย

วา ทนทางสงคม คอ ความสมพนธทางสงคมในแนวราบและแนวด�งระหวางบคคลสถาบน และ/หรอ

องคกร ท�งในรปแบบปจเจก กลม และรปเครอขาย รวมท�งคานยมบรรทดฐาน ท�สงคมยดถอ ซ�งมผล

ตอวถชวต และวถการผลตในระดบครอบครว ชมชน และประชาสงคม

ชาตชาย ณ เชยงใหม (2543: 286) ไดอธบาย ทนทางสงคม และทนทางองคการวา

หมายถงสถาบนทางสงคม และรปแบบความสมพนธทางสงคมท�มอยในแตละชมชนชนบท ท�ท า

หนาท�จดระเบยบความสมพนธ และใหความชอบธรรมแกแบบแผนของการจดสรรแลกเปล�ยน

ทรพยากร อนเปนการสรางความผสมกลมกลนทางสงคม การลดความขดแยงในชมชน อกนยหน�งทน

ทางสงคมและทนทางองคการ คอ วถการดารงชวต วฒนธรรม จารตประเพณชมชน วถและ

ความสามารถในการจดองคกรของประชาชน รวมท�งปราชณชาวบาน ภมปญญาพ�นบาน ตลอดจนวด

และโรงเรยน

อเนก นาคะบตร (2545: 17-19) อธบายทนทางสงคมในบรบทของสงคมไทย วา

หมายถงทนทางสงคมใน � รปแบบไดแก �) จตวญญาณระบบคณคาสานกทองถ�น ความภมใจท�มตอ

ถ�นฐานบานเกด รวมเรยกวา spirit capital 2) ทนทางภมปญญา 3) ทรพยากรมนษย / ทรพยากรบคคล

ซ�งเปนทนท�มอยในตวมนษย 4) ทนทางทรพยากรธรรมชาต และ �) กองทนสาธารณะของชมชน

(Social fund) ท�มอยาตลอดมา ท �งหมดเปนส�งท�เขารวมเรยกวา เปนทนทางสงคม ท�เปนมรดกตกทอด

อยในสงคมไทยและจะเปนพลงสาคญในการขบเคล�อนการปฏรปสงคมไทย และสรางระบบ

social safety net ใหกบชมชนฐานลางในชวงวกฤตนบต�งแตป 2541 เปนตนมา

สพรรณ ไชยอาพร (2546: 59-60) ไดศกษาความหมายของทนทางสงคมของ

นกวชาการไทยหลายทานและสรปวา ทนทางสงคม เนนท�รปแบบของความสมพนธท�มอยในกลม

สำนกหอ


13

สงคม โดยเฉพาะชนบท ต�งแตในครอบครว ขยายจนถงกลมเพ�อน กลมอาชพ และกลมตาง ๆ ใน

ชมชนในสงคมท�ตางมงม�นเพ�อสวนรวมกน เอ�ออาทรชวยเหลอรวมมอกนในการดาเนนการตาง ๆ ใน

ชวตและสงคม ท�งน�ไดแบงรปแบบประเภททนทางสงคมโดยอาศย “ระดบ” ออกเปน 5 ระดบ คอ

1) ระดบบคคล รปแบบจะเนนในดานการตางตอบแทน ความไวใจ ในการเช�อมโยงสงคม 2) ระดบ

ครอบครว รปแบบเนนเชนเดยวกบระดบบคคล แตสมพนธภาพจะเตมไปดวยความไวเน�อเช�อใจสง

3) ระดบกลมองคกร รปแบบทนทางสงคมจะเนนท�การรวมมอจดการ การมสวนรวมและปฏสมพนธ

กน 4) ระดบชมชน เนนเชนเดยวกบระดบกลมองคกร แตระดบของสมพนธภาพจะแนนแฟนหรอเขม

แขงเพยงใด ข�นอยท�สถานการณท�ชมชนเผชญและสถานการณของชมชน 5) ระดบประเทศ รปแบบ

ความสมพนธอาจไมแนนแฟน แตสมพนธภาพยดโยงดวยความเหมอนกน เชน เปนคนไทยดวยกน

คนภมภาคเดยวกน เปนตน แบงโดยอาศย “ทศทาง” ได 2 ทศทาง คอ รปแบบความสมพนใน

แนวด�งและแนวราบ ในแนวด�งในท�น�จะใหมนอยลง แตในแนวราบคอในระดบท�ถอวาทกคน ทกผาย

ชมชน องคกร มความเทาเทยมกนในการเข ามามสวนรวมกนในทางแกปญหา หรอพฒนา

เปล�ยนแปลงสงคม แบงโดยอาศย “ความจาเปนในการตอบสนองความตองการของมนษย” ได

1) เพ�อสนองจตใจสงคมคอ สข สนก สงสรรคบนเทง 2) เพ�อแ ลกเปล�ยนขอมล ความร

ประสบการณ 3) เพ�อผลทางเศรษฐกจ เครอขายธรกจการตลาด ฯลฯ 4) เพ�อเปนการเสรมพลง

ชวยเหลอกน

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2547: 2) ไดสงเคราะห

ความรและความคดเร�องทนทางสงคมจากแหลงความรและเวทตาง ๆ เสนอวา ทนทางสงคมเกดจาก

การรวมตว รวมคดรวมทา โดยคานงถงคณคาของความเปนมนษย ความเปนธรรมในสงคม และ

ประโยชนสวนรวม ซ� งการสรางกระบวนการใหเกดการรวมตว รวมคดรวมทา ใหเปนทนทางสงคม

น�นเกดข�นไดดวยองคประกอบคอ 1) ทนมนษย ท�งเปนทนบคคลท�วไปและผนาทางสงคมท�มความรก

มน� าใจ เอ�ออาทรตอเพ�อมนษยมความเช�อระบบคณคาและหลกศลธรรมท�ด 2) ทนท�เปนสถาบน

ต�งแตสถาบนหลกของชาต ไดแก สถาบนครอบครว สถาบนศาสนา และพระมหากษตรย

สถาบนสา คญในสงคมเชน สถา บนการศกษา การเมอง ฯ รวมถงองคกรท�ต � งข� นมา เ ชน

สำนกหอ


14

องคกรพฒนาเอกชนเปนตน ท�มบทบาทสนบสนนใหเกดการรวมตวรวมคดรวมทา �) ทนทางภมปญญา

และวฒนธรรม

จากท�ไดนาเสนอแนวคด ทฤษฎเร�อง “ทนทางสงคม” ดงกลาวขางตน จะเหนวาทนทาง

สงคมน�นมการอธบายโดยนกวชาการหลายสาขาของสงคมศาสตรดงสะทอนใหเหนจากความ

หลากหลายท�งแงความหมาย รปแบบ แหลง ประเภท ระดบ และมตตาง ๆ ของทนทางสงคม ในการ

วจยคร� งน� ผวจยไดรวบรวมและสรปความคดของ “ทนทางสงคม” วาหมายถง ความสมพนธทาง

สงคมและโครงสรางทางสงคมท�อานวยใหเราไดรบประโยชนตามท�ตองการ ท�งน� จะไดทาการศกษา

เปรยบเทยบ “ทนทางสงคม” โดยมงเนนการวเคราะหทนทางสงคมในระดบกลม ท�สาคญใน 3

แหลงประเภทดวยกน คอ ความไววางใจ บรรทดฐาน และเครอขาย

ขอบเขต/องคประกอบของ “ทนทางสงคม” ควรประกอบดวย

ทนมนษย ท�มคณภาพ มความร สตปญญาและทกษะ มคณธรรม มวนย และความ

รบผดชอบ มทศนคตท�ดในการทางาน โดยเฉพาะอยางย�งมการรวมกลมและสรางเครอขายเพ�อสรางทา

ประโยชนใหสวนรวม

ทนท�เปนสถาบน ไดแก สถาบนครอบครว สถาบนการศกษา ศาสนา การเมอง รวมท�ง

องคกรท�ต �งข�นมา เชน องคกรพฒนาเอกชน องคกรชมชน สมาคมวชาชพ ฯลฯ

แนวคดการพฒนาทนทางสงคมในท�น� ไมรวมถงทนทางกายภาพ เชน ทนท�เปนตวเงนทน

ท�เปนโครงสรางพ�นฐาน และทนทางทรพยากรธรรมชาต เน�องจากทนเหลาน� มการเส� อมคาและตอง

ลงทนอยางตอเน�องอยตลอดเวลา

ความเปน ”สงคม” และ “ทน” ของทนทางสงคม

คาวา “ทน” โดยแนวคดทางเศรษฐศาสตร จะหมายถง ทนทางกายภาพท�มนษยสรางข�น

ทนทางทรพยากรธรรมชาต และทนมนษย ซ�งยงไมไดนบรวมเอา “ทนทางสงคม”เขารวมอยดวย

สำนกหอ


15

Paul Collier (2002: 20-24) อธบายวา ทนทางสงคมมความเปน “สงคม” เน�องจากความ

เก�ยวพนกบพฤตกรรมในหมคน โดยในความหมายซ� งเปนท�สนใจของนกเศรษฐศาสตรน�นทนทาง

สงคม มความเปนสงคม กเพราะมนเกดข�นจากปฎสมพนธท�ไมเก�ยวของกบกลไกตลาด แตทวาได

กอใหเกดผลทางเศรษฐกจซ�งในภาษาของนกเศรษฐศาสตรเรยกวาเปน “ผลกระทบภายนอก” ท�งน�

Collier ช� วาทนทางสงคม มลกษณะ 3 ประการดวยกน คอ �) การเร�มตนของปฎสมพนธทางสงคม

โดยปกตจะกอใหเกดผลกระทบภายนอก 2) ปฎสมพนธทางสงคม เกดข�นมผลทางเศรษฐกจไมเก�ยวของ

กบกลไกตลาด 3) ผลทางเศรษฐกจเหลาน� ไมไดเปนวตถประสงคในเบ�องตนของการมปฎสมพนธทาง

สงคมแตเกดข�น โดยบงเอญ หรอไมไดต�งใจ

สาหรบความเปน “ทน” ของทนทางสงคม Collier อธบายวา ทนทางสงคมเปน “ทน”ก

ตอเม�อผลกระทบทางเศรษฐกจของทนทางสงคมน�นตองคงอย โดยความคงอยสามารถเกดไดท �งจาก

ปฏสมพนธทางสงคมภายในตวมนเอง หรอมาจากผลกระทบจากการมปฏสมพนธทางสงคม

Collier เหนวาความคงอยของปฏสมพนธทางสงคม สามารถเกดข�นไดท�งในรปของ

องคประกอบ และโครงสราง ตวอยางเชน การแตงงานเปนปฏสมพนธทางสงคมในรปของ

องคประกอบ เน�องจากตองมคนสองคนมาใชชวตรวมกนอยตลอดเวลา ในทางตรงกนขาม บารคน

โสดเปนปฏสมพนธทางสงคมในรปของโครงสราง เน�องจากองคประกอบของปฏสมพนธมการ

เปล�ยนแปลงอยเสมอ ท�งน� การเพ�มข�นของจานวนของทนทางสงคม จะเกดข�นถามการเปล�ยนแปลงใน

จานวนของปฏสมพนธทางสงคมในระยะยาวขณะเดยวกน การมปฏสมพนธทางสงคมกสามารถ

กอใหเกดผลกระทบท�ถาวรไดแมปฏสมพนธน�นจะไมมอยแลวกตาม ตวอยางเชน กอใหเกดการส�งสม

ความร หรอในกรณของกลมนกรองประสานเสยง หากพวกเขายบกลมไป แตความไวเน�อเช�อใจเปน

ผลผลตซ� งมความย�งยนถาวร

นอกจากประเดนดงกลาวขางตน ยงมคาถามท�นาสนใจอกประการหน� งกคอ “ทนทาง

สงคม” มผลกระทบตอกจกรรมทางเศรษฐกจไดอยางไร ซ�งวถทางท�ทนทางสงคมกระทบตอกจกรรม

ทางเศรษฐกจกคอ การชวยลดตนทนในการกากบดแล และลดตนทนทางธรกรรม ท �งน� หากเราให

สำนกหอ


16

ความหมายทนทางสงคมอยางงายวา คอความไววางใจท�แนบแนนแลว ตนทนในการกากบดแล

ระหวางกนจะลดลงไปมาก ตวอยางเชน ในการเลนเกมส The Prisoner ,s dilemma ความรวมมอเปน

ส�งสาคญระหวางผเลน หากพวกเขามความไววางใจซ� งกนและกน การดแลกนเองกจะเกดข�น แตหาก

ไมมความไววางใจในคนอ�น ๆ แลว เกมสน�นกจะจบลงดวยความพายแพ และจากการเลนเกมสขางตน

ทาใหตองมบคคลท�สามมาทาหนาท�ในการลงโทษผเลน ซ�งไมมความไววางใจ ขณะท�ตนทนในการให

บคคลท�สามมาคอยกากบดแลน�นสงมาก ดงน�น การมทนทางสงคม หรอความไววางใจท�ผเลนทกคน

มอย จงชวยลดตนทนในการกากบดแล

จากตวอยางขางตน ความไววางใจ ทาใหผคนสามารถคาดหวงในพฤตกรรมท�บคคลอ�น

จะมตอตนเองได ดงน�น เม�อมการทาสญญา หรอมการทาธรกรรมระหวางกนจะใชตนทนท�ต �ามาก

เพราะเราสามารถคาดหวงในพฤตกรรมท�จะเกดข�นระหวางกนได อาทการคาเพชรในตลาดคาสง ท�

ผคามความไววางใจซ� งกนและกน ทาใหไมตองเสยคาธรรมเนยมในการตรวจสอบและการประกน

ระหวางกน (Treevanchai, 2003: 8)

ระดบ ท�มา และประเภทของทนทางสงคม

ทนทางสงคมน� นสามารถแ บงออกเปน 2 ระดบ คอ ระดบมหาภาค (Macro)

และระดบจลภาค (Micro) โดยในระดบจลภาค จะหมายถงบรบทของความเปนสถาบน ซ�งองคกรการ

หรอความสมพนธท�เปนทางการ อาท กฎระเบยบ กฎหมาย รปแบบของระบอบการปกครอง ระดบ

ของการกระจายอานาจ และระดบของการกระจายอานาจ และระดบของการมสวนรวมในกระบวนการ

ทางนโยบาย เปนตน (Treevanchai, 2003: 9)

Pal S. Adler and Seok – Woo kwon (2000: 95 - 102) ไดศกษาถงท�มาของทนทาง

สงคมซ�งนกวชาการในสาขาตาง ๆ ไดอธบายไวอาท ในทางสงคมวทยา Coleman (1988) ช�วาท�มาของ

ทนทางสงคม อยภายในโครงสรางของเครอขายทางสงคมซ�งเขาเนนถงเครอขายท�มลกษณะของความ

ใกลชดสนทสนม และมความผกพนท�มซบซอนซ�งนาไปสรปแบบท�หลากหลายของทนทางสงคม เชน

ขอตกลงระหวางกนชองทางของขอมลขาวสาร ความไววางใจ บรรทดฐาน และการลงโทษท�ม

สำนกหอ


17

ประสทธผลในทางรฐศาสตร Putnam (1993) ไดอธบายถง ความผกพนในเครอขายทางสงคม

บรรทดฐาน และความไววางใจ Ostrom (1994) ไดจาแนกท�มาของทนทางสงคม ประกอบดวย

เครอขายทางสงคม บรรทดฐาน ความเช�อทางสงคม และกฎระเบยบ หรอในการศกษาดานองคการ

Nahapiet and Ghosal (1998) ไดพจารณาทนทางสงคมใน � มต คอ �) มตดานโครงสรางท�

หมายถงความผกพนในเครอขายทางสงคมองคประกอบของเครอขาย และการจดการท�เหมาะสม �) มต

ทางดานความสมพนธซ� งหมายถง ความไววางใจ บรรทดฐาน ขอตกลงระหวางกน และการเปนพวก

เดยวกน 3) มตดานการรบรป(Cognitive) ซ�งรวมถงการมรหส ภาษา และเร�องเลารวมกน

จากตวอยางท�มาของทนทางสงคมดงกลาวขางตน Adler and Kwon ไดสรปและเสนอ

ท�มาของทนทางสงคมท�สาคญ ประกอบดวย เครอขายทางสงคม บรรทดฐาน ความเช�อท�มรวมกน

กฎระเบยบ และความไววางใจ

Norman Uphoff (1996, อางถงใน Treevanchi, 2003: 9) แบงทนทางสงคมออกเปน 2

ประเภท คอ

1. ทนทางสงคมเชงการรบร (Cognitive Social capital) ซ�งจะสมผสและมองเหนได

คอนขางยาก ตวอยางเชน ความไววางใจ บรรทดฐานทางสงคม ซ� งมอยรวมกนระหวางสมาชกใน

ชมชน ท�งยงเปนตวท�สรางเง�อนไขใหชมชนสามารถทางานเพ�อสวนรวมรวมกน ทนทางสงคมประเภท

น�อยบนพ�นฐานของกระบวนการทางจตใจและจตวทยา ซ� งขอบเขตของแนวคดหลก ๆ จะเก�ยวของกบ

ปทสถาน(Norms) คณคา(Values) ทศนคต(Attitude) และความเช�อ (Beliefs)

2. ทนทางสงคมเชงโครงสราง (Structure Social Capital) ซ� งหมายถงองคประกอบ และ

การกระทาของสถาบนระดบทองถ�น ท�งท�เปนทางการและไมเปนทางการ อาท รฐบาลทองถ�น

สโมสรกฬา กองทนหมนเวยน อนเปนเคร�องมอสนบสนนการพฒนาชมชน ทนทางสงคมชนดน�

เกดข�นโดยองคกรในแนวราบ และเครอขาย ซ�งนาไปสความรวมมอระหวางกน กระบวนการตดสนใจ

ท�โปรงใสการมผนาท�รบผดชอบ การกระทาเพ�อสวนรวม และมความรบผดชอบตอกนและกน ทน

สำนกหอ


18

ทางสงคมประเภทน� มความสมพนธเก�ยวของกบองคการและเครอขายท�หลากหลาย และโดยเฉพาะกบ

บทบาท และกฎเกณฑ

มตทนทางสงคม

ความไววางใจ (Trust)

ความไววางใจ หมายถง บรบทของบคคลหน�งซ�งสรางความคาดหวงตอการกระทาของ

บคคลอ�นซ� งจะเก�ยวกบทางเลอกในการกระทาของเขา เม�อการกระทาหน� งตองถกเลอกกอนท�เขาจะ

สามารถสงเกตถงการกระทาอ�น ๆ การมหรอไมมความไววางใจ สามารถนาไปสการตดสนใจเลอกวา

เราจะทาอะไร หรอเราสามารถทาอะไร ดงน�น ความไววางใจในความหมายน� จงไมใช “ ความ

ไววางใจอยางไมลมหลมตา” แตเปน “ความไววางใจอยางมเหตผล” น�นคอเราไววางใจบางคน

เพราะวาเรารวาทางเลอกของเขาคออะไร และเขาจะมการกระทาอยางไร ซ�งเราคาดหวงวาเขาจะเลอก

และจะทาอยางน�น ส�งสาคญกคอ ความสมบรณของขอมลขาวสารคอกญแจสาคญในการกาหนดการ

สรางความไววางใจ

ความไววางใจสามารถแบงออกเปน 3 ประเภทหลก ๆ คอ �) ความไววางใจจากความ

สนทสนมคนเคย หรอบางคร� งเรยกวาความไววางใจระหวางบคคลซ� งมอยในความสมพนธท�เกดข�น

และในเครอขายทางสงคม 2) ความไววางใจโดยท�วไปซ� งขยายออกไปสคนแปลกหนาในพฤตกรรม

โดยปกตท�วไปหรอกบคนท�มบรรทดฐานรวมกน 3) ความไววางใจชมชนหรอความไววางใจเชง

สถาบนซ� งหมายถงความไววางใจพ�นฐานในสถาบน ท�งท�เปนทางการและไมเปนทางการ ตวอยางเชน

ความไววางใจในกฎหมาย กระบวนการท�เปนทางการ บรรทดฐานทางสงคม ฯลฯ ความไววางใจเชง

สถาบน ตางจากความไววางใจชมชนตรงท�มความสมพนธกบระบบท�เปนทางการ ขณะท�ความ

ไววางใจชมชนน�นจะสมพนธกบความสนทสนมคนเคย

สำนกหอ


19

ในมมมองทางดานเศรษฐกจ ความไววางใจมบทบาทสาคญ ตวอยางเชน ในการอานวย

ความรวมมอเพ�อไดมาซ�งสนคาสาธารณะ หรอกลไกการกระจายทรพยากรอยางมประสทธภาพ ซ� งจะ

เกดข�นอยางยตธรรมภายในความสมพนธท�เปนตวแทน Knack and Keefer (1997) ไดสรางตวช�วด

หลก � ตว คอความไววางใจ และบรรทดฐาน และทาการสารวจความสมพนธระหวางท�ง � ตวช�วด

กบผลงานทางเศรษฐกจโดยใชขอมลจากรายงานการสารวจ World Values Surveys สาหรบตวอยาง

ใน 29 เขตเศรษฐกจ (ประเทศไทย) ซ�งพบวาท�ง 2 ตวช�วดมผลอยางสาคญตอผลงานทางเศรษฐกจใน

ประเทศน�น ๆ หรอแมแตในการทาธรกรรมทางการคา หรอการมปฏสมพนธภายใน กลไกตลาด ความ

ไววางใจสามารถชวยลดตนทนทางธรกรรม ตวอยางเชน การวจยและพฒนาทางดานเทคโนโลยช�นสง

บอยคร� งจะใชวธการแลกเปล�ยนลขสทธ� ในทรพยสนทางปญญาอยางไมเปนทางการเปนตน

อยางไรกตาม การกาหนดความไววางใจวาเปนทนทางสงคม กยงปรากฏขอถกเถยงอย

ดวยกน โดยนกเศรษฐศาสตรบางคนพจารณาความไววางใจในฐานะท�เปนผลท�ตดตามมาของทนทาง

สงคมบางคนพจารณาเปนองคประกอบของคณคาท�มรวมกนซ� งประกอบกนข�นเปนทนทางสงคม

ขณะท�บางคนกพจารณาในท�ง 2 ประเดน ซ�งไมวาความไววางใจจะถกกาหนดข�นโดยทนทางสงคม

หรอโดยเกณฑอ�น ๆ ของสงคม กดเหมอนวาจะเปนตวช�วดมเหตผลสาหรบทนทางสงคม

ปทสถาน (Norms)

สามารถกลาวไดวา ปทสถาน เปนยทธศาสตรทางพฤตกรรมซ� งเปนท�ยอมรบของทก ๆ

คนในลกษณะของกฎท�วา “ทาอยางน� ถาส�งน�นเกดข�น หรอทาอยางน�นถาเขาทาส�งน� บรรทดฐานทาง

สงคมจะเปนตวเพ�มความเช�อม�นคงใหกบความคาดหวงในการกระทาของบคคลอ�น เชนเดยวกบท�

เกยรตยส ช�อเสยง เปนตวสรางพฤตกรรมท�ซ�อสตยถาหากมการกระทาท�ซ� า ๆ กน และไดพจารณาถง

พฤตกรรมอ�นท�ผานมา

ปทสถานแตละอยาง และเกยรตยศ ช�อเสยง สามารถถายทอดจากบคคลหน�งไปสบคคล

อ�น หรอจากชนรนหน� งไปสชนอกรนหน� งได ตวอยางเชน ปทสถานในครอบครวท�พอแมจะดแล

มาตรฐานในการดารงชวตของลก และสามารถจะคงไวซ�งการกระทาเชนน�น โดยการอบรมธรรมเนยม

สำนกหอ


20

มารยาทเชน การท�พอแมเอาใจใสดแลลก ๆ กเพ�อหวงใหลก ๆ ไดเล� ยงดตนเม�อแกชรา ซ� งเดก ๆ ท�

ไดรบการเอาใจใสดแลลก ๆ กเพ�อหวงใหลก ๆ ไดเล�ยงดตนเม�อแกชรา ซ�งเดก ๆ ท�ไดรบการเอาใจใสด

เชนน�น กจะดแลเอาใจใสพอแมของตน ดวยความหวงท�วาลก ๆ ของตนจะไดทาเชนน� ในอนาคตดวย

เชนเดยวกน

นอกจากประเดนท�เก�ยวกบปทสถานดงกลาวขางตน มลกษณะของความสมพนธทาง

สงคมอยางหน�งท�เก�ยวของโดยตรงกบบรรทดฐานจะกลาวถงไปดวยกคอความสมพนธตางตอบแทน

ซ�งเปนกระบวนการของการแลกเปล�ยนภายในความสมพนธทางสงคม ในลกษณะท�สนคาหรอบรการท�

ใหโดยฝายหน� งจะไดรบกลบคนจากอกฝายหน� งท�เปนผไดรบสนคาหรอบรการน�น ท �งน� สนคาและ

บรการท�ใหและไดรบ ไมจาเปนตองเทาเทยมกน และโดยปกตมกจะไมเทาเทยมกน ความสมพนธตาง

ตอบแทนน�น ถกกาหนดโดยบรรทดฐานของสงคม ซ�งทาใหการปฏบตดงกลาวเสมอนเปนพนธะขอ

ผกพนในการตดตอทางสงคม ซ� งเราเขาไปเก�ยวของความสมพนธตางตอบแทน จะชวยเสรมความ

คาดหวงท�เรามพฤตกรรมของบคคลอ�น และทาใหสามารถคคาดการณถงส�งท�จะไดรบจากการกระทา

รวมกน

เครอขาย(Networks)

ในการพจารณาถงโครงสรางของเครอขาย หรอองคกร ซ� งประกอบกนข�นเปนทนทาง

สงคมน�นมประเดนท�นาสนใจหลายประเดน ดงน�

1. เครอขายท�ไมเปนทางการ (Informal Networks) และเครอขายท�เปนทางการและ

เครอขายไมเปนทางการสามารถแบงออกเปน1)ในครอบครวซ�งเปนหนวยครวเรอนครอบครวเปนสถาน

ท�ซ� งความสมพนธทางสงคมถกกาหนดข�นโดยความไววางใจและความสมพนธตางตอบแทนพอแม

สามารถท�จะถายทอดวฒนธรรม เชน คณคาดารงชวต การปฏบตตน พธกรรม รวมถงบรรทดฐาน

ใหกบเดก ซ�งถอเปนเน�อหาท�สาคญของทนทางสงคมในครอบครว ดงท� Coleman (1988) กาหนดให

ทนทางสงคมจะตองดารงอยภายในหนวยครอบครว เชนเดยวกบท�มอยในเครอขายทางสงคมอ�น ๆ

งานวจยของเขามงประเดนไปท�ความสมพนธระหวางพอแมกบลก และใชการมพอแมรวมท�งการเอา

สำนกหอ


21

ใจอสดแลของพอแมในครอบครวเปนตวช� วดทนทางสงคมในครอบครว และครอบครวกเปนปจจย

สาคญในการลดอตรา การออกจากโรงเรยนของเดก 2)ในครอบครวเหนอหนวยครวเรอน

เปนความสมพนธระหวางครอบครวเครอญาต เชน การเสยสละเวลาและเงนชวยเหลอญาต ๆ

เม�อมเหตฉก เฉน ซ� งอาจตความหมายไดวาเปนทนทา งสงคมท� มอยระหวางหนวยครวเรอน

3) ในกลมเพ�อนและเพ�อนบานเครอขายของเพ�อนบานเปนตวสาคญในการสงเสรมทนทางสงคม

ระหวางเพ�อนและเพ�อนบาน ตวอยางเชน การใชเวลาไปเย�ยมเพ�อนหรอเพ�อนบาน การมสวนรวมใน

กจกรรมของกลมในสโมสรทางสงคม หรอในงานเล�ยง เปนตน ในสวนของเครอขายท�เปนทางการน�น

สามารถแบงออกเปน � ประเภท คอ

1) ไมเปนกลม แตมฐานจากความสมพนธของชมชนกจกรรมโดยสมครใจของ

ปจเจกบคคล อาท การไปใชสทธ� ออกเสยงเลอกต �ง การเขารวมการประทวง การเขยนขอคดเหนไปยง

บรรณาธการหนงสอพมพ ฯลฯ ซ� งไมไดแสดงออกซ� งความฝกใฝในทางการเมอง สามารถสงเสรมทน

ทางสงคมใหขยายออกไป ดงเชน Putnam (1993) ช� วาธรรมเนยมในการมสวนรวมทางสงคมท�เขมแขง

อาท การออกไปใชสทธ� เลอกต�ง เปนตวสงเสรมการพฒนารฐบาลทองถ�น

2) มความสมพนธ อยบนพ�นฐานของกลมเครอขายบนพ�นฐานของความสมพนธน� เปน

ประเดนสาคญในการศกษาเก�ยวกบทนทางสงคมเพราะความสมพนธทางสงคม อาท ความรวมมอ

ความสมพนธตางตอบแทน บรรทดฐานของความไววางใจน�น คงอยและมปฏสมพนธซ� า ๆ กนในแต

ละเครอขาย ซ�งเสรมสรางและประกอบกนข�นเปนทนทางสงคม

3) มความสมพนธบนพ�นฐานของการทางาน สภาพแวดลอมในการทางาน

เปนอกท�หน�งซ�งทนทางสงคมสามารถเกดข�นได ความเปนเพ�อนและความสมพนธอ�น ๆ เชน กจกรรม

กลมในท�ทางาน กเปนตวสรางใหเกดทนทางสงคม อนนาไปสความรวมมอ การแลกเปล�ยนขอมล

ขาวสาร การเรยนรทกษะ การทางานจากคนอ�น ๆ หรอการแลกเปล�ยนความรระหวางกน

4) ความสมพนธเชงสถาบน ใหความหมาย “ สถาบน” วาเปนกฎของการเลนเกมสใน

สำนกหอ


22

สงคม หรอใหเปนทางการมากข�น กคอ กลไกส�งประดษฐของมนษยซ� งบงคบและกาหนดรปแบบการ

มปฏสมพนธของมนษย ซ�งชวยลดความไมแนนอนและเปนแนวทางในการมปฏสมพนธ ตวอยางเชน

เราขบรถ ซ�ออาหาร ขอยมเงน ต �งบรษท ฯลฯ เราสามารถรหรอเรยนรไดวาจะตองทาอยางไรสาหรบ

ปจเจกบคคล หรอหนวยครวเรอน จะเก�ยวของกบสถาบนท�งท�เปนทางการและไมเปนทางการอาท

องคกรทางการปกครอง ศาล บรรทดฐานซ� งเปนวฒนธรรมทางสงคม ท�ลวนเก�ยวของโดยตรงกบ

ความไววางใจ ความสมพนธเชงสถาบนหรอเครอขายตองถกนบเปนทนทางสงคม เพราะแตละ

ความสมพนธซ� งถกกาหนดโดยสถาบนน�น จะเปนตวกาหนดพฤตกรรมของประชาชน ดงน�นย�งระดบ

ความไววางใจในสถาบนมมากข�นเทาใด ประชาชนกสามารถคาดหวงถงการกระทาของบคคลอ�น

ไดมากเทาน�น ทาใหสามารถลดตนทนทางธรกรรม อานวยความรวมมอระหวางกน รวมถง

ความสามารถในการเขาถงขอมลขอเทจจรง ฯลฯ

2. ขนาด และความสามารถของเครอขาย น�นมความสาคญตอการแยกปรมาณทน

ทางสงคมของปจเจกบคคลและหนวยครวเรอน น�นคอจานวนเครอขายทางสงคมท�มาก แสดงถงการม

จานวนของทนทางสงคมมากดวยเชนกนซ�งกข�นอยกบคณลกษณะของเครอขายความสมพนธเหลาน�น

อกดวย อยางไรกตาม จานวนของเครอขายอาจนาไปสการท�สมาชกจะตองมพนธะท�มากเกนไป ทาให

จะตองใชเวลาและทรพยากรท�มอยเพ�อรกษาเครอขายเหลาน�นไว ขณะเดยวกนจานวนของเครอขายก

อาจเปนตวขดขวางการพฒนาในทศทางอ�น ๆ ไดอกดวย สาหรบความสามารถของเครอขายน�น อาจ

จาแนกเปน 1) ทนทางสงคมในรปแบบท�เปนขอผกมด ซ�งหมายถงความสมพนธระหวางเครอขายท�ม

ความใกลชด อาท ความเช�อมโยงในครอบครว หรอเพ�อนสนท ซ�งจะมความไววางใจความสมพนธ

ตางตอบแทน และการชวยเหลอซ� งกนและกนในชวตประจาวน 2 ) ทนทางสงคมรปแบบการตอ

ประสาน ซ� งหมายถงความสมพนธกบเพ�อนซ�งอยหางไกล ระหวางเพ�อนรวมงาน หรอในเครอขายท�

ซบซอน ความสมพนธในลกษณะน�จะมความออนตวและเปล�ยนแปลงไดมากกวา แตมความสาคญใน

การกาวไปขางหนา และการเขาถงทรพยากรและโอกาสท�มอยในเครอขายน�น ๆ 3) ทนทางสงคม

รปแบบการเช�อมโยงหมายถงความสมพนธระหวางปจเจกบคคลและกลมในความเปนจรงทางสงคมท�

แตกตางกน ในสงคมซ�งลาดบช�นมความสาคญ สถานะทางสงคมและทรพยากรท�มอยจะถกเขาถงโดย

กลมท�แตกตางกนไป

สำนกหอ


23

3. ความสมพนธท�แนบแนน และหลวมของเครอขาย Ronald Burt (2001: 31 -56) ได

อธบายถงโครงสรางของเครอขาย � รปแบบซ�งเปนขอถกเถยงวาเปนตวสรางทนทางสงคม รปแบบ

แรก คอ “ชองวางของโครงสราง” ซ�งเปนความสมพนธแบบหลวม และรปแบบท�สองคอ เครอขาย

คว า มใ กล ชดส นทส น ม ซ� ง เป นค ว า ม สม พน ธท� แ นบ แ น น โด ยแ รก สด Burt บอ กว า

โครงสรางทางสงคมเปนทนทางสงคมซ� งสามารถสรางความ ไดเปรยบเชงเปรยบเทยบใหกบปจเจก

บคคลหรอกลมในการท�จะบรรลเปาประสงคของพวกเขา บคคลซ�งมเครอขายการตดตอท�ดกวายอม

ไดรบประโยชนและผลตอบแทนท�มากกวา เปนแผนภมทางสงคมท�วไป Burt อธบายวา

แสดงถงความผกพนท�แนบแนนของเครอขาย ตามสภาพผคนจะถกแสดงดวยจดความสมพนธถกแสดง

ดวยเสน ซ� งเสนทบและเสนประ แสดงใหเหนถงความสมพนธท�แนบแนน และหลวมตามลาดบ

4. เครอขายท�หลากหลาย และเครอขายของพวกเดยวกน มการศกษาหลายกรณท�แสดง

ใหเหนถงความหลากหลายของสมาชกภายในกลม ดงเชน Naraya and Pritchett (1997) ไดสราง

ตวช�วดทนทางสงคมของหนวยครวเรอนโดยพจารณา จานวนการเปนสมาชกของสมาคมตาง ๆ รวมกน

ลกษณะท�หลายหลายของสมาชกและขอบขายในการดาเนนกจกรรม ซ�งพบถงความสมพนธเชงบวกใน

ประโยชนทางเศรษฐกจของครวเรอนในชนบทของ Tanzania ซ�งสรปโดยนยของทนทางสงคมวา ย�งม

ความสมพนธท�หลากหลายเทาใด กย�งดกวา Grootaert และคณะ (1999) ศกษาผลของทนทางสงคมตอ

ประสทธผลและคณภาพบรการขององคกรทองถ�นใน Burkina Fuso และพบวาการเพ�มข�นของ

สมาชกท�มความหลากหลายสามารถทาใหเกดประสทธผล โดยการเปดชองทางการส� อสา ร

และสรางสภาพแวดลอมท�ดระหวางสมาชกในชมชนท�มความแตกตางกน ทาใหเกดการปฏสมพนธ

และการเปล�ยนความรขอมลขาวสารระหวางกน แตกระน�น Grootaert ยงสรปวา ความเปนพวกเดยวกน

เปนตวอานาจใหเกดความรวมมอระหวางสมาชกของสมาคมใน 3 ประเทศ คอ เยอรมน สวเดน

และสหรฐอเมรกา ซ� งพบวา สมาคมซ� งมสมาชกนอกเหนอไปจากกลมหลงของสงคมมแนวโนม

ท�จะมประสทธผลในการสรางความสมพนธตางตอบแทน และความไววางใจระหวางสมาชก

ซ�งตรงกนขามกบ Portney และ Berry (1997) ท�ไดเปรยบเทยบลกษณะทางสงคมระหวางสมาคม

ท�พ�งตนเองกบสมาคมท�ต �งข�นเฉพาะเร�อง พบวาการมสวนรวมในสมาคมเพ�อนบานจะมความสมพนธท�

สำนกหอ


24

แนบแนนกบความสานกของความเปนชมชน ย�งเพ�อนบานมลกษณะเปนพวกเดยวกนเทาใด กย�งม

ผลตอความสมพนธระหวางกนมากข�นเทาน�น ซ� งจากตวอยางขางตนจะเหนวาความหลากหลายใน

เครอขายและความเปนพวกเดยวกน ตางกเปนตวสงเสรมทนทางสงคมเชนเดยวกน

5. เครอขายในแนวราบและแนวด�ง ในเร�องน� Putnam (1993) ไดกลาวถงเครอขายความ

สมพนธของชมชน อาท สมาคมเพ�อนบาน สหกรณ สโมสรกฬา ฯลฯ ซ� งแสดงใหเหนถงการ

ปฏสมพนธในแนวราบ ท�ทาใหพวกเขามความสมพนธในชมชนท�แนบแนนข�น ส�งท�มากไปกวาน�นก

คอ พวกเขาสามารถรวมมอเพ�อผลใหทางจตใจมากข�นความแนบแนนของเครอขายในแนวราบสามารถ

เพ�มความม�นใจในการทาธรกรรมหรอขอผกพนระหวางกน Putnam ไดกลาวถงเครอขายในแนวด�ง

อาท ความสมพนธเชงอปถมภ และแกงคมาเฟยซ�งความสมพนธแบบน�ไมสามารถสรางความรวมมอ

และความไววางใจทางสงคมไดอยางย �งยนเพราะมนไดปกปดทกอยางไวดวยผลประโยชนมาไปกวาน�น

Putnam ยงไดแสดงใหเหนวาการท�องคกรของรฐในตอนเหนอของอตาลมผลการดาเนนงานดกวาใน

ตอนใตน�น กเปนผลผลตจากเครอขายในแนวราบเหลาน� ในขณะท� Knack and Keefer (1997) ได

ศกษาความแตกตางของความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจใน 29 ประเทศ ระหวางป 1980 – 1982 และ

สรปวาเครอขายความสมพนธในแนวราบ ซ�งวดจากการเปนสมาชกกลม ไมมความสมพนธกบความ

ไววางใจและบรรทดฐานทางสงคม สาหรบสมพนธในแนวด�ง อาท ความสมพนธท�มตออานาจบงคบ

บญชากเปนรปแบบของความสมพนธอกรปแบบหน� งซ� งเก�ยวเน�องกบการทาความเขาใจตอความ

ไววางใจท�มตออานาจบงคบบญชาน�น ท�สามารถผนวกเขาเปนทนทางสงคมอยางไรกตาม จะตอง

พจารณาเร�องดงกลาวอยางระมดระวง เพราะอาจจะกอใหเกดผลในลกษณะท� Putnam กลาวไว

แนวคดทฤษฏชมชน

สาหรบแนวคด/ทฤษฎเร�องชมชนน� ผวจยจะไดเนนใหความสาคญในแนวคดทางสงคม

วทยาเปนหลก มสาระสาคญดงน�

สำนกหอ


25

ความหมายของชมชน

Community มความหมายในภาษาไทยวา “ชมชน” ซ� งบางคร� ง ชวยใหเขาใจในเร� อง

เก�ยวกบ “การรวมตวของคน” เทาน�น ถาพจารณาคาในภาษาองกฤษ คาวา “com” มความหมายลกซ� ง

ท�หมายถง Together คอ การรวมกน และจะเหนวามคาท�มความหมายเก�ยวของใกลเคยงอกหลายคา

เชน Communal Common Commune จากคาในภาษาองกฤษท�กลาวจะเหนไดวา ความหมายของ

ชมชนไมไดจากดแนนอน อาจพจารณาไดหลายแงมม เชนปรชญา กายภาพ สงคมวทยา จตวทยา

บางคร� งความหมายของชมชนไมไดจากดท�ความสาคญกบอาณาบรเวณทางภมศาสตร แตความหมาย

ของชมชนอาจมท�งส�งท�เปนรปธรรมและนามธรรม (ปารชาต วลยเสถยร และคณะ, 2546: 35)

“ชมชน” เปนคาท�มการนาไปใชกนอยางกวางขวาง และใชในลกษณะท�แตกตางกน

ออกไป จงมอาจกลาวไดวา “ชมชน” เปนคาท�มความหมายแนนอนเพยงประการเดยว ซ� งพอสรป

ความหมายหรอคาจากดความในหลายกรณ ดงน�

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 (2542: 368) ใหความหมายชมชนเปน

คานาม แปลวา หมชน กลมคนท�อาศยอยรวมกนเปนสงคมขนาดเลก อาศยอยในอาณาบรเวณเดยวกน

และมผลประโยชนรวมกน

พจนานกรม Oxford Advanced Learner, Dictionary If Current English (1994: 233)

ใหความหมาย ชมชนวา หมายถง กลมคนท�อาศยอยในพ�นท�แหงหน�ง มความรสกวาเปนพวกเดยวกน

มศรทธา ความเช�อ เช�อชาต การงาน หรอมความรสกนกคดความสนใจท�คลายคลงกน มการเก�อกล

การเปนอยรวมกน

Marx S. Homan (1994 อางใน ปารชาต วลยเสถยร และคณะ, ��: ��) ให

ความหมาย ชมชนวา หมายถง กลมคนท�อาศยอยในพ�นท�แหงหน�ง มความรสกวาเปนพวกเดยวกน ม

ศรทธา ความเช�อ เช�อชาต การงาน หรอมความรสกนกคดความสนใจท�คลายคลงกน คณลกษณะ

เหลาน�มลกษระเดนพอเพยงท�จะทาใหสมาชกตระหนกและเก�อกลกน

สำนกหอ


26

องคประกอบและลกษณะของชมชน

Poplin (1997 อางถงใน ปารชาต วลยเสถยร และคณะ, ��: 40) ไดนยามแนวคดและ

ขอบเขตของชมชนวา ตองประกอบไปดวยลกษณะ � อยาง คอ 1) กลมคนท�มาอยรวมกนในพ�นท�

หรอบรเวณหน�ง 2) สมาชกมการตดตอระหวางกนทางสงคม �) สมาชกมความสมพนธกนทางสงคม

�) มความผกพนทางดานจตใจตอระบบนเวศ และ �) มกจกรรมสวนรวม

George Hillery (1997 อางถงใน ปารชาต วลยเสถยร และคณะ, ��: ��) ไดสรป

ลกษณะรวมของชมชนวา ตองประกอบไปดวย 1) อาณาบรเวณทางภมศาสตร �) ปฏสมพนธทาง

สงคม �) มความผกพน

เอกสารงานวจยท�เก�ยวของ

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2547: 2) ไดสงเคราะห

ความรและความคดเร�องทนทางสงคมจากแหลงความรและเวทตาง ๆ เสนอวา ทนทางสงคมเกดจาก

การรวมตว รวมคดรวมทา โดยคานงถงคณคาของความเปนมนษย ความเปนธรรมชาตในสงคม และ

ประโยชนตอสวนรวม ซ� งการสรางกระบวนการใหเกดการรวมตว รวมคดรวมทา ใหเปนทนทาง

สงคมน�น เกดข�นไดดวยองคประกอบคอ 1) ทนมนษย ท �งท�เปนบคคลท�วไปและผนาทางสงคม ท�ม

คว า มรก มน� า ใจ เ อ� อ อา ทรตอ เพ� อ มน ษยมคว า มเช�อ ร ะ บบคณค า แ ละหลก ศ ลธรร มท� ด

2) ทนท� เปนสถาบน ต� งแตสถาบนหลกของชาต ไดแก สถาบนครอบครว สถาบนศาสนา

และพระมหากษตรย สถาบนสาคญในสงคมเชน สถาบนการศกษา การเมอง ฯ รวมถงองคกร

ท�ต �งข�นมา เชนองคกรพฒนาเอกชน เปนตน ท�มบทบาทสนบสนนใหเกดการรวมตว รวมคดรวมทา

3) ทนทางภมปญญาและวฒนธรรม

พงษเดช รตนานกล (2547: 156) ไดศกษาทนทางสงคมกบการจดการปาชมชนพบวา

ทนทางสงคมและการจดการปาชมชนมความสมพนธในเชงท�เปนปจจยเก�อหนนซ�งกนและกน เปนการ

สำนกหอ


27

สรางปฏสมพนธของคนในชมชนท�อาศยทนทางสงคม เปนตวกาหนดกฏเกณฑ ใชความไววางใจ

เปนตวเช�อมปฏสมพนธการทางานเปนกลมและการสรางเครอขายความสมพนธท�งภายในและภายนอก

กลม เพ�อการรวมกนทางานในกจกรรมอ�นตอไป

รฐกร กอนแกว (2547: 86) ไดศกษาทนทางสงคมกบความสาเรจของธรกจชมชนพบวา

ในการดาเนนงานใหประสบผลสาเรจข�น ในกลมจะตองม ความไววางใจ บรรทดฐานและเครอขาย ท�

สมบรณและเขมแขง และบทบาทของทนทางสงคมท�มตอการดาเนนงานธรกจชมชนน�น บทบาทท�

สาคญ ไดแก บทบาทในการชวยลดตนทนการกากบดแล และตนทนทางธรกรรมบทบาทในการสราง

ใหเกดความรวมมอในการทากจกรรมของสมาชก และบทบาทในดานการผลตและการตลาด

กรอบความคดในการศกษา

ตวแปรอสระ(Independent Variables) ไดแก ปจจยท�เปนลกษณะสวนบคคล

ประกอบดวย อาย ระดบการศกษา รายได ระยะเวลาในการต�งถ�นฐาน และความเปนมอญ

ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก ระดบทนทางสงคม ในภาพรวมผศกษา

ไดวางกรอบแนวคดไวดงน�

สำนกหอ


28

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

(Independent Variables) (Dependent Variables)

1. อาย

2. ระดบการศกษา

3. รายได

4. ระยะเวลาในการต�งถ�นฐาน

5. ความเปนมอญ

ระดบทนทางสงคมในภาพรวม

- เครอขาย

- ความไววางใจ

- ปทสถาน ส

ำนกหอสมดกลาง

29

บทท� 3

วธการวจย

การศกษาวจยเร�อง “ทนทางสงคมโดยรวมของชมชนกรณศกษาหมบานมอญ” ตาบล

หนาเมอง อาเภอเมอง จงหวดราชบร ผศกษาไดกาหนดกรอบแนวคด และระเบยบวธการศกษา ดงน�

1. แหลงขอมล

2. ประชากรและกลมตวอยาง

3. ตวแปรท�ใชในการวจย

4. เคร�องมอท�ใชในการวจย

5. สถตท�ใชในการวเคราะหขอมล

แหลงขอมล

การวจยคร� งน� ไดขอมลมาจาก � แหลง คอ ขอมลปฐมภมและขอมลทตยภม คอ

1. ขอมลปฐมภม (Primary Data)

การเกบขอมลจากหวหนาครวเรอนในชมชนหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง

จงหวดราชบร ดวยการออกวจย ภาคสนามท�ใชแบบสอบถามเปนหลก โดยการสมภาษณ หวหนา

ครอบครวตามแบบสอบถามท�บานพกอาศยหรอท�ทางาน

สำนกหอ


30

2. ขอมลทตยภม (Secondary Data)

ศกษาคนควาจากหนงสอ ตารา เอกสาร วารสารและหนงสอพมพตาง ๆ ท�เก�ยวของกบ

ทนทางสงคม รายงานการวจย การเสรมสรางทนทางสงคมเพ�อชมชนเขมแขงเอกสารจากสานกงาน

คณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนชมชน เพ�อนาขอมลดงกลาวมา

ประกอบการพจารณาแบบงานวจยใหมความสมบรณ โดยการทาการศกษาคนควาใหครอบคลมถง

เน�อหาท�เก�ยวของกบ

1. ความเปนมาและปญหาของทนทางสงคมของชมชนหมบานมอญ

2. แนวคดและทฤษฏของทนทางสงคม

3. งานวจยท�เก�ยวของกบทนทางสงคม

4. ระดบทนทางสงคมของบคคลในชนบท

5. ปจจยท�มผลตอระดบทนทางสงคม ไดแก อาย รายได ระดบการศกษา ระยะเวลา

การต�งถ�นฐาน การสบเช�อสายความเปนมอญ

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรและกลมตวอยาง คอ ประชากรชมชนหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง อาเภอ

เมอง จงหวดราชบร จ านวน �� ครวเรอน เพ�อสารวจทนทางสงคมโดยรวมในระดบหวหนา

ครอบครว

สำนกหอ


31

วธการเกบขอมล

1. ใชแบบสอบถามมาลองทดสอบสมภาษณกลมตวอยางท�เลอกมาจากประชากรเปน

รายบคคล

2. ใชแบบสอบถามท�ปรบปรงแลวไปสมภาษณประชากร และกลมตวอยางท�เลอกไว

3. เคร�องมอท�ใชในการเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลม � วธ คอการสมภาษณแบบมโครงสราง และแบบสอบถาม

การสมภาษณแบบมโครงสราง การศกษาประวตความเปนมาของชมชน สภาพท�วไปของ

ชมชน ใชการสมภาษณผใหขอมลหลก การศกษาประวตความเปนมาของชมชน สภาพท�วไปของ

ชมชน ใชการสมภาษณผใหขอมลหลก โดยการเลอกกลมตวอยางคอหวหนาครวเรอน ผอาวโสใน

ชมชน โดยกาหนดประเดนกรอบคาถามในการสมภาษณผใหขอมลไวตามวตถประสงค ไดแก

- ชมชนหมบานมอญมประวตความเปนมาอยางไร

- มปญหาอะไรหรอไม อยางไร

- ใครเปนผมบทบาทสาคญในการเปนผนาชมชนหมบานมอญ

สาหรบแบบสอบถาม แบงออกเปน � สวนดงน�

สวนท� � ขอมลสวนตวบคคล ประกอบดวย คาถามท�เก�ยวกบ เพศ การศกษา อาชพ

รายไดในครวเรอน ระยะเวลาการต�งถ�นฐาน การสบเช�อสายความเปนมอญ เปนลกษณะคาถามปดท�ง

�� ขอ

สวนท� � ขอมลสวนตวบคคลวดระดบทนทางสงคมโดยรวมซ� งประกอบไปดวย

ระดบทนทางสงคมในดานตาง ๆ ดงน� ดานเครอขาย ความไววางใจ และปทสถาน โดยวดตามระดบ

ทนทางสงคมเปนลกษณะคาถามเปด �� ขอ

สำนกหอ


32

ข�นตอนการสรางเคร�องมอ

การสรางแบบสอบถามในการวจยคร�งน� มข �นตอนการสรางดงน�

1. นาว ตถประสงคท�ไดต �งไว มาเปนตวกาหนดเน�อหาและตวช� วดโดยศกษาทฤษฏ

แนวคด วรรณกรรม ตารา เอกสารอางองตาง ๆ ผลงานวจยและวทยานพนธท�เก�ยวของ

2. นาวตถประสงคมาแจกแจงขอคาถาม ซ� งคาถามเน�อหาเพ�มเตมจากวรรณกรรม

แนวคด วรรณกรรม ตารา เอกสารอางองตาง ๆ ผลงานวจยและวทยานพนธท�เก�ยวของแลวประยกต

เปนคาถาม

3. นาเคร�องมอท�สรางข�นหาความตรงของเน�อหา โดยปรกษาผทรงคณวฒและอาจารยท�

ปรกษาสาระนพนธ

4. นาแบบสอบถามไปทดลอง ใชกบชาวบานในชมชนหมบานมอญ จานวน �� คน

เนนเฉพาะหวหนาครวเรอน

การสรางความแมนตรงของเน�อหามข�นตอนดงน�

1. นาเสนอปญหาของการวจย กรอบแนวคดของการวจย และแบบสอบถามท�เตรยมไว

ให ผเช�ยวชาญพจารณา จานวน � คน

2. พจารณาแบบสอบถามโดยรวมวามความพอเพยงดานเน�อหา โดยเปรยบเทยบขอบเขต

ของปญหาและกรอบแนวคดของการวจย

3. แนะนาใหมการแกไข ลดหรอเพ�มแบบสอบถาม

4. ปรบปรงแบบสอบถาม

5. พจารณาความแมนตรงตามเน�อหาใหม

สำนกหอ


33

6. ไดคาความแมนตรงตามเน�อหา

การหาความเช�อม�น

1. นาแบบสอบถามเฉพาะสวนท�วดความแมนตรงสรางแบบสอบถาม

2. ทดลองใชแบบสอบถามกบกลมตวอยาง

3. ประมวลผลและปรบปรงแบบสอบถาม

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยดาเนนการเกบขอมลดงน�

1. นาหนงสอจากมหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสารสนเทศเพชรบร เพ�อขอความ

รวมมอในการเกบรวบรวมขอมลในการศกษากบชมชนหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง


2. นาแบบสอบถาม แจกใหกลมตวอยาง โดยผวจยเกยรวบรวมขอมลดวยตนเองได ��

ชด คดเปนรอยละ �� ของกลมตวอยาง

3. แบบสอบถามระดบทนทางสงคมของบคคลในชมชนหมบานมอญ เปนแบบมาตรา

สวนประมาณคา (Rating Scale) ม � คา ความหมายแตละคาดงน�

ระดบความคดเหนสงมาก คะแนนเปน 5

ระดบความคดเหนสง คะแนนเปน �

ระดบความคดเหนปานกลาง คะแนนเปน 3

ระดบความคดเหนต�า คะแนนเปน 2

ระดบความคดเหนต�ามาก คะแนนเปน 1

สำนกหอ


34

การวเคราะหทางสถต

1. เบ�ยงเบนมาตราฐานสถตเชงบรรยาย (Descriptive Statistics) ไดแก คาความถ� คารอย

ละ คาเฉล�ย และคาเบ�ยงเบนมาตรฐาน สาหรบเกณฑท�ใชในการวเคราะหและตความทนทางสงคมของ

แบบสอบถามใชมาตราวดของ Likert โดยกาหนดระดบออกเปน 5 ระดบ ดงน�

ระดบความคดเหนสงมาก คะแนนเปน �

ระดบความคดเหนสง คะแนนเปน �

ระดบความคดเหนปานกลาง คะแนนเปน �

ระดบความคดเหนต�า คะแนนเปน �

ระดบความคดเหนต�ามาก คะแนนเปน �

การแปลความหมายระดบคะแนนเฉล�ย ยดเกณฑการประเมนดงน�

สถตท�คาเฉล�ย

4.21 – 5.00 แทนระดบความคดเหน มากท�สด

3.41 – 4.20 แทนระดบความคดเหน มาก

2.61 – 3.40 แทนระดบความคดเหน ปานกลาง

�.�� – �.�� แทนระดบความคดเหน นอย

1.00 – �.�� แทนระดบความคดเหน นอยท�สด

2. ทดสอบสมมตฐานดวยสถตอนมาน โดยทดสอบสมมตฐานแบบแตกตางดวย t – test,

F – test และทดสอบสมมตฐาน

สำนกหอ


35

บทท� �

ผลการวจย

การวจยเร�องการสารวจทนทางสงคมของชมชน : กรณศกษาหมบานมอญ ตาบลหนาเมอง

อาเภอเมอง จงหวดราชบร มวตถประสงคเพ�อศกษาทนทางสงคมในชมชนหมบานมอญ ตาบลหนา

เมอง อาเภอเมอง จงหวดราชบร และศกษาระดบทนทางสงคมของบคคลและเปรยบเทยบระดบทน

ทางสงคมท�แตกตางไปตาม การศกษา อาชพ รายได ระยะเวลาท�อยในชมชน และความเปนมอญ เพ�อ

เสนอแนะแนวทางในการพฒนาชมชนโดยใชขอมลท�เก�ยวกบทนทางสงคมชมชนหมบานมอญจากกลม

ตวอยาง 75 ครวเรอนโดยสมภาษณหวหนาครวเรอนและใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS/PC (Statistical

Package for Social Science) โดยบทน�จะนาเสนอผลการวเคราะหขอมลดงตอไปน�

�. ขอมลท�วไปของกลมตวอยาง

2. ลกษะท�วไปของกลมตวอยาง

3. ระดบทนทางสงคมโดยรวม

4. การทดสอบสมมตฐาน

1. ขอมลท�วไปของกลมตวอยาง

ในการวจยคร� งน� ผศกษาไดศกษาแนวคด ทฤษฏ และผลงานวจยท�เก�ยวของตลอดจน

ประสบการณของผวจยเองแลวสามารถศกษาปจจยตางๆ ท�สงผลตอการสารวจทนทางสงคมในชมชน

หมบานมอญ ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง จงหวดราชบร ซ�งมท�งส�น 5 ปจจย ไดแก อาย ระดบ

การศกษา รายได ระยะเวลาท�อยในชมชน การสบเช�อสายความเปนมอญ

สำนกหอ


36

2. ลกษณะท�วไปของกลมตวอยาง

จากขอมลท �วไปของผตอบแบบสอบถามจานวน 75 ครวเรอน ซ� งสามารถจาแนกได

ดงน�

เพศ กลมตวอยาง รอยละ 52 เปนเพศชาย รอยละ 48 เปนเพศหญง

อาย กลมตวอยาง รอยละ 26.7 อยในชวงอาย 31-50 ป รองลงมา รอยละ 24 ป อยในชวงอาย

21- 30 ป รอยละ 13.3 อยในชวงอาย 60 ปข�นไป รอยละ 9.3 อยในชวงอาย 51 – 60 ป

ระดบการศกษา กลมตวอยางรอยละ 60 มการศกษาระดบประถมศกษา รองลงมารอยละ 17.3 ม

การศกษาอยในระดบมธยมศกษาและปรญญาตร ท�เหลอรอยละ 5.3 มการศกษาอยในระดบ ปวช./

ปวส.

รายไดของผตอบแบบสอบถาม กลมตวอยางรอยละ 44 มรายไดต �ากวา 5,000 บาท รองลงมารอยละ

36 มรายไดในชวง 5000 – 7000 บาท รอยละ 10.7 มรายไดในชวง 7,001 – 9,000 บาท ท�เหลอ รอย

ละ 9.3 มรายไดสงกวา 9,000 บาท

ระยะเวลาท�ต�งถ�นฐานในชมชน กลมตวอยางรอยละ 51.3 ต �งถ�นฐานในชมชนเปนเวลา 21 – 40 ป

รองลงมา 20.0 ต�งถ�นฐานในชมชนเปนเวลา 41 – 60 ป รอยละ 16 ต�งถ�นฐานในชมชนเปนเวลา

5 – 20 ป รอยละ 4 ต �งถ�นฐานในชมชนเปนเวลาต�ากวา 5 ป ท�เหลอ รอยละ 2.7 ต�งถ�นฐานใน

ชมชนเปนเวลาสงกวา 60 ป

การสบเช�อสายความเปนมอญ กลมตวอยางรอยละ 48 พอและแม เปนชาวมอญแท รองลงมารอยละ

18.7 พอเปนชาวมอญแทแมไมเปนชาวมอญ รอยละ 16 พอเปนลกคร� งมอญแมไมเปนชาวมอญ รอย

ละ 9.3 แมเปนชาวมอญแทพอไมเปนชาวมอญ รอยละ 8 แมเปนลกคร� งมอญพอไมเปนชาวมอญ

สำนกหอ


37

ตาราง �.� ( ตอ )

ตารางท� 1 แสดงลกษณะขอมลท�วไปของกลมตวอยาง

ขอมลท�วไป จานวน ( N=75) รอยละ (100.00)

เพศ

เพศชาย

39

52.0

เพศหญง 36 48.0

อาย

18

24.0 อาย 21-30 ป

อาย 31-40 ป 20 26.7

อาย 41-50 ป 20 26.7

อาย 51-60 ป 7 9.3

อาย 61 ปข�นไป 10 13.3

ระดบการศกษา

ประถมศกษา

45

60.0

มธยมศกษา 13 17.3

ปวช./ปวส. 4 5.3

ปรญญาตร 13 17.3

สงกวาปรญญาตร

อ�น ๆ

-

-

-

-

สำนกหอ


38

ตารางท� � (ตอ)

ขอมลท�วไป จานวน (N = 75) รอยละ 100.0

รายได

ต �ากวา 5000 บาท

33

44.0

5000 – 7000 บาท 27 36.0

7001 – 9000 บาท 8 10.7

สงกวา 9000 บาท 7 9.3

ระยะเวลาท�ต�งถ�นฐานในชมชน

ต�ากวา 5 ป

3

4.0

5 - 20 ป 12 16.0

21 - 40 ป 43 57.3

41 - 60 ป 15 20.0

สงกวา 60 ป 2 2.7

ความเปนมอญ

พอและแมเปนชาวมอญแท

36

48.0

พอเปนชาวมอญแทแมไมเปนชาวมอญ 14 18.7

แมเปนชาวมอญแทพอไมเปนชาวมอญ 7 9.3

พอเปนลกคร� งมอญแมไมเปนคนมอญ 12 16.0

แมเปนลกคร� งมอญพอไมเปนมอญ 6 8.0

อ�น ๆ - -

สำนกหอ


39

ภาพรวมทนทางสงคม

จากผลการศกษา พบวาภาพรวมระดบทนทางสงคมท�ง � มต ของชมชนหมบานมอญอยใน

ระดบปานกลาง มคาเฉล�ยความคดเหน �.�� เรยงจากคาเฉล�ยสงสดไปหาต�าสดดงน� ระดบทนทาง

สงคมดานปทสถาน ระดบทนทางสงคมดานความไววางใจและระดบทนทางสงคมดานเครอขายดงแสง

ในตาราง .�

3. ระดบทนทางสงคม

ระดบทนทางสงคมดานเครอขาย

จากผลการศกษาระดบทนทางสงคมดานเครอขายพบวาสวนใหญมความเหนระดบทนทาง

สงคมดานเครอขายในระดบปานกลาง มคาเฉล�ยความคดเหน �.�� โดยมคาเฉล�ยมากท�สดในขอความ

ท�วา การตดตอส�อสารระหวางชาวบานตอชาวบานในชมชน รองลงมาคอ การตดตอส�อสารระหวาง

ชาวบานตอชาวบานในชมชน ขาวสารและขอมลท�ชมชนไดรบมความเพยงพอทนตอเหตการณ และ

ผนามความซ�อสตย และมคานอยสดท�ในขอท�วา การตดตอส�อสารระหวางกลมและองคกรตาง ๆ

ระดบคาเฉล�ย �.�� (แสดงในตารางท� �)

ตารางท� � แสดงผลรวมระดบทนทางสงคมของชมชนหมบานมอญ

ทนทางสงคม N Mean Std. Deviation ความหมาย

ทนทางสงคมดานเครอขาย 75 2.73 0.49 ระดบปานกลาง

ทนทางสงคมดานปทสถาน 75 2.95 0.57 ระดบปานกลาง

ทนทางสงคมดานความไวใจ 75 2.83 0.60 ระดบปานกลาง

สรปภาพรวมเฉล�ย �� .�� .�� ระดบปานกลาง

สำนกหอ


40

�.�.� ระดบทนทางสงคมดานปทสถาน

ตารางท� � แสดงผล คาเฉล�ย และคาเบ�ยงเบนมาตรฐาน ของความคดเหนตอทนทางสงคมดาน เครอขาย

ทนทางสงคมดานเครอขาย N X S.D ความหมาย

1. คนในชมชนสามารถเขาถงและไดรบประโยชนจากเครอขายแนวนอน

(ระหวางกลมและชมชน)

75

2.61

0.71

ระดบปานกลาง

2. ประโยชนท�บคคลและครวเรอนไดรบจากเครอขายแนวนอน(ชาวบาน

ดวยกน)

75

2.85

0.56


3. ผนาชมชนและกรรมการชมชนมเวลาใหทานและครอบครวของทาน ��

�.��

�.��


4. ผนามความรความสามารถท�หลากหลาย 75 2.76 0.59 ระดบปานกลาง

5. ผนามความซ�อสตย 75 2.90 0.47 ระดบปานกลาง

6. ผนาเสยสละเพ�อประโยชนสวนรวม 75 2.77 0.65 ระดบปานกลาง

7. บคคลและครวเรอนในชมชนมการตดตอ สมพนธ รบและใหความ

ชวยเหลอดวยกนเอง

75

2.97

0.79


8. คนในชมชนมการตดตอ สมพนธ รบและใหความชวยเหลอกบหนวยงาน

และบคคลอ�น ๆ เพยงใด เชน กบสถานศกษา สวนราชการตาง ๆ

75 2.64 0.92


9. คนในชมชนหรอในครอบครวทานมการตดตอสมพนธ รบและใหความ

ชวยเหลอกบหนวยงานและบคคลอ�น ๆ กวางไกลเพยงใด เชน กจกรรม

ทางเศรษฐกจ การเมอง ส�งแวดลอม

75 2.57 0.92

ระดบนอย

10. คนในชมชนหรอในครอบครวทานสามารถเขาถงและไดรบประโยชนจาก

เครอขายแนวต�ง (ระหวางกลมและชมชน)เพยงไร

75

2.83

0.88


11. การตดตอส�อสารระหวางผน าชมชนและคนในชมชน 75 2.79 0.62 ระดบปานกลาง

12. การตดตอส�อสารระหวางชาวบานตอชาวบานในชมชน 75 2.96 0.60 ระดบปานกลาง

13. การตดตอส�อสารระหวางกลมและองคกรตาง ๆ 75 2.39 0.73 ระดบนอย

14. คนในชมชนหรอในครอบครวทานไดรบขอมลขาวสารเก�ยวกบการพฒนา

ในชมชน

75

2.80

0.72


15. คนในชมชนและผนาเสนอปญหาและความตองการแกหนวยงานราชการท�

เก�ยวของ

75

2.47

0.84

ระดบนอย

16. ปญหาและความตองการของคนในชมชนท�เสนอไปไดรบการตอบสนอง 75 2.45 0.77 ระดบนอย

17. ขาวสารและขอมลท�ชมชนไดรบมความเพยงพอและทนตอเหตการณ 75 2.92 0.91 ระดบปานกลาง

18. คนในชมชนหรอในครอบครวทานมการตดตอ ประสานงานใหความ

ชวยเหลอกบกลมและชมชนอ�น ๆ

75

2.64

0.91


รวม/เฉล�ย �� 2.73 0.49 ระดบปานกลาง

สำนกหอ


41

ระดบทนทางสงคมดานปทสถาน

จากผลการศกษาระดบทนทางสงคมดานปทสถานพบวาสวนใหญมความคดเหนในมตดาน

ปทสถานในระดบปานกลาง มคาเฉล�ยความคดเหน �.�� ถามองในรายดานพบวา คนท�มความเหน

ระดบคะแนนมากท�สดในขอท�วา การรวมมอกนของคนในชมชนในการทากจกรรมเพ�อประโยชน

สวนรวม โดยปราศจากการบงคบ รองลงมาคอขอท�วา คนในชมชนมความรวมมอรวมใจในยามม

ปญหาเดอดรอน คนในชมชนมสวนรวมรบผลประโยชนอยางเทาเทยมกนและเปนธรรม กรรมการ

ชมชนและผนาชมชนบรหารงานอยางโปรงใสสจรตตรวจสอบไดและมคานอยท�สดในขอท�วา ทานและ

คนในชมชนมสวนรวมในการตดสนใจเร�องตาง ๆในชมชน ระดบคาเฉล�ย �.�� (แสดงในตารางท� �)

ตารางท� � แสดงผล คาเฉล�ย และคาเบ�ยงเบนมาตรฐาน ของความคดเหนตอทนทางสงคมดาน ปทสถาน

ทนทางสงคมปทสถาน N X S.D ความหมาย

คนในชมชนมความรวมมอรวมใจในยามมปญหาเดอดรอน 75 3.03 0.71 ระดบปานกลาง

1. คนในชมชนหรอในครอบครวทานมการเสยสละประโยชนสวนตนเพ�อ

ประโยชนสวนรวม

75

2.85

0.63


2. ทานและคนในชมชนมสวนรวมในการตดสนใจเร�องตาง ๆในชมชน 75 2.67 0.91 ระดบปานกลาง

3. กรรมการชมชนและผนาชมชนบรหารงานอยางโปรงใสสจรตตรวจสอบ

ได

75

3.00

0.59


4. คนในชมชนมสวนรวมรบผลประโยชนอยางเทาเทยมกนและเปนธรรม 75 3.03 0.86 ระดบปานกลาง

5. การรวมมอกนของคนในชมชนในการทากจกรรมเพ�อประโยชนสวนรวม

โดยปราศจากการบงคบ

75

3.25

0.82


6. สมาชกในชมชนสามารถปรบตวใหเทาทนการเปล�ยนแปลงตาง ๆ ตาม

กระแสสงคมได

75

2.79

0.70



สำนกหอ


42

ระดบทนทางสงคมดานความไววางใจ

จากผลการศกษาระดบทนทางสงคมดานความไววางใจพบวาสวนใหญมความเหนระดบทน

ทางสงคมดานความไววางใจในระดบปานกลาง มคาเฉล�ยความคดเหน �.�� โดยมคาเฉล�ยมากท�สดใน

ขอความท�วา ความรสกม�นคงปลอดภยในชมชน รองลงมาคอ ความไววางใจกนในกลมเครอญาต

ความไววางใจกนในหมเพ�อนบานใกลเคยง และมคานอยท�สดในขอความท�วา ทรพยากรจากภายนอก

ท�ไดรบ (แสดงในตารางท� �)

ตารางท� � แสดงผล คาเฉล�ย และคาเบ�ยงเบนมาตรฐาน ของความคดเหนตอทนทางสงคมดาน ความไวใจ

ทนทางสงคมดานความไววางใจ N X S.D ความหมาย

1. ความสามคคโดยรวมของชมชน 75 3.05 0.75 ระดบปานกลาง

2. ความไววางใจกนในกลมเครอญาต 75 3.23 0.71 ระดบปานกลาง

3. ความไววางใจกนในหมเพ�อนบานใกลเคยง 75 3.15 0.87 ระดบปานกลาง

4. ความไวใจตอผนาชมชน 75 2.92 0.59 ระดบปานกลาง

5. ความไววางใจตอกลมหรอองคกรตาง ๆ ในชมชน 75 2.56 0.70 ระดบนอย

6. การเปดโอกาสใหบคคลภายนอกเขามามสวนรวมในชมชน 75 2.29 0.82 ระดบนอย

7. ความขดแยงกนของคนในชมชน 75 2.11 0.92 ระดบนอย

8. การสมาคมและกจกรรมทางสงคมวฒนธรรม 75 2.88 1.20 ระดบปานกลาง

9. ความรสกม �นคงปลอดภยในชมชน 75 3.32. 0.90 ระดบปานกลาง

10. ทรพยากรจากภายนอกท�ไดรบ 75 2.34 0.99 ระดบนอย

11. กจกรรมตาง ๆ เพ�อสวนรวมไดรบความรวมมอบรรลผลตาม

เปาหมาย

75 2.83 0.84


12. จานวนคนเขารวมในกจกรรมเพ�อสวนรวมของชมชน 75 3.08 0.73 ระดบปานกลาง

13. ความหวงและความเช�อม�นในอนาคตของชมชน 75 3.12 0.94 ระดบปานกลาง


สำนกหอ


43

การทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐานสาหรบการวจยคร�งน� ประกอบดวย � สมมตฐานดวยกน ดงตอไปน�

สมมตฐานท� 1 ระดบทนทางสงคมโดยรวมแตกตางกนไปตามอาย

ตารางท� � ผลการวเคราะหทนทางสงคมกบระดบอาย

ตวแปรตาม ตวแปรอสระ N X S.D F Sig.

ทนทางสงคม อาย 21 - 30 ป 18 2.57 0.58

โดยรวม อาย 31 - 40 ป 20 2.97 0.58

อาย 41 - 50 ป 20 2.77 0.44 2.32 0.07

อาย 51 - 60 ป 7 3.16 0.35

อาย 61 ปข�นไป 10 2.87 0.44

Total 75 2.83 0.53

เครอขาย อาย 21 - 30 ป 18 2.55 0.54

อาย 31 - 40 ป 20 2.83 0.54

อาย 41 - 50 ป 20 2.64 0.44 1.79 0.15

อาย 51 - 60 ป 7 3.03 0.30

อาย 61 ปข�นไป 10 2.78 0.40

Total 75 2.73 0.49

ปทสถาน อาย 21 - 30 ป 18 2.56 0.54

อาย 31 - 40 ป 20 3.08 0.69

อาย 41 - 50 ป 20 2.97 0.33 4.07 0.05

อาย 51 - 60 ป 7 3.39 0.43

อาย 61 ปข�นไป 10 3.04 0.48

Total 75 2.95 0.57

ไวใจ อาย 21 - 30 ป 18 2.61 0.70

อาย 31 - 40 ป 20 3.10 0.84

อาย 41 - 50 ป 20 2.84 0.65 1.56 0.20

อาย 51 - 60 ป 7 3.21 0.40

อาย 61 ปข�นไป 10 2.90 0.62

Total 75 2.90 0.71

สำนกหอ


44

หมายเหต : กาหนดให α = 0.05

จากตารางท� �

ระดบทนทางสงคมโดยรวมกบอาย พบวามคา sig = 0.07 ซ� งมคามากกวาคา α = 0.05

จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ�งหมายความวาความแตกตางกนของอายของกลมตวอยางไมมผลตอ

ระดบทนทางสงคมโดยรวม

ระดบทนทางสงคมดานเครอขาย กบอาย พบวามคา sig = 0.15 ซ� งมคามากกวาคา

α = 0.05 จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ�งหมายความวาความแตกตางกนของอายของกลมตวอยางไม

มผลตอระดบทนทางสงคมดานเครอขาย

ระดบทนทางสงคมดานปทสถาน กบอาย พบวามคา sig = 0.05 ซ� งมคาเทากบคา

α = 0.05 จงปฎเสธสมมตฐานวาง (H0) ยอมรบสมมตฐานรอง (H1) ซ�งหมายความวาความแตกตางกน

ของอายของกลมตวอยางมผลตอระดบทนทางสงคมดานปทสถาน

ระดบทนทางสงคมดานความไวใจ กบอาย พบวามคา sig = 0.20 ซ� งมคามากกวาคา

α = 0.05 จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ�งหมายความวาความแตกตางกนของอายของกลมตวอยางไม

มผลตอระดบทนทางสงคมดานความไวใจ

สำนกหอ


45

สมมตฐานท� 2 ระดบทนทางสงคมโดยรวมตางกนไปตามระดบการศกษา


ตารางท� � ผลการวเคราะหทนทางสงคมกบระดบการศกษา


ทนทางสงคม

โดยรวม

ประถมศกษา 45 2.76 0.54

มธยมศกษา 13 2.67 0.43

ปวช./ปวส. 4 2.82 0.74 3.16 0.03

ปรญญาตร 13 3.21 0.37

Total 75 2.83 0.53

เครอขาย ประถมศกษา 45 2.65 0.49

มธยมศกษา 13 2.65 0.39

ปวช./ปวส. 4 2.82 0.81 2.37 0.08

ปรญญาตร 13 3.03 0.40

Total 75 2.73 0.49

ปทสถาน ประถมศกษา 45 2.91 0.56

มธยมศกษา 13 2.69 0.46

ปวช./ปวส. 4 2.96 0.72 3.17 0.03

ปรญญาตร 13 3.33 0.52

Total 75 2.95 0.57

ไวใจ ประถมศกษา 45 2.83 0.71

มธยมศกษา 13 2.67 0.56

ปวช./ปวส. 4 2.75 0.67 �.�� .��

ปรญญาตร 13 3.39 0.72

Total 75 2.90 0.71

สำนกหอ


46


ระดบทนทางสงคมโดยรวมกบระดบการศกษา พบวามคา sig = 0.03 ซ�งคานอยกวาคา

α = 0.05 จงจงปฎเสธสมมตฐานวาง (H0) ยอมรบสมมตฐานรอง(H1) ซ� งหมายความวาความแตกตาง

กนของระดบการศกษาของกลมตวอยางมผลตอระดบทนทางสงคมโดยรวม

ระดบทนทางสงคมดานเครอขาย กบระดบการศกษา พบวามคา sig = 0.08 ซ� งมคามากกวาคา

มากกวาคา α = 0.05 จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ� งหมายความวาความแตกตางกนของระดบ

การศกษาของกลมตวอยางไมมผลตอระดบทนทางสงคมดานเครอขาย

ระดบทนทางสงคมดานปทสถาน กบระดบการศกษา พบวามคา sig = 0.03 ซ�งมคานอยกวาคา

α = 0.05 จงปฎเสธสมมตฐานวาง (H0) ยอมรบสมมตฐานรอง(H1) ซ�งหมายความวาความแตกตางกน

ของระดบการศกษาของกลมตวอยางมผลตอระดบทนทางสงคมดานปทสถาน

ระดบทนทางสงคมดานความไวใจ กบระดบการศกษา พบวามคา sig = 0.04 ซ� งมคานอยกวา

คา α = 0.05 จงปฎเสธสมมตฐานวาง (H0) ยอมรบสมมตฐานรอง(H1) ซ� งหมายความวาความแตกตาง

กนของระดบการศกษาของกลมตวอยางมผลตอระดบทนทางสงคมดานความไวใจ

สำนกหอ


47

สมมตฐานท� � ระดบทนทางสงคมโดยรวมตางกนไปตามระดบรายได


ตารางท� � ผลการวเคราะหระดบรายไดกบทนทางสงคม


รวมทน ต�ากวา 5,000 บาท 33 2.80 0.55 1.148 0.34

5,000 - 7,000 บาท 26 2.80 0.52

7,001 - 9,000 บาท 8 2.81 0.28

มากกวา 9,000 บาท 8 3.17 0.62

Total 75 2.83 0.53

เครอขาย ต�ากวา 5,000 บาท 33 2.70 0.48

5,000 - 7,000 บาท 26 2.75 0.52

7,001 - 9,000 บาท 8 2.71 0.29 0.65 0.63

มากกวา 9,000 บาท 8 2.90 0.61

Total 75 2.73 0.49

ปทสถาน ต�ากวา 5,000 บาท 33 2.85 0.56

5,000 - 7,000 บาท 26 2.97 0.57

7,001 - 9,000 บาท 8 3.05 0.40 1.08 0.38

มากกวา 9,000 บาท 8 3.29 0.69

Total 75 2.95 0.57

ไวใจ ต�ากวา 5,000 บาท 33 2.91 0.75

5,000 - 7,000 บาท 26 2.78 0.58

7,001 - 9,000 บาท 8 2.83 0.25 1.78 0.14

มากกวา 9,000 บาท 8 3.49 1.10

Total 75 2.90 0.71

สำนกหอ


48


ระดบทนทางสงคมโดยรวม กบ ระดบรายได พบวามคา sig = 0.34 ซ� งคามากกวาคา

α = 0.05 จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ�งหมายความวาความแตกตางกนของระดบรายไดของกลม

ตวอยางไมมผลตอระดบทนทางสงคมโดยรวม

ระดบทนทางสงคมดานเครอขาย กบ ระดบรายได พบวามคา sig = 0.63 ซ�งมคามากกวาคา

α = 0.05 จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ�งหมายความวาความแตกตางกนของระดบรายไดของกลม

ตวอยางไมมผลตอระดบทนทางสงคมดานเครอขาย

ระดบทนทางสงคมดานปทสถาน กบระดบการศกษา ระดบทนทางสงคมดานปทสถาน กบ

ระดบรายได พบวามคา sig = 0.38 ซ�งมคามากกวาคา α = 0.05 จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ� ง

หมายความวาความแตกตางกนของระดบรายไดของกลมตวอยางไมมผลตอระดบทนทางสงคมดาน

ปทสถาน

ระดบทนทางสงคมดานความไวใจ กบ ระดบรายได พบวามคา sig = 0.14 ซ� งมคามากกวา

คา α = 0.05 จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ�งหมายความวาความแตกตางกนของระดบรายไดของ

กลมตวอยางไมมผลตอระดบทนทางสงคมดานความไวใจ

สำนกหอ


49

สมมตฐานท� 4 ระดบทนทางสงคมโดยรวมตางกนตามระดบระยะเวลาการต�งถ�นฐาน

ตารางท� � ผลการวเคราะหระดบระยะเวลาการต�งถ�นฐานกบระดบทนทางสงคม


รวมทน นอยกวา 5 ป 3 2.73 0.91

5 - 20 ป 12 2.73 0.60

21 - 40 ป 43 2.76 0.51 1.32 0.27

41 - 60 ป 15 3.06 0.44

มากกวา 60 ป 2 3.20 0.35

Total 75 2.83 0.53

เครอขาย นอยกวา 5 ป 3 2.65 0.80

5 - 20 ป 12 2.65 0.55

21 - 40 ป 43 2.68 0.48 0.72 0.58

41 - 60 ป 15 2.90 0.42

มากกวา 60 ป 2 2.94 0.16

Total 75 2.73 0.49

ปทสถาน นอยกวา 5 ป 3 2.81 0.82

5 - 20 ป 12 2.65 0.60 2.63 0.04

21 - 40 ป 43 2.92 0.53

41 - 60 ป 15 3.23 0.47

มากกวา 60 ป 2 3.57 0.40

Total 75 2.95 0.57

ไวใจ นอยกวา 5 ป 3 2.79 1.10

5 - 20 ป 12 2.87 0.72 1.20 0.32

21 - 40 ป 43 2.79 0.70

41 - 60 ป 15 3.21 0.65

มากกวา 60 ป 2 3.35 0.60

Total 75 2.90 0.71

สำนกหอ


50


ระดบทนทางสงคมโดยรวม กบระยะเวลาการต�งถ�นฐาน พบวามคา sig = 0.27 ซ�งมคามากกวา

คา α = 0.05 จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ�งหมายความวาความแตกตางกนของระยะเวลาการต�งถ�น

ฐานของกลมตวอยางไมมผลตอระดบทนทางสงคมดานความไวใจ

ระดบทนทางสงคมดานเครอขาย กบระยะเวลาการต�งถ�นฐาน พบวามคา sig = 0.58 ซ� งมคา

มากกวาคา α = 0.05 จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ�งหมายความวาความแตกตางกนของระยะเวลา

การต�งถ�นฐานของกลมตวอยางไมมผลตอระดบทนทางสงคมดานเครอขาย

ระดบทนทางสงคมดานปทสถาน กบระยะเวลาการต�งถ�นฐาน พบวามคา sig = 0.04 ซ� งมคา

นอยกวาคา α = 0.05 จงปฏเสธสมมตฐานวาง (H0) ยอมรบสมมตฐาน (H1) ซ� งหมายความวาความ

แตกตางกนของระดบรายไดของกลมตวอยางมผลตอระดบทนทางสงคมดานปทสถาน

ระดบทนทางสงคมดานความไววางใจ กบระยะเวลาการต�งถ�นฐาน พบวามคา sig = 0.32 ซ�งม

คามากกวาคา α = 0.05 จงยอมรบสมมตฐานวาง (H0) ซ�งหมายความวาความแตกตางกนของระยะเวลา

การต�งถ�นฐานของกลมตวอยางไมมผลตอระดบทนทางสงคมดานความไวใจ

สำนกหอ


51

สมมตฐานท� 5 ระดบทนทางสงคมโดยรวมตางกนไปตามการสบเช�อสายความเปนมอญ

จากตารางท� �.��

ตารางท� �� ผลการวเคราะหระดบทนทางสงคมกบการสบเช�อสายความเปนมอญกบระดบทนทางสงคม

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม N X S. D F Sig.

รวมทน

พอและแมเปนชาวมอญแท 36 2.59 0.54

พอเปนชาวมอญแทแมไมเปนชาวมอญ 14 3.03 0.20

แมเปนชาวมอญแทพอไมเปนชาวมอญ 7 2.71 0.69 5.60 0.00

พอเปนลกคร� งมอญแมไมเปนคนมอญ 12 3.10 0.36

แมเปนลกคร� งมอญพอไมเปนมอญ 6 3.32 0.35

Total 75 2.83 0.53

เครอขาย พอและแมเปนชาวมอญแท 36 2.50 0.48

พอเปนชาวมอญแทแมไมเปนชาวมอญ 14 2.98 0.14 6.67 0.00

แมเปนชาวมอญแทพอไมเปนชาวมอญ 7 2.53 0.56



Total 75 2.73 0.49

ปทสถาน พอและแมเปนชาวมอญแท 36 2.74 0.54



6.50

0.00



Total 75 2.95 0.57

ไวใจ พอและแมเปนชาวมอญแท 36 2.64 0.73



3.01

0.02



Total 75 2.90 0.71

สำนกหอ


52

จากตารางท� ��

ระดบทนทางสงคมโดยรวม กบ การสบเช�อสายความเปนมอญ พบวามคา sig = 0.00 ซ� งมคา

นอยวาคา α = 0.05 จงปฏเสธสมมตฐานวาง (H0) ยอมรบสมมตฐาน (H1) ซ�งหมายความวาความระดบ

ทนทางสงคมโดยรวมแตกตางกนของการสบเช�อสายความเปนมอญ

ระดบทนทางสงคมดานเครอขาย กบ การสบเช�อสายความเปนมอญ พบวามคา sig = 0.00 ซ� ง

มคานอยกวาคา α = 0.05 จงปฏเสธสมมตฐานวาง (H0) ยอมรบสมมตฐาน (H1) ซ�งหมายความวาความ

แตกตางกนของการสบเช�อสายความเปนมอญมผลตอระดบทนทางสงคมดานเครอขาย

ระดบทนทางสงคมดานปทสถาน กบ การสบเช�อสายความเปนมอญ พบวามคา sig = 0.00 ซ� ง

มคานอยกวาคา α = 0.05 จงปฏเสธสมมตฐานวาง (H0) ยอมรบสมมตฐาน (H1) ซ�งหมายความวาความ

แตกตางกนของการสบเช�อสายความเปนมอญมผลตอระดบทนทางสงคมดานปทสถาน

ระดบทนทางสงคมดานความไววางใจ กบ การสบเช�อสายความเปนมอญ พบวามคา sig = 0.02

ซ�งมคานอยกวาคา α = 0.05 จงปฏเสธสมมตฐานวาง (H0) ยอมรบสมมตฐาน (H1) ซ�งหมายความวา

ความแตกตางกนของการสบเช�อสายความเปนมอญมผลตอระดบทนทางสงคมดานไวใจ

สำนกหอ


53

บทท� �

สรป อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยในคร�งน�มวตถประสงค �. เพ�อศกษาทนทางสงคมในชมชน : กรณศกษาหมบาน

มอญ 2. เพ�อศกษาระดบทนทางสงคมของชมชนกรณศกษาหมบานมอญ โดยจาแนกตาม เครอขาย,

ปทสถาน ความไววางใจ โดยมประชากรท�งหมด �� ครวเรอน เคร� องมอท�ใชในการเกบรวบรวม

ขอมลเปนแบบสอบถาม และแบบสมภาษณสวนสถตท�ใชในการวเคราะหขอมล ไดแก ความถ�

รอยละ คาเฉล�ย คา S.D. คา t-test คา F-test

ตอไปน� จะไดสรปผลการวจย โดยเร�มจากสรปการวเคราะหขอมลท�วไปของกลมตวอยาง

สรประดบทนทางสงคมของชมชนหมบานมอญโดยจาแนกตาม เครอขาย, ปทสถาน, ความไววางใจ

สรปผลการทดสอบสมมตฐาน ดงน�

�. สรปผลการวเคราะห

�.� ลกษณะท�วไปของกลมตวอยาง

จากขอมลท�วไปของผตอบแบบสอบถามจานวน 75 ครวเรอน ซ�งสามารถจาแนกไดดงน�

เพศ กลมตวอยาง รอยละ 52 เปนเพศชาย รอยละ �� เปนเพศหญง

อาย กลมตวอยาง รอยละ 26.7 อยในชวงอาย ��-50 ป รองลงมา รอยละ �� ป

อยในชวงอาย 21- 30 ป รอยละ 13.3 อยในชวงอาย 60 ปข�นไป รอยละ 9.3 อยในชวงอาย 51 – 60 ป

สำนกหอ


54

ระดบการศกษา กลมตวอยางรอยละ 60 มการศกษาระดบประถมศกษา รองลงมารอยละ

17.3 มการศกษาอยในระดบมธยมศกษาและปรญญาตร ท�เหลอรอยละ 5.3 มการศกษาอยในระดบ

ปวช./ปวส.

รายไดของผตอบแบบสอบถาม กลมตวอยางรอยละ 44 มรายไดต �ากวา 5,000 บาท

รองลงมารอยละ 36 มรายไดในชวง �� – �� บาท รอยละ 10.7 มรายไดในชวง �,�� – �,��

บาท ท�เหลอ รอยละ 9.3 มรายไดสงกวา �,�� บาท

ระยะเวลาท�ต�งถ�นฐานในชมชน กลมตวอยางรอยละ 51.3 ต�งถ�นฐานในชมชนเปนเวลา

21 – 40 ป รองลงมา 20.0 ต �งถ�นฐานในชมชนเปนเวลา 41 – 60 ป รอยละ 16 ต�งถ�นฐานในชมชน

เปนเวลา 5 – 20 ป รอยละ 4 ต �งถ�นฐานในชมชนเปนเวลาต �ากวา 5 ป ท�เหลอ รอยละ 2.7

ต�งถ�นฐานในชมชนเปนเวลาสงกวา 60 ป

ความเปนมอญ กลมตวอยางรอยละ 48 พอและแม เปนชาวมอญแท รองลงมารอยละ

18.7 พอเปนชาวมอญแทแมไมเปนชาวมอญ รอยละ 16 พอเปนลกคร� งมอญแมไมเปนชาวมอญ รอย

ละ 9.3 แมเปนชาวมอญแทพอไมเปนชาวมอญ รอยละ 8 แมเปนลกคร� งมอญพอไมเปนชาวมอญ

�.� ระดบทนทางสงคม

ระดบทนทางสงคมดานเครอขาย อยในระดบปานกลาง มคาเฉล�ยความคดเหน �.��

โดยมคาเฉล�ยมากท�สดในขอความท�วา การตดตอส�อสารระหวางชาวบานตอชาวบานในชมชน

รองลงมาคอ การตดตอส�อสารระหวางชาวบานตอชาวบานในชมชน ขาวสารและขอมลท�ชมชนไดรบ

มความเพยงพอทนตอเหตการณ และผนามความซ� อสตย และมคา นอยสดท�ในขอท�วา กา ร

ตดตอส�อสารระหวางกลมและองคกรตาง ๆ ระดบคาเฉล�ย �.��

สำนกหอ


55

ระดบทนทางสงคมดานปทสถาน จากผลการศกษาระดบทนทางสงคมดานปทสถาน

พบวาสวนใหญมความคดเหนในมตดานปทสถานในระดบปานกลาง มคาเฉล�ยความคดเหน �.�� ถา

มองในรายดานพบวา คนท�มความเหนระดบคะแนนมากท�สดในขอท�วา การรวมมอกนของคนใน

ชมชนในการทากจกรรมเพ�อประโยชนสวนรวม โดยปราศจากการบงคบ รองลงมาคอขอท�วา คนใน

ชมชนมความรวมมอรวมใจในยามมปญหาเดอดรอน คนในชมชนมสวนรวมรบผลประโยชนอยางเทา

เทยมกนและเปนธรรม กรรมการชมชนและผนาชมชนบรหารงานอยางโปรงใสสจรตตรวจสอบไดและ

มคานอยท�สดในขอท�วา ทานและคนในชมชนมสวนรวมในการตดสนใจเร� องตาง ๆในชมชน ระดบ

คาเฉล�ย �.��

ระดบทนทางสงคมดานความไววางใจ พบวาสวนใหญระดบทนทางสงคมดานความ

ไววางใจอยในระดบปานกลาง มคาเฉล�ยความคดเหน �.�� โดยมคาเฉล�ยมากท�สดในขอความท�วา

ความรสกม �นคงปลอดภยในชมชน ความไววางใจกนในกลมเครอญาต ความไววางใจกนในหมเพ�อน

บานใกลเคยง และมคานอยท�สดในขอความท�วา ทรพยากรจากภายนอกท�ไดรบ

2. อภปรายผลการวจย

จากผลการสารวจ ทนทางสงคมในชมชนหมบานมอญ จะเหนไดวา ทนทางสงคม

(Social Capital) ท�ง � ดาน คอ ด านเครอขาย (Network) ดานปทสถาน (Norms) และ ดานความ

ไววางใจ ซ�งเปนปจจยท�ทาใหชมชนเขมแขงเกดความสมดลของชวตมความรก ความอบอนและความ

เอ�ออาทร เสมอมา การศกษาโดยการสารวจในคร�งน� ระดบทนทางสงคมอยในระดบปานกลาง

จากการทดสอบสมมตฐานทกขอ พบวา ปจจย � ปจจย ซ�งไดแก อาย ระดบการศกษา

รายได ระยะเวลาในการต�งถ�นฐาน และความเปนมอญ โดยปจจยท�สงผลตอระดบทนทางสงคม

โดยรวมน�น คอ ปจจยทางการศกษา และความเปนมอญ สวนปจจยในดาน อาย รายได ระยะเวลาใน

การต�งถ�นฐานน�น ไมมผลใหระดบทนทางสงคมโดยรวมมความแตกตางกนดวยระดบนยสาคญทาง

สำนกหอ


56

สถต ท�ระดบ �.�� ซ� งสอดคลองกบสานกงานคณะกรรมการการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต (�� : 2) ไดสงเคราะหความรความคดเร�องทนทางสงคมจากแหลงความรและเวทตาง ๆ แลว

ประมวลสรปเสนอใหสอดคลองกบบรบทของสงคมไทย โดยทนทางสงคมเกดจากการรวมตว รวมคด

รวมทา โดยคานงถงคณคาของความเปนมนษย ความเปนธรรมในสงคม และประโยชนตอสวนรวม

ซ�งการสรางกระบวนการใหเกดการรวมตว รวมคด รวมทาใหเปนทนทางสงคมน�น สามารถเกดข�นได

โดยมองคประกอบเก�อหนนอย � องประกอบ คอ �) ทนมนษยท�งท�เปนบคคลท�วไปและผนาทาง

สงคม �) ทนท�เปนสถาบน ต �งแตสถาบนหลกของชาตและองคกรท�ต�งข�นมา และ �) ทนทางภมปญญา

และวฒธรรม

จากการศกษาพบวาทนทางสงคม ดานปทสถาน ซ�งมระดบสงกวาทนทางสงคมดานอ�น ๆ

น�นหมายความวา ชมชนน� ยงคงมการปรกษาหารอและหาขอสรปรวมกนในการทากจกรรมเพ�อ

ประโยชนสวนรวม โดยปราศจากการบงคบ ทกคนเตมใจเสยสละหรอทางานใหกลมหรอชมชน รจก

แบงปนผลประโยชนสวนรวมอยางยตธรรม มแรงจงใจท�มงประโยชนสวนรวมและตดสนใจรวมกน

ชวยเหลอแกปญหาเม�อชมชนมความเดอดรอน มความหลากหลายในกจกรรมตาง ๆ มการบรหาท�โปรง

ใน ยอมรบการตรวจสอบ ซ� งสอดคลองกบงานวจยของ รฐกร กอยแกว (��:86) ท�ศกษาเร�องทนทาง

สงคมกบความสาเรจของธรกจชมชน ซ� งมบทบาทท�สาคญในมตปทสถาน ท�ชวยลดตนทนในการ

กากบดแลและตนทนทางธรกรรม ซ� งมบทบาทในการสรางความรวมมอในการทากจกรรมของสมาชก

และบทบาทในดานการผลตและการตลาด

ส�งท�ทาใหทนทางสงคมของชมชนหมบานมอญในดานความไวใจยงคมดารงอยไดกคอ

ความรสกม �นคงปลอดภยในชมชน รองลงมาคอ ความไววางใจกนในกลมเครอญาต ความไววางใจกน

ในหมเพ�อนบานใกลเคยง นาคะบตร (��:17-19)และการศกษาของสพรรณไชยอาพร (��:59-60) ท�

ช�ใหเหนถงรปแบบความสมพนธท�มอยในกลมสงคมโดยแฉพาะชนบทต�งแตระดบครอบครว ขยาย

จนถงกลมเพ�อน กลมอาชพ และกลมตาง ๆ ท�ชวยเหลอเก�อกล รวมมอกนในการดาเนนกจการตาง ๆ

ท�งระดบบคคล ครอบครว กลม/องคกร ชมชนและระดบประเทศ

สำนกหอ


57

ระดบทนทางสงคมในมตดานเครอขาย อยในระดบปานกลางเน�อหาประเดนท�มคาสงสด

คอ การตดตอส�อสารระหวางชาวบานตอชาวบานในชมชน รองลงมาคอ การตดตอส�อสารระหวาง

ชาวบานตอชาวบานในชมชน ขาวสารและขอมลท�ชมชนไดรบมความเพยงพอทนตอเหตการณ และ

ผนามความซ�อสตย

3. ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษาและขอคนพบทางทนทางสงคมโดยรวมของชมชนกรณศกษา :

หมบานมอญ ซ� งอยในในระดบปานกลางเพ�อใหเกดผลในการพฒนาและเพ�มระดบทนทางสงคม

ผศกษามขอคดเหนเปนรายดานดงน�

�. ดานเครอขาย

�.� ควรสงเสรมใหเกดการรวมกลมในมตดานตาง ๆ ดวยความสามครใจ เชนกลม

อาชพ กลมสวสดการ ท�งน� โดยอาจจดกจกรรมพฒนาศกยภาพผนา การศกษาดงาน รวมท�งการ

ฝกอบรมตาง ๆ ซ�งเม�ออบรมแลวกควรมการตดตามประเมนผลโครงการอยางเปนระยะ

�.� ควรจดใหมประชาคมระดบทองถ�น โดยจดใหมศนยปฏบตการเรยนรวทย

ชมชน โดยสอดแทรกเน�อหาครอบคลมทกมต เชน ดานการศกษา ดานเศรษฐกจ ด านสงคม

วฒนธรรม

�. ดานปทสฐาน

�.� ควรใชหลกธรรมมาภบาลในการบรหารสงคมหรอชมชนโดยเนนเร�องความ

โปรงใสและตรวจสอบได

�.� สงเสรมและอนรกษประเพณท�สรางความสามคคใหแกชมชน

สำนกหอ


58

�. ดานความไววางใจ

�.� ควรมกองทนสวสดการชวยเหลอผดอยโอกาสในชมชน และทกคนมสวนรวม

เปนเจาของโครงการและควรมกระบวนการพฒนาผดอยโอกาสใหมขดความสามารถในการพ�งพา

ตนเองอยางย�งยน

�.�. ควรสงเสรมใหมกจกรรมสงสรรคและบาเพญประโยชนรวมกนโดยอาจ

จดใหมเวทระดบเครอขาย การศกษาในลกษณะรวมกลม และสามารถเปดใหมการวจารณการทางาน

ท�งทางดานบวกและลบ

�. ขอเสนอแนะเพ�อการศกษาวจยคร�งตอไป

1. ควรศกษาทนทางสงคมแบบเจาะลก โดยคนในชมชนมสวนรวมปฏบตตน ทาใหเกด

กระบวนการทางประชาสงคม

2. การวจยในคร� งน� ศกษาเฉพาะทนทางสงคม แตพบวาทนทางสงคมมไดอยอยางโดด

เด�ยวแตจะสมพนธกบทนอ�น ๆ ดวยเชน ทนทางวฒนธรรม ทนทางทรพยากรธรรมชาต ทนมนษย

เปนตน การวจยคร� งตอไปจงควรศกษาทนตาง ๆ ด�งกลาวดวย

สำนกหอ


59

บรรณานกรม

ชาตชาย ณ เชยงใหม. การบรหารการพฒนาชนบทเพ�อเสรมสรางความเขมแขงของชมชน.

กรงเทพมหานคร: สานกพมพ �� เซนจร� , ��.

ประเวศ วะส. ยทธศาสตรชาตเพ�อความเขมแขงทางเศรษฐกจ สงคม และศลธรรม. กรงเทพมหานคร:

: สานกพมพหมอชาวบาน, ��.

พงษเดช รตนานกล. “ทนทางสงคมกบการจดการปาชมชน.” ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต สาขา

พฒนาสงคม สถาบนบฒฑตพฒนบรหารศาสตร, ��.

ไพบลย วฒนศรธรรม. ชมชนเขมแขง ทนทางสงคมของไทย. กรงเทพมหานคร : ธนาคารออมสน,

2542.

รฐกร กอนแกว. “ทนทางสงคมกบการพฒนาธรกจชมชน.” ภาคนพนธปรญญามหาบฒฑต สาขา

พฒนาสงคม สถาบนบฒฑตพฒนบรหารศาสตร, ��.

สพรรณ ไชยอาพร. “ทนทางสงคม ทางเลอกทางรอดของสงคมท�ทาทายนกพฒนา.”วารสารพฒนา

สงคม ��, � (��) : 46 – 73.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว, ��

อมรา พงศาพชญ. “ทนทางสงคมในภาวะวกฤตเศรษฐกจในสงคมไทย.” วารสารวจยสงคม ��, �

(��) : 34 – 50.

อเนก นาคะบตร. “ทนทางสงคมและประชาสงคมในเมองไทย.” กรงเทพมหานคร. : สานกพมพ ��

เซนจร� , ��.

สำนกหอ


60

ภาษาตางประเทศ

Bourdieu, Pierre. Social capce and symbolic power. In Sociological Theory. Great Britain :

Bocardo Press, 1989.

Colemen, James. “Social Capital in the Creation of Human Capital.” American Journal of

Sociology 94 (��) : 95 – 120

Fukuyama, Francis. Trust : the Social Virtues and the Creation of Prosperity. London:

Penguin, 1995.

Putnam, Robert. Making Democracy work: Civic Tradition in Modern Italy . Rome: Princeton

University Press, 1993.

สำนกหอ


illflffU1fl

สำนกหอ


62

IIUUll'6UilllJ

.. v 4 0 4 .... ..... ... fi1Ufll1'1l11U6'1 611ill'IIU8'1 iHl1lfi'Hif1J'I

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

. . ... fl1'1111iH

Jid .., ..... 0 !14 0 """ ......... ..,.

I. ITt !Iff OU U ::R UlJ'Ill'l H l1' Hill 'IJ !l~ 'V'll'lllJ '1111 lJ !lty 1'1111 'll1llJ !l~ 61111 !Jill !l ~ ll m ll'l ll'lllp

2 . .l~!lffnuu::iU'IJ'Ill'lHlY~I'IlJ'II!l~'V'll'lllJ'IflllJ!Ity 1Rilff0Ullj1Jl'1Hff~tllll'll 3 UUU ... (I) ltnll'II11J

(2) thil1'1111J

(3) t111lllJ1Hh

3. tT1llfinu1illlvariiir-m~v>::~ulJ'Ill'll~ff'lfllJ'IJll~'V'll'lf1J'Ifllll!lty t'liu ll'iflll1~ nnfimn

~1Jjl'lllfllllty1~ fl1l1'1J1linuw::mHJlllJ U1'1l11ulunuliH11J

Hlf1[1 1RIJIIUUl1'llUQllJifllli~!J!JOii'J1J 2 ff11l~~if <Tl'll~ 1 ti'luthmut~tnnuil'muml'I'IJ<H~I'lllUuuuuvumu 47~mm~v1nu ll'lft ll1fJ lll,;l'l na1A' nufimn m>i~g'llj1'1l lfl~!lty19i m>iiri1u11ulunwihnu

a·nt~ 2 ti'lut'hmu~t~IJ1flUlj1Jl'1Hff~fllJ lllJUlJlmUl'lllh::lllwril (Rating Scale) 5 >::~u 2. O~illlnllfl~ll~lllJliJ V 1u'lill~*ll1~1JlJ~n11Jlnlln&vt!l~till'lllUliiiJ1

3. ~!liJll~ 1 A' 111nnu l1'llUI11lJ lunf~if 11 ::l~tlli'lum1uli'ut~ll Hh1 tmffnll1tvhtTu

~l'll~ 1 ill1JlltY11tJI~tntlU~fi8UIIUUll'8UtlllJ I.

. .. ll'lfi'IJ6~'1'11Uflll

I Q '1111J

2. il111n1 u ~h u ii ma . . LO 21-3oi'l

3.0 41-SOU

s.O 6t1Hfuhl 3. 1::~Uf)UffOU1

~.a t.h::oufimn

4.0 lljty(\!191~

2. 0 31 -4oll

4.0 s1-6oi'J

0 ~ .. 2. lJliiJlJftOlll

(

(

3. 0 111'11./lhff. ( .. 6. 0 ll'U '1 ·······················

)

)

)

สำนกหอ


4. uwtliun1uu~:nuuv1~~

1. 0 i'un'lltm

4. 0 minnuu1Y'l'l 5. 0 fi'l'llltJilhrpilwrhu~1

5. nai.J'II<J~~~!JUUUUff<JUOllJ ( l'im~<JU) • I. 0 ~lflil 5,000 Ull'l 2. Q 5,000- 7,000 Ull'l

3.0 7,001-9000 Ull'l 4 1Jll1fril 9,000 Ull'l

3. 0 lflll~1111~1J

6. 0 i'u~mhiu

6. . ...., '""' . " 0 , ..:.'! 0 4 l1lUVlrW!JQl'1111JUTi.! 1J fl\jJ ~ lU il11Ull1J<J~ Vllfl<JllJ fl~ i ~11 i~>l '111[1 Ill u ~:;a: fill 0 ~ . iJ I. U06f11l 5 2.0 5-201'1 3.0 2t-40i'l

4.0 4l-60iJ 5.0 lJlflflil 60

7. 1i lU1Ul fl1 V\jjl~~ fllff1J!ly1 u mjfllUlHJI!J 9ilUil11lhu !J~ iillflVlU fl ~ i'~11i~ll'IIU1 • t.O p •

U!JIJ01l I 0 flU 2.0 l0-20flU 3.0 2l-30flU

4.0 lllflflil 30 flU

8. 'iluiilhu1111 1 u~1uu~:,~w1u11~u1u'Uv~n,uva1~ h 0 . 0

2. o ,fioul'lnflf~ 3. 0 UlU '1 flf~ 1. lJtlfli' .rfii1 • 4. 0 iJ.ilflU!-iiU11Jlil(J

9. nluiiti;Ju111l 1u flU il:O!ciUma1u11~U lU'tl!l~nlU!lliN h

I. 0 l'Jflflf~~jj 2. 0 lfl!JUl')flflf~ 4. o iJJ,flm-iin11JlilfJ

10. flUffUl~ffliJ'IJ!J~nllH~U!J!h~h 1. 0 'l'ivun:mil~U'IIl11lV'IJun

3. 0 llUll~U'IIl1JJVWUnnV ,Ul~U'IIl11JVW . . . "' ~ . i."' 5.0 ll1JllJlllJflfl1~1J!J\jJ~!J lJllJUlJVqJ

2. O'l'im~u'llnllv'\lun'uliili,~u'llnllvty

4. 0 rim~unnflt~lJ<Jtuuliilid~ufllllJVill . . . .. 6. 0 llU'l il:::lJ ····································-····

63

( )

(

(

( )

( )

( )

( )

สำนกหอ


64

~::AlllJllll Hif ~fill 0 ..... """"v lfl11~1Jf;!l'il11

• ... 11 d " v thu lllfl'Hl ~~l>llJ '1Hll1 lltl11 \P \P mn flllH mn

I 2 3 4 5

" .. . Allllflltl'VltJ

1 " .. M~ t.1 1 ' .. ' L flU U'lJ'll'll'lJaliJlHli'UliHUll::; HI n: IJ'll'lJ'illfllfl1U'UliJ

uu1uuu ( ~::;1r:h~miuum:'ll'lJ'IilJ) . . 2. t.l1::; 1v'li'U~1Jflfl<IUll::;fl1'1l1uu 1~1m lfllfl1u'lilllllll1UV'U

" " ~ ( '11'11Ul'UR11JfllJ) Yo ~ 1"' ..., 3. fill l'll'lJ'b''UII<I~ m 1lJ flU 'lflJ'lfl!lJl1 <11 '11l'll 'Ull <I ~fl1 V llfl11'li!H . . .

villl

4. v 0 .d. v ..,; f;!Ulllfl1llltfl1lllffllln on '11 <1111'11 a 111

5. , 0 .d. 4 .... "' f;!lJlllfl1 llJ'IfUffl'liJ

6. ~1hlif llffct~r~ ot.l1::; 1v'!fu <'hm 1u

7. tJflflilU!l::;f11'1l1ou 1u'!flJ'b''Uiim1~Rrio ff'm:Cu 1i' fuam::; 111' . . fl1lll'lhllmii6 ~1viluw~

8. flu1ll'lJ'll'lfuiim1~Rrio ff'miuli' 1uua::;1Mmlmhvmiiutiu

mh!muu<~::;ljflflilgu "]arlv~1fla'liu tiuamuunnflmn ff1ll

n'llm>riH "1 -

9. fill 1u'lJ'll'lflJ11~6 1um6ufl1'1l'hu iim1~flrimhrnu 1i' 1uua::;

111'rmu'li11ll11iiotium.hv~lllllil::;1Jflfl<lgu "1 n-i1~ 1 na1Yl!J~ 1>~ a'liu O'ilf1:1'illlll~lff>YjO'il m:niJu~ ~~ll1fl<i'<JJJ

10. flu 1u'lJ'll'lfll111v 1um 6tJflf1l'huamn o•-lhi.i~ua~ 1~1u

t.l;:; 1v'IIU'illfllf11v'lilvltu1i~ (1::;wil~ m.imm::;'!fu'lfu)arlu~ h . .

25

สำนกหอ


A'luflllJJH·mlil

26. fllllll'lliJflfil flU1llJ'IItl ~l1J'Ifll

, • ~ 1 . ..\ " 1 "Q 28. fl111J 11Hhflll lll11Jl'IHJ1Jlll flillflfH •

36. ii~nnmiH "]tTivri1un1J1vH'1Jw:nu:i11Ji'lllm1!JA<tm1J

n'h»mu

" " _, llll!J lltl!J lllll

J.llll fli.IH

I 2 3

65

.. ..... """'..., !1'111lUI'flil!J •

m11

4 ' 5

I

สำนกหอ


• ... -• "' I'IHl'lllll 'l ::lVI 'U

, 4 1 w o , ~w ~ o 14. flU U'IIIJ'IIUl11ll ummmnmu flHJ'IllliJ1J'Ill1ffn . . 1s. flulu'IIIJ'IIuu<ldhi 11 cruouum1tm::m111~ lJ ~m1u ri . . .

• .d .d " l1 \J10~ 1\J 1l'lllll1 "l'llfl01'1lll~

18 tmlu'l!IJ'IIlmro 1u m ll1Jfl11vhuilnu~fl~ll 1h:::cr1u~1u

1M fl111l'lh llmilmi' 11 n ci lJll!l::; '!Ill '!Ill ~ u "' . . R" nnln a-a mll

19. flu 1wl!ll'l!uilm11l i111 jjo j111 h 1uol1Jiiui\Jl11t ~uflr uu

20. flulu'l!ll'II"Ul1r u1u m uufl11vhuiinmffllff<l:::1h::: ill'llu

ff1llfl"Ut~ll1h::: 11l'lfUff1u 1111

23. flu lu'l!ll'llu iJ ri111 j 11Jfu mnh::: iu'llumiwvi 1tnu1Jfi'uu<l:::

tlJun111

66

)llfl ll!IH Ulll

l 2 3 4 5

สำนกหอ


67

ประวตผวจย

ช�อ-สกล นายสมบรณ จนทรพงษ

เกดวนท� �� กมภาพนธ ��

สถานท�เกด จงหวดราชบร

สถานท�อยปจจบน ��/�� ถนนมนตรสรยวงค ตาบลหนาเมอง อาเภอเมอง


ตาแหนงหนาท�การงาน คร ค.ศ.� โรงเรยนดอนเมองทหารอากาศบาบง

ประวตการศกษา

พ.ศ. �� มธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนเบญจมราชทศราชบร

พ.ศ. �� ปรญญาตรวทยาศาสตรบณฑต (ว.ทบ.)

สาขาฟสกส

มหาวทยาลยศลปากร (พระราชวงสนามจนทร)

ประวตการทางาน

พ.ศ. �� - �� ผจดการราน ฮาดแวรเฮา

พ.ศ. �� – ปจจบน คร คศ.� โรงเรยนดอนเมองทหารอากาศบารง

สำนกหอ


Documents

จังหวัดราชบุรี...บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาล ยศ ลปากร อน ม ต ให การค นคว าอ