กรอบแนวคิดการพัฒนาตัวแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ พฤติกรรมการ ...journal.pim.ac.th/uploads/content/2014/12/o_1984rdsj8jv81b8dgpk4nk1r9g15.pdf ·

Panyapiwat Journal Vol.5 Special Issue May 2014 299

ผานการรบรองคณภาพจาก TCI (กลมท 1) สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

กรอบแนวคดการพฒนาตวแบบความสมพนธเชงสาเหตพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของบคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

A CONCEPTUAL FRAMEWORK OF THE DEVELOPMENT OF A CAUSAL RELATIONSHIP MODEL OF SUPPORT STAFFS’ ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP BEHAVIOR AT UBON RATCHATHANI RAJABHAT UNIVERSITY

สรภาพรรณ ลภยเจรญ1

บทคดยอ บทความนมจดมงหมายเพอทบทวนวรรณกรรมและก�าหนดสมมตฐานการวจยทน�าไปสการน�าเสนอกรอบ

แนวคดการพฒนาตวแบบความสมพนธเชงสาเหตพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของบคลากรสายสนบสนน

มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน ซงจากการทบทวนวรรณกรรมท�าใหไดประเดนส�าคญทควรท�าการทดสอบ ดงน

1) ลกษณะของบคลกภาพมอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 2) ลกษณะของบคลกภาพ

มอทธพลเชงบวกตอความผกพนตอองคการ 3) การรบรวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยมอทธพลเชงบวก

ตอความผกพนตอองคการ 4) การรบรวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยมอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการ และ 5) ความผกพนตอองคการมอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

โดยกรอบแนวคดทไดนสามารถน�าไปใชศกษาและทดสอบเพอพฒนาเปนตวแบบความสมพนธเชงสาเหตพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการของบคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธานตอไป โดยผลลพธทคาดวา

จะไดรบจากการศกษา นาจะเปนการกอใหเกดการสรางความตระหนกแกผบรหารมหาวทยาลยในการยกระดบ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของบคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธานใหดยงขนตอไป

ในอนาคต

ค�าส�าคญ : พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ลกษณะของบคลกภาพ การรบรวธปฏบตดานการบรหาร

ทรพยากรมนษย ความผกพนตอองคการ

1 อาจารยประจ�า คณะบรหารธรกจและการจดการ มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน E-mail: [email protected]

วารสารปญญาภวฒน ปท 5 ฉบบพเศษ ประจ�ำเดอนพฤษภำคม 2557300


Abstract This article aims to review literature and suppose the hypotheses that present a conceptual

framework of the development of a causal relationship model of support staffs’ organizational

citizenship behavior at Ubon Ratchathani Rajabhat University. From the literature reviews, some

important hypotheses were found as follows: 1) personality traits has a positive direct effect on

organizational citizenship behavior, 2) personality traits has a positive direct effect on organizational

commitment, 3) perception of human resource management practices has a positive direct effect

on organizational commitment, 4) perception of human resource management practices has a

positive direct effect on organizational citizenship behavior, and 5) organizational commitment

has a positive direct effect on organizational citizenship behavior. Therefore, this conceptual

framework can be used to examine for developing the causal relationship model of support staffs’

organizational citizenship behavior at Ubon Ratchathani Rajabhat University. In addition, the

expected results from this study may increase the level of administrators’ awareness in enhancing

the support staffs’ organizational citizenship behavior at Ubon Ratchathani Rajabhat University

in the future.

Keywords : Organizational Citizenship Behavior, Personality Traits, Perception of Human Resource

Management Practices, Organizational Commitment

บทน�า มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธานเปนศนยกลางการให

บรการทางการศกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย

ในอนภมภาคลมแมน�าโขง และเปนกลไกทส�าคญในการ

ขบเคลอนยทธศาสตรชาตและพนทสการพฒนาอยางยงยน

(มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน, 2555) โดยบคลากร

กลมทท�าหนาทหลกในดานการสอน วจย และบรการ

วชาการคอ คณาจารย อยางไรกตาม บคลากรอกกลมหนง

ของมหาวทยาลยทมความส�าคญรองลงมาจากกล ม

คณาจารยและจดไดวาเปนกลมบคลากรทมหาวทยาลย

จ�าเปนตองมคอบคลากรสายสนบสนน ซงประกอบดวย

1) กลมส�านกงาน ไดแก บคลากรผปฏบตหนาทและ

ด�ารงต�าแหนงตางๆ ในส�านกงาน และ 2) กลมบรการ

ไดแก บคลากรผปฏบตหนาททวไปนอกส�านกงาน เชน

งานรกษาความปลอดภย งานสนาม งานแมบาน

งานอาคาร งานขบรถยนต และงานอนๆ (มหาวทยาลย

ราชภฏอบลราชธาน, 2553) โดยภาระหนาททบคลากร

สายสนบสนนตองรบผดชอบ คอ การสนบสนน ชวยเหลอ

และอ�านวยความสะดวกใหแกคณาจารย นกศกษา และ

บคคลภายนอกทเขามาตดตอธระภายในมหาวทยาลย

ใหไดรบความพงพอใจและด�าเนนภารกจไดส�าเรจลลวง

ตามวตถประสงคทตองการ

ดงนน การสงเสรมใหบคลากรสายสนบสนนม

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงเปน

พฤตกรรมการท�างานของบคลากรทเปนพเศษนอกเหนอ

จากหนาทความรบผดชอบในงานของบคลากรนนๆ

อนประกอบดวย พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ

พฤตกรรมความส�านกในหนาท พฤตกรรมความอดทน

อดกลน พฤตกรรมการค�านงถงผอน และพฤตกรรมการให

ความรวมมอตามแนวคดของ Podsakoff, MacKenzie,

Moorman & Fetter (1990) ยอมจะชวยยกระดบ

คณภาพการท�างานของบคลากรสายสนบสนนใหดยงขน



โดยพฤตกรรมตางๆ เหลานจะชวยสงผลใหการใหบรการ

ของบคลากรสายสนบสนนแกคณาจารย นกศกษา และ

บคคลภายนอกทเขามาตดตอธระ บรรลตามเปาหมาย

ของมหาวทยาลย สอดคลองกบท Robbins & Judge

(2009: 64) ไดกลาวไววาองคการจะประสบความส�าเรจ

ไดนน จ�าเปนตองมบคลากรทมพฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดขององคการ

จากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทผานมา

ถงปจจยทมอทธพลตอการมพฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดขององคการ พบวา ลกษณะของบคลกภาพ ไดแก

บคลกภาพเปดเผย บคลกภาพแบบโอนออนผอนตาม

บคลกภาพทมความรอบคอบ บคลกภาพทมความมนคง

ในดานอารมณ และบคลกภาพแบบเปดใจกวางทจะหา

ประสบการณ ลวนมอทธพลเชงบวกตอการมพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการ (Kumar, Bakhshi &

Rani, 2009; Singh & Singh, 2009; Malik, Ghafoor

& Iqba, 2012; Sjahruddin, Armanu, Sudiro &

Normijati, 2013) ในขณะทวธปฏบตดานการบรหาร

ทรพยากรมนษย ได แก การสรรหาและคดเลอก

การประเมนผลการปฏบตงาน การฝกอบรมและพฒนา

และคาตอบแทน ลวนมอทธพลเชงบวกตอการมพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการเชนกน (Sun, Aryee &

Law, 2007; Bababei et al., 2012) และนอกจากน

ยงพบวา ความผกพนตอองคการ ไดแก ความผกพนตอ

องคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานการคงอย

กบองคการ และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน

ลวนมอทธพลเชงบวกตอการมพฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดขององคการเชนกน (Meyer, Stanley, Herscovitch

& Topolnytsky, 2002; Peng & Chiu, 2010;

Rurkkhum & Bartlett, 2012)

ดงนน ในการศกษาน ผวจยจงสนใจศกษาถงอทธพล

ของลกษณะของบคลกภาพ การรบรวธปฏบตดานการ

บรหารทรพยากรมนษย และความผกพนตอองคการ

ทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ

บคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

โดยบทความนมวตถประสงคเพอน�าเสนอกรอบแนวคด

การพฒนาตวแบบความสมพนธเชงสาเหตพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการของบคลากรสายสนบสนน

มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธานจากการทบทวน

วรรณกรรมและผลงานวจยทเกยวของ ซงผลลพธท

คาดวาจะไดรบจากการน�ากรอบแนวคดนไปศกษาและ

ทดสอบในอนาคตมดงน 1) การกอใหเกดประโยชน

ในเชงวชาการ คอ เปนการตอยอดองคความรของศาสตร

ดานพฤตกรรมองคการและการบรหารทรพยากรมนษย

และ 2) การกอใหเกดประโยชนในเชงปฏบต คอ เปนการ

สรางความตระหนกใหแกผบรหารมหาวทยาลยราชภฏ

อบลราชธานและมหาวทยาลยอนๆ ทสนใจในการให

ความส�าคญกบปจจยดานลกษณะของบคลกภาพ วธ

ปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษย และความผกพน

ตอองคการของบคลากรสายสนบสนน ซงอาจจะสามารถ

น�ามาใชเปนแนวทางในการยกระดบพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการของบคลากรสายสนบสนน อนจะ

น�ามาซงการสรางความเขาใจ ความสามคค และการทมเท

แรงกายและแรงใจในการท�างานของบคลากรสายสนบสนน

ใหดยงขนตอไปในอนาคต

ทบทวนวรรณกรรม พฤตกรรมการเป นสมาชกทดขององค การ

(Organizational Citizenship Behavior: OCB)

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คอ

พฤตกรรมการท�างานของบคลากรทเปนพเศษเกนความ

คาดหมายจากหนาทความรบผดชอบในงานของบคลากร

นนๆ ซงองคการจะประสบความส�าเรจไดนน จ�าเปนตอง

มบคลากรทมพฤตกรรมการท�างานเชนน (Robbins &

Judge, 2009: 64) โดยพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการสามารถจ�าแนกออกไดเปน 5 ดาน ดงตอไปน

(Podsakoff, MacKenzie, Moorman & Fetter, 1990)

1) พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism)

คอ พฤตกรรมของพนกงานทชวยเหลอเพอนรวมงาน

เมอเผชญกบปญหาทเกดขนในองคการ



2) พฤตกรรมความส�านกในหนาท (Conscien-

tiousness) คอ พฤตกรรมของพนกงานทปฏบตตน

ในบทบาททองคการตองการ เชน การใหความรวมมอ

การปฏบตตามระเบยบขอบงคบ เปนตน

3) พฤตกรรมความอดทนอดกลน (Sportsmanship)

คอ พฤตกรรมของพนกงานทมความอดทนอดกลนตอ

ความคบของใจโดยไมท�าการรองเรยนในเรองทตนเอง

ไมพอใจ

4) พฤตกรรมการค�านงถงผอน (Courtesy) คอ

พฤตกรรมของพนกงานทค�านงถงผอนเพอปองกนไมให

เกดปญหากระทบกระทงซงกนและกน

5) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue)

คอ พฤตกรรมของพนกงานทใหความรวมมอและมสวนรวม

ในการด�าเนนงานขององคการ

ลกษณะของบคลกภาพ (Personality Traits)

บคลกภาพ คอ พฤตกรรมตางๆ ของบคคลท

แสดงออกหรอตอบสนองตอสงแวดลอม รวมไปถงการ

ปรบตวเขากบสงแวดลอม ซงแตละบคคลกจะมการ

แสดงออกทแตกตางกนไป (วนชย มชาต, 2551: 27)

ซงการใหความสนใจลกษณะของบคลกภาพของบคลากร

จะชวยใหเราสามารถเขาใจถงผลสะทอนตอพฤตกรรม

ของคนในองคการ (วเชยร วทยอดม, 2554: 66) โดย

แบบจ�าลองลกษณะของบคลกภาพ 5 อยาง (The Big

Five Model) หรอทเรยกสนๆ วา บกไฟว (Big Five)

แบงออกเปน 5 ปจจยดงตอไปน (Robbins & Judge,

2009: 142-143)

1) บคลกภาพเปดเผย (Extraversion) เปน

บคลกภาพทยดตดกบการสรางความสมพนธกบคนอน

บคคลทมบคลกภาพแบบนจะมแนวโนมทจะชอบ

เขาสงคม กลาแสดงออก และเขากบคนอนไดงาย

2) บคลกภาพแบบโอนออนผอนตาม (Agree-

ableness) เปนบคลกภาพทโอนออนผอนตามคนอน

คนทมบคลกภาพแบบนจะมแนวโนมทจะใหความรวมมอ

อบอน และไวใจได

3) บคลกภาพทมความรอบคอบ (Conscien-

tiousness) เปนบคลกภาพทเชอถอได คนทมบคลกภาพ

แบบนจะเปนบคคลทมความรบผดชอบ เปนระเบยบ

ท�างานจรงจง และมวนยในตนเอง

4) บคลกภาพทมความมนคงในดานอารมณ

(Emotional Stability) เปนบคลกภาพทบคคลสามารถ

รบมอกบแรงตงเครยดได คนทมบคลกภาพแบบนจะม

ความสงบ มนใจในตนเอง และมนคงทางอารมณ

5) บคลกภาพแบบเปดใจกวางทจะหาประสบการณ

(Openness to Experience) เปนบคลกภาพทบคคล

เปดใจกวางและสนใจตอสงใหมๆ คนทมบคลกภาพแบบน

จะมความรสกตอบสนองไว มความคดสรางสรรค และ

อยากรอยากเหน

การรบรวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษย

(Perception of Human Resource Management

Practices)

การรบร (Perception) คอ กระบวนการทบคคลรบ

ใหความหมาย และตความขอมลขาวสารทไดรบจาก

สงกระตนหรอสงแวดลอม โดยการรบรของแตละบคคล

จะมความแตกตางกนไปตามปจจยทกอใหเกดการรบรนนๆ

(Schermerhorn, Hunt & Osborn, 2005; Ivancevich,

Konopaske & Matteson, 2008) การรบรของบคลากร

มความส�าคญมากเนองจาก ถาการรบรของบคลากร

สอดคลองไปในแนวทางเดยวกนกบสงทองคการคาดหมาย

บคลากรยอมทจะแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมตรงกบท

องคการตองการ กอใหเกดการปฏบตงานทมประสทธภาพ

ภายในองคการขน (Nord, 1976 อางถงใน วเชยร

วทยอดม, 2554: 98) ดงนน ในปจจยวธปฏบตดานการ

บรหารทรพยากรมนษย ซงเปนปจจยระดบองคการ ผวจย

จะท�าการศกษาผานมมมองของการรบรของบคลากร

โดยใหชอปจจยวาการรบร วธปฏบตดานการบรหาร

ทรพยากรมนษย ซงการบรหารทรพยากรมนษย คอการ

ใชประโยชนบคลากรซงจดไดวาเปนสนทรพยอนมคา

สงสดขององคการเพอใหบรรลวตถประสงคขององคการ



(Mondy, Noe & Premeaux, 2002: 2) โดยวธปฏบต

ดานการบรหารทรพยากรมนษยโดยทวไปประกอบดวย

4 กระบวนการส�าคญ ดงตอไปน

1) การสรรหาและคดเลอก (Recruitment and

Selection) การสรรหาบคลากร คอ กจกรรมทองคการ

จดขนโดยมวตถประสงคเพอคดตวและดงดดผสมครทม

คณสมบตตามทองคการตองการ (Noe, Hollenbeck,

Gerhart & Wright, 2008: 202) เพอน�าเขาสขนตอน

การคดเลอกบคลากร ซงเปนกระบวนการทองคการเลอก

บคคลจากผสมครทไดจากขนตอนการสรรหา โดยบคคล

ทถกเลอกนนจะเปนผ ทมคณสมบตเหมาะสมทสด

ตามเกณฑทต�าแหนงงานนนตองการ เมอพจารณาจาก

เงอนไขของสภาพแวดลอมในขณะนน (Ivancevich,

2010: 213)

2) การบรหารผลการปฏบตงาน (Performance

Management) คอ กระบวนการทฝายบรหาร ผจดการ

ตลอดถงหวหนางาน จะมนใจไดวาผลการปฏบตงานของ

บคลากรมความสอดคลองไปดวยกนกบเปาหมายของ

องคการ ซงกระบวนการบรหารผลการปฏบตงานทม

ประสทธผลประกอบดวย การใหนยามผลการปฏบตงาน

ทเปนเลศ การวดผลการปฏบตงาน การตดตามผลการ

ปฏบตงาน และการใหขอมลยอนกลบ (Ivancevich,

2010: 251) โดยระบบการประเมนผลการปฏบตงาน

ประกอบดวย 6 ขนตอน ดงน (1) การท�ามาตรฐานและ

เกณฑทจะประเมนในแตละต�าแหนง (2) การจดท�า

นโยบายการประเมนผลการปฏบตงาน เชน ชวงเวลา

และความถในการวดผล และใครเปนผประเมน (3) มผ

ประเมนรวบรวมขอมลผลการปฏบตงานของบคลากร

(4) ผประเมนและบคลากรทเกยวของมสวนรวมในการ

ประเมนผลการปฏบตงาน (5) มการอภปรายผลการ

ประเมนใหบคลากรทราบ และ (6) การตดสนและบนทก

ผลการประเมน (Ivancevich, 2010: 256)

3) การฝกอบรมและพฒนา (Training and

Development) คอ กระบวนการตอเนองทเรมตน

ตงแตวนแรกของการท�างาน เปนการสรางทกษะส�าหรบ

บคลากรใหมผลการปฏบตงานสงและมขวญก�าลงใจทด

ในการท�างาน (Decenzo, Robbins & Verhulst,

2013: 86) การฝกอบรม คอ กระบวนการสอนบคลากร

ในทกษะทจ�าเปนส�าหรบการปฏบตงาน อนประกอบดวย

ความร (knowledge) ทกษะ (skills) และความสามารถ

(abilities) หรอทเรยกวา KSAs ซงบคลากรจ�าเปน

ตองมเพอใหปฏบตงานไดส�าเรจ ในขณะท การพฒนา

คอ การเตรยมบคลากรทมวฒสามารถส�าหรบการเขาส

ต�าแหนงใหมในอนาคต รวมถงบคลากรทตองการยกระดบ

สมรรถนะในการท�างานของตนเองใหสงขน (Dessler,

2013: 240) จงสามารถสรปไดวา การฝกอบรมนนเพอ

ปจจบน ในขณะทการพฒนานนเปนการเตรยมบคลากร

ใหมความเชอมน มวฒภาวะ และมความมนคง ส�าหรบ

การรบผดชอบงานทจะมขอบเขตกวางขนในอนาคตนนเอง

4) คาตอบแทน (Compensation) คอ รปแบบ

ของสงตอบแทนทเปนตวเงนและประโยชนเกอกล

ทบคลากรไดรบอนเนองมาจากการจางงาน (Milkovich,

Newman & Gerhart, 2011: 10) ซงคาตอบแทน

ประกอบดวยรางวล 3 ประเภท ไดแก (1) ตวเงน คอ

เงนทบคลากรทไดรบจากการท�างาน (2) ประโยชน

เกอกล คอ รางวลเพมเตมในรปตวเงนอนๆ นอกเหนอจาก

คาจางพนฐาน เชน คาตอบแทนในวนหยด วนลาปวย

วนลาพกรอน คาประกนสขภาพ ฯลฯ และ (3) รางวล

ทไมใชตวเงน เชน การมความสขในการท�างาน หรอ

ความพงพอใจกบสถานทท�างานทชวยใหมความสะดวก

สบาย (Mondy, Noe & Premeaux, 2002: 5)

โดยในการจายคาตอบแทน องคการควรใหความส�าคญกบ

ความเทาเทยมของการจายคาตอบแทน ซงประกอบดวย

(1) ความเทาเทยมภายนอกองคการ (external equity)

และ (2) ความเทาเทยมภายในองคการ (internal equity)

(Noe, Hollenbeck, Gerhart & Wright, 2008:

487-488)



ความผกพนตอองคการ (Organizational

Commitment)

Mowday, Porter & Steers (1982 อางถงใน

ทองใบ สดชาร, 2552: 234) กลาววา ความผกพนตอ

องคการ คอ ความเชอมนและยอมรบในเปาหมายและ

คานยมขององคการ และตองการทจะรกษาซงสถานภาพ

ความเปนสมาชกขององคการไว โดยความผกพนตอ

องคการสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภท ดงตอไปน

(Meyer & Allen, 1991: 67)

1) ความผกพนตอองคการดานจตใจ (Affective

Commitment) คอ การทบคคลอยากจะอยท�างานกบ

องคการตอไปเพราะมความเหนสอดคลองกบเปาหมาย

ขององคการ จงตงใจและมความสขกบการท�างานเพอให

ผลการท�างานประสบความส�าเรจ

2) ความผกพนตอองคการดานการคงอย กบ

องคการ (Continuance Commitment) คอ การท

บคคลอยากจะอยท�างานกบองคการตอไป เพราะการ

คงอยกบองคการยงมผลประโยชนส�าหรบตนอย เปนการ

อยเพราะไมอยากสญเสยในสงทไดเคยลงทนลงแรงใหกบ

องคการมาตลอดระยะเวลาการท�างาน

3) ความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน

(Normative Commitment) คอ การทบคคลอยาก

จะอย ท�างานกบองคการตอไปเพราะเปนสงถกตอง

เหมาะสมทจะท�า หรออาจเปนความจ�าใจตองอยอนเนอง

มาจากแรงกดดนหรอความคดจากบคคลรอบขางทมตอ

บคคลนนๆ หากเขาจะออกจากองคการไป

งานวจยทเกยวของ Kumar, Bakhshi & Rani (2009) ไดท�าการศกษา

พบวาลกษณะของบคลกภาพ ไดแก บคลกภาพทมความ

รบผดชอบ บคลกภาพเปดเผย และบคลกภาพโอนออน

ผอนตาม มอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดขององคการของกลมตวอยางแพทยทท�างานในวทยาลย

แพทยศาสตรในอนเดยเหนออยางมนยส�าคญทางสถต

ในขณะท Singh & Singh (2009) ไดท�าการศกษา

พบวา ลกษณะของบคลกภาพ ไดแก บคลกภาพทม

ความรอบคอบ บคลกภาพเปดเผย และบคลกภาพแบบ

โอนออนผอนตาม มความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการของผบรหารระดบตน

ในองคการตางๆ ของอนเดย สอดคลองกบ Mahdiuon,

Ghahramani & Sharif (2010) ไดท�าการศกษา

พบวา ลกษณะของบคลกภาพ ไดแก บคลกภาพทม

ความรอบคอบ บคลกภาพแบบโอนออนผอนตาม และ

บคลกภาพแบบเปดใจกวางทจะหาประสบการณ เปน

ตวแปรท�านายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ของบคลากรมหาวทยาลยเตหะราน ประเทศอหราน

เชนเดยวกบ Malik, Ghafoor & Iqba (2012)

ไดท�าการศกษา พบวา ลกษณะของบคลกภาพมอทธพล

เชงบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ

พนกงานธนาคารในปากสถานอยางมนยส�าคญทางสถต

โดยลกษณะของบคลกภาพสามารถอธบายความแปรปรวน

ของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงาน

ธนาคารได 32 % สอดคลองกบ Sjahruddin, Armanu,

Sudiro & Normijati (2013) ไดท�าการศกษา พบวา

ลกษณะของบคลกภาพมอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการของกลมตวอยางพยาบาล

จากโรงพยาบาลตางๆ ในเมอง Makassar ประเทศ

อนโดนเซย นอกจากน Hakim, Nimran, Haerani

& Alam (2014) ไดท�าการศกษา พบวา ลกษณะของ

บคลกภาพมอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการของอาจารยมหาวทยาลยของรฐ

ในประเทศอนโดนเซย จงสามารถตงสมมตฐานไดวา

สมมตฐานท 1: ลกษณะของบคลกภาพมอทธพล

เชงบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Erdheim, Wang & Zickar (2006) ไดท�าการ

ศกษา พบวา 1) บคลกภาพเปดเผยมความสมพนธ

เชงบวกกบความผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพน

ตอองคการดานบรรทดฐาน และความผกพนตอองคการ

ดานการคงอย กบองคการอยางมนยส�าคญทางสถต

2) บคลกภาพทมความมนคงในดานอารมณ บคลกภาพ



ทมความรอบคอบ และบคลกภาพแบบเปดใจกวางทจะ

หาประสบการณมความสมพนธเชงบวกกบความผกพน

ตอองคการดานการคงอยกบองคการอยางมนยส�าคญ

ทางสถต และ 3) บคลกภาพแบบโอนออนผอนตาม

มความสมพนธเชงบวกกบความผกพนตอองคการดาน

บรรทดฐานอยางมนยส�าคญทางสถต เชนเดยวกบ Tziner,

Waismal-Manor, Brodman & Vardi (2008) ไดท�า

การศกษา พบวา ลกษณะของบคลกภาพ ไดแก บคลกภาพ

โอนออนผอนตาม บคลกภาพแบบเปดใจกวางทจะหา

ประสบการณ และบคลกภาพทมความความรบผดชอบ

มอทธพลเชงบวกตอความผกพนตอองคการอยางม

นยส�าคญทางสถต นอกจากน Spagnoli & Caetano

(2012) ท�าการศกษา พบวา บคลกภาพแบบโอนออน

ผอนตามมอทธพลเชงบวกตอความผกพนตอองคการ

ดานบรรทดฐานอยางมนยส�าคญทางสถต ในขณะท

Hackney (2012) ท�าการศกษา พบวา บคลกภาพทม

ความรอบคอบมอทธพลเชงบวกตอความผกพนตอ

องคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดานการคงอย

กบองคการ และความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน

อยางมนยส�าคญทางสถต เชนเดยวกบ Abdullah,

Omar & Rashid (2013) ทไดศกษา พบวา บคลกภาพ

เปดเผย บคลกภาพแบบโอนออนผอนตาม และบคลกภาพ

ทมความรอบรอบ มอทธพลเชงบวกตอความผกพนตอ

องคการของพนกงานธนาคารในปากสถานอยางมนยส�าคญ

ทางสถต และ Kappagoda (2013) ไดท�าการศกษา

พบเชนเดยวกนวาบคลกภาพเปดเผย บคลกภาพแบบ

โอนออนผอนตาม และบคลกภาพทมความรอบคอบ

มอทธพลเชงบวกตอความผกพนตอองคการของครภาษา

องกฤษในโรงเรยนรฐบาลของศรลงกาอยางมนยส�าคญ

ทางสถต จงสามารถตงสมมตฐานไดวา

สมมตฐานท 2: ลกษณะของบคลกภาพมอทธพล

เชงบวกตอความผกพนตอองคการ

Hashim (2010) ไดท�าการศกษาพบวา วธปฏบต

ดานการบรหารทรพยากรมนษย ประกอบดวย การสรรหา

การคดเลอก การประเมนผลการปฏบตงาน การฝกอบรม

และพฒนา และคาตอบแทน มความสมพนธเชงบวก

สงมากกบความผกพนตอองคการอยางมนยส�าคญ

ทางสถต โดยวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษย

สามารถอธบายความแปรปรวนของความผกพนตอ

องคการได 49.9% เชนเดยวกบ Zaitouni, Sawalha

& Sharif (2011) ท�าการศกษา พบวา 1) วธปฏบตดาน

การบรหารทรพยากรมนษย ไดแก การพฒนาสมรรถนะ

คาตอบแทนทยตธรรม และการแบงปนขอมลขาวสาร

มอทธพลเชงบวกตอความผกพนตอองคการดานจตใจ

2) คาตอบแทนทยตธรรม และการแบงปนขอมลขาวสาร

มอทธพลเชงบวกตอความผกพนตอองคการดานการคงอย

กบองคการ และ 3) การแบงปนขอมลขาวสาร มอทธพล

เชงบวกตอความผกพนตอองคการดานบรรทดฐาน

ซงสอดคลองกบ Nawab & Bhatti (2011) ทไดท�า

การศกษาพบวาคาตอบแทนมอทธพลเชงบวกตอความ

ผกพนตอองคการดานจตใจ ความผกพนตอองคการดาน

การคงอยกบองคการ และความผกพนตอองคการดาน

บรรทดฐานของอาจารยมหาวทยาลยในประเทศปากสถาน

อยางมนยส�าคญทางสถต เชนเดยวกบ Sial, Jilani,

Imran & Zaheer (2011) และ Rizal, Idrus, Djumahir

& Mintarti (2014) ทศกษาพบเชนเดยวกนวา คาตอบแทน

มอทธพลเชงบวกตอความผกพนตอองคการอยางม

นยส�าคญทางสถต ในขณะท ชาญวฒ บญชม (2553)

ไดศกษา พบวา การไดรบการพฒนาความรความสามารถ

มความสมพนธเชงบวกกบความผกพนตอองคการอยาง

มนยส�าคญทางสถต นอกจากน Salleh, Amin, Muda

& Halim (2013) ยงศกษาพบวา ความพงพอใจในความ

ยตธรรมในการประเมนผลการปฏบตงานมอทธพลเชงบวก

ตอความผกพนตอองคการของบคลากรในหนวยงาน

ภาครฐในประเทศมาเลเซย จงสามารถตงสมมตฐานไดวา

สมมตฐานท 3: การรบรวธปฏบตดานการบรหาร

ทรพยากรมนษยมอทธพลเชงบวกตอความผกพนตอ

องคการ

Morrisson (1996) ศกษาพบวา การบรหารทรพยากร

มนษยมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ



องคการอยางมนยส�าคญทางสถต โดยระดบของพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการเปลยนแปลงไปตาม

แนวทางการบรหารทรพยากรมนษยซงเปนสงทก�าหนด

เงอนไขความสมพนธระหวางนายจางและพนกงาน ตอมา

Sun, Aryee & Law (2007) ไดท�าการวเคราะหขอมล

ตางระดบ พบวา วธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษย

แบบมงผลการปฏบตงานสงมอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการอยางมนยส�าคญทางสถต

สอดคลองกบ Bababei et al. (2012) ทศกษาพบวาวธ

ปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษย ไดแก การก�าหนด

รางวลตามสถานการณ และการประเมนผลการปฏบตงาน

มอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการอยางมนยส�าคญทางสถต จงสามารถตงสมมตฐาน

ไดวา

สมมตฐานท 4: การรบรวธปฏบตดานการบรหาร

ทรพยากรมนษยมอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการ

Podsakoff, MacKenzie & Bommer (1996)

ศกษาพบวา ความผกพนตอองคการของพนกงานมความ

สมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการอยางมนยส�าคญทางสถต ซงตอมานกวจยตางๆ

เชน Meyer, Stanley, Herscovitch & Topolnytsky

(2002), Peng & Chiu (2010) และ Salehi &

Gholtash (2011) ไดศกษาพบเชนเดยวกนวา ความผกพน

ตอองคการมอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดขององคการอยางมนยส�าคญทางสถต นอกจากน

Rurkkhum & Bartlett (2012) ไดศกษาพบวา ความผกพน

ตอองคการมอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดขององคการอยางมนยส�าคญทางสถต โดยความผกพน

ตอองคการสามารถอธบายความแปรปรวนของพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการ ดงน พฤตกรรมการให

ความรวมมอ 23% พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ 18%

พฤตกรรมความส�านกในหนาท 13% พฤตกรรมความ

อดทนอดกลน 7% และพฤตกรรมการค�านงถงผอน 1%

จงสามารถตงสมมตฐานไดวา

สมมตฐานท 5: ความผกพนตอองคการมอทธพล


นอกจากน ยงมนกวจยทไดศกษาพบอทธพลทางออม

ของวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยทมตอ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการผานความผกพน

ตอองคการ ดงตอไปน Mukhtar, Sial, Imran & Jilani

(2012) ไดศกษาพบวา วธปฏบตดานการฝกอบรมและ

พฒนา และการกระจายอ�านาจ มอทธพลทางออมตอ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการผานความผกพน

ตอองคการอยางมนยส�าคญทางสถต และ Zheng, Zhang

& Li (2011) ไดท�าการศกษา พบวา ระบบการประเมน

ผลการปฏบตงาน ไดแก การสงเกตการณ การใหขอมล

ยอนกลบ และการวางแผน มอทธพลทางออมตอพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการผานความผกพนตอองคการ

ดานจตใจอยางมนยส�าคญทางสถต ซงผลการศกษาเหลาน

จะเปนการสนบสนนใหการสรางกรอบแนวคดในการวจย

มความชดเจนมากยงขน

กรอบแนวคดในการวจย จากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

เพอก�าหนดสมมตฐานการวจย ท�าใหสามารถพฒนา

กรอบแนวคดการวจยได ดงรปท 1 โดยประชากรท

ตองการศกษา คอ บคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลย

ราชภฏอบลราชธาน จ�านวน 249 คน (ขอมลจาก

กองบรหารงานบคคล มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

ณ วนท 24 ธนวาคม 2556)



รปท 1 กรอบแนวคดการวจย

บทสรป จากการทบทวนแนวคดลกษณะของบคลกภาพ

การรบร วธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษย

ความผกพนตอองคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ขององคการ และงานวจยทเกยวของ สามารถก�าหนด

เปนสมมตฐานการวจยไดดงน 1) ลกษณะของบคลกภาพ

มอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ

องคการ 2) ลกษณะของบคลกภาพมอทธพลเชงบวก

ตอความผกพนตอองคการ 3) การรบรวธปฏบตดานการ

บรหารทรพยากรมนษยมอทธพลเชงบวกตอความผกพน

ตอองคการ 4) การรบรวธปฏบตดานการบรหารทรพยากร

มนษยมอทธพลเชงบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ขององคการ และ 5) ความผกพนตอองคการมอทธพล


โดยกรอบแนวคดจากสมมตฐานการวจยทก�าหนดขนน

สามารถน�าไปใชศกษาและทดสอบเพอพฒนาเปนตวแบบ

ความสมพนธเชงสาเหตพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ขององคการของบคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลย

ราชภฏอบลราชธานไดตอไป

ขอเสนอแนะ 1) กรอบแนวคดทได น เป นเพยงการทบทวน

วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของในขนตอนเรมแรก

จงยงสามารถพฒนากรอบแนวคดนใหมความสมบรณ

มากขนดวยการน�าตวแปรอนๆ ทนาจะมอทธพลตอ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมาเขารวม

ในการศกษาและทดสอบเพมเตมดวย อนจะน�าไปสการ

กอใหเกดประโยชนในการตอยอดองคความรของศาสตร

ดานพฤตกรรมองคการ การบรหารทรพยากรมนษย

ตลอดจนศาสตรอนๆ ทเกยวของใหมความสมบรณในเชง

ทฤษฎมากยงขน



2) กรอบแนวคดนนอกจากจะเกบขอมลและท�าการ

ทดสอบในบคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยราชภฏ

อบลราชธานแลวนน ยงสามารถขยายขอบเขตการศกษา

และทดสอบไดดงน 2.1) ท�าการเกบขอมลในบคลากร

กลมอนทมลกษณะงานทบคลากรจ�าเปนตองมพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการ อาทเชน พยาบาล

ทหาร ต�ารวจ พนกงานขาย รวมไปถงพนกงานทให

บรการอนๆ เปนตน และ 2.2) ท�าการเกบขอมล

ในบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยราชภฏอนๆ

หรอในกลมมหาวทยาลยราชภฏทวประเทศ รวมไปถง

อาจเกบขอมลในบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลย

ของรฐและเอกชนอนๆ เปนตน ซงผลทไดนาจะท�าให

เกดการพฒนาตวแบบความสมพนธเชงสาเหตของ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทจะให

ขอเสนอแนะส�าหรบผบรหารองคการในการก�าหนด

นโยบายและวธบรหารทรพยากรมนษยเพอยกระดบ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการส�าหรบ

บคลากรในหลากหลายอาชพและในแตละบรบทของ

องคการตางๆ ตอไปในอนาคต

บรรณานกรม ชาญวฒ บญชม. (2553). ความผกพนตอองคการ: ศกษาเฉพาะกรณบคลากรโรงเรยนอสลามสนตชน. ศลปศาสตร

มหาบณฑต (พฒนาสงคม), สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ทองใบ สดชาร. (2552). การจดการและพฤตกรรมองคการ. พมพครงท 2. อบลราชธาน: มหาวทยาลยราชภฏ

อบลราชธาน.

มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. (2553). ขอบงคบมหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน วาดวยการบรหารงานบคคล

ส�าหรบพนกงานในสถาบนอดมศกษา พ.ศ. 2553. สบคนเมอ 24 ธนวาคม 2556, จาก http://www.ubru.

ac.th/index.php/2013-06-25-07-10-26/1424-peoplecontrol

มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. (2555). สารสนเทศ ประจ�าปการศกษา 2555. อบลราชธาน: มหาวทยาลยราชภฏ

อบลราชธาน.

วเชยร วทยอดม. (2554). พฤตกรรมองคการ. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: ธนธชการพมพ.

วนชย มชาต. (2551). พฤตกรรมการบรหารองคการสาธารณะ. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: ส�านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Abdullah, I., Omar, R. & Rashid, Y. (2013). Effect of Personality on Organizational Commitment and

Employees’ Performance: Empirical Evidence from Banking Sector of Pakistan. Middle-East

Journal of Scientific Research, 18(6), 759-766.

Bababei, D., Ahmad, A., Idris, K., Omar, Z., & Rahimian, H. (2012). The Impact of Human Resource

Practices and Organizational Citizenship Behaviors on Firm Performance. American Journal

of Applied Science, 9(1), 47-53.

Decenzo, D. A., Robbins, S. P. & Verhulst, S. L. (2013). Human Resource Management. 11th ed.

New Jersey: John Wiley & Sons.

Dessler, G. (2013). Human Resource Management. 13th ed. New Jersey: Pearson Prentice Hall.

Erdheim, J. R., Wang, M., & Zickar, M. J. (2006). Linking the Big Five Personality Constructs to

Organizational Commitment. Personality and Individual Differences, 41, 959-970.



Hackney, C. W. (2012). Personality, Organizational Commitment, and Job Search Behavior: A Field

Study. Doctoral Dissertation, The University of Tennessee, Knoxville, USA.

Hakim, W., Nimran, U., Haerani, S. & Alam, S. (2014). The Antecedents of Organizational Citizenship

Behavior (OCB) and Their Effect on Performance: Study on Public University in Makassar,

South Sulawesi, Indonesia. Journal of Business and Management, 16(2), 5-13.

Hashim, J. (2010). Human Resource Management Practices on Organizational Commitment: The

Islamic Perspective. Personnel Review, 39(6), 785-799.

Ivancevich, J. M. (2010). Human Resource Management. 11th ed. New York: McGraw-Hill/Irwin.

Ivancevich, J. M., Konpaske, R., & Matteson, M. T. (2008). Organizational Behavior and Management.

8th ed. New York: McGraw-Hill/Irwin.

Kappagoda, S. (2013). The Impact of Five-Factor Model of Personality on Organizational Commitment

of English Teachers in Sri Lankan Government Schools. International Journal of Physical

and Social Sciences, 3(1), 1-10.

Kumar, K., Bakhshi, A., & Rani, E. (2009). Linking the ‘Big Five’ Personality Domains to Organizational

Citizenship Behavior. International Journal of Psychological Studies, 1(2), 73-81.

Mahdiuon, R., Ghahramani, M. & Sharif, A. R. (2010). Explanation of Organizational Citizenship

Behavior with Personality. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 178-184.

Malik, M. E., Ghafoor, M. M., & Iqba, H. K. (2012). Leadership and Personality Traits as Determinants

of Organizational Citizenship Behavior (OCB) in Banking Sector of Pakistan. World Applied

Sciences Journal, 20(8), 1152-1158.

Meyer, J., & Allen, N. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment.

Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.

Meyer, J. P., Stanley, D. J., Herscovitch, L., & Topolnytsky, L. (2002). Affective, Continuance, and

Normative Commitment to the Organization: A Meta-Analysis of Antecedents, Correlates,

and Consequences. Journal of Vocational Behavior, 61(1), 20-52.

Milkovich, G. T., Newman, J. M. & Gerhart, B. (2011). Compensation. 10th ed. New York: McGraw-Hill/

Irwin.

Mondy, R. W., Noe, R. M. & Premeaux, S. R. (2002). Human Resource Management. 8th ed.

New Jersey: Pearson Education.

Morrison, E. W. (1996). Organizational Citizenship Behavior as a Critical Link between HRM Practices

and Service Quality. Human Resource Management, 35(4), 493-512.

Mukhtar, A., Sial, M. A., Imran, A. & Jilani, S. M. A. (2012). Impact of HR Practices on Organizational

Citizenship Behavior and Mediating Effect of Organizational Commitment in NGOs of

Pakistan. World Applied Sciences Journal, 18(7), 901-908.



Nawab, S. & Bhatti, K. K. (2011). Influence of Employee Compensation on Organizational Commitment

and Job Satisfaction: A Case Study of Educational Sector of Pakistan. International Journal

of Business and Social Science, 2(8), 25-32.

Noe, R. A., Hollenbeck, J. R., Gerhart, B., & Wright, P. M. (2008). Human Resource Management:

Gaining a Competitive Advantage. 6th ed. New York: McGraw-Hill/Irwin.

Peng, J., & Chiu, S. (2010). An Integrative Model Linking Feedback Environment and Organizational

Citizenship Behavior. The Journal of Social Psychology, 150(6), 582-607.

Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., & Bommer, W. H. (1996). A Meta-Analysis of the Relationship

between Kerr and Jemier’s Substitutes for Leadership and Employee Job Attitudes, Role

Perceptions, and Performance. Journal of Applied Psychology, 81, 380-399.

Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B. Moorman, R. H., & Fetter, R. (1990). Transformational Leader

Behaviors and Their Effects on Followers’ Trust in Leader, Satisfaction, and Organizational

Citizenship Behaviors. Leadership Quarterly, 1(2), 107-142.

Rizal, M., Idrus, M. S. Djumahir & Mintarti, R. (2014). Effect of Compensation on Motivation,

Organizational Commitment and Employee Performance (Studies at Local Revenue

Management in Kendari City). International Journal of Business and Management Invention,

3(2), 64-79.

Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2009). Organizational Behavior. 13th ed. Upper Saddle, NJ: Pearson

Prentice Hall.

Rurkkhum, S., & Bartlett, K. R. (2012). The Relationship between Employee Engagement and

Organizational Citizenship Behavior in Thailand. Human Resource Development International.

15(2), 157-174.

Salleh, M., Amin, A., Muda, S. & Halim, M. A. S. A. (2013). Fairness of Performance Appraisal and

Organizational Commitment. Asian Social Science, 9(2), 121-128.

Salehi, M. & Gholtash, A. (2011). The Relationship between Job Satisfaction, Job Burnout and

Organizational Commitment with the Organizational Citizenship Behavior among Members

of Faculty in the Islamic Azad University – First District Branches, In Order to Provide the

Appropriate Model. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 306-310.

Sial, M. A., Jilani, S. M. A., Imran, R. & Zaheer, A. (2011). Effect of Human Resource Practices on

Organizational Commitment in Pakistani Universities. World Applied Sciences Journal, 15(6),

793-798.

Schermerhorn, J. R., Hunt, J. G., & Osborn, R. N. (2005). Organizational Behavior. 9th ed. New Jersey:

John Wiley and Sons.



Siripapun Leephaijaroen received her Bachelor Degree of Engineering,

major in Electrical Engineering from Ubon Ratchathani University in 2002.

In 2007, she graduated Master Degree of Business Administration from

Ramkhamhaeng University. In 2014, she graduated Doctoral Degree of

Public Administration, major in Human Resource Management from

National Institute of Development Administration. In addition, She is

currently a full time lecturer in Faculty of Business Administration and

Management at Ubon Ratchathani Rajabhat University.

Singh, A. K., & Singh, A. P. (2009). Does Personality Predict Organizational Citizenship Behavior

among Managerial Personnel. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 35(2),

291-298.

Sjahruddin, H., Armanu, Sudiro, A., & Normijati. (2013). Personality Effect on Organizational Citizenship

Behavior (OCB): Trust in Manager and Organizational Commitment Mediator of Organizational

Justice in Makassar City Hospital (Indonesia). European Journal of Business and Management,

5(9), 95-104.

Spagnoli, P., & Caetano, A. (2012). Personality and Organizational Commitment. Career Development

International, 17(3), 255-275.

Sun, L. Y., Aryee, S., & Law, K. S. (2007). High-Performance Human Resource Practices, Citizenship

Behavior and Organizational Performance: A Relational Perspective. Academy of Management

Journal, 50(3), 558-577.

Tziner, A., Waismal-Manor, R., Brodman, A., & Vardi, N. (2008). The Personality Dispositional

Approach to Work Satisfaction and Organizational Commitment. Psychological Reports,

103(2), 435-442.

Zaitouni, M., Sawalha, N. N. & Sharif, A. E. (2011). The Impact of Human Resource Management

Practices on Organizational Commitment in the Banking Sector in Kuwait. International

Journal of Business and Management, 6(6), 108-123.

Zheng, W., Zhang, M. & Li, H. (2012). Performance Appraisal Process and Organizational Citizenship

Behavior. Journal of Managerial Psychology, 27(7), 732-752.

Documents

กรอบแนวคิดการพัฒนาตัวแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ พฤติกรรมการ ...journal.pim.ac.th/uploads/content/2014/12/o_1984rdsj8jv81b8dgpk4nk1r9g15.pdf ·