ความมงมนใหขาราชการไทยไรทจรต คณธรรม คานยม และหลกธรรมาภบาลในการปฏบตงาน

หลกสตรเสรมสรางเกยรตภมขาราชการ ：ส านกขาราชการไทยไมโกง

ทปรกษาดานจรยธรรม วรนทร สขเจรญ

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๖๑

น ำเสนอแผนและแสดงปณธำนตอผบรหำรของหนวยงำน 2

วตถประสงค - เพอพฒนาความรและทกษะใหขาราชการเพอการปฏบตหนาทอยางมเกยรตภม - เพอเสรมสรางความเขมแขงใหหนวยงานรบผดชอบดานการสงเสรมคณธรรมจรยธรรมในสวนราชการ

ประเดนส ำคญ - นโยบายของผบรหารกระทรวงในการสงเสรมคณธรรมจรยธรรมและการปองกนปราบปรามการทจรต - แนวทางการเสรมสรางส านกเพอเสรมสรางเกยรตภมขาราชการ - การจดท าแผนปฏบตการเพอเสรมสรางเกยรตภมขาราชการ และปองกนปราบปรามการทจรต - กจกรรมตงปณธานและวถปฏบตเพอเสรมสรางเกยรตภมของขาราชการ

งานทไดรบมอบหมายจาก คณะกรรมการตอตานการทจรตแหงชาต

“ใหส านกงาน ก.พ. เปนสวนราชการรบผดชอบในการฝกอบรมหลกสตร “ส านกขาราชการไทยไมโกง” ส าหรบสวนกลาง และสวนภมภาค (คาใชจายในการอบรมจากหนวยงานตนสงกด)”

หลกสตร เสรมสรางเกยรตภมขาราชการ : ส านกขาราชการไทยไมโกง

มต-ขอสงการ ทส าคญในการประชมคณะกรรมการตอตานการทจรตแหงชาต ครงท ๓ / ๒๕๕๙ วนท ๘ สงหาคม ๒๕๕๙

“มอบหมายให รองนายกรฐมนตร (นายวษณ เครองาม) รบแนวทางการขบเคลอน “ส านกไทยไมโกง” ส าหรบการปลกจตส านก ใหกบขาราชการ และเจาหนาทของรฐตามทอนกรรมการฯ เสนอ และมอบหมายให ส านกงาน ก.พ. ส านกงาน กพร. และ กระทรวงมหาดไทย รบไป ด าเนนงานและเปนหนวยก ากบ โดยใหถอเปนนโยบายทส าคญทจะตองด าเนนการใหเปนรปธรรม

4

พระบรมราโชวาท พระราชทานแกขาราชการพลเรอน เนองในวนขาราชการพลเรอน

วนท ๑ เมษายน ๒๕๓๔

การปฏบตราชการใหดนน กลาวอยางสน งาย และตรงทสด คอท าใหส าเรจทนการ และใหไดผลเปนประโยชนแตทางเดยว ซงจะท าไดเมอบคคลมวชาความสามารถ และมปญญาความรคดพจารณา เหนสงทเปนคณเปนโทษ เปนประโยชนมใชประโยชน อยางชดเจน ถก ตรง.

เปรยบเทยบ Problem Focus กบ Solution Focus

• Problem Focus ความขดของ ไมเกดผล

สภาพปญหา

วเคราะหปญหา

วนจฉยโรค

รกษาโรค

• Solution Focus ความขดของ ไมเกดผล

ตองการใหเปนอยางไร

ท าอะไรไดบาง

หาทางเลอกใหม

ใชแนวทางใหม

ปจจบน

อดต

อนาคต

ปจจบน

อนาคต

6

หลกสตรเสรมสรางเกยรตภมขาราชการ : ส านกขาราชการไทยไมโกง

เกยรตภม ขาราชการ

ความมงมนของรฐบาลและสวนราชการ

ระบบ วธการท างานทพงประสงค

วเคราะหตน วเคราะหองคกร

วเคราะหผมสวนไดเสย

รหลมพรางของการทจรต

การปฏบตตนเมอพบทจรต

การสรางเครอขาย

การบรหารความเปลยนแปลง

สกพ รวมกบ กระทรวง อบรม ๑๐๐ คน จดกลมรายกรม

M2

M3

M4

M56

๑. ความมงมนใหราชการไทยไรทจรต

วตถประสงค เพอใหขาราชการตระหนกถงการแกปญหาของการทจรตคอรรปชนของภาครฐ

ประเดนส าคญ • ความมงมนของรฐบาล และผบรหารหนวยงานในเรองการปองกนและปราบปราม

การทจรต และการเสรมสรางธรรมาภบาลและจรยธรรม

• การด าเนนการในเรองนทผานมาของหนวยงาน

• ทศทางการด าเนนการตอไปของหนวยงานทจะสนบสนนการท างานทสจรต โปรงใส เปนธรรม และบทบาทของแตละคนทจะเปนผบรหารในอนาคต 8

ค าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร พลเอก ประยทธ จนทรโอชา

แถลงตอสภานตบญญตแหงชาต วนท ๑๒ กนยายน ๒๕๕๗

• ใชมาตรการทางกฎหมาย การปลกฝงคานยม คณธรรม จรยธรรม และจตส านกในการรกษาศกดศรของความเปนขาราชการและความซอสตยสจรต ควบคกบการบรหารจดการภาครฐทมประสทธภาพเพอปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบของเจาหนาทของรฐทกระดบอยางเครงครด

• ปรบปรงและจดใหมกฎหมายเพอใหครอบคลมการปองกนและปราบปรามการทจรตประพฤตมชอบ และการมผลประโยชนทบซอนในภาครฐทกระดบ โดยถอวาเรองนเปนวาระส าคญเรองดวนแหงชาต

• สงเสรมและสนบสนนภาคองคกรภาคเอกชนและเครองขายตางๆ ทเกยวของกบการตอตานการทจรตและประพฤตมชอบ

9

ทกสวนราชการมมาตรการปองกนและแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบ

ผกระท าการทจรต (ท าเอง/ใชผอนท า/สนบสนน) ตองถกด าเนนการทางวนยหรอมาตรการทางปกครองหรอกฎหมายอนๆ อยางเฉยบขาด รวดเรว

เรอง จดซอจดจางตองด าเนนการภายใตกฎหมายของ ป.ป.ช.

ผบงคบบญชาทปลอยปละละเลย ใหถอวาผดวนยหรออาญาแลวแตกรณ

ค าสงคณะรกษาความสงบแหงชาต ท ๖๙ / ๒๕๕๗ เรอง มาตรการปองกนและแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบ

ใหส านกงาน ป.ป.ท. รวบรวมขอมลเพอพสจนการทจรตในภาครฐ และตดตามการด าเนนงานของสวนราชการ

ตารางเปรยบเทยบอนดบในป ๒๐๑๗ และคะแนน CPI ๓ ปยอนหลงของกลมประเทศอาเซยน ๑๐ ประเทศ

ประเทศ อนดบโลก ป ๒๐๑๗

คะแนน CPI ป ๒๐๑๗

คะแนน CPI ป ๒๐๑๖

คะแนน CPI ป ๒๐๑๕

๑. สงคโปร ๖ ๘๔ (-๒) ๘๖ (-๑) ๘๗ ๒. บรไน ๓๒ ๖๒ (+๔) ๕๘ - ๓. มาเลเซย ๖๒ ๔๗ (-๒) ๔๙ (-๑) ๕๐ ๔. อนโดนเซย ๙๖ ๓๗ (๐) ๓๗ (+๑) ๓๖ ๔. ไทย ๙๖ ๓๗ (+๒) ๓๕ (-๓) ๓๘ ๖. เวยดนาม ๑๐๗ ๓๕ (+๒) ๓๓ (+๒) ๓๑ ๗. ฟลปปนส ๑๑๑ ๓๔ (-๑) ๓๕ (๐) ๓๕ ๘. เมยนมาร ๑๓๐ ๓๐ (+๒) ๒๘ (+๗) ๒๑

๙. ลาว ๑๓๕ ๒๙ (-๑) ๓๐ (+๕) ๒๕

๑๐. กมพชา ๑๖๑ ๒๑ (๐) ๒๑ (-๑) ๒๒

คะแนน CPI ของประเทศไทย ป 2559 ได 35 คะแนน อนดบท 101 ป 2560 ได 37 คะแนนอนดบท 96

12

“ปญหาหนกอกคนไทย” ท าอยางไร ? จงจะแกได สวนดสตโพล 4 กมภาพนธ 2560 1,254 คนทวประเทศ

“5 ปญหาหนกอกของคนไทย” ณ วนน อนดบ 1 การทจรต คอรรปชน 84.69 %

อนดบ 2 ความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน (โจรผรายชกชม)

74.00 %

อนดบ 3 ความเปนอยทยากจน มหนสน 71.05 %

อนดบ 4 ความแตกแยก ขดแยงของผคน 68.18 %

อนดบ 5 การเมอง 64.99 % 13

รชกาลท ๖ หลกราชการ 2471 ระเบยบขาราชการพลเรอน – วนย 2537 ก.พ. จรรยาบรรณของขาราชการ

2540 รฐธรรมนญ – มำตรฐำนทำงคณธรรม จรยธรรม

2550 รฐธรรมนญ - มำตรฐำนทำงจรยธรรม

2542 ก.พ. ระเบยบนร. การสรางระบบบรหารบานเมองและสงคมทด

2546 กพร. พรฎ ธรรมาภบาล

2552 ผตรวจการแผนดน คานยมหลก 9 ประการ 2551 ก.พ. พรบ ระเบยบขาราชการพลเรอน 51 จรรยาขาราชการ

2542 สศช. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

2552 ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน

2545 ก.พ. พรบ.ระเบยบบรหารราชการแผนดน ม. 3/1

2542 ก.พ. เรยนรตามรอยพระยคลบาท รชกาลท 9

พฒนาการของคณธรรม จรยธรรม ธรรมาภบาลในราชการไทย

2560 รฐธรรมนญ - มำตรฐำนทำงจรยธรรม 2558 กพร. พรบ.อ านวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการ

1945 2488 สงครามโลกครงท ๒ ยต 1961 2504 แผนพฒนา ฉบบท ๑ 1972 2515 คด วอเตอรเกต 1990 2533 Good Governance 1995 2538 Corruption Perceptions Index The 7 Principles of Public Life, UK 1997 2540 วกฤตเศรษฐกจเอเชย 2001 2544 Enron, Worldcom ลมละลาย 2003 2547 อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการตอตานการทจรต 2008 2551 วกฤตแฮมเบอรเกอร Subprime Loan 2009 2552 Greek government-debt crisis 2010 2553 Arab Spring ตนเซย อยปต 2016 2559 Panama Papers เอกสารลบการเงนรวไหล 2017 2560 ประธานาธบดเกาหลใต ถกถอดถอนจากต าแหนงขอหาทจรต

พฒนาการของคณธรรม จรยธรรม ธรรมาภบาลของโลก

๒. คณธรรม คานยม และหลกธรรมาภบาลตอบคคลในหนวยงาน

วตถประสงค เพอใหขาราชการตระหนกถงบทบาทหนาทของตนและการท างานในหนวยงาน

ประเดนส าคญ • บทบาทหนาทของตนเองในฐานะตาง ๆ ทางสงคม

• จดแขง จดออนของคณธรรม คานยม หลกธรรมาภบาลในการท างานทสงผลตอผมสวนเกยวของภายในหนวยงานได

16

แนวคดปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

พอประมาณ

มเหตผล มภมคมกน ในตวทด

ทางสายกลาง

เงอนไขความร (รอบร รอบคอบ ระมดระวง)

เงอนไขคณธรรม (ซอสตยสจรต สตปญญา ขยน

อดทน แบงปน)

ทรพยากร (สขภาพ เวลา ทรพยสน ความร คณธรรม ฯลฯ)

วางแผนกจกรรมสเปาหมาย

สรางภมคมกนใน

ตวทด

ความปรารถนา เปาหมาย

สรางสมดล

17

๑๐ หลกของธรรมาภบาล

18

ประสทธภาพ ประสทธผล การตอบสนอง ภาระรบผดชอบ/ ตรวจสอบได เปดเผย/โปรงใส นตธรรม ความเสมอภาค การมสวนรวม/ การแสวงหาฉนทามต การกระจายอ านาจ คณธรรม จรยธรรม

ระบบราชการ 4.0 --Better Governance, Happier Citizens--

ขาราชการ 4.0

Change เปลยนตนเองจากกรอบเดม พรอมทาทายสงใหมในโลก เทคโนโลย Collaboration ประสานท างานรวมกน มงสเปาหมายรวม ของราชการ Creative สรางสรรคผลงาน และใชประโยชนเทคโนโลยดจทล Corruption – Free ไมทจรต ยดมน ซอสตย ซอตรง โปรงใส ไมเลอกปฏบตและมคณธรรม

๑ ยดมนและยนหยดท าในสงทถกตอง

๒ มจตส านกทดในการปฏบตราชการ

๓ แยกเรองสวนตวออกจากต าแหนงหนาท

๔ – ละเวนจากการแสวงประโยชนทมชอบโดยอาศยต าแหนงหนาท

- ไมกระท าการอนเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและสวนรวม

๕ ปฏบตตามรฐธรรมนญและกฎหมาย

๖ ปฏบตหนาทดวยความเทยงธรรม เปนกลางทางการเมอง ใหบรการทด ไมเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม

๗ ปฏบตตามกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของทางราชการ

๘ มงผลสมฤทธของงาน

๙ ยดมนในการปกครองแบบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

๑๐ เปนแบบอยางทดในการด ารงตน รกษาชอเสยงภาพลกษณของราชการ

จรยธรรมขาราชการพลเรอน ๑๐ ขอ

22

บทบาทหนาทของบคคล ใน ๑ เดอน

บคคลและหนวยงาน เวลา บทบาท ความคาดหวงตอเรา

ตนเอง

ครอบครว

หนวยงานราชการ

ญาตพนอง เพอน

ชมชน สวนรวม

ธรกจเอกชน 23

ระดบ จดออน จดแขง

พนธกจ

วสยทศน/เปาหมาย

ยทธศาสตร

แผนปฏบตการ

การจดการ

การปฏบตการ

วเคราะหการท างานในองคกร Business Hierarchy Analysis

24

จรยธรรม ธรรมาภบาล เศรษฐกจพอเพยง • เรยงล าดบคณคาทส าคญในการท างาน ภายในองคกร ๕ ขอ และ

ประเมนความพงพอใจในแตละขอ

๑ .................... ๒ .................... ๓ .................... ๔ .................... ๕ ....................

25

พอใจ มากทสด

พอใจ มาก

พอใจ พอใจ นอย

ไมพอใจ

๓. คณธรรม คานยม และหลกธรรมาภบาลในการปฏบตงานตอผรบบรการ

วตถประสงค เพอใหขาราชการตระหนกถงความตองการของผมสวนเกยวของกบหนวยงาน

ประเดนส าคญ • ระบความตองการของผมสวนเกยวของกบหนวยงานได

• อธบายจดแขง จดออนของคณธรรม คานยม หลกธรรมาภบาลในการท างานทสงผลตอผมสวนเกยวของภายนอกหนวยงานได

26

ภาพลกษณ “สวนราชการของเรา” ณ วนน สวนราชการ ....................

29

ระบเหตการณจนถงปจจบน + l -

ในมมมองของผ มสวนเกยวของภายนอก

๑.

๒.

ในมมมองของประชาชน

จรยธรรม ธรรมาภบาล เศรษฐกจพอเพยง • เรยงล าดบคณคาทส าคญในการท างาน กบผมสวนเกยวของภายนอก

องคกร ๕ ขอ และประเมนความพงพอใจในแตละขอ

๑ .................... ๒ .................... ๓ .................... ๔ .................... ๕ ....................

30

พอใจ มากทสด

พอใจ มาก

พอใจ พอใจ นอย

ไมพอใจ

๔. หลมพรางของความไมมประสทธผลและประชาชนไมเชอถอไววางใจ

วตถประสงค เพอใหขาราชการมความรเทาทนสภาพปญหาการทจรตทเกดขน และผลกระทบ

ประเดนส าคญ • ผลกระทบของการทจรตในหนวยงานได

• ปจจยทเออตอการทจรตในการท างาน เชน ระบบอปถมภ เลนพรรคเลนพวก

• กฎหมายทเขาใจยาก การใชดลยพนจของขาราชการ การท างานทไมโปรงใส ขาดการมสวนรวม

• การขดกนระหวางผลประโยชน

31

32

ขอมลในรายงานของ Philippine Institute for Development Studies:

Philippines APEC Study Center Network,ในการประชม APEC Study Center Consortium Conference, Ho Chi Minh City, Vietnam 23-24 May 2006

• Transparency International พบวารปแบบการคอรรปชนของภาครฐมความคลายคลงกนทงในประเทศพฒนาแลวและก าลงพฒนา โดยดานทมความเสยงสงไดแก

การจดซอ จดจาง การก าหนดเขตทดนใหม การจดเกบภาษ การแตงตง การบรหารทองถน

33

วเคราะหความเสยงทจรต ดวยการน าเรองทเปนความเสยงมาพจารณาคาน าหนกตามตาราง

โอกา

สเกด

ผลกระทบ นอย

มาก

34

รปแบบการทจรตทมโอกาสเกดขนในหนวยงาน

• เรยงล าดบรปแบบการทจรตทนาเปนหวง ๕ ขอ และระบพนธกจ ทมโอกาสเกดขนลงใน Flipchart

พนธกจ ๑ พนธกจ ๒ พนธกจ ๓ พนธกจ ๔

๑ .................... ๒ .................... ๓ .................... ๔ .................... ๕ .................... 35

๕. ระบบงานและวธการท างานทผรบบรการพอใจและไววางใจ

วตถประสงค เพอใหขาราชการสามารถวางแผนการท างานไปสเปาหมายและบรการทพงประสงค

ประเดนส าคญ • แนวโนมความตองการทเปลยนไปของผรบบรการ

• แนวโนมเทคโนโลยใหมทจะน ามาใชงาน

• การประยกตการเรยนรจากชวงท ๒, ๓, ๔ และแนวโนมอนาคตเพอออกแบบเปาหมายและบรการใหมได

36

37

38

กจกรรมกลม 1 จากการวเคราะหตอเนอง นบตงแตนโยบายรฐบาล มมมองของเราตอองคกร ภาพลกษณ

ขององคกรในสายตาผมสวนเกยวของ ประเดนเรองความไมโปรงใสและการทจรต รวมทงความตองการในอนาคตทเปลยนแปลงไป

ขอใหกลม เลอกงานเดมทจะพฒนาใหมหรอปรบปรง มาจดท าแผน เพอใหองคกรเรามผลงานทโดดเดน และมภาพลกษณใหม รวมทงไดรบการยอมรบวาโปรงใส

เปนธรรม ปราศจากการทจรต

39

ทบทวนการเรยนร/ทานไดเรยนรอะไรบาง

ฝายบรหารมนโยบายอยางไรบางในเรองน

ผมสวนเกยวของทงภายในและนอกองคการคาดหมายอะไรจากทาน

และองคการของทาน

ทานมแนวคดเรองคณธรรมจรยธรรมทสามารถยดถอเปนทางปฏบตอยางไรบาง

การทจรตคอรรปชนสงผลกระทบเพยงใด หนวยงานของทานมโอกาสเกด

คอรรปชนในเรองใดบางอยางไร

ในอนาคตทานมองเหนโอกาสสรางผลงานใหหนวยงานของทานโดดเดนสอดคลองกบทศทางนโยบาย แนวโนมและความตองการของผมสวนเกยวของหรอไม อยางไร

40

หลกสตรเสรมสรางเกยรตภมขาราชการ : ส านกขาราชการไทยไมโกง

เกยรตภม ขาราชการ

ความมงมนของรฐบาลและสวนราชการ

ระบบ วธการท างานทพงประสงค

วเคราะหตน วเคราะหองคกร

วเคราะหผมสวนไดเสย

รหลมพรางของการทจรต

การปฏบตตนเมอพบทจรต

การสรางเครอขาย

การบรหารความเปลยนแปลง

สกพ รวมกบ กระทรวง อบรม ๑๐๐ คน จดกลมรายกรม

M2

M3

M4

M56

แลกเปลยนความเหน

ศลปน ค ารอง สรกษ สขเสว อลบม ท านอง/เรยบเรยง เศกพล อนส าราญ

ฉนรสกโชคดทไดเกดมา สวมเครองแบบสมญาขาราชการ และไดท าภาระหนาทส าคญ รบใชงานเพอพอหลวงแหงไทย สานประโยชนของชาตและปวงประชา เหมอนค าสตยสญญาทมอบเอาไว ดวยหลกการเลศล า หลกธรรมค าใจ ภาคภมในเกยรตยศศกดศร ** จะเดนตามรอยเทาของพอดวยความตงใจ จะเตมเตมความหมายขาราชการทด มอบชวตทมเทใหแผนดนน ท าความดเพอชาตไทย *** สงทสดของชวตคนหนงคน ตองพสจนวาตนไดท าอะไร ดวยสจจะทฉนปฏญาณใหไป ฉนภมใจทท าตามไดจรง (ทดแทนคณใหพอหลวงและแผนดน) ยดมนหวใจ ในหลกเทยงธรรม รบใชประชาชน ทกคนเทาเทยมกน มนคงความดตลอดไป (* และ ** และ *** )

ในนามประเทศไทย ค ารอง ท านอง/กมลศกด สนทานนท และทม

เธอคอคนสวนนอย ทท าเพอคนสวนมาก ดวยความรก ดวยหวใจ เธอคอคนส าคญ ไมวาเธอจะรหรอไม เธอมความหมาย กบคนบนแผนดนน

* ไมวาสงหรอต า ไมวาเลกหรอใหญ จงภาคภมใจในศกดศร คาของความเปนคน อยทผลของการท าด ความดไมมวนตาย

** สงทเธอท า เธอท าในนามของประเทศไทย สงทเธอเปน เธอเปนตวแทนของความเปนไทย

จะมกคนทมโอกาส ไดท าไดเปนอยางน ไมเสยท ทเปนคนไทย ไมเสยท ทเกดเปนไทย

เธอเปนดงหยาดฝน หลงมาใหคนชนใจ เปนแสงไฟ ในคนมดมน เธอเปนทพงพง ใหกบเราคนไทยทกคน เธอคอเหตผล ทท าใหมวนน

*, ** ***ในนามของคนไทย ขอขอบใจพวกเธอทกคน